Export snijbloemen passeert grens van drie miljard gulden IN EM OM DE KflS Bloemkool naast tomaat meest gegeten groente Hollandse aardappel: een veelzijdig produkt LAND EN TUINBOUW CcidócSomotit VRIJDAG 29 JUNI 1990 PAGINA Bloemkool is in Nederland al jarenlang een van de meest gegeten groenten. Van de zes tig kilogram verse groenten die elke Nederlander vorig jaar gemiddeld consumeerde bestond bijna zes kilo uit bloemkool. Bloemkool strijdt overigens elk jaar met toma ten om de eerste plaats op de ranglijst van meest gegeten verse groenten, die het Pro duktschap voor Groenten en Fruit erop na houdt. In 1988 was bloemkool koplo per maar vorig jaar werden er net iets meer tomaten gegeten dan bloemkool. Het mooie zo merweer nodigde ook meer uit om tomaten te eten. Het weer heeft een grote in vloed op de bloemkoolmarkt. Mooi weer zorgt er voor dat de bloemkool snel groeit maar de consument keert zich bij mooi weer juist van het pro- dukt af. Bij kouder weer doet zich precies het omgekeerde voor. Hierdoor kan van maand tot maand het markt- beeld compleet veranderen. Bloemkool is altijd een pro- dukt voor de binnenlandse markt geweest. Tot vorig jaar werd meer dan negentig pro cent van de produktie op de binnenlandse markt afgezet. Vorig jaar kwam hier veran dering in want er kon opeens twintig procent van de pro duktie in het buitenland wor den afgezet. Overigens is bloemkool niet alleen een groot produkt voor de Neder landse groentetelers. Er wordt ook veel geïmporteerd; vorig jaar bijna 48.000 ton. Hiervan werd zoals gezegd 3.300 weer opnieuw geëxporteerd zodat ca. 45.000 ton beschikbaar kwam voor de binnenlandse markt. Hiermee was het aan deel van het importprodukt in de binnenlandse consumptie van bloemkool vijfenvijftig procent tegen vijfenveertig procent voor de Nederlandse. Zowel de export als de reëx- port van bloemkool waren vo rig jaar veel groter dan de ja ren daarvoor. De export van Nederlands produkt heeft ook in het verleden weieens een FOTO: L.N. KRUL incidentele piek te zien gege ven maar de reëxport die in 1982 aarzelend van start ging, is de jaren daarna voortdu rend toegenomen tot ruim 3.300 ton vorig jaar. Van Ne derlandse bloemkool ging vo rig jaar zelfs meer dan 10.000 ton de grens over. De toegenomen vraag uit het buitenland kan niet toege schreven worden aan één land. West-Duitsland was wel verantwoordelijk voor het grootste volume maar andere landen namen ook veel meer af dan daarvoor, voorbeelden zijn: Frankrijk, Italië, Spanje, België en Zwitserland. Daarnaast wist de exporthan- del ook in meer dan tien an dere landen bloemkool af te zetten. Opmerkelijk is overi gens de export naar Zuideuro- pese landen als Frankrijk, Ita lië en Spanje. Dit zijn alle drie zelf ook grote producenten. De produktie valt daar echter grotendeels in het winterhalf jaar. De export van Neder landse bloemkool is, aldus het Produktschap voor Groenten en Fruit, sterk geconcen treerd in de periode augustus tot en met oktober maar ook in juni, juli en november wer den er vorig jaar toch redelij ke hoeveelheden in het bui tenland afgezet. Voor het eerst in de ge schiedenis heeft de bloe menexport in Nederland de grens van de drie mil jard gulden overschreden. Om precies te zijn is er vol gens het Produktschap voor Siergewassen in Den Haag in totaal voor 3,1 miljard gulden aan snijbloemen de grens overgegaan. Dat is een toene ming van maar liefst zeven procent ten opzichte van 1988 toen er voor 2,9 miljard gul den aan bloemen werd geëx porteerd. Overigens nam het aantal geëxporteerde snijbloe men sterker toe dan de ex portwaarde, hetgeen inhoudt dat (evenals al eerder bij de bloembollen werd geconsta teerd) veel bloemen per stuk minder geld opbrachten. Om dat uit te leggen, vertelt het Produktschap in zijn rap port dat in 1989 er in vergelij king'met het voorgaande jaar weliswaar zeven procent meer stelen zijn uitgevoerd, maar voor een lagere prijs. In 1989 was dat precies twee kwartjes per tak tegen een jaar eerder nog 51,4 cent. Grootste Verreweg de grootste afne mer van snijbloemen blijft West-Duitsland. Onze ooster buren namen vorig jaar voor 1,4 miljard gulden aan snij bloemen af. Ondanks het feit dat de export naar West- Duitsland nog steeds toe neemt, daalt het aandeel van West-Duitsland in de totale export nog elk jaar. In 1981 was het marktaandeel in waarde nog 66 procent, in De veilingklokken in vol bedrijf bij de veiling Flora in Rijnsburg. 