Cabinet draait nog
m hete brij heen
ficidócSoiviant
Geen bijstand voor
betaling riool-rechten
il '90
achttoer
or NS
Brand verwoest deel kinderoord
METHYLEEN-BLAUW AL VIJFTIG JAAR GEBRUIKT
Kleurstof niet gevaarlijk bij andere onderzoeken
Ajax hoeft geen spelers in de etalage te zetten
Heemskerk voorzitter
Raad voor Jeugdbeleid
joeristisch
Nederland
Geest Prins Maurits
waart rond in Kijkuit
NENLAND
DONDERDAG 12 JULI 1990 PAGINA 3
tl
•ste halfjaar al
18 asielzoekers
poli
een
idelij
orde
HAAG In de eerste helft
it jaar zijn er 8808 verzoeken
iiel ingediend. Veel van deze
oekers zijn afkomstig uit Sri
Somalië, Nigeria en Polen,
alfjaarcijfer geeft het ministe-
n justitie geen aanleiding om
ognose (17.000 tot 20.000) voor
herzien.
Jnks recente uitbreiding is de
}lijke capaciteit voor de behan-
van dit aantal asielaanvragen
iijreikend. De commissie die
adviseren over het versnellen
afhandeling van de asielver-
brengt in het najaar advies
Post zonder code trager
DEN HAAG PTT Post gaat met in
gang van 1 januari 1991 brieven en post
stukken die niet voorzien zijn van een
postcode trager bezorgen. Voortaan zal
een dergelijk poststuk niet meer binnen
24 uur, maar binnen 48 uur na verzen
ding ter bestemder plekke komen, zo
heeft een woordvoerder meegedeeld. De
maatregel levert de PTT een aanzienlij
ke kostenbesparing op omdat de 350.000
poststukken die jaarlijks zonder code
worden verstuurd, voortaan niet meer 's
avonds gesorteerd hoeven te worden en
kunnen blijven liggen tot de ochtend
ploegen aan het werk gaan. Daardoor
hoeft er geen extra personeel meer te
worden ingezet.
De Consumentenbond spreekt in een
reactie van een achteruitgang in de ser
viceverlening.
DEN HAAG De gemeenten zullen ook in de toekomst
de minima niet tegemoet mogen komen in hogere riool-
en reinigingsrechten.
Dit zegt staatssecretaris Ter Veld (sociale zaken) in ant
woord op vragen van het Tweede Kamerlid Scheltema-
de Nie (D66).
Riool- en reinigingsrechten zijn algemene lasten die ie
dereen moet opbrengen.
Een beroep op bijzondere bijstand is alleen mogelijk bij
bijzondere bestaanskosten, die altijd door individuele
omstandigheden zijn bepaald.
In principe wordt voor de riool- en reinigingsrechten dus
geen bijzondere bijstand verstrekt, maar wel kan (ieder
een) een verzoek om kwijtschelding indienen, aldus Ter
Veld.
NS en ministerie pakken
verkeersproblemen aan
UTRECHT De Nederlandse Spoorwegen, Rijkswa
terstaat en de Dienst Verkeerskunde van het ministe
rie van verkeer gaan gezamenlijk de milieueffecten
bestuderen van verschillende vormen van vervoer op
een bepaald traject.
Voor het onderzoek is de keus gevallen op de verbin
ding Amsterdam-Utrecht waar het zowel op de weg
(A2) als op het spoor in de spits extreem druk is. Al
leen het water (Amsterdam-Rijnkanaal) biedt nog een
uitweg. De resultaten moeten leiden tot een eventuele
aanpassing van de bestaande infrastructuur, waar
door zowel de bereikbaarheid als de bescherming van
het milieu worden verbeterd.
