eorge Bush van doetje tot Rambo
Irak zet buitenlanders
bij strategische doelen
a
[ERIKAANSE PRESIDENT WEET WAT HIJ WIL
riN. JITENLAND
CeicbcSouoant
MAANDAG 20 AUGUSTUS 1990 PAGINA 5
be;ntagon vordert
k, ïrger vliegtuigen
SHINGTON Het Amerikaanse
isterie van defensie heeft bij zes-
burgerluchtvaartmaatschappijen
i< liegtuigen gevorderd. Die worden
jzet om in een versneld tempo
erikaanse troepen en militair ma-
eel naar het Golfgebied over te
De vliegtuigen maken deel
van de Reserve Burgerluchtvaart
ot (RBLV) van maximaal vijfhon-
vliegtuigen, die door de oproep
het Pentagon binnen 24 uur ter
hikking staat van de luchtmacht,
is voor het eerst in het 38-jarige
aan van de RBLV dat het Penta-
een beroep doet op de vliegtui-
Franse marine moet
scherp controleren
PARIJS De Franse marineschepen in het
Golfgebied hebben bevel gekregen om „met
vastbeslotenheid" strikte controle uit te oe
fenen op handhaving van het handelsem
bargo van de Verenigde Naties tegen Irak.
Met dit verharde standpunt is Frankrijk
volgèns waarnemers weer op één lijn geko
men met Groot-Brittannië en de Verenigde
Staten, die hun schepen in de Golf hebben
opgedragen desnoods met beperkte militaire
middelen het embargo af te dwingen. De
verklaring van Parijs volgt op de Iraakse
beslissing om alle westerse buitenlanders in
Irak en Kuwayt vast te houden. Zo zouden
27 Fransen door Irak naar een onbekende
plaats zijn overgebrach
Vrachtschip
door
blokkade
Een Iraaks
vrachtschip, dat
kennelijk door de
blokkade heen is
kunnen komen, ligt
in de haven van
Aqaba (Jordanië).
Gisteren hebben
Amerikaanse
oorlogsschepen in
de Rode Zee een
Sudanees
passagiersschip de
toegang tot de
haven ontzegd en
een Chinees schip,
op weg naar Aqaba, berichten uit de
na controle verder haven zou het
laten varen. Volgens vervoer van en naar
Irak ondanks het
VN-embargo nog
steeds doorgaan.
FOTO: AFP
Saudi-Arabië eist
besluit van OPEC
NICOSIA Saudi-Arabië wil dat er binnen
twee dagen spoedberaad wordt gehouden
door de Organisatie van Olie-Exporterende
Landen. De OPEC zou een besluit moeten
nemen over vergroting van de olieproduktie.
Gebeurt dat niet dan zal het land zijn pro-
duktie eenzijdig vergroten mét twee miljoen
vaten per dag, om zo het wegvallen ,van de
export van Irak en Kuwayt op te vangen.
Door het wegvallen van een deel van de pro-
duktie zijn de olieprijzen sterk gestegen. Vol
gens de Saudische minister van olie, Hisham
Nazer, kan. zijn land op zeer korte termijn
ongeveer de helft van de export van Irak en
Kuwayt compenseren. Verder kunnen vol
gens hem Venezuela en de VAE meer produ
ceren. Deze twee landen steunen het Saudi
sche pleidooi voor spoedberaad.
Emiraten 'open' voor
buitenlandse troepen
ABU DHABY De Verenigde Ara
bische Emiraten (VAE) hebben beslo
ten „de stationering op hun grondge
bied van Arabische en vriendelijk ge
zinde strijdkrachten toe te laten, als
bijdrage tot de multinationale inspan
ningen ter bescherming van het ge
bied rond de Golf". Details over de
omvang van de toe te laten troepen
macht, wanneer de stationering kan
beginnen en welke landen troepen
mogen sturen zijn niet gegeven. De
VAE zijn het tweede land in de Golf
na Saudi-Arabië dat buitenlandse
strijdkrachten op zijn grondgebied
toelaat, nadat Irak op 2 augustus Ku
wayt binnenviel en later annexeerde.
IHINGTON Als
r dagen één ding op-
aan de Amerikaanse
lident George Bush,
is het wel de ontspan-
wijze waarop hij rea-
•t op wat zonder twij-
de spannendste tijd is
;ijn politieke loopbaan.
