Partijcongres steeds meer
one-man-show Gorbats jov
„Kamp-
I kolder" in
Westduitse
missie
Chamorro roept leger
te hulp tegen stakers
Onlusten in Kenya breiden zich uit
^BUITENLAND
WWereld is veranderd
■rdank zij' Al-Gaddafi
TRIPOLI De val van de muur in Berlijn
|en de Duitse eenwording zijn eigenlijk gebo
ren in ...Libië. Want het was de Libische lei
der Muammar al-Gaddafi die heeft geïnspi
reerd tot wereldwijde politieke veranderin
gen. Dat vindt althans Al-Gaddafi zelf, blij
kens een rede die gisteren door het Libische
persbureau JANA werd verspreid. Verande
ringen in Oost-Europa, China, Korea of waar
dan ook in de wereld werden veroorzaakt
door onrust onder het volk, en niet zozeer
door politieke beslissingen, aldus Al-Gaddafi.
Daarmee volgden de gebeurtenissen het 'Li
bische model'. Al in zijn 'Groene Boek', dat
dateert uit de jaren '70, schreef Al-Gaddafi
over een staat waarin het volk regeert en niet
politici of een partij.
£eidócScHvumt
DINSDAG 10 JULI 1990 PAGINA 5
Vier jaar cel
voor Praagse
partijleider
PRAAG In Tsjechoslowakije
is de communistische ex-partij
leider van Praag, Miroslav Ste-
pan, tot vier jaar cel veroor
deeld wdgens zijn aandeel in de
onderdrukking van betogingen
tegen het communistische
bewind in Praag de afgelopen
twee jaar. Na een negen dagen
durend proces werd Stepan
schuldig bevonden aan machts
misbruik en het toelaten van
criminele acties bij betogingen
in de hoofdstad in oktober 1988
en januari 1989.
VS brengen drugs
Bolivia in beeld
LA PAZ Het Ameri
kaanse leger zet met be
hulp van adviseurs in
Bolivia een modern in
lichtingenapparaat op om
de drugshandel in beeld
te brengen. Bolivia
neemt een derde van de
wereld-cocaïneproduktie
voor zijn rekening. De
versterkte Amerikaanse
aanwezigheid in Bolivia
is onderdeel van de ver
scherping van de anti
drugsoorlog, aangemoe
digd door Amerikaanse
beloften voor hulp.
Yoweri Museveni
voorzitter OAE
ADDIS ABEBA De staats-
hoofden van achttien Afri
kaanse landen zijn gisteren in
de Etiopische hoofdstad Addis
Abeba bijeengekomen voor de
jaarlijkse top van de Organisa
tie van Afrikaanse Eenheid
(OAE). President Yoweri Mu
seveni van Uganda werd be
noemd tot de nieuwe voorzit
ter van de OAE en volgt in die
functie president Mubarak van
Egypte op. In zijn eerste rede
als voorzitter betoogde Muse
veni dat er een eind moet ko
men aan het tijdperk van „ge
ïnstitutionaliseerd kolonialis
me" in Afrika.
Yoweri Museveni
DDR: ontslag voor
15.800 grenswachten
SUHL Het Oostduitse ministerie
van defensie zal 15.800 van de 20.000
grenswachten ontslaan, zo heeft
voorzitter Ulrich Kuhla van de vak
bond voor grenswachten bekendge
maakt. De resterende 4200 grens
wachten worden ingezet voor een
nieuwe grensbewaking, voornamelijk
aan de Poolse en Tsjechoslowaakse
grens.
In de DDR zijn opnieuw twee massa
graven ontdekt uit de periode van
Sovjetleider Jozef Stalin. In de gra
ven zijn slachtoffers uit de Sovjet-in
terneringskampen na de Tweede We
reldoorlog in het geheim ter aarde
besteld.
Iraanse man bivakkeert al
jaren op vliegveld Parijs
PARIJS Een 45-jarige man uit Iran,
die zich niet kan identificeren, verblijft
al twee jaar op het Parijse vliegveld Rois-
sy. Naar gisteren bekend werd, moet in
september een rechtbank beslissen over
het lot van de man. De buitenechtelijke
zoon van een Iraniër en een Engelse ver
liet na de dood van zijn vader in 1969
Iran om in Groot-Brittannië zijn moeder
te zoeken. Een speurtocht, die geen suc
ces had. De Britten wilden hem niet en
via Berlijn, Amsterdam en België, kwam
hij in 1988 op het vliegveld van Parijs te
recht waar hij sindsdien verblijft. Zijn
paspoort zou hem door de Iraanse gehei
me dienst zijn afgenomen.
