Offensief aanhangers Lefebvre Toetsen van deugdelijkheid en niet meer mT £eidóc Goma/nt CckUcSoivuMit Nederlandse kerken met Roemeense kerk om de tafel kerk wereld Congres katholieke kinder- en jeugdkoren King David Fund in zeer grote financiële problemen Schoolwiizer CekLcSouocmJi Hoop voor Afrika FEESTELIJK LEVEN/OPINIE VRIJDAG 6 JULI 1990 PAGINA r ROTTERDAM De Her vormde Kerk en de Gerefor meerde Kerken zullen de Hervormde Kerk van Roeme nië tijdens een speciaal beraad in oktober helpen bij de op stelling van een nieuwe ker korde. Verder in de toekomst zullen conferenties worden belegd over de verhouding tussen kerk en staat, het ker kelijk jeugdwerk en het pas toraat. Dr. G.H. van de Graaf, vice- voorzitter van de hervormde synode, heeft dit in Roemenië met vertegenwoordigers van de Hongaarssprekende kerk (ongeveer 1 miljoen leden) af gesproken. „We zijn van plan kerkbrede assistentie aan el kaar te verlenen", zegt hij. Tot nu toe lag de nadruk op diakonale hulpverlening, die overigens ook geïntensiveerd zal worden. Van de Graaf vindt het lo gisch dat begonnen wordt met de verandering van de ker korde, omdat daarin de grote lijnen van het kerk-zijn wor den uitgezet. Op dit moment staat in de kerkorde nog dat de Roemeense overheid alle kerkelijke besluiten moet goedkeuren. Ook tal van an dere artikelen moeten worden aangepast aan de nieuwe tijd „en daarbij kan men onze know-how wel gebruiken". Het is de bedoeling dat de twee bisschoppen van de Her vormde Kerk van Roemenië, Laslo Tökes en Kalman Csi- ha, eind oktober de gezamen lijke synodevergadering van de Hervormde Kerk en de Gereformeerde Kerken in Lunteren bijwonen. Vooraf gaand aan deze vergadering staat het kerkorde-beraad ge pland, zo meldt Van de Graaf. Niets is zo moeilijk als zichzelf niet te bedriegen L. Wittgenatein Onderwijsraad: Evangelische scholen zijn aparte richting DEN HAAG Scholen op 'evangelische grond slag' zijn te beschouwen als scholen die uitgaan van een eigen richting. Dat vindt de Onderwijs raad, het belangrijkste adviescollege van de mi nister van onderwijs. Een conclusie die daaraan verbonden kan* worden is, dat naar het oordeel van de Onderwijsraad evangelische scholen als zodanig in aanmerking komen voor bekostiging door het rijk. cretaris Wallage. Deze betrekt dit advies in zijn antwoord aan de Raad van State die hem om advies vroeg in ver band met een beroep van de gemeente Arnhem. De ge meenteraad van deze stad wees een verzoek om mede werking te verlenen aan de oprichting van een evangeli sche basisschool af. Het be stuur van de stichting ging in beroep bij het College van Gedeputeerde Staten, waarna deze de gemeente Arnhem in het ongelijk stelde. Vervol gens ging de gemeente tegen deze uitspraak in beroep bij de Raad van State. De Onderwijsraad definieert 'richting' als de 'godsdienst of levensovertuiging die aan het onderwijs ten grondslag ligt' en 'die op alle terreinen des levens doorwerkt'. Dat is het geval bij de bedoelingen ach ter de Arnhemse <~aanvraag voor een evangelische basis school, concludeert de Onder wijsraad. schouwelijke visie niet dezelf de is als die van de bestaande scholen van protestants-chris telijke richting. Het advies van de Onderwijs raad is mede van belang voor enkele initiatieven die gericht zijn op het stichten van evan gelische scholen voor voortge zet onderwijs. In Soest is een evangelische mavo/havo/ vwo-school in oprichting. Gereformeerde Kerken vrij gemaakt Beroepen te Kantens drs. J. Schoemaker, kand. te Kam pen. Doopsgezinde Broederschap Beroepen te Haarlem als pred. met bijz. opdracht (geestelijk verzorger van het Antonie van Leeuwenhoekziekenhuis te Amsterdam) mw. L. C. M. Blomjous-Mailette de Buy Wenniger, 1.1. pred. te Eindho ven, wonende te Aerdenhout, die dit beroep heeft aangeno- Baptisten Gemeenten Beroepen te Ede G. de Jonge te Doetinchem. PONTOISE