„Westgeld heet voortaan óns geld
DDR-BURGERS HALEN D-MARK JUICHEND IN
Volgend jaar Westlandse
verse groenten naar Japan
BUITENLAND
EeidócSomont
MAANDAG 2 JULI 1990 PAGINA 5
opnieuw slag
WARSCHAU De Burgerco
mités van Solidariteit hebben
zaterdag een voorstel verwor
pen om zichzelf om te vormen
tot een politieke partij in de
vorm van een federatie die de
regering van premier Tadeusz
Mazowiecki zou steunen. Lech
Walesa had de burgercomités -
in 1988 mede door hem opge
richt - opgeroepen dit idee
van een pro-regeringspartij te
verwerpen, omdat dit volgens
hem zou kunnen leiden tot
een nieuwe dictatuur in Polen.
Slechts tien van de 170 gedele
geerden van de comités uit de
provincies steunden het rege
ringsvoorstel. De comités heb
ben zich ontpopt als de mach
tigste politieke groepering in
Polen en bezorgden Solidari
teit dank zij hun ondersteu
nende werk afgelopen jaar
twee keer een overwinning.
Gisteren kwamen 75 gedele
geerden van de comités op
verzoek van Mazowiecki-aan-
hangers nog eens bijeen.
IRA doodt twee
politiemannen
BELFAST Een sluipschut
ter heeft zaterdag op klaar
lichte dag in het centrum van
Belfast twee politiemannen
doodgeschoten. De politie van
de Noord ierse stad zei dat de
twee dienst hadden in een
drukke winkelstraat. Daar
werden zij onverwacht onder
vuur genomen. Eén politiea
gent was direct dood, de ande
re overleed later in een zie
kenhuis. Het verboden Ierse
Republikeinse Leger (IRA)
heeft de verantwoordelijkheid
voor de aanslag opgeëist.
Kaper blijkt
dienstweigeraar
STOCKHOLM De 19-jarige
student die zaterdag een Sov
jetvliegtuig kaapte en de piloot
onder bedreiging van een nep-
granaat dwong naar Zweden
te vliegen, zei de Sovjetunie te
ontvluchten om te ontsnappen
aan de militaire dienstplicht.
In totaal zijn de afgelopen drie
weken al zes Sovjetvliegtuigen
gekaapt en gedwongen naar
het buitenland te vliegen.
BERLIJN Oost-Berlijn,
Alexanderplatz, een mi
nuut voor middernacht
zaterdagavond. Een jonge
man schudt een fles met
DDR-sekt en probeert
met alle macht de kurk er
tot nul-uur-nul op te hou
den. Het lukt niet. Vijf
tien seconden voor tijd
knalt de kurk eraf eri
spuit een sektfontein op.
Vuurwerk knalt, gejuich
stijgt op uit duizenden ke
len.
Met handen vol worden licht
metalen Oostduitse munten de
lucht ingegooid. Slechts kinde
ren en buitenlandse nieuws
gierigen rapen deze 'alu-chips',
die overigens voorlopig nog
volop geldig blijven, op. Onder
luide bijval steekt een jongen
die op de internationale klok
op het bekendste plein van de
DDR is geklommen een bank
biljet van vijf Ost-mark in
brand. „Nu zijn wij Wessies!",
roept een omstander. „West-
geld bestaat niet meer. Óns
geld heet het nu!"
Vele duizenden blijken te zijn
samengestroomd, eigenlijk tot
hun eigen verbazing. Niets
was georganiseerd, niets was
afgesproken. Met een feilloos
gevoel voor het historische be
lang van de 'oerknal' en
'D(M)-Day' vinden ze dat ze
bij elkaar moeten zijn. Even
worden alle zorgen over koop
kracht, pensioenrechten en
vooral arbeidsplaats opzij ge
zet. Volslagen onbekenden
vallen elkaar in de seconden
en minuten na middernacht in
de armen. „So ein Tag, so
wunderschön wie heute, so ein
Tag, der sollte nie vergeh'n!",
schalt het uit de kelen van een
grote hossende groep Oost- en
Westberlijners.
