erzendhuizen likken hun wonden
GELD GOED
Ni
Ramp na ramp bij Vredestein
CeidóeSoiwcMtt
Foster Holidays laat
Reizigers in kou staan
pM2
MZETDALING NA TERUGTOCHT UIT PRIJZENFESTIVALS
RAAAAAAAZENDSNELLE
386SX P.C. VOOR EEN
BESCHEIDEN 286 PRIJS!
7 Beurs van Amsterdam
ECONOMIE
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1990 PAGINA 9
ROTTERDAM Ongeveer 750 mensen die
paandag of volgende week vrijdag per bus
aaar hun Zuideuropese vakantiebestem
ming zouden vertrekken, moeten een ande-
[e reisorganisator zoeken. Foster Holidays,
lok handelend onder de naam Fiësta Tours,
leeft de Stichting Garantiefonds Reisgelden
BGR) te kennen gegeven door financieel
jnvermogen niet meer in staat te zijn de ge
boekte reizen uit te voeren. Voor de ruim
lierhonderd reizigers die gisteren zouden
lertrekken, heeft de SGR vervangend ver
roer geregeld. Ook verzorgt de stichting de
erugreis van vakantiegangers die op dit
foment al op hun bestemming zijn. Foster
Holidays verkocht vooral last-minute-rei-
Werkloosheid VS flink toegenomen
WASHINGTON Het percentage werklozen onder de
Amerikaanse beroepsbevolking is in juli gestegen van 5,2
tot 5,5. Het aantal arbeidsplaatsen, exclusief de landbouw,
verminderde met 219.000. Daar staat tegenover dat de
groei van de werkgelegenheid in juni is herzien van
40.000 tot 155.000 banen.
De werkloosheidscijfers over juli zijn aanzienlijk slechter
dan verwacht en vormen een nieuw teken dat de Ameri
kaanse economie nauwelijks meer groeit en mogelijk zelfs
in een recessie zal raken. De meeste economen nadden
voor juli een groei van het aantal banen verwacht met
100.000 150.000 en een werkloosheidspercentage van 5,3.
Bij die prognose werden de voor een volkstelling inge
huurde mensen niet meegerekend. Het ontslag van
162.000 van deze tijdelijke arbeidskrachten heeft de cij
fers sterk beïnvloed. Maar zelfs afgezien daarvan was er
een daling van het aantal banen met 57.000, aanzienlijk
meer dan de verwachte 7000. Het is lang geleden dat het
aantal banen in de VS verminderde en het werkloos
heidspercentage van 5,5 is het hoogste in twee jaar.
Onder druk
Beurshandelaren maken moei
lijke tijden door. Op alle beur
zen ter wereld staan de koer
sen zwaar onder druk door de
stijgende olieprijzen. De mees
te handelaren vluchtten in dol
lars en goud. In New York was
de paniek nog groter, omdat
de werkloosheidscijfers in de
VS onverwacht hoog uitvielen.
foto: ap
Ï)EN HAAG Postorder
bedrijven lijken bezig de
biiljoenendip in hun om-
let van vorig jaar goed te
maken. Het begrip postor
der raakt weliswaar ach-
ierhaald door de opmars
fran de telecommunicatie,
pnaar de formule probeert
met de tijd mee te gaan.
poor verbetering van de
Service, aansluiting bij de
rend naar teleshopping
pn uitbreiding van de
dienstverlening handha
ven de grootste zich. Maar
de kleinere Ter Meulen
Post en Keurkoop zijn
door moeder Vendex in
de etalage gezet.
)eze weken worden de nieu-
ve catalogi van de postorder-
>edrijven verspreid. Die van
IVehkamp is monsterlijk dik
in heeft de onvermijdelijke
nodefoto op de omslag. De
ïuisvrouw is nog steeds de en-
ree van de verzendhuizen. De
)uitse Otto en Neckermann
en het Britse Wehkamp domi-
leren met hun brede waren-
ïuisaanbod de Nederlandse
lostordermarkt. Naar schat
ing maken zij met het vorig
aar uit West-Duitsland over-
jewaaide Bader en de postor
deractiviteiten van Vendex
een omzet van één a anderhalf
miljard gulden op een totale
postordermarkt van 1,82 mil
jard gulden vorig jaar.
