Weinig vertrouwen in belofte van Hussayn Midden-Oosten mijnenveld voor het Amerikaanse leger Noedels voor Japanse poedels Woede in Golf-staten na verzwijgen inval Tegoeden van Kuwayt wereldwijd bevroren ^BUITENLAND £eidóe<3ouaa*it ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1990 PAGINA 5 jM vliegt riaandag niet ïaar Kuwayt MSTELVEEN De KLM vliegt maandag nog niet naar Kuwayt. De vlucht naar Sin gapore en Jakarta wordt in |plaats van via Kuwayt uitge voerd via Dubayy. Op de te rugweg, woensdag, wordt eveneens Dubayy aangedaan, zo heeft een woordvoerster van de KLM meegedeeld. Het vliegveld van Kuwayt is nog altijd voor alle luchtverkeer gesloten en ook de telefoon- en telexverbindingen met het land zijn verbroken. Irakezen opgepakt LONDEN Tientallen Irake zen die oppositie hebben ge voerd tegen het regime van Saddam Husayn en in Kuwayt in ballingschap leefden, zijn in de afgelopen 24 uur na de in vasie opgepakt, zo heeft de mensenrechtenorganisatie Amnesty International in Londen verklaard. Amnesty onthulde haar bronnen niet, maar zei dat de Irakezen zijn opgepakt bij een razzia in een sji'itische moslimwijk van Ku- wayt-stad. Volgens de infor matie die Amnesty heeft ont vangen zijn verscheidene ar restanten afgevoerd naar Irak, waar hen „gevangenschap, marteling en mogelijk executie te wachten staan". „INVAL GEEN VERRASSING" JERUZALEM De Iraakse invasie in het buurland Ku wayt is voor de Israëlische in lichtingendienst niet als een verrassing gekomen. De dienst verwachtte een Iraakse inval in het oliestaatje, maar had niet gedacht dat de actie een zo massale en overweldigende vorm zou aannemen. Volgens een Israëlische deskundige op dit terrein heeft de Israëlische minister van defensie, Moshe Arens, diens Amerikaanse ambtgenoot Richard Cheney verleden maand al gewaar schuwd dat een Iraakse mili taire actie tegen Kuwayt zeer waarschijnlijk was. CAIRO De inval van Irak in Kuwayt heeft niet overal het nieuws gehaald. In de Ver enigde Arabische Emiraten (VAE) en Bahrayn zwegen ra dio en televisie in ieder geval tot gisteravond over de ge beurtenissen. Onder de bevolking, die het nieuws uit andere bronmnen hoorde, heeft dat tot veront waardiging geleid. „Hoe kun nen onze leiders aan het eind van de 20e eeuw nog een inva sie in een land verzwijgen? Wat denken zij daarmee te be reiken?", zo vroeg een inwo ner van de VAE zich af. „Ik moest bijna huilen toen wij te horen kregen dat wij niets mochten melden over de inva sie", zei een journalist die voor een tv-station in de Golf werkt en die anoniem wilde blijven. In Egypte was de situatie ge heel anders. De pers leverde daar duidelijke kritiek op Irak, een land dat een nauwe bondgenoot is van Egypte. De semi-officiële krant al-Ahram drukte met bloedrode inkt bo ven de opening op de voorpa gina de kop „een verschrikke lijke Arabische ramp". De krant schreef in een commen taar: „Dit is de zwartste dag in de geschiedenis van de Ara bieren. Een dag die hen terug brengt naar het verleden van Jahiliya (het tijdperk van het barbarendom) toen het zwaard heerste en bloedvergieten de manier was om problemen op te lossen". In Saudi-Arabië was de be richtgeving verward. Donder dagavond bracht de Saudische televisie een interview met de Kuwaytse ambassadeur in Washington die daarin verslag deed van de invasie en om hulp voor zijn land vroeg. Vrijdag meldden de kranten in het land alleen dat koning Fahd zich zorgen maakt over de spanningen tussen Irak en Kuwayt zonder de oorzaak van de problemen aan te dui den. In een uitzending toonde de Saudische televisie beelden van het „bezoek" van Ku waytse vorstenhuis aan Saudi- Arabië, irihar een reden voor de komst de