KLM moet het hebben
van samenwerking
Vredestein op zoek naar andere overnamekandidaat
Beurs van Amsterdam
ECONOMIE
Qeidt&Qowuvnt
DONDERDAG 26 JULI 1990 PAGINA' 6
PC
Nedlloyd zet lening
om in aandelen
ROTTERDAM Het trans
portconcern Nedlloyd gaat de
komende jaren achtergestelde
leningen voor 159,5 miljoen
omzetten in aandelenkapitaal.
Met drie Nederlandse financiële
instellingen zijn hierover over
eenkomsten gesloten. De in de
overeenkomsten vastgelegde
conversierechten houden in dat
de halfjaarlijkse aflossingen
over de jaren 1990 tot en met
1997 plaatsvinden via de uitgifte
van gewone aandelen tegen een
koers die is gerelateerd aan de
dan geldende beurskoers. De
rentevergoedingen en de voor-
waaiden van de leningen zijn
verder ongewijzigd gebleven.
Laatste Trabant
rolt uit fabriek
ZWICKAU In het Oostduitse
Zwickau is gisteren de laatste
Trabant met de zo vervuilende
tweetaktmotor geproduceerd.
Dertig jaar lang is deze Trabant
dé Oostduitse personenwagen ge
weest. Er zijn er sinds 1957 drie
miljoen van verkocht. De laatste
maanden werd alleen nog voor
de export geproduceerd. In de fa
briek worden nog wel Trabant-
bestelwagens en Trabants met
een VW-viertaktmotor geprodu
ceerd. De produktie zou te traag
verlopen om de arbeiders volle
dig aan het werk te houden. Zes
duizend werknemers moeten
korter werken.
EG stelt beslissing over koffiefusie uit
BRUSSEL De Euro-
pese Commissie (EC)
heeft gisteren geen be
slissing genomen over
de Douwe Egberts-Van
Nelle-overname.
Het is niet uitgesloten dat de
tiezaken, sir Leon Brittan,
de zaak opnieuw aan de orde
stelt in de volgende week
geplande vergadering van
de EC. Vanwege de inge
wikkelde problematiek en
onderlinge verdeeldheid
werd gisteren in elk geval
besloten de zaak vooruit te
schuiven.
Brittan heeft ernstige beden
kingen tegen minstens een
deel van de 1,39 miljard gul
den kostende overname van
Van Nelle door Douwe Eg
berts. Zijn bezwaren spitsen
zich toe op het feit dat het
nieuw te vormen Douwe Eg-
bertsbedrijf 70 procent van
de koffiemarkt in de Bene
lux naar zich toetrekt. Dat
strookt volgens hem niet
met de geldende monopolie-
regels.
Naar verluidt zou het Ne
derlandse lid van de EC,
Frans Andriessen, lijnrecht
tegenover Brittan staan.
LUCHTVAARTBRANCHE MOEILIJK TE ONTWARREN KLUWEN
AMSTELVEEN Wie
zich de huidige ontwikke
lingen in de internationa
le luchtvaart laat voor
schotelen, kané het soms
even duizelen. Zeker als
het in een sneltreinvaart
gebeurt zoals president-di
recteur van de KLM mr.
J. de Soet deze week
deed. Hij liet voor de fi
nanciële pers ingrijpende
veranderingen de revue
passeren.
Moordende concurrentie loopt
daar als een rode draad door
heen. In de VS heeft die al
eerder gezorgd voor uitdun
ning onder luchtvaartmaat
schappijen. Met enige vertra
ging is ook Europa tot frontge
bied geworden. En door de li
beralisering van de luchtvaart
in de EG voelen de Europese
maatschappijen op hun tradi
tionele thuismarkten straks
nog sterker de hete adem in
hun nek van chartermaat
schappijen en vooral van
Amerikaanse en Aziatische
vervoerders.
Ter vervanging van verouder
de vliegtuigen en om de ver
wachte toename van het lucht
vervoer op te vangen, zijn be
drijven wereldwijd bezig met
de vernieuwing van hun vloot.