204.20
100.60
10180
Cubanen vluchten
naar ambassade
T sjechoslowakije
HAVANA De Cubaanse au
toriteiten hebben een voorstel
van de Tsjechoslowaakse am
bassade in Havana afgewezen
om te bemiddelen in de zaak
van vijf Cubaanse dissidenten
die gisteren hun toevlucht
zochten in het ambassadege
bouw. De vijf, behorend tot de
illegale Vereniging voor vrije
kunst (Apal), hebben laten we
ten geen politiek asiel te zoe-
ken maar op Cuba te willen
37J0 blijven werken.
69.50
52.00 T7~
(Vervolg van de voorpagina)
TIRANA Het ambassa
degebouw van de Bonds
republiek is met driedui-
JjJjlzend vluchtelingen over-
8L30 vol. Sommigen spreken al
van „kampkolder". De
loo.oo mensen zijn nerveus en
57.501 hier en daar breken
issiï vechtpartijen uit.
23.50
46.601 De stank van de samengeper-
®®-®jji ste mensen die bij veertig gra-
J^jlden Celsius al dagen dezelfde
15700 kleren dragen, is onbeschrijfe-
94.00 lijk. Er zijn geen slaapplaatsen
157 701 en slechts acht toiletten.
io8 5ol^oor bekken staan huilen-
92 5o|de oudere vrouwen die tever-
60.201 geefs proberen om hun vol-
55.30 V wassen zonen terug te halen.
170.®feel vluchtelingen zijn man-
li nen tussen de twintig en veer-
'8360 bg Jaar- Maar de meeste fami-
88tX)i beleden wensen hen veel ge-
I6.00jluk bij hun vertrek naar het
79.30 buitenland. Tienduizenden
zouden hun voorbeeld willen
I45qJ volgen, maar durven niet.
84*00 Ook bij de Fransen en Polen is
!08.00 de situatie kritiek. Nog steeds
^50 melden zich nieuwe vluchte
lingen. Albanezen liggen in
rijen in de tuin van de Franse
vertegenwoordiging onder de
blote hemel, vertelde een me-
dewerker van het Hongaarse
Rode Kruis uit Hongarije. De
Hongaarse en Franse ambassa-
des liggen naast elkaar. Bij de
vert.' Hongaren hebben veertig Al-
banezen hun toevlucht ge-
jg'Jj zocht, bij de Fransen 544 vol
es' gens opgaven van zondag.
27^85 De vertegenwoordiging van
15,68 Praag in Tirana heeft geen
O® problemen. De situatie rondom
0000 de ambassade is rustig. De
29 60 straat waaraan ze ligt is aan
3o!50 beide kanten afgesloten door
ongewapende soldaten. „We
hebben voldoende voorraden
gg] en hebben zelfs de Fransen en
Westduitsers geholpen met
voedsel dat vanuit Praag is
I aangevoerd", zei Sedlak.
I In verscheidene steden in Al-
1 banië zouden de afgelopen we-
ken bij rellen doden zijn ge-
vallen. Dit hebben Albanese
Mi vluchtelingen die zich in- wes
terse ambassades in de hoofd
stad Tirana hebben verschanst
86 si gemeld. De vluchtelingen zeg-
gen dat onlusten in de provin
cie met harde hand zijn onder
drukt, zo liet een een Europese
diplomaat per telefoon weten.
Een vrouw zei dat ze op het
plein van de noordwestelijke
stad Shkoder drie onthoofde
lijken zag liggen.
Andere vluchtelingen spraken
van 35 doden in Saranda in
het zuidwesten. Ook zouden er
slachtoffers ziin gevallen in de
zuidelijke stad Kavaja.
(Van onze correspondent
Alexander Münninghoff)
MOSKOU Het 28e Par
tijcongres van de Sovjet
communisten begint
steeds meer op een one-
man-show van Michaïl
Gorbatsjov te lijken.