emir werd niet gegeven. In de Jordaanse pers viel een zwakke steun aan Irak te ho ren. „Indien sommigen Irak de schuld geven..roepen wij hun op te kijken naar de lange aaneenschakeling van tegen Irak ingenomen standpunten", zo schreef de krant ad-Dus- OPEC verhoogt produktie niet CARACAS De OPEC heeft nog niet besloten om de olie- produktie te verhogen om de 1,5 miljoen vaten die Kuwayt dagelijks produceert goed te maken. De Venezolaanse mi nister van energie Armas liet echter doorschemeren dat het niet erg waarschijnlijk is dat het oliekartel tot een verho ging van de produktie zal be sluiten. Volgens Armas be schouwen de meeste OPEC- landen de Iraakse invasie in Kuwayt juist als een onver wachte, maar welkome steun bij hun beleid om de produktie aan banden te leggen. d J (Vervolg van de voorpagina) ROME/NEW YORK In verschillende hoofdsteden op de wereld is vandaag op hoog niveau overleg gevoerd over de Iraakse inval in Kuwayt en moge lijke stappen tegen de re gering van president Sad dam Husayn. Er bestaat niet veel vertrouwen in de Iraakse belofte dat morgen wordt begonnen met de terugtrekking uit Kuwayt. Bovendien lijkt Irak niet van zins de verdreven sjeik van Kuwayt naar zijn land te laten terugkeren. Een regerings woordvoerder in Baghdad ver klaarde tijdens een televisie- uitzending dat het „gestorven" regiem van de Kuwaytse emirs, de As-Sabah familie, „niet meer terugkeert", nu „de zon van waardigheid en eer geschenen heeft" in Kuwayt. Irak verklaarde troepen naar Kuwayt te hebben gestuurd om de daar gevormde voorlo pige regering steun te bieden. Vrijwel geen enkel land heeft echter geloof gehecht aan die verklaring en alom wordt aan genomen dat het gaat om een door Irak geinstalleerd mario nettenbewind. Nog van geen enkel lid van de regering is de naam bekend gemaakt. Vol gens goed geïnformeerde bronnen zou Irak geen gezag hebbende Kuwayti's bereid hebben gevonden deel te ne men aan de nieuwe regering. Gisteren duurde het verzet in Kuwayt tegen het Iraanse in vasie-leger op bescheiden schaal voort. Over het alge meen lijken de Iraki's de toe stand echter in de hand te hebben. Embargo De Verenigde Staten zijn gis teren direct begonnen met de uitvoering van het door presi dent Bush afgekondigde han delsembargo tegen Irak. De douane-autoriteiten in Was hington meldden dat 312.000 vaten ruwe olie afkomstig uit Irak in beslag waren genomen. Washington oefent verder druk uit op Saudi-Arabië en Turkije, opdat deze landen de pijpleidingen afsluiten waar door negentig procent van de Iraakse olie stroomt. Irak is voor zijn economie en oorlogs machine afhankelijk van deze pijpleidingen. Maar het ziet er niet naar uit dat Turkije en Saudi-Arabië het op een con flict met hun machtige oorlog zuchtige buurland willen laten aankomen. Turkije heeft te kennen gege ven deze mogelijkheid alleen te willen overwegen als de bondgenoten binnen de NAVO daartoe een verzoek indienen. Door de 1.300 km lange dubbe le pijpleiding van de Iraakse olievelden in Kirkuk naar het Turkse Yumurtalik, aan de Middellandse Zee, kunnen on geveer 1,6 miljoen vaten olie per dag stromen. Dat is de helft van de dagelijkse pro duktie van Irak. Aarzeling Egypte was gisteren, na lang aarzelen, het eerste Arabische land dat de invasie van Ku wayt officieel veroordeelde. Een zegsman van het ministe rie in Cairo verklaarde dat de Iraakse invasie ernstige conse quenties zou kunnen hebben voor het Midden-Oosten en drong aan op een vreedzame oplossing van de crisis. „Aller eerst eisen wij dat Irak zijn troepen terugtrekt uit Ku wayt. Ten tweede moet Irak ophouden te proberen de rege ring in Kuwayt met geweld te veranderen en moet het der gelijke