'Rijke Roomsche leven' herleefde in Maastricht 1 kerk wereld brieven van lezer Bedreigde instituten bieden cTAncona geheugentraining aan Kerken Zuid-Afrika oneens over scheiding kerk en staat Paus: Irak schendt internationaal recht CcidócSoiLTCut'j %A M mT CcidóeSouAcmi FEESTELIJK LEVEN/OPINIE CeidócSomwit MAANDAG 27 AUGUSTUS 1990 PAG» NI Geen visum voor Aleksandr Ogorodnikov LONDEN /MOSKOU De Russisch-orthodoxe dissident Aleksandr Ogorodnikov heeft van de Sovjetautoriteiten geen visum gekregen voor een bezoek aan Groot-Brit- tannië. Hem is geen reden voor dit besluit meegedeeld, aldus Keston College, het En gelse instituut voor de bestu dering van de godsdienst in Oost-Europa. Ogorodnikov, nu voorzitter van de christen-democrati sche partij in de Sovjetunie, wilde deelnemen aan een in ternationale conferentie over de gelovigen in de voorheen communistische landen in Oost-Europa, die deze week in de abdij Ampleforth in Yorkshire wordt gehouden. Andere christenen uit de Sov jetunie, onder wie de Oek- rains-katholieke bisschop Pa- vlo Wasylyk en vertegen woordigers van kerken in Li touwen en Letland, kunnen de conferentie wel bijwonen. Ogorodnikov (40), die tijdens zijn studie aan de filmacade mie in Moskou lid werd van de Russisch-Orthodoxe Kerk, werd in 1978 wegens 'parasi tisme' tot een jaar werkkamp veroordeeld. In 1980 werd hem wegens 'anti-sovjet pro paganda en agitatie' een straf van zes jaar werkkamp en vijf jaar verbanning opgelegd. In 1986 werd Ogorodnikov in het werkkamp aangehouden en wegens het schenden van de kampregels veroordeeld tot een aanvullende straf van twee jaar werkkamp. Maar in 1987 werd hij vrijgelaten. Spreek de tegenspreek ster niet tegen Baltasar Grecian HEILIGDOMSVAART TER ERE VAN SINT SERVAAS MAASTRICHT Fier wapperen de pauselijke geel-witte vlaggen op de torens van het stadhuis en de kerken in de Maas trichtse binnenstad. Ook in de winkelstraten springen de witte banieren met daarop de goudbruine houtgesneden bisschopstaf de voorbijgangers in het oog, of ze dat nu willen of niet. Maas tricht viert deze dagen haar Heiligdomsvaart ter ere van de stadsheilige Sint Servaas, de bisschop van Tongeren, die er in de omgeving in het iaar 384 stierf en begraven ligt. Zaterdagavond in het hartje van Maastricht, op de bom volle terrassen rond het Vrij thof, is het geluid van een al daar opgevoerd klank- en lichtspel over het leven van Sint Servaas tot in de wijde omtrek te horen. Voorafge gaan door een motor van de politie trekt een groepje jon geren met fakkels het plein op. Ze torsen het borstbeeld van Sint Servaas met zich mee, om zich aan te sluiten bij het klank en lichtspel, en zich vervolgens op weg te begeven naar de Servatiusbron even buiten Maastricht, waar ze de nacht zullen doorbrengen. De volgende morgen zullen ze te rugkomen om de plechtige Eucharistieviering in de op het Vrijthof gelegen St. Ser- vaasbasiliek bij te wonen, waarin mgr. A. Backis, de apostolisch pronuntius in Ne derland, mgr. Gijsen en kar dinaal Willebrands voorgaan. En 's middags maakt een lan ge bonte stoet de 'ommegang' door de straten: bloemenwa gens, dansgroepen, vendel- zwaaiers, ambachtengildes, met zich meedragend de borstbeelden van de stadshei- ligen Sint Lambertus en Sint Servaas en diens reliek schrijn, de zogeheten „nood kist", of het Mariagenade- beeld van O.L. Vrouw Sterre der Zee, en het Zwarte Kruis van Wyck. Kortom, dit week end- deed de hoofdstad van Limburg het Rijke Roomsche Leven kortstondig herleven. Meer dan vijftigduizend men sen stonden langs de route. Relieken De heiligdomsvaart in Maas tricht is een zevenjaarlijks te rugkerend religieus, sociaal en cultureel evenement, waarin het katholicisme in de zuidelijke hoofdstad de herin nering aan zijn heilige en stadspatroon Sint Servaas le vend tracht te houden. De ge schiedenis van de heiligdoms vaart voert terug tot in de achtste eeuw, toen er reeds pelgrims naar het graf van Sint Servaas in Maastricht trokken, maar de