Dank van Greenpeace voor
redden van walvissen!'"
nnenland
Irbod op vangst blijft gehandhaafd
zeevarkens
Öp de bres voor
Je Spaanse stier
„Milieuvervuiling oorzaak
groei speciaal onderwijs"
Thuis tel ik
al mijn bulten
CeidócSomorvt
ZATERDAG 7 JULI 1990 PAGINA 3
|/||erplakken
clameborden
orth Sea Jazz verboden
ARLEM De organisator van het In
stitutional Jazz Festival in Amsterdam, H.
lopen^stijn, moet onmiddellijk stoppen met
laten overplakken van reclameborden
aantalr het North Sea Jazz Festival in Den
enhang. Dat heeft de Haarlemse rechtbank-
ote pjident, mr. H.F. van den Haak, beslist
let kort geding dat door de organisatie
het North Sea Jazz Festival was aange-
fO-seènen. Op verschillende plaatsen in Am-
}skouÜam waren affiches van het Haagse
;n me"ement overPlakt door die van het fes-
j 1 in Amsterdam. De Haarlemse rechter
n aannemelijk dat Loonstijn hier de
in heeft gehad-
NAVO
Half miljoen voor
project „Shoah"
DEN HAAG Staatssecretaris
Wallage (onderwijs) stelt een half
miljoen gulden beschikbaar voor dé
ontwikkeling van het project
„Shoah". In dit project zal lesmate
riaal worden ontwikkeld om leer
lingen in het voortgezet onderwijs
op eigentijdse wijze te informeren
over de jodenvervolging in de
Tweede Wereldoorlog. Het materi
aal richt zich ook op het leren er
kennen (bij anderen en zichzelf)
van vooroordelen en dat vooroorde
len tot discriminatie of erger kun
nen leiden. Het maakt deel uit van
het grotere reeds in uitvoering
zijnde project 'Wereldoorlog II-
heden'.
Rotterdam niet
aantrekkelijk
voor toeristen
ROTTERDAM Rotterdam is een
onaantrekkelijke stad voor toeris
ten. De stad olijft duidelijk achter
in vergelijking met andere stedelij
ke regio's in binnen- en buitenland.
Tot die conclusie komt de Erasmus
Universiteit Rotterdam (EUR), die
in opdracht van de gemeente en de
Kamer van Koophandel een onder
zoek heeft verricht naar het ver-
blijfstoerisme in de Maasstad. Vol
gens de onderzoekers moet er in
Rotterdam met haast een grote toe
ristische trekker komen, want de
huidige attracties zijn kwalitatief
van onvoldoende niveau.
Kwakkenkolonie naar
Natuurpark Lelystad
LELYSTAD Het Natuurpark Le
lystad heeft haar watervogelbestand
uitgebreid. Twaalf kwakken, afkom
stig uit de volières van Artis, zijn los
gelaten op een eilandje in Flevoland.
Daar moeten de vogels in alle rust
volgend jaar tot broeden overgaan.
Op deze manier hoopt Rijkswater
staat het kwakkenbestand in Neder
land weer op peil te kunnen brengen.
De vogel was door de milieuvervui
ling bijna uitgestorven. Kwakken
worden vaak vergeleken met kleine
'nachtreigers'. Overdag verstoppen ze
zich tussen het struikgewas, terwijl ze
's nachts op vissenjacht gaan. De
naam hébben de vogels te danken
aan het rauwe 'kwak' geluid dat ze
maken.
Deeltijd vut bij
Rijk niet in trek
DEN HAAG Van de ruim
twaalfhonderd rijksambtenaren
die van de periode vanaf 1 juli
1989 tot 1 mei 1990 aanspraak
konden maken op deeltijd ver
vroegd uittreden (deeltijd vut)
met 59 jaar, hebben er slechts 249
van de regeling gebruik gemaakt.
Dat blijkt uit het een onderzoek
van het ministerie van binnen
landse zaken. Bij de ministeries
van algemene zaken en buiten
landse zaken werkt zelfs geen en
kele deeltijd-vutter. Vooral in ho
gere functies vinden veel rijks
ambtenaren hun werk erg plezie
rig en wordt aangevoerd dat de
functie geen deeltijdwerk toelaat.
