„Mens wordt uniek in
ontmoeting met dood'
Paus wijdt zeer omstreden basiliek in
ÊeicLcSomcMf'
brieven van lezer
mT £eidóc6ou/ui/rit
kerk
wereld
Alleenstaanden
?e
Wortels stammenoorl('-r
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
£eidóc6ou/iont
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1990 PAGI1
UN
Gereformeerde Kerken helpen bij opvang van asielzoekers
LEUSDEN De Gerefor
meerde Kerken in Nederland
zullen de diaconieën om hulp
vragen bij het vinden van
woonruimte voor asielzoekers.
Komende week zal daartoe
een brief worden gestuurd
naar de diaconieën in 27 ge
meenten met meer dan 50.000
inwoners, aldus stafmedewer
ker dr. J.W. van der Molen
van de sectie binnenlands dia
conaat van de Gereformeerde
Kerken.
Vorige week deed het minis
terie van WVC een klem
mend beroep op de deze 27
gemeenten om steun bij het
oplossen van de noodsituatie
in de opvang van asielzoe
kers. Onder de aangeschreven
gemeenten zijn Den Haag,
Rotterdam, Utrecht, Lelystad
en Zwolle. Deze gemeenten
hebben nog niet voldaan aan
hun contractuele plicht om 2
promille van hun woningen
bestand voor asielzoekers te
reserveren. Bovendien heb
ben zij er geen blijk van gege
ven op korte termijn vluchte
lingen op te nemen.
Volgens Van der Molen
moeten de diaconieën er bij
de gemeentebesturen op aan
dringen medewerking aan de
oproep van WVC te verlenen.
Enkele jaren geleden schreef
de sectie binnenlands diaco
naat alle diaconieën aan met
een soortgelijk verzoek inzake
medewerking aan de Rijksop-
vangregeling Asielzoekers.
Dat heeft volgens Van der
Molen vele diaconieën in actie
gebracht.
De enigen die een
standbeeld verdienen
zijn zij die er geen
nodig hebben
door Marinus van der Berg
,,De positie van alleenstaan
den is een verborgen positie.
Alleenstaanden lijden ook ver
liezen. Toch worden die verlie
zen vaak niet genoemd. In
voorbeelden over verlieserva-
ringen, worden de verliezen
van alleenstaanden weinig of
niet genoemd. Zij verliezen
hun verliezen: als een vriendin
gaat huwen of sterft. Als een
vriendin verhuist".
Het klonk als kritiek op het
einde van een ochtend in een
cursusweek in een vormings
centrum. 'Ouder-worden:
winst of verlies', was het the
ma. Toch was het niet alleen
kritiek, maar haar opmerking
was ook een uiting van bevrij
ding en tevoorschijn komen.
,De positie van alleenstaan
den is een verborgen positie",
had ze gezegd. Dat is mis
schien wel het eerste en
grootste verlies: niet opge
merkt te worden. Verborgen
te blijven.
Dit maar nauwelijks opge
merkt worden kan verschillen
de uitwerkingen hebben op je
zelf. Sommigen leggen er zich
bij neer. Ze berusten in hun
situatie en gaan ervan uit dat
hieraan niet veel te beteren is.
Deze samenleving is nu één
maal Jngericht op het gezin,
het huwelijk, een leefverband
van meer dan twee. Dat merk
je aan alles. Overigens wel op
merkelijk als je ziet hoe het
aantal alleen-wonenden stijgt.
Er zijn mensen die dit als een
gegeven aanvaarden, maar
anderen voelen op de bodem
van henzelf zich steeds tekort
gedaan. Er is boosheid en die
boosheid groeit en uit zich op
allerlei manieren in vormen
van ontevredenheid en jaloe
zie.
