Zoeken naar medicijn tegen ziekteverzuim Minister bereid tot verlaging wegenbelastin Politie heeft vrijwel zeker complete IRA-cel opgerold Justitie opnieuw in actie tegen Golden Ten-casino' Koolzaadmotor voorlopig van de baan BINNENLAND £eidóe@ou/iant WOENSDAG 20 JUNI 1990 PAGIN1^ Consumentenbond: Spanje is wel duur DEN HAAG De Consumentenbond bestrijdt de uitkomsten van een onderzoek van het Spaanse ministerie van Toerisme, waaruit zou blijken dat de prijzen in de populaire toeriste noorden gemiddeld lager zijn dan in Nederland. Uit het onderzoek zou blijken dat de prijzen van etenswaren in de vakantiecentra gemid deld lager zijn dan in Nederland. Volgens een woordvoerder van het Spaans Verkeersbureau in Den Haag is het „een fabeltje" dat Spanje duurder is geworden dan Nederland. De Consu mentenbond stelt echter dat de prijzen in Span je de laatste jaren juist fors zijn gestegen en dat de Nederlandse toerist duurder uit is dan in ei gen land. Ze baseert zich daarbij op een onder zoek onder 2.300 van haar leden. Internationale oproep christen-democraten kernproeven te staken DEN HAAG Het CDOW, de Christen-Democraten voor Ont spanning en Wapenbeheersing, hebben een dringende oproep gedaan aan de Verenigde Staten, Frankrijk en ae Sovjetunie hun kernproeven te staken. In een brief, die is opgesteld met de Westduitse zusterorganisatie Christliche Demokraten für Schrit- te zur Abrüstung en enkele Oostduitse geestverwanten, wordt eveneens gevraagd om een strenge internationale contróle op de verbreiding van kennis over en materiaal voor atoomwapens. De brief is verstuurd naar de ambassadeurs van genoemde kern- wapenlanden in Den Haag, Bonn en Berlijn. De tekst werd on langs opgesteld in het Westduitse Königswinter, waar de vredes activisten voor het zesde jaar bijeenkwamen voor een bezinning op de toekomst van Europa. Voor het eerst waren daarbij ook Oostduitsers aanwezig, aldus CDOW-secretaris J. van Beuze- kom-van Veen uit Den Haag. Werkloosheid blijft dalen DEN HAAG Het aan tal geregistreerde werk lozen lag in de periode maart-mei van dit jaar gemiddeld op 343.000 (214.000 mannen en 129.000 vrouwen). Dat is gemiddeld 11.000 lager dan in de voorgaande periode van drie maan den, toen het cijfer op gemiddeld 354.000 lag (221.000 mannen en 133.000 vrouwen). De daling geeft volgens het CBS aan dat de werk loosheid op wat langere termijn onverminderd blijft dalen. Alzheimer mogelijk verschillende ziekten UTRECHT Het is twijfelachtig of de ziekte van Alzheimer wel als een heid bestaat; er kan ook sprake zijn van verschillende, nu nog onbekende aandoeningen. Jarenlang onderzoek heeft echter nauwelijks tot bruikbare resultaten geleid. Dat stelt R. Dill- mann in een proefschrift waarop hij vrijdag promoveert aan de Vrije Uni versiteit in Amsterdam. De ziekte van Alzheimer geldt als een van de belangrijkste doodsoorzaken in de westerse wereld, aldus Dillmann. De ziekte veroorzaakt vaak dementie. Er zijn inmiddels aanwijzingen dat en kele genen een rol spelen bij het ont staan van de aandoening, maar een behandelingsmethode is nog niet in zicht. Orchidee tiert welig in Almere ALMERE De jonge grond van Zuidelijk Flevoland blijkt een vruchtbare voedingsbodem voor diverse soorten orchideeën. Het is bijzonder dat al na vijftien jaar, want veel ouder is de grond niet, de zeldzame planten zo veelvul dig voorkomen, zegt J.A. van He- mert, plaatsvervangend hoofd van de gemeentelijke afdeling groenvoorziening in Almere. Ze ker zeven soorten hebben zich spontaan gevestigd ten zuidwes ten van Almere. De meest