?ts in
a wel
e Loi
il de
ondei
ricl)
een t
Alle
zin
en wajORDWIJK „Thank
for saving the wales!",
reusachtig spandoek
Greenpeace wapperde
irmiddag vrolijk op de
evard voor het Oranje
,„il in Noordwijk. De
3P deJkomst van de daar zo-
rse beëindigde conferen-
jciaal, van (je Internationale
kwijntjvjsvaart Commissie
ereiïfyc) was dus niet zo
jeilijk te raden.
huln
aaieiUcht. Volgens hem stond
econfdeze week in Noordwijk
welil op het spel, veel meer dan
buitenwereld was door-
vai"on§en- Brjna niemand zou
~R gerealiseerd hebben met
Weel kracht de delegaties
jj Japan, IJsland en Noor-
tgen probeerden het totale
pratorium' (verbod) van de
op commerciële vangsten
grijptfeedaan te maken.
,er is| delegatie van IJsland ver-
5 -rde ronduit dat de tijd was
imen om dit verbod te
De IWC besloot in Noord
wijk dat zij zich ook het
lot gaat aantrekken van de
kleine walvisachtigen, zo
als de dolfijn. Jaarlijks
worden er van deze inter
nationaal nauwelijks be
schermde dieren honderd
duizenden gedood. Alleen
al in Peru komen jaarlijks
circa vijftigduizend dolfij
nen op de markt, als 'zee
varkens'.
verzachten. Volgens de IJslan-
ders is er niets op tegen om
tussen nu en 1995 in het noor
den van de Atlantische
Oceaan een paar honderd
dwergvinvissen te gaan schie
ten. Uit wetenschappelijke on
derzoeken zou zijn gebleken
dat de populatie van deze zee
zoogdieren daar groot genoeg
voor is. Japan en Noorwegen
legden soortgelijke plannen op
tafel, maar dan voor 'weten
schappelijke doeleinden'. De
leden van de Japanse delegatie
ontkenden overigens niet dat
walvisvlees in hun land nog
steeds als een delicatesse
wordt beschouwd.
Massaal verzet
Greenpeace is er zeker van dat
de beide lhnden er wel dege
lijk op uit waren om het com-
merciële-vangstverbod te ont
duiken. Volgens Drieman is
dat ook de reden waarom een
overgrote meerderheid van de
IWC weigerde akkoord te
gaan met de voorstellen voor
'wetenschappelijke vangsten".
De conferentie deed een drin
gend beroep op Japan en
Noorwegen om hun plannen
niet uit te voeren. De Sovjetu
nie zag uit .eigener beweging
af van een wetenschappelijke
jacht, toen dat voornemen op
massaal verzet stuitte.
De Internationale Walvisvaart
Commissie werd in 1949 opge
richt. Aanvankelijk ging het
op de bijeenkomsten van de
IWC voornamelijk om het
vaststellen van de hoeveelhe
den die geschoten mochten
worden. Dat werd anders in
de jaren zeventig en in de ja
ren tachtig kwam er, onder
druk van met name de Vere
nigde Staten, zelfs een totaal
jachtverbod om de bedreigde
soorten walvissen de kans te
geven zich te herstellen. Tot
1988 zouden Japan, Noorwe
gen, de Sovjetunie en IJsland
overigens toch nog zo'n der
tienduizend van deze zeezoog
dieren hebben gedood, onder
het mom van wetenschappe
lijk onderzoek.
Drieman: „Waar wij op uit wa
ren was het in stand houden
van het commerciële-vangst-
verbod. Dat is gelukt. Maar
ook de pogingen om het ver
bod te ontduiken, door zoge
naamd voor wetenschappelijk
onderzoek te gaan jagen, zijn
afgeketst. Wij zijn bijzonder
tevreden".
Onzorgvuldig
De delegatieleiders van Japan,
IJsland en Noorwegen liepen
minder vergenoegd rond in
het Oranje Hotel. Zij meenden
dat de conferentie onzorgvul
dig met de doelstellingen van
de IWC was omgesprongen.