:n hij midden vorige
sk zijn vakantie in zijn
tenhuis in Kennebunk-
t in Maine onderbrak
r een tweedaags ver
in Washington, zag
Ijer uitgerust en relaxed
I manier waarop George
de crisis in de Perzische
i tegemoet treedt, verschilt
ndenens waarnemers in Was-
;ton hemelsbreed van de
>ak van de binnenlandse
nietblemen van de VS. Dan
hortende zinnen en een
klaaglijke stem zijn han-
zijmerk. Zodra het over de
gaat, staat er een andere
i. 'From whimp to war
en 'from whimp to Ram-
ichrijven de kranten, wat
path iel wil zeggen als 'van
ties je tot vechtersbaas'; een
grcjvijzing naar het softe ima-
npat Bush had tijdens de
voor de presidents-
van 1988.
niet
Pralverbazingwekkend is het
figpnc allemaal niet. Bush
ft altijd veel beter overweg
und met de buitenlandse
iek dan met de binnen-
se. Een groot deel van zijn
ieke loopbaan heeft in het
n gestaan van de interna-
ale betrekkingen. Zo was
le eerste na-oorloge Ame-
ambassadeur in Chi-
iirecteur van de CIA, am-
adeur bij de Verenigde
es en acht jaar vice-presi-
1 in welke functie hij ook
Pleit beslecht
Op het Pentagon, het Ameri
kaanse ministerie van defen
sie, heeft men traditiegetrouw
geen hoge dunk van politici.
Maar Bush heeft het pleit in
middels in zijn voordeel be
slecht. „Hij is bijzonder goed
van alle aspecten van deze
zaak op de hoogte en stelt
moeilijke vragen. Hij kent het
onderwerp en hij weet wat hij
wil", aldus een hoge functio
naris van het Pentagon.
Bush krijgt zijn briefings in
een zwaar beveiligde zaal in
het National Military Com
mand Centre, diep onder de
grond onder het Pentagon. De
ruimte heeft wat weg van een
grote directiekamer. Aan een
van de wanden bevinden zich
acht schermen, waarop techni
ci vanuit een belendende ka
mer alle informatie kunnen
projecteren die nodig is, inclu
sief de laatste foto's van spio-
nagesatellieten. Op de zwarte
vergadertafel staan microfoons
en telefoons waarmee direct
contact kan worden gelegd
met elke Amerikaanse militai
re basis waar ook ter wereld.
Vanuit deze zaal heeft presi
dent Bush nu bijna drie weken
met krachtige hand leiding ge
geven aan de grootste Ameri
kaanse militaire operatie sinds
de oorlogen in Korea en Viet
nam, waarbij tienduizenden
manschappen en enorme hoe
veelheden materieel naar de
andere kant van de wereld
worden overgebracht.
Daarnaast hebben hij en zijn
medewerkers op diplomatiek
vlak een front tegen Irak we
ten te vormen, dat zijn weerga
niet kent. In sommige opzich
ten is de wereld wat op zijn
kop gezet. Zo staan Ameri
kaanse en Syrische militairen
bij wijze van spreken schouder
aan schouder bij de verdedi
ging van Saudi-Arabië, terwijl
beide landen niet bepaald
vrienden zijn. Syrië staat nog
steeds hoog op de Amerikaan
se lijst van landen die het ter
rorisme in, de wereld steunen.
Moskou
Een belangrijke ontwikkeling
was de komst naar het Penta
gon, afgelopen donderdag, van
de militaire attaché van de
ambassade van de Sovjetunie
in Washington. Wat hij mee
bracht was hoogst opmerke
lijk: de technische details van
de Russische Scud-B raketten.
Moskou heeft deze raketten in
het verleden aan Irak gele
verd en met hun reikwijdte
van enige honderden kilome
ters vormen, zij een grote be
dreiging voor de Amerikaanse
troepen in Saudi-Arabië, voor
al nu Irak deze raketten zou
hebben voorzien van een che
mische lading. Met behulp van
de Russische informatie kun
nen de VS proberen de drei
ging van deze wapens te ver
minderen.