oudste ver wijzing naar het begrip heilig domsvaart stamt uit 1391. De term is dan nog 'heiligdom- kermis', die door samentrek king met het woord 'room sche vaart' (pelgrimstocht) het huidige begrip 'heiligdoms vaart' opleverde. Met de term 'heiligdomskermis' wordt ge doeld op de plechtige toning van de relieken van Sint Ser vaas vanuit de kerk aan de verzamelde menigte pelgrims op het Vrijthof: de lijkwade, het purperenbegrafeniskleed, zijn schedel gevat in de buste, zijn borstkruis en bisschops staf, reisstaf, pateen, miskelk en de rechterarm van de apo stel Thomas. Bij die gelegen heid zaten de pelgrims tot op de daken rond het plein. Om de duizenden belangstellen den beter te kunnen laten kij ken, werd zelfs elke zeven jaar de muur die toen rond het Vrijthof stond, afgebro ken. Deelname aan de heilig domsvaart leverde de pel grims aflaten op voor een ver korting van een eventueel verblijf in het vagevuur. De Maastrichtse heiligdomsvaart groeide in de Middeleeuwen uit tot een uitzonderlijk eve nement. In 1496 moeten niet minder dan honderduizend pelgrims uit alle windstreken van West-Europa de stad heb ben bezocht. In de zestiende eeuw begint de neergang van de heiligdomsvaart, om in de negentiende eeuw opnieuw haar oude vorm langzamer hand te hervinden, waarbij de relieken, die tot dan toe in de kerk verborgen waren geble ven, weer in processie door de stad werden gedragen. Restauratie Dit jaar hebben de plechtighe den een bijzonder karakter gekregen, omdat na negen jaar restaureren de St. Ser- vaasbasiliek nagenoeg volle dig hersteld is in de oude glo rie en weer gebruikt wordt voor de eredienst. „Het thema van deze heilig domsvaart is een thema dat koersbepalend is in het leven van iedere gelovige mens: we zijn toch op weg naar het Huis van de Heer, naar de hemel, ons Vader- en uiteindelijke thuisland", aldus de Maas trichtse deken en pastor van de St. Servaasbasiliek M. Maessen donderdagavond bij de opening. Maessen riep ie- Het borstbeeld van St. Servaas werd tijdens de heiligdomsvaart meegedragen. FOTO: WIDDERSHOVEN dereen op om het graf van de eerste geloofsverkondiger in Limburg te bezoeken. „Ga met alle mensen van goede wil op weg, samen één in die lange processie die al eeuwen voortrekt en een proces van geloof op gang brengt. Een geloof dat inspireert te wer ken aan een wereld die een thuis is voor jongeren en ou deren, voor zieken en gezon den, voor gekwelden en ge lukkigen; een wereld waar geen plaats mag zijn voor lief deloosheid en onrecht; een wereld waar zoveel niet zal mogen en zoveel niet zal hoe ven waar de mens van nu on der te lijden heeft", zo ver woordde hij de religieuze be tekenis van de Heiligdoms vaart anno 1990. De commissie Jeugd, één van de in totaal veertien commis sies van de Heiligdomsvaart, had zaterdagnacht een spe ciaal jongerenprogramma ge organiseerd. Waar gerekend werd op duizenden jongeren uit Nederland, België en Duitsland, moesten de organi satoren een enorme teleurstel ling verwerken. Niet meer dan 150 jongeren kwamen na de fakkeloptocht door de stad rond middernacht naar de tenten bij de St. Servatius bron, alwaar hun een geva rieerd programma geboden werd met ballet, film, toneel, diaklankbeelden en een fo rumdiscussie. Na een aantrekkelijk nacht- programma en een stevig ont bijt vertrokken de jongeren de volgende morgen bijtijds, met een zelfgemaakt kunst werk, de symbolen water (bron van het leven) en vuur (van het geloof) uitbeeldend, terug naar het Vrijthof, waar ze deelnamen aan de Pontifi cale Hoogmis. De eucharistieviering, waarin bisschop dr. J.B.M. Gijsen van Roermond samen met hulp bisschop A.M.H.A. Caster mans voorging, werd door zo'n 500 katholieken bijge woond. Mgr. Gijsen hield de katholie ken in zijn bisdom zaterdag voor dat zij van het christen dom geen facade mogen ma ken van schone schijn van ei genzinnigheid en zelfbevredi ging. Velen kiezen niet voor de volle Christus maar slechts voor enkele aspecten van Zijn leer. Zij maken