Italia '90
mist
optreden vedettes
Levenskunstenaar Ivan Heylen vermaakt zich in Tour-circus
Toernooi om wereldbeker met zeer veel incidenten
fMIDDELMAAT
BEPAALT HET NIVEAU VAN WK
SPORT
fjtidwQowuvnt
MAANDAG 9 IULI 1990 PAGING
ROME f- Italia '90 zal in
de reeks afleveringen van
de strijd om de wereldtitel
voetbal worden bijgezet
als het toernooi van de
rellen rond arbiters en
met supporters. President
Cossiga van Italië en zijn
sportieve collega Luca di
Montezemolo mogen dan
om het hardst roepen dat
hun „coppa del mondo"
uitgroeide tot een eveme-
ment zonder smetten, bei
de heren hebben daarbij
dan wel oogkleppen opge
zet c.q. een bord voor het
hoofd.
Want het WK van 1990 kende
wel degelijk ferme incidenten,
ook binnen de stadions, waar
van bovengenoemde heren
met verve verklaarden dat het
daar volstrekt rustig was ge
bleven. Als ze daarmee het ge
drag van de voetbalfans be
doelen, hebben ze gelijk. Bin
nen de muren (of liever: hek
ken) van de diverse accommo
daties viel nauwelijks een
wanklank te horen dank zij
het preventieve optreden van
de overal massaal aanwezige
politie- en legertroepen.
Maar in de steden, waar zich
de 52 wedstrijden om de we
reldtitel afspeelden, was des te
meer trammelant. Op diverse
plaatsen kwam het tot veldsla
gen tussen supportersgroepen
onderling en tussen fans en or
dehandhavers. Dat die laat-
sten, zich maanden intensief
op eventuele uitwassen voor
bereidend, hier en daar nogal
provocerend te werk gingen,
was al even duidelijk als het
feit dat er fans waren die zich
te buiten gingen aan wanda
den. De combinatie tussen bei
de elementen was echter aan
leiding tot talrijke incidenten
over heel Italië.
Treurige gebeurtenissen,
waarbij zelfs enkele doden zijn
gevallen. Die samen met de
slachtoffers, die tiidens de aan
loop naar Italia 90 waren te
betreuren bij de diverse bouw
activiteiten een zware smet
wierpen op het door Cossiga
en De Montezemolo zo gepre
zen evenement.
Betreuren
In het toernooi zelf ontston
den, zoals boven gemeld, ook
al de nodige betreurenswaar
dige incidenten. Viel de hard
heid van het toernooi over het
algemeen nogal mee, het ni
veau van de arbitrage was me
nigmaal een heet hangijzer.
Flagrante blunders en onob
jectief en cumulatief (pas een
kaart na zo veel overtredin
gen) fluiten wisselden elkaar
in hoog tempo af.
De grootste steen des aanstoots
blijft nog altijd de beoordeling
van de buitenspelregel. De af
gekeurde derde treffer van
Italië (Berti) zaterdagavond te
gen Engeland was een school
voorbeeld van de onbekwaam
heid van de scheidsrechters,
die ook als grensrechter
moeten optreden. De FIFA
mag dan inmiddels hebben be
sloten binnenkort de situatie,
waarin een aanvaller op één
lijn staat met de verdediging,
niet meer als buitenspel te be
schouwen. Maar daarmee
wordt het probleem van de
grensrechter, die op twee din
gen tegelijk moet letten, niet
opgelost. De wereldvoetbal
bond moet maar haast maken
met het experiment van de
pass, die vanaf de eigen helft
komt en geen buitenspel meer
kan veroorzaken.
De effectieve speeltijd tijdens
de wedstrijden om de wereld
beker, zo keurig door de Itali
aanse televisie in beeld ge
bracht, geeft ook te denken.
