Op een kroegse manier over kerk praten
brieven van lezers
kerk
wereld
Indonesische regering verbiedt synode op Sumatra
Lijden, sterven
en het lege graf
CcicLc Öoiucuil
u
mT Ccldóc Soutont
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CcidócSoincMit
WOENSDAG 15 AUGUSTUS 1990 PAGINA
IN
Priester dreigt met hongerstaking tegen inwijding
ABIDJAN Een Franse' priester in Ivoorkust heeft gedreigd
in hongerstaking te gaan als paus Johannes Paulus II volgende
maand in Yamoussoukro de 300 miljoen gulden kosten kathe
draal inwijdt. Het reusachtige kerkgebouw, driemaal groter
dan de Sint Pieter in Rome, staat in de geboorteplaats van pre
sident Felix Houphouet-Boigny, een van de rijkste staatshoof
den in Afrika. Ivoorkust is met een schuldenlast van tien mil
jard dollar een van de armste landen ter wereld. „Zelfs als zou
de president de kosten uit zijn eigen vermogen hebben betaald,
dan raakt de paus toch nog verwikkeld in een schandaal. Want
een geschenk accepteren dat voor een deel gestolen is, is een
verborgen zonde," aldus pater Renaus de Crecy, die zegt dat
veel gelovigen in Ivoorkust zijn mening delen.
Scheuring in Ierse Anglicaanse Kerk
LONDEN Tegenstanders van vrouwelijke priesters in de
Ierse Anglicaanse Kerk hebben zich afgescheiden en een eigen
'Kerk van Ierland (traditionele ritus)' gesticht. In de Ierse
Anglicaanse Kerk ontvingen vorige maand twee vrouwen de
priesterwijding. Het is de bedoeling dat de traditionele Angli
canen op 2 september in Noord-Ierland hun eerste kerkdienst
houden. Tot de kerkscheuring is besloten op een bijeenkomst
van tegenstanders van vrouwelijke priesters in Belfast. Vol
gens eigen zeggen hebben ze de steun van enkele behoudende
bisschoppen in Engeland waar de strijd over de wijding van
vrouwen nog in volle hevigheid aan de gang is. „Wij zullen
niet toestaan dat vrouwelijke priesters en feministische ge-
dachtengoed langzaam onze kerk binnensluipen," aldus woord
voerder van de nieuwe kerk.
Als iedereen ronduit
zijn mening zei, zou
dat de gesprekken
onmogelijk maken.
Benjamin Disraeli
KRO - RADIOPROGRAMMA GLAS IN LOOD LAAT EMOTIES VAN MENSEN SPREKEN
HILVERSUM Spraak
makend zal het radiopro
gramma Glas in Lood
van de KRO nooit wor
den. Ook kunnen de ma
kers ervan niet rekenen
op een groot luisterpu
bliek. Toch zijn er al
meer dan 500 afleverin
gen van gemaakt, als je
de voorloper ervan „Een
zondags pak....voor alle
dag" erbij rekent. En het
plezier dat de redactie er
aan beleeft om Glas in
Lood wekelijks samen te
stellen en zaterdags op
Radio 2 om 17.00 uur de
ether in te sturen is er
niet minder om.
Glas in Lood, dat kan reke
nen op een vaste groep luiste
raars van honderdduizend, is
een alleraardigst programma
over religieuze thema's, waar
in geput wordt uit de rijke
bron van de traditie van de
Kerken. Het is een radiopro
gramma, die degelijkheid, ori
ginaliteit en kwaliteit paart
aan een grote toegankelijk
heid, waarin religie ontdaan
wordt van zwaarwichtighèid
en ernst: voor een groot pu
bliek prettig om te beluisteren
en je steekt er ook nog wat
van op.
„De geschiedenis van de Ker
ken is vol ervaringen, ideeën
en opvattingen van mensen
die vanuit de inspiratie van
het evangelie of vanuit een
andere religieuze context een
keuze hebben gemaakt. Een
verhaal uit het verleden kan
soms een verrassend licht
werpen op de actualiteit", al
dus redacteur Henk Kempes,
die daarmee de filosofie van
Glas in Lood verwoordt.
