Gereformeerd en gereformeerd
al 46 jaar niet meer hetzelfde
brieven van lezers
kerk
wereld
Theologisch, kerkpolitiek of kerkrechtelijk conflict?
Pater van Luyn
opvolger
Van Munster
beroepingen
Zürichse katholieke
boycotten omstreden
bisschop Haas
ÊcidócSotiAttnï
KNUFFELS
[VOOR
^AFRIKA
van wensen wet gevoel
mZr £eid&e(3ou%a/ni
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CekUeGouacwt
VRIJDAG 29 JUNI 1990 PAGINA
Preeklijn als tegenwicht voor sekstelefoon
LELYSTAD Om een tegenwicht te bieden aan het groeien
de aantal sekslijnen heeft de Stichting Katholiek Oratorium H.
Pius V in Lelystad een preeklijn geopend.
De lijn is sinds dinsdag in gebruik genomen. Wie 06-34035005
belt, kan de meest recente zondagspreek beluisteren die eerder
De stichting is buiten de kerkelijke autoriteiten opgericht door
een groep traditionele katholieken. De stichting stelt zich tot
doel het traditioneel katholieke geloof te beschermen, te ver
kondigen en te bewaren.
Propria Cures moet stoppen met belastering Goeree
AMSTERDAM Het studentenblad Propria Cures mag geen
gefingeerde advertenties meer plaatsen waarin de Zwolse
evangeliste Jenny Goeree haar erotische diensten aanbiedt. Dit
heeft de vice-president van de Amsterdamse rechtbank, mr. J.
Vrakking, bepaald in een kort geding dat is aangespannen door
Goeree. Voor het plaatsen van een rectificatie en het vergoe
den van immateriële schade, zoals door de evangeliste geëist,
ziet de rechtbank geen aanleiding. In april en mei plaatste
Propria Cures twee gefingeerde advertenties waarin Goeree
zogenaamd haar seksuele diensten aanbood over de telefoon.
De vrouw voelde zich in haar eer en privacy aangetast. Propria
Cures verdedigde zich door te wijzen op het overduidelijke sa
tirische karakter van de advertenties.
Knap is het als men
verbergen kan hoe
knap men is.
F. de la Rochefoucauld
SCHULDBEKENTENIS 'SYNODALEN' GAAT
VRIJGEMAAKTEN NIET VER GENOEG
DEN HAAG Alleen al
het woordgebruik vraagt
nauwgezetheid in bij wij
ze van spreken punten en
komma's: het is niet Ge
reformeerde Kerken vrij
gemaakt of eventueel:
Gereformeerde Kerken
(vrijgemaakt), maar: 'De
Gereformeerde Kerken'.
Want de voortzetting van
wat vóór de kerkscheu
ring van 1944 de Gerefor
meerde Kerken waren, is
niet de 'gewone', Gere
formeerde Kerken met
de synode waarvan ds. E.
Overeem voorzitter is
maar de kerk van de vrij-
gemaakten, voortkomend
uit de scheuring van 1944
met als hoofdpersoon
prof. dr. K. Schilder, ten
minste dat vinden de vrij-
gemaakten zelf. De 'ge
wone' gereformeerden
vinden natuurlijk van
niet; zij achten zichzelf de
voortzetting van de Gere
formeerde Kerken.
Een kerkelijk drama zicht
baar gemaakt aan de naamge
ving; als de uitleg van de na
men al zoveel woorden nodig
heeft, hoeveel woorden zijn er
dan niet nodig voor het in
houdelijke verschil...
Vorige week werd het gere
formeerde drama van toen
weer even actueel, namelijk
op de synode van de vrijge-
maakten in Leeuwarden. De
'gewone' gereformeerden
hadden in eën brief een soort
schuldbekentenis gedaan over
het verkeerde handelen in
1944. Dat de emotionele bete
kenis van de scheuring van
toen nog leeft, blijkt al uit die
brief. Maar er is meer: nog
steeds zijn er gereformeerde
families voor wie de breuk
van 1944 een dagelijkse reali
teit is. Gezinnen en families
scheurden in 1944 mee met de
kerken: een vader bijvoor
beeld ging 'mee' met de vrij
making, maar een zoon bleef
in de Gereformeerde Kerken.