Kredietfabriek
Dat moet voor veel bedrijven
:en slecht jaar zijn geweest. De
otale omzet in de branche
laaide, terwijl absoluut markt-
eider Wehkamp zijn omzet en
daarmee zijn marktaandeel
uist zag toenemen. Maar in de
;erste vijf maanden van dit
aar zijn volgens cijfers van
iet ministerie van economi-
>che zaken de verzendhuizen
lan het terugkrabbelen.
,Ik denk dat de postorder
branche na de terugval van
vorig jaar doorgaat met ster
ker te groeien dan de detail
handel in zijn totaal", zegt
P.E. Hamming, commercieel
directeur bij Wehkamp. Deze
dochter van het Britse Great
Universal Stores (GUS) trok
zich niets van het omzetverlies
n de branche aan en noteerde
in het afgelopen jaar een om
zetstijging van 600 naar 650
miljoen gulden. Daar zit een
stukje bij van Sanders Meubel-
stad en kredietfabriek Trans
fair.
Ook met de verkoop van tex
tiel in het postordersegment
gaat Wehkamp tegen de
stroom in.
Concentratie
Textiel is van oorsprong de ba
sis van de verzendformule in
Nederland. Pionier Herman
Wehkamp begon in 1952 met
de verkoop van textiel via de
post. Tien jaar later deed hij
het succesvolle bedrijf over
aan GUS. In het afgelopen
jaar noteerde GUS een omzet
van 9 miljard gulden. Vorig
jaar is Wehkamp begonnen
met de verspreiding van cata
logi in Vlaanderen.
Ook Neckermann, nu onder
deel van de Westduitse detail
reus Karstadt, belandde via de
textiel op de Nederlandse ver-
zendmarkt. In 1968 kocht Nec
kermann de Textielcentrale
Hulst van een Belgische eige
naar. Hulst is de thuisbasis ge
bleven voor Neckermann Ne
derland dat tevens als paraplu
dient voor de dochters in Bel
gië en Frankrijk. De omzet in
de drie landen bedroeg vorig
jaar 390 miljoen, een lichte
groei. In Nederland liep Nec
kermann een omzetverlies op
waardoor de Nederlandse pos
torderactiviteiten met 185 mil
joen weer terug zijn op het ni
veau van 1987. Daarvan komt
70 procent voor rekening van
de textiel.
Als oorzaken voor het omzet
verlies noemt woordvoerder
mr. S.L.R. van Nuijs van Nec
kermann onder meer een an
der promotiebeleid. Een nette
omschrijving voor de terug
tocht uit de sweepstakes, de
omstreden prijzenfestivals
waarmee veel verzendhuizen
klandizie in de wacht hebben
proberen te slepen en die door
gerechtelijke vonnissen in dis
krediet zijn geraakt. In no
vember vorig jaar besloot Nec
kermann zich niet langer aan
sweepstakes te bezondigen en
dat heeft omzet gekost.
Daar heeft men bij Wehkamp
in Zwolle stiekem een beetje
leedvermaak om. Wehkamp
heeft zich altijd als kwaliteits-
bedrijf proberen te verkopen
en daarom afgezien van prij
zenfestivals. In plaats daarvan
begon Wehkamp al drie jaar
geleden met investeringen in
het service-apparaat. Daarvoor
incasseert het bedrijf nu met
een omzetstijging de winst.
Ook de postorderbedrijven
van Vendex International
hebben vorig jaar een omzet
daling en teleurstelende resul
taten te zien gegeven als ge
volg van acties van consumen
tenorganisaties tegen de vaak
misleidend overkomende pro
motiestunts. Ter Meulen Post,
dat in België en Nederland
opereert, boekte zelfs een ver
lies, meldt het jaarverslag van
Vendex. Door de tegenvallen
de resultaten wil Vendex af
van de internationale postor
deractiviteiten en is het con
cern al enige tijd op zoek naar
samenwerking met derden.
Naast Ter Meulen heeft Ven
dex verzendhuizen in België,
Keurkoop en Lecturama zijn
ondergebracht in Selecto Mail
in Breda.
