Jongeren reageren
passief bij onraad
Minister Kok belooft
hoger inkomen bejaarden
„Die verwoesting
greep me zo aan
Brunswijk
vindt
gehoor
in Tweede
Kamer
Meer aanhoudingen in zaak Dennise verwachfi
BINNENLAND £eidóC@OU/UMlt vrijdag 29 juni 1990 pagin f
Explosie op
A4 nog steeds
een raadsel
voor politie
ROELOFARENDSVEEN
Het Gerechtelijk Laborato
rium in Rijswijk is vandaag
begonnen aan het onderzoek
van een BMW, die gisteren op
de A4 (Amsterdam-Leidschen-
aam) voor een enorme ver
keerschaos nadat aan zich de
achterzijde van de wagen een
kleine explosie voordeed. De
bestuurder van de wagen, een
40-jarige Rotterdammer, bleef
ongedeerd.
De man, die inmiddels door de
politie is gehoord, verklaarde
dat hij, rijdende in de richting
Amsterdam, plotseling en knal
hoorde en een schok voelde.
De man dacht aanvankelijk
dat hij aan de achterzijde werd
aangereden. De Rotterdammer
kon zijn wagen op de vlucht
strook tot stilstand brengen en
is vanwege dringende afspra
ken direct verder naar Am
sterdam gelift. Pas enkele
uren later nam hij telefonisch
contact op met de politie.
Mensen die in de buurt van de
A4 in kassen aan het werk
waren, waarschuwden de poli
tie. Zij zeiden een knal te heb
ben gehoord die harder was
dan het klappen van een band
van een vrachtauto. Omdat zij
altijd in de buurt van de snel
weg werken kennnen zij dat
geluid. De politie, die om circa
elf uur ter plaatse kwam, con
stateerde dat de BMW twee
Grote belangstelling voor de kofferbak van de wagen.
lekke achterbanden, een ka
potte achterbumper, een ont
zette achterbank en wat scha
de aan de zijkanten had. Om
dat de politie er rekening mee
hield dat de explosie door een
bom was veroorzaakt, werd de
Explosieven Opruimingsdienst
(EOD) en de Technische Re
cherche van het district 's Gra-
venhage van de rijkspolitie in
geschakeld.
Omwille van het onderzoek
werd de A4 vanaf tien over
half twee in beide richtingen
tussen het Ringvaartaquaduct
en de afslag Leiderdorp afge
sloten. Als gevolg van deze
maatregel onstonden in heel
Zuid-Holland kilometers lange
files die tot in de avonduren
voortduurden. De A4 richting
Den Haag werd rond vier uur
weer opengesteld voor het
verkeer, de rijbaan richting
Amsterdam omstreeks tien
voor half vijf.
De EOD constateerde dat zich
aan de achterzijde van de auto
vermoedelijk een explosie
heeft voorgedaan. Onder an
dere was door de klap ook het
wegdek licht beschadigd. In
het asfalt was een enkele mil
limeters diep gat ter grootte
van een schoteltje ontstaan.
foto: wim van noort
Volgens P. Nieuwenburg van
het rijkspolitiedistrict 's Gra-
venhage is nog niet bekend
hoe lang het onderzoek van
het Gerechtelijk Labaratorium
gaat duren. „Dat is sterk af
hankelijk van de werkdruk
daar. Als er spoedeisende za
ken tussendoor komen, kan
het nog wel enige tijd duren.
We rekenen op een kleine
week", aldus Nieuwenburg.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Ronnie Bruns
wijk, de leider van het Jungle
commando, gaat waarschijnlijk
niet met lege handen naar
huis. De Tweede Kamer zal bij
de Nederlandse regering gaan
aandringen op de levering van
voedsel en medicijnen aan de
bosnegerbevolking van Oost-
Suriname, de achterban van
het Junglecommando.
Brunswijk en enige adviseurs
spraken gistermiddag onge
veer een uur met met de vaste
kamercommissies voor buiten
landse zaken en ontwikke
lingssamenwerking. De parle
mentariërs raakten ervan
overtuigd dat de behoefte aan
humanitaire hulp in Oost-Su-
riname groot is, nu het vredes
proces vast zit.