Op het grote altaar van de kathe draal Saint-Maclou in Pontoise vlak boven Pa rijs branden de kaarsen weer in een devote stilte. Afgelopen zondag werd de eeuwenoude rust in de gotische gewelven op een verbijsterende manier verstoord. Rome-getrou we katholieken en aan hangers van de geëxcom municeerde aartsbisschop Marcel Lefebvre lever den een weinig orthodoxe vechtpartij. In soutane moesten pastoor Gilbert Gobert, vicaris Jean- Marie Humeau en enige ster ke parochianen het altaar verdedigen tegen een 'com mando' van 150 traditionalis ten, aangevoerd door de mili tante pater Pierre Barrère. Zelfs met alle registers open kon de organist het tumult niet overspelen. Na anderhalf uur greep de politie in om de gemoederen te bedaren. Op het plein voor de kathe draal fluisteren de getuigen. Drie dagen na de altaarge vechten wenst niemand te herhalen wat er die zondag allemaal in het koor is geroe pen. Een vrouw schudt het hoofd. Ook de koster zwijgt, maar in zijn bezorgde hoofd lijken zich de godslasterlijke taferelen steeds weer te her halen. "Ik zeg niets", zegt hij. "Wij willen alleen bidden. Heel de gemeenschap bidt om deze belediging aan de Heer uit te wissen". De actie van de 'Lefebvristen' vvas allerminst een donderslag Dij heldere hemel. In het de- oartement Val d'Oise heerst al enige jaren religieuze on rust. Sinds maart werden vier demonstraties van gespierde geloofsijver gegeven. Doel van de traditionalisten is bij de bisschop, monseigneur Thierry Jordan, erkenning en een of meerdere "leegstaan de" kerken af te dwingen. De aartsconservatieve katholie ken eisen de viering van de Latijnse liturgie, zoals deze in 1570 door paus Pius V werd vastgesteld. De affaire leidde in 1988 tot een schisma met Rome. In het stadje Eaubonne installeerden de traditionalis ten zich nog op het kerkplein om voor een rij van ME-ers het hosanna te zingen. Elders werden demonstratieve, maar vreedzame nachtwakes geor ganiseerd. In Pontoise werd echter bewust de confrontatie gezocht. Het militante Comité Sainte-Geneviève d'Argente- uil had zich voor de gelegen heid versterkt met een hon derdtal aanhangers van het Parijse integristen-bastion Saint-Nicolas du Chardonne- ret. De laatste kerk is sinds dertien jaar bezet door de vol gelingen van monseigneur Lefebvre, die zeer nauwe banden onderhoudt met Jean- Marie le Pen, de leider van het extreem-rechtse Front National (FN). De stoottroe pen van de 'alleenzaligma kende kerk' werden met bus sen naar de Saint-Maclou ge reden. Nieuwe acties Tevreden over de veroorzaak te herrie laat Sainte-Geneviè ve-voorzitter en FN-gemeen- teraadslid in Argenteuil, Mi chel Bischoff, weten dat na de vakantie vast en zeker nieu we acties zullen volgen. "Overal in Frankrijk, want er zijn heel wat plaatsen waar wij, katholieken, de mis moeten vieren in garages en andere vernederende omstan digheden. De muzelmannen krijgen daarentegen wel hun moskeeën". De laatste opmer king staat volgens hem los van zijn politieke overtuiging, maar vloeit voort uit de "schandalige gebeurtenissen" in Argenteuil. Hier verkocht het bisdom de bouwvallige Sainte-Genevièvekerk in 1986 aan het ("communistisch-mar- xistische") stadsbestuur. Na dat lokale moslims er tijdelijk onderdak in hadden gekregen ging de kerk een jaar later te gen de vlakte voor een sociaal woningbouwproject. Bischoff herkende direkt de uitvoering van "de atheistische dogma's van het marxisme" en waar schuwde een ieder die nieuw bouw wilde plegen voor de toorn der Lefebvristen. Ge steund door de eveneens bui ten de moederkerk opereren de 'Broederschap van de Hei lige Pius X' werd besloten tot acties en een inzameling geor ganiseerd voor de bouw van een nieuwe kerk. Hoeveel die collecte tot nu toe heeft opge bracht is volgens Bischoff "vertrouwelijk", maar zijn strijdbare Comité zou wel dui zend leden tellen. De kathedralenbestormers