•addams dreigement
ervult Van den Broek
Inet grote afschuw
KUWAYJ"
Roep om strafmaatregelen kan overweldigend worden
Giro 55055
JITENLAND BINNENLAND
SaidaeSoutatit
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1990 PAGINA 7
Jog meer Iraakse
Inkers in Jemen
"pNDEN/ADEN Groot-Brittan-
heeft gisteren gemeld dat een
lakse tanker olie gelost heeft in
Jen, de economische hoofdstad van
men, ondanks het handelsembargo
li de Verenigde Naties tegen Bagh-
Volgens de Britse minister van
!|tenlandse zaken, Douglas Hurd,
ift de Iraakse tanker Ain-Zaleh op
«augustus de olie overgeladen op de
jfinaderij van Aden. Volgens Hurd
Ier nog een Iraakse tanker in de
iren van Aden en zijn er nog drie
^le Golf op weg naar Jemen. „Deze
tadel moet stilgelegd worden. Deze
Tidel is onwettig gezien de VN-re-
«tie", aldus Hurd.
Irak en Kuwayt
sportief gescheiden
PEKING Irak en Kuwayt nemen sportief
gescheiden deel aan de Aziatische Spelen, die
op 22 september in de Chinese hoofdstad Pe
king beginnen. Hoewel Kuwayt door Irak on
der de voet is gelopen en het oliestaatje aan de
Golf volgens de regering in Baghdad niet meer
bestaat, wordt er wel een selectie afgevaardigd
naar China. „We zullen er zijn", verklaarde de
Kuwaytse ambassadeur Shukri naser al-Shraim
gisteren in Peking. „Dat besluit hebben we al
voor de invasie genomen en daar houden we
ons aan. Gelukkig .trainden veel van onze atle
ten tijdens de overval door Irak in het buiten
land"; Zijn minister van buitenlandse zaken
had eerder laten weten, dat Kuwayt onder geen
beding aan de Spelen zou meedoen onder
Iraakse vlag.
Wereldwijd demonstraties
voor Iraakse leider Husayn
AMSTERDAM Ongeveer 10.000 Palestijnen
hebben gisteren in Jeruzalem gedemonstreerd
voor de Iraakse leider Saddam Husayn en te
gen de stationering van Amerikaanse strijd
krachten in de Golf. Ook in Nederland, de Sov
jetunie en Bangladesh kwam het, zij het op
kleinere schaal, tot dergelijke betogingen. En
kele tientallen Arabieren hadden zich voor het
-Amerikaanse consulaat aan het Musemplein in
Amsterdam verzameld. „Hoewel de demonstra
tie officieel niet betiteld mag worden als een
pro-Saddam Hussayn-demonstratie", aldus or
ganisator A. Takidin, „sta ik achter hem en vol
gens mij ook tachtig procent van de Arabie
ren". Tijdens de demonstratie werd ook een
niet- ondertekende tegenverklaring uitgedeeld
In Amsterdam demonstreerden slechts tientallen Arabieren tegen de Ame- waarin stond: „Amerika wij zijn trots op je. De
rikaanse 'agressie' in het Midden-Oosten. FOTO: anp Nederlanders zijn dankbaar".
Joodse vredesbeweging
veroordeelt steun PLO
DEN HAAG De Nederlandse afdeling van
het Internationaal Centrum voor Vrede in het
Midden-Oosten (ICPME) veroordeelt de steun
van de PLO aan de agressieve plannen van de
Iraakse president Saddam Husayn. „Door de
dictator van Baghdad te omhelzen draagt de
PLO het vredesinitiatief ten grave en herstelt
zij klaarblijkelijk in ere haar aloude handvest
dat de vernietiging van de staat Israël beoogt",
aldus ICPME-Nederland, waarvan burgemees
ter Ed van Thijn van Amsterdam voorzitter en
D66-senator Hanneke Gelderblom secretaris is.