Tone of voice
Nummer drie op de Neder
landse ranglijst, het Duitse
verzendhuis Otto, speelt in
Nederland naast Wehkamp
een bescheiden rol. Het bedrijf
heeft vorig jaar een fors om
zetverlies van 31 miljoen gul
den moeten incasseren. Vol
gens woordvoerder Lilly Voets
als gevolg van de verschuiving
van textiel (70 procent van de
omzet) naar duurzaam bruin
en witgoed, meubels en koel
kasten/wasmachines. Zij laat
in het midden of het diskre
diet van de sweepstakes de
oorzaak is. „Wij gaan daar ook
mee door. De sweepstake is
een onmisbaar promotiemid
del. De catalogi komen om de
zes maanden uit. Dat betekent
dat we de consument tussen
tijds moeten prikkelen om de
catalogus na een maandje op
nieuw open te slaan. Maar de
tone of voice van de sweepsta
kes hebben we minder agres
sief gemaakt." Met een andere
toon heeft Otto vorig jaar met
een omzet van 155 miljoen
(was in '87 nog 213 miljoen) in
elk geval wel de traditionele
slag met Neckermann om de
tweede plaats verloren.
Internationaal kan niemand
echter om Otto heen. Het be
drijf, dat overigens ook last
van teruglopende textielver-
kopen heeft gehad, is 's we
relds grootste postorderonder
neming vóór het Amerikaanse
Sears/Roebuck. De omzet in
'89/'90 beliep 14,4 miljard
mark, een stijging met 8 pro
cent. Meer dan de helft (7,8
miljard) van de omzet komt
uit het buitenland. Otto heeft
behalve op de grote Duitse
thuismarkt, waar het in felle
concurentie is verwikkeld met
Quelle, een stevige positie ver
worven in Frankrijk, een van
de grootste postordermarkten
van dit moment.
Otto heeft een belang van ten
minste 50 procent opgebouwd
in 3 Suisses, een van de groot
ste Franse postorderbedrijven.
De Fransen hebben hun aan
bod toegespitst op specifieke
markten en daarvoor gespecia
liseerde verzendhuizen over
genomen. Daardoor is 3 Suis
ses uitgegroeid tot een bedrei
ging voor marktleider La Re
doute, een belangrijke sponsor
van de Tour de France.
Met Frankrijk als uitvalsbasis
en 3 Suisses als vervoermiddel
heeft Otto vervolgens zijn
vleugels in Europa verder uit
geslagen en beslag gelegd op
grote verzendhuizen in Spanje,
België, Italië en Oostenrijk. De
grootste witte vlek op de Euro
pese stafkaart is Engeland,
waar GUS de scepter zwaait
maar Otto dit jaar voor het
eerst is begonnen met het
rondzenden van catalogi en sa
menwerkt met het gespeciali
seerde verzendhuis Fine Art
Developments (wenskaarten).
In Europa laat Otto Scandina
vië links liggen vanwege de
geringe bevolkingsdichtheid.
In de VS, waar Otto sinds 1981
voor de helft eigenaar is van
Spiegel, hebben de Duiters een
zelfde strategie gevolgd als in
Frankrijk. In 1988 kocht Spie
gel het in mannenkleding ge
specialiseerde Eddy Bauer en
Honey Bee (designmode). Otto
had vorig jaar een Amerikaan
se omzet van 3,2 miljard.
In Japan ten slotte ligt voor
postorderbedrijven nog een
fantastische markt braak. Otto
heeft daar aangeklampt door
een joint-venture met Sumis-
ho. De Japanse omzet bedroeg
vorig jaar al 100 miljoen mark.
Afgezien van België doen post
orderbedrijven het in West-
Europa nergens zo 'slecht' als
in Nederland. Het aandeel van
de verzendhuizen in de detail
verkopen (1,2 procent) ligt
ruim onder dat van Engeland,
Frankrijk en West-Duitsland.
Uitbreiding van de service en
de nieuwe mogelijkheden van
de telecommunicatie zijn de
wapens waarmee de verzend
huizen op dit moment elkaar
en de detailmarkt te lijf gaan.
Otto heeft de Express-Service,
Neckermann 'Levering op af
spraak' en Wehkamp schermt
onder meer met een 24-uurs
reparatieservice en een hoge
uitleveringsgraad waarin
„enorm is geïnvesteerd".