Het verkeer in de binnenstad
loopt vast. De inzittenden vin
Meesterspion Wolf wil zich melden
HAMBURG Het voormalige hoofd van de spionagedienst
van de DDR, de legendarische Markus „Mischa" Wolf, zal
zich na de totstandkoming van de Duitse eenwording melden
bij de justitiële autoriteiten. In een vraaggesprek met het
Westduitse blad 'Der Spiegel' zegt de 67-jarige gepensioneerde
meesterspion: „Ik heb weliswaar geen vertrouwen in de
Westduitse justitie. Maar ik geloof met behulp van een be
kwame advocaat en door de intelligentie die volgens mij bij
veel politici aanwezig is, een proces aan te kunnen". De ex-
spion pleit in het interview bovendien voor een algehele am
nestie voor alle voormalige agenten. „Zo krijgen zij de moge
lijkheid hun loyaliteit tegenover het verenigd Duitsland en
zijn grondwet te uiten".
den het in overwegende mate
prima. Luid toeterend en uit
de vensters zwaaiend begroe
ten ze de komst van de West
duitse mark, één van 's we
relds hardste valuta's, als hun
wettige betaalmiddel. Veertig
jaar lang mochten DDR-bur-
gers dit geld niet bezitten. Wie
het op welke manier dan ook
in handen kreeg moest het aan
de staat afdragen in ruil voor
Forum-coupons. Daarmee
konden ze dan terecht in de
'Intershops', winkels met een
Westduits assortiment, bedoeld
om de westerse bezoekers te
bewegen hun begeerde geld
uit te geven.
7A1 dat moois'
De Intershops bestaan niet
meer. Alles wat daar te koop
was plus nog veel meer staat
nu tegen concurrerende prij
zen in de winkels in de DDR.
En sinds gisteren beschikken
de DDR-burgers over het geld
waarmee ze al dat moois kun
nen kopen. De monetaire unie
tussen de beide Duitslanden is
sinds nul-uur-nul een feit.
Evenals de economische unie,
evenals de sociale unie. Het
staatsverdrag waarin dit alle
maal tot in de finesses is gere
geld, is in werking getreden.
Met onmiddellijke ingang gel
den in de DDR het Westduitse
belastingrecht en het West
duitse sociale rechtssysteem.
De grootste stap naar de een
wording van de beide Duits-
landen is gezet.
Historisch gezien is er iets heel
merkwaardigs gebeurd. In
1948 was de invoering van de
D-mark in de als economisch
gebied samengevoegde bezet
tingszones van de Amerika
nen, de Britten en de Fransen
(de Trizone) de oorzaak van de
splitsing van Duitsland in de
Bondsrepubliek en de DDR.
Nu maakt diezelfde D-mark
de scheiding ongedaan.
Als zelfstandige staat heeft de
DDR nu nauwelijks nog iets te
vertellen. Alle financiële be
slissingen vallen voortaan in
Frankfurt am Main. President
Karl Otto Poehl van de West
duitse Bundesbank beheert nu
de geldkraan van de DDR.
Niemand lijkt erom te treuren.
Niemand? Toch wel. Onder
langzame trommelslagen van
een man met een zwarte band
om zijn hoofd houden enkele
jongelui, volgens omstanders
trouwe aanhangers van de
PDS (de opvolger van de vroe
gere communistische staats
partij SED) een DDR-vlag ge
spreid. Erop liggen tientellen
DDR-munten. Een vrouw die
de vlag mede vasthoudt plengt
dikke tranen. Echt nat wordt
de vlag echter van een ont
kurkte fles bier die een feest
vierder erop gooit. Enkele mi
nuten later druipen de rou
wenden af.