De joodse vredesbeweging vindt het onbegrij
pelijk dat er in het Palestijnse kamp mensen
zijn die denken dat hun gerechtvaardigde ei
sen voor zelfbestuur ook maar enige kans van
slagen hebben als Husayn het in het Midden-
Oosten voor het zeggen zouden krijgen.
3
y-«a:c
Si'an Pa'«4
v >v Marotto
GfCAt-SrittawH
'PCCaf-er Palts
'v SUUn
'•hV Hc:S'
Paleis i
Hotel i
Airbassadei
Y'
B BCanad»
Hong«1Jt■Pctai -
Jtftnm ■Nooowgen
1 -v-BHs*
~r «V
ZtüMrtrnd
FrtnMpt
Nederland
fyai
Heter
Rsgercy
i Pa ace
Hc'.tl
rtwratoftf* 'T* X
'uchthawn
rzicht van de ambassades in Kuwayt-stad.
DEN HAAG Minister
Van den Broek van bui
tenlandse zaken heeft gis
teravond met grote af
schuw gereageerd op het
dreigement van Irak dat
er westerse gijzelaars zul
len worden doodgescho
ten in geval van een mili
taire aanval op het land.
Volgens de Nederlandse be
windsman is dat dreigement
een teken hoe weinig men kan
afgaan op uitspraken van de
Iraakse autoriteiten. Van den
Broek wees erop dat president
Saddam Husayn tot dusver
steeds heeft gezegd dat hij de
buitenlanders in zijn land als
gasten beschouwde, wier vei
ligheid hem zeer ter harte
ging-
De minister zag overigens
geen aanleiding te veronder
stellen dat Nederlanders in
Kuwayt of Irak direct gevaar
liepen. „Er zijn geen bedrei
gingen rechtstreeks in hun
richting geuit". Maar de be
windsman wachtte wel in gro
te spanning op enig bericht
over de mogelijke sluiting van
de eigen ambassade. Gister
avond was er nog geen sprake
van een belegering van de Ne
derlandse missie.
Andere ambassades waren
toen wel al geruime tijd om
singeld door Iraakse troepen.
Van den Broek: „Mijn indruk
is dat men doende is de ko
mende 24 uur het werk in alle
ambassades praktisch onmoge
lijk te maken". Als dat gebeurt
zullen ook de Nederlandse di
plomaten hun ambassade
moeten verlaten. Van den
Broek zei andere personen in
Kuwayt-stad bereid gevonden
te hebben de contacten met de
Nederlandse kolonie veilig te
stellen.
De diplomatieke missie van
ons land in Kuwayt werd gis
teravond nog gevormd door
ambassadeur drs. J. Veling,
ambassadesecretaris mr
J.F.M.A. Damoiseaux, diens
vrouw en twee kinderen en
attaché C.P. van Hese. De ge
zinnen van van Damoiseaux
en Van Hese hebben geen ge
bruik willen maken van de
mogelijkheid om van Kuwayt
naar Baghdad te reizen, om zo
het land eventueel te kunnen
verlaten. Zij hebben vrijwillig
besloten uit solidariteit met
hun mannen en vaders in Ku
wayt te blijven.
Minister Van den Broek ver
telde dat zo'n zeven landgeno
ten vanuit Kuwayt met twee
konvooien auto's waren ver
trokken in de richting van
Baghdad. Het was niet bekend
of deze mensen de grens met
Jordanië of Turkije hebben,
bereikt. Van den Broek achtte
de kansen dat de Nederlanders
op deze wijze de grens over
zouden komen, niet zo groot,
ook gezien de ervaringen van
burgers van andere landen.
Volgens het crisiscentrum van
het ministerie van buitenland
se zaken bevinden zich thans
nog 74 Nederlanders in Ku
wayt. Tot nu toe werd het ge
tal van 84 aangehouden.