Marktleider Wehkamp heeft
ook als eerste een geautomati
seerd bestelsysteem met video
tex geïntroduceerd. Een be
langrijk voordeel van videotex
voor de verzendhuizen is snel
le actualisering van de catalo
gus, waardoor opgeraakte arti
kelen uit de aanbieding kun
nen worden gehaald en 'nee'
verkopen tot de uitzonderin
gen gaat behoren. De traditio
nele catalogi waarvan er mil
joenen worden rondgestuurd,
zijn al verouderd op het mo
ment dat ze op de mat ploffen.
RUUD TEN HOEDT
SPORTNET MET NIEUWE AANDEELHOUDERS
AMSTERDAM De Franstalige abonnee-televisie Canal Plus
en de dochteronderneming van het Franse waterleidingbedrijf
Compagnie Géné rale D'images hebben elk een aandeel van 10
procent genomen in SportNet. SportNet is de Nederlandse versie
van het Europese sportkanaal TESN (The European Sports Net
work). De aandelen zijn op dit moment verdeeld onder Media
Holdings Benelux BV (40 procent), TESN (40), Canal Plus (10),
en de Compagnie Générale d'images (10). Het Europese sportka
naal, dat in het Nederlands, Duits, Frans en Spaans uitzendt,
heeft in Nederland 1,6 miljóen kabelaansluitingen. Ongeveer de
helft van deze huishoudens kan tevens Eurosport ontvangen.
(ADVERTENTIE)
Wie nu moet kiezen tussen een 80286 of een
80386SX PC, zou het de experts moeten vragen.
Die weten het wel! De 386SX kan namelijk veel meer,
o.a. het verwerken van meerdere DOS-taken tegelijk.
Een 386SX haalt het jaar 2000 wel. Alleen de prijs, hè...
Restart doorbreekt de prijsbarrière.
Bij Restart B.V. koopt u nu de fameuze 80386SX voor
een prijs waar u normaal net een 80286 voor heeft.
Laat u deskundig adviseren op onze salesdogen.
Waar u overigens ook een complete range occa
sions kunt bewonderen. IBM en IBM compatibles,
PC's en printers. Apparatuur met ervaring, maar voor
nog nooit gebruikte prijzen. Natuurlijk met 3 maan
den garantie Kom naar de salesdagen. Dat levert u
heel wat op! Restart B.V., Overrijn 18, Leiden.
Infolijn, 071-224551/224527.
donderdag
2 augustus van
9.00
-17.00
uur
en van
19.00-
-21.00
uur
vrijdag
3 augustus van
9.00
-17.00
uur
zaterdag
4 augustus van
10.00-
-16.00
uur
Reken op Restart.
Restart b.V. behoort tot de Intotheek Groep N.V.
ENSCHEDE De autoban
denindustrie van de wereld
is langzamerhand in een nare
positie komen te verkeren.
De prachtige bedrijven met
hun welklinkende namen be
halen schamele resultaten.
Neem Vredestein in Ensche
de. Dat is een van de kleine
re bandenfabrieken van de
wereld. De vennootschap met
haar sterk gespreide leve
ringsprogramma van fiets
banden, autobanden, rubber
laarzen en andere rubber ar
tikelen lijdt dit jaar miljoe-
nenverliezen door felle con
currentie en zacht winter
weer. Vredestein wil zijn au
tobandenfabriek in Enschede
afstoten. Aanvankelijk had
Kléber, een dochteronderne
ming van de nummer een in
de branche, Michelin, belang
stelling. Naderhand haakte
Kléber weer af en blijft Vre
destein met dit verlieslatende
bedrijf zitten.
Als je de directie van Vredes
tein mag geloven staan de
liefhebbers in de rij om dit
bedrijf te kopen. Net als u ge
loof ik de directie onvoor-
waarlijk, maar niettemin
vermoed ik dat dit een ver
kooppraatje is om van de
eventuele gegadigden een zo
aantrekkelijk mogelijke prijs
los te peuteren. Ik kan mij
namelijk niet voorstellen dat
eventuele gegadigden bereid
gevonden worden een prijs te
behalen die investeringen,
goodwill en voorraden om
vat.