Eveneens om nul-uur-nul
Een inwoner van Oost-Berlijn toont triomfantelijk de zojuist verworven D-marken.
heeft, aan de rand van de
Alexanderplatz, een bank de
deur geopend. Het is de enige
plaats in de hele DDR waar op
dit moment al de cheques kun
nen worden verzilverd waar
voor de DDR-burgers de afge
lopen weken zo geduldig in de
rij hebben gestaan. De rij
wachtenden staat tot ver om
de hoek in de Karl-Liebk-
necht-Strasse; lengte bijna een
kilometer. Elk kwartier mo
gen twintig mensen naar bin
nen. Wie achteraan staat kan
uitrekenen dat-ie nog zal
wachten wanneer om negen
uur duizenden kantoren hun
deuren openen waar het be
geerde geld kan worden opge
haald.
Enkele overenthousiasten
klimmen op de luifel boven de
bankingang. Het komt tot een
kloppartijtje met de politie, die
vier man arresteert en een
slagstok en een helm kwijt
raakt. Dertien wachtenden
vallen flauw en moeten per
ambulance worden wegge
bracht. Twintig anderen kun
nen ter plekke door Rode-
Kruishelpers worden behan
deld.
25 miljard D-mark was de af
gelopen weken met goedbe-
waakte, onopvallende vracht
wagenkonvooien de DDR bin
nengebracht en vervolgens
met opvallende geldtranspor
ten onder politie-escorte naar
de uitgiftekantoren gereden.
In de loop van zondag blijkt in
de uitgiftebureaus, dat de
DDR-burgers hun feestroes
kennelijk gauw hebben weg
geslikt. Om vijf uur 's middags
hebben ze nog maar een kwart
van de gereed liggende 25 mil
jard afgehaald. Voor de West
duitse minister van financiën
Theo Waigel is dit aanleiding
de volksgenoten in de DDR
een groot openbaar compli
ment te geven voor hun be
zonnenheid. Een kooproes
sluit hij uit.
Of dat klopt moet nog blijken.
Deze zondag kan de DDR-bur-
ger zijn geld alleen kwijt in de
horeca en bij tientallen markt-
kraampjes in de binnensteden.
Bij de gelduitgiftekantoren is
de wachttijd inmiddels tot en
kele minuten gereduceerd. In
Oost-Berlijn gaat menigeen op
speurtocht langs de inmiddels
grotendeels met het nieuwe
westerse assortiment ingerich
te winkels. Associaties met
'Alice in Wonderland' dringen
zich op. Hele gezinnen ver
dringen zich voor de etalages
van een zaak in wasmachines,
vaatwassers, fornuizen, stof
zuigers, magnetronovens en
dergelijke. Het vensterglas
wordt steeds ondoorzichtiger
door de ertegen gedrukte neu
zen, voorhoofden en vingers.
Zeker in Oost-Berlijn mag dat
bijzonder heten. De meeste in
woners hebben toch inmiddels
wel uitgebreid rondgekeken in
West-Berlijn? „Jazeker", zegt
een vrouw, die van de ene in
Oostduitse
DSU in
problemen
OOST-BERLIJN De
Oostduitse DSU (Duitse So
ciale Unie) verkeert in de
problemen nadat het afgelo
pen weekeinde enkele
vooraanstaande leden de
partij hebben verlaten. Za
terdag zegde de minister
van binnenlandse zaken Pe-
ter-Michael Diestel zijn lid
maatschap op en gisteren
volgden drie anderen zijn
voorbeeld.
Diestel stapte uit de partij
nadat deze kritiek op hem
had geleverd omdat hij
voormalige communistische
veiligheidsagenten had aan
genomen. Zijn vertrek uit
de DSU leidde tot specula
ties dat hij ook zou moeten
opstappen als minister,
maar een medewerker van
premier Lothar de Maizière
verklaarde dat er geen
plannen zijn Diestel aan de
kant te zetten. De drie an
deren, oud-partijleider Joa
chim Hubertus Nowack, de
voormalige secretaris-gene
raal Ralph Schick en de
staatssecretaris van land
bouw Dieter Schwarze,
stapten op uit onvrede met
de partijleiding die niet lan
ger de christelijke geest zou
belichamen waarin de partij
was opgericht. De rechtse
DSU, die deel uitmaakt van
de coalitieregering, heeft 25
van de 400 zetels in het par
lement.