Centraal in het radioprogram
ma staan de verhalen en bele
venissen van mensen. Een
broeder of zuster vertelt over
zijn of haar ervaringen in de
missie of in de orde, een
sfeerreportage over de vere
ring van de Heilige Gerlachus
De redactie van
KRO's Glas in
Lood: v.l.n.r. Bob
Jongbloed, Henk
Kempes, Fried
Petersz, Ineke
Blankestijn en
Hein Vrijdag.
in het Limburgse Houtem, die
in een boom leefde, Bonifaci-
us in Dokkum, een kerkhisto
ricus, die de geschiedenis van
de ketterse Katharen belicht,
het is zo maar een greep uit
de onderwerpen. Kenmer
kend ervan is vooral de ui
terst ontspannen sfeer waarin
het aan de orde gesteld wordt.
„Dat zit ook in de naam van
het programma. „Glas in lood
beschilderde ramen werden
vroeger ook als de biblia pau-
porum, de bijbel voor de ar
men, beschouwd", vertelt
Henk Kempes. „Het is dus
geen zwaarwichtig program
ma, vol geleerde colleges van
deskundigen. We doen niet
aan discussies, theoretische
beschouwingen of religieuze
overwegingen, maar we vra
gen onze gasten om een ver
haal te vertellen. Geen predi
kantenstijl dus." Fried Pe
tersz, meer het kunstzinnige
type van de redactie: „Ze
moeten kleine schilderijtjes
maken. Wij bepalen dan hoe
ze opgehangen worden." Bob
Jongbloed: „We hebben wel
eens de slogan bedacht 'na de
kerk de kroeg in'. Op een
kroegse manier willen we
over kerk en religie praten,
zoals mensen vroeger zondags
na de kerk in de kroeg over
Bijpraten
In 1979 vroeg de afdeling
godsdienst radio van de KRO
Bob Jongbloed, Hein Vrijdag
en Fried Petersz een uur ra
dio te vullen na de zondagse
Eucharistieviering. Ze be
dachten de naam „Een zon
dags pak ....voor alledag" en
vroegen zich daarbij af of het
niet aardig was om de luiste
raars, opgevoed in de katho
lieke traditie en luisterend
naar de Eucharistieviering,
„bij te praten over het nu".
Hein Vrijdag: „Maar we wil
den ook de mensen die niet
meer kerken, religiositeit in
zich hebben en op zoek zijn
naar een vernieuwing daar
van, iets aanreiken. Al doen
de kwamen we tot de ontdek
king dat je heel goed gebruik
kunt maken van de geschie
denis en van verhalen van
mensen, waarin diepe emoties
tot uiting komen. Mensen, die
op een nieuwe manier zin aan
hun leven geven." Henk
Kempes: „Fried zegt altijd dat
ieder programma voor onszelf
een college moet zijn. We
moeten er zelf ook iets van
opsteken. Anders is het plat,
saai, een sjabloon. En zo rea
geert het publiek ook. Dat
merk ik aan de brieven, reac
ties en de aanvraag voor
bandjes van de uitzending, die
we krijgen. Radio is een mooi
en ondergewaardeerd medi
um. Daar kun je heel veel va
riatie in aanbrengen met
tekst, muziek, met stemmen.
In stemmen kunnen zoveel
emoties zitten. En voor de ra
dio zitten mensen toch mak
kelijker te praten dan voor te
levisie. Radio is intiemer. Er
is zoveel geschreven aan tek
sten, muziek, gedichten in de
katholieke traditie. En het is
heel anders als je het hoort
dan wanneer je het leest."
Opbouw
Glas in Lood kent dan ook
een vaste opbouw met blokjes
gesprekken met mensen,
blokjes historische teksten en
uitspraken (een orderegel, een
pauselijke brief of bisschoppe
lijke verklaring, citaten van
heiligen), of brieven en ge
dichten die mensen geschre
ven hebben, voorgelezen door
Dore Smit, en niet te vergeten
de muziek, waarvoor Fried
Petersz steeds weer op pas
sende wijzende uit zijn archief
weet te putten. Soms kiest de
redactie er ook voor om bij
manifestaties en bijeenkom
sten aanwezig te zijn en daar
van verslag te doen. Maar die
keuze is dan meer ingegeven
door het feit dat de KRO op
zaterdag dan geen actualitei
tenrubriek op de radio brengt.
