)vatie voor Gorbatsjov op
lotdag van partijcongres
Vittoria,
Wörner licht
NAVO-formule
in Moskou toe
CfiidócScxuumt
Senaat snijdt drastisch
in defensie-uitgaven VS
Politie Kenya pakt
weer zes mensen op
ÏDANKS UITTOCHT RADICALEN
Mohawks onderhandelen
over grond van golfbaan
Dissidente Cubanen hielden
zaakgelastigde Praag vast
Protest tegen
privatisering
staatswinkels
'ENLAND
ZATERDAG 14 JULI 1990 PAGINA 5
instelling in
Kong.
Microben lijken nuttig bij
bestrijding olievervuiling
HOUSTON Olie etende microben die zijn
'losgelaten' op de olievervuiling die de Mega
Borg vorige maand in de Golf van Mexico ver
oorzaakt heeft, hebben de omvang van de olie
vlek aanzienlijk verminderd. Hierdoor hebben
deskundigen hoop gekregen dat deze techniek
het eerste wapen wordt bij toekomstige vervui
ling. Zeventig procent van de olie aan de op
pervlakte verdween bij proeven die men gedu
rende twaalf uur gedaan heeft. De techniek, die
bioremedie heet, is tamelijk eenvoudig: men
strooit een poeder van verdroogde microben op
een olievlek. De microben 'eten de olie op', ver
teren die en maken er een emulsie van vettige
zuren van. Deze zinken naar de bodem en wor
den door het zeeleven opgenomen. Bioremedie
was nog niet eerder gebruikt bij olievervuiling
op open zee.
Terrorist Carlos
zou geholpen zijn
door Hongarije
BUDAPEST Functionarissen
van de voormalige communisti
sche partij van Hongarije hebben
de internationale terrorist Carlos
daadwerkelijk geholpen met aan
slagen in West-Europa. Dit heeft
het poersbureau MIT meege
deeld. Het beroept zich daarbij op
uitspraken van de openbare aan
klager die volgens MTI nu een
onderzoek instelt naar de moge
lijkheid dat Carlos in 1981 de
hand heeft gehad in de bomaan
slag op de zender Radio Free Eu
rope in München en op het ge
bouw van de OPEC in Wenen.
WASHINGTON De defensie-commissie van de Ameri
kaanse senaat wil drastisch snijden in de door de rege-
ring-Bush gewenste uitgaven in 1991 voor wapens en
troepen. De commissie is er voorstander van 50.000 Ame
rikaanse militairen uit Europa terug te trekken (ongeacht
of er een conventioneel wapenakkoord is gesloten) en de
uitvoering te vertragen van belangrijke wapenprogram
ma's (zoals die van de verplaatsbare MX-raket). In totaal
wil de commissie zo'n 35 miljard gulden besparen op de
door de regering-Bush voorgestelde defensie-begroting
van volgend jaar die ongeveer 600 miljard gulden be
draagt. De commissie wil vijftien wapenprojecten schrap
pen, waaronder een supergeheim communicatiesysteem
per satelliet. De senatoren willen wel doorgaan met het
SDI-project voor het ontwikkelen van een ruimteschild
tegen raketten. De senaat zal zich volgende maand over
het voorstel van de defensie-commissie buigen.
NAIROBI De Kenyaanse politie heeft nog eens
zes mensen opgepakt in verband met de onrust die
vorig weekeinde ontstond nadat betogingen voor
een meer-partijenstelsel uit de hand waren gelo
pen. In totaal zijn nu zeventien mensen gearres
teerd die ervan verdacht worden leidende figuren
te zijn binnen de beweging die politiek pluralisme
eist. Gibson Kamau Kuria, de advocaat en mensen
rechtenactivist die zijn toevlucht tot de Ameri
kaanse ambassade in Nairobi had gezocht en deze
week naar Londen is gegaan, z?i dat hij bang is
voor een „Roemeense situatie" in Kenya. Volgens
Kuria helpen Groot-Brittannië en andere westerse
landen te weinig om de democratie in Kenya tot
stand te brengen. Tijdens een toespraak in een sta
dion bij Nairobi ging ANC-leider Nelson Mandela
gisteren niet in op de onrust.