Zo ontstaat in de samenleving
het beeld van de verzuurde
vrijgezel of de ongezellige vrij
gezel. „Kom maar bij ons, dat
is gezellig", wordt vaak ge
zegd en dat kan nu juist als
een afwijzing en onderwaarde
ring worden gevoeld door de
mens alleen. Dat ongehuwde,
alleenwonende mensen ook
per definitie ongezellig zijn, is
trouwens een scheef beeld. Er
zijn ook alleenstaanden, die
j nooit zijn gehuwd, die zich be-
wust worden van hun boos
heid en niet langer genoegen
nemen met het alsmaar op de
tweede rij zitten. Ze beginnen
met zichzelf niet langer als
tweederangs te beschouwen.
Ze geloven in de waarde van
hun leven. Nu ze gaan inzien
dat ze misschien nooit zullen
huwen, werken ze aan een zin
volle levensinrichting. Ze zijn
initiatiefrijk en ze kunnen heel
goed met hun leven omgaan.
Ze voelen zich ook niet een
soort groep en je ziet hen niet
op bijeenkomsten voor alleen
staanden.
Weer anderen worden zich
niet alleen bewust van hun po
sitie maar ze beginnen ook
een soort bevrijdingsstrijd. Ze
beginnen op te komen voor
de belangen van mensen al
leen. Ze beginnen er aandacht
voor te vragen en ze maken
anderen er op attent dat zij er
ook zijn als volwaardige leden
van de mensengemeenschap.
Ze vechten tegen een vorm
van discriminatie, die ze voe
len. Zoals er uiteenlopende re
denen zijn waarom iemand al-
leenblijft of weer alleen komt
te staan, zo zijn er ook uiteen
lopende manieren om ermee
om te gaan. Alleen-blijven is
niet altijd een keuze. Maar de
wijze waarop je alleen-leeft, is
wel een keuze. Het alleen-le
ven hoeft je levensgeluk niet
bij voorbaat te bederven,
maar als je wijze van leven
steeds miskend wordt en als
gedaan wordt alsof je niet be
staat, dan wordt het tijd om
aan de bel te trekken.
Wie zijn leven als verlies er
vaart, kan zich uitgedaagd
voelen om dat verlies in winst
om te zetten. Er zijn niet al
leen steeds meer mensen al
leen, maar er zijn ook steeds
mensen die aandacht vragen
voor deze wijze van leven.
Sommige mensen noemen
zichzelf geen alleenstaanden,
maar op zichzelf-staanden en
weer anderen spreken liever
over alleen-gaanden. Alleen
staanden staan niet stil. Deze
veranderingen in taalgebruik
duiden aan dat „alleenstaan
den" duidelijk in beweging
zijn en zichzelf niet als halve-
mensen beschouwen. Mensen
in verborgen situaties komen
steeds meer aan het licht!
DIEVER Emeritus
predikant Theo Rutgers
(68) uit Die ver schreef
het boek 'Miniaturen
rond de dood - schetsen
van leven', uitgegeven
door de Stichting Het
Drentse Boek in Zuidwol-
de. Hij beschrijft in deze
soms ontroerende verha
lenbundel wat hij in de
loop der jaren, zittend
aan het sterfbed van ver
scheidene mensen, heeft
ervaren.
In het voorwoord van zijn
boek schrijft Rutgers: „Waar
om geprobeerd mensen te
schetsen vanuit hun laatste le
vensdagen? Omdat leven mis
schien pas betekenis krijgt
vanuit het einde. Veel wordt
er geschreven over mensen in
de kracht van hun leven. De
huidige maatschappij probeert
ons te verleiden vooral daar
.onze aandacht op te richten.
Er is zoveel meer. De dood
dwingt ons op andere waar
den te letten. Juist in de ont
moeting met de dood wordt
de mens uniek. Sterven is de
vrucht van een heel leven.
Dromen en angsten komen
hier bijeen".
Hij vult aan: „Ik had er be
hoefte aan om bepaalde erva
ringen op te schrijven. Als je
aan het sterfbed van een
mens hebt gezeten, dan is dat
maar als een jas van je afgooi
en als je thuis komt. Ik heb
gebeurtenissen beschreven
die zich in de intimiteit van
een kleine groep hebben vol
trokken. Zoiets moet uiter
aard voorzichtig gebeuren. Je
moet zo'n verhaal, als het
goed is, in gedachten aan de
overledene kunnen voorlezen
zonder dat je je ergens voor
hoeft te schamen".