uit Argenteuil krijgen het groot ste gelijk van de militante abbé Barrère, een jonge pries ter met het postuur van een rugbyspeler. In de sacristie van Saint-Nicolas du Char- donneret grinnikt hij om de vele reacties die de door hem geleide charge in de Sainte- Maclou. heeft losgemaakt. "Laat de katholieken er maar over na denken. Alleen wij verdedigen de kerk van de waarheid, de natuurlijke wet en zijn trouw aan de oude ca techismus. In Pontoise is nie mand gewond geraakt. Goed er is wat geduwd, maar dat kwam omdat ze ons wilden verhinderen een altaardoek neer te leggen. Op een onge bruikt altaar nota bene, dat onder het stof zat. Een altaar dus dat niet werd gebruikt door de progressievelingen. Als iemand de Heer beledigd heeft dan zijn zij het wel". Barrère zegt begrip te kunnen opbrengen voor zekere vor men van geweld, al gingen degenen die twee jaar geleden een bioscoop in brand staken omdat daar een godslasterlijke film zou worden vertoond "misschien" tè ver. "We zijn overtuigd van wat we doen en voor sommigen daarom mis schien een beetje geweldda dig. Maar de bijbel staat vol van martelaren en geweldda digheden". Banden met het Nationale Front zouden er volgens de pater niet zijn, wat volgens hem niet wegneemt dat Lefevristen en Lepenisten beiden "traditionele waarden verdedigen". Bisschop Jordan wenst van zijn kant geen olie op het vuur te gooien en is zeer klaarde hij dat het ging om "slechts een tiental personen die helaas niet meer tot de ka tholieke kerk behoren". Wel is na een gesprek met de tra ditionalisten de mis op drie plaatsen in het latijn mogelijk, wat hij rijkelijk.veel acht ge zien hun aantal. Dat een groeiend aantal tradi tionalisten die dialoog inder daad is aangegaan zou voor de harde kern van de Lefebvris ten de voornaamste reden zijn geweest voor de provocatie. Onder de 160 koren is het Ierse koor August II, gefotografeerd tijdens zijn optreden in Maastricht F0T0 ANp MAASTRICHT De be langstelling voor het 24e congres van katholieke kinder- en jeugdkoren van de internationale fe deratie „Pueri Cantores", dat donderdagavond in Maastricht is geopend, is groter dan ooit. Er nemen circa achtduizend koorle den uit zeventien landen uit Europa, Canada en Afrika aan deel. De huisvesting van de jeugdi ge congressisten heeft de or ganisatoren voor grote proble men geplaatst. Op tal van lo- giesgelegenheden, hoofdzake lijk uit de minder dure klasse, in heel Zuid-Limburg en het aangrenzende buitenland is een beroep gedaan om de gas ten te huisvesten. Met 1300 is dit niet gelukt. Daarom is een grote hal van het Maastrichtse expositie- en congrescentrum (MECC) ingericht als mam moetslaapzaal. Kardinaal Simonis, aartsbis schop van Utrecht, verrichtte de officiële opening in aanwe zigheid van de bisschop van Roermond, mgr. dr. J. Gijsen. Alle gasten werden verwel komd door de voorzitter van de afdeling Nederland, drs. A. de Munck, en later nog door de president van de interna tionale federatie, de Westduit ser S. Koesier. Hij fungeerde ook als dirigent van het gelegenheidskoor van achtduizend jongens en meis jes dat een vredesdienst, ge leid door kardinaal Simonis, opluisterde. De kardinaal zei dat zingen dubbel bidden be tekent en dat zingende men sen een goede bijdrage kun nen leveren aan vrede en verbroedering onder de vol keren. De sluiting van het congres wordt zondagmorgen door bisschop Gijsen verricht. Hij gaat voor tijdens een eu charistieviering die vocaal op geluisterd wordt door alle congresdeelnemers. Zij voe ren daarbij speciale composi ties uit van de Nederlandse toonkunstenaars Kees Borne- wasser, docent kerkmuziek in Alkmaar, en van Hub Wolfs uit Maastricht. DEN HAAG Het King David Fund dat de Israë lische economie wil steu nen door Nederlands geld te beleggen in bouw- en vakantieprojecten in het Heilige Land, verkeert in grote financiële proble men. Er zijn