De gebeurtenis, zoals een ma
nifestatie van de Acht-Mei-
Beweging, wordt dan ook op
een Glas-in-loodachtige wijze
de ether ingestuurd. Zo reisde
Henk Kempes vorig jaar af
naar Bazel voor de grote oe
cumenische Europese meeting
van het conciliaire proces
voor gerechtigheid, vrede en
het behoud van de schepping,
maar Kempes liet het officiële
gedeelte links liggen. Hij
bracht uitsluitend Nederlan
ders voor de microfoon, die
onder de indruk waren van
de verhalen en belevingen
van de mensen uit Oost-Euro
pa, die ze daar in de work
shops gehoord hadden. Want
het gaat in Glas in Lood om
de verwevenheid van religie
met het alledaagse leven, niet
om het standpunt, de visie of
de mening van welk instituut,
organisatie of beweging dan
Voor de komende uitzendin
gen staan op het programma
een reportage van Ineke
Blankestijn over jongeren in
Taizé, portretten van zuster
Alphonse van der Eeren-
beemt van de zusters van de
Choorstraat in Den Bosch, die
jarenlang in Zaïre gewerkt
heeft, van de montfortaan
Phil Bosmans van de Bond
zonder Naam in België, en
een gesprek met cultureel
anthropologe Angeline van
Agterberg, die getrouwd is
met een Toeareg. Zij zal met
Bob Jongbloed praten over de
Toearegs, een Berbervolk in
Algerije, dat de islam op zijn
eigen manier invult. Een aar
dig gesprek kan dat opleve
ren, denkt de redactie, in het
licht van het oprukkend isla
mitisch fundamentalisme in
Algerije. Want de Toearegs
zijn vrouwvriendelijk. Niet de
vrouwen zijn daar gesluierd,
maar de mannen. Henk Kem
pes: „Ik hoor mensen in ons
programma steeds dingen
vertellen die ik nog niet weet.
De vrouwvriendelijkheid van
die islamitische Toearegs, dat
is ook zoiets wat ik nog niet
THEO KRABBE
Het radioprogramma Glas in
Lood is elke zaterdag te be
luisteren om Radio 2, 17.03.
Anglicaanse
bisschop
verongelukt na
dreigementen
NAIROBI De Kenyaanse
bisschop Alexander Muge, een
fel tegenstander van het re
giem van president Daniel
Arop Moi, is dinsdag bij een
verkeersongeluk om het le
ven gekomen. De geestelijke
had maandag nog gezegd dat
zijn leven werd bedreigd. „De
bisschop overleed nadat zijn
auto frontaal in botsing kwam
met een vrachtwagen", aldus
een familielid van Muge. Vol
gens haar leken aan het onge
luk geen verdachte omstan
digheden te kleven.
Muge en drie van zijn stafme
dewerkers waren gisteren
vertrokken uit de grensstad
Busia, bij Uganda, en op de te
rugweg naar Nairobi. Volgens
een autoriteit van de plaatse
lijke politie, die anoniem wil
de blijven, zijn zowel type als
kenteken van de vrachtwa
gen niet bekend. De drie in
zittenden zijn in het zieken
huis opgenomen. Volgens hen
bestuurde Muge de auto zelf.
De Anglicaanse bisschop was
een van de bekendste critici
van de één-partij-heerschappij
van president Moi. Hij voerde
een felle campagne tegen re
geringscorruptie en werd door
de autoriteiten gevreesd van
wege zijn scherpe tong. Maan
dag noemde hij de leden van
het kabinet „professionele
moordenaars". Een minister
had toen voorspeld dat de
Anglicaanse bisschop niet le
vend uit Busia zou terugke
ren.
De afgelopen maand zijn in
Kenya bij anti-regeringsrellen
minstens 20 mensen om het
leven gekomen.
