Bier brouwen in de huiskamer
GELD GOED
Kleine belegger niet erg geliefd
China verdeeld over opheffen sancties
„IK WIL GEEN ZORGEN, DUS GEEN PERSONEEL"
Eerste metaal-cao in DDR
Beurs van Amsterdan
ECONOMIE
EeidócSouocuit
ZATERDAG 14 IULI 1990 PAGINQ]
(Van onze correspondent
Dirk-Jan van den Bergh)
PEKING Op de economi
sche top (G-7) deze week in
Houston, is besloten dat Japan
zijn leningen aan de Volksre
publiek China zal hervatten
en ook de leningen van de
Wereldbank zullen weer op
gang komen.
De overige landed (VS, Canada,
West-Duitsland, Frankrijk, Groot-
Brittannië en Italië) zullen de sanc
ties voortzetten, maar geleidelijk
aan verzachten, al naar gelang de
■mensenrechtensituatie in China.
De Chinese economie heeft grote
behoefte aan buitenlandse valuta,
maar onder het volk zijn de menin
gen verdeeld.
„Sancties zijn goed. Hoe harder hoe
beter. Want het meest zijn de lei
ders bang voor een verdere ont
wrichting van de economie", zegt
Li Dong, manager van een bouw
project in noordwest Beijing. „En
Marx heeft wel een hoop onzin uit
gekraamd, maar in één ding had
hij toch geljk: een volk moet arm
zijn en echt lijden wil het tot een
revolutie komen die het bewind
omver kan werpen. En daarvoor
wil ik best wat honger hebben. Dat
Japan zijn leningen nu weer hervat
bewijst weer hoe weinig ze daar ei
genlijk geven om de situtie hier. Ze
denken alleen maar aan geld, geld,
geld."
De leiders in Beijing hebben echter
hun best gedaan om, althans naar
de buitenwereld toe, een zo gunstig
mogelijk gezicht van de mensen
rechtensituatie te creëren. Na de
opheffing van de staat van beleg in
Beijing op 9 januari werden in drie
keer zo'n 900 gevangenen vrijgela
ten die waren opgepakt omdat ze
hadden meegedaan aan de protest
demonstraties in mei en juni van
het afgelopen jaar. De belangrijkste
dissident, de astrofysicus Fang Liz-
hi, die meer dan een jaar in de
Amerikaanse ambassade onderge
doken had gezeten, werd in juni in
de gelegenheid gesteld om China te
verlaten.
Meer lijndiensten
vanaf Zestienhoven
ROTTERDAM Het aantal passagiers
dat vanaf vliegveld Zestienhoven bij
Rotterdam met een lijndienst is ver
voerd, is in het tweede kwartaal van dit
jaar met tien procent toegenomen. Het
totale passagiersvervoer steeg in het eer
ste halfjaar echter maar met 7,8 procent,
omdat het aantal vakantiecharters af
nam. In totaal kozen dit jaar tot nu toe
148.000 passagiers voor Zestienhoven, in
dezelfde periode vorig jaar waren dat er
137.000. Vooral de lijndiensten op Ham
burg en Londen-Gatwick deden het
goed met respectievelijk 18 en 25 procent
meer passagiers. De vervoerde hoeveel
heid vracht en post bedroeg 1226 ton,
een stijging van zeven procent.
Pools parlement
privatiseert economie
WARSCHAU De Poolse Tweede
Kamer heeft gisteren met overweldi
gende meerderheid ingestemd met een
regeringsvoorstel om de economie te
privatiseren. Slechts twee afgevaardig
den stemden tegen, 39 onthielden zich
van stemming, terwijl 328 voor stem
den. Het wetsontwerp moet ertoe lei
den dat de Poolse economie sneller dan
in welk land dan ook wordt geprivati
seerd. Een aantal amendementen op
het voorstel om de inwerkingtreding
uit te stellen totdat een nieuwe demo
cratische staatsvorm is goedgekeurd,
werd verworpen. Het wetsontwerp is
de spil van de plannen van de Poolse
regering om het communistische plan
systeem te wijzigen in een kapitalisti
sche economie.