twee com missarissen aangesteld om in korte tijd een te kort van ruim 800.000 gulden weg te werken, Het beleggingsfonds werd drie jaar geleden opgericht door K. van Oordt, toen nog directeur van de evangelische stichting Christenen voor Is raël. Hij ging ervan uit dat het fonds in korte tijd voor 15 miljoen aandelen kon verko pen. Deze doelstelling is „op geen stukken na gehaald", zegt H.W. Scholten, één van de commissarissen. Op dit mo ment is er door ongeveer 900 kleine aandeelhouders slechts 2,3 miljoen gulden belegd in Israël. Het Nieuw Israëlietisch Weekblad, dat zich deze week uitgebreid op King David en de stichting Exodus heeft ge worpen, vindt het maar niks dat „christelijk Nederland, sinds de gebreide broekjes voor de arme Afrikanen niet meer bij de werkelijkheid passen, Israël heeft ontdekt als object van liefdadigheid en van beleggingen". De trein op weg naar de in voering van de basisvorming in het voortgezet onderwijs heeft weer een nieuw station aangedaan. Daar zijn de kern doelen ingeladen. Die heetten vroeger eindtermen. De vraag blijft of ze in deze vorm. ge schikt zijn om de kwaliteit van het onderwijs te bevorde ren en te controleren. En of ze nog steeds op gespannen voet staan met de vrijheid van het bijzonder onderwijs. Staatssecretaris Wallage had een kleine commissie de op dracht gegeven die kerndoe len wat minder gedetailleerd te formuleren. Zo op het oog is dat wel gelukt, want in plaats van de 21 dunne boek jes van het vorige ontwerp lebben we nu één wat dikker Doekje, zij' ter gedruk Het gaat zowel om de kern doelen voor het basis- als voor de eerste fase van het voort gezet onderwijs. De scholen moeten ze verwerken in hun schoolwerkplan. Er komen nog plannen over rijkstoetsen, die moeten nagaan in hoever re de leerlingen de doelen in derdaad hebben gehaald. Als je het boekje zo eens door bladert en de formuleringen bekijkt kom je vaak tot de conclusie dat men allerlei za ken, die de leerlingen moeten leren wel aardig en op een nieuwe manier heeft gefor muleerd. Trend en identiteit. Maar al gauw valt je bijvoor beeld op dat er toch nogal wat zaken in staan, die heel dui delijk onder invloed staan van de trend van deze tijd. Dat ze ook opvattingen over bepaalde vakken weergeven, waar lang niet alle leraren in dat vak het mee eens zullen zijn. Nu is dat op zichzelf niet zo erg, want het zal moeilijk te vermijden zijn. Maar de vraag is hoever de overheid hierbij mag gaan. Als er bij voorbeeld verschillende op vattingen zijn ten aanzien van het vak Biologie, mag de overheid dan voorschrijven welke in de school de over hand zal krijgen? Gaat de overheid toch langzamerhand zover dat zij de complete leer stof wil gaan voorschrijven? Bronnenboeken Deze vraag klemt te meer, daar ook de commissie aanbe veelt om de kerndoelen (door de overheid!) verder te laten uitwerken in zogenaamde bronnenboeken. Nog één stap en je hebt de overheidsleer- boeken. (Pro memorie: in de Grondwet staat, dat het be voegd gezag van elke bijzon dere school de leerstof vast stelt!) Maar, zal dan een te genwerping zijn: de kerndoe len nemen slechts 75% van de leertijd in beslag. Het ant woord kan niet anders zijn, dan dat dit een grote slag in de lucht is. Dat is zo vanach ter een schrijftafel onmogelijk te bepalen. Bovendien zal het b.v. op het lbo heel anders lig gen dan op het vwo. Men zou zeggen dat bij zo'n overheids-invloed die over heid met deze kerndoelen de kwaliteit van het onderwijs heel behoorlijk kan beïnvloe den. Ook dat is nog maar de vraag. Hierbij helpt zelfs niet, wanneer je voorschrijft hoe veel uren aan een bepaald vak moeten worden besteed, want ieder weet dat de ene le raar, de ene klas veel meer presteert in bijvoorbeeld twee lesuren per jaar dan de ande- meer gediend door goede toet sen, af te nemen aan het ein de van de basisvorming, en de daarbij te leveren