PREDIKANT BUNDELDE ERVARINGEN AAN HET STERFBED
Mystiek
„Ik heb er met moeite afstand
van gedaan. Zo'n verhaal
wordt bijna een kind van je.
Het zijn eigenlijk mystieke er
varingen. Het gaat heel ver.
Je zit een aantal nachten aan
een sterfbed, en dan voltrekt
zich een proces. Maar wat er
precies gebeurt, in die laatste
minuut, dat is voor mij nog
steeds een raadsel. Ik heb ge
probeerd om dat geheimzinni
ge moment van het sterven te
betrappen. Ik wilde weten
wat er dan precies gebeurt.
Maar dat is me niet gelukt.
Wanneer iemand in zijn laat
ste minuten zegt: ik zie lich
ten om me heen, dan neem ik
Ds. Theo Rutgers
dat voor kennisgeving aan.
Dat is voor mij geen bewijs
van een voortbestaan na de
dood of van het bestaan van
een hiernamaals. Iemand die
sterft is uitgeput. Het kunnen
dus hallucinaties zijn".
Op de vraag wie of wat 'God'
volgens hem is zegt Theo
peinzend: „Ik ken geen God
die als een objectieve groot
heid zou bestaan. Ik ervaar
hem wel als een soort subject
in mezelf en in mijn mede
mens. Daar kom ik hem te
gen. In de mens, maar ook in
het universum. Het leven is
de oergrond van het bestaan,
waarvan wij deeltjes zijn. Dat
staat voor mij vast, maar erg
veel meer ook niet. 'Wat bin
nen in mij is, is ook buiten
mii' zegt de mysticus. Als ik
bid, dan richt ik mij tot een
kracht die volgens mij in alle
mensen is. Ook de bijbel geeft
geen pasklaar antwoord op de
vraag wie of wat God is"
Conflict
Rutgêrs' opstelling en opvat
tingen werden hem niet altijd
in dank afgenomen. Tijdens
zijn loopbaan kwam hij enke
le keren met rechtlijnig-den-
kende kerkgangers in con
flict. Zij slaagden er in zijn in
vloed binnen de kerk te be
perken.
„Ik ben er van overtuigd dat
de muren van al die verschil
lende kerken en kerkjes die
we opgericht hebben, een be
lemmering kunnen vormen
voor de eenwording van de
mensheid. Als we op dat ge
bied iets willen bereiken, dan
moeten we met elkaar samen
werken. Mijn beleid was er op
gericht om zoveel mogelijk
mensen van allerlei richtin
gen en gezindten, ja, ook bui-
FOTO: GERRIT BOER
ten-kerkelijken, samen te
brengen. Maar dat ging blijk
baar te ver. Ja, ik heb kritiek
op de kerk, en vooral op de
kerk als instituut. Dat insti
tuut heeft het in de loop der
eeuwen niet zo heel erg best
gedaan. De arbeiders zijn
weggelopen omdat we in woe
lige perioden van bewustwor
ding en sociale strijd steeds
maar weer gekozen hebben
voor de groep die de gevestig
de orde wilde handhaven. En
velen hebben de kerk de rug
toegekeerd omdat we veel te
lang verhaaltjes stonden te
vertellen op een manier alsof
het gehoor alleen maar uit
twaalf-jarigen bestond. De
kerk heeft een geweldige op
dracht laten liggen. Ik heb al
tijd het gevoel gehad dat je al
leen maar iets kunt bereiken
als je dat met de hele gemeen
schap doet. Een dominee moet
zich niet bezighouden met het
winnen van zieltjes voor zijn
eigen kerkje. Dat gebeurt he
laas nog veel te veel. Zielen
hebben het recht om zelf hun
route door dit leven te bepa
len. Daar heb je als dominee
niets mee te maken".
