Nog meer arrestaties
ÜAF-leden verwacht
Beroepsleger geen oplossing
NAVO wijst voorstel
over SNF-raketten af
Beëdiging
van Iliescu
uitgesteld
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
BUITENLAND
QeidóeQowuvnt
ZATERDAG 16 JUNI 1990 PAGINA 7
I DR rehabiliteert
idolf Bahro
1T-BERLIJN Het hoog-
chtshof van de DDR heeft
«kende marxistische filo-
Rudolf Bahro gerehabili-
ïd. Hij werd in 1978 tot acht
gevangenisstraf veroor-
wegens een kritisch
ek over de DDR. Bahro, die
1979 in het kader van een
>stie werd vrijgelaten,
t ook een schadevergoe-
voor de maanden die hij
gevangenis doorbracht,
hro emigreerde naar de
rlsrepubliek en werd daar
van de oprichters van de
oenen Vorig jaar november
erde hij terug naar de DDR.
Spaanse kolonel
bij huis vermoord
VALLADOLID Een Spaanse le-
gerkolonel is gisteren voor zijn wo
ning in Valladolid doodgeschoten.
Volgens de politie is de aanslag ge
pleegd door linkse guerrillastrijders
uit wraak voor de dood van een van
hun kameraden, die vorige maand
na een hongerstaking van bijna zes
maanden in een gevangenis is over
leden. De aanslag is nog niet opge
ëist, maar volgens de politie duidt
het type wapen dat is gebruikt op
de Grapo, een duistere linkse guer
rillagroep. Sinds november zijn 45
Grapo-strijders in hongerstaking uit
protest dat zij niet in één gevange
nis worden vastgehouden, maar
verspreid over het land.
Tegenslag voor
president Jeltsin
MOSKOU De bureaucraat Ivan
Silajev is gekozen tot premier van de
Russische Federatie. Hij versloeg Mi-
chail Botsjarov, de hervormingsge
zinde kandidaat die door president
Boris Jeltsin werd gesteund. Silajev
kreeg zeventig procent van de stem
men van het parlement van de Fe
deratie. Hij was eerder vice-premier
in de Sovjet-regering van Nikolai
Ryzjkov. De overwinning van een
politicus die banden met de regering
heeft betekent een klap voor Boris
Jeltsin. Voor de kersverse president
van de Russische Federatie zal het
nu moeilijker worden om hervor
mingsplannen door te voeren die
verder gaan dan de initiatieven van
het Kremlin.
Sovjet-mijnwerkers richten
onafhankelijke vakbond op
DONETSK De Sovjet-mijnwerkers die in Donetsk
voor een landelijke vergadering bijeen zijn, hebben beslo
ten een onafhankelijke vakbond op te richten. Tijdens
een stormachtige zitting van het zogeheten eerste mijn
werkerscongres werd besloten op 15 en 16 augustus in
Moskou een tweede congres te houden. Tegen de ver
wachting in besloten de kompels vooralsnog voor deze zo
mer geen staking uit te roepen. Veel mijnwerkers bleken
van mening dat een staking hun zaak meer kwaad dan
goed zou doen. Vorig jaar zomer werd de Sovjetunie ge
confronteerd met een landelijke mijnstaking, uit protest
tegen de slechte arbeidsomstandigheden, de slechte huis
vesting en de gebrekkige voedselsituatie. De 712 gedele
geerden, die samen alle kolenmijnen in de Sovjetunie
vertegenwoordigen, hebben nog steeds geen vertrouwen
in de regering van de Sovjetunie. Vooral het economische
beleid, dat onder meer zal leiden tot een drastische verho
ging van de voedselprijzen, werd scherp gehekeld.
J OST-BERLIJN De re-
iring van de DDR ver-
l acht nog meer voormali-
i leden aan te houden
an de Westduitse stads-
lerrillabe weging Rote
rmee Fraktion. Dat
eeft de Oostduitse minis-
»r van binnenlandse za-
en, Peter-Michael Dies-
1, verklaard.
rte tijd na zijn verklaring
«erd evenwel bekend dat drie
irsonen die gisteren eerder
i de dag waren aangehouden
p verdenking RAF-terroris-
>n te zijn, weer waren vrijge-
jten. Ze waren opgepakt
„met de hulp van de bevol
ing en van journalisten" en
,,na intensief onderzoek van
de archieven". Maar bij nader
onderzoek bleken zij niet de
gezochte figuren te zijn, maar
gewone Oostduitse burgers.
Van de eerder aangehouden
andere zes verdachten staat
echter vast dat zij RAF-leden
zijn, aldus minister Diestel.
Volgens hem heeft de RAF de
DDR kunnen gebruiken als
basis voor terroristische aan
slagen in de Bondsrepubliek.
Daarbij kreeg de RAF de
steun van de Stasi, de voorma
lige geheime dienst van de
DDR.
Twee van de aangehouden
RAF-leden, Susanne Albrecht
en Inge Viett, hadden bij ver
hoor verklaard hun terroristi
sche verleden te hebben afge
zworen, nadat zij zich in de
DDR hadden gevestigd. Maar
een van de vier personen die
donderdagavond werden opge
pakt, de 38-jarige Werner Lot-
ze, wordt ervan beschuldigd in
1985 aan een aanslag te heb
ben deelgenomen. Dat is vijf
jaar nadat hij zich vestigde in
de DDR.
