In toekomst ook wedden
op Wimbledon en de Tour
penbaar
srvoer
ijgt
Jiorrang
KONINKLIJK
HUIS
Ontwerper WK-zegel: „Risico van het vak"
Bevolkingsonderzoek
borstkanker spaart
630 levens per jaar
INENLAND
QeidóaQowuvnt
DINSDAG 26 JUNI 1990 PAGINA 3
an ervolg a
voorpagina)
HAAG In het
•D wordt voorrang
:e|/en aan de uitbouw
iet openbaar vervoer.
toe wordt ruim vijf
xd gulden uit het
'wegenfonds overge-
naar het trein- en
erkeer.
ludget voor de wegenin-
uctuur daalt daarmee
in 19 naar 13,3 miljard gul-
s roor de komende twintig
Voor het openbaar ver
komt tot 2010 twintig
'pH, gulden beschikbaar
12,4 miljard), onder
voor de verdubbeling
le spoorbaan Rotterdam -
Haag/Amsterdam.
tal files
jzuinigingen op het Rijks-
nfonds mogen niet leiden
e<3 n toename van het aantal
ii zo heeft het kabinet afge-
e\ en. Maij-Weggen denkt
evaar te kunnen onder-
Jen met de introduktie
nder meer moderne ver
begeleidingssystemen,
neer dan vijf procent van
e dagelijks verkeer mag
twintig jaar op het hoofd-
dijnnet 'vast' komen te
aldus Maij-Weggen.
mee leggen we ons een
krachtsinspanning
)m het geluidsniveau van
litoverkeer terug te drin-
ivordt op de hoofdwegen
nog 'stil' asfalt gebruikt.
3 rstap
efen heel scala van maatre-
hoopt Maij-Weggen de
lobilist te stimuleren de
tap te maken naar de
trein of bus of met een
ir het werk te rijden
.ooien). Prijsverhogende
II regelen zoals een spits-
ïg per medio 1992 en fy-
tolheffing (1994) moeten
utoverkeer met name in
andstad duurder maken,
atalysator wordt in 1993
icht, in hetzelfde jaar
er mogelijk een ver-
e milieukeuring. Overi-
wordt ook het treinkaar-
H! ijziger, zo'n 3,5 a 4 pro-
el per jaar. Vrachtverkeer
irpoolers zullen zoveel
lijk 'om de files heen' ge
worden. Voor het zakelijk
nenvervoer komen er
e tol-rijstroken.
neemt in haar nota een
<1 igrijk voorschot op dé me-
crking van bedrijven, ge-
ten en provincies. Zo
en de gemeenten het aan-
rije parkeerplaatsen be-
in en de maximumsnel-
woongebieden verla-
10 kilometer per uur.
de provincies verwacht
Weggen dat ze autover-
in gevoelige natuurgebie-
gaan verbieden en zal
e romen dat langs de snel-
n meer bedrijventerrei-
s worden aangelegd. Bedrij-
met meer dan vijftig
nemers moeten op hun
carpoolen aanmoedigen
ervoersplannen opstellen,
tl «drijven goed per open-
vervoer bereikbaar zijn
:n ze niet meer dan tien
eerplaatsen per honderd
nemers moeten aanleg-
teersplannen
c ezuinigingen op het Rijks-
nfonds gaan ten koste
een aantal verkeersplan
die odd-minister Smit-
s nog voor de val van het
iet Lubbers-II met pro-
ale bestuurders overeen
jekomen. De zowel door
?meenten Wassenaar als
ichoten fel omstreden A-
est tussen Leiden en Den
wordt in de plannen
r gehandhaafd. Het actie-
té Stop Doorgaand Ver-
Wassenaar is blij met die
imst. De groep vindt de
noodzakelijk om het door-
verkeer rond Wasse-
te leiden. Eerder over-
het comité een peti-
let achtduizend handteke-
van Wassenaarders
de Tweede Kamer.
gin Beatrix brengt een bezoek
de Brabantse gemeenten Elndho-
Nuenen, Helmond, Gemert, St.
telsgestel en Den Bosch.