1989 is dit percentage terugge lopen tot 45 procent (in volu me 74 procent in 1981 tegen 58 procent in 1989). We wor den dus steeds minder afhan kelijk van één afnemer. De tweede belangrijkste afnemer is Frankrijk, met kort achter zich het Verenigd Koninkrijk. Het marktaandeel van de EG- lidstaten (exclusief BLEU) be draagt 85 procent in volume en 80 procent in waarde en is in vergelijking met 1988 nau welijks veranderd. De totale absolute groei in 1989 is 203 miljoen gulden. Van alle groeicijfers laat het Verenigd Koninkrijk het bes te resultaat zien met een ex porttoename van 69 miljoen gulden, ofwel een groei van 22 procent. Op de tweede plaats staat het resultaat van Frankrijk, dat uitkwam op een exporttoename van 33 miljoen gulden (+8 procent). De groei naar West-Duitsland is dit jaar enigszins achterge bleven bij de toenamen van de voorgaande jaren. De ex port naar West-Duitsland steeg met 25 miljoen gulden, ofwel een groei van twee pro- Japan, dat sinds vorig jaar in de top tien van de export- ranglijst staat, laat ook dit jaar, een sterke groei zien. De ex port nam toe met 21 miljoen gulden, wat een groei is van 45 procent. De Verenigde Sta ten lieten in 1989, na een aan tal jaren van afnemende ex port, een toename zien van acht procent. Australië en Nieuw-Zeeland geven in rela tieve zin het beste resultaat te zien met een groei van 292 procent. Spanje en Portugal worden steeds belangrijker voor de Nederlandse export van bloemen. Zij staan nu op de dertiende plaats op de ex portranglijst. De export groei de in waarde met 73 procent. Roos Binnen het exportpakket is een aantal verschuivingen op getreden. De roos wist haar leidende positie te behouden en groeide zowel in waarde als in' volume met acht pro- cent. De belangrijkste groeiers in 1989 in waarde zijn de zomerbloemen (+20, de sering (+L6 procent), de lelie (+15 procent) en de chrysant (+11 procent). De anemoon en de orchidee daalde beide in waarde met respectievelijk 20 procent en 10 procent. In vo lume zijn de belangrijkste groeiers in 1989 de chrysant (+26 procent), de iris (+19 procent) en de lelie (+19 procent). Van de ane moon (-13 procent) en de free- sia (-4 procent) zijn minder bloemen geëxporteerd. Een aantal bloemsoorten lieten eén aanzienlijke daling van de gemiddelde prijs zien. De belangrijkste prijsdalingen waren te zien bij de iris (-17 procent), de chrysant (-12 pro cent) en de gerbera (-10 pro cent). Het aandeel van de bol- bloemen is in 1989 ten opzich te van 1988 nagenoeg onver anderd gebleven, namelijk 29 procent in volume en 26 pro cent in waarde. De trendmati ge toename van het gemengd boeket die we vanaf 1981 con stateren is in 1989 versterkt doorgezet. Het gemengd boe ket is in 1989 zowel in volume als in waarde met 23 procent toegenomen. Op de keeper beschouwd kan worden ge steld, dat een goed resultaat werd behaald, met (natuur lijk) hier en daar wat haken en ogen. Zo ligt het bijvoor beeld niet lekker met de ge middelde prijs en zal er ook wat moeten gebeuren aan markten die een teneur van een verminderde vraag tonen. De eerste vroege aardappelen zijn dit jaar alweer geoogst en bij de veilingen aangevoerd. Deze aardappelen worden grotendeels geteeld door tuin bouwbedrijven. Dat in tegen stelling tot de late aardappe len die vooral van akker- bouwbedrijven afkomstig zijn. De aanduiding „vroege" en „late" aardappelen heeft te maken met de oogst- en de aanvoerperiode. De twee be kendste rassen die tot de „vroege" aardappelen beho ren zijn Doré en Eersteling; de aanvoer van deze rassen loopt van mei tot en met juli. De aardappel net als Ame rika zelf daar door Columbus ontdekt en wereldwijd geïn troduceerd is een zeer inte ressante en veelzijdige groen te. De eerste aardappeleters moesten wel even slikken toen ze de giftige bessen en de bladeren van de plant voor eetbaar aanzagen en niet de knollen die in de grond groei den. Maar toen ze dat een- lijkheden velerlei. Verwerkt in een salade, gekookt, in ovenschotels, als soep, gevuld, gebakken, in een stoofschotel: met de Hollandse aardappel kun je alle kanten op. Daar komt nog bij dat de aardappel ook wat betreft voedingsstof fen zeer veelzijdig is en dus maal door hadden kreeg de aardappel ruim baan. In Nederland worden zo'n 150 verschillende rassen geteeld, die allemaal verschillend zijn van kleur, smaak en vorm. De aardappel is niet alleen veelzijdig in zijn soorten maar ook zijn de verwerkingsmoge- Minder spuiten bij bollen- en bloementeelt noodzakelijk Vruchtwisseling in de bollenteelt en een geïn tegreerde minder be spoten produktielijn t in de glasbloementeelt. Dat