toets-pro- gramma's, die aangeven wat zal worden getoetst. De kern van deze hele ont wikkeling van eerste eindter men en later kerndoelen ligt toch in het feit dat de over heid meer invloed wil hebben op wat er geleerd wordt in de eerste fase van het voortgezet onderwijs en dat ook meer wil controleren. En waarom? Om dat men ongerust is over het huidige peil van het onder wijs, en omdat men het een en ander niet meer geheel wil toevertrouwen aan de scho len, aan de leraren. Immers, momenteel schrijft de over heid voor die eerste fase hele maal geen leerstof voor (slechts vakken en minimaal te geven uren) en laat zij ver der alles aan de school over. De vraag blijft, of dat wan trouwen in de school gepast is, en of men met de nu voor te schrijven kerndoelen op een oirbare manier een stap verder komt. Identiteit In het Wetsontwerp Basisvor ming staat, dat een school al leen voor het vak geschiede nis van de overheids-kern- doelen mag afwijken, als daartegen bezwaren van gods dienstige of levensbeschouwe lijke aard zijn. Nu ik ze, ooit leraar geschiedenis zijnde, be kijk, zeg ik dat ik tegen die formuleringen op zichzelf niet zoveel bezwaren zou hebben. Maar ik zou daarnaast andere zaken willen behandelen, ter wijl er zaken genoemd wor den, die wat mij betreft min der accent zouden moeten krijgen, of die zouden kunnen worden weggelaten. En die keuzen hebben vaak van alles te 'maken met mijn levensbe schouwelijke achtergrond. Bo vendien staan er nogal wat zaken in deze kerndoelen waarvan ik vind dat de over heid er nooit in zal kunnnen slagen om daarover zogeheten neutrale vragen te stellen. Bij het bekijken van de ande re vakken kwam ik tot de conclusie, dat het bij vele daarvan op navenante manier geldt. Zo kan het bezig zijn met de soms heel goed gevon den formuleringen allerlei onderwijsgevenden scherpen in het bewustzijn waar ze ei genlijk mee bezig zijn in hun vak in deze tijd. Het griezelige blijft echter zitten in het feit dat de overheid hier iets gaat door drs. K. de Jong Ozn. voorschrijven en daarbij steeds een stapje verder gaat. Het ware te wensen, dat hier in het onderwijsoverleg en in de Tweede en Eerste Kamer eerst nog eens fundamenteel over wordt gediscussieerd. Want het merkwaardige feit doet zich voor, dat dit nog nooit is gebeurd, terwijl de trein al weer een station ver der is. Zo ver, dat straks aller lei mensen zullen zeggen, dat je ze nu niet meer van dat spoor af zult kunnen halen De overheid heeft tot taak de deugdelijkheid van het bijzon der onderwijs te toetsen en dat is toch wel iets anders dan het vaststellen van de kern doelen van dat onderwijs. IEDERE voetballiefhebber zal met een gevoel van spijt heh> ben gezien hoe het elftal van Cameroun op het WK voetbèi len in Italië door de Britten de voet werd dwarsgezet. Igi prestatie van de 'leeuwen van Afrika' had behalve de bocsc schap dat voetbal nog steeds mooi en artistiek kan zijn, ofei een zekere symbolische waarde. Voor het front van de w: reld kwam Afrika, het 'geplaagde continent', nu eens uitefc! positief in het nieuws. Want voor de rest heeft dit werelw deel, zeker in het rijke Noorden, een slechte pers. Daar is natuurlijke wel een verklaring voor. Wie er statistieken van armoede, honger, uitbuiting en geweld t naslaat, zal veel Afrikaanse landen in de hoogste regioni aantreffen. De Sahel, Etiopië en Mozambique behoren in zil kere zin tot de permanente rampgebieden van de were| Een aantal Noordafrikaanse landpn is in de greep van 1 islamtische fundamentalisme. In Zuid-Afrika is de aparthi nog steeds niet uitgebannen. Dertig jaar ontwikkelingshil hebben de gemiddelde Afrikaan in de landen ten zuiden vjoi de Sahara nauwelijks vooruit geholpen. Kortom, van continenten is Afrika zonder meer het armste. Te vaak echter wordt aan die constatering de conclusie veie bonden dat Afrika daarmee ook een hopeloos werelddeel