DEN BOSCH „Ik wist van te voren welk
risico aan de opdracht verbonden was. Het
is natuurlijk wel heel jammer, want ik heb
er veel werk aan gehad. Maar dat is het ri
sico van het vak".
Grafisch ontwerper Toon Michiels uit Den
Bosch klinkt niet extra verdrietig over de
nederlaag in Milaan van het Nederlands
voetbalelftal tegen West-Duitsland. Toch
zou hij er alle reden toe mogen hebben. Hij
is de ontwerper van de bijzondere WK-
postzegel, die door de vroegtijdige uitscha
keling van Oranje nooit zal worden uitge
bracht. De een miljoen zegels die al gedrukt
waren, worden vernietigd. Één vel, met
honderd exemplaren gaat het archief in.
De speciale zegel had maandag 9 juli
moeten verschijnen als Nederland wereld
kampioen was geworden. Om de zegel di
rect na de finale beschikbaar te hebben was
al enige maanden geleden met de produktie
begonnen.
Toon Michiels werd vorig jaar door de PTT
benaderd om de speciale WK-zegel te ma
ken. Afgelopen zondag zat ook hij vol span
ning naar de wedstrijd te kijken. Michiels:
„Maar ik had met de PTT destijds al afge
sproken dat de verkoop van de zegels niet
door zou gaan, als wij niet zouden winnen.
Ik wist dus welk risico er aan de opdracht
was verbonden. Maar wat voor de voetbal
lers geldt, geldt ook voor mij: dat is nu een
maal het risico van het vak
Voor Michiels was het de eerste keer dat hij
een postzegel ontwierp. Hij is zelf overigens
niet in het bezit van één WK-zegel. „Was
het maar waar, die zou veel geld waard
zijn".
Kamer wil macht van justitie
over politie sterk beknotten
DEN HAAG Een meerderheid in de Tweede
Kamer (PvdA, VVD en D66) wil dat minister van
justitie Hirsch Ballin veel minder zeggenschap
krijgt over de politie. De drie fracties stelden zich
gisteravond teweer tegen het kabinetsplan om
naast de toekomstige regionale politiekorpsen (ge
vormd door samenvoeging van rijks- en gemeente
politie) een groot nationaal korps te vormen waar
over de minister van justitie de zeggenschap krijgt.
In dat nationale korps zouden volgens het kabinet
de vanouds landelijk opererende diensten moeten
worden opgenomen. Een aantal van die landelijke
taken kan volgens PvdA, VVD en D66 echter heel
goed worden overgenomen door de regionale korp
sen, waarover minister van binnenlandse zaken
Dales de verantwoordelijkheid krijgt. De beide be
trokken ministers bestreden de opvatting van de
drie fracties. Die bleven echter bij hun mening, die
zij in twee moties hebben
Weer pyromaan aan
het werk in Epe
EPE In het afgelopen weekeinde
is in Epe bij twee panden die op de
monumentenlijst staan een poging tot
brandstichting gedaan. In beide ge
vallen werd de brand ontdekt door
een voorbijganger die de politie
waarschuwde. Ook in de twee week
einden daarvoor werd telkens in de
nacht van zaterdag op zondag op ver
schillende plaatsen in het dorp brand
gesticht. Ook toen werden de bran
den door voorbijgangers tijdig ont
dekt. Volgens de politie is er een py
romaan aan het werk. Een tiental
jaar geleden zorgde een pyromaan,
die uiteindelijk aangehouden kon
worden, ook al voor grote schade en
opschudding in het Gelderse dorp.
Alders blijkt
zuinige minster
DEN HAAG Minister van milieu
Alders heeft in de eerste vijf maan
den van dit jaar slechts een kwart van
de milieubegroting uitgegeven. De
grootste onderschreidingen dreigen
bij de bestrijding van geluidshinder
en luchtverontreiniging, zo blijkt uit
antwoorden van de minister op vra
gen van de Tweede Kamer. Als het
milieubudget dit jaar niet wordt uitge
put, wordt er 75 miljoen gulden over
geheveld naar de pot voor volkshuis
vesting. Op aandringen van de Twee
de Kamer zal er dan ook 12,5 miljoen
gulden extra uitgetrokken worden
voor bodemsanering.