daardoor van het christendom een geloof naar eigen goeddunken en ei gen believen, waarschuwde de bisschop van Roermond. Kardinaal Willebrands, voor malig hoofd van de Vaticaan se raad voor de eenheid van de christenen en emeritus aartsbisschop van Utrecht, stond tijdens de eucharistie viering van zondagmorgen stil bij de actualiteit in Euro pa. Europa hervindt op veler lei terrein zijn eenheid nu de gespletenheid tussen Oost en West gaat verdwijnen. Bij de opbouw van één Europa op godsdienstig terrein dient de oecumene de hoogste urgentie te krijgen, aldus mgr. Wille brands. De plechtigheden in het ka der van de Heiligdomsvaart duren tot komende zondag, als opnieuw de ommegang door de stad trekt. Naast de religieuze en culturele evene menten is er de tentoonstel ling „Hemelse Trektochten" te zien, gewijd aan de ruim vier eeuwen broederschappen en pelgrimages in Maastricht. Ook de kostbare kerkschatten van de twee basilieken, de Sint-Servaasbasiliek en de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek, met de relieken waar het de pelgrims vroeger om te doen was, zijn daarbij voor de be zoekers opengesteld. THEO KRABBE Informatie over de aktivitei- ten in het kader van de Hei ligdomsvaart: VVV Maas tricht, tel. 043-252121 DRIEBERGEN Een gratis cursus geheugen- trainig. Die werd minister d'Ancona van WVC za terdag toegewenst. Ze heeft zo'n geheugensteun hard nodig, omdat ze kennelijk is vergeten hoe belangrijk ze ooit vor mingswerk vond en waarover ze toen heel 'mooie woorden' wist te zeggen. Zo werd zaterdag over de be windsvrouwe gesproken door 'klanten' van het het van huis uit hervormde vormingscen trum Kerk en Wereld in Driebergen. De medewerkers hadden een protestdag geor ganiseerd tegen de voorgeno men bezuinigingen van d'An- Acht vormingsinstituten ko men volgens de plannen per 1 januari 1991 niet meer in aan merking voor rijkssubsdie. Kerk en Wereld wordt getrof fen door de bezuiniging even als de centra van de Wood- brookers (o.a. in het Friese Kortehemmen) en die van de vakbonden. Kerk en Wereld moet door het stopzetten van de subsidie (1,9 miljoen gul den op een begroting van ze ven miljoen) allerlei niet-ker- kelijke acitiviteiten beëindi gen en diverse personeelsle den ontslaan. Medewerkers van Kerk en Wereld hadden alle 'klanten' van het instituut opgetrom meld. Ruim tweehonderd mensen hadden gehoor gege ven aan de oproep tot protest. Cliënten van allerlei soort en pluimage kwamen voor de microfoon. Bijvoorbeeld ver tegenwoordigers van vrou wengroepen, van gescheiden predikantsvrouwen, van de oudere homo-mannen, van de jonge Antillianen en Surina- mers, de 'gewone' ouderen, de bijstandsvrouwen, de stiefge zinnen en van de nabestaan den van de ramp bij het vlieg veld Zanderij bij Paramaribo. Ook een enkele vertegen woordigers uit het kerkelijke circuit voerde het woord, on der meer ds. W. van der Zee namens de Raad van Kerken. Dr. K. Blei, secretaris-gene raal van de Nederlandse Her vormde Kerk was als be stuurslid van Kerk en Wereld wel uitgenodigd, maar stond niet op de sprekerslijst. Ter plekke werd hem door de di rectie verzocht toch even het woord te voeren, maar toen het programma uitliep, moest hij toch maar niet spreken, zo werd geoordeeld. Een beetje merkwaardig en jammer was dat wel, vond dr. Blei. Niet al leen vanwege de nauwe be trekkingen tussen de Her vormde Kerk en het centrum zou zijn spreekbeurt heel ge woon zijn (het instituut krijgt jaarlijks een tweehonderdvijf tig duizend hervormde gul dens), maar ook omdat hij nu niet melding kon maken van het feit dat het hervormd mo- deramen (dagelijks bestuur) heeft geprotesteerd bij de vas te Kamercommissie van WVC. Veel mensen die wél het woord mochten voeren, wa ren ervan overtuigd dat de minister 'door de knieën gaat'; haar voornemen is gewoon te 'dom' om geaccepteerd te kunnen worden door de poli tieke partijen. K. Mensink, oud-directeur van de Federatie van Vor mingscentra was ook zeer af wijzend over de