Conservatieve druk op
Gorbats jov neemt toe
PLO
eageert
el op
lesluit
mn VS
Iliescu wijst verwijten
over rellen van de hand
Duitslanden erkennen
Poolse westgrens
Junglecommando kiest voor harde lijn
VS ontvangen Mandela als een held
JITENLAND
CcidoeSomxuit
DONDERDAG 21 JUNI 1990 PAGINA 5
■jheckpoint Charlie
f; iorgen afgebroken
«ST-BERLIJN Checkpoint Charlie, de
angrijkste doorgangspost tussen Oost- en
st-Berlijn, wordt morgen afgebroken,
barak in de kleuren van de drie weste-
1 8 e geallieerden zal worden gedemonteerd
aan een museum geschonken. De ont-
011 nteling van de geallieerde controlepost
m ie Amerikaanse sector zal worden bijge-
jnd door de ministers van buitenlandse
en Dumas (Frankrijk), Hurd (Groot-
ttannië), Baker (VS), Genscher (BRD)
Meckel (DDR). De aanwezigheid van
i Sovjetcollega Sjevardnadze is nog on
er. De zes ministers komen die dag in
it-Berlijn bijeen voor de tweede „2+4"-
ferentie over de Duitse eenwording.
Schikkingen voor
nabestaanden SLM-ramp
AMSTERDAM Vier overlevenden en de
nabestaanden van vijftig passagiers van de
ramp met het SLM-vliegtuig bij Paramaribo op
7 juni 1989 hebben bedragen aangeboden ge
kregen die variëren van 60.000 gulden tot een
veelvoud daarvan. De advocaten van de be
trokkenen. P. Bakker Schut, A. van den Bie-
sen en A. Willigenborg, hebben dat gisteren
bekendgemaakt. De raadslieden hebben hun
clieiiten het advies gegeven deze schikking
door de SLM en de verzekeringsmaatschappij
Lloyds te accepteren. Er bestaat volgens de
raadslieden een flink risico dat verder proce
deren leidt tot afwijzing van alle vorderingen
of tot het toepassen van Nederlands recht. Dat
laatste kan ertoe leiden dat in sommigen ge
vallen een veel lagere of zelfs helemaal geen
schadevergoeding wordt verkregen.
Honecker ontkent
bescherming RAF
OOST-BERLIJN De voormalige Oostduitse
communistische leider Erich Honecker heeft
ontkend onderdak te hebben verleend aan
Westduitse RAF-terroristen. Honecker liet dit
gisteren weten via zijn advocaat. Het is een
van zijn weinige persverklaringen sinds zijn
aftreden eind vorig jaar. De RAF-terroristen
verdwenen na hun aanslagen altijd spoorloos;
maar nu blijkt dat ze in de DDR bescherming
genoten van de Stasi, de voormalige geheime
dienst. Overigens kreeg de Westduitse rege
ring al in 1986 de beschikking over vage in
lichtingen dat voortvluchtige leden van de
RAF in de DDR verbleven. Bewijzen waren
toen echter niet voorhanden, zo heeft minister
van binnenlandse zaken Schöuble verklaard.
OOST-BERLIJN De parle
menten van de Bondsrepubliek
en de DDR hebben vandaag for
meel de onschendbaarheid er
kend van de Poolse westgrens.
Gisteren waren parlementsleden
uit beide landen het eens gewor
den over de tekst van de resolu
tie, waarin het definitieve karak
ter van de Oder-Neisse-grens
wordt bekrachtigd. Volgens
Westduitse parlementsleden gaat
het in de resolutie niet alleen om
de bevestiging van de westgrens
van Polen, maar ook om een ver
zoening tussen het Duitse en het
Poolse volk. Het is de bedoeling
dat het verenigde Duitsland in
1991 nog een officieel verdrag
met Polen sluit. De aanvaarding
van de resolutie houdt onder
meer in dat wordt afgezien van
de aansluiting bij het toekomstige
verenigde Duitsland van die ge
bieden, die voor de Tweede We
reldoorlog Duits grondgebied wa
ren, maar nu in Polen liggen. De
Westduitse minister van finan
ciën, Waigel, sprak in dit ver
band van een „bittere prijs" die
voor de eenwording van Duits
land betaald moet worden.