|[OU Met een
de ovatie voor de
en nieuwe partijlei-
dichaïl Gorbatsjov, is
kkou het 28e partij-
van de communis-
partij van de Sovjet-
hfgesloten.
iplaus kon echter niet
dat de partij zware
igemoet gaat. In navol-
de radicale leider Bo-
;in kondigden gisteren
populaire burgemees-
jan Moskou en Lenin-
Gavril Popov en Anatoli
9k, hun vertrek uit de
aan. De brief waarin de
iun uittreden uit de Sov-
rtij bekend maakten,
i gisterochtend op het
is van Moskou voorgele-
,Het 28e partijcongres
heeft getoond geen echte her
vormingen te kunnen door
voeren. Daarom hebben wij
het besluit genomen de com
munistische partij van de Sov
jetunie te verlaten teneinde bij
te dragen aan het pluralisme.
Alleen democratisch gekozen
krachten kunnen de echte
machtsorganen worden", aldus
de burgemeesters, beiden me
destichters van Democratisch
Platform. Ze zijn van plan om,
vermoedelijk nog in het na-
iaar, een nieuwe onafhankelij
ke partij op te richten.
Het is de eerste georganiseerde
en openlijke scheuring in de
Sovjet-partij sinds de revolutie
in 1917. Naar verwachting zal
het politieke 'toneel in het land
door de stap aanzienlijk veran
deren. Temeer daar ook het
Democratisch Platform ver
deeld lijkt. Eenenzestig leden
„Internationale in de prullebak"
MOSKOU Op het toch al zo onrustig verlopen partijcongres
heeft de afgevaardigde Kiril Lemza gisteren nog eens extra tu
mult veroorzaakt. Lemza stelde dat de Internationale aan een
grondige revisie toe is. „We moeten het lied laten vallen of vol
ledig herschrijven", oordeelde Lemza. De Internationale, in 1871
door de Fransman Eugène Potier geschreven, heeft in de Sovjet
unie sinds 1917 op alle belangrijke gebeurtenissen geklonken.
Generaties van Sovjet-revolutionairen hebben het als hun twee
de volkslied beschouwd. Volgens Lemza heeft het lied echter
alle zeggingskracht verloren. „De woorden klinken hol. Met de
tijdgeest en de taken waar voor ons land zich gesteld ziet, heeft
het niets uit te staan", aldus Lemza. De afgevaardigden hebben
Lemza's hartekreet in overweging genomen.
van de factie riepen gisteren
op lid te blijven van de com
munistische partij.
Hoewel Gorbatsjov de conser
vatieven heeft kunnen be
dwingen hun leidsman Li-
gatsjov verloor woensdag de
strijd om als tweede man van
de partij te worden geko
zen lijkt een scheuring in
de communistische partij onaf
wendbaar. In een korte slot
toespraak stak Gorbatsjov de
ruim vierduizend congresgan
gers daarna een hart onder de
riem. „Zij die veronderstelden
dat dit het laatste congres zou
zijn, krijgen ongelijk", aldus
Gorbatsjov.
Voorafgaand aan Gorbatsjovs
slotverklaring is het nieuwe
centraal comité (CC) gekozen.
Voordien had de, conservatieve
tegenspeler van Gorbatsjov,
Jegor Ligatsjov, zijn kandida
tuur ingetrokken. Ligatsjov
verklaarde in zijn Siberische
geboortedorp aan zijn memoi
res te gaan werken. Naast Li
gatsjov hebben ook de ideoloog
Vadim Medvedev, oud-partij-
leider van Moskou Lev Zaj-
kov, Gorbatsjovs rechterhand
Aleksandr Jakovlev en de
Russische partijleiders Vitali
Vorotnikov en Aleksandr Vla-
sov zich niet herkiesbaar ge
steld. De 412 partijleden die
zich wel kandidaat hadden ge
steld zijn gisteren zonder uit
zondering door het partijcon
gres in het CC gekozen.
Sovjet-leider Gorbatsjov in een ónderonsje met burgemeester Sobtsjak van Leningrad die gisteren
liet weten uit de communistische partij te stappen. Gorbatsjov zei in een interview dat hij „minach
ting" heeft voor de politici die de partij de rug hebben toegekeerd.