HEUKELUM Er zijn in
Nederland veel grote
brouwerijen, maar slechts
zeven kleintjes, waar één
tot pakweg drie mensen
werken. Frits Kuiper (53)
zegt de op één na kleinste
te zijn. In een oude en in
middels vervallen steen
fabriek in het dorpje Heu-
kelum bij Gorinchem, in
het schitterende Linge-
landschap, maakt hij bier.
Ongeveer 3000 liter per
maand en de vrraag is
groot.
De kleinste brouwer van het
land woont volgens Kuiper in
Goes. Met een keteltje van 100
liter zou die echter een eigen
lijk te verwaarlozen produktie
hebben; nauwelijks meer dan
wat de man zelf, z'n familie en
wat goede kennissen onder
normale omstandigheden op
kunnen.
Maar hoe dan ook, ambachte
lijk bier is in. Belgisch bier
zegt men er ook wel tegen.
Frits Kuiper brouwt het al ze
ker twintig jaar, maar dan als
amateur en naast zijn werk als
ambtenaar sociale zaken bij de
gemeente Herwijnen. Toen
deze gemeente opging in de
nieuwe gemeente Lingewaal,
verloor^Kuiper tweederde van
zijn baan. Die vulde hij op
door bier professioneel te gaan
brouwen en verkopen.
Frits Kuiper: „Ik maak geen
pils. Dat kan Heineken beter.
Bier is een verzamelnaam
voor alle bieren en pils is er
daar één van. En ik maak ook
een soort. Pils is een ondergis
tend bier en bij mij is het bo
vengistend. Verbaasd? Bij pils
heeft de bacterie zich van on-
Frits Kuiper, ambachtelijk bierbrouwer: „Ik maak geen
der naar boven gevreten en
dat dan bij een temperatuur
van acht a negen graden. Bij
mij vreet de bacterie zich van
boven naar beneden, boven
gistend dus, en bij een tempe
ratuur van 23 graden".
„Je kunt pils niet voor een
prijs van 1,50 per flesje ver
kopen. Mijn bier wel, hoewel
er helaas gekke dingen gebeu
ren, er worden soms door za
ken veel te hoge prijzen voor
mijn bier gevraagd. Daar baal
ik van. Geld interesseert me
niet zoveel. Ik zou ook makke
lijk meer dan 3000 liter per
maand kunnen verkopen,
maar dan moet ik personeel
nemen en dat wil ik niet. Als
ik één persoon in dienst neem,
betekent dat dat ik mijn pro
duktie minimaal moet verdub
belen en ik denk dat ik dan
zorgen krijg en die heb ik nu
niet".
„Er zijn heel fanatieke verza
melaars van etiketten. Ik krijg
wel twintig a dertig brieven
per week. Die willen vaak él-
les weten. Ze stoppen geld in
hun brieven voor een ant
woord. Ze komen er zelfs ach
ter dat ik bijvoorbeeld 150
flesjes Bruiloftsbier in 1989 ge
maakt heb, bij de trouwerij
FOTO: PERS UNIE
van één van mijn zoons. Zo'n
etiket willen ze ook. Ik begrijp
er niets van. Ik antwoord ook
niet, of ze moeten geld bijge
sloten hebben. Laat ze hun tijd
beter besteden".
„Oranjehebbes is ook zo'n
biersoort. Heb ik in 1988 ge
brouwen toen Nederland Eu
ropees kampioen geworden
was. Andere namen: Sowiets,
Kleinegeitje, Dieversbier, Aar-
De nieuwe tienjarige,
8,75 procent rentende
staatslening is geen suc
ces geworden. De op
brengst bedraagt slechts
1250 miljoen gulden bij
een emissiekoers van
99,3 procent. De eerste
beschouwingen over dit
fiasco zijn al gepubli
ceerd.
Door het vernieuwde emis
siesysteem is vooral de kleine
belegger buiten spel gezet.