f geworden, een stervend continent. Wie er ooit heeft mogj rondkijken weet, dat dat gewoon niet waar is. Het was mej[ om die sombere beeldvorming tegen te gaan, dat ministjji Pronk voor ontwikkelingsamenwerking deze week tientl len ministers en deskundigen naar Maastricht had laten k(r men om te praten over de problemen van Afrika. Ondanr het feit dat er geen keiharde afspraken zijn gemaakt, is iL conferentie volgens de meeste deelnemers een succes gewo^ den. k TOCH kan ten aanzien van Afrika niet langer worden v% staan met praten en beloftes alleen. Minster Pronk maal een positief gebaar door aan te kondigen, dat de groei van tf Nederlandse ontwikkelingsbegroting de komende jaren |J heel aan Afrika ten goede zal komen. Dat betekent op c duur anderhalf maal zoveel geld. Maar die hulpinspannin| hoe welkom ook, is niet meer dan de bekende druppel op ói gloeiende plaat. De echte beslissingen over de toekomst Afrika worden elders genomen. In Washington vooral (IM Wereldbank en de Amerikaanse regering) èn in de Afrj kaanse hoofdsteden zelf. Het is lange tijd gebruikelijk geweest, ook in westei kringen, om kolonialisme en economische uitbuiting zon< meer te accepteren als verklaring voor het achterblijven Afrika. Daarmee is niet gezegd dat het rijke Westen g< mede-verantwoordelijkheid draagt voor het ontstaan voortduren van de huidige economische situatie in Afril Maar van de andere kant mag van de Afrikaanse regerin] zelf ook iets worden verlangd. Op het gevaar af te genen seren: te veel landen gaan gebukt onder corruptie, bure« cratie en ondoelmatig overheidsbestuur. Steeds meer drin; gelukkig echter in Afrika het besef door dat voor een econ mische ontwikkeling, die het gehele volk ten goede kon een pluriform economisch systeem nodig is, met onder mee een sterke middenklasse. Die pluriforme economie vereii weer een vorm van democratie; van vrijheid van onderin merschap. Het moet voor mensen aantrekkelijk zijn iets vex n zichzelf te beginnen. DEMOCRATIE op zichzelf is echter geen garantie dat h met Afrika de goede kant op gaat. Daarvoor zijn de bestaat de problemen veel te groot. Het is dóér, dat het Westen ee belangrijke rol kan spelen. Op de eerste plaats door af te n kenen met de enorme Afrikaanse schuldenlast, die elke eet nomische ontwikkeling bij voorbaat vrijwel onmogelij maakt. Zo gaat er al jaren per saldo meer geld Afrika ui dan er in gaat. De Wereldbank heeft enige maanden gelede de toon gezet, door af te stappen van de strakke financial korte-termijnpolitiek en meer nadruk te leggen op het we zijn van mensen op de langere termijn. Er zijn heel voorzicl tige aanwijzingen dat de oproep van de Wereldbank aan internationale gemeenschap om meer te doen voor Afrik wordt gehoord. Als de negatieve trend inderdaad kan wo: den omgekeerd, dan is er een kans dat 'de marginaliserii van de Afrikaanse economie een halt wordt toegeroepei Dan is er een kans dat Afrika, heel langzaam maar op eige kracht, uit het diepe dal omhoog kruipt. Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers). Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden. Telefoon: 071 - 122 244. Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden. Abonnee service Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8 30 tot 17 00 u Nabezorging Telefoon: 071 - 122 248 van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za van 14.00 tot 15.00 u. Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.) Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokaart: I per maand t 24,85 per maand f 25,851 per kwartaal f 74,10 per kwartaal f. 75.10 per jaar f 284,50 per jaar f. 285,501 Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244. Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941. Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702. Bankiers AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 2