Deze doelstellingen zijn: het
behoud van de walvissoorten,
een verstandig gebruik door
de mens van deze soorten, én
de ontwikkeling van de wal
vis-industrie.
„De laatste jaren wordt echter
voortdurend het accent gelegd
op de vermeende schadelijk
heid van de walvisvangst. We
tenschappelijke onderzoeken
waaruit zou blijken dat som
mige soorten niet langer wor
den bedreigd, krijgen geen
kans tot de agenda van de
IWC door te dringen", aldus
de Japanner, de Noor en de
IJslander op een persconfe
rentie na afloop. Zij spraken
de vurige hoop uit dat de con
ferentie van 1991, die gehou
den zal worden in IJsland, be
tere resultaten oplevert. Is dat
niet het geval, dan is het niet
uitgesloten dat de drie landen
de IWC verlaten.
RIK IN 'T HOUT
inde„wMITÉ ANTI STIERENVECHTER HIJST
land ODE VLAG
JRECHT Een groepje
et la -rvriendelijke Nederlanders
bejeft vandaag in Utrecht offi-
el het 'Comité Anti Stieren-
hten' opgericht. De leden
len een halt toeroepen aan
wreedheid, die het stieren-
:hten in hun ogen is.
club is een samenwer-
jverband van drie grotere
ïisaties voor dierenbe-
;rming en onderhoudt naar
:n zeggen nauwe contacten
it Spaanse actiegroepen. De
ep wil zich echter hoofdza-
ijk richten op publiek in ei
land. Als het comité zijn
ederlander ooit meer
voet in een stadion waar
•t hadet stieren wordt gevochten.
.WWjok niet om 'de zuidelijke cul-
e hoiift»- op te snuiven'. Want stie-
1 eerrechten is geen cultuur en
in /?ker niet om op te snuiven,
4u§ het comité,
ét is een walgelijk barbaris-
geld|e". zegt Bob Mayer, de inspi-
voorftor van het comité. Mayer
inde tien jaar in Spanje en
dageed schouder aan schouder
e meiet Spaanse actiegroepen te-
de 'stierenvechtersmaffia'.
dfkkfemarteld
1989De stier wordt zijn hele leven
zijnjng psychisch en lichamelijk
n l.Gfemarteld. Dat is bedoeld om
effefem agressief te maken", al-
Mayer. Een aantal dagen
wectyjordat het grote geweld in de
WW.rena begint, wordt het dier
olgens Maijer „gruwelijk a"f-
Weifemat", zodat hij minder ge-
larlijk is. „De stier wordt ook
el eens opgesloten in een
rappe, donkere kist die op
in helling wordt geplaatst,
'aar hij zichzelf afpeigert
)or urenlang te proberen
rhteruit te krabbelen om ho-
r :ontaal te kunnen staan. De
[ïatador of torero bepaalt
ieestal zelf welke voorberei-
ing de stier krijgt", aldus
layer. „De meesten zijn na-
pelijk niet zo dapper".
Vat er in de arena zoal ge-
feurt is genoegzaam bekend:
nsen die de stierenek moeten
•orsnijden, paarden die open
gereten worden en soms na
derhand zonder verdoving
dichtgenaaid voor de volgende
keer.
Toch wil het comité, dat vol
gend jaar hoopt samen te wer
ken met Duitse en Britse
geestverwanten, ook daarover
actieve voorlichting geven aan
het publiek. Mayer: „Blijkbaar
is het publiek in staat om toe
te kijken zonder te zien wat er
eigenlijk gebeurt".
Traditie
Mayer verklaart die collectie
ve blindheid met woorden als
traditie en propaganda. „Er
zijn wetten tegen dierenmis
handeling, maar de minister
president van Spanje is zelf
groot voorstander van stieren-
vechten".
Het comité verwacht dat een
massale boycot door vakantie
gangers wezenlijk kan bijdra
gen aan de doodsteek van de
stierenmishandeling. Behalve
met voorlichting wil het comi
té zich bezighouden met fonds
werving voor Spaanse actie
voerders en pressie op Neder
landse reisbureaus.