Wereldwijd zijn er 2900 nieu
we vliegtuigen in bestelling en
zijn er opties genomen op nog
eens 2200. Het daarmee ge
moeide investeringsbedrag is
astronomisch.
Fiat deelneming
British Airways
inSWA
LONDEN De lucht-
vaartmaatschappij British
Airways mag haar belang
van twintig procent in Sa
bena World Airlines
(SWA) handhaven, zo
heeft de Britse monopolie
commissie (MMC) bekend
gemaakt. De MMC meent
dat deelneming in SWA in
het belang van het Britse
publiek is. SWA is een
dochter van het Belgische
Sabena, dat voor zestig
procent in SWA deel
neemt. KLM heeft, net als
British Airways, een be
lang van twintig procent
in SWA.
Om die dure toestellen renda
bel te maken vechten alle on
dernemingen om nieuwe lijn
diensten en bestemmingen. Ie
dereen is op zoek naar 'hubs',
springplanken in overzeese
markten. De overnemingen en
allianties die daartoe worden
afgesloten hebban de branche
veranderd in een kluwen van
onderlinge verbanden tussen
ondernemingen.
En ten slotte, om het allemaal
nog ingewikkelder te maken,
wordt de concurrentie voor
een deel uitgevochten via de
computer. Wie wereldwijd wil
opereren moet zijn stoelen te
gelijkertijd zowel in Tokyo als
in Amsterdam en Buenos Ai
res kunnen aanbieden. Daar
voor hebben de maatschappij
en de beschikking nodig over
geautomatiseerde reserver
ingssystemen.
In dat geweld is het eigenlijk
een wonder dat een maat
schappij als de KLM met een
minimale thuismarkt zich in
ternationaal nog steeds hand
haaft. Er wordt dan ook wel
getwijfeld of onze nationale
trots haar zelfstandige positie
in de toekomst kan handha
ven. Zeker nu de KLM deze
week bekend maakte in het
afgelopen boekjaar financieel
averij te hebben opgelopen.
Ondanks een groeiende omzet
halveerde het bedrijfsresul-
De marges van de KLM, die
structureel onder druk staan,
mogen niet onder de vijf pro
cent komen om de komende
investeringen betaalbaar te
houden, betoogde De Soet deze
week. De onderneming gaat
daarom scherp op de kosten
letten. In oktober wordt een
ingrijpend bezuinigingspro
gramma gepresenteerd. Maar
zijn kostenreducties voldoende
Zelfstandig
Initiatief kan de KLM in elk
geval niet worden ontzegd,
maar er zijn nog veel hobbels
te nemen. Om de concurrentie
in Europa het hoofd te bieden
heeft KLM onder meer een
belang van 20 procent in het
Belgische Sabena genomen
met de bedoeling om met Bri
tish Airways het vliegveld Za-
ventem bij Brussel uit te bou
wen tot tweede spingplank
voor Europa. De uitbouw tot
'Euro-hub' heeft echter ook de
belangstelling van de Europese
Commissie getrokken die te
gen een mogelijke monopolise
ring van Zaventem bezwaar
zal maken. In september zal
KLM zich tegen de bezwaren
verweren. Als de Commissie
een streep door de samenwer
king zet, betekent dat een ern
stige tegenvaller voor KLM.
Om op de Atlantische routes
van en naar Amerika overeind
te blijven heeft de KLM zich
ingekocht in North West Airli
nes (NWA). KLM heeft daar
door toegang gekregen tot het
net van NWA met aanvlieg-
punten in Minneapolis, Memp
his en Detroit. Bij de VS heeft
de onderneming inmiddels
toestemming gevraagd voor
een lijndienst op Detroit. In
Zuid-Amerika zit in de pijplijn
een deelneming in het Vene
zolaanse Viasa. In het Cari-
bisch gebied heeft KLM een
bescheiden springplank in de
Antilliaanse ALM. En tenslot
te is er de samenwerking met
het Indonesische Garuda. Deze
en komende allianties moeten
de KLM een wereldwijde aan
wezigheid en voldoende
draagvlak verschaffen. Op zijn
vroegst over twee tot drie jaar
zal blijken hoe succesvol die
strategie is.