Gevolg: een soms levenslange
breuk, die zich voortzet over
de geslachten, tot bij kinderen
en kleinkinderen. Zo gebeurt
het nóg dat een vrijgemaakt
gereformeerde niet naar de
begrafenisdienst van een
overleden synodaal-gerefor-
meerd familielid gaat.
Brief
De brief van de synode van
de 'gewone' gereformeerden,
eind 1988, was het resultaat
van een bespreking die werd
gehouden mede naar aanlei
ding van uitlatingen van de
synode-praeses in de oorlogs
jaren, dr. G.C. Berkouwer
(„ik acht mij medeschuldig
aan het conflict"). In de brief
kwamen de gereformeerden
tot de erkenning dat 'het niet
zo had mogen gebeuren'. In
de brief aan hun vrijgemaakte
broeders ter synode (vrouwen
kunnen bij de vrijgemaakten
geen ambtsdrager zijn en dus
niet worden afgevaardigd
naar de synode) en verklaar
den onder meer dat 'terugkij
kend naar de gebeurtenissen
van 1944 en volgende jaren
willen wij onze droefheid uit
spreken over het aandeel van
onze kerken in de scheur die
toen in de Gereformeerde
Kerken in Nederland is geko
men'.
De vrijgemaakten hadden
niet zoveel tijd nodig om de
concept-antwoord brief goed
te keuren. De inhoud was af
wijzend; het blijkt al uit de
aanhef: 'Zeer geachte verga
dering'. Van 'broeders en zus
ters' het gebruikelijke jar
gon kan geen sprake zijn;
daarvoor is de geestelijke ver
wijdering in de achterliggen-
de vijfenveertig jaar te groot De jonge prof. dr. K. Schilder FOTO: PR
geworden en het zelfbewust- De antwoordbrief getuigt daar belijdenis met de daaraan ge-
zijn van de vrijgemaakt te ook van; de vrijgemaakten normeerde kerkorde'. Ge-
:nte van de roepen de synodalen op tot doeld wordt natuurlijk op de
sterk. De gedacl
kerk' te zijn is levend 'wederkeer tot de Heilige
Schrift en de gereformeerde
DEN HAAG Het conclict
tussen prof. dr. K. Schilder,
overleden in 1952, en de syno
de kan op verschillende ma
nieren worden verwoord, al
naar gelang de bedoeling. In
de eerste plaats is er een theo
logische uitleg mogelijk. Dan
komt er een formulering ter
sprake over bijvoorbeeld de al
of niet 'veronderstelde weder
geboorte' bij dopelingen, gebo
ren bij gelovige ouders. Zulke
opvattingen klinken voor hui
dige generaties nogal specula
tief, maar de debatten hier
over werden met dogmatische
stelligheid gevoerd.
De nuances van zulke ge
sprekken zijn voor buiten
staanders nog nauwelijks te
achterhalen en wellicht is dat
ook niet nodig; want volgens
sommigen is de scheuring
vooral een kerkpolitieke
kwestie. Schilder is dan de fi
guur die met zijn existentiële
bewogenheid en grote erudi
tie een gevaar betekende voor
de gereformeerde zuil van
Abraham Kuyper. Zulk den
ken ook al kwam dat voort
juist voort uit verbondenheid
met de gereformeerde traditie
betekende eigenlijk ver
raad aan de eigen groep.
Het conflict kan ook ker
krechtelijk worden verwoord.
Dan gaat het bijvoorbeeld om
de bevoegdheid van de syno
de een predikant te schorsen.
In het gereformeerde ker
krecht is sprake van zelfstan
digheid van de plaatselijke
kerken, ook ten aanzien van
de tucht jegens predikanten.
Niet de synode, maar de ge
meente waaraan Schilder als
predikant verbonden was,
had zich inhoudelijk met de
leerstellige kwestie moeten
bemoeien. De Schilderianen
spraken daarom van het 'sy
nodale juk' en van de 'hiërari-
sche knechting' van de plaat
selijke kerken door de syno
den.
Raadselachtig
Er blijft iets raadselachtigs
aan de gebeurtenissen in 1944.
