►lygoon- journaals nu
verkrijgbaar op video
Stand van zaken in de gaten houden'
£eidó<2 Soiruiut
Beroemde tenoren
op slotfeest WK
Conflict even
van de baan op
Theaterschool
'HJFTIEN JAAR NORTH SEA JAZZ: HANS DULFER
«KUNST/RTV
WOENSDAG 4 JULI 1990 PAGINA 15
Henk van Hoorn (45)
chef bij NOS-radio
HILVERSUM Henk van Hoorn (45) wordt met
ingang van 1 oktober chef actuele programma's
van de NOS-radio. Hij volgt Bert Tigchelaar op,
die correspondent in Berlijn is geworden. Van
Hoorn was de afgelopen zes jaar werkzaam als
eindredacteur/presentator van het VPRO-pro-
gramma „Het Gebouw". Hij was tevens groepsre-
dacteur van radio 1 en radio 5 bij de VPRO. Van
Hoorn werkt sinds 1966 bij de omroep. In dat jaar
begon hij als verslaggever bij AVRO's radiojour
naal. In 1971 werd hij verslaggever bij „Den Haag
Vandaag". Van 1980 tot 1984 werkte hij als parle
mentair redacteur bij de VARA. Voor hij eind
1984 naar de VPRO vertrok, was hij nog enige tijd
werkzaam als presentator bij Radio Rijnmond.
Naast zijn werkzaamheden bij de VPRO presen
teert hij al enige jaren regelmatig het NOS-radio-
FOTO: DIJKSTRA programma „Met het oog op morgen".
Birdprijs postuum
voor Ruud Brink
DEN HAAG De Birdprijs
die tenorsaxofonist Ruud
Brink vrijdag 13 juli zou krij
gen tijdens het North Sea
Jazz festival, zal in ontvangst
worden genomen door zijn
zoon. Brink overleed afgelo
pen weekeinde.
De prijs zal worden uitge
reikt door Stan Getz, die te
vens tijdens het Birdwinners-
concert een speciale ode zal
spelen aan Brink. Getz was
een van de bewonderaars
van het spel van Brink en
zelf eveneens winnaar van
de Bird-prijs, vernoemd naar
de saxofonist Charlie 'Bird'
foto: pr Parker.
Rolling Stones treden
op in Oost-Berlijn
OOST-BERLIJN De Oostduitsers krijgen, na
alle nieuwigheden van de afgelopen tijd, deze zo
mer ook nog eens de gelegenheid een concert te
zien van de meest vasthoudende band, de Rolling
Stones. De groep, die in juni in West-Berlijn al op
trad voor 80.000 mensen, komt in augustus terug
voor een concert in het kader van de wereldtoer-
nee, dat ditmaal wordt gegeven in Oost-Berlijn.
Ondanks dat zij al 25 jaar regelmatig „on the road"
zijn, hebbende Stones nog nooit in Oost-Duitsland
gespeeld. Het wordt voor de Oostduitse fans de
tweede keer dat zij in eigen land een groot concert
van een westerse band kunnen bijwonen, nadat zij
voorheen popmuziek alleen via de radio of een be
perkt aantal platen konden horen. Later deze
maand geeft Roger Waters een concert op het
voormalige niemandsland langs de Berlijnse Muur.
David Roëll-prijs
naar schilder
Van der Heyden
DEN HAAG De 62-jarige
beeldend kunstenaar J. van
der Heyden krijgt de David
Roëll-prijs van 1990. De prijs
onder auspiciën van het Prins
Bernhard Fonds bestaat uit
20.000 gulden en gaat naar
Van der Heyden vanwege
diens verdiensten op het ge
bied van de schilderkunst.
Van der Heyden fotografeert
ook en vervaardigt ruimtelijke
objecten. De onderscheiding is
vernoemd naar dr. David
Roëll, ooit hoofddirecteur van
het Rijksmuseum.