bezuinigin gen, maar voorspelde dat over tien jaar er vanwege de ver- andere omstandigheden en opvattingen er van rijkssubsi die helemaal geen sprake meer zal zijn. De vormings centra zullen wat betreft de financiering van hun werk nog creatiever moeten wor den, voorspelde hij. Uit de manifestatie van zater dag bleek dat veel klanten van centra als Kerk en We reld niet meer in staat zullen zijn cursussen en trainingen te volgen wanneer de institu ten geen rijkssubsidie meer krijgen. De eigen bijdrage wordt voor de meesten van hen dan veel te hoog. Een vertegenwoordiger van etni sche minderheden merkte schamper op dat de overheid eerst alle moeite gedaan heeft Turken, Marokkanen, Surina- mers en anderen de centra in te krijgen en nu ze er een maal zijn en nu blijkt hoe be langrijk die cursussen voor hen zijn, worden ze er uit ge jaagd; alles zelf betalen is voor de meesten niet mogelijk. De Amsterdamse industriepredi kant Ab Harrewijn merkte cynisch op dat „jonge mana gers er een maand bijstands uitkering doorjagen tijdens één middag commerciële vor ming terwijl de armen in onze samenleving verstoken drei gen te worden van het vor mingswerk". Vandaag voert het ministerie overleg met de Vereniging van Volkshogescholen en Vormingscentra over de voor genomen bezuinigingen. JOHANNESBURG In Zuid-Afrika is in de ker ken een discussie ont staan over de vraag, of in de nieuwe grondwet moet worden bepaald, dat Zuid-Afrika een christe lijke staat is. De aanleiding was een televi sie-interview met ANC-leider Nelson Mandela. Op de vraag naar zijn godsdienstige over tuiging antwoordde hij dat ie der dat persoonlijk met zijn geweten moet uitmaken. Daar er in Zuid-Afrika ook andere godsdiensten dan het chris tendom zijn, kan de staat zich niet met een beroep op het christendom legitimeren, al dus Mandela. De huidige grondwet, die uit 1961 dateert, beschouwt het. als de wil van God, dat de blanken in de staat Zuid-Afri ka wonen. Ook bij officiële eedsafleggingen worden nog altijd godsdienstige formule ringen gebruikt. De voorzitter van de Neder duitse Gereformeerde Kerk, prof. Johan Heyns, verdedig de in een vraaggespek met de krant 'Daily Mail' de bepaling in de huidige grondwet. Zij moet volgens hem ook in de nieuwe grondwet worden op genomen. Dat is de reden waarom zijn kerk, de grootste van de drie blanke kerken in Zuid-Afrika, deelneemt aan de kerkenconferentie van no vember, waarop de Zuidafri- kaanse kerken willen aange ven aan welke minimum voorwaarden naar hun me ning de nieuwe grondwet moet voldoen. Deze grondwet moet volgens Heyns „de leiding van de al machtige God" erkennen, res pect voor godsdienstige waar den voorschrijven en het recht op vrijheid van gods dienstuitoefening, godsdienst onderricht en vrijheid van vergaderen waarborgen. De methodistische bisschop Peter Storey, oud-voorzitter van de Zuidafrikaanse Raad van Kerken, is het met Heyns oneens. „Er is geen christelij ke staat", aldus Storey. „De schade die de zich christelijk noemende apartheidsstaat het christelijk geloof heeft toege bracht, is niet te meten. De kerken hebben een profeti sche afstand tot de staat no dig, vindt hij. Dit standpunt wordt gedeeld door de rooms-katholieke aartsbisschop van Durban, Denis Hurley. „Wij leven in een pluralistische samenle ving. Daarom is het het be langrijkst, dat de vrijheid van meningsuiting en godsdienst door de grondwet worden ge garandeerd", meent Hurley. Ook niet-gelovigen moeten het recht hebben voor hun mening op te komen. Ook de leiders van de joodse en hindu-gemeenschap heb ben zich voor een stricte scheiding van kerk en staat verklaard. „Godsdienst moet geen scheiding teweegbren gen. Dat zou apartheid in een andere vorm zijn, zegt de voorzitter van de bond van Tamils. De islamitische leider Moha- med Saleh Laher vroeg zich openlijk af, of Zuid-Afrika een christelijk land kan wor den genoemd. „Binnen de zwarte bevolking zijn er meer mensen die net als vroeger animistische ideeën aanhan