Vakantiegangers
v orden niet gek
an de hitte
Spaanse benzine
is een ramp voor
katalysators
ifisfraude bij inspectie niet bewezen
„Strenger straffen
hardrijden is zinloos"
\llEUWO
.KONINKLIJK
/HUIS
Gearresteerde studente
vriendin IRA-verdachte
NENLAND
CeidaeSouAont
DINSDAG 24 JULI 1990 PAGINA 3
llotterdam trekt
ei na
oral dagjesmensen
RDAM De VVV in Rotterdam is tevreden
de stijging van het aantal toeristen dat vorig jaar
aasstad bezocht. De stad is vooraal aantrekkelijk
dagtoeristen; betrekkelijk weinig vakantiegan-
liezen de Maasstad voor een langdurig verblijf,
agbezoek nam met 23 procent toe tot 3.619.145
•kers. De Zondagsmarkt, havenrondvaarten met
•V| pido en Diergaarde Blijdorp waren belangrijke
ttoki gtische attracties. De omzet van de VVV nam vo-
lit, sar af met 2,3 miljoen gulden naar iets minder
Vc 17 miljoen, omdat er minder popconcerten waren
x.j;„n Feyenoord en sportpaleis Ahoy', waarvoor
een belangrijk voorverkoopadres is. Op de
van belangrijkste Nederlandse congressteden
Rotterdam naar de vierde plaats en werd gepas-
door Maastricht, dat na Amsterdam en Den
derde congresstad is geworden.
Strandzesdaagse
Een beetje bewolking
en een beetje zon; het
weer gisteren, vandaag
en morgen is ideaal
voor de strandzesdaag
se van Hoek van Hol
land naar Den Helder,
die gistermorgen van
start ging. De laatste
drie dagen beloven heel
wat warmer weer te
brengen, al zal de zee
dan toch nog voor enige
koelte zorgen. De wan
delaars-kampeerders
liepen vandaag vanuit
Wassenaar naar Noord-
wijk aan Zee.
foto: anp
Nijpels nieuwe
voorzitter WNF
UTRECHT
Voormalig milieu
minister Nijpels
treedt 1 september
toe tot het bestuur
van het Wereld Na
tuur Fonds.
Het is de bedoeling
dat de huidige bur
gemeester van Bre
da vanaf 1 januari
dr. J. van Noord-
wijk-Van Veen op
volgt, die vier jaar
voorzitter is ge
weest en nu volgens
de statuten haar
functie moet neer
leggen.
Korte celstraffen voor
sympathisanten krakers
ASSEN De politierechter in Assen
heeft gisteren twee sympathisanten
van de kraakbeweging veroordeeld
tot korte gevangenisstraffen wegens
openlijke geweldpleging. Het tweetal
maakte onderdeel uit van een groep
die 12 juli in Hoogeveen slaags raakte
met de politie na een lawaaidemon
stratie bij de Hoogeveense gevangenis
de Grittenborgh. Daar zat op dat mo
ment nog één kraker van het Gro
ninger Wolters Noordhoff-complex
vast. De politie hield bij de ongere
geldheden drie verdachten aan. Twee
van hen kregen tien dagen gevange
nisstraf. De derde verdachte werd
per abuis vrijgelaten voor hij een
dagvaarding had ontvangen en ont
liep daardoor een veroordeling.
Actie thuiszorg taaislijmziekte
UTRECHT Het Wilhelmina Kinderzieken
huis in Utrecht gaat onderzoeken hoe patiën
ten met de taaislijmziekte het beste thuis be
handeld kunnen worden. Tot nu toe zijn vaak
langdurige ziekenhuisopnames noodzakelijk,
maar de patiënten blijven liever in hun eigen
huis. Om thuisbehandeling te kunnen bekosti
gen heeft het kinderziekenhuis voor eind au
gustus een fietsmarathon georganiseerd om
een half miljoen gulden bij elkaar te krijgen
voor de thuisbehandeling. Aan de rit van 1200
kilometer naar Davos doen diverse bekende
Nederlanders (een stukje) mee. Taaislijmziek
te (cystic fibrosis) is in Nederland de meest
voorkomende erfelijke ziekte en komt bij 1 op
de 3600 pasgeborenen voor. Mensen met deze
ziekte worden doorgaans niet ouder dan 25
jaar. Patiënten hebben intensieve begeleiding
van huisartsen, verpleegkundigen, fysiothera
peuten en psychologen nodig.