Rappers van
2 Live Crew
nu formeel
beschuldigd
FORT LAUDERDALE
Drie leden van de Ameri
kaanse rap-groep 2 Live
Crew en de eigenaar van
hun platenmaatschappij
zijn gisteren door het
openbaar ministerie for
meel beschuldigd van
obsceniteit.
De bandleden Luther Camp
bell, Mark Ross en Chris
Wongwon werd deelname aan
een obsceen optreden ten laste
gelegd, een vergrijp waarop in
Florida een maximumstraf
van een jaar cel en 1.000 dollar
boete staat. De drie waren op
10 juni gearresteerd na een op
treden in een nachtclub in
Hollywood.
Charles Freeman, eigenaar
van de platenmaatschappij E-
C records die elpees van 2
Live Crew uitbrengt, werd
aangeklaagd vanwege de ver
koop van de langspeelplaat
„As nasty as you wanna be".
De verkoop van deze plaat
werd vorige maand door een
rechter verboden, omdat ook
daarop obsceniteiten te horen
zouden zijn.
De groep 2 Live Crew baart
opzien door zijn openhartig ge
bruik van seksuele termen in
de songteksten, iets dat door
veel Amerikanen, en mogelijk
ook door de Amerikaanse wet,
als verwerpelijke pornografie
wordt bestempeld. Het vierde
bandlid is niet aangeklaagd,
omdat hij als discjockey wel de
begeleidende muziek draait,
maar zelf geen teksten uit
spreekt.
De bewijsvoering waarop de
aanklager zich tijdens het pro
ces zal beroepen is een video
opname die vorige maand tij
dens een optreden werd ge
maakt. De krant Miami Her
ald meldde gisteren dat er pro
blemen zijn gerezen voor het
openbaar ministerie nu blijkt
dat de opname van zeer slech
te kwaliteit is en de vermeen
de obsceniteiten nauwelijks
verstaanbaar schijnen te zijn.
De openbaar aanklager ont
kende dat. Wanneer het pro
ces plaatsvindt is nog niet be
kend.
Kwak in
Duitsland
Herman van
Veen met op zijh
schouder zijn
creatie Alfred J.
Kwak. De serie
over het eendje
zal in 26 afleve
ringen worden
uitgezonden door
de Duitse ZDF.
Herman van
Veen zal zelf een
rol spelen in de
nasynchronisatie
van de serie.
foto: ap
de:
e JBROEK IN WATER-
JJLAND Saxofonist Hans
aapulfer kan zich niet meer
in herinneren dat hij ook op
'inhet eerste North Sea Jazz
enfestival optrad. „Met wie
1 ^dan? Willem Breuker?
e |Nee, volgens mij waren
:e jwe toen al gebrouilleerd".
/ijïHoe hij op het festival terecht
jkwam weet hij nog wel. „Ik
|schreef toen al wel eens wat
voor Oor geloof ik, en had
toen ook al kritiek op het fes-
ttival. Paul Acket, die nooit te
gen kritiek heeft gekund, bel
de me op en vroeg me of ik
soms suggesties had. En sinds
dien treed ik op op het festi
val".
Toen nog met de Perikels, zo
leert een blik in de kranten
die daags na dat eerste festival
in 1976 verschenen. „Publieks-
(erichte muziek speelden we,
in .leb ik altijd gespeeld", zegt
Bfl)Dulfer nu. Zuidamerikaanse
nJ feestmuziek, noemden de
if kranten het. Duif er beschrijft
het als een mengeling van Su
rinaamse muziek en Latin.
„We waren een van de eerste
groepen met conga's en timba-
les. We gaven een iets andere
invulling aan die muziek, we
hadden zo'n beetje een Cu-
u.'baanse freejazz-achtige stijl.
n."Dat was toen heel vooruitstre-
e*Jvend, vrij uniek. Tussen '67 en
n° '70 hadden we platen gemaakt
y""en mensen die ze later hoor-
iePden zeiden: 'dat is Santana'.
e* Alleen liep Santana toen nog
5Cfin z'n korte broek. Om je een
lvV idee te geven hoe we toen
speelden".