Een zogenoemde Startnotitie over dit project is van
morgen gepresenteerd; volgend jaar moeten de aan
bevelingen op tafel liggen.
s NIG ENTHOUSIASME VOOR BEZUINIGINGSVOORSTEL KOK
(Van onze
T arlementaire redactie)
vi
erni 9'
n ole
HAAG De minis-
id maakt weinig vor-
ïgen met het vinden
een oplossing voor het
te dichten 'gat' van
i' miljoen gulden in de
e oting. De voorstellen
minister Kok van fi-
:iën gisteren heeft in-
end stuiten voorals-
op bezwaren van de
;e ministers. Ook
de overschrijdingen
Onderwijs (200 mil-
e) is nog geen compen-
gevonden. Vermoe-
wordt deze 'pijn'
alle departementen
ndei [eeld
le m
ringen rondom het kabi-
verd er gisteravond op ge
lieerd dat een deel van de
lemen blijft liggen tot be-
augustus, als de nieuwe
omische verkenningen
het Centraal Planbureau
uitkomen. De vakminis-
hopen dat het gat dan
nieuwe meevallers als
uw voor de zon zal ver
log len. Kok hamert er ech-
ikki up nog voor aanstaande
ag en zodanig pakket
•egelen af te spreken dat
financieringstekort vol-
FOTO: DIJKSTRA
gens plan op 4,75 procent uit
komt.
Minister Andriessen van eco
nomische zaken blijft zich ver
zetten tegen het eerste voorstel
van Kok: bezuinigingen op de
subsidiestroom aan het
bedrijfsleven. Veel bewindslie
den hebben sterke reserves bij
eventuele verhoging van de
staatsinkomsten via een her
schikking van de accijnzen,
maar het idee is nog niet van
tafel. Wel komt een oplossing
in zicht voor verdere bezuini
gingen op de begroting van
Volkshuisvesting door de
bouw van minder premiewo
ningen.
Over de hoofdlijnen van de in
komensontwikkeling voor vol
gend jaar is overeenstemming
bereikt, in de lijn van het re
geerakkoord. De koppeling
wordt gehandhaafd en vertier
is afgesproken dat de koop
kracht van alle burgers zich in
principe evenredig moet ont
wikkelen. „Het principe is
geen denivellering, geen ni
vellering maar gelijk optrek
ken", aldus een woordvoerder.
Hoe een en ander in de prak
tijk gerealiseerd moet worden
is nog punt van discussie. Voor
het weer optrekken van de in
komens van met name bejaar
den en alleenstaanden denkt
het kabinet aan de ziektekos
tenpremies, AWBZ en ook
kinderblijslag. Het definitieve
koopkrachtplaatje wordt in
augustus opgemaakt.
Minister Hirsch Ballin van jus
titie heeft goede kaarten in
handen bij het pokerspel om
de te verdelen miljoenen vol
gend jaar. Hij is een van de
weinige ministers die een re
delijke kans maakt dat zijn
claims voor extra geld (ruim
60 miljoen) worden ingewil
ligd. Binnen het kabinet is
men het er wel over eens dat
politie en justitie in 1991 extra
geld nodig hebben om de ta
ken naar behoren te vèrvullen
en de aangekondigde reorgani
satie op de rails te zetten.
Hoi
HAAG De Neder-
Spoorwegen
Defcten a^e zeilen bijzet-
wijJom de naar verwach-
'L miljoen treinreizigers
de scheepvaartmani-
itie Sail 90 in Amster-
te vervoeren.
tenwerking met het ge-
itelijk vervoerbedrijf heb-
de NS een plan gemaakt
in het maximum aantal
.tellen, bussen en perso-
wordt ingezet. Sail '90
It van 9 tot en met 14 au-
us gehouden en verwacht
onstotaal zo'n vier miljoen be
iers. Omdat de manifesta-
moeilijk met de auto is te
iiken, rekenen de NS op
miljoen treinreizigers. Een
tiale projectgroep bestii-
1 va t hoe de bezoekers per
Ieêe >r het snelst af- en aange-
ihoo rcj kunnen worden. On-
ks vakantie van personeel
e stroom reizigers volgens
projectgroep te behappen.
it gebruik van de maxima
la apaciteit is het mogelijk. Er
Hol n de vakantietijd immers
welijks forensenverkeer",
us een woordvoerder van
NS.
instregeling
worden leerlingconduc-
rs ingezet om de treinstel-
te bemannen. In het week-
de van 10, 11 en 12 augus-
wordt een nieuwe dienst
eling ingevoerd om perso-
1 en materieel zo dicht mo-
jk in de omgeving van
isterdam te houden. Ter in-
matie van de treinreizigers
len de NS een half miljoen
ichures verspreiden over de
ions in Nederland.