Hoe heeft het kunnen gebeu
ren? Hoe kunnen vrome
christenen in een tijd waarin
de Duitse bezetter steeds bru
ter optreedt, een tijd waarin
joodse Nederlanders naar ver-
nietigigskampen worden afge
voerd, waarin verzetsmensen
worden gefusilleerd, zich zó
gedragen?
Een in meerdere opzichten
fantastisch boek waarin ook
deze vragen aan de orde ko
men is Zoeken en vinden'
van de al eerder genoemde
dr. G.C. Berkouwer. Hij was
de voorzitter van de synode
die Schilder schorste en hij
was de inspirator van de re
cente synodaal-gereformeerde
schuldbekentenis.In het ge
noemde boek gaat Berkouwer
bijna wreed-eerlijk bij zichzelf
te rade omtrent vragen als
'hoe het kwam' maar ook:
'wie is de schuldige?'
De persoonlijke notities en
verhalen gaan over de nach
telijke ontmoetingen met
Schilder, over de bewonde
ring voor Schilderl als theo
loog, de spijt en de 'systeemd
wang' van het synodale be
drijf.
De kwestie-Schilder is zo niet
meer louter een wat merk
waardige bladzijde in de re
cente kerkgeschiedenis, maar
ze komt in alle levendigheid
op de lezer af. In eerlijheid en
oprechtheid is destijds in en
ook buiten de synode gedebat
teerd, gebeden en gehuild.
Mensen wiens 'vriendelijk
heid bij ieder bekend is' blij
ken van harte betrokken te
zijn geweest wat is uitgegroeid
tot een keiharde en wrede
scheuring, waarvan de won
den nog niet zijn geheeld. In
de 'naam des Heren' is heel
wat gezegd en gedaan...
Berkouwer heeft met zijn
boek dat over veel meer
gaat dan de vrijmaking, bij
voorbeeld ook over ontwikke
lingen in de catholica waarbij
hij via het Tweede Vaticaanse
Concilie nauw was betrokken
velen (ook jongere genera
ties) een grote dienst bewe
zen. Vooral omdat door zijn
woorden de (kerkgeschiede
nis tot leven komt als ook een
geschiedenis van mensen. De
zaak van Gods kerk is ener
zijds de moeite van de strijd
meer waard dan wat ook, an
derzijds voedt Berkouwer het
besef hoe dingen toch anders
kunnen zijn dan ze in dé actu
aliteit lijken. En dat maant tot
voorzichtigheid, tot geduld en
tot liefde.
Uitelkaar
Gereformeerd en gerefor
meerd, het is sinds 1944 niet
hetzelfde. De Gereformeerde
Kerken synodaal zijn een ei
gen weg gegaan, zeer be
treurd door de Gereformeer
de Kerken vrijgemaakt en an
dersom. Toen de scherpste
kantjes van de menselijke pijn
er af waren, bleek de diepte
van de breuk anderszins: de
kerken groeiden geestelijk
volstrekt uitelkaar. Na 1970 is
voor iedereen duidelijk hoe
menselijk gesproken de breuk
definitief is. De vrijgemaak
ten hadden eind zestiger jaren
nog weer een breuk meege
maakt waaruit de Neder
lands Gereformeerden zijn
ontstaan waardoor de vrij
gemaakte standpunten in ze
kere zin radicaliseerden. De
'gewone' gereformeerden gin
gen de weg op van de We
reldraad van Kerken, deden
volop mee in nieuwe theologi
sche ontwikkelingen en bra
ken van harte de verzuilde
samenleving af.
De vrijgemaakten zijn in die
ontzuilde samenleving dus
ook veel herkenbaarder dan
de synodalen. Ze hebben hun
eigen scholen, verenigingen,
politieke partij (GPV), krant
(Nederlands Dagblad) en soci
ale en maatschappelijke orga
nisaties. Uit het Jaarboek 1990
van de vrijgemaakte kerken
blijkt hoe de kerkelijke orga
nisaties het geraamte vormen
voor het leven van de kerkle
den; zo'n zeventig bladzijden
met namen en adressen van
vrijgemaakte organisaties.
Wat dat betreft is het vrijge
maakte leven gewoon een
voortzetting van de vooroor
logse gereformeerde zuil.