Aruba wil hardere
strijd tegen drugs
ORANJESTAD Bij de opening van de
achtste regionale conferentie van Interpol,
die op Aruba wordt gehouden, heeft minister
van justitie Croes gezegd dat „voor ons allen"
een tijd van samenwerking is aangebroken,
die tot over de Atlantische Oceaan moet rei
ken. Minister Croes benadrukte dat divere
landen in de regio, waaronder Aruba, als tus
senstation dienen bij het vervoer van verdo
vende middelen naar de Verenigde Staten en
West-Europa. Het is de bedoeling dat op de
conferentie, waaraan vrijwel alle 26 bij de re
gionale afdeling van Interpol aangesloten
landen deelnemen, ideeën en technieken
worden uitgewisseld om de strijd tegen de
handel in drugs effectiever te kunnen doen
plaats hebben.
nbabwaanse leraren
in staking ontslagen
13 RARE De regering van
s ibabwe heeft gisteren be-
)es idgemaakt dat-zij meer dan
aa( zend leraren heeft ontsla-
nadat zij een week lang
den gestaakt voor loons-
"Ij hoging. Minister van on-
a wijs Fay Chung verklaarde
de ontslagenen worden
vangen door gepensioneer-
leraren en studenten in het
tste jaar van hun opleiding,
in deze maand gingen circa
00 ongediplomeerde lera-
in staking nadat hun gedi
neerde collega's 15 procent
ïsverhoging hadden gekre-
Chung verklaarde daarop
zij niet beschikte over de
idelen om de niet-gediplo-
2 erden meer loon te geven.
1GHDAD Een hoge PLO-
n« ïctionaris heeft vanmorgen
afwijzend gereageerd op de
slissing van de Amerikaanse
e'esident Bush om de dialoog
pnèt de Palestijnse Bevrijdings-
(anisatie op te schorten,
leiman Najab, lid van het
voerend comité van de
O, noemde het besluit van
;h een regelrechte provoca-
van de Palestijnen en de
abieren en een bedreiging
or de wereldvrede. Volgens
■'Sjab zal Israël zich door de
nerikaanse beslissing aange-
ledigd voelen om de Pales-
ïen in de bezette gebieden
g meer te onderdrukken,
ish besloot gisteravond het
Jsprek met de PLO op te
forten omdat de organisatie
n Arafat weigerde de recen-
terreuraanval in Israël te
,roordelen. Op 30 mei deed
n n radicale PLO-groep een
nval op Israëlische stranden.
operatie van het Palestijnse
ivrijdingsfront (PLF) werd
het laatste moment verij-
ld door het Israëlische leger.
VS willen ook dat PLF-lei-
d gegeven om dit geval af te
indelen. Tot op heden heeft
organisatie geen geloof-
s aardige verantwoording ge-
ven", aldus Bush. „Als de
.0 bereid is noodzakelijke
ippen te nemen, zullen wij
dialoog onmiddellijk her
ten". De president erkende
it de PLO zich heeft gedis-
ntieerd van de aanval op de
raëlische stranden, maar
0 iat niet genoeg". Bush gaf
e bang te zijn dat zijn besluit
;t risico op nieuwe geweldda-
gheden in de regio vergroot,
olgens de Israëlische premier
ahamir is met het Amerikaan-
besluit „een groot obstakel
aar vrede" weggenomen,
ok de oppositie in Israël is
isitief over de beslissing van
sh. „De Amerikaans-Pale-
nse dialoog heeft tot niets
eid en werd gevoerd tegen
wens van Israël. Wij zijn al
ien geïnterresseerd in een ge-
>rek met Palestijnen die in
imaria, Judea en de Gaza-
rook wonen", aldus Yitzhak
abin van de Arbeiderspartij,
artijleider Shimon Peres liet
'eten dat het vredesproces
ok zonder de PLO voortgang
an vinden.
MOSKOU De conserva
tieve druk op Sovjet-presi
dent Gorbatsjov neemt
toe. Het politburolid Jegor
Ligatsjov, boegbeeld van
de conservatieve vleugel
in de communistische par
tij, heeft gisteren in Mos
kou gezegd dat Gorbatsjov
moet aftreden als leider
van de partij. Ook andere
communistische afgevaar
digden kritiseerden Gor-
batsjovs politiek op het
gebied van buitenlandse
zaken en economie.
„Belangrijke politieke beslui
ten mogen niet genomen wor
den buiten de partijkaders
om", aldus Ligatsjov op een
tweedaagse partijbijeenkomst,
die werd omgedoopt tot het
„Oprichtingscongres van de
communistische partij van
Rusland". Sinds 1925 bezat
Rusland geen eigen commu
nistische partij meer nadat die
was opgegaan in de partij voor
de gehele Sovjetunie. Gister
avond werd de oprichting van
de Russische communistische
partij een feit.