interne zaken overla ten aan het Kuwaytse volk, dat daar zelf over moet beslis sen. Ten derde moeten de bei de landen zich verplichten tot een bepaalde procedure om de onderlinge geschillen door middel van onderhandelingen op te lossen", zo luidde de ver De Iraakse president Hussayn stuurde gisteren een naaste medewerker, Izzat Ibrahim (I), naar Saudi-Arabië om met de leiders daar de situatie in de regio te bespreken. Ibrahim sprak er onder anderen met kroonrpins Abdullah. klaring van het ministerie. In Washington hoopt men dat de Egyptische veroordeling de overige landen zal aanmoedi gen morgen een ferm stand punt in te nemen tegen Irak. Na Egypte verklaarden ook de landen van de Gulf Coopera tion Council de „barbaarse Iraakse agressie tegen Kuwayt diep te betreuren". Het GCC is het samenwerkingsverband van Saudi-Arabië, Bahrayn, Het wapenembargo dat de Sovjetunie tegen Irak heeft af kondigde zal vooralsnog wei nig effect hebben, zo verwacht een expert van het Internatio nal Institute of Social Studies (IISS) in Londen. „De Iraki's moeten nog enorme hoeveel heden wapens in hun arsena len hebben", meent Andrew Duncan, wijzend op het grote aantal vliegtuigen en pantser wagens van Sovjetmakelij die het Iraakse leger nog bezit. Voordat deze voorraden uitge put zijn kan het op enkele ge bieden zelf het benodigde ma teriaal fabriceren. „In het ver leden is Irak er in geslaagd met succes wapens en wapen systemen na te maken", aldus Duncan. De afgelopen jaren heeft Zuid-Afrika Irak boven- FOTO: AP dien een grote hoeveelheid wapens verkocht, waaronder een 155 mm G5-houwitzer met een reikwijdte van 42 kilome ter. Mid-jaren '80 leverde Pre toria het Iraakse leger zeker 100 honderd computer-ge stuurde G5-kanonnen, in ruil voor een miljard dollar aan aardolie. De G5 heeft in de oorlog in Angola met succes zijn vuurdoop ondergaan en is zeer effectief gebleken in Iraks Golfoorlog tegen Iran. Woede Deze man maakt van zijn hart geen moordkuil. Samen met tientallen andere Kuwayti's bestormde hij gistermiddag het gebouw van de Arabische Liga in de Egyptische hoofdstad Cairo, waar de vergaderende ministers het maar niet eens konden worden over een krachtige veroordeling van de Iraakse inval in Kuwayt. De met vlaggen en portretten van de verdreven emir zwaaiende betogers werden korte tijd later weer naar buiten gedreven. Later veroordeelden de ministers de Iraakse aanval op Kuwayt en eisten zij de onmiddellijke terugtrekking van de Iraakse troepen. FOTO: AFP DEN HAAG/BONN Als reactie op de Iraakse invasie van Kuwayt wor den wereldwijd Kuwaytse tegoeden bevroren om te voorkomen dat Irak of de door dat land geïnstal leerde regering met de fondsen aan de haal gaat. Als geen ander olie-land heeft Kuwayt zijn inkomsten in het Westen belegd. Het gaat bij de officiële Kuwaytse tegoeden om een bedrag tussen de hon derd en tweehonderd miljard dollar. Daarnaast is er nog een onbekend privé-vermogen van rijke Kuwayti's in het buiteh- land geïnvesteerd. Voor die officiële investerin gen heeft het land twee con sortia opgericht, die beide in Londen zijn gevestigd. Het ene is Kuwauyt Petroleum, eige naar van onder meer het ben- zinemerk Q8, het andere is de Kuwayt Investement Office, die de olie-inkomsten wegzet via effectenbeurzen en het in onroerende goederen en ande re lucratieve objecten belegt. Terwijl de activiteiten van Kuwayt Petroleum in alle openheid worden verricht, hangt rond het Investement Office een sfeer van geheim zinnigheid. Hoeveel geld er in het tegenover St. Pauls Cathe dral gevestigde kantoor om gaat en waaraan het allemaal wordt besteed is niet bekend. Overzichten geven aan dat vooral is geïnvesteerd in