is naar de mening van d Zuidhollandse Milieufedera tie de enige manier om deze0 sierteeltsektoren op milieuge bied met hun tijd te latene meegaan en het bestrijdings-r middelengebruik terug te dringen. Deze en andere aanbevelin-r gen staan in de brief waar mee het onlangs uitgebrachte rapport „Bestrijdingsmidde len en watervervuiling in Zuid-Holland" van de Zuid hollandse Milieufederatie de zer dagen is aangeboden Provincie, Waterschappen, het Samenwerkingsorgaan Westland en het Samenwer kingsorgaan Duin- en Bollen streek. In brieven aan die instanties doet de Milieufederatie aantal aanbeveingen. zoals het subsidiëren var lieuvriendelijke produktie- methoden en het propageren U biologische landbouw. In ge, bieden waar de sierteelt ge concentreerd is, is de mi lieukwaliteit bedroevent slecht, aldus de Milieufedera tie. Er moet regelgeving ko men, maar zoals de produk tiemethoden in de sierteeli nu zijn, is het voor telen haast onmogelijk om milieu vriendelijk en toch rende rend te werken. De bollen teelt kan niet zonder grond- ontsmettingsmiddelen zolanjli jaar op jaar op dezelfde gronco bollen worden geteeld. Ook kan de glasbloementeelt niei met veel minder gif toe zo-1 lang de eisen van een klein aantal exportlanden (Japan Engeland, die geen enkel „plekje" dulden) de streef norm blijven voor alle tuin ders. Aan alle overhedei wordt door de Milieufedera tie de aanbeveling gedaai zich intensief met voorlich ting bezig te houden. He mag niet blijven bij aanzettei g tot wat meer zorgvuldighei alleen. De sierteelt moi voorbereid worden op de toe komstige milieumaatstava en de gevolgen daarvan vootli de produktiemethoden. KERKDIENSTEN Zondagsmissen en avondmissen LEIDEN O.L. Vr. Hemelvaart/St. Jozef: za. 19 u., zo. 9.30 u., 11 u. Hoogmis. H. Leonardus: za. 19 u. Euch.viering; zo. 10.30 u. Euch.viering. H. Middelares: za. 19 u. Euch.viering; zo. 9.30 u. Hoogmis. H. Lodewijk: za. 10 en 19 u., zo. 8.30 u., 19 u. Hoogmis, 11.30 u„ 18 u„ 19 u. Lof. H. Antonius van Padua: za. 19 u.; zo. 9.30 u„ 11 u. Vanaf 16/17 juni za. 19 u., zo. 10 u. Hoogmis. H. Petrus: za. 19 u. Euch.viering; zo. 10 u. Hoogmis. O.L. Vr. Onb. Ontv.: za. 19 u., zo. 10.30 u. Hoogmis, 12.15 uur. Oud Katholieke Kerk: zo. 10 u. Eu charistieviering. Elk weekend zondag 10 uur, behalve 2e weekend in de maand, dan zaterdag 19.00 uur en zondag geen dienst. AARLANDERVEEN Heilige Petrus en Paulus: za. 19 u.; zo. 10.30 u. Hoogmis. Titus Brandsmakapel: zo. 9 u. Hoog mis, 12 u. ALPHEN AAN DEN RIJN H. Plus: za. 19 u.; zo. 9 en 10.30 u. H. Bonifatius: za. 10 u.; zo. 9.45 u., 11.30 u. De Heilige Geest Kerk (De Bron): za. 19 u.; zo. 9.30 u., 11 u. (in de periode 22 juli t/m 26 aug. 1990 op zondag één viering om 9.30 u.). BOSKOOP St. Jan de Doper: za. 17.30 u. (de Stek—) 19 u. (Kerk); zo. 10.30 uur (Kerk). Zomertijd zo. 10 u. HAZERSWOUDE H.H. Engelbe waarders: za. 19 u.; zo. 10 u. Hoog mis, 11.30 u. Zomertijd vanaf 21/22 juli t/m 1/2 sept. za. 19 u. zo. 10.30 u. HAZERSWOUDE RIJNDIJK Ber- narduskerk: zo. 9.30 u. Viering. Zo mertijd: zo. 9 u. Dep. Het Anker: za. 19 u.; zo. 11 u. Zomertijd: 10.30 u.(eind maart - eind sept.). HILLEGEOM St. Jozefparochie: za. 19 u. Ned. liederen; zo. 10 u. en 11.30 uur Eucharistieviering. Zomertijd: za. 19 u., zo. 10 u. Hoogmis. H. Martinus: za. 19 u., zo. 10 u. HOOGMADE O.L. Vr. Geboorte: za. 19 u.; zo. 9.15 u. KATWIJK AAN DEN RIJN H. Jo hannes de Doper: za. 19 u. Eucharis tieviering: zo. 20 u. Eucharistieviering met parochieel koor. Dep. Rijnsburg (Chr. Tuinbouw school): zo. 10.30 u. Euch.viering. BUITENKAAG Johannes Evange list: za. 19 u.; zo. 9.30 u. LANGERAAR H.H. Adrianus: za. 19 u„ zo. 9.30 en 11.30 u. LEIDERDORP De Menswording: za. 19 u. Eucharistieviering; zo. 10 u. en 11.30 u. Eucharistieviering. LEIMUIDEN St. jan de Doper: za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11.15 u. samenzang. LISSE St. Agatha: za. 19 u. Euch .viering; zo. 10 u. Hoogmis (kinderne- vendlenst); 11.30 u. H. Mis. Dep. Poelpolder: za. 19 u. Euch.vie ring; zo. 10.30 u. Euch.viering. Mariafkerk: za. 19 u. H. Mis; zo. 9 u. Stille mis, 10.15 u. Hoogmis. H.H. Engelbewaarders (Beekbrug): za. 19 u.; zo. 10.30 u. (Zomertijd 10 uur). NIEUWKOOP O.L. Vr. Hemelvaart: za. 19 u.; zo. 9 u., 10.45 u. NIEUWVEEN H. Nlcolaas; za. 19 u.; zo. 9 u„ 11 u. NIEUW VENNEP Maria Onb. Ontv.; za. 19 u.; zo. 10 u. NOORDEN St. Martinus: za. 19 u. Avondmis; zo. 9 u., 10.30 u. Gezon gen Mis. NOORDWIJK BINNEN St. Jeroen: za. 19 u. H. Mis; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11.00 