Tot dusverre kon deze kleine
belegger gratis inschrijven,
omdat de staat de emissiekos-
ten voor zijn rekening nam.
Daaraan is thans een einde
gekomen.
Het Financieel Dagblad
schrijft onder meer dat de
staat bij wijze van bezuini
ging de zogenaamde uitke
ring aan de banken en com
missiehuizen heeft gestaakt
als compensatie voor het ver
dwijnen van de beursbelas-
ting per 1 juli. „In de praktijk
betekent dit voor een kleine
belegger die voor 5000 gul
den wil deelnemen in de
staatslening dat hij
daarvoor 20 gulden moet be
talen bij de NMB, 25 gulden
bij ABN en Amro en 45 gul
den bij Rabo. Maar voor de
grote belegger verandert er
niets. Instituten die voor mil
joenen inschrijven krijgen de
obligaties gratis of tegen een
geringe vergoeding". De gro
te beleggers nemen door
gaans zo'n 90 procent van
een nieuwe staatslening voor
hun rekening. De staat heeft
de kleine belegger dus niet
meer nodig en die mag dus
dokken voor zijn luxueuze
neiging om deel te nemen
aan de inschrijvingen op
nieuwe staatsleningen.
Hete adem
De kleine belegger wordt
met het provisie-wapen van
de effectenbeurs gejaagd en
zo in de armen van de beleg
gingsfondsen van de grote
banken gedreven. Dat is be
slist geen fijne ontwikkeling,
die de populariteit van beurs
en banken niet ten goede zal
komen. De beurs zal zich na
melijk van een grote catego
rie kleine beleggers ver
vreemden, terwijl de banken
vooral in tijden van economi
sche neergang de hete adem
van verontruste beleggings-
fondsbezitters in de nek zul
len voelen.
Bovendien is het natuurlijk
de vraag of de beheerders
van de beleggingsfondsen op
den duur voor een redelijke
spreiding van hun portefeuil
les nog voldoende materiaal
uit de markt zullen kunnen
nemen. Want steeds' grotere
pakketten aandelen zullen in
vaste handen komen en - als
de nood aan de man komt -
alleen tegen extreem lage
koersen afgestoten kunnen
worden. Niet elk beleggings
fonds kan bestaan uit de tien
grootste aandelen die in Am
sterdam dagelijks worden
verhandeld. Daarbij komt,
dat bij dat tiental aandelen
zitten die een fondsbeheer
niet snel zal kopen. Denk
hier aan Philips.
Iets van de problemen die
kunnen ontstaan is te voor
schijn gekomen in Wall
Street, de grootste effecten
beurs van de wereld. Daar is
in de jaren tachtig een gewel
dige fusiegolf ontstaan met
als logisch bijverschijnsel een
even geweldige speculatie-
golf. Het fusiegeweld is thans
voorbij en volgens sommige
waarnemers is zoveel materi
aal in Wall Street verdwenen
dat de dagelijkse omzetten
zijn teruggelopen van ruim
200 miljoen naar 120 miljoen
aandelen.
Hoewel Amsterdam onder
het motto Amsterdam Int-
rnationaal Financieel Cen
trum krampachtig poogt zich
in de Europese Gemeenschap
op te stoten tot een van de
grotere, invloedrijke effec
tenbeurzen van dit gebied
met 275 miljoen inwoners,
zijn de omzetten allesbehalve
indrukwekkend en in verge
lijking met die van de beur
zen in Londen, Parijs en
Frankfurt zelfs te verwaarlo
zen. Daarbij komt, dat een
groot deel van de obligatie-
handel naar Londen is weg
gevloeid, terwijl het de vraag
is of deze handel dank zij het
nieuwe, op 1 juli ingevoerde
provisiestelsel plus de af
schaffing van de beursbelas-
ting zal terugkeren. Beurs-
kenners zijn bepaald niet op
timistisch over de kansen op
die terugekeer.