het Verenigd Koninkrijk, Spanje, West-Duiitsland, Hong Kong en Singapore. De schatting is dat de investeringen een jaar lijks redement opleveren van tien miljard dollar; dat is meer dan Kuwayt jaarlijks aan de xport van olie verdient. Ook in ons land zijn gisteren met onmiddellijke ingang te goeden en andere financiële activa van Kuwayt vastgezet. De ministeriële beschikking die hiervoor nodig was, is ge baseerd op de artikelen 2, 3 en 7 van de Sanctiewet. De maat regel houdt in dat voor iedere wijziging van deze tegoeden toestemming van het ministe rie van financiën is vereist. Het is niet bekend om hoeveel geld het in het geval van ons land gaat. De bekendste bezit tingen van Kuwayt in ons land zijn de raffinaderij en op slagplaatsen in Rotterdam en het net van tankstations van Q8. Deze maatschappij werd in 1983 opgericht nadat Kuwayt de Europese belangen had op gekocht van het Amerikaanse Gulf Oil. In heel Europa heeft Q8 inmiddels zo'n 6700 ben zinestations. In de Bondsrepubliek heeft Kuwayt aanzienlijke belangen in een aantal grote Westduitse ondernemingen, zoals Hoechst, Mercedes-Benz en in de me taalindustrie. Voor zover be kend houdt de bevriezing van de tegoeden in dat er met de betrokken aandelenpakketten niet meer mag worden gehan deld. De Westduitse regering heeft ook besloten de toeken ning van kredietgaranties voor de export naar Irak op te schorten. Verder zal erop wor den toegezien dat geen militai re of nucleaire uitrusting via de Bondsrepubliek naar Irak gaat en worden de exportcon troles verscherpt om te voor komen dat produkten met mi litaire toepassingmogelijkhe den aan Irak worden ver kocht. In Italië is Kuwayt Petroleum het tweede olieconcern van het land en levert het elf pro cent van 's lands oliebehoefte. Daarnaast heeft de Italiaanse regering besloten ook de ex port van wapens aan Irak op te schorten. Belgie en Luxemburg hebben geen wetgeving waarmee ban ken gedwongen kunnen wor den de regering te volgen in het bevriezen van tegoeden. Maar volgens zegslieden is een vraag van de overheid gelijk aan een verplichting en zal de maatregel zonder meer wor den nageleefd. DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB HET GEHEIM VAN DE TUNNEL QN661 Majoor Ross neemt Rob mee naar een kamer op de tweede verdieping. Daar staat voor een raam een sterke kijker opgesteld. „We houden het schip de hele dag in de gaten", legt hij uit, „maar blijkbaar houden die knapen er rekening mee, dat ze bespioneerd kunnen worden, want je ziet nooit iets bijzonders aan dek". Rob stelt de kijker in en slaat nauwkeurig het schip gade. Kijk, daar maakt zich juist een motorsloep los van de scheepswand. De boot vaart snel naar de wal en er een stapt een man uit, die snel de stad inwandelt, nadat hij de boot goed heeft vastgelegd. Drommels, denkt Rob, terwijl hij zijn wenkbrau wen fronst, die vent heb ik meer gezien... dat snorretje... die zeil pet... Maar wie is het? „Waar kijk je zo naar?", vraagt majoor Ross, maar Rob gromt iets onverstaanbaars terug. Hij moét die man kennen. Nou staat hij stil, kijkt even om zich heen en steekt dan een sigaret op. En meteen is het of Rob een schok krijgt. Honderden malen heeft hij dat gebaar met die aansteker gezien en er is maar één man ter wereld, die zo zijn sigaret tussen zijn lippen klemt: het is „Cigaret-Larry", de schipper van de „Memp his", de schurk, die het hem en zijn vrienden tijdens hun race van de Amerikaanse Westkust naar IJmuiden zo lastig heeft ge maakt! WASHINGTON Irak heeft dan wel aangekon digd dat het morgen zijn leger zal terugtrekken uit Kuwayt; dat president Saddam Husayn deze be lofte nakomt is nog lang niet zeker. Maar ook als de Iraakse