Nederlands hervormde kerk
Beroepen te Hekelingen en Si-
monshaven F.A. den Harder te
Rhoon.
Nederlandse Protestanten
Bond
Benoemd tot voorganger te
Doorn e.o. (part-time) mw.
M.H. Kersjes-de Muinck Kei
zer, pastoraal medewerker te
De Bilt-Bilthoven (part-time),
die deze benoeming heeft
aangenomen.
WUPPERTAL De In
donesische regering heeft
op het laatste moment de
synode van de prote
stantse Toba-Batak-kerk
op Sumatra verboden. Als
reden noemde de rege
ring veiligheidsoverwe
gingen. De synode zou
begin deze maand wor
den geopend. Dit heeft de
Westduitse zendingsorga
nisatie Vereinigte Evan
gelische Mission te Wup-
pertal bekend gemaakt.
De kerk, met ongeveer twee
miljoen leden de grootste
protestantse kerk in Zuid-
Oost-Azië, verzet zich tegen
de uitbreidingsplannen van
de papierfabriek PT Indoray
on op Sumatra. Bisschop Sori-
tua Nababan had steun ver
leend aan boeren die land
kwijt raakten zonder dat ze
daarvoor een redelijke ver
goeding ontvingen. Verder
had de kerk protest aangete
kend tegen de ontbossing en
milieuvervuiling door de fa
briek. Kortgeleden had bis
schop Nababan bij een ont
moeting van Indonesische
kerkleiders met president Su
harto de kwestie van de pa
pierfabriek aan de orde ge
steld.
De kerk probeert de reiskos
ten van de ongeveer 500 syno
deleden, die allen al naar Me-
dan waren gereisd, te verha
len op de regering omdat het
verbod op zeer korte termijn
werd uitgevaardigd. Boven
dien onderneemt bisschop Na
baban pogingen alsnog toe
stemming voor de synodezit
ting te krijgen.
Het Indonesische weekblad
Tempo meldt dat de synode is
uitgesteld, zo zegt mevr. E.
Boekesteijn, secretaris van het
Indonesië-orgaan van het Ge
reformeerde centrum voor
zending en werelddiakonaat.
In dat bericht wordt als enige
reden de crisis binnen de
kerk over de leiding van bis
schop Nababan genoemd.
Zijn verkiezing in 1987 leidde
tot tegenstellingen in de kerk.
In dat kader heeft hij 19 pre
dikanten uit de synode gezet.
Bovendien heeft hij zowel
naaste medewerker als de
rector en het bestuur van de
christelijke univërsiteit Nom-
mensen in Medan naar huis
gestuurd. Studenten van deze
universiteit, genoemd naar
een beroemde zendeling, ei
sen nu het aftreden van Na
baban, aldus Tempo.
Gezondheid is een dank
baar onderwerp van ge
sprek. Er is grote belang
stelling voor alternatieve
geneeswijzen en in som
mige groepen voor ge
bedsgenezing. Ook zijn er
nog steeds bedevaarten
naar Lourdes. Tegelijk
zijn er discussies over het
recht tot beëindiging van
het leven, aan het begin
door abortus eq aan het
eind door euthanasie. Op
film en tv worden lijden
de en dode mensen zon
der respect en scrupules
getoond. Tegelijk wordt
in het dagelijks leven lij
den en dood gecamou
fleerd.
Een belangrijke reden waar
om in zwart Afrika zoveel
mensen christen zijn gewor
den is het feit dat de Bijbel
vertelt hoe Christus de dood
heeft overwonnen. In een sa
menleving waar veel en jong
werd gestorven niet in aparte
ziekenkamers maar in de een-
kamerhut temidden van ou
dere en jongere levenden, was
de overwinning op die dood
evangelie: Goed Nieuws.
Zo goed als in de gemeen
schappen van de negerslaven
in Noord-Amerika, waar het
leven hard was en veel werd
geleden, het antwoord op dat
lijden de negro-spirituals wer
den, troostende geloofsliede
ren, die spraken van de over
kant van dit harde bestaan na
de dood, waar alles anders zou
wezen.