Slaagde hij er zaterdag al
in om binnen een uur
4700 gedelegeerden een
zwenking van 180 graden
te laten maken over de
vraag, of de Politburo-le-
den ieder afzonderlijk een
rapportcijfer van de ver
gadering moesten krijgen
(zaal vond eerst van wel,
maar Gorbatsjov was er
tegen en dus werd het uit
eindelijk 'nee'), gisteren
hamerde hij er tegen de
heersende stemming in
nog een belangrijk besluit
door.
Het huidige Politburo, waarin
alle belangrijke beslissingen
worden genomen, bestaat
voornamelijk uit etnische Rus
sen die naast een partijpost
ook een regeringspost bekle
den. Al begin dit jaar had Gor
batsjov erop gewezen dat die
constructie niet houdbaar was,
als men tenminste de demo
cratisering binnen de partij
wilde doorzetten. Het ontwerp
voor het nieuwe partijstatuut,
waar het congres voortdurend
over doorvergadert, voorziet
dan ook in het opheffen van
het Politburo. Een partijpresi
dium waarin de partijleiders
van alle 15 republiekën zitting
moeten krijgen, was het nieu
we voorstel. Al vorige week
bleek echter dat het congres
het Politburo wilde handha
ven.
Onder waarnemers was de al
gemene interpretatie dat men
wel voelde aankomen dat Gor
batsjov de partijleiding wegens
gebrek aan tegenkandidaten
zou .behouden, maar dat men
hem wilde opzadelen met het
Politburo van conservatieve
signatuur. Het congres, dat het
Centraal Comité en het Polit
buro moet kiezen op deze ver
gadering, is namelijk overwe
gend behoudend ingesteld en
zet grote vraagtekens bij tem
po en inhoud van de hervor
mingsplannen van Gorbatsjov.
Een beeldende vergelijking die
afgelopen weekeinde werd ge
maakt: de partij is een diepe
kuil, daarin wordt de mam-
moet-Gorbatsjov neergezet en
vervolgewns dicht men het gat
met een paar grote keien (de
leden van het Centraal Comité
en het Politburo), zodat de
mammoet zich niet meer kan
bewegen.
Bewust
Uiteraard was Gorbatsjov zich
van dit gevaar bewust. En dus
stelde hij gisteren aan het con
gres voor om in het Politburo
de partijleden van de vijftien
Sovjet-republieken een vaste
plaats te geven. Het congres,
bekaf van het dagenlang ver
gaderen, nam het voorstel aan.
Misschien dat men zich tevre
den stelde met de eenvoudige
rekensom, dat de partijleiders
van de Russische Republiek,
de Oekraïne, Wit-Rusland en
Oezbekistan tot het conserva
tieve kamp gerekend kunnen
worden. Maar het feit blijft,
dat Gorbatsjov een belangrijke
overwinning heeft behaald.
Vanaf nu zal er in het Politbu
ro geen plaats meer zijn voor
mensen die naast een hoge
partijpositie ook een regerings
functie bekleden. De overhe
veling van de macht van partij
naar parlement heeft door de
beslissing van gisteren weer
meer reliëf gekregen. Na dit
congres zal het Politburo zich
niet meer direct met de land-
spolitiek kunnen bezighouden,
maar is het teruggeworpen op
de bespreking van interne
partijzaken. En het zal dus he
lemaal van het toekomstig
postuur van de CPSU afhan
gen, of het inzicht van de par
tij van Lenin dominant zal zijn
FOTO: ANP
in het landsbestuur.
Wat dat postuur betreft, ziet
het er niet rooskleurig uit voor
de CPSU. De leegloop voltrok
zich al maandenlang met een
tempo van ruim 1000 opzeg
gingen per dag. En al kan een
partij met 18 miljoen leden in
dit opzicht wel een stootje ve
len, de vooruitzichten op een
massale exodus na dit 28e Par
tijcongres blijken zeer reëel.
De mallotige indruk die het
congres bij tijd en wijle maakt,
volstrekt in de ban als men is
van Gorbatsjov, de man wiens
politiek men zegt te verwer
pen maar voor wiens persoon
lijkheid men keer op keer een
knieval maakt, heeft bij zeer
vele oprechte partijleden twij
fel doen ontstaan of men nog
wel in deze onoverzichtelijke,
besluiteloze partijchaos kan en
moet doormodderen.