opval lende en meest voorkomende plant is de gevlekte riet-orchidee, maar ook de bijen-orchidee, de moeraswespen-orchidee en de nacht-orchidee komen er voor. FNV negatief over PvdA UTRECHT Leden van de rie bonden, vanouds de 'natuurlijke tan genoten' van de Partij van de oordelen steeds negatiever 0\ PvdA. De waardering is gezal het rapportcijfer 6,5 in 1989 ns vijf-plus in 1990. De waarderi vakbondsleden voor de PvdA onderdeel van het permanente i zoek van de Universiteit van Ai. dam in opdracht van de FNVf1^,1 vraagstukken van vakbeweging 11(1 menleving. De dalende waar voor de sociaal-democraten is de onderzoekers mede te wijten aF11 negatieve publiciteit over de Pvdj de gemeenteraadsverkiezingen iïj maart dit jaar. „BEDRIJFSGEZONDHEIDSZORG VOOR ALLE WERKNEMERS" DEN HAAG Betere ar beidsomstandigheden, een prettiger werkklimaat en bedrijfsgezondheidszorg voor alle werknemers. Met deze maatregelen moet het schrikbarend hoge ziekteverzuim in Ne derland worden terugge drongen. Dat is de mening van 120 deskundigen uit diverse bedrijfstakken, wetenschappelijke- en overheidskringen. Het ziekteverzuim is vorig jaar gestegen tot acht procent en zal naar verwachting van de Sociale Verzekeringsraad dit jaar verder oplopen tot 8,2 pro cent. Voor het eerst is dan met de ziektegelduitkeringen meer dan tien miljard gulden per jaar gemoeid en daalt de reser ve onder het minimum van 1,3 miljard. Nergens in de Europe se Gemeenschap zijn werkne mers zo ziek als in Nederland. „Het is tijd om de stormbal te hijsen!", schreeuwt het mana gement- en organisatiebureau Leeuwendaal. Werkgevers, werknemers, wetenschappers en beleidsmakers waren van daag in Amsterdam bijeen om de groeiende „epidemie" een halt toe te roepen. Want als we niets doen, blijft het ziekteverzuim hoog. Daar over zijn alles deskundigen het eens. Dat blijkt uit een onder zoek van het Nederlandse In stituut voor Praeventieve Ge zondheidszorg (NIPG) van TNO in Leiden. In opdracht van het ministerie van WVC vroeg het instituut aan 120 deskundigen (wetenschappers, topmensen in de politiek, het bedrijfsleven en de vakvon- den) hoe het ziekteverzuim zich in de toekomst ontwikkelt als de overheid niets doet en toeziet hoe de economie verder groeit en wat er gebeurt als er duidelijke maatregelen wor den getroffen. Groei Bij een sterke economische groei voorspellen de deskundi gen dat het ziekteverzuim de komende twintig jaar alleen maar verder stijgt. Bij een ge middelde groei zoals nu, blijft het verzuim hoog en bij een geringe groei verwachten de deskundigen dat het verzuim een beetje daalt. Een stevig be leid zet volgens hen meer zo den aan de dijk. Door de ar beidsomstandigheden te ver beteren en meer aandacht te geven aan het werkklimaat denken de deskundigen dat het verzuim met een procent afneemt. Hetzelfde resultaat wordt verwacht van een be drijfsgezondheidsdienst voor élle werknemers. Nu zijn alleen grote bedrijven en bedrijven die met gevaarlij ke stoffen werken aangesloten bij een gezondheidsdienst. Naar aanleiding van de onder zoeksresultaten zal het NIPG het ministerie waarschijnlijk voorstellen om Mie bedrijven te verplichten zich bij een ge zondheidsdienst aan te sluiten. Onderzoeker dr. P. Smulders is verrast over de hoge ver wachtingen die deskundigen hebben van de diensten. „Maar de gezondheidsdiensten moeten zich dan niet beperken tot aanstellingskeuringen, maar ook onderzoek doen. Bij voorbeeld naar lawaai-overlast en hoe werknemers tegen hun werk aankijken", aldus Smul ders. Voor het verbeteren van de arbeidsomstandigheden