De VVD'er Frans Weisglas
toonde zich na afloop van het
gesprek zeer onder de indruk
van wat Brunswijk had gezegd
en van de manier waarop hij
dat had gedaan. „Hij is op mij
overgekomen als een buiten
gewoon integere man, die hard
bezig is voor de mensen in zijn
land. Hij weet zijn boodschap
op heldere en humoristische
wijze over te brengen. We
hebben af en toe ook hartelijk
gelachen. Brunswijk deed het
woord en hij was duidelijk de
baas van het spul. Voor mij
staat vast dat hij nog steeds de
leider is van het Junglecom
mando. Hij gaat ook beslist te
rug naar Suriname".
Weisglas zei niet te kunnen
taxeren hoe het Junglecom
mando er militair voor staat.
„Brunswijk legt niet al zijn
kaarten op tafel. Hij zegt trou
wens dat-ie geen oplossing
langs de militaire weg na
streeft. Ik denk ook dat het
heel reëel van hem is dat hij
ons geen dingen vraagt die wij
toch niet kunnen geven. Hij
heeft bijvoorbeeld geen wa
pens gevraagd".
Volgens Weisglas is het duide
lijk dat de Surinaamse rege
ring in Paramaribo aan het
handje van ^de legerleidig
loopt. -„De militairen hebben
het in Suriname voor het zeg
gen. Voor een oplossing van
het conflict moet de goede wil
van alle kanten komen, doch
in de eerste plaats van de mili
tairen. Ik denk dat het Jungle
commando nu wel inziet dat
de situatie van onveiligheid,
het gebrek aan vrede niet kan
doorgaan, met name voor de
eigen mensen in het binnen
land".
De VVD'er wilde geen ant
woord geven op de vraag of
het Junglecommando betrok
ken is bij de handel in cocaïne,
zoals legerleider Bouterse be
weert „Dat is een vraag die u
aan de heer Brunswijk moet
stellen. Over dat punt hebben
we gesproken in beslotenheid
en vertrouwelijkheid. Het is
niet aan mij om daarover te
praten".
De VVD-politicus ziet voor
minister Pronk van ontwikke
lingssamenwerking, die van 21
tot 25 juli een bezoek brengt
aan Suriname, een duidelijke
taak weggelegd. „Pronk zou
kunnen bezien op welke wijze
humanitaire hulp verleend zou
kunnen worden. Van de nood
zaak van deze hulp heeft
Brunswijk mij overtuigd", al
dus Weisglas.
Bouterse: leger wil
niet in de politiek
PARAMARIBO De Suri-
naamse legerleiding heeft
„hoegenaamd geen interesse in
participatie op het politiek-be-
stuurlijke niveau". Dat heeft
legerbevelhebber Desi Bouter
se in een open brief laten we
ten aan president Ramsewat
Shankar. Bouterse schreef de
brief naar aanleiding van een
eis van stakende vakcentrales,
die van de regering een duide
lijk beleid naar het leger eisen
„om misstappen te voorko
men".
SUSKE EN WISKE DE KLEINE POSTRUITER
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Minister
van financiën Kok heeft
gisteren in de Tweede Ka
mer bejaarden met een
klein pensioen een hoger
inkomen belpofd. Alleen
staanden moeten worden
behoed voor inkomen
sachteruitgang in 1991,
vindt Kok.
„Het laatste woord is er in het
kabinet nog niet over gezegd,
maar ik zal mijn uiterste best
doen", zegde hij toe tijdens het
debat over de Voorjaarsnota.
De PvdA-fractie dringt al eni
ge tijd aan op 'reparatiemaat
regelen' voor bejaarden en al
leenstaanden op het belasting
plan Oort. De CDA-fractie
heeft daar echter grote reser
ves bij, zo bleek gisteren. Pre
mier Lubbers laat er in een in
terview met het partijblad CD-
Aktueel geen misverstand
over bestaan dat de zaak erg
gevoelig ligt. „Er zijn zeker
verbeteringen mogelijk, maar
wat mij betreft moeten we op
passen met snelle correcties",
aldus de premier. Lubbers
tracht overigens in hetzelfde
vraaggesprek de indruk weg
te nemen dat het CDA een
veel zwaarder stempel op het
kabinetsbeleid drukt dan de
coalitiegenoot. „Het beleid
heeft duidelijk ook PvdA-pro-
fiel. Als men het objectief be
oordeelt zit er een behoorlijk
stuk sociaal-democratie in".