Daarnaast heeft Moskou de VS
nog meer informatie gegeven
over de vele wapensystemen
die het Irak heeft geleverd. De
overhandiging van deze gege
vens is voor Washington een
bewijs dat Moskou in het con
flict in de Golf partij heeft ge
kozen, wat ook blijkt uit ver
klaringen dat de Sovjetunie
bereid is deel te nemen aan
een internationale troepen
macht, maar bij voorkeur on
der auspiciën van de Verenig
de Naties.
Die keuze van Sovjet-presi
dent Gorbatsjov is ook weer
niet zo vreemd. Hij is voor het
succes van zijn .economische
hervormingen mede aangewe
zen op geld van het Westen.
Het is daarom in zijn eigen be
lang dat de voor het Westen
geldverslindende crisis in de
Golf niet blijft voortduren.
Die steun vanuit Moskou is
voor de opstelling van presi
dent Bush van immens belang.
In tegenstelling tot zijn na
oorlogse voorgangers hoeft hij
niet voortdurend rekening te
houden met een mogelijke nu
cleaire dreiging vanuit Mos
kou. Dat is een hele geruststel
ling voor een Amerikaanse
president die onmiskenbaar
afstevent op een oorlog.
Gijzelaars
In Washington is de hoop dat
het conflict diplomatiek kan
worden opgelost al lang ver
vlogen. Het Pentagon hoopt
echter dat de vijandelijkheden
zullen uitblijven, totdat de
Amerikaanse troepenmacht in
Saudi-Arabië voldoende op
sterkte is om Iraakse provoca
ties effectief te kunnen beant
woorden. De stappen van Sad
dam Husayn zijn echter moei
lijk te voorspellen, ook al kan
hij nauwelijks meer iets dóen
zonder dat de moderne Ameri
kaanse spionage-apparatuur
hem volgt.
Vorige week werd nog ge
dacht dat Irak zich in Kuwayt
zou ingraven en afwachten.
De laatste dagen echter wordt
weer volop rekening gehou
den met een Iraakse aanval.
Zo heeft de CIA ontdekt dat
Irak de gevreesde Scud-B ra
ketten naar Kuwayt heeft
overgebracht.
Maar een directe aanval is niet
de enige manier waarop Irak
de Amerikanen zou kunnen
provoceren. Inlichtingendiens
ten houden rekening met aan
slagen op Amerikaanse, Britse
of Saudische doelen. Per slot
van rekening is Saddam Hu
sayn de beschermheer van
Abu Nidal, 's werelds meest
gevreesde terrorist.
En dan zijn er natuurlijk de
duizenden buitenlanders die
Irak in gijzeling houdt. De uit
spraken van de Iraakse leider
van zaterdagavond over het
lot van de „gasten van het
Iraakse volk" zijn niet mis te
verstaan. President Bush heeft
al laten weten dat hij alles zal
doen om zijn landgenoten en
andere westerse gijzelaars te
beschermen. Maar er hoeft
geen twijfel te bestaan over
zijn besluit als hij zal moeten
kiezen tussen het leven van
deze westerlingen en het lot gesteld ziet. De inzet van man
van de gehele westerse we- schappen en materieel in de
reld. Golf is een uiterst kostbare
operatie en komt juist op een
Dilemma S moment dat de Amerikaanse
Dit is echter niet het enige di- economie balanceert op de
lemma waar Bush zich voor ranc' van een recessie. Hoe
lang kunnen de VS zich dit
veroorloven? En hoe lang
houdt de consensus in de Ara
bische wereld tegen Irak
stand? Een Amerikaanse func
tionaris gaf openhartig ant
woord: „We gaan niet maan
den zitten wachten om te kij
ken of de sancties werken.
Een status quo is het grootste
gevaar dat ons bedreigt. Als
dat gebeurt, heeft Saddam Hu
sayn in feite gewonnen".
Volgens waarnemers in Was
hington bestaan binnen de
Amerikaanse regering twee
stromingen. De een zou zich
meer willen richten naar de
Verenigde Naties en bepleit
het afwachten van mogelijk
succes van de sancties. Tegen
over deze opvatting, die vooral
leeft binnen het ministerie
van buitenlandse zaken, het
State Department, staat die
van het Pentagon. Daar is men
van mening dat, als de Ameri
kaanse troepenmacht gereed
is, de aanval moet worden geo
pend. President Bush zou, na
uitgebreide discussies, hebben
gekozen voor het standpunt
van het Pentagon. Het is nu
zoeken naar een gerechtvaar
digde aanleiding om in actie te
komen.