Het feit dat het congres ook
nog eens uitvoerig aandacht
besteedde aan au fond zijde
lingse zaken, maakt van het
Toch staking
mijnwerkers
MOSKOU Mijnwerkers in
de Sovjetunie hebben gezegd
morgen te staken, ondanks de
roep van president Gorbatsjov
en andere communistische lei
ders om rust of het arbeids
front. Mijnwerkers in het bek
ken van de rivier de Don in de
Oekraïne, het grootste kolen-
wingebied in de Sovjetunie,
besloten na een bijeenkomst
van twaalf uur de staking
doorgang te laten vinden.
Mijnwerkers in de Donbass,
het westen van Siberië en
Vorkoeta in het Noordpoolge
bied sturen morgenvroeg al
leen de kernbemanning de
mijnschachten in en gaan de
monstreren. In het Koeznetsk-
bekken in het westen van de
Oekraïne wordt morgen de
hele dag gestaakt. Alleen on
derhoudsploegen zullen werk
zaam zijn in de mijnen. De
mijnwerkers zijn ontevreden
over tekort aan woonruimte,
voedsel en andere consumen
tengoederen, en zijn bang dat
de hervormingen van Gor
batsjov prijsstijgingen veroor
zaken zonder dat het iets ople
vert. Daarnaast zijn de protes
ten bedoeld om de partijleiders
te waarschuwen dat ze zich
niet langer kunnen beroepen
op de steun van de arbeiders,
die ze zeggen te vertegenwoor
digen.
geheel een hoogst wormsteki
ge indruk. Immers, op de ech
te vragen zoals: gaan we nu
over naar een markteconomie,
wordt het land vrijgegeven
aan privéboeren en is particu
lier eigendom toegestaan, geeft
het partijcongres geen duide
lijk antwoord. Dat zal het par
lement, de Opperste Sovjet,
dus moeten doen. En na giste
ren is het duidelijk, dat de
volksvertegenwoordiging zich
daar niet meer door een al
machtige CPSU geremd hoeft
te voelen.
Leider Tupamaru's ontsnapt
uit Peruaanse gevangenis
LIMA Uit de best beveiligde gevangenis van Peru
zijn gisteren zeker veertig leden van de guerrillabewe
ging Tupac Amaru ontsnapt, onder wie de leider Victor
Polay.
De gevangenen ontkwamen door een 200 meter lange tunnel
waarin de politie twee halfautomatische geweren, een wal
kie-talkie en vier booby-trap bommen vond. De politie heeft
een grootscheepse zoekactie ingezet.
Victor Polay, de leider van de Tupac Amaru Revolutionaire
Beweging (MRTA), werd in januari opgepakt en beschuldigd
van moord en bomaanslagen. Polay was begin jaren zestig
leider van de studentenafdeling van de centrum-linkse
Aprista Partij, de partij van de huidige president Garcia. Hij
studeerde begin jaren zeventig met Garcia in Spanje.
Tupac Amaru heeft naar schatting duizend leden en probeert
sinds 1984 gewapenderhand de regering van Peru omver te
werpen. Vorig jaar doodden Tupamaru's de voormalige mi
nister van defensie Enrique Lopez. De groepering is ver
noemd naar een achttiende eeuwse revolutionair, Tupac
Amaru, die een boerenopstand leidde tegen de toenmalige
Spaanse koloniale overheersers van Peru.
Meeste Fransen
vinden wijn
niet lekker
PARIJS In Frankrijk
drinken steeds minder
mensen wijn bij het eten
en steeds minder mensen
pakken dagelijks een
glaasje wijn. Uit een en
quête van de Franse
wijnboeren, verenigd in
de organisatie Onivins,
blijkt dat tien jaar gele
den nog dagelijks 32,5
procent van de Fransen
naar de wijnfles greep,
nu nog slechts 18,5 pro
cent. Dit jaar is het per
centage Fransen dat wijn
drinkt bij het eten, voor
het eerst onder de 50 ge
zakt. Goed 73 procent
vindt wijn gewoon niet
lekker. De Fransen zijn
wel meer mineraalwater
gaan drinken.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
DE TERUGKEER VAN PEER DEN SCHUYMER
639 Wanneer de nieuwe dag aanbreekt, bevinden de vier
vluchtelingen zich al op veilige afstand van de stad. Peer is een
beetje uit zijn humeur, want hij voelt zich op z'n schommelige
kameelbult niet erg op zijn gemak. „Geef mij maar een galjoen in
een vliegende storm", bromt hij. „Nou, wat let je", roept Philipo
hem toe, „kijk maar eens om!" De karavaan houdt halt en ver
rast draaien de anderen zich om. ,,'t Seepaert!" schreeuwt Rob,
„en onder vol zeil! Jongens, als we dèt eens te pakken konden
krijgen". „Ik weet waar het schip heen zielt, seigneur", zegt Bar-
tje, „drie dagen geleden heeft het proviand geladen; het is on
derweg naar Paré". Naar Paré? Nou, daar heeft Peer nog een
goede vriend wonen, herinnert hij zich. En de karavaan zet zich
vol goede moed weer in beweging. Als nou alles maar goed af
loopt... - Ja, maar ondertussen hebben Abas Turc en de Bey van
Algiers een langdurig onderhoud met de sterrenwichelaar, die
hen moet vertellen waar de vluchtelingen zijn heengetrokken. De
ziener tuurt lang in een glazen bol en zegt dan: „Vier kamelen zie
ik, o heer; zij trekken naar Paré". En nog geen half uur later
stuift een koerier, een Brahmaan, op een vurig Arabisch paard
de stadspoorten uit.