De brandweer bestrijdt het vuur oplaaiend uit de leegstaande vakantiewoning waar de brand ont
stond.
FOTO: PERS UNIE
HEINO Een felle uitslaande
brand heeft gistermiddag een
gedeelte van het kinderoord
De Schaarshoek bij Heino ver
woest. Ook enkele vakantie
woningen gingen in vlammen
op. Er deden zich geen per
soonlijke ongelukken voor.
De brand, waarvan de oorzaak
onbekend is, ontstond in een
leegstaande vakantiewoning.
Door de wind sloeg het vuu
over naar aangrenzende ge
bouwen. Behalve de vakantie
woningen gingen de recreatie
ruimte en de bioscoopzaal
de schade wordt geschat op
enkele tonnen door de
brand geheel verloren.
Onder de huurders van de va
kantiewoningen was de pa
niek groot. De woning waarin
de brand is bggonnen, stond
weliswaar leeg, maar de aan
grenzende woningen die ook
door de brand werden ver
woest, waren wel bewoond.
Een van de bewoners liep nog
een woning binnen, terwijl de
ruimte al zwart stond van de
rook, om een paar schoenen op
te halen. Daarvoor kreeg hij
een flinke uitbrander van een
politieman. Veel houten va
kantiewoningen bij De
Schaarshoek staan tegen el
kaar aangebouwd. Reden voor
een groep Duitsers, die in wo
ningen in de buurt van de
brandende gebouwen zaten,
om de hele inventaris maar
naar buiten te gooien. Matras
sen, tassen en compleet keu
keninventaris, alles werd op
een voor de woningen liggend
grasveld gekieperd.
De technische recherche is
vanmorgen met het onderzoek
naar de oorzaak van de brand
begonnen. J. Besselsen, direc
teur van De Schaarshoek, was
niet voor commentaar bereik
baar.
(Vervolg van de voorpagina)
AMSTERDAM Tot nu
toe werd aangenomen dat
de kleurstof methyleen-
blauw geen schadelijke
bijwerkingen had. De
vloeistof wordt al meer
dan vijftig jaar gebruikt in
de gyneacologie (onder
meer om te onderzoeken
of eileiders verstopt zijn),
eii bij nier- en blaasonder-
zoeken.
Volgens Treffers, hoogleraar
in de verloskunde en gyneaco
logie en werkzaam in het
AMC, bestaat er geen enkele
aanleiding om ook bij die on
derzoeken het gebruik van
methyleen-blauw te staken.
„Bij vruchtwaterpuncties gaat
het om tere weefsels, die zo
kwetsbaar zijn dat er snel
complicaties optreden. Maar
bij dq andere onderzoeken is
het een onschuldige kleur
stof".
Vruchtwaterpunctie
Methyleen-blauw wordt ge
bruikt om bij een vruchtwa
terpunctie twee kinderen van
elkaar te kunnen onderschei
den. Na een punctie bij het ene
kind wordt het vruchtwater
met de blauwe vloeistof inge
spoten, om er bij de tweede
punctie zeker van te zijn dat
het om vruchtwater uit de an
dere vruchtzak gaat.
Nader onderzoek, met bijvoor
beeld dierproeven, zou volgens
Treffers moeten uitwijzen of
methyleen-blauw daadwerke
lijk de veroorzaker is van de
verkleving van de dunne
darm.