Volgens Ligatsjov is een split
sing van de communistische
partij van de Sovjetunie haast
onvermijdelijk. Met een duide
lijke verwijzing naar Gorbats
jov zei hij verder: „Men kan
niet de partij, de leidende
kracht in de samenleving, aan
voeren zonder er al zijn tijd
aan te wijden". De frontale
aanval op de 59-jarige presi
dent komt twaalf dagen voor
dat (op 2 juli) het partijcongres
bijeenkomt om over de toe
komst van de Sovjetunie en
Enkele uren vóór Ligatjovs
woorden kondigde Gorbatsjov
al aan zich terug te trekken als
partijleider. Hij mengde zich
in het debat over de slechte
economische situatie van het
land en zei dat de afgevaardig
den goedgefundeerde redenen
moeten hebben om de presi
dent van het land en de secre
taris-generaal van de commu
nistische partij (i.e. Gorbatsjov)
te bekritiseren. „Ik geloof dat
sommige kameraden de secre
taris-generaal en president wel
zeer lichtvaardig beoordelen",
aldus Gorbatsjov. „Het is voor
mij geen vraag. Binnen twaalf
dagen zou er een andere par
tijleider kunnen zijn". Gor-
batsjovs dreigement wordt
door waarnemers in Moskou
niet al te letterlijk opgevat. En
ook de Moskouse partijleider
Joeri Prokovjev zei niet te
verwachten dat Gorbatsjov
werkelijk zal aftreden. „Het
was slechts een spontane reac
tie op de felle kritiek aan zijn
adres", aldus Prokovjev.
Het is ook niet de eerste keer
dat Gorbatsjov met opstapen
dreigt. In het verleden heeft
hij, toen hij door conservatie
ven werd aangevallen vanwe
ge zijn perestrojka, gezegd dat
dit de enige manier was waar
op hij het land dacht te kun
nen leiden. Als er een meer
derheid was die vond dat het
anders moest, zou hij opstap
pen. En ook in december vorig
jaar zinspeelde Gorbatsjov al
op aftreden, toen men hem
aanviel op zijn politiek tegen
over het Westen. Daarin zou
hij niet hard genoeg zijn.
Hindernissen
De Amerikaanse president
President Gorbatsjov spreekt een aantal gedelegeerden tijdens een 1
Bush meent dat er nog enkele
reusachtige hindernissen lig
gen op de weg naar westerse
financiële steun voor de Sov
jetunie. Bush reageerde giste
ren op berichten dat Washing
ton bij de komende economi
sche top van de G-7 (de zeven
grootste westerse industrielan
den) van 9 tot 11 juli in Hous
ton zou willen voorstellen om
Gorbatsjov met een grote fi
nanciële injectie te helpen.
Opnieuw hebben twee Sovjet
republieken te kennen gege
ven zich af te willen scheiden
van de Sovjetunie. Gisteren
kwamen de parlementen van
zowel Georgie als Oezbekistan
bijeen om te praten over onaf
hankelijkheid. Het parlement
van Oezbekistan, een van vijf
Sovjet-republieken in Cen-
traal-Azië, is begonnen aan
een discussie over een ont-
werp-verklaring waarin wordt
aangestuurd op een volledige
breuk met de centrale rege
ring in Moskou.
(Van onze verslaggever
Rob Ruggenberg)
PARAMARIBO De
voormalig leider van het
Junglecommando in Suri
name, Ronnie Brunswijk,
is gisteravond door de au
toriteiten in Frans Guya
na op het vliegtuig naar
Parijs gezet.
Hij heeft toestemming om in
Frankrijk te blijven tot Neder
land een besluit heeft geno
men over een asielverzoek.
Brunswijk wil naar Nederland
om bij familie in Tilburg een
poos uit te rusten. Hij is over
spannen.
Nederland, zo verklaarde gis
teren een woordvoerder van
Buitenlandse Zaken, houdt
echter vast aan de algemene
regel dat de rebellenleider
asiel moet aanvragen in het
land van eerste opvang, in dit
geval dus Frankrijk. De
woordvoerder ontkende be
richten dat Nederland en
'Frankrijk in overleg zouden
zijn over andere mogelijkhe
den.
Maar volgens Eddy Dap in Til
burg, een vertrouwensman
van Brunswijk, is Buitenland
se Zaken inmiddels wel bereid
om Brunswijk toestemming te
geven voor een kort verblijf in
Tilburg, mits Frankrijk hem
eerst een of andere verblijfs
vergunning geeft.