Tegen geweld
De Nederlandse regering blijft
vooralsnog tegen het gebruik
van geweld jegens Irak. Als
echter de Veiligheidsraad van
de Verenigde Naties zou be
sluiten 'beperkt geweld' toe te
staan om de handelsboycot te
gen Irak kracht bij te zetten,
wil Nederland zich daaraan
niet onttrekken. Er is dan wel
een apart kabinetsbesluit no
dig om de lijn van de Veilig
heidsraad te volgen, zo ver
kondigde minister Van den
Broek gisteren tijdens een
spoedoverleg over de Golfcri
sis met de kamercommissies
voor defensie en buitenlandse
zaken. Zijn mening werd door
vertegenwoordigers van alle
fracties behalve die van Groen
Links gedeeld. Groen Links
toonde zich enkele weken ge
leden al tegenstander van het
sturen van schepen en troepen
naar de Golf omdat dit volgens
de fractie eerder oorlogsbevor-
derend dan oorlogsvoorko-
mend is.
De vrouw van de
Nederlandse
ambassadeur in
Irak, M. van Dam,
is gisteren met
haar drie
kinderen op
Schiphol
teruggekeerd.
Ook mevrouw De
Leeuw,
echtgenote van
de assistent
kanselier, keerde
terug. Allen
kwamen met een
vlucht van Royal
Jordanian
Airlines uit
Amman.
foto: anp
Van den Broek stak zijn be
zwaren tegen militair ingrij
pen overigens niet onder stoe
len of banken. „Alle mogelijk
heden moeten onderzocht blij
ven worden om escalatie van
het conflict en gebruik van
militair geweld te voorko-
Minister Ter Beek van defen
sie deelde mee dat het kabinet
hoogstwaarschijnlijk aanstaan
de maandagavond zal beslui
ten of het bevoorradingsschip
Hr. Ms. Zuiderkruis de twee
Nederlandse fregatten Witte
de With en Pieter Florisz ach
terna zal reizen naar de Golf.
Bepalend voor dit besluit is de
uitkomst van het overleg dat
de militaire stafchefs van de
negen WEU-landen Westeu
ro pese Unie) maandag voeren
over de samenwerking tussen
de Westeuropese marinesche
pen die naar de Golf op weg
zijn.
Israël:
„Jerreur is
lerste doel
an Saddam
IRUZALEM Niet een re-
lrechte oorlog in de Golf,
lar terreur zal de volgende
ip van Saddam Husayn zijn.
e terreur zal zich in de eer-
plaats richten op doeken in
ddam-vijandige Arabische
iten, zoals Syrië, Egypte en
udiarabië. Deze overtuiging
nt steeds meer terrein in
ingen van het Israëlische le-
r en bij hoge regeringsfunc-
narissen in Jeruzalem. „Het
zijn enige mogelijkheid", al-
s een zegsman, „maar hij
u liever Arabische doelen
tkiezen dan Amerikaanse of
•aëlische". De verwachting
t terreur als wapen in de
Dlfcrisis gebruikt gaat wor-
n is gebaseerd op de concen-
itie van PLO-manschappen
Baghdad. Na de omstreden
fdesverklaring van PLO-
der Arafat zou de Iraakse
ofdstad het nieuwe hoofd
kwartier van de PLO gewor-
n zijn. Volgens de Israëli-
he krant The Jeruzalem Post
schikt de Palestijnse Bevrij-
;n lgsbeweging in Irak over
lSS .000 man. Volgens de Israëli-
he kolonel Ahora Levran is
kans op een gasaanval van-
t Irak „erg klein".
ONDANKS VERHARDING VAN STANDPUNTEN AMERIKAANSE BURGERS
WASHINGTON „Ame
rika gegijzeld!'. Met deze
woorden werden de Ame
rikaanse televisiekijkers
elke avond begroet gedu
rende de 444 dagen dat
Amerikaanse diplomaten
gevangen gehouden wer
den door ayatollah Kho
meini.