De synodalen mogen veel
meer in de samenleving staan
ze zijn wereldgelijkvormig,
zouden de vrijgemaakten
kunnen zeggen ze verlie
zen ook één die samenleving;
het aantal synodaal gerefor
meerden daalt sinds een aan
tal jaren behoorlijk; er zijn nu
nog ongeveer achthonderd
duizend over. Er komen ech
ter steeds meer vrijgemaakten
bij, weliswaar vooral door een
hoog geboorte-overschot,
maar ze zijn ook in staat hun
leden redelijk goed vast te
houden, hoewel: in 1989 voeg
den zich 470 mensen bij de
kerk en stapten 683 op. Vol
gens het Jaarboek 1990 zijn er
nu ruim 114.000 kerkleden,
verdeeld over 264 kerken. Ds.
W.G. de Vries laat in het
Jaarboek weten hoe die ster
ke daling van de 'grote volks
kerken' komt: ze staan zelf
schuldig aan de ontkerkelij
king door hun leervrijheid';
hij gewaagt van 'rampzalige
ontwikkelingen' bij de her
vormden en gereformeerden.
Van gereformeerde eenheid
kan dus geen sprake zijn...
LIJTSEN KOOISTRA
Over de figuur Schilder (hij was ge
leerd, had een vooruitziende blik
nationaal-socialisme en had een
creatieve, levendige geest) is veel
te lezen in een bundeling artikelen
(hierin ook brieven van Schilder
aan onder anderen ds. J.J. Buskes
en dr. C. Rijnsdorp): G. Puchinger,
red.: Ontmoetingen met Schilder.
Uitgave Kok, prijs f 65,- Dr. G.C.
Berkouwer: Zoeken en vinden. Uit
gave Kok, prijs f 59,- Handboek
1990; uitgave Oosterbaan Le
Cointre, prijs f 16,25.
UTRECHT De Salesi-
aan drs. A.H. van Luyn is
benoemd tot secretaris
generaal van de Neder
landse bisschoppenconfe
rentie. Hij zal op 1 febru
ari 1991 pater dr. H.A.
van Munster (64) opvol
gen, die deze functie na
tien jaar neerlegt en met
emeritaat gaat.
Van Luyn treedt komend na
jaar al in dienst als plaatsver
vangend secretaris-generaal.
Na 1 februari staat hij offi
cieel aan het hoofd van het
secretariaat van het Rooms-
Katholiek Kerkgenootschap
Nederland»* Hervormds Kerk
Aangenomen naar '-Gravenhage-
Loosdulnen mw. M. R. Limburg-klok
ke, kandidaat en vicaris te 's-Gra-
venhage. Beroepen te Renswoude P.
Molenaar te Zalk en Veecaten; te
Nleuwerkefrk (Z) (herv.geref.) mw. H.
A. Klip, kand. te Kampen. Aangeno
men naar Tzum J. F. Mol, kand. te
Nleuwegeln, die bedankte voor Em-
mer-Compascuum (toez.).
Gereformeerde Kerken
Aangenomen naar Bovensmilde (bel
den pari-time) drs. P. Wattel en mw.
drs. W. C. Wattel-de Heer, kand. te
Amsterdam.
Gereformeerde Kerken vrijgemaakt
Beroepen te Franeker-Sexblerum
l.s.m. Arum J. Schoemaker, kand. te
Kampen. Beroepen te Heemse M. J.
C. Blok te Apeldoorn.
in Nederland en is hij met
name verantwoordelijk voor
de voorbereiding en uitvoe
ring van het bisschoppelijk
beleid.
Van Luyn (54) werd als lid
van de Sociëteit van St. Fran-
ciscus van Sales (Salesianen
van Don Bosco) in 1964 tot
priester gewijd. In 1969 werd
hij benoemd tot vice-pro vinei-
aal van de Nederlandse Pro
vincie van de Salesianen; van
1975 tot 1981 was hij provin-
Tussen 1979 en 1981 was Van
Luyn voorzitter van de Stich
ting Nederlandse Priester-Re
ligieuzen. In 1980 nam hij als
een van de twee vertegen
woordigers van de religieuzen
deel aan de bijzondere synode
van de Nederlandse bisschop
pen. De laatste negen jaar
werkte Van Luyn voor zijn
orde in het buitenland.