Maar daaraan zal weinig kun
nen worden veranderd. Dat
kan de FIFA wel door voor de
arbitrage andere normen te
gaan aanleggen. Minder,
slechts echt gekwalificeerde
arbiters zou al een stap in de
goede richting zijn. En aan de
zijlijnen slechts assistenten, die
in het eigen land ook als zoda
nig actief zijn. De één of twee
obligate testjes, die de huidige
linesmen nu in hun eigen
competitie voor een WK doen,
kunnen dan ook achterwege
blijven.
Hetgeen ook zou moeten gel
den voor de strafschoppen, die
nu worden genomen om een
beslissing te forceren in gelijk
eindigende duels vanaf de
tweede ronde. Als het speel
schema in de eerste drie we
ken wat wordt ineengeperst,
ontstaat er wellicht ruimte om
replays te plannen vanaf de
kwartfinales. Een betere op
lossing dan de loterij, die nu in
Italië schering en insl w
en altijd onbevredigend!
loopt.
Wat organisatoren vanl
WK en de landelijke ovi
den moeten doen metl
schoppers, is een ander
bleem. De Verenigde
zullen over vier jaar metk
der moeilijkheden worder
confronteerd dan ditma
Italië. Afstanden en
zullen veel hooligans
houden, maar zelfs daar
oorzaken ze ellende,
eerder deze week in Lol
bleek na de uitschakeling
Engeland door de Dui I
Maar dat was voor Cossiï
Di Montezemolo de verj
hun-bed-show. Zij zijn
den, maar ze zijn wel eeradif
zondering. ptei
FRANK WERKljBr
LE MONT SAINT MI
CHEL Voor iemand,
die zichzelf een verteller
noemt, is de entourage
passend. Aan tafel van
een met historie door
drenkt restaurant op het
duizend jaar oude schier
eiland Le Mont-Saint-Mi-
chel voor de weerbarstige
Bretonse kust heeft de 44-
jarige Ivan Heylen veel
weg van een bard. Zijn
zwerversachtig uiterlijk
tast het onmiskenbare
charisma niet aan van de
Belgische levenskunste
naar, die in Nederland
faam verwierf met het
lied „De wilde boeren
dochter".
Dat was in 1974, maar het ef
fect van de toenmalige num
mer één-hit is zestien jaar na
dien nog steeds merkbaar.
Sterker nog, het zou zijn leven
ingrijpend veranderen. De af
gestudeerde chemicus beland
de via de poppodia en de tele
visie in de sportjournalistiek.
Hij volgt dit jaar de Tour de
France als verslaggever van
het Belgische Panorama/De
Post en het Nederlandse
weekblad Panorama en ver
maakt zich opperbest in het
rondreizende circus. Maar
Heylen zou Heylen niet zijn
als hij met heel andere ogen
tegen 's werelds grootste wie
lerspektakel aankijkt dan de
doorsnee volger. Een mono
loog.
„Het mooiste van de Ronde
van Frankrijk vind ik de sta
tus, die ik als geaccrediteerde
plotseling heb gekregen. Ik
voel me een koning voor wie
alles moet wijken. Daar geniet
ik van, met volle teugen.
Prachtig, dat het verkeer voor
mij wordt tegengehouden en
ik van de gendarme permissie
krijg om door rood licht te rij
den. Zelfs dames wuiven me
toe. Dat is me in geen tien jaar
meer gebeurd. Ik kan me nu
goed voorstellen hoe de ren
ners zich voelen. Dit kan wat
mij betreft niet lang genoeg
duren".
Jeugddroom
„Absoluut, het was een jeugd
droom om de Tour te kunnen
volgen. Het is een magische
wedstrijd, waarin de acteurs
verslaggever
weinig menselijke warmte
krijgen. Voetballers blijven
enige tijd op een plaats, wiel
renners reizen voortdurend.
Ook aan elkaar hebben zij
weinig. Zij zijn tenslotte con
currenten. 't Is een hard be
staan".