Het debat over de Voorjaars
nota was vooral een confronta
tie tussen VVD-woordvoerder
De Korte en Kok. Daartoe uit
gedaagd door De Korte, gaf
Kok schoorvoetend toe dat het
werkgeversplan om gedeelte
lijk arbeidsongeschikten in
dienst te houden aantrekkelij
ke elementen in zich bergt.
Kok wilde de CDA-fractie niet
tegemoet komen in het voor
stel om de wir-kwestie (tegen
vallende subsidieclaims van
het bedrijfsleven) als een afge
dane zaak te beschouwen. Kok
benadrukte dat het kabinet
overeen is gekomen dat de re
kening opnieuw wordt opge
maakt als er nieuwe over
schrijdingen van de wir-uitga-
ven zijn.
Verwerking steenwol voor
bedrijfsleven
DEN HAAG Het Landbouwschap ziet
voorlopig af van zijn voornemen een stich
ting op te richten voor verwerking en her
gebruik van steenwol. De tuinbouwafdelin
gen menen dat dit beter kan worden over
gelaten aan het bedrijfsleven. Steenwol
wordt in de glastuinbouw gebruikt als ver
vanging voor grond. Een deel van de tuin
ders vervangt de steenwolmatten aan het
begin van een nieuw teeltseizoen. Een deel
wordt hergebruikt. Desondanks vormt de
groeiende berg afgedankte matten een pro
bleem. Het Landbouwschap wilde aanvan
kelijk een eigen stichting oprichten, die de
steenwol zou moeten inzamelen en verwer
ken voor hergebruik. Maar een van de
grootste producenten van steenwolmatten
heeft inmiddels een eigen systeem voor her
gebruik ontwikkeld.
Ambtenaren die fiets nemen krijgen premie
ZWOLLE Medewerkers van de provincie Overijssel die per fiets
naar hun werk gaan kunnen rekenen op een premie van honderd gul
den per jaar. Dat is één van de voorstellen van Gedeputeerde Staten om
het milieuvriendelijk reizen van provinciale medewerkers te stimule
ren. Andere maatregelen die het college wil nemen om het autogebruik
onder het personeel terug te dringen, zijn een jaarlijkse bijdrage van
maximaal vijfhonderd gulden voor hen die voor het woon-werk-ver-
keer van het openbaar vervoer gebruik maken. Ook medewerkers die
samen met één auto reizen (carpooling) krijgen een extraatje.
Nominatie Zoetermeer voor Roethofprijs
DEN HAAG Zoetermeer is genomineerd voor de Hein Roethofprijs
1990. Deze onderscheiding, die bestaat uit een extra subsidie van 10.000
gulden, wordt toegekend voor projecten die de criminaliteit helpen be
strijden. In het geval van Zoetermeer gaat het om een project tegen van
dalisme. De andere genomineerde projecten zijn: Troubleshooter (Am
sterdam), Stadswacht (Dordrecht), Verbeter de buurt, begin bij jezelf
(Rotterdam) en Sociale veiligheid (eveneens Rotterdam). Op 27 augustus
wordt bekendgemaakt welk project de prijs wint.
Streekvervoer pleit
voor eigen busbanen
DEN HAAG Streekvervoer Ne
derland zou willen beschikken
over vrije busbanen voor de
meestgebruikte lijnen. Eigen bus
banen voor deze bedrijven zou
neerkomen op 2600 kilometer weg
ofwel 2,5 procent van het totale
wegennet.
De kosten van eigen busbanen
voor het streekvervoer zouden
neerkomen op 2,6 miljoen gulden
per kilometer. In totaal zou dus
een bedrag van ruim 6,5 miljard
nodig zijn. Dat is ongeveer het be
drag dat in het Tweede structuur
schema verkeer en vervoer van
minister Maij is uitgetrokken voor
investeringen in stadsgewestelijk
openbaar vervoer.