Van 12 tot en met 15 juli
wordt in het Congresgebouw
stefn Den Haag voor de vijftiende
inskeer het North Sea Jazz Festi-
eeiival gehouden. In een aantal
gesprekken met nauw betrok-
mipenen van voor en achter de
in schermen kijkt deze krant te-
^)nfug op vijftien jaar North Sea
n Jazz. Vandaag Hans Dulfer,
aclsaxofonist.
nORTH
X. BBUdE
Hans Dulfer: „Ik speel graag veel en stel geen hoge financiële eisen. Bovendien ken ik Acket goed". FOTO: PR
Dulfer heeft sinds die eerste
keer in 1976 elke keer op het
festival opgetreden, met nogal
uiteenlopende formaties. Te
danken aan zijn goede contac
ten met organisator Paul Ac
ket, net als zijn plaatsje in het
festivalbestuur, menen de Dul-
fer-haters. „Ach", zegt Dulfer,
„toen ze Miles Davis vroegen
hoe het kon dat hij al zo jong
met Charlie Parker mocht
spelen antwoordde hij dat hij
de enige was die voor de dope
kon zorgen. Zo is het nu een
maal in de jazz. Ik mocht
vroeger met de anderen mee
spelen omdat ik de enige met
een auto was. Maar wat het
festival betreft, ik speel graag
veel en stel geen hoge finan
ciële eisen. Bovendien ken ik
Acket goed". De suggestie dat
hij wel een heel bescheiden
man moet zijn om niet eens
zijn kwaliteiten te noemen als
reden voor zijn optreden, doet
Dulfer schaterlachen. „Zoals
ik net de muziek van de Peri
kels omschreef kan je moeilijk
bescheiden noemen", vindt hij.
Kritisch
Dulfer staat bekend om zijn
kritische beschouwingen over
het festival, onder meer ver
schijnend in het popblad Oor.
Die kritiek is nu wel wat min
der geworden, geeft hij toe.
„De kritiek die ik had op de
grootschaligheid van North
Sea Jazz is nu wel door ieder
een overgenomen, maar die
grotschaligheid heeft ook een
functie: je krijgt een uitste
kend overzicht van de tenden-
zen in de jazz. Veel mensen
willen zich graag suflopen. Die
zien eruit alsof zer op de ker
mis lopen en niet weten in
welke draaimolen ze zullen
stappen. Daar heb ik zelf nooit
moeite mee. Met een beetje
verstand en wat inzet kan je
toch een heel programma voor
jezelf uitkiezen".
„De eerste keer was een mooi
overzicht van de gevestigde
namen, ik heb Acket toen ge
adviseerd wat onbekenden
naar voren te laten komen. Je
kon er altijd wel onbekend ta
lent ontdekken. Nu ligt dat
toch wat moeilijker. Zelden
ontdek ik iemand van wie ik
met mijn tanden ga klapperen.
Want hoe is het tegenwoordig:
als iemand echt talent heeft
gaat ie in een rockband spelen.
Alleen een sufferd speelt saxo
foon of trompet en gaat in de
jazz. Vroeger was dat net an
dersom".