gen". Ook de meeste blanken geloven niet in een persoonlij ke God, meent Laher. „Zuid- Afrika is alleen volgens de wet christelijk". Prof. dr. Joh. Heyns Bij de volkstelling van 1980 bekende 70 procent van de ruim 30 miljoen Zuidafrika nen zich tot het christelijk ge loof. Met meer dan vijf mil joen zwarte leden vormen de onafhankelijke kerken de grootste groep. De Nederduit se Gereformeerde Kerk heeft volgens eigen cijfers 1,2 mil joen leden. In Zuid-Afrika wonen 530.000 hindu's, 353.000 moslims en 104.000 jo den. CASTEL GANDOLFO Paus Johannes Paulus II heeft zondag Irak be schuldigd van „ernstige schendingen" van het in ternationaal recht en het handvest van de Verenig de Naties. De paus, die zich voor het eerst sinds de inval van Irak in Kuwayt over de crisis rond de Perzische Golf uitliet, noemde Irak niet bij name, maar sprak van een „echt ernstige situatie", die de inter nationale rechtsorde bedreigt en een sfeer van „diepe angst" in de gehele wereld heeft geschapen. Hij deed een hartstochtelijk beroep op alle mensen van goede wil om via een dialoog een rechtvaardige oplossing te zoeken voor de problemen in het Midden- Oosten. Hij riep de gelovigen op tot gebed voor alle volke ren rond de Perzische Golf en in het Midden-Oosten. Afscheid van André Zandbelt ZWOLLE - Pastor André Zandbelt, die in conflict is met kardinaal Simonis over de bevoegdheden van de pas torale werker, heeft zondag afscheid genomen van Zwolle. Hij deed dat tijdens een dienst in een volle St Michaelkerk. Zandbelt wordt ziekenhuis pastor in Haarlem. De Zwolse pastor wilde in zijn afscheidspreek niet verhullen dat het conflict met de aarts bisschop mede zijn keus voor een andere functie heeft be paald. Zandbelt stak evenin onder stoelen of banken dat die keus met pijn gepaard is gegaan. Volgens de scheidende pastor blijft er terechte zorg over de toekomst van de kerk. Een le vende geloofsgemeenschap overeind houden wordt, zo stelde hij, moeilijker binnen de marges die vandaag gesteld worden, ,„et minder voorgan gers dan goed is en met min der bevoegdheden voor die voorgangers dan nodig is", al dus Zandbelt. Adempauze in de Golf ger HET afgelopen weekeinde is een adempauze ingetredhij J de Golfcrisis. Washington houdt zich in en in Irak is weg een eind gekomen aan de krijgshaftige taal en de i durende dreigementen aan het adres van de VS en a westelijke landen. De Iraakse minister van buitenland ng. ken, Tariq Aziz, deed gisteravond zijn uiterste best zo ling lievend mogelijk over te komen in een interview in B hij met een verslaggever van het Amerikaanse tv-station 'eei Zt lij v Hu liet weten donderdag in de Jordaanse hoofdstad! man een gesprek te zullen voeren met de secretaris-gei van de Verenigde Naties, Perez de Cuellar, maar verli dat punt toch even zijn diplomatieke zelfbeheersing. Di ligheidsraad, zo verklaarde hij geërgerd in antwoord o vraag, speelt in feite geen rol, omdat de leden duidelij gemanipuleerd door Washington. 'JP y Die irritatie was begrijpelijk, want het is juist de \li heidsraad die er dit weekeinde voor heeft gezorgd d; politieke klimaat rond de Golfcrisis voor alle landei uitzondering van Irak een verandering ten goe ging. Met dertien stemmen voor (óók de Sovjetunie) en onthoudingen (Cuba en Jemen) riep de raad alle VN-] ten op naleving van het handelsembargo tegen Irak dwingen, door met „alle maritieme strijdkrachten de gende maatregelen" daartoe te nemen. DEZE tekst is het resultaat van een week lang intej no( beraadslagingen tussen de leden van de Veiligheidsra ede in het bijzonder tussen Washington en Moskou. Daarh de Sovjetunie de aanvankelijke aarzelingen tegen het it tioneren van het gebruik van militaire middelen ten varen, hoewel Moskou zich heeft gehaast te verklare g van die mogelijkheid geen gebruik te zullen maken. dr ijk OPNIEUW heeft Washington daarmee in de Golfcriss nar diplomatiek succes behaald dankzij de steun van Mosko ïen Veiligheidsraad heeft de Verenigde Staten en de