Woord communiedienst. NOORDWIJK AAN ZEE Maria Ter Zee: za. 19 u. Euch.viering; zo. 10.30 u. Euch.viering. NOORDWIJKERHOUT St. Victor: za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11 u. St. Jozef: za. 19 u., zo. 9 u., 10.30 u. OEGSTGEEST St. Wlllibrord: za. 19 u.; zo. 9 u., 10.30 u. Hoogmis. OUD ADE St. Bavokerk: za. 19 u. Avondmis; zo. 9 u. (in beide kerken) Hoogmis, 10.30 u. H. Mis in Rijpwete- OUDE WETERING Jac. de Meer dere: za. 19 u., zo. 10.30 u. ROELOFARENDSVEEN St. Petrus Banden: za. 19 u„ zo. 10.30 u. Hoog- Maria Presentatie: za. 19 u.; zo. 10.30 u. Hoogmis. RIJPWETERING O.L. Vr. Geboor te: za. 19 u. in Oud Ade; zo. 9 u. Hoogmis, 10.30 u. H. Mis in Rijpwete- ring. SASSENHEIM St. Pancratius: za. 19 u., zo. 9.30 Hoogmis en 11 u. STOMPWIJK H. Laurentius: za. 19.30 u. Eucharistieviering met sa menzang; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11 u. Stille H. Mis. 1e zondag v.d. maand 10.30 u. Gez. H. Mis. VOORHOUT St. Bartholomeus- kerk: za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u. VOORSCHOTEN H. Laurentius: za. 19 u.; zo. 11.30 u. Zomertijd zo. 11 u. H. Moeder Gods: 19 u.; zo. 10 u. WARMOND St. Matthiaskerk: za. 19 u.; zo. 9.00 en 10.30 u. WASSENAAR St. Wlllibrord; za. 19 u.; zop. 9.30 en 11 u. De Goede Herder: za. 17 u„ zo. 10.30 St. Jozef: za. 19 u., zo. 9.30 en 11 u. Euch. met zang voor alle 3. WOUBRUGGE Goede Herder: zo. 10.30 u. ZEVENHOVEN Heilige Johannes Geboorte: za. 19 u. H. Mis; zo. 9 u. Stille Mis, 10.45 u. Hoogmis. ZOETERWOUDE-RIJNDIJK Meer burgparochie: za. 19 u. Misviering; af wisselende koren; zo. 10 u. met wis selende koren, 11.30 u. met orgel en volkszang. Zomertijd: zo. 9.30 Hoog mis, 11 u. Viering met zang. ZOETERWOUDE St. Jan's Ont hoofding: za. 19.30 u. H. Mis met zang, zo. 9.30 u. Woord- en Commu nieviering, zie rooster. Chr. Dlenaarkerk: za. 19 u. H. Mis; zo. 10 u. Hoogmis, zie rooster. DE ZILK Heilige Hartkerk: za. 19 u.; zo. 10.30 u. predikbeurten Zondag 1 juli 1990 LEIDEN Hervormde Gemeente: Hooglandse Kerk: 10 u. ds. A. Dron- kers; 11.45 u. oec. studentendlenst. Oude Vestkerk: geen. Marekerk: 10 u. ds. A. Groenendijk, Scheveningen; 17 u. ds. C. A. van 't Hof, Woubrug- ge. Maranathakerk: 10 u. ds. M. v.d. Velden. De Regenboog: 9.30 u. ds. H. Hortensius; 11.15 u. ds. Hortensius en pastoor J. A. A. v. Well. Bethle- hemkerk: 10 u. ds. A. Alblas, H.A. Be vrijdingskerk: 10 u. ds. J. H. v. Hun- nik; 17 u. ds. H. Hortensius. Vredes- kerk: 10 u. ds. H. E. Schouten. Ste venshof: 11 u. mw. C. Lems, kand. theol. Egllse Wallone: 10.00 u. pas toor H. A. M. Delemarre. Acad. Zie kenhuis: geen opgave. Diaconessen- huis: 10.30 u. ds. H. B. van 't Hof; Pe- trakerk (zijzaal) dienst voor doven: 10.30 u. dhr. H. A. Landman. LEIDEN Gereformeerde en andere kerkgemeenschappen: Vredeskerk: 10 u. ds. H. E. Schouten. Petrakerk: 10 u. in de Bethlehemkerk, ds. A. Al blas, H.A. Oude Vestkerk: 10 u. In de Hooglandse Kerk, ds. A. Dronkers. Maranathakerk: 10 u. ds. M. v.d. Vel den. Bevrijdingskerk: 10 u. ds. J. H. v. Hunnik; 17 u. ds H. Hortensius. Groenhoven: 10 u. ds. H. W. Hem mes. Chr. Geref. kerk: 9.30 en 17 u. ds. G. C. den Hertog. Ger. Kerk VriJ- gem.: 10 u. ds. R. Helda; 17 u. ds. P. Houtman. Doopsgez./Rem.kerk: geen opgave. Bapt.gem.: 10 u. ds. A. H. Agtereek. Evang. Luth. kerk: 10.15 u. ds. J. Mostert. Nieuw Apost.kerk: 9.30 en 16. u. geen opgave. Evang. Gemeenschap: 9 u. en 10.30 u. Ev. A. Meulenberg. Leger des Heils: 10 en 19 u. Samenkomsten, behalve laatste zondag v.d. maand dan 10 en 17 u. Zevende-Dag-Adventisten: zaterdag 10 u. Bijbelstudie; 11 u. Predikatie. Evangelie Centrum de Bethlehem kerk: 10 u. evang. J. P. H. Zijlstra. Zendingsgroep „Jeruel": 17 u. Sa menkomst. Pinkstergemeente Oude Vest: 10 u. dhr. P. Moens. AARLANDERVEEN Herv. Gem.: 9.30 u. ds. J. de Jong, Clinge; 19 u. ds. H. Rijksen, Welsum. Geref. Kerk.: 9.30 ds. H. Bade, Alphen; 18.30 u. ds. P. Wilschut. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16 u. ds. B. de Romp, Noordeloos. TER AAR Herv. Gem.: 9.30 u. en 18.30 u. ds. J. de Haan, Zeven. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. N. de Reus; 18.30 u. drs. M. J. Aalders, Woubrugge. ABBENES Herv. Gem.: 9.30 u. Ge ref. pred. Nieuw Vennep. ALPHEN AAN DEN RIJN Herv. Ge meente: Opstandlngskerk: 9.30 u. drs. P. Wlltschut. Adventskerk: 9.30 u. ds. P. van Wijngaarden; 18.30 u. Prof A. v.d. Beek, SOW dienst. Kruis kerk: 9.30 u. ds. P. C. 't Hooft. Geref. Kerk: Maranathakerk: 9.30 u. ds. G. de Zeeuw, Leiden. Salvatorkerk: 9.30 u. ds. H. Ommering; 18.30 u. ds. P. C. 