„Ik ben op zoek naar details,
zaken waaraan mijn vakbroe
ders in de dagelijkse verslag
geving voorbij gaan. Ik pak de
kruimels op en vertel daar
vervolgens over. Deze week
was ik bij Jan Raas en met
hem ben ik flink doorgezakt.
Dat levert dan een mooi ver
haal op, maar het kost me wel
een dag koppijn. Bovendien
ben ik mijn pet aan Raas
kwijtgeraakt. Een mooie, die
alleen te koop is in een win
keltje op de hoek van Centre
de Pompidou in Parijs. Het is
een Parijse kunstenaarspet. Ik
heb er nog één, dus echt pijn
lijk was het afscheid niet.
Maar het is moeilijk, hè. Het
peloton is zo gesloten. Zij moet
vele geheimen hebben".
„Nee, het zag er aanvankelijk
niet naar uit dat ik beroepsma
tig zou gaan schrijven. Het is
ook geen logisch vervolg op
een opleiding als chemicus. Ie
mand die schrijft moet niet
praktisch zijn. Maar ja, mijn
vader zei altijd: „Ivan jongen,
je moet een vak leren". Op het
laboratorium was ik snel uit
gekeken. Ik wilde schrijven.
Als drie manuscripten niet
worden uitgegeven, houdt het
op. Indertijd trad ik als zanger
op in Antwerpse horecagele
genheden. Totdat ik een
vrouw leerde kennen, die ver
volgens helaas drie keer zwan
ger werd. Hoe, snap ik nog
steeds niet. Ik was wel ge
dwongen terug te keren naar
het lab".
Boerendochter
„Het liedje „De wilde boeren
dochter" bracht de grote ver
andering. Ik had uitgerekend
dat ik na het succes in België
en Nederland van het werk
zeker zes maanden zou kun
nen leven. Dat leek me een
goede aanzet om het laborato
rium te verlaten. Op een dag
kleedde mijn vrouw zich in
een mooie jurk, deed ik de
kinderen een strik om en
diende in gezelschap van mijn
familie mijn ontslag in. Dat
kon niet, kreeg ik te horen. Ik
had een opzegtermijn van zes
maanden. Totdat ik me herin
nerde dat een vriend ooit was
ontslagen omdat hij een sigaret
rookte. Dat deed ik ook en
vervolgens bood ik de direc
teur er ook één aan. Kon ik
alsnog vertrekken".
„Dat lied over die wilde boe
rendochter tekent de sfeer van
het platteland. Het boerenle
ven, zoals ik dat als jongen
leidde in Eeklo, een plaatsje in
Oost-Vlaanderen tussen Brug
ge en Gent. De tekst is geïn
spireerd op mijn moeder. Zij
was daadwerkelijk een wilde
boerendochter. Eén van de vijf
in een gezin, maar zeer beslist
het buitenbeentje".
„Ach, schrijven. Ik houd er al
zo lang van. Dat is wat ik al
tijd heb gewild. Nadat het met
mijn zangcarrière minder liep,
ben ik begonnen als corres
pondent bij De Morgen. Ik
mocht een verhaal maken
over Johan de Muynck, oud-
winnaar van de Giro. Prachtig
vertellen kon die man. Mooi
verhaal gemaakt. Dat werd
opgemerkt bij De Post. Dat
blad deed mij een aanbieding.
Ik kon plotseling zestien keer
zoveel verdienen. Die keus
was niet moeilijk".
Knallende ruzie
„Bij De Post mocht ik een se
rie van zeventien wielerverha
len maken. Eén daarvan was
met Roger de Vlaeminck, met
wie ik vervolgens knallende
ruzie kreeg. Wij hebben naar
aanleiding van die story zelfs
gedebatteerd voor de televisie.