MOSKOU De secretaris-generaal van de NAVO,
Manfred Wörner, is gisteren in Moskou aangekomen
voor een driedaags bezoek aan de Sovjetunie.
Wörner zal gesprekken voeren met Sovjet-president Michaïl
Gorbatsjov, minister van buitenlandse zaken Edoeard Sjevard-
nadze en opperbevelhebber Michail Moisejev om de resultaten
van de Londense NAVO-top van vorige week toe te lichten. Met
name bij het verwarrende begrip „laatste middel" dat kort voor
de NAVO-top opdook en dat intussen als een belangrijk militair-
strategische beginsel is aanvaard, zal Moskou toelichting willen
hebben. Het begrip komt van president Bush die het bondge
nootschap tot de verklaring bewoog dat „het gebruik van kern
wapens door het Westen tegen de landen van het Warschau
Pact slechts als een laatste middel mag worden gezien". Tot dus
ver werd het denken in de NAVO gedomineerd door de in
middels achterhaalde strategie van „het aangepaste ant
woord". Wörner zal het Warschau Pact verder een plechtige
non-agressie-verklaring voorstellen. „We moeten komen tot een
nieuw veiligheidssysteem in Europa waar de NAVO-landen en
de landen van het Warschau Pact zich in kunnen vinden. Daar
naast moet er een afspraak gemaakt worden over het bewape
ningsniveau", aldus Wörner.
OKA De Canadese Mohawk-Indianen zijn bespre
kingen begonnen met de regering van Québec over het
conflict dat is ontstaan over de uitbreiding van een
golfbaan ten koste van grond van de Indianen.
Woensdag kwam bij een gewelddadige confrontatie tussen de
politie en protesterende Mohawks een politieman om het leven.
Voor de uitbreiding van de golfbaan in het plaatsje Oka zou een
stuk bos moeten sneuvelen dat de Indianen zien als hun grond
gebied. Zij hebben met prikkeldraad en kapotte politiewagens
wegversperringen opgeworpen en zich verschanst in loopgra
ven. Woensdagmorgen probeerde de politie de barricades te
slechten. Zij trokken zich echter terug toen politie-korporaal
Marcel Lemay (31) was doodgeschoten en het afgevuurde traan
gas door de wind in hun eigen gezicht werd teruggeblazen. Het
is nog niet duidelijk of Lemay door de Indianen is doodgescho
ten of door een politiekogel is getroffen."De politie liet verster
kingen aanrukken, zodat er op een gegeven moment duizend
manschappen rond het bos waren gestationeerd. De hele dag
stonden de partijen tegenover elkaar. Weliswaar zijn gisteren
onderhandelingen begonnen, maar de Indianen willen hun bar
ricades handhaven tot het conflict helemaal is opgelost.
PRAAG De Tsjechoslo-
waakse zaakgelastigde in
Havana, Jan Domok, is
donderdagavond in zijn
eigen flat enkele uren in
gijzeling gehouden door
vijf Cubanen die zich wil
den voegen bij de veertien
Cubaanse dissidenten die
al eerder hun toevlucht
hebben gezocht in de
Tsjechoslowaakse ambas
sade.
De woning van de zaakgelas
tigde ligt buiten Havana. De
vijf Cubaanse dissidenten
drongen er met geweld binnen
en hielden Domok vast, terwijl
zij eisten ook naar de Tsjecho
slowaakse ambassade te kun
nen gaan. Na enkele uren luk
te het de diplomaat zich te be
vrijden en lichtte hij de Cu
baanse autoriteiten in. De
Tsjechoslowaakse ambassade
op Cuba liet weten dat de be
trokken mannen niet kunnen
rekenen op bescherming van
de ambassade.
Het Tsjechoslowaakse ministe
rie heeft er bij de Cubaanse
autoriteiten op aangedrongen
dat de veertien dissidente Cu
banen de ambassade en het
land kunnen verlaten. Praag
heeft geen plannen om de dis
sidente Cubanen in zijn am
bassade over te dragen aan de
autoriteiten in Havana. Sinds
de vreedzame Tsjechoslo
waakse revolutie van vorig
jaar november zijn de betrek
kingen met Cuba aanmerke
lijk verslechterd. De regering
vin Praag deed tevens een
beroep op de Sovjetunie, West-
Duitsland en Italië om te hel
pen de crisis op te lossen.
