1 male
Rotterdam
kan niet
feesten
Organisatie van
jubileumviering
gaat gebukt onder
versnippering
F
E'55
19S
•ZATERDAG 14 JULI 1990
Drie feestjes heeft Rotterdam
lit jaar te vieren.
Zeshonderdvijftig jaar
botterdam, vijftien jaar
itadsvernieuwing, maar
,'ooral vijftig jaar
(wederopbouw. De stad wilde
laarom eens flink uitpakken.
Vlet tentoonstellingen,
vencmenten en feesten van
ipril tot december. Voor de
.•(Rotterdammers, maar ook
/oor Friezen, Limburgers en
oeristen van buiten de
landsgrenzen. Iedereen moest
le verrijzenis van Rotterdam
comen aanschouwen. Maar
le gasten blijven weg. De
Rotterdammers en de niet-
Rotterdammers. Omdat ze
rerwend zijn en omdat ze
amper weten dat het feest is.
IU5ech, slecht beleid en
mderlingc verdeeldheid
lebben het feest uitgekleed
n tegelijkertijd de gebreken
n veerkracht van Rotterdam
ilootgelegd.
IOTTERDAM - In de lucht en op de
spiegelende ruiten van de machtige flat
gebouwen drijven de wolken voorbij. In
iet ritme van een vuurtoren verlicht de
èlle zon de Maas, de kade en de stad
im vervolgens weer schuil te gaan ach-
er een wolk. Marjolein Matthijssen en
os Noordenbos stralen voortdurend.
.Rotterdam is een fantastische stad aan
iet worden. Een metropool. Op beschei
den wijze weliswaar, maar met een eigen
mage, een eigen uitstraling. Dat hadden'
we de bezoekers dit jaar willen laten
:ien. Hoe Rotterdam is opgebouwd van
:en verwoeste naar een complete stad.
daar die doelstelling is absoluut niet be-
eikt".
Vanuit hun kantoor aan de drukke
toompjes kijken Matthijssen en Noor
denbos uit over de Maas en Rotterdam-
Zuid. Het is het kantoor van de Stich-
ling Rotterdam 1990 die de activiteiten
rond het 650-jarig bestaan van de stad
:oördineert. Zou móeten coördineren.
Hoeveel bezoekers de aan de overkant
jelegen tentoonstelling 'Stadstimmeren'
[rekt, welen Noordenbos en Mathijssen
liet. Voor alle activiteiten op het gebied
van kunst verwijzen de coördinatoren
ïaar het project van de Rotterdamse
Cunststichting. Over het educatieve- en
ïmusementspark 'Rivoli' weten zij
neer. maar ook niet alles. „Het is alle-
naal te versnipperd. Dat komt door de
erdeeldheid. Iedereen wil wat en doet
ok wat, maar een centraal beleid ont-
Ireekt", zegt Noordenbos.
HAOS
De organisatie van Rotterdam 1990 is
pen chaos. De belangrijkste festiviteiten
pijn afgeblazen en de activiteiten die wel
poorgaan trekken minder bezoekers dan
(verwacht. De evenementenkaart is ach
terhaald en in de grote hoeveelheid acti
viteiten is geen lijn te ontdekken. Wat
imoet je absoluut gaan zien in feestvie
rend Rotterdam? De tentoonstelling
fStadstimmeren' is even bescheiden aan-
;ekondigd als de jubileum-wandeltocht
an de jarige Rotterdamse wandelsport-
ring. „Ja, het valt niet mee", bekent
'uus Bakker van de Rotterdamse
unststichting. „De organisatie gaat ge
bukt onder versnippering. De Stichting
otterdam 1990 heeft zoveel mogelijk
ïensen mee willen laten doen. En er
ilden veel mensen meedoen, ondanks
ille tegenslagen. Als plannen niet wel
len goedgekeurd, dan zeiden de beden-
:ers gewoon: niet goed?, nou dan doen
ve het zelf wel. Daarom gebeurt er van
illes, maar is een gemeenschappelijk
ïocmer ver te zoeken. Eerlijk gezegd ben
ik hoogst verbaasd dat er nog zoveel
loorgaat".
De kermisexploitanten zouden nog liever vandaag dan morgen vertrekkenmaar zitten vast aan een contract.
FOTO'S CORNÉ SPARIDAENS
Matthijssen en Noordenbos. „We gaan niet meehuilen".