't Hooft. Bapt. Gem.: 10 u. ds. H. G. Koekkoek. Leger des Heils: 10 en 19 u. Samenkomsten, behalve laatste zondag v.d. maand, dan 10 en 17 u. Volle Evang. Gem.: 10 u. dhr. A. v.d. Hoorn. ALPHEN NOORD Herv./Geref. diensten: Goede Herder: 10 u. ds. R. H. Nleuwenhuis. De Bron: 9 u. mw. A. Rijken-v.d. Berg, vicaris; 11 u. Af scheid ds. Taselaar; 18.30 ds. R. H. Nieuwenhuis. Ashramcollege: 10 u. ds. G. Mülder. Driehoorne: geen op gave. Herv. Gem. Slonskerk: 9.30 en 18.30 geen opgave. Oudhoornseweg: 10 u. ds. H. J. ter Bals. BODEGRAVEN Herv. Gemeente: Dorpskerk: 9.30 u. dr. J. Haitsma; 18.30 u. ds. C. v.d. Scheur. Salvator kerk: 9.30 u. ds. J. v.d. Velden; 18.30 u. ds. J. J. Visser, Gouda. Bethlehem kerk: 9.30 u. ds. C. G. Geluk, Baarn; 18.30 u. ds. J. T. W. Quak, Berkel Ro denrijs. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. G. H. Homans, Veenendaal; 18.30 u ds. M. J. Wattel, Hoofddorp. BOSKOOP Herv. Gemeente: Dorpskerk: 9.30 u. ds. K. J. Jansen, H.D.; 18.30 u. dr. J. Haitsma, ge- z.dienst in Ger. Kerk. De Stek (Herv./ Geref.): 9.30 u. ds. C. A. van 't Hof, Woubrugge. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. G. de Jong; 18.30 u. dr. J. Haitsma, gez.dienst Ger.kerk. Chr. Geref Kerk: 9.30 en 17 u. ds. M. J. Oosting. HAZERSWOUDE Herv. Gem.: 10.30 en 18.30 u. geen opgave. Ge ref. Kerk: 10.30 u. ds. Z. C. Versluys, Versluys. HOOGMADE Herv. Gem.: 10 u. ds. H. L. Boonstra. Doopdienst. DE KAAG Herv. Gem.: 9.30 u. dhr. W. J. Schot, Oegstgeest. KATWIJK AAN DE RIJN Herv. Ge meente: Dorpskerk: 10 u. ds. Z. de Graaf, H.D.; 18 u. ds. A. B. Sloof. Ontmoetlngskerk: 10 u. ds. A. B. Sloof, H.D.; 18.30 u. ds. Z. de Graaf. De Rank: 10 u. geen opgave. KATWIJK AAN ZEE Herv. Ge meente: Nieuwe Kerk: 10 u. ds. A. Christ; 18 u. ds. J. R. Volk. Oude Kerk: 10 u. ds. H. Visser; 18 u. ds. J. Boogaard. Ichtuskerk: 10 u. ds. C. v.d. Berg; 18 u. ds. Ch. J. Sjollema. Pnielkerk: 9.30 u. ds. J. Bogaard; 18 u. ds. C. v.d. Berg. Maranathakerk: 10 u. ds. W. Chr. Hovius; 18 u. ds. W. H. B. Ten Voorde. Kapel Overduln: 14.15 u. ds. A. Baas. Geref. Kerk: Open Hof: 9.30 u. dhr. M. de Ridder, Sassenhelm; 18.30 u. ds. J. van Breevoort. Triumphator: 9.30 u. ds. J. van Breevoort. Vredes kerk: 9.30 u. ds. W. Baas, Sassen- heim; 17 u. ds. J. van Breevoort, VLOK. KOUDEKERK AAN DEN RIJN Herv. Gem.: 10 u. ds. J. A. Tielkemelj- er, 19 u. ds. W. A. v.d. Lugt, gem. dienst Herv. Kerk. Geref. Kerk: 10 u. ds. W. A. v.d. Lugt, gem. dienst Herv. Kerk. LEIDERDORP (Herv./Geref. dien sten) Dorpskerk: 10 u. ds. Tj. Does burg, H.A. m.m.v. jongerendiens- tcommissie; 18.30 u. ds. Tj. Does burg. Scheppingskerk: 10 u. ds. B. A. M. Luttikhuis. LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9.30 u. geen opgave. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. M. J. Aalders, Woubrugge; 19 u. ds. C. v.d. Kooi. LISSE Herv. Gemeente: Dorps kerk: 10 u. ds. J. Verdijk, gezins- dienst. Pauluskerk: 10 u. ds. B. C. de Gelder; 19 u. ds. J. Verdijk. Geref. Kerk: 10 en 19 u. ds. E. Boswijk, H.A. Chr. Geref. Kerk: 10 en 19 u. ds. J. van Dijken. Geref. Gem.: 10 en 16 u. Leesdienst. Ned. Geref. Kerk: 10 u. ds. A. W. Vos, H.A.; 17 u. ds. J. v. Langevelde, Hillegom. NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 u. ds. R. W. van Mourik; 18.30 u. onbe kend. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. W. v.d. Weg-Rullmann, cantor!]. NIEUWVEEN Herv Gem.: 9.30 u. kand. D. van Duyvenbode, Katwijk; 18.30 u. drs. T. H. v.d. Hoeven, Rijn- saterwoude. NIEUW VENNEP Herv. Gem.: 9.30 u. dhr. J. W. v.d. Kamp, Beverwijk; 19 u. ds. D. Rodenburg, Hpukelum. Ge ref. Kerk: 9.30 en 18.30 u. ds. J. D. Kraan. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds. G. van Roekei. NOORDWIJK Herv. Gemeente: Grote Kerk: 10 u. ds. W. v.d. Lee; 17 u. kand. L. D. Burger; 19 u. ds. G. A. Scholte. Kerk aan Zee: 10 u. ds. G. J. Ruitenburg. De Rank: 10 u. ds. C. v.d. Bergh. Geref. Kerk: Hoofdstraat (Buurtkerk): 10 u. ds. G. A. Scholte; 19 u. ds. W. v.d. Lee. Vlnkenlaan: 10 u. ds. J. J. Kuiper. Stichtingskerk: 11 u. ds. E. S. Slofstra. Sole Mio: 9 u. ds. J. J. Kuiper. Stichting „De Ark", Evang. Ontm.centrum: 10 u. dhr. J. v. Duin; 19 u. Gebedsconcert. NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.: 10 u. ds. D. Keuning, gezinsdienst. „De Egelantier", De Zllk: 10 u. ds. M. J. Wagenvoorde. OEGSTGEEST (Herv./Geref. dien sten) Endegeest: 10 u. ds. L. H. C. Friederlch. Mauritskerk: geen dienst. Groene Kerkje: 10 u. ds. J. J. Koom- an. Pauluskerk: 10 u. ds. R. E. da Costa. Gemeentecentrum: 10.30 u. ds. A. W. Cramer, Den Haag; 19 u. geen dienst. Acad. Ziekenhuis: 10 u. pater Delemarre. Genootschap der Vrienden (Quakers): alleen 1e zondag v.d. maand dienst om 10.30 u. Ned. Geref. Kerk: 8.45 u. en 16 u. ds. W. Janse, Oegstgeest, H.A. OUDE EN NIEUWE WETERING Herv. Gem.: 9.30 u. ds. H. J. v. Ach terberg, Leiden. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. G. Zijl; 18.30 u. ds. P. Bulkema, Zwammerdam. Remonstrantse Gem.: 10 u. ds. G. Bloemendaal, Delft. RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.: 9.30 u. ds. T. H. v.d. Hoeven; 19 u. ds. L. F. de Graaf. RIJNSBURG Herv Gemeente: Grote Kerk: 9.30 u. ds. Wagter; 17 u. ds. Smallng. Bethelkerk: 9.30 u. ds Smallng. Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30 u. ds. Snel; 17 u. ds. Terpstra. Imma- nuelkerk: 9 en 10.30 u. ds. Terpstra; 19 u. ds. Verschoor. Maranathakerk: 9.30 u. ds. Verschoor; 17 u. ds. Snel. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 u. ds. H. de Boer, Zeewolde. SASSENHEIM Herv. Gem.: 9.30 u. ds. G. Th. Vollebregt; 19 u. ds. A. Christ, Katwijk. Geref. Kerk: 9.30 en 19 u. geen opgave. Chr. Geref. Kerk: 10 en 19 u. ds. H. van Mulllgen, Utrecht. Ned. Prot. Bond Sassen- helm/Lisse: 10 u. drs. F. H. Sachs, NoordwIJkerhout. VALKENBURG Z.H. Herv. Gem.: 10 u. prof. A. v.d. Beek; 18.30 u. ds. J. Kattenberg, Lelden. Geref. Kerk: 9.30 u. drs. A. C. Jacobl-v. Duyn, L'dorp; 18.30 u. drs. I. A. Padmos. VOORHOUT Herv./Geref. Kerk: 10 u. ds. C. J. de Jong. VOORSCHOTEN Herv. Gem.: 10 u. ds. J. C. Schaap; 19 u. ds. A. de Kui per. Geref. Kerk: 't Kruispunt: 11 u. Parkdienst, ds. B. Ledegang (bij slecht weer in 't Kruispunt); 19 u. ds. A. de Kuiper in Herv. kerk. WARMOND Herv. Gem.: 10 u. dr. B. Klein Wassink, Driebergen. WASSENAAR Herv. Gemeente: Dorpskerk: 10 u. ds. R. Steenstra; 16.30 u. drs. C. Blenk, A'dam. Kle- vietkerk, Samen-op-weg diensten: 10 u. ds. J. Visser. Messiaskerk: 10 u. in de Zijllaankerk, ds. C. v.d. Woude, S.O.W. dienst. Dorpscentrum: 9.30 u. ds. H. G. de Graaft, Scheveningen. Geref. Kerk: Zijllaankerk: 10 u. ds. C. v.d. Woude, S.O.W. dienst; 19 u. mw. drs. T: Bergsma, Den Haag. Kieviet- kerk, Samen-op-weg diensten: 10 u. ds. J. Visser. Ned. Prot. Bond: 10.30 u. ds. F. H. Fockema Andreae. WOUBRUGGE Herv. Gem.: 9.30 u. ds. F. A. L. Franken, Zeist; 18.30 u. ds. P. Stam, Katwijk. Geref. Kerk: 9.30 en 18.30 u. geen opgave. ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30 u. ds. J. de Haan; 19 u. dhr. M. Schreu- der, gez.dienst. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. J. Czlria; 19 u. dhr. M. Schreuder, gez.dienst. Herv. kerk. ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 9.30 en 18.30 u. ds. B. A. Dubbeldam, H.A. Geref. Kerk: 9.30 u. drs. P. B. Buikema; 18.30 u. ds. G. van Zijl, Oude en Nieuwe Wetering. ARTSEN Leiden: Groep 1: Tan, Janssen, Zwijnenburg, Meyer, Van Leeuwen, Verhage, Maris, Groene- veld en De Ruiter, Van Schie, Baars en Van de Meer: za, dr. Verhage dr. Marls: 218661 en zo. dr. Meyer dr. Van der Meer, tel: 215510 Groep 2: Bergmeyer, Nering Bögel, Van Gent, Taytelbaum, Van Luyk, Klaassen, Rus, Kruis en De Lange: za. dr. Klaas sen, tel: 213546 en zo. dr. Rus, tel: 132500 Groep 3: Pleiter, Lely, Smit, W. de Bruijne, J. de Bruijne, Huibers, Jurgens, Fogelberg en v.d. Muysen- bergh: za. dr. De Bruyne, tel: 125245 en zo. dr. Huibers, tel: 125820 Groep 4: Bénit, Horn, de Kanter, Lahr, Lodder, Nieuwenhuis, Van Rijn, Van Wingerden, J. Zaaijer en R. Zaaijer, J. de Kanter: za. dr. Lodder- Van Staveren, tel: 311414 en zo. dr. Zaaijer dr. Zaaijer, tel: 311414 Groep 5: Jasperse, Wiersma, Crul, Kooyman, De Jong, Prince, Relnders, D. Hammerstein en A. Hammerstein: za. dr. Kooyman, tel: 122268 en zo. dr. De Jong, tel: 123752 Oegst geest: za. en zo. dr. De Ruiter, tel: 156200 Kaag - Abbenes -Nieuw Vennep: tel: 02526-72850. Leider dorp: za. dr. Van Velzen, tel: 891100 en zo. dr. Du Ry van Beest Holle, tel: 891100 Voorschoten: za. dr. Meyer, tel: 01717-3032 en zo. dr. Prescott, tel: 01717-2356 Warmond - Voor hout: za. en zo. dr. Oosthout, tel: 02522-30697 Noordwijk: za. en zo. gezondheidscentrum, tel: 01719- 19300 Katwijk - Rijnsburg - Val kenburg: Groep 1: Dijk, Henneman, Ten Hove, Lodder, Meeuwisse, Pool, Schonenberg: za. en zo. dr. Lodder, tel: 14600 Groep 2: Bergman, Van Duyn, Van Duyn, Huetlng, Moolen- burgh, Tlmmers: za. en zo. dr. Van Duyn, tel: 12921 Groep 3: Van Delft, Priester, Rietbroek, Verhage, Van der Water: za. en zo. dr. Rietbroek, tel: 21818 