Concurrent
Een geheel ander probleem
der beurzen wordt aangesne
den in het verslag 1989 van
de officiële Stichting Toe
zicht Effectenverkeer (STE),
die toezicht houdt op de Ne
derlandse beurzen en de ter-
mijnhandel. Daarin wordt
nog een aspect genoemd dat
de beurzen kennelijk niet
lekker zit: „De beurzen in de
diverse landen worden steeds
meer eikaars concurrent, ter
wijl zij gezamenlijk bedacht
moeten zijn op een aantasting
van hun positie door han
delssystemen die worden
ontwikkeld door niet-beur-
sorganisaties". Binnen de EG
onderzoeken de beurzen
daarom de mogelijkheden om
door middel van samenwer
king de verhandeling van op
hun markten genoteerde ef
fecten aantrekkelijker te ma
ken voor internationaal ope
rerende beleggers.
Deze ontwikkeling is begrij
pelijk, aangezien een concur
rentie tussen beurzen voor
met name grote marktpartij
en weinig zinvol is, daar deze
categorie in de eerste plaats
belang hecht aan de liquidi
teit van de markt die eerder
door samenwerking dan door
versnippering wordt bevor
derd. Van de zijde van de
STE is over die vrije handel
gezegd, dat de laatste jaren
voor grote aandelen transac
ties steeds meer gebruik ge
maakt wordt van het elektro
nische Instinel van Reuters
internationale persbureau,
dat veel goedkoper werkt
dan de beurzen.
Deze en andere vormen van
vrije handel - denk hier aan
Londen als marktplaats voor
Nederlandse staatsobligaties -
nemen in omvang toe en
kunnen onmogelijk verboden
worden. Volgens de jongste
visie zullen de imposante ge
bouwen met hun grote beurs-
zalen binnen afzienbare tijd
overbodig worden en zal de
handel dan geheel elektro
nisch worden afgewikkeld.
In hoeverre dat het einde zal
betekenen van een doeltref
fend beurzentoezicht moet
afgewacht worden. Boven
dien zal de rol van de kleine
belegger in het beursverkeer
dan geheel uitsgespeeld zijn.
WIM VAN DER MEULEN
SUSKE EN WISKE DE KLEINE POSTRUITER
(c) Standaard Ultgeverlj/Wavary Productions
WERKGEVERS VREZEN HET ERGSTE
ÓOST-BERLIJN In de
DDR zijn de eerste cao's
voor de metaal en de han
del afgesloten, sinds de
monetaire en economische
eenwording van de beide
Duitslanden op 1 juli.
Na 47 uur onderhandelen wer
den werkgevers en de West-
duitse vakbond IG Metall het
eens over een arbeidsovereen
komst voor de circa 350.000
werknemers in de metaal- en
elektro-industrie in en rond
Oost-Berlijn en Brandenburg.
Eerder deze week werd een
cao overeengekomen voor het
Oostduitse handels-, bank- en
verzekeringswezen.
De arbeidsovereenkomst in de
metaal- en elektro-industrie
voorziet in een loonsverhoging
met terugwerkende kracht
van 250 mark per 1 juli. Vanaf
oktober komt hier nog eens 50
mark bij. De loonbepalingen
van de cao lopen op 1 april
1991 af. Voorts wordt uiterlijk
in oktober de werkweek te
ruggebracht van 44 naar 40
uur. Bovendien is overeenge
komen dat ontslagen pas per
30 juni 1991 mogen ingaan.
Ontslagen werknemers ont
vangen tot die datum een sala
ris van 85 tot 90 procent van
hun laatstverdiende loon en
krijgen een omscholing. Ten
slotte werd men het eens over
een minimum van 20 vakan
tiedagen per jaar.
De leider van de onderhande
lingsdelegatie van werkgevers,
Lothar Heinzmann, achtte de
cao „economisch niet te verde
digen" en betitelde de over
eenkomst als „een voorschot
op een onzekere toekomst".