De kritiek dat pop en jazz zich
te nauw verweven op North
Sea Jazz wijst Dulfer, komend
seizoen direcfeur van de Am
sterdamse poptempel Paradiso,
van de hand. Het is een oude
discussie, vindt hij. „Iedereen
valt over Miles Davis omdat
hij nummers van Michael
Jackson speelt, maar iedereen
vergeet dat hij vroeger ook co
vers speelde van Frank Sina
tra. „Toen hij 'Under the pa
per moon' speelde was Miles
Davis nog goed", hoor je dan,
terwijl ze vergeten dat dat ge
woon een nummer was dat Si
natra ook had gezongen. Ik
heb altijd het idee gehad dat
jazz nooit anders is geweest
dan een commentaar op popu
laire muziek. Een heleboel wat
geen jazz was werd wel jazz
genoemd. De swing-era bij
voorbeeld, dat was geen iazz,
dat was populaire muziek'
Dulfer heeft het idee dat zo
gauw meer mensen belangstel
ling tonen voor jazz die discus
sie over de puurheid van die
muziek de kop opsteekt. Het
voorbeeld ligt voor de hand.
„Mijn dochter heeft zojuist een
plaat gemaakt die het best
waard is besproken te worden
in Jazz Nu, maar het is te po
pulair, en dan mag het weer
niet".
Dulfer treedt de zaterdag van
het festival op met Boris van
der Leek, onder het motto
'tough tenors'. „Een mix van
hedendaagse pop en jazz", be
looft hij. Want dat vindt hij
wel: Miles Davis is al weer te
lang bezig met Michael Jack
son, en zou zich nu moeten
storten op rap en hiphop. „Je
moet de stand van zaken in de
gaten houden", meent Dulfer.
KOOS VAN WEES
ROME De operateno
ren José Carreras, Placido
Domingo en Luciano Pa-
varotti geven zaterdag, ter
gelegenheid van het slot
feest van het Wereldkam
pioenschap Voetbal, een
openluchtconcert.
Voor het optreden is een bij
zondere lokatie uitgekozen: de
Termen van Caracalla in
Rome. De NOS brengt het
concert rechtstreeks op het
scherm (Nederland 3 om 22.30
uur). De drie wereldberoemde
operatenoren zingen bekende
opera-aria's als Lamento di
Federico uit 'L'Arlesiana' van
Francesco Cilea, 'Dein ist mein
ganzes herz' uit 'Das land des
Lachelns' van Franz Lehar en
'Nessun dorma' uit 'Turandot'
van Giacomo Puccini en zul
len tenslotte voor het eerst sa
men op het podium een aantal
speciaal gearrangeerde popu
laire composities brengen. Het
José Carreras.
gaat om een achttien minuten
durende medley met nummers
als 'Maria', 'Tonight', 'La Vie
en rose' en 'Amapola', die in
verschillende talen wordt ge
zongen en speciaal voor deze
gelegenheid is gearrangeerd.
Ze worden begeleid door een
orkest, bestaande uit meer dan
tweehonderd musici onder lei
ding van Zubin Mehta.
Placido Domingo. foto: pr Luciano Pavarotti. foto: ap
AMSTERDAM De studie
leiders van de zeven afdelin
gen van de Amsterdamse The
aterschool, die zich verzetten
tegen de bezuinigingsplannen
van hun directie, mogen van
bemiddelaar A. Mulder met
een alternatief plan komen.
Voorwaarde is alleen dat de
bezuinigingen hetzelfde ople
veren: 1,7 miljoen gulden.
De studieleiders verzetten zich
tegen de bezuinigingen van
hun directie omdat deze vol
gens werden gebruikt om al
lerlei zaken door te drukken
die op het beleidsvlak liggen.
Ze eisten ook het aftreden van
de directie. Mulder zei gisteren
te hopen dat de vakantieperio
de die intussen is aangebroken
voor enige afkoeling zorgt in
het conflict.
Amerikaanse
trash-metal
in Leiden
LEIDEN Voor de liefheb
bers van trash-metal muziek
wordt 30 september de dag
van het jaar. Onder de titel
'Clash of the Titans' spelen de
Amerikaanse groepen Suicidal
Tendencies, Testament, Mega-
deth en Slayer de meest rauwe
vorm van gitaarmuziek. Voor
de concertreeks, onderdeel
van hun Europese tournee,
heeft Mojo Concerts de Leidse
Groenoordhal afgehuurd,
waar de aanval op het gehoor
orgaan van de bezoeker om
vijf uur 's middags begint.