RUUD TEN HOEDT
Schippers
dreigen
Maij met
rechter
DEN HAAG Minister
Maij-Weggen (verkeer)
dreigt net als haar voor
gangster Smit-Kroes ern
stig in aanvaring te ko
men met Nederlandse
binnenschippers.
Een actiecomité van schippers
overweegt gerechtelijke stap
pen tegen de minister en wil
daarover zaterdag met de ach
terban in Rotterdam overleg
gen. Het conflict geeft een
vervolg aan de Granaria-oor-
log uit 1988, toen de Mobiele
Eenheid slag leverde met boze
binnenschippers die het be
drijf Granaria van broodroof
beschuldigden. Smit-Kroes
kwam de schippers tegemoet
door Granaria zijn vervoers-
vergunning te ontnemen. Het
bedrijf kreeg daarvoor uitein
delijk 9,4 miljoen gulden scha
devergoeding.
De zes binnenschippers die in
dertijd over het 'Akkoord van
Gorinchem' onderhandelden,
vrezen dat de afspraken die
toen zijn gemaakt langzamer
hand worden uitgehold. Zo
heeft Maij-Weggen tot verdriet
van de schippers het begip 'al
gemeen vervoersbelang' uit
het ontwerp-wetsvoorstel voor
de binnenvaart geschrapt. Vol
gens de schippers is dit in
strijd met de toezeggingen van
Smit-Kroes. De schippers vre
zen dat zonder een nauwkeu
rige omschrijving van het ver
voersbelang de weg open ligt
voor bedrijven om buiten de
>chippersbeurzen om vracht te
vervoeren. Advocaten onder
zoeken nu de kansen van een
luridische procedure.
Volgens een woordvoerder
van Verkeer en Waterstaat be
rust het ongenoegen van de
schippers op een misverstand.
In een brief zet Maij uiteen dat
hèt algemeen vervoersbelang
weliswaar niet letterlijk in de
wet voorkomt, maar toch de
basisfilosofie van de wet
vormt. In de memorie van toe
lichting, die onlangs naar de
Tweede Kamer is gestuurd,
zouden voldoende garanties
worden gegeven voor het be
houd van de concurrentieposi
tie van de schippers.
v.Aj- u
Nieuw ponton
Havenwerkers zijn maar stipjes in vergelijking met deze grote
ponton die ligt afgemeerd aan de Borneokade in Amsterdam. De
drijvende kraan is in opdracht van het Amsterdamse havenbe
drijf De Rietlanden in Hongarije gebouwd en heeft een hefvermo
gen van 16 ton. Hier wordt het gevaarte afgebouwd. Op 12 sep
tember wordt de kraan, die de naam De Havik draagt, in gebruik
genomen.
FOTO: ANP
Nederlandse directeur
kan minder besteden dan
buitenlandse collega
AMSTERDAM Ondanks de
vermeende positieve gevolgen
van de operatie Oort is de po
sitie van de Nederlandse di
recteuren in vergelijking met
acht andere Westerse landen
sinds vorig jaar niet verbeterd.
Integendeel. Bij de brutosala
rissen staat de Nederlandse di
recteur op de zevende plaats.
Daarmee zakt Nederland naar
de laatste plaats, samen met
Groot-Brittannië. Gemiddeld
kunnen de Duitse, Ameri
kaanse en Zwitserse directeu-
rem tussen de 60 en 100 pro
cent meer besteden dan hun
collegaé in Nederland. Dit
blijkt uit een onderzoek van
het Nederlands Centrum van
Directeuren en Commissaris
sen (NCD) samen met Hay
Management Consultants.
De aanhoudende goede be
drijfsresultaten vertalen zich
slechts bescheiden in de sala
rissen van de directeuren in
ons land. De stijging van het
Ringweg bijna gereed
Het duurt niet lang meer of de ringweg om Amsterdam is gereed.
Als alles volgens plan verloopt kan de nieuwe verkeersader eind
september in gebruik worden genomen. Een belangrijk onder
deel is de Zeeburgertunnel, die zijn ingang 'in het water' heeft.