en het werkklimaat moet volgens de onderzoeker jaarlijks meer geld beschikbaar worden ge steld dan de 200 miljoen gul den van nu. „Een aantal des kundigen in het onderzoek noemde een bedrag van 600 miljoen gulden. En als je ziet dat Nederland een half mil joen bedrijven telt, is 200 mil joen gulden ook wel weinig", aldus Smulders. Het geld zou moeten worden besteed aan het terugdringen van lawaai op de werkvloer, zware lichamelijke arbeid, maar ook aan beter manage ment. Uit een onderzoek in de metaalnijverheid blijkt dat de stijl van leiding geven meer invloed heeft op het ziektever zuim dan de arbeidsomstan digheden. Bedrijven die wei nig aandacht besteden aan lei ding geven, kampten met bij na dubbel zoveel verzuim (11 procent) als bedrijven met een actieve, betrokken manage mentstijl (6,4 procent). Contact directeur verstrekt zijn op drachten telefonisch en heeft verder weinig contact met zijn werknemers", aldus organisa tie-adviseur Ir. Schellens. Bij wijze van proef worden nu honderd bedrijven begeleid om het ziekteverzuim terug te dringen. Schellens verwacht niet dat het verzuim nu plotse ling met de helft zal afnemen. Wat er nodig is voor een der gelijke omwenteling beant woorden de 120 deskundigen in de loop van dit jaar in een vervolgonderzoek van het NIPG. Het instituut vraagt hen wat er moet gebeuren om het ziekteverzuim te halveren. Smulders verwacht dat veel deskundigen „premiedifferen tiatie" zullen noemen. Nu heb ben de meeste bedrijven hun risico verzekerd met andere bedrijven. Iedereen betaalt een geliik percentage van bij voor beeld tien procent. „Maar er zijn bedrijven die jaar in jaar uit een ziekteverzuim hebben van 20 k 25 procent!", aldus Smulders. Zij zouden volgens de onderzoeker dan ook meer moeten betalen. „Ik vrees dat eigen-risicodracht het failliet zou betekenen van een hele boel bedrijven. Mogelijk dat dat kan worden ondervangen met een andere maatregel, maar het gaat erom dat bedrij ven actiever worden in het te rugdringen van het ziektever zuim". Dat eigen-risicodracht effectief werkt, bewijst vol gens Smulders het verzuim bij Philips, dat schommelt tussen de vijf en zes procent. MONIQUE VAN DE VEN Schengen-akkoord ondertekend Met een schuin oog kijkt staatssecretaris van buitenlandse zaken Piet Dankert toe als zijn collega van justitie Aad Kosto het Schengen-akkoord tekent. Het verdrag, waarin de opheffing van grenscontroles is geregeld, werd gisteren mede ondertekend door Frankrijk, België, Luxemburg en de Bondsrepubliek. Dan kert noemde het akkoord „een model voor bewegingsvrijheid van mensen binnen de gemeenschap". Hij betwijfelt of alle twaalf lidstaten bereid zijn om na 31 december 1992, de door da gestelde tijdslimiet, hun grenzen op te doeken. Een mof' struikelblok vormt de kwestie van de asielzoekers, waaroverr nen de EG totaal verschillend wordt gedacht. Het akkoord iT nog worden goedgekeurd door de parlementen van de bef ken lidstaten en zal niet eerder dan eind 1991 in werking t treden. DEN HAAG De Tweede Kamer kan een nota tege- moetzien waarin komt te staan hoe en voor welke automobi listen de motorrijtuigenbelas ting omlaag gaat. Met deze toezegging heeft mi nister van verkeer Maij-Weg- gen PvdA-fractieleider Wölt- gens gisteren een handreiking gedaan. Wöltgens had in het weekeinde gepleit voor verla ging van de wegen Deiasimg aia compensatie voor de verho ging van de benzine-accijns met acht cent per 1 november. PvdA, D66, Groen Links en de SGP vinden dat diesel en au- togas ook duurder moeten worden nu de benzine meer gaat kosten. Maij