In de Spaanse ambassade in
Havana hebben inmiddels drie
Cubanen om politiek asiel ge
vraagd.
BERLIJN Op verschillende
plaatsen in Oost-Duitsland
hebben gisteren meer dan
60.000 man winkelpersoneel,
vooral van de staatssuper-
marktketens HO en Konsum,
gedemonstreerd.
Zij vrezen ontslagen als gevolg
van regeringsplannen om van
de staatswinkels particuliere
ondernemingen te maken.
Door de toevloed van produk-
ten uit het Westen zijn de prij
zen trouwens sterk omhoog
gegaan. Premier Lothar de
Maizière verzekerde een dele
gatie dat hij er persoonlijk op
zal toezien dat er geen ge
dwongen ontslagen zullen val
len.
ANESE VLUCHTELINGEN UITGEPUT
in onze correspondent
Aart Heering)
IDISI De haven
Brindisi is op vrijdag
en een heksenketel,
ades zijn afgezet en
kt met duizenden
e-agenten, soldaten,
Kruis-werkers en
alisten. Voor de Al-
vluchtelingen
vier legertenten,
ambulances en tien
tafels met koffie,
en broodjes.klaar.
h het haventerrein zitten
len rugzaktoeristen te
in. Doordat vijf veerbo-
gecharterd voor het
van de in totaal 3.600
:zen, moeten zij noodge-
jen hun overtocht naar
inland een dag uitstel-
half tien en drie
ipen de boten binnen.
de passagiers aan te
lat zij onder belabberde
idigheden hebben ge-
auï De ballingen, meren-
iannen en vrouwen van
de. 25 en 35 jaar, zien er
mager en ongelooflijk
uit na een verblijf van
k op de overvolle am-
leterreinen. Veel van
in zonder schoenen en
id heeft ook maar enige
bij zich. Naar later
(omdat al hun bezittingen
zijn geconfisceerd.
de blijdschap straalt van
ërmoeide gezichten af.
Teljbp de boot scanderen zij
331-jeels in het Italiaans: „Vit-
Vittoria!". En eenmaal
op de kade roept een huilende
man: „Dit is de mooiste dag
van mijn leven!".
Hun land Albanië verlaten, te
gen welke prijs ook, om te ont
snappen aan de armoede en de
politieterreur. Alle Albanese
vluchtelingen vertellen het
zelfde verhaal. „We konden
niet meer", „het was een en al
armoede", „wij hadden niet
het recht vrij te spreken". Met
brede gebaren en enkele
woordjes Frans, Italiaans of
Engels die ze van de radio
kennen, trachten ze hun op
luchting kenbaar te maken en
de hoop op een beter leven.
Door een haag van fotografen
worden ze naar hun ontbijt ge
leid, waar ze zich op storten
als hongerige wolven. Mannen
en vrouwen krijgen nieuwe
kleren en schoenen en zieken
en baby's worden in de leger
tenten verzorgd. Verscheidene
mensen hebben verwondingen
opgelopen bij de wanhopige
beklimming van de muren
van de ambassades in Tirana.
Tweede stuurman Cartone van
de Espresso Grecia heeft de
aankomst van de vluchtelin
gen in de haven van Durazzo
meegemaakt. „Ze arriveerden
kort na middernacht in twin
tig bomvolle bussen. Eerst
stapten ze een voor een uit,
waarbij een cameraploeg van
de Albanese tv iedereen afzon
derlijk filmde. Maar toen
stroomden ze in een grote golf
de boot op om elkander ver
volgens huilend om de hals te
vallen, een ontroerende scè
ne".
Anoniem
De meeste Albanezen willen
wel praten op voorwaarde dat
DE TERUGKEER VAN PEER DEN SCHUYMER
ze anoniem blijven. Veel fami
lieleden zijn immers achterge
bleven in Albanië. Bruna, een
jonge econome, wil naar Ame
rika emigreren met haar
vriend, die als politiek dissi
dent veertien jaar dwangar
beid op het platteland heeft
moeten verrichten. Toch wil
zij terugkomen, wanneer de
onderdrukking voorbij zal zijn:
„I believe in my people, not in
the government".