Hoe het komt dat alleen de
laatste vier jaar sprake is van
een toenemend aantal geval
len van darmverklevingen bij
baby's, is volgens Treffers nog
onduidelijk. „Het kan gewoon
toeval zijn, maar het kan ook
vaker voorkomen doordat er
meer tweelingen worden gebo
ren en er dus ook meer
vruchtwaterpuncties worden
genomen. Het is in elk geval
niet zo dat er de laatste vier
jaar een andere methode
wordt gehanteerd".
Volgens Treffers is een punc
tie overigens ook zonder in
spuiten van een kleurstof uit
te voeren. „De echoscopie
techniek is tegenwoordig zo
ver gevorderd, dat goed is te
zien uit welke vruchtzak het
vruchtwater wordt gehaald",
aldus Treffers.
Prof. Wladimiroff van het
Rotterdamse Dijkzigtzieken-
huis zegt wel verbaasd te zijn
over de ontdekking in het
AMC. „Methyleen-blauw
wordt al heel lang gebruikt.
Ook bij urologische onderzoe
ken. Maar tot nu toe waren
mij geen gevallen van darm-
verkleving bij baby's in de li
teratuur bekend, en ook niet
in het buitenland. Omdat er
nu ineens dergelijke grote
klusters zijn ontdekt, is men
de link gaan leggen met met
hyleen-blauw. Eerder moet die
darmverkleving dus ook wel
zijn opgetreden, maar inciden
teel, waardoor de oorzaak niet
werd ontdekt".
AMSTERDAM De drei
gende verkoop van spelers
is afgewenteld. Maar meer
lichtpuntjes kon voorzitter
Michael van Praag gister
middag beslist niet ont
dekken toen mr. M.Y.C.
Poelman Ajax wegens
valsheid in geschrifte en
belasting-ontduiking vér-
oordeelde tot een boete
van twee miljoen gulden,
waarvan één miljoen gul
den voorwaardelijk.
Die veroordeling viel bedui
dend lager uit dan de straf, die
twee weken geleden werd ge
ëist door officier van justitie
mr. G.J. van Oven. Hij wilde
Ajax een boete van negen mil
joen gulden, waarvan drie mil
joen voorwaardelijk, opleggen.
Ajax zou daardoor, gekoppeld
aan de naheffing van de belas
tingdienst, volgens Van Praag
in zware financiële problemen
zijn geraakt.
De andere personen, die te
recht stonden in de affaire
Ajax, werden eveneens milder
behandelend. Geen enkele
verdachte werd in hechtenis
FOTO: ANP
genomen en oud-Ajacied Sö-
ren Lerby en zijn zaak-waar-
nemer Maarten de Vos werden
wegens gebrek aan bewijs he
lemaal vrijgesproken.
De rechtbank legde wel flinke
geldstraffen op aan oud-voor
zitter Ton Harmsen, ex-pen
ningmeester Lou Bartels en
Arie van Eijden, de huidige al
gemeen directeur van Ajax. Zij
werden schuldig bevonden
aan valsheid in geschrifte. Een
zwaar vergrijp volgens de
rechtbank, waardoor de finan
ciële positie van Ajax anders
werd afgeschilderd dan in
werkelijkheid het geval was.
Harmsen kreeg een boete van
150.000 gulden opgelegd, Bar
tels werd bestraft met een be
drag van 100.000 gulden en
Van Eijden moet een boete
van 75.000 gulden betalen. Ge
zien de gezondheidstoestand
van Harmsen en Bartels én
alle publiciteit rond de hele af
faire. zag de rechtbank af van
vrijheidsstraffen.
De rechtspersoon Ajax werd
eveneens schuldig bevonden
aan valsheid in geschrifte. De
rechtbank achtte gesjoemel
met verschillende transfer
sommen (Lerby, Gasselich en
Arnesen) en ontduiking van
de belasting bewezen. De
hoofdstedelijke club werd
daarvoor bestraft met een boe
te van één miljoen gulden.