Tussen 'Rondleidingen Assurantie- en
Schippersbeurs' en de 'Gewestelijke Po
litickampioenschappen Tafeltennis' ver
meldt het feestprogramma 'Rivoli '90':
'een uitgaansgebied met educatieve, re
creatieve attracties, amusement en hore-
ca-faciliteiten'. Na een kleine speurtocht
komen we uit op de Müllerpier. Op een
krukje leest een kermisexploitant een
wegwerp-romannetje uit de Jasmijn
reeks. De zoveelste. „Wat moet je hier
anders? Alleen in de weekeinden is er
wat te doen". Het kermisterrein is nage
noeg uitgestorven. Koude oliebollen,
draaimolens die niet draaien en schiet
tenten zonder schutters. Een kermis zon
der mensen bestaat niet. Mag niet be
staan. Het liefst zouden de exploitanten
hun attracties afbreken en opbouwen op
de pleinen van Den Helder, Helmond en
Tilburg, waar ze normaal in deze tijd
van het jaar te vinden zijn. Maar ze
kunnen niet. Ze zitten gevangen op het
door hekken omgeven kermisterrein.
„We hebben bijna allemaal staangeld be
taald voor een half jaar. Eind oktober
loopt het contract met de gemeente pas
af'. Wie vlucht, moet boete betalen.
„Vijfentwintighonderd gulden per dag",
weet de exploitant van de achtbaan. De
kermislieden bonden zich een half jaar
aan de Müllerpier in de veronderstelling
dat er een dikke boterham te verdienen
was. „Er zou een nationaal en interna
tionaal publiek komen, zei de gemeente.
Ze beloofde veel publiciteit, maar er is
geen VVV-kantoor in het land dat weet
wat hier gebeurt".
Strop
Op hetzelfde terrein staan twee grote
tenten. In de tent van de PTT is het
druk met veelal scholieren en werkne
mers die op uitnodiging de tentoonstel
ling over telecommunicatie bezoeken.
De Festival Hall ernaast is bijna verla
ten. „Maar 's avonds, als er shows zijn,
is het drukker", verzekert een gast
vrouw. Maar eigenaar Leisure Tech is
verre van tevreden. Het Engelse bedrijf
had op een half miljoen bezoekers gere
kend, maar komt nu nog niet aan de
helft. Als oorzaken van het tegenvallen
de bezoek noemt de directeur de slechte
wegbewijzering naar de pier, gebrek aan
management en promotie, negatieve pu
bliciteit en de onbekendheid met een lu
napark. De gemeente heeft inmiddels
toegegeven dat zij in gebreke is gebleven
en heeft een miljoen gulden beschikbaar
gesteld om te redden wat er te redden
valt. Vijf ton voor promotie en 475.000
gulden voor het aflossen van schulden
en „het verbeteren van het produkt"
met onder meer een expositie over Rot
terdam havenstad en een vriendelijker
entree dan de dreigende blauwe hekken.
Voor de besteding van het geld is een
adviesbureau ingeschakeld, want in de
gemeente hebben de bewoners van de
pier alle vertrouwen verloren. „Wij ris
keren liever zelf onze toekomst", aldus
directeur J. Northage. Sinds 1 juli wordt
de pier niet langer bestuurd door de ge
meente maar door Leisure Tech en de
kermisexploitanten. Wat overblijft voor
de gemeente is een financiële strop.
Noordenbos: „Alleen het bouwrijp ma
ken van de pier kostte al vier miljoen
gulden. Die kosten krijg je van z'n leven
niet gedekt".
Carthago
Rivoli was een van de pijlers van het
wankele feestprogramma. Eerder werden
de wijkfeesten afgeblazen omdat sponsor
McDonalds zich terugtrok en kwam een
einde aan de droom 'Carthago', de be
langrijkste pijler van Rotterdam 1990.
Op de 25 kilometer buiten Rotterdam
gelegen Maasvlakte zou de culturele stad
Carthago gebouwd worden met theaters,
winkeltjes, restaurants, café's, danspalei
zen, podia, een kinderwijk en een gigan
tische poparena met 75.000 plaatsen.
Achthonderdduizend gulden en twee
jaar aan voorbereiding zoog de Maas
vlakte op. Maar zij is nog even vlak als
anders. Door een tekort aan sponsorgel
den kon Carthago niet van de grond ko
men.
Nog een pijler die te duur werd bevon
den: het beeld van Niek Kemps. De prijs
van het kunstwerk viel met 3,8 miljoen
gulden veel duurder uit dan verwacht.
De onthulling is daarom vijf jaar uitge
steld, tot het moment dat de nieuwe
stadsbrug over de Maas wordt geopend.