Ik dacht „die gaat mij ver
moorden en ik hoef voorlopig
niet meer bij een wielrenner
aan te komen". Dat viel geluk
kig mee, want kort daarna
sprak ik Eddy Planckaert, met
wie ik inmiddels zeer goed be
vriend ben. Wij zijn beiden le
vensgenieters. Dat schept een
Toen ik Planckaert belde, ver
wachtte ik, dat hij nee zou
gaan zeggen. Het tegendeel
bleek waar. Ik werd allerhar
telijkst ontvangen. We spra
ken, rookten een sigaret en
dronken een stevige borrel. En
dat drie weken voor de Tour.
Eddy vroeg mij nog: „Ivan,
weet gij wanneer de Tour be
gint?". Ik zei: „Over drie we
ken". Hij wist het echt niet.
Vervolgens wint-ie de groene
trui. Dat is typisch Eddy. Een
bon-vivant. Die jongen stal
mijn hart. We hebben die dag
ook meer over muziek gespro
ken dan over wielrennen.
Eddy is een behoorlijke drum
mer, die graag eens een plaatje
wilde maken. „Daar zorg ik
voor", beloofde ik hem. En we
hebben het gedaan. „We got to
win", heet het nummer, 't Is
geslaagd, dat vind ik zeker".
„In dat gesprek opperde Eddy
dat er eens een boek over de
Ivan Heylen:
„Ik ben op
zoek naar
details".
FOTO: SP
familie Planckaert geschreven
zou moeten worden. Dat heb
ik geschreven, maar mijn
hoofdredacteur schrapte die
passage en zei: „Wij maken de
concurrent niet wakker. Ga
naar Eddy en vraag goedkeu
ring dat gij het boek mag
schrijven. Wij brengen het
uit", 't Is gelukt, hè. „Het ge
slacht Planckaert", is de titel.
Voor dat boek ben ik zo vaak
bij hem geweest, dat er een
zeer hechte vriendschap ont
stond".
„In die gesprekken bleek dat
Eddy en ik meer overeenkom
sten hebben. Onze passie voor
het roulette-spel bijvoorbeeld.
We speelden zo vaak, dat we
een systeem ontdekten. Al
thans, bij ons verloor de bank
altijd. Eddy en ik besloten de
stap te wagen en het systeem
te testen in Knokke. Het bleek
te werken, want ik won twee
duizend gulden en Eddy, die
het systeem niet geheel trouw
was gebleven, hield duizend
gulden over. De tweede keer
won ik duizend gulden en
speelde Eddy quitte. De derde
keer verloren we beiden. Eddy
zelfs 1500 gulden. Vanaf dat
moment zwoor hij nooit meer
in een casino te komen. Toen
bleek zijn ware aard. Een jon
gen die is geboren in het wiel
rennen, kan njet verliezen.
Ons systeem? Oh ja, we had
den eerst geluk, de tweede
keer een beetje minder en 't
laatst pech".
Cellenkuur
„Tja, die cellenkuur van Eddy.
Ik praat er eigenlijk liever
niet over, omdat mijn verhaal
nogal wat stof heeft doen op
waaien. Eddy zelf lacht er om.
Kan hem echt niet schelen. Ik
vind het niet leuk een goede
vriend op die manier in het
nieuws te brengen. Er is zo
veel verkeerds over geschre
ven. Jammer, jammer".
„Ik moest er een verhaal over
maken, omdat het een deal
was met de directeur van de
kliniek. Met hem had ik de af
spraak dat ik een gratis kuur
mocht volgen om er vervol
gens een verhaal over te ma
ken. Die man had er ook geen
moeite mee dat Eddy mijn
plaats innam. Ik kende de
kuur. Wist uit ondervinding
wat het was en dat het hielp.
Eddy had mij al eens verteld,
dat hij wel twee lengten min
der snel was in de sprint dan
een paar jaar terug. Hij had
een verschrikkelijk Van Pop-
pel-complex. En hij werd ou
der, vond-ie. Die cellenkuur
leek me echt iets voor hem.