WEER MINDER INKOMSTEN VOOR SPORTTOTALISATOR
DEN HAAG De Stich
ting de Nationale Sportto-
talisator (SNS) heeft drin
gend behoefte aan nieuwe
impulsen. Over 1989 ken
de de organisator van toto,
lotto en cijferspel opnieuw
dalende inkomsten in ver
gelijking met voorgaande
jaren. Als gevolg daarvan
en dank zij wettelijke ver
anderingen zullen grote
sportevenementen als de
Tour.de France en'Wim
bledon in het vervolg
kunnen rekenen op de be
langstelling van de SNS.
Dongen we met z'n allen in
1988 nog voor bijna 170 mil
joen gulden naar de maximale
hoofdprijs van een half mil
joen gulden in de lotto, vorig
jaar vonden we het met 161,2
miljoen aan inleg al welletjes.
De dalende opbrengst van lot
to en toto is niet ongemerkt
voorbij gegaan aan diverse in
stellingen op het gebied van
sport en cultuur, maatschappe
lijk welzijn en volksgezond
heid (CMV) die weer minder
geld peurden uit de SNS. In
1989 was dat 32,8 miljoen gul
den voor de sport en 17,3 mil
joen voor de CM V-sector.
Het nieuwe dieptepunt in de
dertigjarige geschiedenis van
de SNS werd vanmorgen be
kend gemaakt tijdens de pre
sentatie van de eerste on-line
terminal, die de SNS kreeg
overhandigd van de Ameri
kaans/Duitse combinatie G-
Tech/Computer Gesellschaft
Konstanz. Juist dank zij dit
technische snufje denkt de
sporttotalisator de dalende om
zet een halt te kunnen toeroe
pen. Het is de bedoeling dat
vanaf het voorjaar 1991 onge
veer tweeduizend van dergelij
ke apparaten hun plaats vin
den in het midden- en klein
bedrijf. Daarmee kunnen de
klanten van de SNS op een
veel alerter wijze van de di
verse spelmogelijkheden ge
bruik maken.
Tweehonderd miljoen
„We hopen dank zij de termi
nals binnen korte tijd de om
zet te verhogen tot ruim boven
de tweehonderd miljoen gul
den", aldus woordvoerder
Schubert van de SNS. „De
zuigkracht zal groot zijn". Hij
verwacht dat de apparatuur
vooral zal worden geplaatst bij
middelgrote en kleine onder
nemers. „Want bij grotere be
drijven", aldus Schubert, „kan
het een te storend element
zijn. Dan worden de rijen voor
de kassa's te lang". Het parle
ment heeft inmiddels steun ge
geven aan het plan, waarvoor
nog slechts enkele juridische
hobbels zijn te nemen. „Geen
probleem", meent Schubert.
„Het principe is aanvaard. Die
terminals staan vanaf volgend
jaar in de winkels".
Nederland loopt met de toe
passing van moderne techno
logie, waarbij de computer in
de winkel is verbonden met
het kantoor van de SNS in
Den Haag, bepaald niet voor
op. Met name in de Verenigde
Staten en Canada is de snelle
manier van spelen al lang in
geburgerd. Ook al omdat in
die landen de ervaringen lou
ter positief waren, hoopt de
SNS een probaat middel tegen
de almaar dalende omzet (acht
jaar geleden nog 240 miljoen
gulden) te hebben gevonden.
Schaduwkanten
Toch kent de aanstaande in
voering van het systeem ook
schaduwkanten. Vooral de
sportverenigingen die veel
winkelverkooppunten voor
lotto en toto hebben, zullen
vanaf '91 een flinke financiële
aderlating moeten doen. Im
mers, waar in het verleden de
verenigingen als enige „tus
senstation" van klant en SNS
fungeerden, zullen zij nu de
snelle en makkelijk te berei
ken terminals moeten dulden.