I VANDAAG
I IN HET W
abelRGEN OP ZOOM
I Nederlanders heb-
problemen met het
oper. Ze praten er graag
maar vaak klagend.
er na 21 juni een
yi k voor de zon, dan
kt het: het wil maar
gj zomeren. En beant-
j irdt deze ster ons bran-
verlangen wèl met
d aar vurige liefde, dan
de ene helft van Ne-
and in de schaduw te
en en klaagt de blote
ere helft de volgende
over wat die koperen
rt met hun huid heeft
a lan.
alk
i ittegolf die de laatste da-
reel Zuideuropese landen
Zuid-Engeland teistert,
niet alleen voor grote fy-
e problemen en praktisch
1 mak; menige inwoner of
st zegt „gek" te worden
van die hitte, die zelfs in de
schaduw nog een kracht heeft
van ruim veertig graden op de
schaal van Celsius.
Maar van hitte op zich word je
heus niet gek. „Het is niet een
specifieke factor. Hitte is net
als te veel olijfolie in je eten,
of slecht water uit de kraan:
het zorgt voor iets waardoor je
verwachting tegenvalt", legt
psychiater Lucas Jansen uit
Bergen op Zoom uit. De jonge
specialist is verbonden aan het
psychiatrisch ziekenhus Vre
derust in Halsteren, maar
werkt daarnaast op freelance-
basis voor de ANWB waar het
gaat om Nederlanders die tij
dens hun buitenlandse vakan
tie psychotisch zijn geworden.
Vorig jaar werden er circa 200
landgenoten om die reden ge
repatrieerd, van wie 87 door
de ANWB (tegen 90 in '88).
Psychiater Jansen en zijn col
lega John Sinnaeve hebben
het druk met dat werk, maar
gaan ieder maar vier of vijf
keer per jaar zelf mensen op
halen.
Geen remblok
Jansen: „Een luchtvaartmaat
schappij weigert een psycho
tisch iemand mee te nemen,
tenzij er een medisch okay is,
onder meer doordat er sprake
is van een juiste medische be
geleiding. En bij thuiskomst
stoppen wij het contact met
zo'n patiënt onmiddellijk om
dat deze onder behandeling
van zijn eigen arts of deskun
digen uit zijn buurt wordt ge
steld. Daarbij mag ik geen
remblok zijn".
Psychiater Jansen, die zichzelf
spottend een 'komkommeron-
derwerp' noemt voor de me
dia, loopt met zevenmijlslaar
zen door de psychiatrie met
zijn uitleg: „Psychose is verlies
van contact met de werkelijk
heid; je hoort of ziet dingen
die er niet zijn of niet door an
deren worden bevestigd; je
kunt het gevoel hebben dat je
achtervolgd wordt, het gevoel
hebben geweldig rijk te zijn,
de drang hebben veel te ko
pen; of je bent onvermoeibaar
bezig. Wat we nogal eens zien
is dat sluimerende relatiecon
flicten of andere conflicten pas
goed manifest worden in het
buitenland. Een vader die een
workaholic is, blijkt op vakan
tie zijn lastige dochter niet te
kunnen opvoeden, terwijl zijn
vrouw dacht eindelijk te kun
nen gaan luieren met het idee
dat hij wèl goed zou kunnen
optreden".
Lucas Jansen kwam tien jaar
geleden via het Haagse Rode
Kruis-ziekenhuis, waar hij zijn
opleiding volgde, in contact
met de ANWB. „Met B-ver
pleegkundigen heb ik toen ge
werkt aan een goede opzet en
procedure voor het repatriëren
van psychotische Nederlan-
De hitte, zoals hier aan de Rivièra, kan zo groot zijn, dat mensen er niet meer tegen kunnen. Ze
verwachten een lekker strand en het blijkt een verzengende woestijn te zijn. foto: ap
ders. Mensen zijn meestal ver
weg en zitten met taal- en cul
tuurproblemen. Wat we dan
doen is de omstandigheden
wijzigen, de mensen in ander
vaarwater brengen door ze
naar een voor hen vertrouwde
omgeving te verplaatsen, naar
huis of naar een ziekenhuis".