Daarbij zou het niet meer uit
sluitend gaan om de bevrijding
van Kuwayt, maar ook om het
ten val brengen van Saddam
Husayn. De Iraakse president
is al in het bezit van chemi
sche wapens, terwijl in labora
toria hard wordt gewerkt aan
het maken van biologische
wapens en een atoombom. De
dreiging die daarvan uit gaat
is voor de Amerikanen vol
doende reden Sadam Husayn
te willen elimineren.
Toen president Bush het afge
lopen weekeinde in de mieze
rige regen in Kennebunkport
een partijtje golf speelde, leek
het alsof hij nog bezig was de
belangrijkste beslissing uit zijn
loopbaan te nemen. In werke
lijkheid is dat besluit al geval
len.
(c) The Sunday Times
„Europa moet
meebetalen"
WASHINGTON - „De cri-
sis in het Midden-Oosten
vraagt om een 'deal' tus
sen Washington en West-
Europa", zegt dr. Robert
E. Hunter, directeur Euro
pese studies van het ge
zaghebbende Centrum
voor Strategische en In
ternationale Studies in
Washington.
Het gaat volgens hem daarbij
niet zozeer om de inzet van
meer Westeuropese strijd
krachten. Belangrijker is dat
West-Europa, met name ook
via de NAVO, een deel van de
gigantische kosten betaalt van
de Amerikaanse militaire ope-
rSties in Saudi-Arabië.
Daarnaast moet Europa de VS
ook serieuzer nemen inzake
twee ernstige conflicten die na
de vakantie opgelost moeten
worden: de landbouwsubsidies
van de EG en de financiële
steun aan Oost-Europa en de
Sovjetunie.
Hunter: „De Amerikaanse mi
litaire macht is inmiddels
waarschijnlijk sterk genoeg
om een aanval van Irak af te
slaan. Saddam Husayn heeft
zijn kans om Saudi-Arabië
binnen te vallen laten passe
ren. Daarom is het niet nodig
dat West-Europa ook nog een
forse legermacht stuurt. Maar
het is wel belangrijk dat de
Westeuropese schepen en
vliegtuigen Husayn blijven to
nen dat er geen Amerikaans
maar een geallieerd leger te
genover hem staat".
Het allerbelangrijkste is alles
te doen om te vermijden dat
Husayn's Irak in de toekomst
nucleaire wapens krijgt, zo on
derstreept Hunter. Hij heeft
geen enkel bezwaar tegen ac
ties, zoals de bombardementen
destijds van Israël op Iraakse
installaties, die Husayn belet
ten die wapens te maken.
„Maar daarmee ben je er niet",
aldus Hunter. „De VS moeten
absoluut meer doen om over
leg op gang te brengen over
het conflict tussen Israël en de
Palestijnen. Saddam Husayn is
populair bij de massa van de
gewone Arabieren. Israël mag
niet nog meer tijd verliezen".
p74 In een grote loods staan de twee machines opgesteld.
J, het zijn indrukwekkende werktuigen. „Het lijken wel tanks!"
jt Mona lachend. Ja, daar lijken ze inderdaad wel op. Maar
[leger kan je met deze gevaarten toch niet te lijf gaan. Rots-
jden echter des te beter. Kijk, vooraan zitten twee enorm
jke boren, die zich met dreunend geweld in het gesteente
jigen en de massa los schudden. Een tandwiel, van reusachti-
iklauwen voorzien, maalt de steenmassa in brokken en zo
graaft de machine zichzelf een weg door de rots. „Net wat we
hebben moeten, Larry", zegt Harries. „En de prijs?" informeert
hij dan. Majoor Ross noemt een hoge som. „En u kunt contant in
dollars betalen?" informeert hij nog eens als een voorzichtig za
kenman. „In dollars!" bevestigt mr. Harries en om zijn woorden
te onderstrepen maakt miss Mona haar tasje open en haalt er
een rol bankbiljetten uit, die Ross en Rogers wel moeten overtui-
(Vervolg van de voorpagina)
BAGHDAD Volgens
het Amerikaanse tv-sta-
tion CBS is Irak begonnen
met het „verspreiden" van
buitenlanders over min
stens vier mogelijke doe
len van een Amerikaanse
luchtaanval, waaronder
chemische fabrieken.