is daartegen omdat zij de dieselaccijns in ja nuari al heeft verhoogd. Bo vendien, zo redeneert zij met de CDA-fractie, krijgt het op diesel rijdende vrachtverkeer in de Bondsrepubliek te ma ken met een tolheffing voor de snelwegen. Wel waar schuwde zij de Kamer er reke ning mee te houden dat de li- terprijzen van benzine, maar ook die van diesel en LPG, in 1991 omhooggaan als gevolg van de aanpassing van de ac cijnzen binnen de EG. Grensprotest tegen te dure benziiï BUGGENUM Een actiecomité van verontruste Limbi benzinepomphouders heeft een klemmend beroep gedaij minister van economische zaken Andriessen om de a«Pal kondigde accijnsverhoging op benzine met acht centje door te laten gaan. aa Door de accijnsverhoging ontstaat een prijsverschil tudi« Nederland en de Bondsrepublie Duitsland van vijftig P®. per liter benzine en met "België van soms zelf veertig id' De pomphouders in de grensstreken vrezen dat de mee van hen de komende jaren hun bedrijven zullen moeten ten' ige DRS VISSER VAN CLINGENDAEL: DEN HAAG Met de aanhouding van een vier de IRA-verdachte, gister nacht in de bossen bij het Brabantse Chaam, is vrij wel zeker een hele IRA- cel opgerold. Dat zegt drs. C. Visser van Instituut Clingendael, expert terro ristische ontwikkelingen in West-Europa. Het is volgens hem de eerste keer dat buiten Noord- Ierland een hele cel in eens wordt opgepakt. Volgens Visser zijn er op het continent twee cellen actief. Eén in de buurt van de Britse militairen in Gibraltar en één in de buurt van de Britten in de Bondsrepubliek, dichtbij de Duits-Nederlandse grens. De mogelijkheid bestaat volgens Visser dat er ook een cel aan wezig is op Cyprus, waar Britse militairen ge legerd zijn. Uit hoeveel mensen een cel bestaat is volgens Visser af hankelijk van de opdracht die de cel (ook wel „active service unit" genoemd) heeft gekre gen. Bij speciale opdrachten, zoals de op het nippertje verij delde aanslag in Gibraltar in 1988, zijn vijf zes mensen ac tief. Als het gaat om het plaat sen van bommen en neerschie ten van Britse militairen zet de IRA volgens Visser drie vier mensen in. Daarbij heeft dan iedereen een duidelijke taak. Er is een schutter, ie mand die de schutter rugdek king geeft, een chauffeur en iemand die telefoontjes en boodschappen verzorgt. Geen hulp Visser acht het niet zo waar schijnlijk dat de IRA-groep ge holpen werd door sympathi santen. „Het verleden leert dat de IRA alles zoveel mogelijk in eigen hand houdt. Bij de aanhouding in 1986 van twee mensen in Amsterdam, die een depot wapens bewaakten, bleek het ook om directe IRA- leden te gaan. De IRA besteedt het werk zo min mogelijk uit". Visser meent dat met het op rollen van deze unit een zeer gevoelige klap is toegebracht aan het Ierse Republikeinse Leger. Vooral omdat het er naar uitziet dat de activisten zichzelf min of meer hebben verraden met hun „amateuris tisch gedrag". Het verbaast Visser dat de aangehouden vrouw en mannen schietoefe ningen in België hebben ge houden. Hij was er tot nu toe vanuit gegaan dat de IRA traint in het dunbevolkte Ier land, waar veel rustige gebie den zijn, en dat mensen die met een opdracht naar het continent worden gestuurd voldoende getraind zijn. k-leden Donna Maguire en Gerard SUSKE EN WISKE DE KLEINE POSTRUITER (C) Standaard Ultoevarlj/Wavwy Productions Activisten die zijn opgepakt worden in het algemeen snel vervangen vanuit Noord-Ier- land. Maar Visser betwijfelt of dat in dit geval ook zal gebeu ren. Vier mensen tegelijk ver vangen loopt volgens hem snel in de gaten en de IRA zal wil