Want het is goed, hè. Je voelt
je herboren. Zonder dat hij het
wist, heb ik eerst de Belgische
wielerbond gebeld met de
vraag of het tot doping werd
gerekend. Dat was niet het ge
val. Eddy en ik konden
gang gaan. Na enige bec
tijd stemde hij toe. Mooi hi
in zijn blote kont op de
En met die schapen. Kon
niets schelen".
„Över de reacties ben ik
der opgetogen. Wat er aljvli
geschreven werd. Het enwi
nog, dat hij als gevolg van da
kuur Parijs-Roubaix won. (re
solute nonsens. Ik kon
goed verdragen dat die
zege daaraan werd toegesclbu
ven. Hij won die sprint
Steve Bauer uit waarlijk
loren positie. Zo is het.
grootse prestatie. Niet als]
volg van die kuur, maar
zij zijn klasse. Ik las het
nergens terug".
„Eigenlijk hebben Eddy e|
besloten niet meer over dit
der werp te zullen praten. U
een goede maaltijd maal]
echter een uitzondering,
mijn werkzaamheden in|
Tour ontvang ik een
vergoeding van Panorai
hoe minder ik uitgeef, d(
meer ik overhoud. Een sii
le Nederlandse rekensom,
niet. Ik slaap daarom ooi
mijn auto. Ruimte geifcj
want het is een Amerikaf
stationcar. Comfortabel 1 y
goedkoop. Zo kom ik de
wel door".
Bokscarrière
„Je wilt het verhaal hie
over mijn bokscarrière? I
kan, want die was kort em
vig. Ach, ik ben een impul
mens. Tijdens een intert
met een bokser vroeg ik n!
of ik als 39-jarige dat ookjy
zou kunnen. Welaan, dat
mits ik volgens zijn stil
aanwijzingen te werk I
gaan. Ik trainde veel en '1
achttien kilo af".
„Na een half jaar zou ik i
debuut maken op de Kè
meeting in Izegem. Ik P
goed gekeurd en alles leel
orde. Tot drie dagen voor!
gevecht de Belgische boksjr
mij een verbod oplegde.
ik vroeg waarom, was hetl
woord even simpel als <r
daarom. Boksen is heleii
niet zo'n agressieve sportJ
mensen zijn juist lief vooj
kaar. Kijk maar hoe vaar
tijdens partijen elkaar strJ
Maar de klappen zijn
hoor. Ik heb veel pijn gel
veel onaangename gevo«
gehad. Het was hoe danP
weer een goede levensles'r
ROME Het toernooi
om de wereldtitel 1990
zal niet de geschiedenis
ingaan als één der meest
aansprekende evene
menten. Maar om, zoals
sommigen doen, Italia '90
nu als één der slechtste
edities af te schilderen
van de strijd om de mon
diale onderscheiding,
gaat ook veel te ver.
Een verschil met recente af
leveringen is misschien wel
dat over het geheel genomen
te weinig sprake was van
echte uitschieters. Een duel a
la Frankrijk-Westduitsland
uit 1982 of Brazilië-Italië uit
datzelfde toernooi is ditmaal
niet geëvenaard. Het was
meer de middelmaat, die
deze uitgave bepaalde, maar
of het gemiddelde niveau nu
sportief bezien wel zo veel
minder was dan voorgaande
is nog maar de vraag.
Een groot manco van Italia
'90 was in elk geval wel het
ontbreken c.q. opstaan van
(nieuwe) vedettes. De enige,
die potentieel ver boven het
gemiddelde uitstak, was toch
nog steeds Diego Maradona.
Dat zelfs een op hooguit tach
tig procent van zijn mogelijk
heden spelende coryfee nog
kan uitgroeien tot de beste
Door onze verslaggever in Italië
man van het toernooi, geeft
te denken. Maradona. in 1986
nog de onbetwiste ster van de
mondiale titelstrijd, gaf
slechts af en toe en dan ook
nog hoogst noodzakelijk de
imponerende impulsen die
Argentinië broodnodig had.