In Latijns-Amerika daarente
gen herkenden de armen en
verdrukten zich zo sterk in de
lijdende Christus, dat lijden
sprocessies meer nadruk kre
gen dan het feest van de op
standing.
In onze cultuur staan twee
ontwikkelingen haaks op dit
alles. Aan de ene kant is het
leven van velen door verbe
terde hygiëne, voeding en ge
zondheidszorg langer gewor
den en zijn de mensen eigen
lijk alleen maar gericht op het
hier en het nu. Op basis van
menselijke wetenschap heb
ben velen twijfels over het le
ven na de dood of geloven ze
er helemaal niet meer in. Bo
vendien preekt de reclame
van de iqoderne consumptie
maatschappij aan één stuk
door, dat het erom gaat om nu
te consumeren en zich te ont
plooien en te genieten.
Verdoezeling
Bij deze pluk-de-dag levens
houding wordt de dood ver
doezeld met teksten over 'af
scheid nemen' en 'heengaan',
maar ook met het niet meer
stoppen voor een rouwstoet
en het efficiënt in stilte weg
werken van de overledene en
het maar niet meer laten zak
ken van de dode in aanwezig
heid van de dierbaren in de
oven van het crematorium of
in de kuil van het graf.
Dit verdoezelen van de dood
maakt gespreksgroepen over
rouwverwerking onvermijde
lijk, temeer omdat in onze
cultuur het merkwaardige
verschijnsel normaal is ge
worden, dat iedereen zegt dat
we flink moeten zijn wanneer
er een dierbare sterft, pardon,
wanneer we afscheid moeten
nemen van een dierbare.
In Afrika wordt er luid en
duidelijk dagenlang gejam
merd en getreurd bij een
sterfgeval. Daar is de rouwbe
geleiding dus niet nodig, want
emoties en gevoelens worden
geuit en niet verbloemd en
weggestopt.
Men kan de vraag stellen of
in een cultuur waarin geen
ruimte meer is voor de dood
mensen nog wel kunnen le
ven. Is het niet een van de
grootste opgaven van de mens
als kroon van de schepping
om in het leven bewust klaar
te komen met de dood van
dierbaren en bovenal met de
eigen dood?
Dat begint al heel simpel.
Hebben oudere echtparen er
wel eens samen over gepraat,
hoe het leven wordt en moet
worden wanneer één van bei
den overblijft? Bij vrijwel ie
der stel zal dat vroeg of laat
gebeuren. En dat is dan niet
alleen een zaak van de nota
ris, maar vooral van hoe nu
samen te leven, opdat men
straks alleen verder kan.
Dat langer leven maakt ten
slotte ook dat er steeds meer
mensen komen, die aan het
einde van hun leven in een
dergelijk proces van aftake-
Vijf op de tien Nederlan
ders voelen zich niet lan
ger betrokken bij de chris
telijke kerken en hun ant
woord op levensvragen,
want velen van hen heb
ben geen idee welke vraag
bij het antwoord hoort dat
de kerken plegen te geven.
Onder het motto „Jezus is
het antwoord, maar wat is
de vraag", schrijft domi
nee Ype Schaaf geregeld
over de relatie tussen kerk
en samenleving.
ling en vereenzaming belan
den, dat de dood voor hen he
lemaal ggen vijand meer is,
maar een uitkomst, omdat ze
doodmoe zijn van het leven.
En wanneer aftakeling ge
combineerd wordt met pijn,
ligt de vraag naar euthanasie
om de hoek. Zwart-wit ant
woorden zijn over die eutha
nasie niet te geven. Het niet
voortzetten van de behande
ling vair een opgegeven pa
tiënt ligt voor de hand, maar
de grens tussen deze passieve
euthanasie en de actieve is
vloeiende. En artsen zijn ge
roepen om levens te redden
en niet om ze af te breken.