Horeca moet 'open'
voor gehandicapten
DEN HAAG De Europese Com
missie heeft in het kader van het Eu
ropees Jaar van het Toerisme een
wedstrijd uitgeschreven, die de gast
vrijheid voor gehandicapten in de
toeristische sector moet verbeteren.
In elk land worden drie winnaars
aangewezen, die doorgaan naar de fi
nale volgend jaar in Engeland. De
wedstrijd 'Best facilities for Handi
capped' moet onder meer hotels en
restaurants aansporen meer voorzie
ningen voor gehandicapten te creër
en. Mevrouw M. Gardeniers-Berend-
sen, voorzitter van het Landelijk Co
mité ter begeleiding van EG-projec-
ten, vindt dat de horeca nog altijd
veel te weinig rekening houdt met
invaliden.
Kritiek op beleid
voor watergebieden
e<
MONTREUX Acht Nederla
natuurbeschermings- en milieuc
nisaties, waaronder de Waddenv
niging, de Vogelbescherming en R
tuurmonumenten, hebben gistere ~v
Montreux geklaagd over de
waarop de Nederlandse overheid En
terrijke natuurgebieden besche
Ook hebben zij grote moeite me"*
voorstelling van zaken die het
daarover internationaal geeft. D(
ganisaties uitten hun kritiek in
verklaring voor de internatio
Ramsar Conferentie. Deelnemi£
landen aan deze conferentie hel
in 1971 een verdrag ondertelP
waarin ze zichzelf verplichtten e
waardevolle, waterrijke natuurg<^.
den (wetlands) te beschermen.
LEIDEN Drie stencilmachi
nes en twee inbrandapparaten
waarmee je ook plaatjes kunt
reproduceren en een bedrag
van 1191,30 gulden. Dat is de
oogst van de inzamelingsactie
van de Leidse docente kunst
geschiedenis Mieneke van der
Helm, bestemd voor de uni
versiteitsbibliotheek van de
Roemeense hoofdstad Buka-
rest. Die bibliotheek werd eind
vorig jaar tijdens de bloedige
machtswisseling volledig ver
woest.
Mieneke, behalve docente
kunstgeschiedenis ook make
laar in Den Haag, trok de ac-
tiekar niet in haar eentje,
maar samen met leden van het
Leids studentendispuut „Aga-
pe". „Ik kwam op het idee
toen ik hoorde dat die biblio
theek was verbrand door toe
doen van de Securitate (de
voormalige geheime dienst
van Ceausescu). Dat greep me
zo aan. Ik dacht: stel dat je als
student geen bibliotheek hebt.
Dan kun je niet meer stude
ren. In Bukarest werden boe
ken verbrand! Het meest we
zenlijke van de menselijke cul
tuur werd aangetast, vertrapt.
Ik barstte bijna in tranen uit.
Ik dacht, ik moet er iets aan
doen. Er moet iets gebeuren.
Ik heb het toen bij Agape op
tafel gelegd en kreeg onmid
dellijk steun".
Onder het motto: „Help Buka
rest uit de brand" adverteerde
Agape in januari in onder
meer de Leidse Courant. „De
uitgever van de Leidse Cou
rant plaatste de advertentie
gratis. We vroegen om stencil
machines en geld. Natuurlijk,
we hadden ook wetenschappe
lijke literatuur kunnen inza
melen. Dat deden de Amerika
nen ook direct na de Tweede
Wereldoorlog voor de Nij
meegse universiteit. Dat verg
de echter een zeer intensieve
wervingscampagne en kostte
enorm veel tijd. Ook voor de
mensen die de inzendingen
moesten verwerken. Boven
dien hadden we dan maar
moeten afwachten of al die
boeken wel op de juiste plaats
van bestemming zouden aan
komen. Met die stencilmachi
nes kunnen de Roemenen zelf
wetenschappelijke literatuur
kopiëren. Die methode is veel
praktischer".