FIOD-affaire
Van Praag waakte voor een al
te groot optimisme. „We heb
ben ook nog met de FIOD-af-
faire te maken. De belasting
rechter kan ons altijd nog een
maximale naheffing van 4,7
miljoen gulden opleggen. Als
dat inderdaad gebeurt, dan
ontstaat er toch een totale re
kensom van bijna zes miljoen
gulden. En dat is geen misse
lijk bedrag. Maar ik heb goede
hoop, dat de kwaliteit van ons
elftal uiteindelijk niet aange
tast zal worden". Ajax gaat
overigens wel in hoger beroep
tegen de gistermiddag opgeleg
de straf.
GERT VAN DIJK
AAIBAAI
door WILLEM RITSTIER
DEN HAAG De Haags
ex-wethouder drs J.A.R.
Heemskerk (43) wordt
voorzitter van de Raad
voor het Jeugdbeleid.
Het kabinet heeft ingestemd
met zijn voordracht. Heems
kerk is thans raadslid in Den
Haag. De benoeming tot voor
zitter van de Raad voor het
Jeugdbeleid gaat komende 1
september in en geldt voor een
periode van drie jaar.
De Raad is een adviescollege
van de regering en geeft ge
vraagd en ongevraagd advie
zen over het jeugdbeleid in het
algemeen en de samenhang
van voorzieningen en maatre
gelen in het bijzonder, bij
voorbeeld op terreinen als on
derwijs, arbeid, inkomen, huis
vesting, welzijn en recht.
Voor sommigen is de
vakantie al begonnen,
anderen kijken er nog
naar uit. Voor degenen,
die hun vrije tijd straks
binnen de landsgrenzen
doorbrengen publiceren
wij een reeks suggesties
voor korte bezoeken
aan interessante
gehuchten met fraaie
namen. Deze keer een
tip voor degenen, die in
of valkbij Zeeland op
vakantie gaan: het
dorpje Kijkuit bij Axel.
En als we de schrijver
mogen geloven, en
waarom niet?, is men
daar niet zo gauw
uitgekeken.
De geest van stedendwinger
Prins Maurits is in het wijde
land van Zeeuws-Vlaanderen
nog bijna tastbaar aanwezig.
Kijkuit, een buurtschap nabij
Axel en Hulst, omzoomd door
ijle populieren, herinnert aan
de periode waarin de ook op
Dillenburg (1567) geboren
broer van Willem de Zwijger
de ene st^d na de andere op
de Spanjaarden veroverde.
Na een ongeveer 130 kilome
ter lange rit vanuit Rotter
dam naar Vlissingen, een
mooie boottocht over de Wes-
terschelde naar Breskens
plus een tochtje langs de
Braakman, onderdeel van de
ANWB-Westerschelderoute,
staan we tenslotte in het cen
trum van Axel.
Een fraai beeld van een stoer
Zeeuws paard markeert het
kruispunt met de Kanaalka
de, waar men linksaf slaat.
Aan het eind van die weg,
een T-kruising, is het weer
linksaf slaan geblazen en dan
ontwaart men op de hoek
van de Oude Zeedijk en de
Liniedijk het door een veld
met bloemen kleurrijk aan
doende gehuchtje Kijkuit.
De naam is voor tweeërlei
uitleg vatbaar. De moderne
vertaling zou kunnen zijn dat
men nabij de pal aan de weg
staande oude huizen op de
door hoge bomen omzoomde
kruising moet oppassen voor
het verkeer. Maar de huidige
archivaris Anton Prinsen
van Axel en het nabij gele
gen Hulst, verzekert ons dat
Kijkuit vroeger inderdaad
een versterkte uitkijkpost
voor het leger van Prins
Maurits vormde.
Successen
„Het was een fortificatie,
waar men een uitstekend
zicht had op het water van
de toenmalige op de Schelde
uitkomende Braakman en
het kanaal van Axel", aldus
Prinsen. Dat de soldaten van
Prins Maurits in die dagen
scherp opletten en de Span
jaarden de baas waren moge
blijken uit een reeks respec
tabele successen van de prins
in het Zeeuwse land. Want
nadat hij dank zij de befaam
de list met het turfschip Bre
da had veroverd bedwong
Maurits al in 1591 Hulst. Na
Nijmegen en Groningen
(1594) moesten achtereenvol
gens ook Aardenburg en
Sluis. (1604) er aan geloven.