Vandaag, tien jaar en twee
presidenten later, ziet George
Bush zich geconfronteerd met
een probleem dat herinnert
aan dat wat Jimmy Carter ten
val bracht: Amerikaanse bur
gers in gevaar in de Golf. Dit
maal is Amerika echter niet de
enige natie die haar burgers
gebruikt ziet als politieke
pionnen.
Van 4 november 1979 tot hij 14
maanden later aftrad speelde
Carters overmogen de 52 land-
gënoten die in Iran werden
vastgehouden los te krijgen
hem parten. Vanaf het begin
wisten hij en zijn adviseurs
hoe moeilijk het zou zijn een
reddingsoperatie op touw te
zetten in het hart van de
Iraanse hoofdstad, bijna 14.000
kilometer van Amerika. Het
was de angst dat een aantal
van de gijzelaars gedood zou
worden die de president er in
april 1980 toe bracht een wan
hopige reddingspoging te on
dernemen. De mislukking
daarvan in de Iraanse woestijn
bevestigde de eerdere beden
kingen.
Ronald Reagan, Carters opvol
ger, pochte dat hij vergelding
zou eisen voor terroristische
daden tegen Amerikanen in
het buitenland. Maar zoals
duidelijk werd in Libanon had
hij geen betere oplossingen,
militair of diplomatiek, om de
vrijheid van gegijzelde Ameri
kanen te bewerkstelligen.
De moeilijkheden van presi
dent Bush worden nog ver
groot door de verklaring van
Irak dat het lot van de Ameri
kanen en andere buitenlan
ders gekoppeld zal worden aan
elke vorm van miltaire actie
tegen belangrijke Iraakse mili
taire doelen. Zich wel bewust
van zijn moeilijke positie, pro
beerde Bush een tijdlang te
ontkennen wat steeds duidelij
ker werd: dat president Sad
dam bereid is de buitenlan
ders, en vooral Amerikanen,
die hij in zijn greep heeft
maximaal te benutten.
Bush' ontkenningstactiek
moest de aanvang van een
nieuwe gijzelaarscrisis die ge
paard zou gaan met de roep
van het Amerikaanse volk om
harde actie vertragen, zo niet
voorkomen. Maar zoals al
eerder is gebeurd mislukte dit
door de onverzadigbare sensa-
tielust van de televisie, die on
der meer interviews uitzond
met Amerikaanse burgers die
in het vijandige Baghdad in de
knel zitten.
Het is echter mogelijk dat
Bush meer flexibel is dan zijn
voorgangers, ondanks het feit
dat de Amerikaanse beeldbuis
dagelijks een potentiële trage
die schildert. In de jaren tach
tig werd de mythe ontkracht
dat de Amerikanen op de één
of andere manier immuun wa
ren voor het terrorisme en de
persoonlijke kwetsbaarheid
waaraan de Westeuropeanen
en mensen uit het Midden-
Oosten al lang gewend geraakt
waren. Beloften om op een ef
fectieve wijze met het terroris
me af te rekenen werden niet
ingelost. De Amerikanen raak
ten langzamerhand gehard te
gen gewelddaden en werden
alleen nog maar diep geraakt
door nieuwigheden, zoals de
gruwelijke beelden vorig jaar
van de ophanging van de
Amerikaanse kolonel van de
marine William Higgins in Li
banon.
In oktober 1986 hoorde het
Amerikaanse volk ook dat
hun kampioen in het gevecht
tegen terrorisme, president
Reagan, een oplichter geweest
was. Terwijl hij naar de bui
tenwereld toe weigerde te on
derhandelen met terroristen,
had hij dat toch gedaan. Zo
verkocht hij stiekem wapens
aan Iran in ruil voor vage be
loften over de vrijlating van
de Amerikaanse gijzelaars in
Libanon. Als gevolg van de
desillusie over de mogelijkheid
van effectieve Amerikaanse
actie maakte de publieke opi
nie een totale ommezwaai.
Toen in januari 1987 drie
Amerikaanse staatsburgers
werden opgepakt in Bayrut,
werd niet om een militair in
grijpen geroepen. In plaats
daarvan klonk de vraag:
„Waarom waren die Amerika
nen daar?"