Dat laatste zal niet zo'n zware
taak worden, lijkt het. Bij het
Spaans Verkeersbureau is
geen enkele folder over stie-
renvechten beschikbaar.
Woordvoerder A. van Breda:
„Er wordt ook zelden naar ge
vraagd. Als dat wel gebeurt is
het enige wat wij kunnen ver
tellen dat de grotere arena's in
het zomerseizoen elke zondag
geopend zijn. We zullen er niet
principieel over zwijgen. Het is
een traditie die ingebed is in
de cultuur van het land waar
over wij voorlichten".
Dat het gevecht tussen mens
en dier cultuur is en dus geres
pecteerd moet worden is kol
der, vindt Rob Jasperse. „Het
is wel een traditie, maar een
verkeerde traditie. In dit land
heerste ooit de traditie van de
heksenjacht. Maar dat wil niet
zeggen dat het goed was. Een
cultuur brengt ook slechte din
gen voort".
STEPHEN TEEUWEN
Eerste
deelnemers
Op Schiphol zijn de eerste
deelnemers aangekomen
voor de Wereldspelen voor
Gehandicapten, die over
een week in Assen begin
nen. Na een dertig uur du
rende vlucht zette de ploeg
van Australië (dertig spor
ters, van wie vijfentwintig
rolstoelers) voet en wiel op
Nederlandse bodem. De
rolstoel van Vince Vallelan-
ge (r) moest op de luchtha
ven nog een kleine repara
tie ondergaan, voordat het
gezelschap naar Assen
kon vertrekken. Aanstaan
de dinsdag komen met in
totaal 32 vluchten de twee
duizend deelnemers aan
op Schiphol.
Pagina 53: Gehandicap
tensport kent ook inci
denten
UTRECHT De sterke
groei van het speciaal on
derwijs is misschien niet
alleen een gevolg van so
ciaal-pedagogische en
maatschappelijke factoren.
Bij het zoeken naar de
oorzaken moet ook wor
den gekeken naar schade
lijke stoffen in het milieu
en de verbeterde zorg
voor zieke pasgeborenen.
Medewerkers van de faculteit
psychologie en pedagogische
wetenschappen van de Vrije
Universiteit stellen dit in het
Nederlands Tijdschrift voor
Geneeskunde. Het aantal leer
lingen van vijf tot veertien
jaar dat speciaal onderwijs
volgt is met 25 procent geste
gen van ruim 66.100 in 1970
tot bijna 83.000 in 1987. Dit on
danks een drastische daling
van de geboortecijfers sinds
1970. Als daarmee rekening
wordt gehouden, is de groei
niet 25 maar bijna 64 procent.
Het speciaal onderwijs omvat
de scholen voor kinderen met
leer- en opvoedingsmoeilijkhe
den (LOM), moeilijk en zeer
moeilijk opvoedbare kinderen,
moeilijk en zeer moeilijk le
rende kinderen en de scholen
voor lichamelijk gebrekkigen
en voor doven, slechthorenden
en spraakgebrekkigen. Het
aantal jongens is in het spe
ciaal onderwijs niet alleen al
tijd al groter geweest dan het
aantal meisjes, het groeit ook
sterker.
Een omstandigheid die verant
woordelijk kan zijn voor de
groei van het speciaal onder
wijs is de sterk verbeterde ne-
onatale zorg. Daardoor kun
nen babies die tien jaar gele
den nog zouden zijn overleden
nu nog in leven worden ge
houden. Orlebeke sluit niet uit
dat zich onder de „overlevers"
een relatief groot aantal kin
deren met een handicap be
vindt. Omdat dit nog niet het
verschil tussen jongens en
meisjes verklaart moet ook re
kening worden gehouden met
„een complex van oorzaken in
de ecologische sfeer", waar
voor jongens gevoeliger kun
nen zijn. Orlebeke rekent daar
ook effecten bij van het gedrag
van zwangere vrouwen (ro
ken, alcohol, kalmeringspil-
len).
Sommige landgenoten
zijn echte helden.