Wettig toestaan van euthana:
sie kan tot misbruik ten aan
zien van door de samenleving
minder gewenste mensen
aanleiding geven. Daarom is
het huidige verbod misschien
wel de minst slechte oplos
sing, waarbij het aan de rech
ter is om de in overleg tussen
patiënt, dierbaren en dokters
gekozen oplossingen van
noodsituaties zo nodig te toet
sen. Voor christenen zijn lij
den en dood de grootste en
laatste vijand van de mens:
het symbool van de barst die
er door de hele schepping
loopt. En het boek Job in het
Oude Testament laat zien, dat
ook de Bijbel geen gladde ant
woorden heeft op het pro
bleem van het lijden.
Auschwitz
Wat de verantwoordelijkheid
van de mens zelf betreft, als
het gaat om lijden en dood be
treft, past ook de christenen
met name sinds Auschwitz
bescheidenheid. Niet omdat
zij de miljoenen joden daar
omgebracht zouden hebben,
maar wel omdat ze het niet
hebben verhinderd.
Het christelijk antwoord op
lijden en dood heeft twee as
pecten: Christus zelf heeft ge
leden. Hem navolgen bete
kent nog altijd mee-lijden met
de lijdenden.
En in de tweede plaats is dat
lijden, gevolgd door sterven,
niet het einde geworden. Drie
dagen na Goede Vrijdag was
er een leeg graf: in Christus
heeft het door God voor de
mensen bedoelde leven het
gewonnen over de dood. Dat
gaat zo hier en daar ons men
senverstand en onze menselij
ke kennis te boven, wat niet
hindert, omdat Gods heil wel
voor mensen is, maar ook
'alle verstand te boven gaat'.
i hete
de
Sponsors en dienstbaarheid
Bij de grootscheepse manifestatie Sail '90 in Amsterdam,
hebben miljoenen mensen genoten van de windjammers,
grote zeezeilschepen, van de skütsjes en de schepen van
bruine zeilvaart, van de bejaarde stoomsleepboten en
'Oude Glorie' van de bakdekkruisers. Ze hebben kunnen
chen om de parade van de pieremachochels, de rasloze
vaak zeer originele vaartuigen die geen schip mogen
Maar van het paradepaard van Sail, de nagebouwde Oosti J
diëvaarder 'Amsterdam', mochten de miljoenen alleen
achtersteven zien plus een documentaire op televisie,
de sponsors van de manifestatie Sail '90 werden op die 0<
indiëvaarder exclusief ontvangen als beloning voor hun cl
ques.
ZOIETS is commercieel begrijpelijk maar voor de toescho fQ
wers wel zuur. Het gewone volk mag vanaf april volgei
jaar bezoekjes brengen aan dat prachtige nieuwe oude schi
Al eerder was er ruzie geweest, omdat de vele vrijwillige] f
die onder meer honderden meters zeil voor het schip met i
hand hadden genaaid, op de maidentrip niet mee mochte I
omdat ook daar de geldschieters voorgingen.
Wa ij
raai
H
WORDT dat de toekomst van de sponsoring van kun
sport en grote evenementen, dat de Grote Geldschieters
de eerste rij zitten en het volk over hun schouders mag m<
kijken? Bij de sport valt dat wel mee. Daar beperkt het zi
bij het voetballen tot wat bedrijfsnamen op de shirts en roi
het veld en verder tot een eretribune met pluche stoelen,
de Tour de France moet elke winnaar met vlaggetjes en fit
jes frisdrank zwaaien. Bij de grote Vincent van Gogh-te
toonstellingen van dit jaar uitte de commercie zich het mei
in het hele circus om de tentoonstelling heen, waar alle m
gelijke Van Gogh-prullaria te koop waren.