Kaunda wijzigt
militaire top
LUSAKA President Ken
neth Kaunda van Zambia
heeft gisteren wijzigingen aan
gebracht in de militaire top na
berichten over een mislukte
poging tot een staatsgreep van
een ongedisciplineerde, ver
warde soldaat. De bevelhebber
van het leger, Garry Kalenge,
werd uit zijn functie ontheven
en vervangen door generaal
Francis Sibanda. Kaunda be
noemde generaal Hananiah
Lungu tot minister van defen
sie. Hij is de opvolger van Fre
derick Hapunda die begin deze
maand aan de kant werd ge
zet.
Volkstelling China
kan niet nauwkeurig
PEKING In China is gisteren de vierde na
tionale volkstelling van start gegaan. De over
heid wil zo een beeld krijgen van de socio-de-
mografische trends sinds 1982, toen de laatste
volkstelling in China werd gehouden. Een waar
leger van zeven miljoen ingezworen volkstel
lers is ingezet om de circa 1,1 miljard Chinezen
in kaart te brengen. Het zal moeilijk zijn de
tientallen miljoenen 'zwarte kinderen' in de
statistieken te krijgen. Dit zijn kinderen die
door hun ouders niet zijn ingeschreven omdat
zij het voorgeschreven kindertal hebben over
schreden. Daarbij komt nog een 'zwevende be
volking' van 20 tot 50 miljoen zielen. Dit zijn
mensen die van het platteland ziin getrokken
naar de steden. De definitieve uitslag volgt me
dio 1992. Tegen die tijd kan de demografische
toestand weer geheel veranderd zijn.
Amerikaan ontvoerd
in Filipijnen
MANILA Communistische guerrilla
strijders van het Nieuwe Volksleger
(NPA) hebben in de Filipijnen een lid van
het Amerikaanse Vredeskorps ontvoerd.
Dat heeft de Amerikaanse ambassade gis
teren in de Filipijnse hoofdstad Manila be
kendgemaakt. De ambassadeur deelde
mee dat Timothy Swanson (26) al op 13
juni was ontvoerd op het noordelijke
eiland Negros, maar dat de ambassade pas
zaterdag werd ingelicht. Het is al de twee
keer dat een buitenlander in de Filipijnen
wordt ontvoerd. In mei werd een Japanse
ontwikkelingswerker ontvoerd door het
NPA dat al 20 jaar tegen de regering
vecht. Hierbij zijn in de afgelopen drie jaar
zeker tien Amerikanen gedood.
de andere verbazing blift val
len, maar het is toch een
wonder dat al dit moois nu
plotseling ook bij ons in de
winkels staat? En een nog gro
ter wonder is dat we nu het
geld hebben waarmee we die
dingen kunnen kopen". Heeft
mevrouw al vaste plannen
voor grotere investeringen?
„Ja, hoor eens! Geld om alles
te kopen hebben wij natuurlijk
niet. Zo lang ik niets uitgeef
kan ik alles kopen wat ik zie.
Maar heb ik eenmaal iets ge
kocht, dan is al dat andere
moois voorlopig taboe. Nee, ik
hou mijn geld nog even vast.
Dan droom ik veel mooier".
Seine vol dode vis
PARIJS Ongeveer 300 brandweermannen en
militairen uit de Parijse regio zijn tot gisteravond
in de weer geweest om honderdduizenden dode
vissen uit de Seine te scheppen. Tussen Triël en
Meudon, veertig kilometer westelijk van Parijs
werd de afgelopen dagen 50 ton vis opgeruimd.