Onvervaard trekken zij
ten strijde tegen onze
kleinste 'vijanden', de
insecten. Een van onze
verslaggevers
doodsbang voor
spinnen maar van het
meppen kan hij geen
genoeg krijgen reisde
voor een nieuwe
aflevering van de
zomerserie: „Een andere
kijk op toeristisch
Nederland" naar
Muggenbeet, in de hoop
daar zijn grote slag te
kunnen slaan.
„Nou schat, welterusten!".
Op dat uitgelezen moment
wordt de mug, het kleine
loeder, actief. Het licht is ge
doofd, de slachtoffers zijn op
hun loomst en slaperigst en
ziedaar: terstond nemen de
duikvluchten een aanvang.
Uit het niets duikt hij plage
rig zoemend op, als een Ste-
alth-bommenwerper.
Een urenlange zenuwenoor
log begint; terreur tussen
mens en insect met aan- en
uitknippend licht en zinloos
geknal van avondbladen te
gen het behang. Op dat mo
ment weet de mug al dat de
Victorie aan hem 'is. Want
uiteindelijk zal hij neerstrij
ken als de tegenstander van
pure uitputting in slaap is
gevallen en een fijn plekje
uitzoeken om zijn bloeddorst
te lessen. Is er een intelli
genter schepsel op aarde?
Nee toch zeker!
Ook in het Overijsselse
plaatsjes Muggenbeet bewijst
de mug zijn heerschappij.
„Heeft u hier soms veel last
van muggen?" vraag ik be-
hoezaam aan Jannie Gorte,
uitbaatster van het enige
café-restaurant, 'Geertien'.
Maar uit haar reactie
spreekt pure verontwaardi
ging over zóveel vooringe
nomenheid. „Dat wij hier
voortdurend gebukt gaan
onder een muggenplaag is
een absoluut fabeltje", werpt
ze tegen. „Er zijn er hier niet
meer muggen dan in wille
keurig welk ander dorp in
dit merengebied!".
De bevolking van Muggen
beet telt zo'n dertig zielen.
Men houdt zich vooral op in
één van de dertien monu
mentale boerderijen, gelegen
in de oksel van het riviertje
de Wetering dat aan weers
zijden brede rietkragen
heeft. Een bruisend dorps-
of verenginigsleven is er
niet. „We leven hier erg op
onszelf, we bemoeien ons
niet zo met elkaar", vertelt
de oudste inwoner (78) van
het buurtschap, die zijn
naam omwille van de priva
cy liever niet in de krant
ziet.
Ditje en datje
„Twee keer per jaar komen
we bij mekaar in café Geer
tien", meldt hij. „Dan drin
ken we een ditje en een da
tje en dat is al. Dat vind ik
ruim voldoende".
„Erg hè, die muggen", pro
beer ik opnieuw. Maar de
oude man veert als door een
wesp gestoken uit zijn lede
ren fauteuil. „Onzin! Absolu
te onzin!", roept hij geër
gerd. Wijzend naar de toeris
ten die aan de rand van zijn
erf langzaam in kano's voor
bij glijden: „Iedereen die
hier komt begint meteen
over die muggen. Als het
hier Scheerwolde had gehe
ten, had je er niemand over
gehoord. Maar mij hoort u
niet klagen. Ik woon hier nu
dertig jaar en echt, ik heb er
nooit een seconde van be-
De gemeente-archieven van
restauranthoudster te beves
tigen. Volgens de vergeelde
documenten die er zijn opge
slagen is de naam Muggen
beet niet voortgekomen uit
een insectenplaag, maar zou
het resultaat zijn van een
verbastering. In de Middel
eeuwen trokken boeren naar
de oevers van het riviertje
'de Muckenbeek' om zich te
onttrekken aan het gezag
van de bisschop van Utrecht.
In 1443 is voor het eerst
sprake van een nederzetting
met de naam 'Muggenbeke'.
Watersport
Het huidige Muggenbeet is
vooral bekend bij waterspor
ters die via de Wetering af
zakken naar Giethoorn. Op
het terras van 'Geertien',
ooit een door twee zusters
gedreven boerderij-café,
kunnen de zeilers en pseu-
do-kapiteins zich spijzen en
laven. Volgens Jannie Gorte
is het ook in de winter een
drukte van belang, vooral
als er ijs ligt. „Dan komen de
schaatsenrijders hier een
warme kop chocola drinken.