len voorkomen dat er nog meer blunders worden ge maakt. De wapens die afgelopen za terdag in België zijn gevonden, worden voor een ballistisch onderzoek naar Nederland ge bracht. Het Gerechtelijk Labo ratorium vergelijkt de hulzen en kogels met die in Roer mond zijn aangetroffen, na de moord op twee Australiërs. Door bestudering van onder meer de slagpin-indruk en het slaghoedje in de huls kan het laboratorium in sommige ge vallen honderd procent zeker heid geven dat een bepaalde kogel afkomstig is uit een be paald wapen. Maar of de nu aangehouden IRA-leden dan ook inderdaad de daders zou den zijn van de aanslag in Roermond, is niet eenvoudig te bewijzen. Het ballistisch on derzoek zegt nog niets over de mensen die met die wapens hebben geschoten. Het recherche-bijstandsteam hoopt daarom dat het mate rieel dat in België en ons land is gevonden en sporenonder zoek de broodnodige bewijzen kan leveren. Als duidelijk be wezen kan worden dat de ver dachten die het afgelopen weekeinde in België werden opgepakt te maken hebben met de aanslag in Roermond, zal de Nederlandse justitie zich nader bezinnen op een uitleve ringsverzoek. Verdachte Belgische moordzaak aangehouden OSS De politie in het Bra- bantse Oss heeft gisteravond een 29-jarige man uit Brugge aangehouden die ervan wordt verdacht dat hij in zijn woon plaats betrokken is geweest bij de moord op een bejaarde man. De Belg verbleef in Oss bij een kennis. Via Interpol was om zijn aanhouding ver zocht. De moord in Brugge zou het afgelopen weekend zijn gepleegd door twee mannen. De andere verdachte is al eerder in België aangehouden. De in Oss gearresteerde man is op 11 juni in België ontslagen uit de gevangenis. Hij had een straf uitgezeten voor een aan tal andere geweldsmisdrijven. DEN HAAG „Wat zegt u? Sluiten? Daar weet ik niets van. Maar ach, dat hebben ze al zo vaak ge probeerd. Ik moet het eerst nog zien". De mede werker van het Golden Ten-casino Hulst reageert laconiek op het voorne men van justitie vóór half september alle casino's waar het omstreden rou lettespel gespeeld wordt te sluiten. Helemaal onbegrijpelijk is die onverschilligheid niet. Met een zekere regelmaat kondigde het ministerie de afgelopen jaren al aan de ongeveer negentig Golden Ten-casino's in dit land te vervolgen. Het is er tot op heden nooit van gekomen; het gevolg van een al even lang slepend juridisch steek spel rond de vraag of Golden Ten nu een kansspel of een behendigheidsspel genoemd moet worden. Over die vraag weigert de Hoge Raad een uit spraak te doen, en dat bete kent dat het Openbaar Minis terie zijn kans schoon ziet het spel te rekenen onder de ille gale kansspelen. De wet op de kansspelen zou verbieden van het spel mogelijk maken. Dit uiteraard tegen het oordeel van de casino-exploitanten in, die nog altijd volhouden dat het aan de vaardigheid en het inschattingsvermogen van de speler ligt of hij wint of ver liest. Om de illegale, maar door jus titie tot nog toe gedoogde Gol den Ten-casino's hangt een waas van criminaliteit. Zwart geld, drugs- en wapenhandel bepalen het imago van de speelzalen. In de speelholen geldt geen legitimatieplicht, wat hen voor justitie en fiscus zo goed als oncontroleerbaar maakt. De eigenaar van Casi no Hulst houdt ook niet van al te veel openheid van zaken; hij weigert althans op vragen in te gaan. En tot overmaat van ramp bleek vandaag ook nog eens uit het jaarverslag van de Raad voor de Casino spelen het adviesorgaan van de regering inzake kans spelen dat de Golden Ten- casino's „op grote schaal frau deren bij het