Een schatting leert dat sommi
ge clubs een aanzienlijk per
centage van de inkomsten zul
len derven. „Al blijft dat kof
fiedik kijken", aldus Schubert,
die echter de domper voor
sommige sport- (waarvan tach-
tig procent voetbal-) clubs niet
kan ontkennen. Ook al omdat
de wetswijziging die is vereist
om het verkoopmonopolie van
de clubs te doorbreken aan
staande is, lijkt voor hen de in
komstenderving niet te voor
komen.
Weliswaar repte ook SNS-
voorzitter Jacobse vanmorgen
over de compensatieregeling
die is ontworpen, voor de be
trokken clubs is dat niet meer
dan éen doekje voor het bloe
den. Hoe zeer ook met name
de Nederlandse voetbalbond
daarbij is betrokken geweest.
Zo kunnen clubs vijf jaar lang
een vergoeding tegemoet zien.
Ook zullen sportclubs die hoe
dan ook klandizie verliezen
een deel van de verloren inleg
gecompenseerd krijgen. Maar
na vijf jaar is wat dat betreft
de koek op en zullen de clubs
het zelf moeten uitzoeken. On
der meer door de veel inspan
ning vergende abonneelotto
nieuw leven in te blazen.
Obstakels
De SNS kondigde vanmorgen
meer initiatieven aan. Naast
het einde aan het alleen-ver-
kooprecht van lotto- en toto-
formulieren door sportvereni
gingen, is het ook gedaan met
de hoofdprijslimiet van 500.000
gulden en de beperking van
het aantal trekkingen. Schu
bert verwacht daarom binnen
een jaar de invoering van
nieuwe lotto-en totovanianten
met dagelijkse trekkingen.
„De essentie daarvan is dat er
gewerkt wordt met quoterin
gen. Dat wil zeggen: bij een
juiste voorspelling wordt de
inleg vermenigvuldigd en dus
een aantal malen uitgekeerd".
Ook grote sportevenementen
als de Tour de France en
Wimbledon kunnen in het
vervolg rekenen op de belang
stelling van de SNS.
HENK RUIJL
Nota van
Heerma zonder
problemen
door
de Kamer
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Staatsse-
cretatis van volkshuisves
ting Heerma heeft zijn
nota 'Van bouwen naar
wonen' gisteren zonder
kleerscheuren door de
Tweede Kamer geloodst.
Het stuk, dat het beleid voor
de komende tien jaar aangeeft,
stuitte bij geen van de grote
partijen op weerstand van be
tekenis.
Volgens Heerma is de tijd
voorbij dat het volkshuisves
tingsbeleid onderwerp was
van hooglopende ruzies. Al
leen kamerlid Lankhorst
(Groen Links) hield een bitte
re smaak aan het debat met
Heerma over. Diens beleid
leidt niet tot een rechtvaardi
ger verdeling van de woonlas
ten, aldus Lankhorst.
Laten zitten
Als iemand ergens al een wespennest vermoedt, roept hij meestal meteen de gemeentereiniging te
hulp om het zo snel mogelijk te verwijderen. Zo niet de conservator-eigenaar Bert Bolle van het
Barometermuseum in Maartensdijk. Hij vindt het juist interessant, dat de wespen hun nest tegen
een raam van zijn museum hebben gebouwd. Hij laat ze er dan ook gewoon zitten. foto: anp
Nationale Taptoe Breda in teken van de vrede
BREDA De vijftiende
Nationale Taptoe (23 au
gustus-1 september) staat
in het teken van 45 jaar
vrede en 325 jaar korps
mariniers.
De vredesboodschap zal wor
den uitgedragen door militaire
muzikanten uit de Sovjetunie,
Amerika, Engeland en Neder
land.
Aan het jubileum van het
korps mariniers wordt meege
werkt door Britse mariniers.
De vijftiende Nationale Taptoe
in Breda is daarmee interna-
tionaler dan ooit. De burger-
deelname aan het muzikale
festijn bestaat uit een regio
naal amateurorkest en twee
honderd majorettes. Aan de
taptoe en het voorprogramma
doen in totaal circa tweedui
zend mensen mee.