Verder krijgen we nogal wat
bezoek van het personeel
van bedrijven uit de om
trek".
Muggenbeet is in een stief
kwartiertje te bewandelen.
Bezienswaardigheden zijn er
niet, afgezien dan van die
kleine wondertjes: verstilde
vennen met vanillewitte le
lies, hoefblad, bereklauw en
een rietzangertje bij het wa
ter. Ik waag me wat dieper
in het drassige land, op zoek
naar nog meer natuur
schoon, misschien een meer
koetennest of aalscholver?
Het begint al snel te soppen
onder de zolen en de aarde
zuigt zich vast alsof ze de
verslaggever nooit meer wil
laten gaan. En dan klinkt
plots dat bekende geluid,
modulerend in een hoge 'C'.
Gretig zoemend verlaten de
sluwe kameraden hun ge
heime schuilplaatsen en be
reiden zich voor op een
frontale aanval. Wild met de
armen maaiend en een mod-
derspoor achterlatend, blaas
ik de aftocht.
's Avonds tel ik thuis de bul
ten. „In Muggenbeet ge
weest?", vraagt mijn partner.
In een hoek van de kamer
ontwaar ik een zwart stipje
dat zijn uiterste best doet op
een vergeten spijkertje te lij
ken. Beeld ik het me in, of
glimmen daar vileine oogjes?
„Och, het valt er wel mee
met de muggen", antwoord
ik laf. „Welterusten schat!".
PAUL KOOPMAN
SAAIBAAI
door WILLEM RITSTIER
Op twee na alle krakers vrij
GRONINGEN De raadkamer van de rechtbank in Groningen
heeft 47 gedetineerde krakers op vrije voeten gesteld. Gister
middag werden al zestien krakers in vrijheid gesteld. Dit bete
kent dat alle verdachten in het proces tegen de krakers van het
Wolters-Noordhoff-complex op twee na vrij zijn. Bij dit tweetal
liet de raadkamer het gevaar voor herhaling van de strafbare
feiten zwaarder wegen dan de grond van rechtsongelijkheid.
Volgens persrechter mr. F. Wieland zegt deze vrijlating echter
niets over de bewezenverklaring en de mogelijke straf. De over
weging voor de vrijlating was de rechtsongelijkheid, die was
ontstaan doordat eerder al verdachten waren vrijgelaten. Tij
dens de vierde dag van het proces verklaarde voor het eerst een
verdachte dat hij zich uitdrukkelijk distantiëerde van de rellen
bij de ontruiming. Het openbaar ministerie zag hierin echter
geen aanleiding om van de eis van negen maanden af te wijken
die voor alle verdachten geldt. „Het gaat om de zonde en niet
om het berouw". Maandag is de laatste procesdag in Groningen.
De rechtbank doet in alle zaken op 17 juli uitspraak.
Dales wil hogere pensioenpremie
DEN HAAG Minister Dales van binnenlandse zaken wil de
overheidsbijdrage in de pensioenpremies voor ambtenaren met
1,6 miljard gulden verhogen. Gebeurt dat niet, dan zullen bij stij
gende overheidssalarissen tekorten ontstaan bij het Algemeen
Burgerlijk Pensioenfonds (ABP). Dales wil nu al vastleggen dat
de huidige (lage) pensioenpremie van 8,8 procent met ingang
van 1992 elk jaar met één procent omhoog gaat. Dat kost 400
miljoen gulden in 1992, wat zal oplopen tot 1,6 miljard gulden in
1995. Dales houdt rekening met een verhoging van 15 of 16 pro
cent. Niet duidelijk is wanneer de ambtenaren moeten gaan
meebetalen aan de hogere premies. Dales is daar nu huiverig
voor, omdat daardoor op z'n minst een deel van de ruimte die
beschikbaar is voor verbetering van de arbeidsvoorwaarden zal
opgaan. De pensioenpremie (die ook dient om vut- en arbeidson
geschiktheidsuitkeringen te betalen) is vanaf begin jaren '80
door achtereenvolgende kabinetten sterk verlaagd.