(AARDEN De Wilhel-
ïus-tune roept al herin-
eringen op. Met de daar-
volgende zwart-wit
eelden en de welluiden-
e stem van commentator
'hilip Bloemendal zijn we
reer helemaal terug in de
jd van de oude bioscoop-
ftms, voorafgegaan door
et vermaarde Polygoon-
nirnaal.
h dat is precies de bedoeling,
rant vanuit de archieven van
olygoon is een vijfdelige vi-
eo-serie gebracht, waarvan
et eerste deel onlangs in de
rinkels is verschenen,
toor het dichtdraaien van de
ibsidiekraan is het bioscoop-
lurnaal Polygoon in het mid-
en van de jaren '80 uit de bio
topen verdwenen. Daarna
ÉVerd de instantie onder de
naam Polygoon Televideo In
ternational, PTY, onderge-
iracht bij de Naardense firma
Itrengholt, uitgeverij van on-
lermeer boeken en muziek,
a lie nu in samenwerking met
:ot Ie NOS nieuw projecten heeft
eei ipgezet.
m TY-manager Fank van den
toejngel: „Samen met de NOS
1 2 naken we uit de televisie-ar -
:hieven videobanden voor de
"s,fconsumentenmarkt. Een paar
"st litgaven zijn bijvoorbeeld 'Het
'esjGouden Huwelijk', een docu-
lermentaire over het leven van
w Juliana en Bernard, een band
rui (ver de constructie van de
Deltawerken, 75 jaar Konink
lijke Luchtmacht en, samen
met Studio Sport, een samen
vatting van het EK-voetbal in
1988. Alle banden duren 90
minuten en zijn gewoon te
koop in platenzaken, boeken
zaken en videotheken".
Polygoon
De NOS is op het idee geko
men om archiefmateriaal op
videobanden over te brengen,
omdat steeds meer mensen
voor een kopie van een be
paald programma bij de om
roepen aankloppen. Ook voor
het oude Polygoon-journaal,
dat eveneens in de archieven
van het Nederlands Omroep
productie Bedrijf, NOB, is te
vinden, zijn liefhebbers.
Het Polygoon-journaal, ge
maakt in opdracht van de
Rijks Voorlichtings Dienst,
RVD, heeft een grote histori
sche waarde. Het journaal
werd vanaf 1921 tot 1986 in de
vaderlandse bioscopen ver
toond en was vooral in de be
ginjaren voor veel mensen een
van de weinige nieuwsbron
nen. Het NOB heeft de pro
ducties daarna aangekocht zo
dat televisiemakers hier uit
kunnen putten.
Voor het gemak worden de
overigens goed beheerde, maar
wel uiterst brandbare Poly
goonfilms momenteel overge
schreven op videobanden.
Daarbij is het plan ontstaan
om ook de oude journaals op
de markt te brengen.
„Uit de kijkcijfers blijkt dat te
levisieprogramma's met histo
risch materiaal goed aan
slaan," aldus Van den Engel.
„Mensen kijken graag nog
eens naar vroeger terug. Hoe
was het in de tijd dat ik werd
geboren? En hoe zag de wereld
er uit toen mijn ouders in de
wieg lagen? Dat soort zaken
leven momenteel".
„Daarom hebben we als begin
van deze serie gekozen voor
de na-oorlogse jaren. De vol
wassenen van nu hebben
jeugdherinneringen aan die
tijd en kinderen kunnen zien
hoe het toen was. En ook voor
het onderwijs is zo'n documen
taire dan interessant".
Beeld van Nederland
Onder de titel 'Beeld van Ne
derland' passeren in elk deel
vijf Polygoonjaren de revue.