Stoer confectiepak
Wie zich volgend jaar zomer door het kopen van een confectie
pak een wat stoerder image wil aanmeten, kan als Superman
door het leven gaan. De Japanse mode-ontwerper Junko Koshi-
no presenteerde in Parijs een strak heldenpak van synthetisch
materiaal dat massaal geproduceerd kan worden.
FOTO: AP
MANAGUA De Nicara
guaanse president Violeta
Chamorro heeft gister
avond het leger bevel ge
geven de orde te herstel
len in de hoofdstad Mana
gua nadat gevechten wa
ren uitgebroken tussen
stakers en aanhangers van
de regering. Het was niet
duidelijk hoe het leger,
dat nog altijd sterk onder
invloed staat van de san
dinisten, op haar pleidooi
zou reageren.
Ondertussen gingen vele dui
zenden aanhangers van de
voormalige sandinistische re
gering in de hoofdstad Mana
gua opnieuw de straat op om
hun solidariteit met de zich
gestaag uitbreidende stakingen
te betuigen. Bij de onlusten,
die zondagavond al uitbraken,
zouden drie doden en honderd
gewonden zijn gevallen.
Gisterochtend begonnen dui
zenden anti-regeringsdemon
stranten in Managua met het
opwerpen van barricades uit
solidariteit met de stakingen.
Straten werden geblokkeerd
en autobanden in brand gesto
ken. Taxi's en andere voertui
gen kwamen klem te zitten.
Volgens stakingsleiders nemen
meer dan 80.000 werknemers
deel aan hun acties tegen de
massale ontslagen bij de rege
ringsinstellingen, ondanks eer
dere beloftes van de regering
Chamorro. De posterijen wer
ken al sinds een week niet. Er
wordt gestaakt in bijna alle
ministeries en in duizenden
agrarische staatsbedrijven. De
arbeiders eisen een minimum
loon van ongeveer 400 gulden
per maand in plaats van de
huidige 52 gulden. De regering
wil echter niet verder gaan
dan een loonsverhoging van 43
procent.
Dreigend met hun wapenstokken sluiten agenten van de militaire oproerpolitie in de Keniase hoofdstad Nairobi een demonstrant in
FOTO: i
NAIROBI De Ke-
nyaans^ hoofdstad Nairobi
is gisteren, voor de derde
achtereenvolgende dag,
het toneel geweest van
protesten tegen het één-
partijsysteem.
De onlusten zijn volgens diplo
maten en plaatselijke journa
listen overgeslagen naar Na-
kuru in het noorden van het
land en ook uit andere steden
zijn protestacties gemeld. De
Kenyaanse autoriteiten be
schuldigden gisteren de Ame
rikaanse ambassade ervan zich
te mengen in de binnenlandse
aangelegenheden van het
land, omdat de ambassade
asiel had geboden aan een op
ponent van het bewind van
president Arap Moi. Sinds za
terdag leveren demonstranten
en politiemannen in Nairobi
straatgevechten, waarbij zeker
drie doden en tal van gewon
den zijn gevallen. Vooral in de
overvolle krottenwijken van
Nairobi kwam het gisteren tot
gewelddaden. Voorstanders
van een meerpartijen-stelsel
bekogelden iedereen met ste
nen die niet het V-teken
maakte om te bewijzen dat ook
hij voor meer partijen is.
1