troepen in Ku wayt blijven is een Ameri kaanse militaire actie vol gens deskundigen on waarschijnlijk. Masaal in grijpen zo ver van huis vraagt een lange voorbe reiding. Het belangrijkste probleem voor de Amerikanen is niet dat zij hun Rapid Deployment Force niet snel naar brand haarden in de wereld kunnen sturen. Het risico zit hem vooral in de enorme militaire macht van Irak. Enkele dui zenden Amerikaanse parachu tisten staan volstrekt weerloos tegenover de honderduizenden manschappen en honderden tanks van het leger van Sad dam Husayn. Ook de schepen die de VS momenteel in de Golf hebben of op weg daar naartoe hebben gedirigeerd hebben meer een symbolische dan een gevechtswaarde. De Verenigde Staten willen Irak vooral duidelijk maken dat het niet zonder gevaar verder kan gaan, aldus verluidde in NAVO-kringen in Brussel. Uitvalsbasis Wil een Amerikaanse inter ventie-leger een vuist kunnen maken tegen het door de Golf oorlog zeer goed getrainde le ger van Irak, dan zouden vol gens deskundigen in Washing ton zeker 300.000 man moeten worden overgevlogen, groten deel van het Amerikaanse vas teland. Een dergelijke operatie zou Irak evenwel alle kans ge ven zich op de komst van de Amerikanen voor te bereiden. Bovendien beschikt Irak over een groot arsenaal chemische wapens en raketten. Er moet rekening mee worden gehou den dat hij deze wapens zal in zetten als hij in het nauw wordt gedrongen. Het dichtsbijzijnde Ameri kaanse steunpunt van formaat is Diego Garcia, op zes dagen varen afstand in het midden van de Indische Oceaan. Daar naast is er een kleine basis in het oliestaatje Bahrayn. Een andere mogelijkheid zou zijn dat de troepen Saudi-Ara bië als uitvalsbasis gaan ge bruiken. Daar zijn de facilitei ten geschikt voor de massale komst van Amerikaanse troe pen. Deze mogelijkheid lijkt echter alleen reëel als de Sau- di's zelf worden aangevallen. In alle andere gevallen is de Saudi's er veel aan gelegen Irak niet nog meer tegen zich in het harnas te jagen. Dat zou volgens diplomaten ook de re den zijn waarom Saudi-Arabië, ondanks het Iraakse machts vertoon, het eigen leger nog steeds niet in staat van paraat heid heeft gebracht noch troe pen heeft verplaatst. Maar er is nog een probleem: Amerika wordt in het Midden- Oosten vrij algemeen be schouwd als de grootste vijand van de Arabieren en de Islam. Het is daarom voor regeringen niet eenvoudig om openlijk met Amerika samen te wer ken. Het is een van de facto ren waarop Saddam Husayn heeft gespeculeerd toen hij be sloot Kuwayt binnen te vallen. Eskaders Behalve de VS heeft ook Frankrijk aangekondigd zijn militaire aanwezigheid in de Golf te versterken. Het mari neschip dat nu in Golf pa trouilleert blijft daar aanwezig, wanneer binnenkort de aflos sing aankomt. Beide schepen, fregatten, zijn uitgerust met Exocet-raketten die Irak veel gebruikte in de acht jaar du rende Golfoorlog (van 1980 tot 1988) tegen Iran. De Franse vloot in de Golf werd voor het laatst versterkt in 1988 als on derdeel van de internationale operatie om handelsschepen in het gebied te beschermen tij dens oorlog tussen Iran en Irak. De Britse regering heeft twee fregatten richting Golf ge stuurd, waarmee het aantal Britse oorlogschepen op vier komt te liggen. „Het sturen van deze schepen bewijst onze steun aan onze vrienden in de Golf en garandeert de be scherming van Britse handels schepen", aldus het ministerie van defensie in Londen. TOKYO Japanse hon den zijn al lang gewend aan hondencontactbu reaus, hondentrouwerijen waar ze hun halsbanden uitwisselen, hondenrecre atieoorden, hondenafhaal- diners, hondebikini's, hondenyoga en zelfs aan hondeluiers. Maar voert het niet wat