Een dag na de plaatsing
de advertentie kreeg Agap
eerste telefonische reacties
toezegging voor machi I*1
Mieneke: „Twee van de t
stencilmachines die we e
gen, waren al geen jaren n
gebruikt. Ze kwamen di
van de zolder of uit de kei0
Er mankeerde nogal wat a
We hebben toen contact o| e
nomen met de fabrikai
van de machines en die I
ben ze gratis voor ons ger
reerd of tegen materiaal
ten. Voor die kosten hel1
we een deel van het onf
gen geld gebruikt. De rest
steden we aan papier, ink n
onderdelen van de machi1
Waarom we hebben gekilf
voor stencilmachines in pl
van fotokopieerapparat 'f
Omdat dat veel moeilijker v
zijn, die dingen zijn pepercfl'
en moeilijk te repareren. i
zo'n ding kapot gaat, ma
de Roemenen technici uit P
Westen laten komen. n
stencilmachine repareren
veel eenvoudiger. Dat kunfai
ze zelf wel".
De groep brengt de oogst 1
de inzameling volgende v 1
naar de organisatie „De T 1
de Wereld". Mieneke:
Tweede Wereld organis
vrachtwagenkonvooien 1B
Roemenië. De wagens vert -
ken 18 of 19 juli. En dan is E
voor ons voorbij. Tijd C
vervolgacties hebben we
Met name mijn studenten
co van Weelie, Wendi
Vink en Thecla Meijkn
hebben zich werkelijk ui
naad gelopen. Ze konden
wat betreft tijd maar net
Ze moeten er nu de kont
weken keihard aan trel
om tijdig te kunnen afst
ren. Want hun studietijd if)
perkt als gevolg van de ni
regelen van de regering. A
als de Roemenen nog wati,
of papier nodig hebben,B
we best bereid daar vooS
zorgen. Daarvoor hebbetB
zo onze kanalen, een inzfl
lingsactie is dan niet n*
Het is overigens voor die 11
denten wel leerzaam gevJr
En die samenwerking metfc
gaf mij ook wel voldoet*
Als je over een gebeurteniip
na in tranen uitbarst
kunt er wat aan doen, IJ
geeft dat een voldaan ge^V
BEREIDHEID POLITIE TE ALARMEREN GERING
LEIDEN Jonge mensen
zijn niet of nauwelijks ge
neigd de politie te waar
schuwen als ze een ver
dachte situatie zien. Bo
vendien staan ze niet te
popelen om in zo'n situa
tie zelf actie te onderne
men. Bij ouderen liggen
zoWel de meldings- als de
actiebereidheid hoger.
Een onderzoek naar de relatie
tussen politie en burgers in
Capelle aan den IJssel heeft
dit aangetoond. De oorzaak
van de geringe actie- en mel
dingsbereidheid bij jongeren
kan volgens diverse zegslieden
in twee richtingen worden ge
zocht: aan de ene kant het
imago van de politie, aqn de
andere algemene maatschap
pelijke ontwikkelingen als
normvervaging en toenemen
de onverschilligheid.
Het onderzoek werd dit voor
jaar verricht door Annemaret
Bouwman, studente Bestuurs
kunde van de Rijksuniversiteit
Leiden, in samenwerking met
de gemeentepolitie van Capel
le aan den IJssel.
Uit het onderzoek, een schrif
telijke enquête onder 600 in
woners van die gemeente,
komt onder meer naar voren,
dat burgers een hogere mel
dingsbereidheid hebben naar
mate ze meer vertrouwen heb
ben in de politie. Meldingsbe
reidheid blijkt veel meer sa
men te hangen met allerlei an
dere factoren, zoals kenmer
ken van de betreffende ver
dachte situatie of van de mel
der zelf. Volgens de korpschef
van Capelle aan den IJssel,
commissaris P.J. van Zunderd,
gelden de uitkomsten niet al
leen voor zijn regio, maar voor
het hele land.
Normvervaging
Mensen van 30 tot 60 jaar ver
tonen aanmerkelijk meer ac
tie- en meldingsbereidheid
dan jongeren onder de 30, als
zich in hun omgeving een ver
dachte of criminele situatie
voordoet. Mensen van 60 jaar
en ouder vertonen net als de
categorie 30- tot 60-jarigen een
hoge meldingsbereidheid.