Het vertrek van Brunswijk uit
het Junglecommando wordt
zowel in Paramaribo als in re-
bellenkringen gezien als een
verlies. Beide kanten wijzen er
op dat Brunswijk een gema
tigd guerrillaleider was. De
leiding van het commando is
nu in handen van mensen, zo
als John Wally, die niet willen
praten, maar alleen vechten.
Het leger heeft de achtervol
ging ingezet op leden van het
Junglecommando, die zich
vanuit Moengo hebben terug
getrokken in het oerwoud.
Volgens legerwoordvoerder
Sital is de verdrijving van het
commando uit Moengo zonder
veel strijd gepaard
waarbij rijke
lijk met con-
fettie en pa
piersnippers
wordt ge
strooid. Hon
derdduizen
den mensen
stonden
langs de rou
te om de
zwarte leider
te verwelko
men.
FOTO: AP
NEW YORK Nelson Man
dela is als een held ontvangen
in Amerika. Hij arriveerde
gisteren vanuit Canada in
New York. De zwarte leider
blijft twaalf dagen in de VS.
Hij kwam gisteren bijna twee
uur later aan dan was aange
kondigd omdat hij voor het
hectische programma in „The
Big Apple" nog wilde rusten.
Met een sjaal in ANC-kleuren
om liep Mandela over de rode
loper, die voor hem was uitge
rold, en bezag glimlachend het
tumultueuze welkom op het
vliegveld J.F. Kennedy. Hij
werd verwelkomd door onder
anderen de Amerikaanse
zwarte leider Jesse Jackson,
de gouverneurs van New York
en New Jersey, Mario Cuomo
en Jim Florio, zanger Harry
Belafonte en de burgemeester
van New York, David Din-
kins. Zoals in alle andere lan
den die hij de afgelopen zes
weken heeft bezocht, pleitte
hij Mandela voor handhaving
van de sancties tegen Pretoria
zolang de apartheid niet is af
geschaft. In het overladen pro
gramma in New York, waar
Mandela drie dagen blijft, zijn
bijeenkomsten opgenomen aan
de wijken Harlem en de Bronx
en een toespraak tot de Vere
nigde Naties. Later tijdens zijn
bezoek zal hij worden ontvan
gen door president Bush.
E AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
DE TERUGKEER VAN PEER DEN SCHUYMER
123 De zeeslag woedt ononderbroken verder, wanneer de
chepen van Peer de Schuymer naderen. Nou, de vloot van Ro
bert Janszoon is er niet te best aan toe; één schip is zinkende en
i't Seepaert" heeft al heel wat treffers gekregen. Ja, die Moorse
lalelen zijn wel klein, maar snel en goed bewapend. Kijk, daar
iaat de galei van Abas Turc. De Moorse bevelhebber heeft de
teemde schepen ook al ontdekt en de „Helhondt" herkend. Hij
"Ijfelt geen ogenblik of Peer zal hem te hulp komen en als groet
tat hij de vlag met de halve maan hijsen. Maar in Peer heeft zich
een merkwaardige verandering voltrokken. „Nee", mompelt hij in
zichzelf, „ik zou me liever kielhalen dan dat ik die Moren zou hel
pen". Dan draait hij zich resoluut om en schreeuwt met schorre
stem tegen zijn stuurman: „Smijt de Princevlag uit!" Even kijkt
de stuurman stomverbaasd. De Princevlag?! Maar het bevel is
duidelijk genoeg en even later wappert van de „Helhondt" het
oranje-blanje-bleu der Zeven Provinciën. De matrozen begrijpen
er nog minder van. Gaan ze nu meedoen aan de zijde van Robert
Janszoon? Het lijkt wel zo.
BUKAREST Ion Iliescu
(60), die gisteren in Roe
menië als president is beë
digd, heeft bij zijn inaugu
ratie gezworen dat hij de
democratie en de funda
mentele rechten en vrij
heden van de mens zou
verdedigen.
Volgens de president was zijn
verpletterende verkiezingso
verwinning een onherroepelij
ke keuze voor de democratie.
Iliescu beloofde een volledige
politieke democratie en een
markteconomie met verschil
lende vormen van eigendom
in te voeren. Ook zegde hij toe
dat „in opspraak geraakte, cor
rupte en incompetente perso
nen" uit de staatsorganen zou
den worden verwijderd.
Na de ceremonie werd Iliescu
toegejuicht door een menigte
aanhangers.