Deze verharding van de stand
punten betekent niet dat de el
lende van hun landgenoten de
Amerikanen koud laat. Bush
zou nog steeds voortgestuwd
kunnen worden door twee
conflicterende vloedgolven
binnen de publieke opinie,
waarvan de één vraagt hard
uit te halen naar Irak en de
ander militaire actie wil uit
sluiten. Als de Amerikaanse
gijzelaars iets overkomt kan de
roep om strafmaatregelen wel
eens overweldigend worden.
Ongelukkige manier
Begaat Irak echter niet die
domheid, dan komt Bush wel
licht tot de slotsom dat de ge
middelde Amerikaan zijn ge
vangen landgenoten niet ziet
als een symbool van Ameri
kaanse onmacht, maar als in
dividuen die op een ongeluk
kige manier vast zijn komen te
zitten in een potentiële oorlog.
Bush zou het vertrouwen van
het Amerikaanse volk om hem
te laten handelen zoals hij dat
het beste acht, kunnen waar
maken.
President Saddam Husayn
heeft nieuw voedsel gegeven
aan Bush' pogingen de Iraakse
dictator af te beelden als een
vijand van de rest van de we
reld. Het is essentieel voor de
Amerikaanse stellingname dat
de Amerikanen niet speciaal
uitgekozen zijn voor Saddams
'gastvrijheid'. Op dit punt
moet ook de nadruk liggen bij
de westerse, voorwaar mondi-
JN679 Enkele uren voor de „Astra" de haven van Cadiz zal
innenlopen, verandert het weer snel. De lucht betrekt en flui-
md giert de wind door het want. Snel worden de zeilen gereefd
t Larry laat het roer wenden, want bij zo'n hoge zee is het on-
ogelijk de haven binnen te lopen. De „Astra" blijft buitengaats
n slingert hevig. Maar de opvarenden vinden het niet zo erg. De
torm zal wel gauw bedaren en bovendien is het de laatste we
ten zo warm geweest, dat deze afwisseling iedereen welkom is.
Mona gaat ook aan dek om een luchtje te scheppen. Er komt zo
nu en dan wel een zeetje over, maar Mona is een sportief meisje
en ze kan er wel tegen. Door het loeien van de wind hoort ze
echter niet, dat Larry van de brug af haar toeschreeuwt: ,,Ga
naar binnen, Mona! Het is te gevaarlijk aan dek!" Te laat! Een
hoge golf tilt de „Astra" op, het schip smakt weer neer en brui
send stort het schuimende water over dek. Een gill En Mona
slaat over de verschansing in zee.
Gironummer voor vluchtelingen
DEN HAAG Vier sa-
menwerkende hulpverle
ningsorganisaties hebben
besloten een gezamenlijk
gironummer (555) open te
stellen voor hulp aan
mensen die massaal de
grens tussen Irak en Jor
danië oversteken om van
daar uit naar hun vader
land terug te keren.
Mensen in Nood, Het Neder
landse Rode Kruis, de Stich
ting Oecumenische Hulp en
Unicef zullen via hun zuster
organisaties in Jordanië geld
en goederen zenden om de
grote stroom op te vangen en
te verzorgen.
Nederland heeft twee miljoen
gulden beschikbaar gesteld
voor hulp aan vluchtelingen
uit Irak. De helft van het be
drag, een miljoen gulden,
komt ten goede aan een initia
tief van de Europese Gemeen
schap om Egypte en Jordanië
te helpen bij de opvang en het
vervoer van de vluchtelingen.