Op de foto komt de ringweg de tunnel uit om vervolgens af te
buigen langs Amsterdam-Noord op weg naar de Coentunnel.
FOTO: DIJKSTRA
vaste inkomen bedraagt sinds
1989 weliswaar gemiddeld 5,4
procent, maar de groei van het
vaste plus variabele inkomen
bleef beperkt tot 4 procent.
Jonge directeuren, beneden de
40 jaar, scoren aanzienlijk be
ter met vrijwel het dubbele
van deze percentages. Direc
teuren van boven de vijftig
komen slechts aan een salaris
stijging van drie tot vier pro
cent.
Het blijkt ook dat de inko
mensverschillen tussen lichte
en zware functies in Neder
land veel kleiner zijn dan in
andere landen. Mede door de
beperkingen van de belasting
aftrek onder Oort is er verder
nogal geschrapt in representa
tievergoedingen.
De salarissen in het onderzoek
variëren van f 70.000 tot
f 980.000 per jaar (zonder vari
abel inkomen). Wat commissa
rissen betreft blijken de hono
raria gemiddeld f 19.000 te be
dragen voor gemiddeld 13 da
gen werk per jaar.
Sovjet-diamanten
te koop via CSO
LONDEN De Centrale
V erkoop-Organisatie
(CSO) zal de komende vijf
jaar de diamanten van de
Sovjetunie op de wereld
markt brengen.
De waarde van het contract
wordt geraamd op vijf miljard
dollar. CSO is een dochter van
het Zuidafrikaanse mijnbouw-
concern De Beers. De Sovjetu
nie verhandelde haar diaman
ten al eerder via CSO, maar de
banden werden in 1963 ver
broken om politieke redenen.
Toch kwamen de Sovjet-dia-
manten ook daarna bij CSO te
recht, zij het via allerlei tus
senhandelaren. CSO verzorgt
tachtig procent van de wereld
handel in diamanten en is dus
nauwelijks te ontwijken.
De contacten zijn nu hersteld
via de Zwitserse poot van De
Beers. Het mijnbouwconcern
heeft in mei de belangen bui
ten Zuidafrika ondergebracht
in De Beers Centenary. Voor
de Sovjets is het contract on
dertekend door Glavalmazo-
lotto, de organisatie voor edel
metalen en diamanten.
Het contract omvat verder de
toekenning van een lening
van een miljard dollar aan de
diamantindustrie in de Sovjet
unie. Als onderpand wordt de
diamantvoorraad van de Sov
jetunie naar Londen (de zetel
van de CSO) verscheept. Deze
stenen kunnen de komende
vijf jaar worden verkocht en
hoeven waarschijnlijk niet te
rug naar Moskou. CSO ver
koopt iaarlijks voor rond vier
miljard dollar aan ruwe dia
manten.
KLÉBER ZIET OP DE VALREEP AF VAN AANKOOP
VELP Vredestein heeft
opnieuw te kampen met
ernstige tegenslag. De
voorgenomen verkoop
van de zwaar verlieslij
dende autobandendivisie
aan het Franse Kléber
gaat op de valreep niet
door. Als het concern niet
snel een nieuwe koper
vindt, dreigt een financië
le crisis.
Uit nadere studies zou zijn ge
bleken dat de activiteiten van
Kléber, dochter van de groot
ste bandenproducent ter we
reld Michelin, en het Neder
landse bedrijf tegen eerdere
verwachtingen in elkaar on
voldoende aanvullen. Vredes
tein gaat nu naarstig op zoek
naar andere kandidaten. Tij
dens de eerder dit jaar gehou
den aandeelhoudersvergade
ring zei president-commissaris
Van der Stee al dat er meer
gegadigden waren. Van der
Stee onthulde toen ook dat po
gingen om het concern in zijn
geheel te verkopen op niets
waren uitgelopen. Maar giste
ren verklaarde het bedrijf op
nieuw volledige overname niet
uit te sluiten.