De ouderen aarzelen echter
wel om zelf op een verdachte
situatie af te springen. Voor
beelden van verdachte situa
ties ih het onderzoek zijn fiets
diefstal, glasgerinkel, baldadi
ge jeugd, geweld of vuur.
Bouwmans onderzoek wijst
voorts uit dat waardering voor
de politie, grofweg gezegd,
stijgt met leeftijd. Met de term
normvervaging poogt de on
derzoekster de weinig vleien
de houding van jongeren te
genover de politie te verkla-
Nadrukk
Hoewel de enquête van Bouw
man aantoont dat het een
meerderheid van mensen niet
echt interesseert of de politie
wel of niet met hun melding
aan de slag gaat (afhankelijk
van de ernst van de situatie),
wil de politie in Capelle juist
daar de nadruk op gaan leg
gen. Zo krijgt iedere Capelle-
naar wiens alarmmelding er
gens toe leidt een persoonlijk
bedankje van de korpschef. De
geringe meldingsbereidheid
staat overigens in schril con
trast met het hoge aantal valse
meldingen waarmee politie
korpsen in het hele land te
kampen hebben.
Korpschef Van Zunderd voegt
er als mogelijk verklaring aan
toe dat veel jongeren nog geen
gesettled leven leiden en daar
door minder respect hebben
voor met name materieel be
zit. Van Zunderd steekt de
hand ook in eigen boezem.
Mensen bellen de politie niet
omdat ze het gevoel hebben
dat hun meldingen over het
algemeen toch niet serieus
worden genomen, zegt hij.
„Alleen adequaat optreden
van de politie kan dat verhel
pen".
ACTIE VOOR BIBLIOTHEEK BUKAREST
ROERMOND In de
ontvoeringszaak van baby
Dennise worden waar
schijnlijk nog meer aan
houdingen verricht.
Volgens de Roermondse offi
cier van justitie, mevrouw mr.
E. van der Bijl wordt nog uit
gekeken naar een echtpaar dat
Dennise via Brussel naar Tur
kije had willen brengen.
Gisteren werden de Turkse
vader en opa van de baby en
nog twee andere verdachten
van de ontvoering gearres
teerd. De moeder van de baby
staat buiten verdenking.
Dennise werd op 10 mei ont
voerd. Pas na vijf dagen werd
zij na een telefonische tip te
ruggevonden bij een benzine-
De oma van Dennise aan moe
ders kant zei in een interview
met een landelijk ochtendblad,
wel te weten wat de motieven
van de ontvoerders zijn. „De
Turkse grootvader van Denni
se kon het volgens mij niet
verkroppen dat zijn ongehuw
de zoon een kind heeft. Dat
noemde hij een schande voor
een Turkse familie".
station. De politie kwam j_
het spoor van de verdac
na diverse tips van mensei
naar het televisie prograi (a
„opsporing verzocht" hat jS
gekeken en de stem vai [e
tipgever hadden herkend q
officier van justitie vindt an
„in dit stadium echter nc er
vroeg" om daar mededeli:
over te doen.
Trouwboekje of diploma
Marcel van der Boom uit Zandvoort stond onlangs voor de op
merkelijke keuze: zijn diploma of het trouwboekje. Hem zou na
melijk op donderdag 28 juni het diploma Hogere Bedrijfskundige
van de Avond HTS in Amsterdam worden uitgereikt, maar op uit
gerekend die dag zou hij in het huwelijk treden met Caroline Te-
rol. De keus was niet moeilijk: het huwelijk ging voor. De ambte
naar van de burgerlijke stand J. Methorst, trok zich echter Q
lot aan en besloot in overleg met de school de directeur var
Avond HTS, ir. H.J.A.M. Bodelier, tijdelijk tot „assistent" vai 8
ambtenaar van de burgerlijke stand in de trouwzaal te laten ar
treden. Zo kreeg de bruid Caroline het trouwboekje en bru
gom Marcel zijn diploma uitgereikt. foto: vl