Echte oorzaken
Over de echte oorzaken van
psychoses bij vakantiegangers,
zegt Jansen: „Mensen hebben
van het buitenland bepaalde
verwachtingen: hoe heerlijk
en paradijselijk het daar is qua
omstandigheden en relaties.
Maar allerlei dingen kunnen
tegenvallen. Ziekte, ander
weer, slechte accommodaties.
Zaken waardoor mensen niet
meer in vakantiestemming
zijn. En één van die dingen is
bijvoorbeeld ook hitte. De hit
te kan zo groot zijn, dat de
mensen er niet meer tegen
kunnen. Ze verwachten een
lekker strand en het blijkt een
verzengende woestijn te zijn.
Ze raken dan meestal niet als
gevolg van een fysieke oor
zaak in geestelijke nood; nee,
er is sprake van een tegenval
ler. En het probleem-oplos
send vermogen van de Neder
lander is niet zo groot. Als je
hoort waarvoor mensen bellen
met de ANWB, dan blijkt dat
ze gauw in paniek zijn. Praten
via een vertrouwd nummer is
dan dikwijls al genoeg".
„Daarom", adviseert de psy
chiater van de ANWB, „moet
je proberen de vakantiever
wachtingen realistisch te hou
den. Ga er van uit dat een
goedkoop appartement heel
dicht bij een mooie zee niet al
les kan zijn. Zie je vakantie
ook niet als compensatie voor
een jachtig bestaan, of als in
vulling voor een gemis of als
therapie. Je kunt je op vakan
tie net zo plezierig voelen als
in het dagelijkse leven. Maar
vakantie als compensatie of
goedmakertje, daar geloof ik
niet zo in. Wie geen plezier
heeft in het dagelijkse leven
Motieven
Dus in dat geval maar niet met
vakantie? „Ik ben niet tegen
vakantie. Maar ik twijfel vaak
aan de motieven. En juist de
mate waarin over vakantie
wordt gedacht kan tot ontspo
ring leiden. Wie zich kapot
werkt van vakantie tot vakan
tie, doet het niet goed".
Houdt 'het komkommer-on
derwerp' zelf van reizen? „Ja,
reizen vind ik wel leuk. En re
patriëring is een vorm van
'adventure seeking attitude';
het is een avontuurlijke uitda
ging en ik verdien er ook nog
mee. Maar ook voor mijn ei
gen gezondheid heb ik mijn le
ven wel eens moeten bijstel
len. Sommige activiteiten heb
ik met bloedend hart moeten
afstoten". Maar dat werk voor
de ANWB en de reizende me
demens blijft hij er graag bij
doen. Hitte of geen hitte.
HERMAN JANSEN
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG/BARCELO
NA Hebben de Neder
landse toeristen en hun
auto's in Frankrijk te lij
den onder de hitte en van
dieven; in Spanje is vooral
de benzine een ramp.
Gistermorgen heeft het
ANWB-kantoor in Barcelona
dertig auto's laten wegslepen.
„De loodvrije benzine is een
drama. Aan de kust is de ben
zine nog wel te krijgen, maar
in het binnenland niet meer.
Veel auto's rijden daardoor
hun katalysator in de vernie
ling", aldus het hoofd van het
ANWB-steunpunt, A. Huertas.
Bosbranden
De aanhoudende droogte in
Zuid-Frankrijk doet de vrees
voor bosbranden met de dag
toenemen. Gemiddeld moesten
de Zuidfranse brandweerman
nen de afgelopen week dage
lijks veertig keer uitrukken,
maar de schade is tot op heden
beperkt. Een van de redenen
daarvan zou kunnen zijn, dat
de boetes op het niet verwijde
ren van kreupelhout van par
ticuliere terreinen flink zijn
verhoogd. Daarnaast is de
landbouwhogeschool van
Montpellier met een originele
oplossing gekomen om vuur-
gevaarlijke struiken en on
kruid te verwijderen. Een ex
periment met geïmporteerde
lama's heeft uitgewezen dat
een Zuidamerikaanse grazer
net zoveel wegvreet als een
Frans schaap en een geit sa
men.