Kijkuit past dus in dezelfde
historische sfeer als het wat
dichter bij de Noordzeekust
gelegen middeleeuwse vesti
gingplaatsje Retranchement.
Dat is de Franse vertaling
voor „Afsnijding, verminde
ring, maar ook voor een ver
schansing achter een muur".
Maurits liet die fortificatie,
waarvan een groot deel nog
aanwezig is, aanleggen in
1604. Voor die tijd heette het
plaatsje Cadsandria, waarvan
de naam nog doorklinkt in
de badplaats Cadzand. Vanuit
het thans nog door 553 Zeeu
wen bewoonde Retranche
ment en de uitvalspost Kij
kuit bracht Maurits de Span
jaarden heel wat schade toe
en kon hij de reeds genoem
de Zeeuwse plaatsen verove
ren. Slechts enkele kilome
ters terug, nabij de Braak
man, ligt ook Mauritsfort, dat
een soortgelijke functie had
als Kijkuit. In Zeeuws-
Vlaanderen legde Maurits die
in 1625 overleed, in feite de
basis voor de latere vrede
van Munster (1648).
Wie nu op de Oude Zeedijk
en de Liniedijk staat heeft
een vaag vermoeden van de
op zich belangrijke rol die
Kijkuit in de vaderlandse ge
schiedenis vervulde. De aan
weerszijden opdoemende
oude behuizing heeft inder
daad iets weg van een oude
fortificatie, alsof men er
vroeger een soort poort moest
passeren. In geen velden of
wegen is er ook maar een
glimp van water te zien,
want de de Zeeuwen die na
het verval van Brugge over
schakelden van handel op
landbouw, zaten uiteraard
niet stil en zorgden voor de
inpoldering.
Stempel
De tijd dat de Braakman uit
mondde in de Westerschelde
is reeds lang voorbij. Dat ook
de moderne technologie zijn
stempel drukt op Zeeland
wordt op weg van Breskens
naar Axel goed duidelijk bij
het passeren van het kanaal
van Gent naar Terneuzen.
De silhouetten van Dow Che
mical en andere chemische
concerns bepalen daar de ho
rizon, maar het in die omge
ving door onbekende gele
dampen uit talrijke schoor
stenen bezwangerde milieu
maakt bij Axel en Hulst weer
plaats voor de pure Zeeuwse
zuivere lucht. In Kijkuit kan
men weer ademen, zoals we
dat ook bij Breskens en op de
Westerschelde deden. Ook in
dit opzicht is de naam van
het gehucht toepasselijk.
Want in het enigszins door
chemische industrie over
heerste gebied bij Terneuzen
zou VROM-minister Hans
Alders het wel van de daken
kunnen schreeuwen: „Beste
Zeeuwen, pas op, wat je doet,
want voor je het weet is je
mooie wijde landschap met je
interessante middeleeuwse
stadjes, waarvan Hulst met
de dominante Sint Willebror-
duskerk er een van is, ver
knoeid. Dus Kijkuit!'.
ALEX SNELLEMAN
Kijkuit, een buurtschap bij Axel en Hulst.
FOTO: CAMILE SCHELSTRAETE
Een dikke beurs is ook gezond
DEN HAAG Een beetje
meer verdienen is niet alleen
goed voor de portemonnee,
maar zorgt doorgaans ook voor
een betere gezondheid. An
dersom maken mensen met
een goede gezondheid ook
eerder kans op promotie. Een
en ander blijkt uit een onder
zoek van het Instituut Swoka.
Het Swoka baseert zich op een
enquete onder duizend huis
houdens. Volgens het instituut
tonen de resultaten het Ver
band tussen inkomen en ge
zondheid zonneklaar aan. Zo
zouden mensen met bovenmo-
dale inkomens minder vaak
aan chronische ziekten lijden.
Tevens klagen zé minder over
lichamelijke gebreken.