De treffer van Caniggia te
gen Brazilië was zo'n staaltje.
Onopvallend
Voor het overige stond dit
WK in het teken van de on
opvallende nummers tien.
Met mogelijk een uitzonde
ringspositie voor Enzo Scifo.
De Italiaan van origine, jaren
geleden al door de ook toen
malige bondscoach Guy Thijs
slim overgehaald om te kie
zen voor de Belgische natio
naliteit, drukte zeer nadruk
kelijk zijn stempel op de for
matie van de Rode Duivels.
Maar ook Scifo, opvallend
opgebloeid na een magere pe
riode in zijn loopbaan in Ita
lië en Frankrijk, kon niet
verhinderen dat de Belgen er
tegen Engeland onverdiend
uitvlogen.
Hetzelfde gold enigszins voor
Joegoslavië, dat aanjager
Dragan Stojkovic nog wel
enigszins aanvaardbaar voor
het voetlicht zag verschijnen.
Maar ook hij had niet de juis
te wapens om Argentinië in
de kwartfinales voldoende
onder druk te zetten.
De overige als „dirigent" te
boek staande, gezichtsbepa
lende figuren lieten het ei
genlijk afweten. Ook Lothar
Matthëus, ondanks zijn rede
lijke produktiviteit. De speler
van Inter Milan was geen
schim van de dragende mid
denvelder uit eerdere optre
dens van de Duitse ploeg,
maar bleef - net als Marado
na - van waarde door zijn
plotselinge parades.
De Roemeen Hagi hielp er
net aan mee dat zijn ploeg de
eerste ronde overleefde in de
poule met Argentinië, Came-
roun en de Sovjetunie, maar
hij kon geen stempel op zijn
ploeg drukken. Ook een
nummer tien die er niet in
slaagde zijn vooruitgesnelde
roem waar te maken. Zoals
ook de spelmakers van Brazi
lië, Zweden, Spanje, Italië,
Engeland en Schotland geen
naam hebben gevestigd.
Nederland
Nederland is een apart ver
haal en de historie van de
vaderlandse nummer tien is
afdoende bekend. Doordat de
hele Oranje-ploeg nooit in
een redelijk ritme kwam,
kreeg ook Ruud Gullit na de
tweede ronde geen kansen
meer om zich op een wereld
podium goed te presenteren.
Hetgeen ook gold voor de an
dere WK-vedette in spé,
Marco van Basten. Hij kon
tijdens Italia '90 worden bij
gezet in het legioen der
naamlozen.
Hetgeen collectief bezien niet
gold voor de verrassing van
het WK 1990, Cameroun. De
Afrikanen begonnen met de
grootste stunt uit het hele
toernooi, de overwinning op
Argentinië, en zetten hun
heldendaden na die ouvertu
re onverdroten voort. Net als
België vonden de Afrikanen
een onverdiend Waterloo te
gen Engeland. Maar enkele
spelers van Cameroun vestig
den de aandacht sterk op
zich en kunnen nu overal el
ders aan de slag.
Italië is een ander verhaal op
zich. De squadra azzurra
steeg aanvankelijk boven
zichzelf uit, ontwikkelde zich
tot favoriet voor de wereldti
tel, maar moest het onderspit
Lothar Matthaus (links) en Diego Maradona kijken met gemengde gevoelens terug op het WK.
delven in het gedurende dit
toernooi furore makende elf-
meterschieten tegen Argenti
nië. De derde plaats is een
positie, die in verhouding bleef bij het gegroeide ver
staat tot het totale optreden wachtingspatroon. Dat de
van de ploeg van Vicini, Engelsen „slechts" op de
maar wel één die ver achter- vierde plaats beslag legden,
was een ultieme rechtvaardiP
ging voor hun povere optrek
den in de aanvangsfase vaiL
het toernooi.