Saasenheim: za. en zo. dr. Van Riet, tel: 11777 Alkemade - Rijnsaterwoude - Hoogmade: za. en zo. dr. Glansbeek, tel: 01713-12511 Roelofarendsveen: Praktijken Saeys- /van Mierlo en Roelen/Brock: za. en zo. dr. Saeys, tel: 01713-12217 Alphen: groep 1: za. dr. Boss, tel: 72472 en zo. dr. Van Selum, tel: 33696 groep 2: za. dr. Hogendoorn, tel: 22425 en zo. dr. Van Engelen, tel: 21915 groep 3: za. en zo. dr. Nobel Hazerswoude-Koudekerk: za. en zo. dr. Harkes-Onderwater, tel: 01728-8790 Benthuizen - Boskoop: za. en zo. dr. Bom, tel: 01727-12136 Langeraar - Nieuwveen -Ter Aar - Woubrugge: za. en zo. dr. Gorissen, tel: 01722-2139 Nieuwkoop - Noor den - Zevenhoven: za. en zo. dr. Sanders 01725-71555 Hillegom: ei gen huisarts bellen. HOMEOPATHISCHE ARTSEN LEI DEN Waarneemregeling voor D. Koster, C. Juffermans en I, Cowan. De dienstdoende arts is te bereiken via de dokterstekfoon, tel: 071- 122222. TANDARTSEN Leiden - Leider dorp - Oegstgeest - Warmond: Van Riessen, tel: 124516 Zoeterwoude: dr. Freeke, tel: 410950/414547. Al kemade - Leimuiden: eigen tandarts bellen voor 15.00 uur. Leidschen- dam: Voor spoedgevallen tel: 3974491 Bollenstreek: Oort, tel: 02522-30656 Noordwijk: Van Noort, tel: 12659 Katwijk: Snijder, tel: 24324. APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp - Oegstgeest - Voorschoten: za. en zo. Apotheek Reyst, steenstraat 35, Leiden, tel: 120136. Apotheek Van Breest Smallenburg, Loevestein 6, Leiderdorp, tel: 173330. Apotheek Voorschoten, Leidseweg 66, Voor schoten, tel: 01717-2525 Alkema de: Apotheek Alkemade 01713-9100 (Noordwijk) - Katwijk - Rijnsburg: za. en zo. Apotheek De Jong, Juliana- laan 22, Katwijk, tel: 01718-30833 Leidschendam: Apotheek Steenvoor de, Margrietsingel 54, Rijswijk, tel: 3940129 Noordwijkerhout: Spoe- drecepten tel: 3511 Saasenheim: 02522-10169. WIJKVERPLEGING Leiden - Noordwijkerhout - De Zilk Voor hout: tel: 071-122222. Bollen streek: Wijkverpleging gezondheids centrum, tel: 02522-14147. Hille gom: Opgave vla het antwoordappa raat. tel: 02520-16217. Leidschen dam: kruisvereniging, tel: 070- 455300. Oegstgeest: kruisvereniging, tel: 071-177444. DIERENARTSEN Leiden: groep 1: Van der Wouw, Koster, Vestjens; za. en zo. Vestjens, tel: 144323. groep 2: Muurling, Helder, Roest; za. en zo. Helder: 220513 Leidschendam: ei gen dierenarts bellen. Bollenstreek: Geen gegevens ontvangen. Katwijk: Opgave via het antwoordapparaat, op zaterdag tussen 11.00 - 12.00 uur spreekuur bij dr. Snel. APOTHEKEN De avond- en nacht diensten van de apotheken In de re gio Leiden worden waargenomen door de apotheken die ook weekend dienst hebben. ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI ZEN LEIDEN Ongevallendienst elke dag Academisch Ziekenhuis be halve van dinsdag 13.00 u. tot woens dag 13.00 u. (Diaconessenhuis polikli nieken tel 155543, afdeling S.C.U. tel 175639) en van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag 13.00 u. (Elisabeth-zieken- huis). De Geneeskundige Dienst Lelden Is verhuisd van de Roodenburgerstraat In Lelden naar de Cronesteinkade 18a in Lelden. VERENIGING BESCHERMING ON GEBOREN KIND Hulpverlening bij ongewenste zwangerschap voor moe der en kind. Bel tel. 071-896309; 071- 897762; 033-620244 (dit laatste num mer is dag en nacht bereikbaar). BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN Diaconessenhuis: Bezoekuur dage lijks van 14.30 tot 15.15 uur en van 19.00 tot 19.45 uur. Kinderafdeling dagelijks van 10.30 tot 19.00. Niet meer dan twee bezoekers per patiënt. Op de afdeling special care kan men terecht van 10.30 tot 11.00 uur en van 19.00 tot 19.30 uur. Voordat de laatste twee afdelingen bezocht kun nen worden dient eerst te worden overlegd met de dienstdoende ver pleegkundige.* Sint Elizabeth-zie- kenhuis: Volwassenen dagelijks van 14.00-14.45 u. en van 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen ook 11.15-12.00 u. Kraamafdeling: dag. van 15.00-16.00 u. en van 18.30-19.30 u. en van 19.30-21.00 u. alleen voor vaders. Kinderafdeling dag. 15.00-18.30 u. CCU (hartbewaklng) dag. van 14.00- 14.30 u. en van 19.00-19.30 u. Inten sieve verpleging: dag. van 14.00- 14.30 u. en van 18.30-19.00 u. Sport- Medisch Adviescentrum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u. In het St. Elisa- beth-ziekenhuis. Endegeest: Di. en vr. 13.00-14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eerste klasse: de gehele dag. Jelgersmakliniek: Jon- gerenteam: za. en zo. 14.00-17.00 u. Opname: werkdagen 16.45-17.45 u.; za. zo en feestdag. 