Intussen puft en steunt Frank
rijk onder de hitte. Met name
in het zuidwesten en midden
van het land begint het water
tekort nijpend te worden. De
regio's ten zuiden van de Loire
bereiden zich voor op een zeer
moeilijke augustusmaand,
maar in Parijs ziet men nog
geen reden voor een nationaal
alarm. De hitte is intussen een
tiental Fransen fataal gewor
den.
Niet sproeien
Ook Zuidoost-Engeland kampt
met een tekort aan water,
doordat het de afgelopen win
ter en voorjaar nauwelijks
heeft geregend en gesneeuwd.
De huidige zomer wordt de
droogste sinds 1976, het jaar
waarin Engeland voor het
eerst geconfronteerd werd met
drinkwaterproblemen. Ook
ditmaal zijn de reservoirs nau
welijks meer tot de helft ge
vuld en op tal van plaatsen is
het grondwaterpeil onrust
wekkend laag gezakt. De pro
blemen worden nog eens ver
ergerd door de verouderde
waterleidingnetten.
Alle Britten worden aange
spoord zoveel mogelijk drink
water te sparen, hun gazon
niet meer te bespoeien, geen
wagens meer te wassen, liever
te douchen dan een bad te ne
men en vooral geen water te
hamsteren in badkuipen en
andere vergaarbakken. Op alle
overtredingen van de nieuwe
voorschriften staan redelijk
zware boetes. Het wordt de
Britten zelfs gevraagd elkan
der te verklikken.
ultuurbehoud
n niet zonder
ministratie
5WIJK Als we ons
iiurbezit willen behouden
islei beschermen, mogen we
1 P1 t weieens op een rijtje
erafen wat we allemaal heb-
Dan kunnen we kijken
voor het nageslacht be-
rd moet blijven en ont-
rrken wat voor achterstan-
er zijn in het onderhoud.
0I* zijn de collecties nog
to k niet of onvoldoende ge-
linistreerd.
stelt minister D'Ancona
cultuur in „het plan van
voor achterstanden
j-u^a, archieven, monu-
itenzorg en archeologie",
plan gaat deel uitmaken
het totale 'Deltaplan'
- het cultuurbehoud.
en rin komen de literatuur
iet audiovisuele materiaal
;nrt voor. Het is de bedoe-
dat het Deltaplan 'nog
najaar naar de Tweede
A ner kan.
Walvissafari
Met de
reddingsvesten
om kijken twee
Leidse scholieren
rond op een
heuse Noorse
walvisvaarder. De
twee behoren tot
een groepje van
vier scholieren
die in Noorwegen
een walvissafari
hebben
meegemaakt. Het
Nederlandse
bezoek aan
Noorwegen volgt
op de recente
internationale
walvisconferentie
in Noordwijk,
waar het verbod
op de walvisjacht
werd verlengd.
Daar werd toen
reclame gemaakt
voor de safari's,
waarmee de
werkloze
walvisvaarders
hun financiële
nood trachten te
verlichten.
foto: anp
(Van onze
larlementaire redactie)
HAAG Het is niet be-
in dat de Algemene In-
tiedienst (AID) van het
isterie van landbouw, na-
beheer en visserij zich
ildig heeft gemaakt aan
fbare feiten bij het contro-
van de visvangsten.
5 volgens ingewijden de
clusie van het rapport dat
rijksrecherche heeft opge-
in opdracht van de mi
ers Braks (Visserij) en
sch Ballin (Justitie). Beide
indslieden moeten het rap
port nog van commentaar
voorzien, voordat het naar de
Tweede Kamer wordt ge
stuurd. De verwachting is dat
dit nog een week of drie zal
duren, aangezien Hirsch Ballin
met vakantie is. Braks is mo
menteel in Brussel en gaat
daarna op vakantie.