te ver om een hongerige spaniel kippe- soep met eiernoedels voor te schotelen? De Japanners zijn niet de eni gen die hun fikkies als mensen behandelen. Sommige Engelse baasjes geven hun Labrador thee met koekjes om vier uur 's middags. Gelukkige terriers in Frankrijk krijgen zo nu en dan wat foie gras en croissants toegeschoven. En de honden spelen mee door te leren blaf fen in de taal van hun eige naar: het „bow wow" van de Engelse hond wordt „wan wan" in het Japans. De Japanners hebben nu be sloten dat hun honden niet langer zonder instantnoedels kunnen, de favoriete Japanse snack die overal verkocht wordt. De noedels worden ge kookt in kokend water met een kruidenbuiltje. Eén pot kost meer dan vier gulden, om de een of andere reden drie maal de prijs van de voor mensen bereide versie. Het produkt is pas twee maanden op de markt, maar het succes is zo groot dat de makers nu bezig zijn met gebakken noe dels en koude noedels naar Chinees recept, allemaal voor het geliefde huisdier. SJIEKERS Honden die op zaterdagavond de voorkeur geven aan iets sjiekers kunnen nog altijd hun toevlucht nemen tot de Sogo- winkel in Yokohama, die voor ongeveer 175 gulden een heer lijke afhaalschötel met bief stuk, ham, worstjes, kaas en witte chocola samenstelt voor de viervoetige smulpaap. Heeft de Japanse hond behoef te aan vakantie, dan is er het Kinugawahotel in het gezond heidsoord Kinugawa ten noor den van Tokyo. Daar is een hete bron alleen voor huisdie ren, waar overspannen hon den en katten zich uit hun mo dieuze salopetjes kunnen pel len, zich even kunnen onder dompelen om zich vervolgens te goed te doen aan een licht diner van gestoomde kip en om uren te doezelen op een matras van hun formaat. Het enige probeem van het trendy Kinugawa is dat het er soms eer! beetje een modeshow wordt wanneer alle honden hun nieuwste outfitjes lopen te showen. Een winkel waar het echt storm loopt is Adachiya, een modeboetiek voor dieren in Tokyo. Alles is er te krijgen, van poezebikini's en -kimono's tot een minkjas van 20.000 gul den voor uw hond. Voor hon den die bont te ver vinden gaan heeft Mitsukoshi, het sjieke Tokyose warenhuis, na maak Burberry-regenjasjes. Nu het regenseizoen begonnen is gaan ze als warme broodjes over de toonbank. De prijzen kunnen oplopen tot ongeveer 200 gulden, afhankelijk van de maat. De regenjassen kunnen gedragen worden over een sportief Snoopy-T-shirt, ook van Mitsukoshi voor slechts negentig gulden. LUXEKWAALTJES Natuurlijk heeft alles een prijs. Al dat luxevoedsel is de oor zaak van heel wat luxekwaal tjes. In de watten gelegde hon den in Japan lijden aan tand- vleesziekten omdat ze niet ge noeg botten kluiven om hun tanden schoon te maken. Steeds meer eigenaars moeten met hun honden naar de die renarts om de tand] laten verwijderen, moeten ze de tanden van hun hond elke dag poetsen met een speciale borstel van 15 gulden. Ook vetzucht begint een pro bleem te worden, al is het nog niet zo erg dat de Japanse sportscholen speciale gymnas- tiekklasjes moeten opzetten voor honden die niet van de hondesnoepjes kunnen afblij ven. Toch zijn sommige kef fertjes zo dik geworden dat ze uit nun hondesmoking barsten en geen stap meer kunnen verzetten. De begrafenissen lo pen goed. Er zijn 80 dierenkerkhoven in Japan. Sommige rekenen wel 20.000 gulden voor een grafje van één vierkante meter. Praktischer zijn de faciliteiten van de Huisdieren Engel Ser vice. Een vrouw in een roze overall legt je beminde overle dene in een verbrandingsoven achter in haar wagen, je plaatst wat bloemen op een roze altaar en je mag de as houden. JOE JOSEPH (c) The Times

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 5