In de oorlogsjaren lag Theo's
moeder in het ziekenhuis. „Ze
wist dat ze niet veel tijd meer
had", zegt hij. „Ze zei dat ze
me iets wilde vertellen, omdat
ze wist dat ik dominee wilde
worden. En ze vertelde, dat er
drie verschillende dominees
aan haar bed hadden gezeten.
„Ze hebben alledrie hun best
gedaan", zei ze. „Maar ik heb
maar aan één van hen iets ge
had. Die begon niet, zoals die
andere twee, over het geloof
te praten en bijbelteksten te
citeren. Hij wachtte tot ik zelf
ergens over begon en luister
de toen'. Aan hem heeft ze
verteld wat haar werkelijk op
het hart lag. Hij had geen kof
fertje met waarheden openge
trokken, maar gewoon naar
haar geluisterd. Het simpele
feit dat je er bent; daar gaat
het om. En dat je je openstelt
voor de gevoelens van de
mensen, want die gevoelens
moet je verwoorden. Dat heb
ik ook in dit boek proberen te
doen. Als je bij een sterfgeval
het gevoel krijgt dat je van
machteloosheid zou kunnen
vloeken, dan moet je vloeken.
Dit boek... hoe zal ik het zeg
gen... het sterven van mijn
moeder... daar is het in zekere
zin een weerspiegeling van.
Je hebt gelijk als je zegt dat
de lezer er terloops een deel
van mijn persoonlijkheid in
tegenkomt. Voor mij is dat
een zeer belangrijk deel. Dat
besefte ik pas, nadat ik het
aan een tante had laten lezen.
Een zuster van mijn moeder,
die goed op de hoogte is van
het grote verschil in aard en
karakter dat er tussen mijn
vader en mijn moeder be
stond. Ze zei: Ik heb in dat
boek heel duidelijk de ge
voelswereld van jouw moeder
herkend".
AB DRIJVER
DEN HAAG Niet de
sociale spanningen in
Tanzania of de tegenstel
lingen tussen de Hutu's
en de Tutsi's in Burundi
en Rwanda, maar de wij
ding van de basiliek van
Onze Lieve Vrouw van
de Vrede in Ivoorkust zal
de meeste aandacht trek
ken tijdens de zevende
Afrika-reis van paus Jo
hannes Paulus II.
De 49e buitenlandse reis van
de paus begint 1 september en
duurt tot en met 10 septem
ber. De eerste vijf dagen ver
blijft Johannes Paulus in Tan
zania. Na een bezoek aan
Rwanda en aan Burundi komt
hij 9 september in Ivoorkust
aan. Daar wijdt hij niet alleen
de kathedraal, maar spreekt
hij ook het bestuur van de
Afrikaanse bisschoppensyno
de toe.
Vorig jaar maakte het Vati-
caan bekend dat de paus de
basiliek, een kopie van de
Sint Pieter in Rome, als ge
schenk had aangenomen. De
basiliek staat in Yamoussouk
ro, geboorteplaats van presi
dent Felix Houphouet-Boigny
en sinds 1983 hoofdstad van
Ivoorkust. Het gebouw biedt
20.000 mensen een zitplaats.
Op het voorplein is ruimte
voor 250.000 mensen.
De kritiek op de bouw van de
basiliek heeft de 85-jarige pre
sident, die sinds de onafhan
kelijkheid van Ivoorkust in
1960 aan de macht is, afge
wimpeld door erop te wijzen,
dat hij de kosten, ongeveer
280 miljoen gulden, allemaal
uit eigen zak heeft betaald.
Bovendien herinnerde hij er
aan dat de grote kerken in
Europa, die nu als belangrijke
monumenten worden be
schouwd, eens onder dezelfde
sociaal-economische omstan
digheden als nu in Ivoorkust
zijn gebouwd.
Voorwaarden
Het Vaticaan stelde bij het
aanvaarden van het geschenk
wel een aantal voorwaarden.