Rotterdam zal nu genoegen moeten ne
men met een expositie van de ontwer
pen voor het beeld in de voormalige
aankomst- en vertrekhal van de Holland
"Er is
geen
VVV-
kantoor in
het land
dat weet
wat hier
gebeurt
Op de
Maasvlakte had
de imposante
cultuurstad
Carthago
moeten
verrijzen.
De troosteloze kermis op de Müllerpier.
Amerika Lijn (HAL) aan de Wilhelmi-
nakade.
In hetzelfde gebouw is de tentoonstelling
'Stadstimmeren' te bewonderen, die na
het wegvallen van Carthago en het voor
alsnog floppen van Rivoli, dé grote
publiekstrekker moet worden van het
feestjaar 1990. Maar ook hier loopt het
geen storm. Met gemiddeld 350 bezoe
kers per dag komt de organisatie niet uit
de kosten. „Maar we zijn nog tot eind
oktober geopend, dus het kan nog goed
komen", zegt woordvoerder Frans Nes
selaar. Als oorzaken voor de tegenval
lende belangstelling noemt hij de nega
tieve publiciteit over het feestprogram
ma in Rotterdam en de verwarring met
Rivoli. „Terwijl wij ons heel bewust
hebben gedistantieerd van die club van
1990. De activiteiten die de stichting or
ganiseert zijn allemaal feestjes, pure
pret. Wij willen de voltooiing van de we
deropbouw inhoud geven". En pret en
zinnige informatie gaan niet samen
vindt Nesselaar. „Je denkt toch niet dat
we op een affiche vol confetti gaan
staan?"
Stadstimmeren is een boeiende, originele
tentoonstelling over de ontwikkeling van
Rotterdam als kleine agrarische gemeen
te tot wereldhaven. Helaas niet te volgen
voor buitenlandse toeristen omdat alle
uitleg in het Nederlands is. Nesselaar
haalt zijn schouders op. „Het is ons
vooral om de Rotterdammers te doen.
Buitenstaanders hebben de herkenning
niet". Halverwege de tentoonstelling
hangt een foto van de manifestie E'55:
'Een spectaculaire manifestatie waarin
wordt aangegeven wat de energie van
ons volk in de tien jaar na de bevrijding
tot stand heeft gebracht. Heel Nederland
komt kijken; in augustus wordt het
2.500.000-ste kaartje verkocht', zegt het
onderschrift. Maar dat was 1955. Noor
denbos en Mathijssen: „De mentaliteit
van de Rotterdammers is veranderd.
Toen was er niets. Als er wat te vieren
viel, ging iedereen de straat op. Nu is er
zoveel te doen in Rotterdam dat de
mensen verwend zijn geworden".
Directeur M. van der Lingen van de
VVV Rotterdam: „Sinds een klein aan
tal jaren gebeurt er ineens zóveel in Rot
terdam. Iedereen is actief en wil de stad
onder de aandacht brengen. En ieder op
een andere manier. Rotterdam winkel
stad, Rotterdam havenstad, Rotterdam
kunststad, Rotterdam architectuurstad.
Een centrale coördinatie ontbreekt".
In een onlangs verschenen rapport over
het verblijfstoerisme in Rotterdam ko
men onderzoekers van de Erasmusuni-
versiteit tot dezelfde conclusie. „Het
ontbreekt Rotterdam aan een identiteit.
Het is nog steeds onduidelijk wat de
'unique selling points' .van de stad zijn.
Het ontbreekt nog steeds aan een echte
toeristische trekker, iets wat een iedere
toerist gezien moet hebben gezien", zo
schrijven de onderzoekers. Het feestpro
gramma Rotterdam 1990 weerspiegelt de
versnippering en verdeeldheid, maar
ook de energie van een stad die zo graag
dynamisch wil zijn, dat ze ondanks alle
tegenslagen gewoon doorgaat. Blijft stra
len.
Noordenbos en Matthijssen „Wij wer
den door de stichting gevraagd toen de
wijkfeesten en Carthago al waren afge
blazen. We wisten ook dat er veel te wei
nig geld was voor publiciteit. Al met al
was er weinig eer te behalen aan het
feest. Maar vanuit een Rotterdam-gevoel
hebben we ja gezegd. We gaan niet mee
huilen. Je kunt het toch gewoon niet ma
ken om een feest met zoveel tamtam
naar buiten te brengen om het vervol
gens te laten doodbloeden? Ja, we zou
den het een tweede keer weer doen.
.Maar dan anders. Een centraal geleid
feest, geconcentreerd in twee weken. Dat
is veel gemakkelijker te organiseren en
het heeft veel meer impact en uitstraling
naar buiten toe".
MONIQUE VAN DE VEN