Irak is pas bereid deze en an
dere buitenlanders te laten
gaan als de Amerikaanse en
andere westerse troepen uit
het gebied van de Golf ver
dwijnen, zo heeft de woord
voerder van president Saddam
Husayn in een tv-rede laten
weten. Die eis is inmiddels al
gemeen van de hand gewezen.
„Het lijkt èrop dat we dage
lijks een cursus krijgen in be
lachelijke Iraakse voorstellen",
zei Marlin Fitzwater, de
woordvoerder van het Witte
Huis. Het voorstel van Husayn
gaat niet in op de kern van het
probleem: de terugtrekking
van de Iraakse troepen uit Ku
wayt, aldus Fitzwater.
Vanmorgen zijn twee gezanten
van de secretaris-generaal van
de Verenigde Naties, Javier
Perez de Cuellar, naar Bagh
dad vertrokken om een oplos
sing te zoeken in de crisis rond
de buitenlanders. De VN-chef
besloot tot het sturen van ge
zanten nadat de Veiligheids
raad zaterdagnacht unaniem
van Baghdad eiste dat alle bui
tenlanders onmiddellijk uit
Irak en Kuwayt mogen ver
trekken. De Raad toonde zich
bijzonder bezorgd over de
dreigementen van Irak de bui
tenlanders onder te brengen
op strategische militaire doe
len. De resolutie was de vierde
tegen Irak, sinds het land be
gin augustus Kuwayt binnen
viel en annexeerde.
Overigens zouden niet alle
westerlingen door Irak wor-
Een archieffoto van een van de hotels in Baghdad waarin wester
lingen zouden worden vastgehouden.
FOTO: AP
den vastgehouden. De voorzit
ter van het Iraakse parlement,
Saadi Mehdi Saleh, verklaarde
gisteren dat mensen uit landen
die geen troepen en militair
materieel naar de Golf hebben
gestuurd, als „teken van goede
wil" naar huis mogen. Het
gaat daarbij om „een aantal
iostenrijkse, Zweedse, Zwit
serse, Finse en Portugese on
derdanen", aldus Saadi via het
Iraakse persbureau INA. Of
alle mensen uit deze landen
mogen vertrekken hangt vol
gens Saadi af van de houding
van die landen ten opzichte
van het embargo tegen Irak
dat door de VN is afgekon
digd. Uit de vijf genoemde
landen verblijven ongeveer
570 mensen in Irak en Ku
wayt.
Volgens de Iraakse president
Saddam Husayn zijn de VS en
Groot-Brittannië verantwoor
delijk voor het lot van de wes
terlingen in Irak en Kuwayt.
Als er oorlog uitbreekt zullen
tienduizenden mensen aan
beiden kanten worden gedood.
De westerlingen zullen dan
ook pas uit Irak mogen ver
trekken al» de Amerikaanse
president George Bush „ge
schreven, duidelijke en ondub
belzinnige garanties geeft dat
hij zijn troepen en die van zijn
bondgenoten uit het gebied te
rugtrekt". Verder moeten de
VS beloven Irak niet te zullen
aanvallen en de economische
blokkade tegen Baghdad op
heffen, aldus Saddam. Irak
heeft ook al gewaarschuwd dat
buitenlanders evenveel zullen
lijden als gevolg van de blok
kade als het Iraakse volk. Bui
tenlandse baby's zullen even
als Iraakse baby's lijden onder
het tekort aan melk en medi
cijnen, aldus Baghdad.
In Kuwayt hebben behalve
Britten en Amerikanen nu ook
andere buitenlanders het bevel
van de Iraakse autoriteiten ge
kregen zich uit veiligheidso
verwegingen te verzalemen in
drie hotels. Het ministerie van
buitenlandse zaken in Den
Haag adviseert de in totaal 84
Nederlanders die zich in Ku
wayt bevinden „thuis te blij
ven, contact te blijven onder
houden met de Nederlandse
ambassade en in elk geval
geen vluchtpoging te onderne
men naar een ander land".
Ook de Verenigde Staten,
Groot-Brittannië, België en
Zwitserland hebben hun on
derdanen opgeroepen de
Iraakse bevelen te negeren en
thuis te blijven.