De koepel van de basiliek zou
lager moeten blijven dan die
van de Sint Pieter. Verder
moet de president uit eigen
zak (gefluistera wordt de ren
te van de miljoenen dollars
die hij op Zwitserse banken
heeft) een fonds stichten
waaruit de onderhoudskosten
van het gebouw worden be
taald. Op last van het Vati
caan wordt in ijltempo een
ziekenhuis bij de basiliek ge
bouwd, dat de paus eveneens
op 10 september zal inwijden.
Tenslotte moest Houphouet-
Boigny ermee instemmen, dat
de kerk een mediacentrum
opricht waarover hij geen en
kele zeggenschap heeft en dat
grote delen van Afrika moet
bestrijken.
De bouw van de kathedraal
heeft geleid tot verdeeldheid
binnen de RK kerk in Ivoor
kust, waar ongeveer 8 procent
van de 10 miljoen inwoners
rooms-katholiek is. De bis
schoppen noemden de nieuwe
kathedraal aanvankelijk „ge
heel ongepast", maar de toe
zeggingen van de president
aan het Vaticaan deden hun
kritiek verstommen.
Bisschop Bernard Agre verde
digde later de bouw van de
basiliek door erop te wijzen
dat op dit moment vier grote
moskeeën worden gebouwd.
Hij vond het jammer dat
christenen protesteren tegen
de bouw van een kerk die als
enige met de vier moskeeën
kan wedijveren. De basiliek
wordt zo een element in de
wedijver tussen Christendom
en Islam in Ivoorkust. Onge
veer een kwart van de inwo
ners van het land is moslim.
Geld
De Franse priester Renaud de
Crecy, die onlangs een vas
tenactie afsloot uit protest te
gen de bouw van de basiliek,
heeft aangekondigd dat hij in
hongerstaking zal gaan als de
wijding van de kerk niet
wordt uitgesteld. „Zelfs als de
president de kosten uit zijn ei
gen vermogen zou hebben be
taald, raakt de paus toch ver
wikkeld in een schandaal.
Want een geschenk accepte
ren dat voor een deel is gesto
len, is een verborgen zonde",
aldus De Crecy onder verwij
zing naar de miljarden die de
president zich beeft toegeëi
gend in een land, dat een bui
tenlandse schuld van 10 mil
jard gulden heeft. Missionaire
organisaties in Limburg pro
testeerden vorig jaar ook te
gen het geldverslindende pro
ject.
De paus bezoekt 10 steden en
houdt 40 toespraken. In Tan
zania zal hij naar verwachting
de onderontwikkeling en het
onrecht in de wereld veroor
delen. Hij wijdt er net als in
Rwanda en Burundi priesters,
een onderstreping van het feit
dat Afrika de afgelopen jaren
het grootste aantal nieuwe
priesters van heel de wereld
heeft laten zien. De paus kan
niet voorbijgaan aan de ziekte
aids, die in Tanzania, maar
ook in Rwanda en Burundi al
vele slachtoffers heeft geëist.
Tanzania, waar ruim 20 pro
cent van de 22 miljoen inwo
ners rooms-katholiek is, heeft
onder president Julius Nyere-
re (1964-1985) het Ujamaa-be-
leid, een Afrikaanse vorm
van socialisme, gekend. Dit
beleid heeft Tanzania op de
rand van de afgrond gebracht.
Ook kwam er veel kritiek op
het beleid van gedwongen
verhuizingen naar grote dor
pen, dat ertoe leidde dat in de
jaren '70 negen miljoen men
sen moesten verhuizen.
Nyerere, zelf katholiek, legde
vorige week zijn laatste poli
tieke functie neer: het voor
zitterschap van de enig toege
stane partij, de Revolutionaire
Partij. Hij waarschuwde voor
de invoering van een meer-
partijenstelsel in het land.
Mogelijk zal de paus zich
daarover ook uitspreken. In
vele Afrikaanse landen staat
op dit moment immers het
eenpartijstelsel ter discussie.
In een land als Kenya behoort
de Rooms-Katholieke kerk tot
de voorstanders van de invoe
ring van meer partijen.