10.00-11.30 en 14.00-16.30 u. Team A, C en D: dag. tot 21.00 u. met uitzondering van be handeltijden en etenstijden. Acade misch Ziekenhuis: Voor alle patiën ten (behalve kinderen) zijn de bezoe kuren als volgt: Dagelijks 14.15-15.00 u. en 18.30-19.30 u. Avondbezoekuur afdeling verloskunde: 18.00-19.00 u. De Praematurenafdeling: voor ouders en familie is na overleg met patiënten doorlopend bezoek mogelijk. Bezoek aan ernstige patiënten: wanneer aan ernstige patiënten doorlopend be zoek wordt toegestaan kan de hoofd verpleegkundige hiervoor speciale kaarten verstrekken. Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen 15.15-17.00, babyzaal en boxenafdeling: volgens afspraak met het verpleegkundig hoofd. Bezoektij den kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen na overleg met verpleegkundig hoofd. Voor an dere bezoekers van kinderen: Keel-, neus- en oorheelkunde en neurologie: 14.15-15.00 en 18.30-19.30. Oogheel kunde en heelkunde: 14.15-15.00 en 18.30-19.00. Rijnoordziekenhuis: Dagelijks 14.30-15.15 u. en 18.30- 19.30 u. Extra bezoek hartbewaklng: 11.00-11.30 u. Extra bezoek vaders kraamafdeling: 19.30-20.30 u. Kinder afdeling 15.00-15.30 u. alleen voor ouders 18.00-18.30 u. CENTRALE REGISTRATIE KINDER OPVANG (Koornbrugsteeg 2, 2311 EK Leiden, tel 254810.) Informatie over en aanmelden voor kinderop vang in Leiden. Geopend: ma t/m vr dag 9-12. ANTI-DISCRIMINATIE CENTRAAL MELDPUNT LEIDEN Ketelboeter- steeg 10. Ma. t/m vr. telefonisch be reikbaar van 10.00 tot 16.00 vla 071- 120903. Spreekuur ma. 13.00-15.00 en do. 18.80-20.30. LEIDSE RECHTSWINKEL Juri disch Adviesbureau, Ketelboeters- steeg 10, tel. 130775; afdeling belas tingen: alleen op afspraak, klachten bureau: dl. en do. 18.30-20.30, afde ling vreemdelingenrecht: ma. 13-15 en do. 18.30-20.30, afdeling vrouw: vr. 10-12. SOS Telefonische Hulpdienst Lei den e.o. Voor een gesprek van mens tot mens. Vertrouwelijk. Dag en nacht bereikbaar. Telefoonnummer achterop de telefoongids (071- 125202). BUREAU VOOR RECHTSHULP Herengracht 50, Leiden tel. 123942; DIERENHULP- EN AMBULANfe DIENST Hulpverlening In Lei Leiderdorp, Oegstgeest, Rijnsb Valkenburg, Voorschoten, Warm tl en Zoeterwoude. Tel. 071-174141 BURGERRAADSLIEDEN Ko brugsteeg 2, tel. 143171 (kanto: ren). Spreekuren ma., di. er 11.00-12.00 u., do. 18.30-20.00 GEZINSVERZORGING Stich gezinsverzorging Lelden. Aanvrar hulp voor bejaarden en langdu zieken en gezinsverzorging, R brandtstraat 17, tel. 149441 (ma. vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 KINDER- EN JONGERENTELEFO Dagelijks geopend van 16.00 20.00 uur. Het nummer Is 120611. MAATSCHAPPELIJK WERK SI ting Maatschappelijk Werk, Lar gracht 1b, spreekuur 9.00-10.00 en volgens afspraak, 142144. Gezondheidscentrum Me wijk, spreekuur ma. 11.00-12. do. 14.00-15.00, tel. 212195. G< heidscentrum Stevenshof, spreek do. 10.00-11.00, tel. 311506. Sa Noord: Herensingel 53, spreek ma. t/m vr. 9.00-10.00, tel. 1461 Sector Zuid: Morsweg 83, spreek ma. t/m vr. 9.00-10.00 en volgens spraak, tel. 316167. Algemeen Maatschappelijk Werk geval van directe noodsitus 's nachts en in het weekeinde bei baar onder nummer: 06-8212141. MELDLIJN AGRESSIE EN DISCR NATIE HOMOSEXUALITEIT 221008. zo. 20-24. RAAD VAN ARBEID Hoge Rijn 306, Leiden, tel 071-899375. Kan geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14- Telefonlsche informatie over ki bijslag: 8-12 u. SOCIALE RAADSVROUW VO SCHOTEN Spreekuren: ma. 19 20.00 u. wo. en vr. 9.00-10.30 u. I seweg 33, Voorschoten. Tel. 325< SP HULP- EN INFORMATIEDIE'* Groenesteeg 33, Leiden. Tel. 134640 of 071-144600. Hulp en i matie op medisch, juridisch en mi! gebied, werk, sociale verzekerinc huurkwestles. Spreekuur: elke derdag van 20.00-21.00 u. STICHTING VRIJWILLIGERS TRALE Pallasstraat 1, Alphen den Rijn. Tel. 01720-33033. Beg ding en opvang van mensen, dif welke reden dan ook, tijdelijk nodig hebben. Bovendien wordt I matie verstrekt over andere mog heden van hulpverlening en de reikbaarheid daarvan. VRIJWILLIGERS CENTRALE - gegracht 246a, Leiden. Tel. 149 Dagelijks bereikbaar van 9.00-1 u. voor informatie over vrijwillig werk en cursussen of een persoo gesprek. MEIDENTELEFOON Tel: 141616, bereikbaar maandag 18 20.00, donderdag 19.00-22.00. WERKENDE JONGEREN KI ten- en Informatieuur Elke dinS avond van 17.00 tot 20.00 kantoor Koppenhlnksteeg 2, Lel Tel. 071-121139. Borstvoeding Begeleidingsgi Leiden. Telefonische hulpdienst praktische hulp en Informatie): 170083, 215332 of 312556.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 14