Volgens Heinzmann weten de
Noteringen van vrijdag 13 juli 1990 (tot 16:30 uur)
degeitje, Dwarsligger. Mijn
meest gangbare bier is Vrien
denbier. Dat heeft ÖV2 procent
alcohol; en Nicks, dat is 7 pro
cent. Straks kom ik met een
nieuw bier: Prater Fritsius: IV2
procent. De reacties verschil
len. De één vindt mijn bier
lekker, de ander zegt dat het
paardezeik is".
Laboratoriumpje
„Bier brouwen is zo simpel. Ik
maak zelf fn'n gistcultuur, bij
voorbeeld van een restantje
bier. Ik doe dat thuis, dan
werk ik met pipetjes, het is net
een klein laboratoriumpje. Ik
neem wat van die gistcultuur
en kweek die bacteriën dan
weer heel snel op. Het gaat in
de gistbakken en zo'n gisting
komt heel snel op gang, bij een
temperatuur van 23 graden.
Na een paar uur ligt er al een
hele laag boven dat suikerwa
ter. De bacteriën zorgen er
voor dat de suiker wordt om
gezet in koolzuur en alcohol.
Een chemicus kan uitleggen
waarom. De bacteriën vreten
als het ware de suiker op en
scheiden koolzuur en alcohol
af, dat is het zo ongeveer. Als
het uitgegist is en er 5 a 7 pro
cent alcohol in zit, pomp ik het
over in een tankje van 500 li
ter waarin het rijpt en bezinkt.
Dat duurt één tot twee we
ken".
„Dan kan het in de fles en dat
gaat écht met de hand. Mijn
vrouw vult dan 700 flesjes van
33 centiliter per uur. We heb
ben een kroonkurkapparaat
dat nog dateert uit het begin
van deze eeuw, maar perfect
werkt. In de flessen gist het
bier nog een dag of drie na.
Dan komt er vanzelf koolzuur
in, en daarmee ook druk op de
fles. Er wordt dus geen kool
zuur in gestopt".
AAD NEKEMAN
ho dd
133.20 4/7
148.50 15/6
141.903/1
41.50 3/1
158.60 4/1
63 60 3/1
91.704/1
81 80 9/1
94.508/6
74.30 13/7
91.30 9/7
43 80 3/1
13830 4/1
12650 18/4
96.00 13/7
50.30 17/5
35.808/6
16.305/6
134.40 13/7
91.003/1
111.502/1
107.4011/1
50 30 4/1
53.60 3/1
150.80 3/1
76.90 23/5
109.80 18/4
54 70 23/5
63 70 9/5
206.0013/7
47.80 3/1
37.80 18/5
111.804/1
82.001/3
110.80 4/1
59 8011/7
57 807/6
166.00 4/1
115.0010/1
47.3028/6
53 50 2/1
76 40 30/5
57 20 25/5
la dd
102.70 26/2
111.50 26/2
112.80 26/2
3590 12/7
152.30 23/2
53.00 2/5
85.80 12/7
71.50 19/6
66.20 26/2
53.10 26/2
7230 6/3
2620 2/5
123 80 24/1
101.0026/2
74.002/3
31.90 21/2
23 60 26/2
11.50 7/3
10000 26/2
60.70 26/2
90.0012/2
81.50 26/2
31.00 23/5
35.60 1/3
1355024/1
68.30 1/3
69.00 10/7
44.40 21/2
53.40 24/1
141,90 2/t
27.80 11/7
29.50 18/1
92.80 1/5
76.30 11/7
90.70 1/5
57.1013/3
41.8026/2
137.60 26/2
90.50 26/2
33.20 5/1
36.50 16/5
61.00 2/1
42.20 26/2
204.80 205.00
Slotkoers vrijdag 13 juli 1990
ahrend gr c 249.00 250.00
nutr.vb c 98.50
nijv-t.cate 114.50
omnium eur 15.10
orco bank c 84.00
otra 224.00
420 50E
119.80 119.20
94.00L
hein hold 112.50
hoek's mach 225.20
auto ind pr 49.20 49.20 holl.kloos
boer druk 334.50 332.50
boer wink c 82.20 83.50
burg heybr 2800 006 2800.006
calvé 1045 00 1043.00
catvèc 1045 00 1043 00
calvepr 880.00 88500
414.00 415.00
280.001 270.00L
133.006 137.50
indust.mij 213.00 213.00
kiene 1435.00
kbb 95.70
kbb c pr c 94.70
koppelpoorl 309.00
apois 234.00
landre gl c 68.00
maas beh c 113.00
tosh 39.00+
furness c 141.00
gamma hold 102.50
gamma h 5 pr 5.601
getronics 34 30
geveke 55.90
int 6.60
gans 4075.00
ra 1195.00
raopr 154000.