afdragen van so ciale premies". Naheffing De opsporingsdienst van het Gemeenschappelijk Admini stratie Kantoor (GAK) consta teerde vorig jaar dat er bij 56 van de 91 gecontroleerde casi no's werd gefraudeerd. Zij be- GRONINGEN De Pro vincie Groningen en de Noordelijke Ontwikke- lings Maatschappij geven geen geld voor de ontwik keling van een koolzaad motor. Reden is dat voor dit project geen goed on dernemingsplan voorhan den is, zo heeft de com missaris der koningin in de provincie Groningen H.J.L. Vonhoff gisteren bekend gemaakt. Constructiebedrijf NMB uit Zwartsluis had bij de provincie het initiatief ingediend om een fabriek op te richten voor de produktie van motoren die op plantaardige olieën kunnen lo pen. De olieën worden uit koolzaad gewonnen. Motoren die hier op lopen zijn schoner voor het milieu. Het bedrijf zou gevestigd worden in Veen- dam. Directeur G. Moeken diende bij de provincie en de NOM 'een verzoek in om fi nanciële ondersteuning. Volgens Vonhoff en A. van den Hek, directeur van de NOM, was er echter geen on dernemingsplan voorhanden dat voldoende duidelijkheid bood over de manier waarop de fabriek zich zou ontwikke len. „Wij ondersteunen een dergelijk project alleen als er voldoende duidelijkheid is over de investeringsplannen en de ontwikkeling van ver lies en winst in een reeks van jaren. In dit geval moeten de initiatiefnemers ook aangeven hoe ze denken de koolzaadmo toren te slijten, hoe ze de kool zaadolie willen distribueren en hoe de prijs van een koolzaad motor in vergelijking met een gewone motor zal uitvallen. Dat is niet gebeurd en daarom zijn we niet bereid het project verder te steunen. We kappen nu meteen de onderhandelin gen af, omdat niemand gebaat is bij maandenlang over-en- weergepraat." Li fop leri taalden 'slechts' zo'n 2,51 joen gulden aan belastingt- geen het GAK tot een nil' fing van 10 miljoen dee#1 sluiten. Ook werkten gd deld zes keer zoveel mens| de casino's als officieel wal gegeven. I Bij regelmatige bezoekers] de illegale gokhuizen zijn' de vele trucs bekend diLj 'balleurs' hanteren om ha een eindje in de gewl. richting te sturen. Magrr" warmte en verschilde vloeistoffen schijnen Én] eens op de goudkleurige^ b talen speelschaal en het iLfo balletje te worden gebruis de uitslag zo onwaarschif mogelijk te maken. Imf1"6 terwijl het balletje inLar steeds kleinere cirkel doo£ie grote schaal rolt op wegjca een genummerd vakje, n»er] de spelers gedurende vrijl m ge tijd hun inzet op dLn nummers plaatsen. L vreemdsoortiger wendii,g€ het balletje aan het eindig zijn ronde neemt, hoe onife schijnlijker de kans dat de speler zijn inzet op het ^je nummer heeft gezet eC 'balleur' gedwongen zoufTT den een veelvoud van dejü] nende inzet uit te betalen' gens een schatting Raad voor de Casinos! maken de Golden Ten-caf op deze manieren sameri jaarlijkse winst van meer 300 miljoen gulden. Hoewel nog maar moet t 'of de door justitie aangi digde actie nu eindelijk! tief zal blijken, is een vil voerster van de Holland no's, de organisatie acht legale casino's in land, waar alleen Franl Amerikaanse vormen val lette worden gespeeld, bil het initiatief. „Het is een zaak dat het officiële punt van de overheid nul" t nelijk is dat Golden Ten sr op fraude en bedrog. wijslast is in het verledel^r tijd zeer moeilijk geweestpS litieteams moesten somsp^ maanden lang in een zaal' W wezig zijn om zelf te beid z'€ of het spel nu berustte oppt- of behendigheid. Eindelf® daar nu duidelijkheid ovf6*3 JEAN-PIERRE GEB

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 4