In 1981 ontving hij de benoe
ming tot provinciaal overste
van de Universitè Pontificia
Salesiana te Rome. Daarnaast
trad van Luyn op als gastdo^
cent aan het Institute for Sa-
lesian Studies in Berkeley
(VS) en aan de Universita
Pontificia Salesiana Vanaf
1987 is hij lid van de Commi-
sione Teologica Romana van
Europese Unie van samen
werkingsverbanden van Ho
gere Oversten.
Van Luyn publiceerde voor
namelijk over Don Bosco, de
Sociëteit van St. Franciscus
van Sales en andere salesiaan-
se thema's.
Actie vanaf Grote Kerk
Leden van de actiegroep „Dordrecht roze" rolden gisteren
een roze dundoek uit vanaf de trans van de Grote Kerk in
Dordrecht. Het dundoek, in de vorm van een driehoek, werd
uitgehangen om alle gemeenten die beweren een homo-eman-
cipatiebeleid te voeren, te bewegen morgen op Roze Zaterdag
eveneens deze roze vlag van hun gebouwen te laten wappe
ren. FOTO: ANP
ZURICH CHUR De
rooms-katholieken in Zu
rich zullen uit protest te
gen de benoeming van
bisschop Wolfgang Haas
hun jaarlijkse bijdrage
van 500.000 gulden aan
het bisdom Chur niet
meer betalen. Ook willen
zij zich losmaken van
Chur en een eigen bis
dom in het leven roepen.
De rooms-katholieke synode
van het kanton Ztlrich besloot
dit gisteren met slechts een
tegenstem (88 voor). De half
miljoen zal nu naar een spe
ciaal opgericht solidariteits
fonds gaan, waarop de gedu
peerden van het nieuwe bis
schoppelijke beleid een
beroep kunnen doen.
De financiële bijdrage voor de
vicaris-generaal van het kan
ton Ztlrich wordt in de toe
komst afhankelijk gesteld van
de goedkeuring van een pas
torale commissie. De door
Haas benoemde vicaris Chris-
toph Casetti, die de plaats van
de ontslagen Gebhard Matt
heeft ingenomen, heeft deze
goedkeuring tot nu toe zeker
niet.
Volgens de Zürichse synode is
er sprake van een grote ver
trouwenscrisis in het bisdom
Chur en valt er met de zeer
conservatieve Haas niet te
praten. Sinds Haas vorige
maand door paus Johannes
Paulus II werd benoemd, is er
een storm van protest losge
barsten in de anders zo rusti
ge Zwitserse Rooms-Katholie-
ke Kerk.
Zuidafrikaanse kerken in
financiële crisis
KAAPSTAD De Zuidafri
kaanse Raad van Kerken
(SACC) kampt met een tekort
van ruim drie miljoen gulden
op zijn begroting. In 1981 be
droeg de begroting slechts
zo'n twee miljoen gulden, dat
bedrag is inmiddels tot onge
veer 22 miljoen gulden geste
gen. „Het is de apartheid die
ons zo duur komt te staan",
zegt dr. Frank Chikane, se
cretaris van de SACC. Alleen
al voor het ondersteunen van
de families van politieke ge
vangenen geeft de SACC
maandelijks 400.000 gulden
uit. Met herhaalde oproepen
voor financiële steun kan de
Raad zijn verplichtingen nog
nakomen.
Ook de zorg voor de 250.000
Mocambiquaanse vluchtelin
gen in Zuid-Afrika drukt
zwaar op de financiële schou
ders van de SACC. De SACC
verwacht dat de geldstroom
uit Europa zal afnemen, om
dat er voorrang wordt gege
ven aan hulp voor de landen
in Oost-Europa.