Komt dat geld niet op tafel
dan zal Vredestein naar alle
waarschijnlijkheid een aan
zienlijk verlies op deze trans
actie lijden. Vier jaar geleden
kwam het aandeel Vredes
tein weer op de beurs.
Bekocht
Een belegger die aan de hand
van de toen uitgegeven pros
pectus aandelen Vredestein
meende te moeten kopen zal
zich thans behoorlijk bekocht
voelen. Er is bij deze onder
neming eigenlijk altijd wat
aan de hand. Het oudste
knipsel in mijn archief da
teert van 2 januari 1971 en
spreekt van een dieptepunt
in de resultaten van de fiets-
bandenfabriek in de na-oor-
logse jaren. In datzelfde jaar
zijn er geschillen met Good
rich en medio oktober wordt
bekend dat in het geschil een
minnelijke schikking is ge
troffen, waardoor Goodrich
alle macht bij Vredestein aan
zich trekt; de aandelen kun
nen dan tegen een koers van
450 procent (dat is dus 45 gul
den per tien gulden nomi
naal) aan Goodrich worden
aangeboden. Verlies Vredes
tein in 1971 ruim drie mil
joen gulden.
In 1974: 450 ontslagen en een
verlies van 3,7 miljoen. In
1976: reorganisatie, 762 ont
slagen. In de tweede helft
van dat jaar lees ik: „In de
reorganisatieplannen van de
regering met als doel het to
tale concern weer gezond te
maken en daarmee van de
ondergang te redden wordt
ervan uitgegaan dat de vesti
gingen in Loosduinen en He
veadorp dicht moeten en dat
er een nieuwe vestiging komt
in de buurt van Arnhem".
En: „Het totale bedrag waar
voor het rijk garant wil staan
bedraagt 70 miljoen gulden".
Eind 1976 neemt het rijk het
belang van 49 procent dat
dan nog in het bezit van
Goodrich is over voor het
symbolische bedrag van één
gulden. Economische Zaken
feeft Vredestein in dat jaar
0 miljoen extra investerings
steun. Die 50 miljoen is be
stemd voor de modernisering
van de bandenfabriek in En
schede.
In 1981 doet de bandendivisie
het aanzienlijk beter, maar
zijn er elders, in de sector in
dustriële produkten, weer
problemen. Vredestein krijgt
dan een 'voldoende financië
le basis', waartoe de overheid
opnieuw enkele tientallen
miljoenen guldens in de on
derneming moet stoppen, ter
wijl leningen tot een bedrag
van 110 miljoen gulden wor
den kwijtgescholden.
Positievers
Medio 1983 is er iets positie
vers te melden: Voor het
eerst sinds jaren behoort een
kleine winst tot de mogelijk
heden, maar in de bandendi
visie moeten 370 van de 1500
banen, merendeels via ge
dwongen ontslagen, verdwij
nen.
Over 1984 hoopte Vredestein
ook winst te maken. Ik zie de
volgende cijfers: 1981 verlies
15 miljoen, 1982 verlies twee
miljoen; 1983 verlies één mil
joen en 1984 winst 700.000
gulden.
Alle leed is dan geleden en in
april 1986 wordt aangekon
digd dat Vredestein naar de
beurs wil. Het kan allemaal
niet op. Vredestein verwacht
een sterke stijging van de
winst en een investeringspro
gramma van 80 miljoen gul
den voor een capaciteitsuit
breiding bij Vredestein Ban
den in Enschede. De staat
stoot een deel van zijn aande
len af tegen een prijs van 31
gulden per stuk en ontvangt
daarvoor 46,5 miljoen gulden.
Bovendien worden tegen die
koers van 31 gulden nog
670.000 nieuwe aandelen uit
gegeven.
Pessimistisch
In de daarop volgende jaren
zijn de berichten positief
dat mag je na een introductie
ter beurze ook verwachten,
maar medio 1986 is de koers
nog maar 23,30 gulden. En in
1989 is Vredestein al weer
pessimistisch over het in dat
jaar te behalen resultaat.
Het jaar 1989: Vredestein lijdt
in het eerste halfjaar 15 mil
joen verlies. In augustus
volgt deze onheilsmare:
„Vredestein voorziet dit jaar
aanzienlijke verliezen". Het
wordt uiteindelijk 26,5 mil
joen gulden.