Het onderzoek van de rijksre
cherche is gestart na herhaal
de berichten over fraude bij
visvangsten waaraan ook de
AID zou hebben meegewerkt.
Volgens een oud-AID'er zou
de dienst allerlei overtredin
gen door vissers niet aan het
ministerie hebben gemeld.
Volgens de recherche is hier
van geen bewijs te vinden.
Wel constateert de recherche
dat het overleg tussen het de
partement en de AID niet al te
vlot verliep, waardoor een
aantal misverstanden is ont
staan.
Mest
Minister Braks wil dat al in
1992 duidelijk is of de mestfa-
brieken in 1995 zes miljoen ton
mest kunnen verwerken. Lukt
dat niet dan wil de landbouw
minister de veestapel daad
werkelijk gaan inkrimpen.
„Dan gaan de staldeuren op
slot", aldus Braks. De be
windsman zegt dit in een in
terview met het Eindhovens
Dagblad. „Als er in 1992 geen
uitzicht is op een oplossing, ga
ik meteen beginnen met het
uitwerken van de regels hoe
de bedrijven moeten worden
gesloten. Inkrimping van de
veestapel is dan onvermijde
lijk", aldus Braks.
Met zijn uitspraak heeft de be
windsman zijn mestbeleid
sterk aangescherpt. Tot nu toe
heeft hij steeds vastgehouden
aan 1 januari 1995 als uiterste
datum voor het verminderen
van het totaal aantal koeien,
kippen en varkens in ons land.
Eerder dit jaar had Braks ook
al geprobeerd zijn mestbeleid
wat aan te scherpen door te
zeggen dat alle mest in 1993 ad
milieuvriendelijk zou moeten
worden afgezet. Deze maatre
gel stuitte echter op zoveel
verzet dat hij deze heeft
moeten intrekken. Met de da
tum van 1992 haalt Braks de
maatregel in feite nog verder
naar voren.
lAIBAAI
door WILLEM RITSTIER
RJRX aaa»AAMAMFI
25 juli
Prinses Juliana verricht in
Assen de sluiting van de we-
reldspelen voor gehandicap
ten 1990. Prinses Margriet
en mr. Pieter van Vollenho
ven wonen tot 28 juli in
Denver (USA) gedeelten bij
van de viering van het 25-ja-
rig bestaan van Up With
People, een internationale
organisatie die zich ten doel
stelt begrip te bevorderen
tussen mensen van alle na
ties.
STICHTING WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK VERKEERSVEILIGHEID
LEIDSCHENDAM Het
heeft „heel weinig zin" de
grote massa van snel
heidsovertreders als mis
dadigers te brandmerken.
In plaats daarvan moet de
overheid duidelijk maken
welke maximumsnelhe
den op welke wegen gel
den en het toezicht daarop
vergroten. Dat zegt drs. P.
Noordzij, als psycholoog
verbonden aan de Stich
ting Wetenschappelijk
Onderzoek Verkeersvei
ligheid (SWOV).
Het voorstel van Veilig Ver
keer Nederland, dat wordt on
dersteund door woordvoerders
van CDA en PvdA, om het
overschrijden van de maxi
mumsnelheid niet langer als
overtreding maar als misdrijf
aan te merken, ontlokt Noord
zij geen enthousiastere reactie
dan: „Ik zie niet in wat je er
mee opschiet". Volgens hem is
het niet reëel het grote leger
van automobilisten dat de
snelheid relatief in geringe
mate overschrijdt (honderd
twintig waar je honderd mag)
te bestempelen als misdadi
gers.
„In extreme gevallen, voor
mensen die tweehonderd rij
den op de snelweg of honderd
in de bebouwde kom, ja, dan
kun je over een misdrijf spre
ken, maar daar gaat het niet
om. Het gaat er om de grote
groep overtreders aan te pak
ken, niet alleen de extremen.
Dat doe je niet door in de wet
een ander woord te gaan ge
bruiken en ook niet door ho
gere straffen uit te delen. Er is
nu al een heel scala aan sanc
tie-mogelijkheden, daar schort
het niet aan".