Vredestein is al enige tijd in
problemen. Vorig jaar leed het
i verlies van 26,5
miljoen gulden na een winst in
1988 van bijna 8 miljoen. De
onderneming zocht een koper
voor de bandenfabriek, die
volgens het bestuur te klein is
om alleen verder te gaan. Het
marktaandeel van het bedrijf
steeg wel, maar als gevolg van
onder meer felle concurrentie
dalen de prijzen voor autoban
den gestaag. Er heeft intussen
al een grote concentratie
plaatsgevonden op de banden-
De autobandendivisie van
Vredestein is goed voor circa
de helft van de omzet die rond
600 miljoen gulden bedraagt.
Vredestein heeft 3100 i
in dienst. Het concern maakt
verder nog fietsbanden, laar
zen, matrassen en industriële
produkten. Dit deel is goed
voor een omzet van 330 mil
joen. Ook hiervan zijn onder
delen verliesgevend. Daarom
kondigde het bestuur eerder
aan om na de verkoop van de
autobanden de samenstelling
van het concern opnieuw te
bezien. Van der Stee sloot toen
verdere ontmanteling niet uit.
De vakbonden zijn niet gerust
op de perspectieven van de
bandenfabriek. Een woord
voerder van de Industriebond
FNV vindt het slecht
dat de verkoop is afgeketst.
Als een groot concern als Klé
ber er geen brood in ziet, wie
dan wel? Op korte termijn
hebben de vakbonden geen
zorgen maar dat wordt volgens
de woordvoerder anders wan
neer de besprekingen met an
dere overnamekandidaten
over enkele maanden nog
geen positief resultaat hebben
opgeleverd. „Als de overne
ming dan nog niet rond is
moeten we ons echt zeer grote
zorgen gaan maken over de
continuïteit van de werkgele
genheid van de bijna 1.500
werknemers van de bandenfa-
Jef
Slotkoers woensdag
vk sk
aalberts 77.00 77.00
amst rubber 5.55 5.80
anlvert 421.106
atag hold c 127.50 127.70
auto-i r 91.00 91.00
auto ind pr 48.00 48.00
101.50 101.50
5Q.
giessen 272.00 270.00
goudsmit 422.00 -
nutr.vbc 99.80 100.00
nljv-t.cate 113.40 113.20 tt
groSi a 152 50 15L00
gil hold 222.50 222.00
hagemeyer 118.20 118.00
hal trust 14.50 14.50
hal tr u 14.40 14.50
hoek^ach 226 00 22600
orcSbanU 79-20 79:80 E,®
otra 229.00 229.50 m
palthe 80.00 80.00 'Jl
Pirelli tyr 24.80 25.50
potynormc 129.40 129.00 it
pore fles 174.00 174.00 (1
hoKoT 470 00 463 00
hbg 200.00 198.00
vd hoop 8.80 9.00
hunter d pr 3.90 3.85
lea hold c 12.20 ONG
ihc caland 53.90 53.50
ravasl 45:50 4570 !*"C
reesink c 76.50 76.50 'ar
riva 49.80 49.80 *»ns
rivac 49.80 49.80 elen
samas c 89.50 90.70 ;ani
sarakreekl 29.10 29.10 a
schev.-ems 0.93 ONG
indust.mlj 212.50 212.50
ing bb kond 730.00 730.00
innovest d90 103.00 103.20
kas-ass c 41.30 41.30
kiene 1320.00 ONG
schuitema 1400.00 1400.00 n
schuttersv 55.50 56.00 l b
smil Int c 63.40 63.40 t du
sphinx c 167.80 171.20 ,dse
staal bank c 22.10 22.10 tt ir
stad rotte 47.00 47.20 f1 11
kbb 101.50 100.50
kbb c.pr. c -98.80 98.50
koppelpoort 304.00 297.00
krasnapols. 258.00B 264.00B
landre gl e 69.80 70.00
telegraaf c 100.80 102.00
text twenthe 76.60 78.60
tulipcomp 45.80 46.00 V