De resterende een miljoen gul
den van Nederland is gereser
veerd voor ondersteuning van
noodhulpacties die organisaties
voorbereiden. Volgens het mi
nisterie van buitenlandse za
ken lopen de schattingen over
het aantal vluchtelingen in
Jordanië uiteen van 70.000 tot
150.000. Tienduizenden zitten
vast in de Jordaanse haven
plaats Aqaba, waar een gebrek
aan water, voedsel en medi
sche en sanitaire voorzienin-
ale strategie. Nu een ongeëve
naard aantal landen zich aan
eengesloten heeft om zijn eco
nomie de das om te doen, pro
beert de Iraakse dictator hen
te verdelen. De selectieve vrij
lating van gijzelaars, op grond
van nationaliteit, is een krach
tig wapen om de vastberaden
heid van de landen die zich te
gen hem geschaard hebben te
verzwakken.
Geen enkel land kan zijn bur
gers vragen te weigeren als zij
de kans krijgen om naar huis
te gaan. Elk land moet echter
ook begrijpen wat nog meer op
het spel staat: de levens van
onschuldige burgers worden
tactisch gemanipuleerd door
de man die niet geschroomd
heeft tegen de inzet van gifgas,
op zeer grote schaal, tegen
Iran en tegen zijn eigen Kur-
dische bevolking. De giize-
laarscrisis van nu moet ieder
een er aan herinneren wat
Irak nog meer in petto kan
hebben voor zijn vijanden
wanneer de wereld geen aan
eengesloten front maakt tegen
president Saddam.
ROBERT HUNTER
(c) The Times
De auteur is vice-president
van het 'Centre for Strategic
and International Studies'.
Conferentie van VN
over verbod van
chemische wapens
maanden opgeschort
GENÈVE De conferentie
van de Verenigde Naties (VN)
in Genève over een verbod op
chemische wapens is gisteren
verdaagd.
De onderhandelingen, waar
aan delegaties uit veertig lan
den deelnamen, hebben drie
maanden geduurd. Afgespro
ken is dat ze in januari zullen
worden hervat. Begin van dit
jaar leek een doorbraak in Ge
nève mogelijk maar later
raakten de onderhandelingen
in een impasse.
De Golfcrisis van dit moment,
waarbij Irak dreigt chemische
wapens in te zetten, heeft de
teleurstellende uitkomst in
Genève schijnbaar niet beïn-
Doorlopende
expositie in
Diaconessenhuis
LEIDEN Het Diacones
senhuis begint in septem
ber met een doorlopende
expositie. Het ziekenhuis
wil het verblijf van de pa
tiënten en bezoekers hier
mee opvrolijken. Kunste
naars wordt de kans gege
ven hun „kunsten" aan
het publiek te tonen. Het
is de bedoeling dat elke
zes weken een andere
kunstenaar exposeert.
De eerste tentoonstelling van
aquarellen en sepia's begint
donderdag 6 september en
duurt tot en met dinsdag 16
oktober. Kunstenaar is de
KNO-arts A. Philipszoon uit
Voorburg. De expositie bestaat
onder meer uit reistekeningen
die hij heeft gemaakt tijdens
zijn verblijf in Toscane, Flo
rence en Parijs Ook de Am
sterdamse St. Nicolaaskerk en
de Wassenaarse Slag kriigen in
zijn werken de aandacht. De
expositie is te bezichtigen in
de onlangs gerenoveerde gang,
gelegen op de eerste verdie
ping tussen de entreehal en de
verpleegafdelingen. Dat kan
dagelijks te bezichtigen van
acht uur 's ochtends tot acht
uur 's avonds.
Franse avond op
Arsenaalplein
LEIDEN Om de Jeu de
Boulesport wat meer bekertd-
heid te geven, houdt de Jeu de
Boulevereniging 'Heleboule'
vanavond een „Franse avond"
op het Arsenaalplein. Tiidens
deze avond kunnen belang
stellenden op het plein van
vijf tot elf uur het traditionele
Franse straatspel uitproberen
en daarnaast genieten van de
Franse muziek en hapjes. Het
plein tussen LAK-theater en
café de Grote Beer wordt op
gefleurd met oude, antieke Ci-
troëns.
Astma Fonds
bank 70.70.70.120