andere terse landen nu de mogelijkheid gegeven (voorlopig) recte acties te ondernemen tegen Irak zelf, maar zich hou perken tot handhaving van het handelsembargo, des kon met geweld. Daarbij moet overigens niet direct worde dacht aan het tot zinken brengen van koopvaardijsch Indien een schip zou weigeren zich aan controle te o werpen zou de nu gesanctioneerde hardere actie kunni staan uit het onklaar maken van het roer met een g wist schot, nadat ook een schot voor de boeg geen effect hee «i geleverd. OVERIGENS is het twijfelachtig of het in de komen< o gen tot zo'n actie zal komen, zeker nu donderdag de se ris-generaal van de VN een eerste gesprek zal voerei ?n" een officiële vertegenwoordiger van Irak. Onder de hi,t omstandigheden mag worden verwacht, dat Irak zijn ol ,n kers nog even voor anker zal laten liggen, terwijl de nigde Staten evenmin uit zullen zijn op een harde confi PAS als de bemiddelingspoging van de secretaris-gei -Ste van de VN op niets zou uitlopen zullen de „geëigende rrèars len", die in de resolutie van de Veiligheidsraad word< V: noemd, ongetwijfeld keihard worden toegepast. Zolanj niet daadwerkelijk gaat optreden tegen de westerse gijz en geen rechtstreekse militaire acties tegen Saudi-Aral |jn de daargelegerde Amerikaanse strijdkrachten ondernjn". zou ook kunnen worden volstaan met de handhaving v el 1 economische blokkade, zonodig met geweld. Het vollec Pun snijden van de Iraakse uitvoermogelijkheden voor oli I enige handelsprodukt van het land, zal Irak uiteindelii herroepelijk op de knieën dwingen. Met of zonder pre| Saddam Husayn. Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingezor stukken te bekorten. 5(pun Hygiëne in winkels Namens een groep van vijftig huisvrouwen, onder wie ook artsen en voedingsdeskundi gen, is een hygiëneprobleem in de voedingssector in Neder land onder de aandacht ge bracht van de algemeen direc teur van de Rijkskeurings dienst van Waren, dr. F. Schu ring. We hebben hem er op gewezen dat in winkels waar met voedingsprodukten wordt omgegaan verhoogde normen van hygiëne zouden moeten gelden, zoals dat bijvoorbeeld het geval is in landen als Ita lië. Vleeswaren, broodjes enz. worden in Italië met speciale tangen vastgepakt. In grotere winkels en in de horeca wor den bediening en geldzaken apart afgehandeld. Zo gaat het te verbruiken produkt en het geld nooit door dezelfde han den. Dat is al te zien in een bar van elk willekeurig liaans vliegveld. In Nedel wordt in een 'croissanteriM broodje, de sla, tomaat, j met de handen vastgepaL dezelfde persoon reken® af. Bij de slager wordq vleeswaren eveneens handen vastgepakt. Even] krijg je het geld en het ll bonnetje meestal bovenJ vleeswaren als bekroning zondering op dit patroon1 (alweer) Italiaanse delil senzaak 'Italy' in Den f Het is een kwestie van nisch gedrag' dat niet i intensiever is doch door fl| tendheid afwezig is. groep vertrouwt erop daj instantie van toezicht volksgezondheid de stappen zal kunnen ondJ men om dit kleine doc® aangenaam kenmerk vair land te verhelpen. jlQ Mevr. Drs. G.L. Phoenix, DEN HAAG. lekt ht t« Uitgave; Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers) Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden Telefoon: 071 - 122 244 Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden Abonnee service Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8 30 tot 17 00 u Nabezorging Telefoon- 071 - 122 248 van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u op za van 14.00 tot 15.00 \itpQ Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.) Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokafüij"' per maand 24,85 per maand f. per kwartaal f. 74,10 per kwartaal per jaar f. 284,50 per jaar f Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244. Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941 Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijf" 070 - 3902 702. Bankiers AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 2