Deel 1, over de jaren '45-'50, is
onlangs verschenen. Deel 2
('50-'55) verschijnt in septem
ber, waarna tot en met april
1992 de volgende periodieken
zullen uitkomen.
In totaal ligt in de Polygoon
afdeling van de NOB-archie-
ven meer dan twee miljoen
meter film opgeslagen, gelijk
aan een kleine 1300 uur histo
rie. En elk lustrum telt maar
liefst 4000 onderwerpen. NOS-
programmamaker Wil de Jong
zocht al dit materiaal uit en
schreef het scenario voor de
eerste delen van 'Beeld van
Nederland'.
Van den Engel: „Het is een
enorme prestatie van De Jong
om uit die hele brij van mate
riaal een vloeiend verhalende
documentaire van negentig
minuten te maken, die je van
begin tot het eind kan boeien.
Onze opzet is dan ook om een
videoserie voor een breed pu
bliek te maken. De feiten wor
den dan wel chronologisch
aangereikt, zoals over de na
oorlogse opbouw, het tientje
van Lieftinck, de troonafstand
van koningin Wilhelmina en
de Olympische overwinningen
van Fanny Blankers-Koen.
Maar er is ook ruimte voor ge
wone, aardige gebeurtenissen
zoals een hondenshow, sport
programma's, de komst van de
Wegenwacht in motor-met-zij-
span en de verkeersbrigadier-
tjes. Want juist daardoor laat je
het leven van alledag uit die
jaren zien".
Fenomeen
In Amerika en Engeland is de
koopvideo al jaren een bekend
fenomeen. Video-uitgeverijen
trekken vooral een enorme
markt met de zogenaamde
'how to do'-producties, video
banden waarop bijvoorbeeld
wordt getoond hoe je wijn
moet maken, een aquarium
kan inrichten en de hond kan
trimmen. Bekende artiesten
maken hiervan gebruik. Zo
brengt Jane Fonda op deze
manier een fitness-programma
op de markt.
Maar in Nederland staat de
koopvideo nog in de kinder
schoenen. Reden voor PTY
om voorzichtig te beginnen.
Pas wanneer de eerste vijfdeli
Het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard vormt een van de opzienbarende gebeurtenis
sen die is terug te vinden op de videobanden, samengesteld uit de Polygoon-journaals.
foto: sp
ge serie aanslaat, die gezamen
lijk in de boekenkast de land
kaart van Nederland vormen,
worden de vooroorlogse jaren
onder de loep genomen. Om
dat van die jaren minder ma
teriaal voor handen is (toen
werd er nog niet iedere week
een nieuw Polygoonjournaal
gemaakt) zullen deze delen
een periode van tien jaar be
lichten.
Verloren
Daar komt nog bij dat tijdens
de laatste oorlog veel materi
aal verloren is gegaan bij een
bombardement op het Haagse
Bezuidenhout, waar de Poly
goon-journaals destijds lagen
opgeslagen. Een oproep van
het NOB aan particulieren en
bioscoopexploitanten om in
ruil voor een gave videocopie
oude journaals af te staan,
heeft inmiddels 57 reacties op
geleverd. Zelfs beelden uit de
Eerste Wereldoorlog zijn hier
bij weer boven water geko-
Bovendien werken de NOS en
PTY momenteel aan de nieu
we videoserie 'Het jaar in
beeld' die in januari zal ver
schijnen. Hierin wordt, in de
trent van de boekenserie 'Het
aanzien van ieder jaar in
een negentig minuten durende
documentaire samengevat.
„Ons uitgangspunt is dat ieder
videowerk boeiehd moet zijn,"
zegt Van den Engel. „Anders
kun je net zo goed een band
huren. De beelden moeten ook
authentiek zijn. Zo zitten er in
de historische Polygoon-jour
naals best hier en daar een
ruisje en spatje. Maar niemand
zal dat anders verwachten,
want in de bioscoop zag je het
ook zo."
HELMA VAN DEN BERG