twkabelhc 151.00 153.00 1
ubbink 92.00 95.00 -
macintosh 39.00 38.60
maxwell 120.00 121.00
medicoph. c 67.50 67.00
mella Int. 6.60 6 60
mend gans 4170.00 4170.00
unil 7 pr. 1200.00B
unil 7 c pr 108.50 108.50 4
unil.6 pr 95.00 94.00 1 1
unll.4 pr 60.50 60.00
union 54.30 53.10
GOUD Nieuw Vorige ZILVER
onbewerkt 21430 - 22030 21400 - 22000 onbewerkt 250 - 320
bewerkt 23630 23600 bewerkt 360
H
|oi
vk sk
int! 5 5
allied signal 33 7/8 343/8
am brands 69 3/8 695/8
american tel 37 1/4 373/8
asarco inc 27 1/2 26
bethlehem 15 5/8 16
boeing 56 7/8 581/4
canpac 171/2 173/8
chevron cor 78 3/4 773/4
Chrysler 15 7/8 157/8
Citicorp 20 5/8 21
cons edison 22 7/8 231/4
cons nat ga 43 3/4 441/4
dupont 38 7/8 395/6
exxon 50 493/4
ford 42 1/2 421/4
genl elec 73 733/8
genl motors 47 7/8 475/8
genl public 413/4 42
goodrich 42 3/4 425/8
goodyear 27 5/8 281/8
hewlett-pac 44 1/4 451/8
intl flavor 72 3/8 731/8
Intl paper 55 1/8 551/4
klm 181/2 183/8
mercklnc 88 3/8 89 h M
mobll corp 67 66 ,riet
royal dutch 815/8 811/2Lni,,
santa le 20 1/8 201/4*™ j
sears roeb 33 5/8 33 l/S101"
texaco 62 1/2 623/8inch
unllever nv 86 7/8 873/8iesli
utdtechnol 59 1/2 591/8L tp
westlnghel 37 1/4 371/4LC11P
woolworth 32 5/8 321/2as"r
Jnde
)rbo
Pakhoed naar
nieuwe records
Pakhoed, al geruime tijd erg
in trek bij beleggers, zocht het
ook gisteren weer hogerop op
de Amsterdamse beurs. Met
een winst van 4,70 kwam het
fonds op een nieuwe record-
stand van 226,50 terecht. Het
slot kam op 224,50.
De hele beurs lag er redelijk
goed bij, al was er in de loop
van de middag sprake van af
kalvende koersen. Steeds is
het oog schuin gericht op Wall
Street, dat inderdaad lager
opende. De koersindex wist
per saldo toch een vol punt bij
te boeken op 200,5. Het Dam
rak was opnieuw een obliga-
tiemarkt. Van de totale omzet
van 1555 miljoen had maar
546 miljoen betrekking op de
aandelen. De obligatiemarkt
gaf aanvankelijk een vriende
lijke stemming te zien, maar
ontwikkelde zich later tot een
verdeelde markt zonder echte
uitschieters.
KLM was vanaf het begin een
echte uitzondering. Beleggers
keerden zich van de lucht
vaartmaatschappij af na d^jj
sombere uitspraken over de
toekomst bij de presentatie
van het jaarverslag. De schad^n P
bleef echter beperkt tot dertijj
cent op 33,40.
Koninklijke Olie profiteerde
van de oplopende olieprijf*^
door de spanningen in hefcjN j
Midden-Oosten en trok l,7<Loer
aan naar 149,30. Umleve^jej
ging aanvankelijk omhoolfij
maar verliet de markt onver^ u
anderd op 158. Fokker ein ejna
digde op het hoogste punt van*,,.;;
52,20 en dat betekende een gpjj
winst van 1,20 voor de .vlieg njet
tuigbouwer. Een gulden winsL n
was verder weggelegd voo
Internatio, Hunter Douglas en
Borsumij. Ly
Zwaar te verduren had
Drie Electronics het. Op de bei
kendmaking van een winstvaLen
in de eerste zes maanden ginfc w
er 10 procent van de koers a£wis
De notering ging van /28,9Chnsc
naar ƒ26, maar op dit nivea%j
waren er geen liefhebbers.