In de middeleeuwen en nog jaren daarna gaven'de rijk» j
geld voor de bouw van kerken, voor schilderijen van de 'b
bel der armen' op de muren van die kerken, voor altaarstu ÏS
ken en beelden, allemaal tot eer van God en omwille van h erh
eigen zieleheil. Na de reformatie werd dat minder en ble Vp]
het vaak beperkt tot rouwborden en graftomben omwil
van de eigen eer en glorie. Natuurlijk gaven daarbij ook vene
kerken en kloosters zelf opdrachten aan kunstenaars, betaa
uit de offers van de gelovigen. m
hy
DAT alles is nu goeddeels afgelopen. De grote monument! en
zijn niet meer de kerken, maar de tempels van overheden ils 1
banken en de grote kantoren van bedrijven. Bij de overhe oti
dan vaak een potje met een procent van de bouwsoiib
voor kunst om het geheel op te sieren. En de droom van ve rp
schilders en beeldende kunstenaars is alleen nog maar o
met andere prominenten in musea te 'hangen' of te 'staai
Die musea draaien bij ons vaak op overheidssubsidies, m
wel eens een gift voor een grote aankoop uit het bedrijl
leven èn met stijgende toegangsprijzen. Elders, bijvoorbee -n
in de VS, vindt men vele musea die mogelijk zijn gemaaw*ëi
door rijke burgers.
En nu is op alle fronten de sponsoring 'in'. Daar is op ziel
zelf niets op tegen. Waarom niet de rijken en de grote bedr
ven vragen om kunst in stand te houden en te bevorderen
deze geseculariseerde wereld? Maar net als vroeger in
kerken moet die kunst dan wel dienstbaar zijn, dat wil zé
gen toegankelijk voor iedereen. Wat dat betreft waren
sponsorrecepties op de Oostindiëvaarder bij Sail '90 in An
sterdam niet helemaal goed te praten. De Sail-organisat
kon wellicht niet anders, maar de sponsors hadden zi<
ruimhartiger kunnen opstellen.
Ei
IV I
bc
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonder
stukken te bekorten.
Kardinaal Newman Meijendel
Het interessante artikel over
kardinaal Newman in de ru
briek 'Kerk en wereld' kan
verwarring stichten over de
gewetensvrijheid en de onfeil
baarheid van de paus. New
man ging van de stelling uit
dat het in de kerk niet gaat
om een zoekend geloof met
onzekere uitkomsten, maar om
een geloof dat steunt op Gods
genade en onfeilbare dogma's.
Dat dit alles steunde op de
God van het geweten en dit
weer op de Tien Geboden, was
voor hem evident. Volgens
Newman was de Romeinse
structuur daarvoor de beste
garantie. Dat was de reden
waarom hij katholiek werd.
Waar mensen werken worden
fouten gemaakt. Newman be
streed het liberalisme waar
door de Anglicaanse kerk ver
burgerlijkte, terwijl hij op
kwam voor een verantwoorde
lijke en hernieuwde inbreng
van de leken in de RK kerk.
Het accent op wereldse waar-
digheiden moge in de RK kerk
overdreven zijn geweest, toch
blijft zij één in verbondenheid
met de paus, de plaatsbekleder
van Christus op deze wereld,
en de rots waarop de Tien Ge
boden steunen.
F: de Wilde,
LEIDEN.
Er blijken plannen te besta. vei
het natuurgebied Meije
del te „redden". Men is voo.
nemens honden te were
evenals automobielen. Tha :e J
is het nog mogelijk met inii
auto tot in het hart van Me
endel door te dringen om he v
daar op mooie parkeertern i
nen te stallen. Die parkeen
plaatsen wil men nu naar en
periferie van het gebied venge
plaatsen. Men wil hierdoor b ter
reiken dat Meijendel
„pretpark in plaats van
ïatuurgebied" wordt. Men v nk,
in ons land dat de mensen hajllin
voor de natuur krijgen en
natuur ontzien. Maar tegel re
kertijd mag men die natu
nog maar net in. Er is wel n ijk
tuur, maar niet voor de me in
sen. Wat is dat voor onzin! en
tuurlijk: het moet niet te c »tin
worden, maar men moet n vai
wel iets kunnen. En het „re we
den" van Meijendel is ov« ichi
dreven. Ik kom er al tenmi aai
ste dertig jaar en ik zie er ni n c
vuil dan vroeger.
het
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers)
Kantoor: Apothekersdijk 34. Leiden
Telefoon: .071 - 122 244.
Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m v,r. van 8.30 tot 17.00 u
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za van 14.00 totr45 00 u.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling. Bij betaling per accept-girokaart
per maand f. 24,85 per maand f. 25,85
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f. 75,10
per jaar f. 284,50 per jaar f. 285,50
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