In het vroegere Belgische
mandaatgebied Burundi, waar
tweederde van de bevolking
rooms-katholiek is, heeft de
paus redenen tot tevreden
heid. Aan de discriminatie
van de RK Kerk onder presi
dent Jean-Baptiste Baganza,
kwam bij diens val in 1987
een einde. Baganza, die in
1976 aan de macht kwam,
stond een strikte scheiding
van kerk en staat voor in het
meest katholieke land van
Afrika. Hij wees buitenlandse
missionarissen uit, nationali
seerde de seminaries, verbood
het godsdienstonderwijs en
sloot de katholieke lagere
scholen. Kort voor zijn val
verbood Baganza de viering
van de mis op werkdagen.
Onder Baganza's opvolger
Pierre Buyoya kreeg de kerk
haar rechten en vrijheid te
rug.
Burundi wordt geteisterd door
de tegenstelling tussen Hutu's,
die 85 procent van de bevol
king uitmaken, en de Tutsi's,
die de macht hebben. Twee
jaar geleden werden duizen
den mensen vermoord bij on
lusten tussen beide stammen.
Rond 48.000 inwoners van het
land vluchtten naar het buur
land Rwanda.
De Rooms-Katholieke Kerk
van Rwanda vierde begin dit
jaar haar 80-jarig bestaan. Op
2 februari 1900 trokken Witte
Paters het land in om de be
volking tot het Christendom
te bekeren. De verhouding
tussen kerk en staat in Rwan
da is goed, volgens sommigen
te goed. Tot voor kort maakte
aartsbisschop Vincent Nsen-
giyumva van de hoofdstad
Kigali deel uit van het cen
traal comité van de heersende
eenheidspartij. De kerk is net
als in Burundi zeer actief in
het onderwijs. De meeste mid
delbare en hogere scholen zijn
van de RK Kerk.
enoi
de K
e pi
ider
>5-ja
De volken van Afrika worden meestal stammen gerf
en voor het geweld waarmee het ene volk zich soms
het andere keert wordt in dat werelddeel het Franse
tribalisme gebruikt. De Belgische pater Tempels, di< iebr;
heeft geschreven over het denken van de Afrikanen ei
het christendom in Afrika, heeft eens gezegd dat de A
nen pas echt christen zullen zijn, wanneer ze trouwei101
partners uit een andere stam. In Afrika beginnen di
mengde' huwelijken er te komen in de Pinksterkerke ,en
de armen in de krottenwijken van de grote steden.
De katholieke missie en de protestantse zending Hoi
hun werkzaamheden in Afrika altijd stamsgewijs opgez
de protestanten lag dat trouwens voor de hand, omdat
basis overal een bijbelvertaling gebruikten in de eige
van de mensen. De jonge kerken kregen daardoor ong
een organisatie langs 'tribale' lijnen. De koloniale overlig
echter voelden daar meestal weinig voor. Die verbod
stammenoorlogen, zonder de stamtegenstellingen ver<
te heffen en voerden vrijwel overal haar taal als de of:
in. In het onderwijs dat missie en zending organise
werd het Frans, het Portugees, het Engels of het Duit
de kolonisator dan ook verplicht.
T "d
IN Zuid-Afrika kreeg dit alles een merkwaardig, twee: Ie I
tig karakter. Daar hadden de blanken uit het Nedei
hun eigen Afrikaans ontwikkeld en die taal met veel nkB)
tegenover het Engels weten te handhaven. Zij vondei
dat de zwarten zichzelf moesten blijven. Het Zuidafrityrgv
bijbelgenootschap heeft zich daarom grote inspannin »rzc
troost om de bijbel te vertalen in de talen van alle
stammen van Zuid-Afrika, zoals het Zulu, het Xhosa, h
sotho én het Tswana.