De omwonenden waren vooral blij van de on-
draagelijke stank af te zijn. Volgens de specialis
ten komt de massale visterfte door een ernstig
zuurstofgebrek in het Seine-water. Door de zwa
re regenval van de afgelopen week zijn de riolen
van Parijs en de voorsteden overgelopen. Veel
afvalwater, straatvuil en stof is zo ongezuiverd
in de rivier gespoeld. De vissen waren al kwets
baar door de lage waterstand en de hoge tempe
ratuur. De opgeschepte vissen worden nu tot een
gelatine verwerkt die onder andere als basis
dient voor schoonheidsprodukten. Volgens biolo
gen zal het zeker twee jaar duren eer de visstand
in de Seine weer op peil is.
Sportief
De Amerikaanse
president Bush
bereidt zich graag
sportief voor op
belangrijke
ontmoetingen. Om
zo fit mogelijk te
verschijnen op de
NAVO-top die
donderdag in
Londen begint, koos
hij voor golf. Hij kan
dat overigens doen
op zijn eigen
buitenverblijf.
foto: ap
Walesa wint
Brokstukken
De brokstukken
vliegen in het rond
nadat een
stuntvlieger zijn
toestel niet meer in
bedwang had
kunnen houden
tijdens een show
boven het Erie-
meer. De piloot
kwam daarbij om
het leven. Het
ongeluk gebeurde
tijdens een
luchtshow boven
Buffalo in Canada
tijdens het
Canadees-
Amerikaanse
Vrienschaps-
festival.
foto: ap
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB de terugkeer van peer den schuymer
632 Iedere morgen doet een bewaker in de gevangenis de
ronde met een mand brood; Rob, Peer en Philipo krijgen er sa
men één en dat is heus niet te veel. De bewaker maakt iedere
dag dezelfde ronde en daarvan heeft Bartje geprofiteerd, want
hij heeft in één der broden een vijl verstopt, die hij heeft weten te
bemachtigen; dat brood heeft hij bovendien in de mand gelegd
en wanneer de drie mannen haastig het brood in stukken bre
ken, valt de vijl er uit. Rob slaakt een kreet van vreugde. „Kijk,
er zit ook een briefje in!" roept Peer en leest snel. „Aha", zegt
hij, „we moeten in de kelder afdalen". „In de kelder?" vraagt
Philipo verwonderd, „dat betekent een zekere dood". Nee, toch
niet, want Bartje schrijft, dat de kelder een geheime uitgang
heeft. Snel gaan de gevangenen aan het werk; ze vijlen elkaar de
boeien los en dan laat Peer zich als eerste door het gat in de
kelder zakken.
DEN HAAG Als een tweede
onderzoek naar de Middelland-
sezee fruitvlieg net zo gunstig
afloopt als het eerste, wordt
begin volgend jaar een begin
gemaakt met het exporteren
van verse groenten uit het
Westland naar Japan. De ex
port van bloemen, bollen en
groenten naar dit land uit zo
wel de Bollenstreek als het
Westland nu nog ter waarde
van 130 miljoen gulden kan
zo tegen de eeuwwisseling zijn
verdrievoudigd.
Dat is de verwachting van ir.
J.E.C. Spithoven, voorzitter
van de produktschappen voor
Groenten en Fruit en voor
Siergewassen, die gisteren uit
Japan terugkeerde. Hij was
daar om de laatste obstakels
weg te nemen voor een ruime
re export van tuinbouwpro-
dukten uit genoemde tuin
bouwstreken.
De tuinbouwprodukten wor
den al jaren naar tel van lan
den uitgevoerd, maar met
name de export naar de Vere
nigde Staten en Japan kan nog
sterk worden uitgebreid. Een
belemmering voor export van
verse groenten naar Japan
vormde tot voor kort het vlieg
je uit het Middellandsezeege-
nied, dat voor die produkten
schadelijk kan zijn. Bij onder
zoek is vorig jaar echter slechts
één exemplaar van het beestje
in de haven van Rotterdam
aangetroffen. Is dat probleem
eenmaal opgelost dan staan de
exporteurs klaar om de toma
ten en paprika's van uitsteken
de kwaliteit naar het in dit op
zicht verwende en veeleisende
Japan uit te voeren. Daarbij
moeten problemen als hoge
transportkosten en dergelijke
zeker niet worden onderschat.