Volgens kapitein luitenant ter
zee Jaap Koops, inspecteur
van de militaire muziek van
de krijgsmacht en algemeen
muzikaal leider, is de taptoe
door het hoge muzikale peil en
het samenspel van klank,
kleur, licht en beweging uniek
in de wereld.
De taptoe vindt dit jaar plaats
op de Chassé-kazerne, omdat
het terrein van de KMA in
Breda de grote publieke be
langstelling niet meer aankon.
Het aantal zitplaatsen is uitge
breid van drie- naar vierdui
zend. De kaartverkoop via de
VVV-I-kantoren begint mor
gen.
AIBAAI
door WILLEM RITSTIER
letimp PRoeeefcr
Hiei? pviveujc
mion stemming
IfcNlG Tg veBSAUENi
Ooievaar wint terrein
De ooievaar wint steeds meer terrein in Nederland. Nam het aantal ooievaarsdorpen de laatste
jaren toch al toe, het aantal steden waar de ooievaar neerstrijkt om er zijn nest te bouwen blijft niet
achter. Na Den Haag toch al ooievaarsstad bij uitstek is nu Rotterdam aan de beurt. Heel
opvallend, op het spoorwegviaduct boven de drukke Stadhoudersweg heeft zich nu ook een
ooievaarsfamilie in een nest op een treinportaal gevestigd. Een van de ouders is bezig met het
voeren van de jongen. foto: anp
AMSTELVEEN Een landelijk bevolkingsonderzoek naar het
voorkomen van borstkanker bij vrouwen tussen de 50 en 70 jaar
kan eind 1993 worden uitgevoerd. De Ziekenfondsraad zal don
derdag aan staatssecretaris Simons van volksgezondheid advise
ren een dergelijk onderzoek uit te voeren.
De raad baseert zijn advies op een onderzoek naar de kosten en
effecten van een bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Dat
onderzoek, uitgevoerd door de Erasmus Universiteit van Rotter
dam, toont aan dat met een landelijke inventarisatie een sterfte-
daling van 16 procent kan worden bereikt. Dat betekent dat
jaarlijks zo'n 630 minder sterfgevallen als gevolg van borstkan
ker zijn te verwachten. Deze vrouwen zullen gemiddeld 15 jaar
langer leven. De kosten per 'gewonnen' levensjaar zouden 8000
gulden bedragen.
Onderzoek naar borstkanker wordt momenteel al in verscheide
ne regio's in Nederland uitgevoerd. De Ziekenfondsraad begon
in, 1988 met de voorbereidingen voor een gefaseerde invoering
van bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Vrouwen tussen de
50 en 70 jaar, de groep waar borstkanker het meest voorkomt,
worden op vrijwillige basis opgeroepen voor een zogenaamde
screening. Wanneer dit onderzoek eind 1993 landelijk zal wor
den uitgevoerd, bedragen de kosten jaarlijks 44,5 miljoen gulden,
zo berekende het Instituut Maatschappelijke Gezondheidszorg
van de Erasmus Universiteit.
Doel van de landelijke screenings is borstkanker bij vrouwen
ouder dan 50 zo snel mogelijk te ontdekken. De kans om aan de
ziekte te overlijden wordt zo kleiner. Voor vrouwen beneden de
vijftig jaar is een dergelijk gunstig effect nog niet aangetoond,
volgens de Erasmus Universiteit. Op dit moment worden in Ne
derland jaarlijks ruim 3000 vrouwen met kwaadaardige uitzaai
ingen behandeld. Het onderzoek van de Rotterdamse universi
teit heeft aangetoond dat het aantal vrouwen bij wie de borst
niet in z'n geheel operatief hoeft te worden verwijderd, jaarlijks
met 25 procent kan toenemen.