Ion Ratiu, de presidentskandi
daat van de Boerenpartij die
bij de verkiezingen als verre
derde is geëindigd, zei de
Amerikaanse afwezigheid bij
de inauguratie te beschouwen
als een goede manier om „de
knokploeg-tactiek die Iliescu
vorige week in gang heeft ge
zet" af te keuren.
Iliescu ging na zijn inauguratie
omstandig in op de verwijten.
Hij distantieerde zich enigszins
van het optreden van de rege
ringsgezinde mijnwerkers door
te verklaren dat er „in het
proces van herstel van de
openbare orde" sprake was ge
weest van „over-reactie" en
zei dat zijn regering zich dis
tantieerde van „iedere daad
die het wettelijk kader te bui
ten is gegaan". Aan de andere
kant schilderde hij de demon
straties en het destructieve op
treden van groepen demon
stranten, die voor hem aanlei
ding waren de mijnwerkers
naar Bukkarest te halen, af als
„een georganiseerde staats
greep". Hii sprak van een
„ware rebellie, gericht op het
omlaag halen van het wettig
en democratisch gekozen lei
derschap".
In de Roemeense hoofdstad
Bukarest bleef het gisteren
rustig. Studentenorganisaties
zeiden dat op sommige facul
teiten werd gestaakt en dat zij
verwachtten dat de actie zou
overslaan naar universiteiten
in het westen van het land.
Een aanhangster van Ion Iliescu, de nieuwe president van Roe
menië, raakt even het gezicht aan van een soldaat.
FOTO: AFP
Vandaag zou in Roemenië de
revolutie van precies een half
jaar geleden herdacht worden
tegen het regime van dictator
Ceausescu.
EG-commissaris voor buiten
landse betrekkingen, Frans
Andriessen, heeft meegedeeld
dat Roemenie voorlopig niet
wordt opgenomen in het Wes
terse hulpprogramma voor de
Oosteuropese landen. Hij zei
dat gisteren op een persconfe
rentie in Brussel.
De Europese Commissie coör
dineert de hulp die verstrekt
wordt door 24 landen. De mi
nisters van buitenlandse zaken
van de 24 komen op 4 juli in
Brussel bijeen, samen met hun
collega's van de Oosteuropese
landen. Maar de EG-Commis-
sie is niet van plan Roemenië
voor die bijeenkomst uit te no
digen, aldus Andriessen.
Maandag al besloten de minis
ters van buitenlandse zaken
van de EG geen datum vast te
stellen voor de ondertekening
van het handelsakkoord.
Weer doodstraf
geëist tegen
John Demjanjuk
JERUZALEM De open
bare aanklager in het pro-
ces-in-hoger-beroep tegen
John Demjanjuk heeft gis
teren de doodstraf geëist.
Hij kwam tot de conclusie
dat Demjanjuk de man is
die in de oorlog in het
vernietigingskamp Tre-
blinka in Polen bekend
stond als 'Ivan de Ver
schrikkelijke'.
In 1988 veroordeelde een la
gere rechtbank Demjanjuk
ter dood, nadat deze beslist
had dat hij de man is die de
gaskamer bediende in Tre-
blinka, gevangenen martelde
en 800.000 mensen in de gas
kamer om het leven bracht.
Een verdediger heeft vorige
maand het Israëlische hoog
gerechtshof verzocht Dem
janjuk niet tot de strop te
veroordelen als men ook
maar een spoortje twijfelt
aan de vraag of hij de hard
vochtige Oekraïense kamp
bewaker was.
Demjanjuk zelf zegt dat hij
nooit in Treblinka geweest
is. Naar zijn mening is er
sprake van persoonsverwis
seling. De 70-jarige Demjan
juk is in 1986 door de Vere
nigde Staten aan Israël uitge
leverd. Als hij veroordeeld
wordt, is Demjanjuk de eer
ste man die de joodse staat
laat ophangen sinds de te
rechtstelling in 1962 van
Adolf Eichmann, die gold als
het nazibrein achter het sy
stematisch vermoorden van
miljoenen joden.
De rechtbank heeft de ver
dedigers van Demjanjuk toe
gestaan nieuw materiaal te
presenteren waarop zij de
hand hebben weten te leggen
sinds 1988. Maar ze heeft nog
niet beslist of ze daaraan de
zelfde waarde toekent als
aan de gegevens op basis
waarvan twee jaar geleden
het doodvonnis werd uitge
sproken. De rechtbank be
slist hier dinsdag over, als de
verdediging begint aan drie
dagen verweer.
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur. telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