Rust aan het zorgf ront
Het akkoord dat het kabinet gisteren met de organisatu
van werkgevers en werknemers in de gezondheidszorg het
gesloten, vormt eA goede aanzet om de vaak schrijneni
personele en salariële problemen in de zorgsector op te lo
sen. Staatssecretaris Simons van volksgezondheid was na
ondertekening de eerste die ruiterlijk erkende dat met hi
beschikbare bedrag van 900 miljoen gulden voor de komend
twee en een half jaar lang niet alle knelpunten de wereld u
geholpen kunnen worden. Voor het verpleegkundig en vei
zorgend personeel, dat negen weken actie heeft gevoerd oi
politici en burgers met de neus op de barre feiten te drul
ken, zal er ongetwijfeld ook na 1992 nog genoeg te klagt
over zijn, en niet ten onrechte. Een royale salarisverhogii
zit er bijvoorbeeld voorlopig nog niet in. Maar toch: het begi
van een oplossing is er en dat ziet er beslist niet slecht uit
De overeenkomst heeft vier sterke punten. Ten eerste f
nu, in verschillende werkgroepen met vertegenwoordigej
van werkgevers, vakbonden en enkele ministeries, het pro
bleemveld in de zorgsector vrij nauwkeurig in kaart ge
bracht. Men weet nu dus welke maatregelen op welke plek
ken moeten worden genomen om de gezondheidszorg wei
tot een gezonde sector te maken.
Het is ook toe te juichen dat de gemaakte afspraken tot ett
met 1992 gelden. Dat is niet alleen goed voor de arbeidssfei
in de zorgsector maar ook veel beter dan het tot nu toe gt
volgde systeem, waarbij elk jaar hier en daar wat pleistei
werden geplakt onder het motto 'volgend jaar zien we wi
weer verder'.
Het derde sterke punt is dat directies van ziekenhuizei
verpleeghuizen en vergelijkbare instellingen zich verplid
hebben .om periodiek openbaar te maken waar zij het hun ti
beschikking gestelde geld aan hebben uitgegeven. Daarrai
kan worden voorkomen dat het geld wordt besteed aan ai
dere zaken dan personeelsuitbreiding en een betere belong
Hoewel er nooit harde bewijzen voor zijn geweest, hebbe
politici en vakbonden de stellige indruk dat men de afgelo
pen jaren in sommige instellingen de aanschaf van ei
nieuw bestralingsapparaat of iets dergelijks voorrang gaf bi
ven verlichting van de werkdruk.
TENSLOTTE is het een uitstekende gedachte om het leei
wedeel van de in het vooruitzicht gestelde salarisverhogii
gen ten goede te laten komen aan de leerlingen onder
verpleegkundigen en verzorgenden. Voor de overige we
kers schiet er dan weliswaar niet zo bar veel over (hopelij
komt er in 1993 alsnog een flinke inhaalmanoeuvre) maar d
leerlingen zijn inderdaad op dit moment het belangrijks
Hun salaris bepaalt immers mede de aantrekkelijkheid va
het beroep. Vele jongeren deinzen tegenwoordig terug voo
een baan in de verpleging omdat ze elders meer kunnen va
dienen. De werkdruk in de verpleging, alom erkend als hi
grootste probleem, zal pas echt dalen wanneer de instroa
van jongeren flink toeneemt. Een prikkel in de vorm va
een redelijk aanvangssalaris geeft zo'n proces een beta
kans van slagen. Natuurlijk is het niet goed om alleen op i
materiële kant van een baan te letten, en zeker niet als h
om werk in de gezondheidszorg gaat, waarbij een zekere r«
ping ook een rol zou moeten spelen. Maar dienend en sfc
vend bezig zijn voor een appel en een ei is ook te gek.
Brieven graag kort jn duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden
stukken te bekorten.
Wereldkampioenschap
Een wereldkampioenschap
voor landenteams, kan dat ei
genlijk wel? Er zijn grote lan
den en er zijn kleine landen.
De indruk bestaat, dat zo'n
kampioenschap met name van
deelnemende kleine landen
erg veel vraagt; ja zelfs, dat
hier zwaar boven de eigen
kracht uit gegaan wordt, met
alle overspannen toestanden
van dien als gevolg.
Zou deelname aan toernooie
voor teams uit landen
eveneens zo rond de tien mi)
joen inwoners hebben, cj
rond de twintig, rond de der
tig, enzovoort, niet met nam
voor het thuisfront weer f
leuke ontspannende spannin
gen met zich meebrengen, di!
van sporten in het algemeei
verwacht mag worden?
GIRO 6522 GOUDA
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon: 071 - 122 244
Postadres, postbus 11, 2300 AA Leiden
ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.00 u.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokaart:
per maand 24.85 per maand 25.85
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal 75.10
per jaar f. 284,50 per jaar 285.50
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