Wanneer het ministerie van wvc het advies van de Zieken
fondsraad overneemt, is het de bedoeling 520.000 vrouwen over
het gehele land te screenen. Zij zullen elke twee jaar worden
uitgenodigd voor een röntgenfoto van de borsten. Dat onderzoek
zal op vijftig plaatsen in het land uitgevoerd worden. Volgens de
Erasmus Universiteit zal dit mogelijk kunnen leiden tot een
aantal knelpunten op poliklinieken en in ziekenhuizen. In de
beginperiode zullen dan ook jaarlijks 75 laboranten en 15 radio
logen moeten worden aangetrokken en opgeleid, zo luidt de ver
wachting. De kosten van het onderzoek bedragen 72 gulden per
keer per onderzochte vrouw. Volgens het onderzoek van de uni
versiteit zou de deelneemster zelf geen bijdrage hoeven te beta
len. De Ziekenfondsraad bekijkt momenteel nog hoe het bevol
kingsonderzoek als verstrekking volgens de AWBZ gerégeld
moet worden. Een advies daarover aan wvc volgt nog.
JEAN-PIERRE GEELEN
Bollen pellen
De bollenkwekers hebben het druk. De tijd van het bollen pellen is immers weer aangebroken.
Overal in de Bollenstreek worden de handen van tal van dikwijls tijdelijke hulpkrachten flink uit de
mouwen gestoken. Ook bij de firma W. Zandbergen in De Zilk, waar men de handen vol heeft aan
het pellen en sorteren. foto: dijkstra
PvdA
wil 750.000
ouderen
belasting
voordeel geven
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De PvdA
wil alle 750.000 bejaarden
die naast hun aow een
klein eigen pensioentje
hebben een belastingvoor
deel geven. Dat voordeel
kan oplopen tot ruim drie
honderd gulden per jaar.
Het plan van de sociaal-demo
craten, dat momenteel wordt
'doorgerekend' op het ministe
rie van financiën, beoogt de
nadelige effecten van de belas-
tingoperatie-Oort te compense
ren. Begin dit jaar ontdekten
veel bejaarden met een eigen
pensioentje dat zij er door
'Oort' per 1 januari feitelijk op
achteruit waren gegaan. Voor
gehuwde aow'ers bleek dit een
nadeel op te leveren van
maximaal 314 gulden per jaar.
Het PvdA-plan voorziet erin
dat mensen met een aanvul
lend pensioen tot achtduizend
gulden, over 25 procent van
hun aanvullend pensioen geen
belasting hoeven te betalen.
De groep met een aanvullend
pensioen van acht- tot twaalf
duizend gulden zou over tien
procent van hun aanvullend
pensioen geen belasting hoe
ven te betalen.
„In een tijd dat een heleboel
mensen met een heel hoog in
komen een belastingverlaging
hebben gekregen, mag deze
groep geen belastingverzwa
ring ondergaan. Dat willen we
dus per 1 januari 1991 herstel
len", aldus fractievoorzitter
Wöltgens. Hij rekent erop dat
de regering het PvdA-plan zal
uitvoeren. „Ik meen mij te
herinneren dat mijn collega
Brinkman er op een partijraad
ook op gewezen heeft dat er
een probleem ligt. Met zo'n po
litiek draagvlak ga ik ervan
uit dat de regering het oppikt
bij de voorbereiding van de
begroting voor 1991".
CDA-fractievoorzitter Brink
man wilde gisteren echter nog
geen commentaar geven. Hij
moet eerst weten waar de
PvdA de 130 miljoen gulden
vandaan wil halen die nodig
zijn om het plan uit te voeren.
De VVD juicht het initiatief
van de PvdA toe. De liberalen
hopen dat de sociaal-democra
ten op hun beurt steun willen
geven aan hun streven om het
fiscale voordeel voor alleen
staanden weer in te voeren.
Sceptisch
De PvdA reageerde sceptisch
op dit voorstel. Wöltgens vindt
dat alleenstaanden niet het
slachtoffer mogen worden van
de Oort-wetgeving, maar wees
erop dat de VVD een jaar ge
leden heeft ingestemd met de
afschaffing van de alleen-
staandentoeslag. „Nu zitten ze
in de oppositie en denken ze
er ineens heel anders over".