Noordzij is van mening dat
nog lang niet alle mogelijkhe
den om iets te doen aan het te
snelle rijden zijn uitgeput,
sommige zijn zelfs nog hele
maal niet geprobeerd. „Er is
nooit gerichte actie gevoerd
voor het handhaven van de
maximumsnelheid in de be
bouwde kom en op de tachtig
kilometer-wegen, terwijl daar
toch heel veel ongelukken ge
beuren. Op de autosnelwegen
is niet goed duidelijk waar
honderdtwintig en waar hon
derd gereden mag worden en
evenmin waar dat verschil op
gebaseerd is. Maar het voor
naamste is het toezicht. Dat
bepaalt grotendeels het gedrag
van mensen. En dat toezicht
moet behoorlijk lang duren,
het moeten geen bliksemacties
zijn. Bovendien moet het op
vallend zijn, zichtbaar. Je
moet zien dat de politie bezig
is, dat er mensen bekeurd
worden. Natuurlijk kan de ca
mera niet gemist worden, er
moeten er veel meer komen.
De automobilist moet het ge
voel hebben dat hij altijd ge
pakt kan worden, op welke
weg hij ook rijdt en zowel op
de linker- als op de rechter
strook".
Dat het verlagen van de snel
heid invloed heeft op de ver
keersveiligheid staat voor
Noordzij als een paal boven
water: „Direct na de invoering
van de honderd- en honderd-
twintig-kilometer-grens is er
een periode geweest dat er
minder hard gereden werd en
toen vielen er ook minder ver
keersslachtoffers"
ROERMOND De 19-jarige
studente die vorige week door
het speciale IRA-team van de
politie werd gearresteerd, is de
vriendin van één van de vier
verdachten van de moord op
twee Australische toeristen in
Roermond. Zij heeft dat vol
gens haar advocaat, mr. E.P.M.
Geradts, tegenover de rechter-
commisaris bekend. Volgens
Geradts is de vriend de man
die volgens zijn valse paspoort
Andrew Edward Thornton zou
heten. Volgens de politie in
Roermond zou de man echter
het vooraanstaande IRA-lid
Sean Hick zijn. De studentp
kent hem als Jim. De studente,
afkomstig uit Voorburg, heeft
zelf contact gezocht met de po
litie. Twee weken na de arres
tatie van haar vriend schreef
ze een brief aan de directies
van de huizen van bewaring
in Breda en Roermond. Daarin
stelde ze dat ze haar vriend
graag zou blijven zijn. Het
adres van haar ouders gaf zij
op als correspondentie-adres.
Toen het arrestatie-team van
de politie daar heen ging, was
Ingrid H. net voor twee weken
vertrokken voor een vakantie
naar Joegoslavië. Bij terug
komst, vorige week kon zij
worden aangehouden. De Ierse
man zou de studente hebben
overgehaald een appartement
in de Haagse Pletterijstraat te
huren op haar naam. Na een
inval in die woning, vorige
week, bleek dat het adres ver
moedelijk diende als onderdui
kadres voor de IRA. De ver
dachte Ier weigert nog altijd
een verklaring af te leggen.
Consumentenbond:
gifresten in
importgroenten
DEN HAAG In import
groenten en -fruit komen op
vrij grote schaal bestrijdings
middelen voor. Dit blijkt uit
een onderzoek van de Consu
mentenbond. In drie van een
aantal van 99 onderzochte par
tijen werd de norm van de Be
strijdingsmiddelenwet over
schreden, maar in 67 andere
gevallen werden ook resten
van dit soort middelen gecon
stateerd. Ook in alternatief ge
teelde groenten waren nog
restanten bestrijdingsmiddelen
aanwezig. Volgens de bond
niet gevaarlijk voor de ge
zondheid, maar „ze horen er
gewoon niet in thuis". Consu
menten wordt aangeraden alle
(import) groenten en -fruit
goed te wassen of te schillen
waardoor eventueel aanwezige
bestrijdingsmiddelen in elk ge
val voor een deel zijn verwij
derd.