Berichten uit Duitsland over
de smaak van de Westlandse
tomaten, die te waterig zou
zijn, verontrusten de heer Spi
thoven geenszins. Bij een ob
jectief onderzoek naar de
smaak is gebleken, dat de
Duitse uitspraken onjuist zijn.
Met name met het oog op het
ene grote Duitsland verwacht
hij juist een gunstige ontwik
keling.
VS bezorgd
over Canada
WASHINGTON Volgens
rapporten van het Amerikaan
se ministerie van buitenlandse
zaken en de CIA is de huidige
ontwikkeling, in Canada scha
delijk voor de veiligheid, de
handel en de ecologische ban
den tussen beide landen. „Als
Canada uiteen valt, zijn wij
ernstig bezorgd", zei een ver
tegenwoordiger van het minis
terie.
Ter gelegenheid van de Cana
dese nationale feestdag riep
koningin Elizabeth II gisteren
in Ottawa de Canadezen op
zich te verenigen in plaats van
te blijven stilstaan bij de ver
schillen. Zij deed dit in een
deels in het Frans en deels in
het Engels uitgesproken rede
in Ottawa. Verleden week
mislukten pogingen een
grondwetswijziging aanvaard
te krijgen die net Franstalige
Quebec een speciale status zou
geven. Quebec heeft daarop
grotere autonomie van de fe
derale overheid geëist en over
weegt nu een eigen grondwet
op te stellen.
Koningin Elisabeth inspecteert
een erewacht van de zogehe
ten Higlanders. foto: ap
'Walvisvangst
niet met
grote netten'
(Van onze
parlementaire redactie)
NOORDWIJK Minister
Braks van visserij wil dat het
gebruik van kilometerslange
drijfnetten in de walvisvangst
wordt gestopt. Hij hield hier
voor vanmorgen een pleidooi
bij de opening van de 42e ver
gadering van de Internationa
le Walvisvangst Comissie
(IWC) in Noordwijk.
Onlangs hebben de Verenigde
Naties een resolutie aangeno
men waarin werd vastgesteld
dat het gebruik van grote
drijfnetten niet langer geoor
loofd is. Als er ergens steun
gevonden moet worden voor
deze afspraak dan is het wel in
de Internationale Walvis
vangst Commissie, vindt
Braks. Verder meent hij dat de
ICW het niet alleen moet op
nemen voor de door de com
mercie bedreigde walvissoor
ten, maar ook voor andere
walvissen, „of ze nu blauw of
zwart zijn, klein of groot, met
of zonder tanden en of ze nu
in tropische oorden of in het
Poolgebied voorkomen". De
IWC-leden zitten tot het einde
van deze week bij elkaar om
de huidige stand van zaken te
bespreken en het beleid ten
aanzien van de walvisvaart uit
te stippelen.
Opnieuw luxe auto's
opgeblazen in Athene
ATHENE In de afgelopen
nacht zijn drie BMW's in de
Griekse hoofdstad Athene op-
ggeblazen, meldde de Griekse
politie vanmorgen. Een man
die zei lid te zijn van een
groep die zich de „Volkswoe
de" noemt, verklaarde in een
telefoontje met een Atheense
krant dat zijn groep verant
woordelijk was voor aansla
gen. De laatste twee maanden
zijn in verscheidene wijken
van Athene luxe personenwa
gens opgeblazen Enkele aan
slagen zijn opg 'ëist door de
groep „17 noven ber" die sinds
1975 enkele vooraanstaande
Grieken en Amerikanen heeft