De hele geschiedenis van
Vredesteins lijden sinds 1971
wordt in het introductiebe-
richt summier en met een
positieve ondertoon beschre
ven. Wat ik mij echter se
rieus afvraag is of een onder
neming met zo'n twijfelachti
ge geschiedenis zo snel aan
het beleggend publiek had
mogen worden aangeboden.
Daarmee had best nog een
paar jaar kunnen worden ge
wacht en dan was die intro
ductie naar alle waarschijn
lijkheid, mede door het hui
dige slechte beursklimaat, af
geblazen.
Een laatste vraag: Waarom
verbiedt het Amsterdamse
beursbestuur, dat altijd drif
tig bezig is beleggers tegen
allerlei uiwassen te bescher
men, dergelijke ongelukkige
introducties niet? Daar moet
toch een formule voor te vin
den zijn.
WIM VAN DER MEULEN
fumess c 139.00 139.00
gamma hoW 100.001 97.50
gamma h 5 pr 5.60 5.60
getronics 34.60 33.50
geveke 53.00 52.00
575.006
81.80 82.00
86.00 85.30
14.50 14,00
74.50 74.10
226.00 224.00
24.50 24.50
142.00L 130.001
85.00 84.00
209.00 211.00
44.00 43.00
GOUD Nieuw Vorige ZILVER
onbewerkt 21090 - 21690 21220 - 21820 onbewerkt
bewerkt 23290 23420 bewerkt
Opgave: Drilthout, A'd&m
89 7/8 871/4
65 3/8 671/4
84 851/8
19 191/2
33 1/4 327/8
64 661/2
88 5/8 873/8
58 1/2 567/8
35 1/4 341/2
30 3/8 293/4
Oorlog richt
ravage aan
AMSTERDAM De olie-oor-
log tussen Irak en Kuwayt
heeft op de Europese effecten
beurzen een grote ravage aan
gericht. Daarnaast kregen de
koersen later op de dag nog
een flinke tik door de lagere
Dow Jones bij de opening op
Wall Street. Recessie-angst in
de VS én het weer opduiken
van het inflatiespook door de
hogere olieprijzen hadden een
dodelijk effect op de beleggers.
In Frankfurt zakte bij een
drukke handel de DAX-index
met 28,44 punten op 1840,94,
ofwel een daling van 1,5 pro
cent. Londen kreeg na de duik
van de Dow Jones een flinke
trap na en de FT-100 index
moest 19,9 punten inleveren
op 2284,6. Amsterdam ten slot
te was al in de ochtenduren
flauw gestemd. Daarna ging de
dalvaart verder waarbij de
Dow Jones, met een verlies
van ongeveer 65 punten in het
eerste half uur, de noteringen
op Damrak een genadeslag
leek te geven. De CBS-stem-
mingsindex sloot bijna drie
procent lager op 114 punten,
ofwel een verlies van 3,2 pun
ten. De 'gewogen' koersindex,
gericht op de langere termijn,
ging donderde 5,5 punten om
laag op 193,8.
Onder de 255 genoteerde fond
sen moesten stijgers met een
lantaarntje gezocht worden,
want slechts 18 fondsen (7,2
procent) behaalden een plus.
181 noteringen stonden in de
min, ofwel 70,9 procent. De
obligatiemarkt stond in het te
ken van de stijgende rente. Bij
sommige leningen liepen de
verliezen op tot 0,5 punten.
Koninklijke Olie voerde de
lijst van de meest verhandelde
fondsen aan met een omzet
van ruim een half miljard gul
den. Op de tweede plaats stond
Unilever op een omzet van
149,3 miljoen. Volgens een
handelaar kon er niet gespro
ken worden over een verko-
persdruk voor alle noteringen.
„Hier en daar stonden enkele
hoofdfondsen onder druk. Wel
gingen de lokale fondsen ach
teruit, maar daar waren de
omzetten lager", zo zei hij. De
zegsman vond de huidige
koersval nog wel meevallen.
Het Duitse verzendhuis Otto is nummer drie op de Nederlandse ranglijst. Internationaal kan nie
mand echter om Otto heen. foto.- sp