2 nid
de
Lif
BLANKE politici bedachten daarbij dat het onderst ^c'
van de eigen identiteit van de verschillende zwarte star
van Zuid-Afrika zou verhinderen, dat xde zwarten zich
den verenigen tot één beweging tegen de macht van de
sende blanke minderheid. Het veel toegepaste verdeelpNC
heersprincipe derhalve. De blanke regering heeft lang Bid
veel verwacht van de als gematigd beschouwde leideren
hulezi van de Inkatha, omdat de Inkatha een beweginj^st
de Zulu's is. Nelson Mandela daarentegen is een Xhosa,
hij heeft er altijd naar gestreefd om van het ANC geen
le' beweging te maken en zelfs geen zwarte. Het AN(
voor alle Zuidafrikanen de beweging zijn die tégen de
heid is en vóór een rechtvaardige, langs socialistische
opgebouwde samenleving.
De nu al wekenlang durende bloedige strijd tussen zw|rzo«
onderling in Natal, bij Johannesburg en in Soweto, ifegf
stammenoorlog tussen de Zulu's en de Xhosa's. Die
heeft op de eerste plaats taaie Afrikaanse wortels. Het
bestuur en de kerk zijn er echter mede schuldig aan.
een verstandig maar ook vastberaden optreden van het
nodig, plus oprecht zwart leiderschap, om deze bloedij
wrede strijd te bedwingen. Kerkelijke aansporing tot o
linge verzoening zou hierbij centraal moeten staan,
veel kerken zijn ook alleen Zulu of Xhosa. De kerk
Afrika tellen veel gelovigen, maar stammenoorlogen z
het bewijs van dat die gelovigen er nog niet in j
in de eigen samenleving tribalisme uit te bannen.
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezon
stukken te bekorten.
Agressie
Logisch toch dat je in het ver
keer agressief wordt, zoals uit
een onderzoek in Den Haag is
gebleken. Gezien de lange
wachttijden bij het woud van
verkeerslichten heb je daar
alle tijd voor. En als het licht
op groen springt en je je naar
het een paar honderd meter
verder gelegen rode verkeers
licht hebt geworsteld, kan je
gewoon weer verder je agressi
viteit botvieren.
J. van der Meer,
DEN HAAG.
Koster
We sturen 360 marinejongens
met de zegen van de rege
ring en volgens de verant
woordelijke minister gesteund
door het Nederlandse volk
naar de crisis in de Golf. Deze
pikbroeken zullen zo mooi
gemaskeerd met bijna ontroe
rende motieven een bijdra
ge leveren aan de veiligstel
ling van onze oliebehoefte en
economische welstand. Tegelij
kertijd een crisis in de Zoeter-
meerse H. Nicolaasparochie:
parochianen blijven weg en la
ten hun kinderen liever niet
als misdienaar optreden omdat
de koster homoseksueel is.
Waarmee maar weer eens de
proporties van ons bekrompen
denken aan het licht tij a
Dat wordt straks nog opp tiki
met de goedheiligman eiroc
prachtig golvende baar nne
weet maar nooit. Miss
kunnen we hem het best pat
rusten met een pet, k
uniform en insignes en zij
kinderen met een goalke I
systeem... De permanei
blijkbaar moeilijk uit ons if
vige volkje te krijgen, bi
christelijke liefde ten spijrek
Paul Nadorp,
DEN HAAG.
len
Koster (2)
In Zoetermeer heeft een,*11
van de katholieke gei
schap weer eens laten zie
het begrip „christelijk" k<
houden: het uitsluiten f"
mensen. Men ergert zie
zeer aan een homofiele k
dat de man zich genood
ziet zijn ontslag in te di
Zijn fout is dat hij ziph, e
en herkenbaar, als hon!'
manifesteert. Van de
ïr
het niet... zijn. Waar Jezi-,
niet op de wereld te zijn j
men om te oordelen, doe
krompen mensen die ziel
volgeling durven noemei
wél.
J.L. de Haan,
VOORSCHOTEN.
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon 071 - 122 244.
Postadres postbus 11, 2300 AA Leiden.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17 00 u
Nabezorging
Telefoon. 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19 00 u op za. van 14 00 tot 15 00 u
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling. Bij betaling per accept-giroka<
per maand f: 24,85 per maand f.
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal
per jaar 284,50 per jaar f
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
tA
rw