De 29-jarige arbeider Spettin
Labani, die vijf jaar lang heeft
doorgebracht in drie verschil
lende gevangenissen wegens
kritiek op de regering, gelooft
niet erg in de hervormingsge
richtheid van de Albanese
premier. „Er verandert in Al
banië niets wezenlijks", zegt
hij, „maar dankzij de Italiaan
se televisie weet de bevolking
wat er Oost-Europa is gebeurd
en zal zij dat voorbeeld vol
gen". De Albanezen kijken in
derdaad in het verborgene
massaal naar de Italiaanse tv
en blijken bijna allemaal de
wereldkampioenschappen
voetbal te hebben gevolgd.
Schillaci, Brehme en Gullit
zijn bekende namen, evenals
die van een reeks Italiaanse
popzangers en filmsterren.
Met deze blik op de westerse
wereld krijgen zij ook een idee
van de westerse levensstijl en
voor veel vluchtelingen is de
wens om te vertrekken dan
ook ingegeven door een men
geling van politieke en econo
mische motieven. En dat is te
begrijpen ook, als je bedenkt
dat een Albanese arbeider met
een maand loon van vierdui
zend lek driehonderd lek moet
betalen voor een kilo rund
vlees, tweeduizend voor een
paar schoenen en drieduizend
voor een broek.
Garanderen
Van de drieduizend vluchte
lingen die in Brindisi zijn ont
scheept, blijven er achthon
derd in Italië. Deze zijn inmid
dels overgebracht naar een
naargeestige verlaten kazerne
van waaruit ze zo spoedig mo
gelijk zullen verhuizen. De Al
banese gemeenschap in Italië
zal helpen bij het vinden van
werk en woonruimte. De ove
rige 2.200, die hun toevlucht
hadden gezicht in de West-
duitse ambassade in Tirana,
worden naar Duitsland ver
voerd in speciaal aangerukte
Bundesbahn-treinen die daar
voor tot op het haventerrein
werden gereden. Bij het weg
rijden gooiden verscheidene
Albanezen hun oude kleren en
schoenen op de rails als zinne
beeld van het leven dat zij
achter zich lieten. Duitsland
biedt de 2.200 vluchtelingen
voorlopig een half jaar onder
dak in kampen en ziekenhui
zen in Beieren waar eerder
Oostduitse vluchtelingen wer
den opgevangen. Ambassadeur
Heinrich Ruth wilde echter
niet garanderen dat zijn land
ze daarna ook definitief zal op
nemen. Alles hangt af van de
bereidheid van andere landen
om contingenten Albanezen te
accepteren, zei hij. Het lijkt er
dus op, dat als de veranderin
gen van Ramiz Alia niet door
gaan, er binnenkort een nieuw
vluchtelingenprobleem voor
de deur staat.
- Wanneer Rob, Peer en Philipo uit hun diepe slaap ontwa-
(kijken ze verwonderd om zich heen. Waar zijn ze toch ver-
l geraakt? En wat is die herbiergier opeens veranderd!
ze zijn niet meer in de herberg, stelt Rob verschrikt vast,
|l hij overeind wil springen. Au! En nu pas dringt de situatie
i door; ze zijn gevangengenomen en liggen geketend aan
joon van de Bey van Paré. „Wel, mijn beste onderkoning",
de-Bey juist spottend tegen Peer, „herinnert ge u nog hoe
hoog ge van de toren hebt geblazen, slechts enkele maanden ge
leden?" Nou, Peer weet het maar al te best en hij zwijgt maar. -
Nog diezelfde dag worden de drie mannen naar de galei ge
bracht. Vastgeklonken aan de banken moeten ze nu roeien voor
de Bey. „En spaar je zweep niet!" heeft de sultan tegen de
hoofdcipier gezegd. Het nieuwe schip heeft wel 250 roeiers aan
boord, allen slaven en hun bewakers zorgen er wel voor, dat ze
niet indutten.
Twee Albanese
vluchtelingen omhelzen
elkaar
voor ze met de trein naar de Bondsrepubliek vertrekken.