moeara cop 15400.0
ra wb 16450.0
vd moolen 26.40
mulder bosk 65.00L
multiliouse 10.90
mijnbouw c 390.00
320.00X
431.00
12000.0
315.00
4075.00
1220.00
15800.0
S
49,25 turkse pond
34,75 zweedse kr
1,24 zwits.fr.
allied signal
am brands
american lel
chevron a
Chrysler
citlcorp
5 47/8
35 3/4 351/4
68 1/2 685/8
37 3/8 371/4
29 283/8
16 5/8 171/4
61 1/8 61
17 7/8 177/8
73 3/4 741/8
15 5/8 153/4
211/2 213/4
23 5/8 233/4
genl dec
genl public
goodrich
goodyear
hewlett-pac
Intl flavor
Intl paper
klm
meeste bedrijven niet hoe zij
de in de cao overeengekomen
afspraken moeten financieren.
Christoph Borchelt, woord
voerder van de verenigde
werkgevers in de metaal- en
elektrotechnische industrie in
Berlijn en Brandenburg, zei
dat „gevreesd moet worden
dat fabrieken ten gevolge van
deze overeenkomst zullen slui
ten".
IG Metall toonde zich zeer te
vreden over het uiteindelijke
resultaat van de onderhande
lingen. Volgens de bond is een
groot succes geboekt en is men
erin geslaagd te verhinderen
dat de kosten van de Duitse
eenwording „in volle omvang
op de werknemers" worden
afgewenteld. De afgelopen we
ken organiseerde IG Metall tal
van korte waarschuwingssta
kingen om zijn eisen kracht bij
te zetten.
Amerika drijft
Damrak omhoog
AMSTERDAM De Amster
damse effectenbeurs had, ze
ker gezien de tijd van het jaar,
een goede laatste dag van de
beursweek. Het Damrak volg
de de verdere stijging in Wall
Street, die was veroorzaakt
door mogelijke monetaire
maatreregelen die kunnen lei
den tot rentedaling.
Ook de omzet in Amsterdam
was weer wat hoger dan de
voorgaande dag. De totale
■ff
oT
43 1/2 431/2
40 393/8
49 1/4 487/8
44 441/4
73 1/4 747/8
48 3/4 491/4
433/8 433/4
42 421/4
28 1/2 29
48 473/8
72 7/8 721/2
54 1/2 541/8
19 183/4
steeg van 198,5 naar 201, ®r
obligatiemarkt reageerd
de gebeurtenissen in dl
met koersstijgingen, die 11
pen tot een halve punt.
Kon. Olie profiteerde opi
van de stijging van de
door toedoen van de
De koers van het fonds
nu 3,90 omhoog naar
Rond Philips keerde de
terug. Het Brabantse co
steeg zelfs 60 cent naar
Unilever trok 1,20 aan
161,90.
Elsevier schommelde if2,16
maar verliet de markt
beter op ƒ96. De grootst
ging bij de grote aanc
fondsen was weggelegd
Nedlloyd, die nog eens ƒ4
trok naar 75,30. Pal£F
steeg 1,20 naar 206, t |Jk«
Heineken nog eens 2,60 erD|.
ging naar 134,20.
Enkele grote fondsen i 9 (V
wat uit de boot, al blevi ^Sl
verliezen bij KLM,
en Polygram beperkt tot CBr)
le dubbeljes.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zate
tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoon 071-12.22.48 en uw
wordt nog dezelfde avond bezorgd.