Volgens minister Diestel zal
het onderzoek worden voort
gezet in nauwe samenwerking
met de Westduitse federale re
cherche. De aanhouding van
de RAF-leden in de DDR
heeft in Oost-Berlijn en Bonn
echter een reeks vragen opge
worpen. Onduidelijk is vooral
of de geheime dienst van de
DDR van de extreem-linkse
terroristen slechts informatie
zocht of dat die mogelijk zelfs
betrokken is geweest bij latere
aanslagen in de Bondsrepu
bliek.
Maar ook de rol van de Duitse
federale recherche BKA is
omstreden. De BKA beschikte
kennelijk al in 1986 over aan
wijzingen dat de nu ontmas
kerde Susanne Albrecht onder
valse naam in de DDR leefde.
Kennelijk is noch de West
duitse regering noch het parle
ment daarvan op de hoogte ge
steld. De Westduitse media en
het publiek zijn er altijd van
uitgegaan dat de RAF-terroris-
ten sinds de jaren zeventig in
het Midden-Oostenverbleven.
Of de arrestatie van leden van
de eerste generatie van de
RAF het echte einde betekent
van terreurgroep wordt door
Westduitse recherche betwij
feld. In de Bondsrepubliek is
een jonge RAF-generatie ac
tief, die in december vorig jaar
nog bestuursvoorzitter Alfred
Herrhausen van de Deutsche
Bank vermoordde.
Verwoest
huis
Deze Palestijnse
vrouw geeft uiting
aan haar woede
jegens het
Israëlische leger,
temidden van
puinhopen die
ooit haar huis
waren. Haar
woning was een
van de vier huizen
van Palestijnse
families, die
gisteren door het
Israëlische leger
werden
platgewalst. De
actie was een
vergeldings
maatregel voor
aanvallen op
militairen door
Palestijnen.
Generaal Graaff: ,,Het is schadelijk om te zeggen dat de afschaf
fing van de dienstplicht alle problemen oplost". foto: anp
re uitvoering. Er gebeurt veel
tegelijk. De bezuinigingen
moeten parallel lopen met de
reorganisatie die we toch al
van plan waren bij Defensie.
Maar ook de aanschaf van
nieuwe wapensystemen moet
doorgaan. Het is buitengewoon
verleidelijk om vooruit te lo
pen op internationale afspra
ken over wapenbeheersing.
Daar moet je voor oppassen. Ik
ben een behoedzaam beheer
der, die stap voor stap te werk
moet gaan. Je moet Defensie
zien als een supertanker die
heel langzaam de bocht door
kan".
Ongerust
Voor behoedzaamheid lijkt
echter weinig tijd. Vrijwel da
gelijks roept iemand wel iets
over nieuwe besparingen. De
militaire belangenverenigin
gen zijn buitengewoon onge
rust. Graaff: „Defensie moet
zich fatsoenlijk opstellen te
genover het eigen personeel.
Daarom moet de troepenver
mindering ordelijk verlopen.
Dat is iets waar ik me echt
zorgen over maak. Onze men
sen mogen niet in de klem ra
ken. We moeten zo veel moge
lijk banen afstoten via de na
tuurlijke weg. Dus: vacatures
die ontstaan door pensioen of
ontslag gedeeltelijk niet meer
opvullen. We moeten ons ui
terste best doen om gedwon
gen ontslag te voorkomen. He
laas kun je nooit voor honderd
procent garantie geven".
,,Ik voel me wel eens ongeluk
kig. De druk zou zo groot kun
nen worden dat er meer wordt
bezuinigd dan verantwoord is
voor de veiligheid van ons
land. In Oost-Europa is nog
lang geen stabiliteit bereikt.
Een terugslag in conservatieve
richting is nog steeds denk
baar. Daarom moeten we in
alle opzichten voorzichtig
zijn".
Feit blijft dat het personeel en
de vakbonden niet weten waar
ze aan toe zijn. De vraag is of
Defensie niet wat al te rigo-
reus te werk gaat. „De publici
teit doet geen recht aan de
ernst waarmee Defensie met
de materie omgaat en heeft
meer onrust veroorzaakt dan
nodig is", meent Graaff. „De
belangenverenigingen Worden
via allerlei kanalen ingelicht
en brengen vervolgens een on
derdeel naar buiten zonder te
melden wat de andere plannen
zijn. De bonden praten vrij
moedig met de pers. Zij
moeten de problemen niet ver
simpelen. Het is echt schade
lijk dat een bond van voorna
melijk onderofficieren zegt dat
de afschaffing van de dienst
plicht alles oplost. Dan kijk ik
verbaasd uit het raam. Juist de
functie van onderofficier is
immers gekoppeld aan dienst
plichtige soldaten! Of moet een
sergeant-majoor dadelijk soms
zelf op wacht gaan staan?"
Zwak
Over de dienstplicht gespro
ken: is het inderdaad niet de
hoogste tijd dat Nederland een
klein beroepsleger krijgt? Dat
scheelt toch een aanzienlijke
duit? „Een beroepsleger lost de
problemen absoluut niet op",
stelt Graaff. „Het zwakke punt
hiervan is namelijk dat je geen
reserve-personeel hebt dat jé
in tijden van nood kunt oproe
pen. Nee, het enige waar se
rieus naar wordt gekeken is de
verkorting van de dienstplicht
met twee maanden. Ook dit is
heel moeilijk te realiseren.
Maar minister Ter Beek staat
er positief tegenover. Dienst
plichtigen moeten een goede
opleiding blijven krijgen.
Daarnaast is er tijd nodig voor
de parate periode, waarin je
leert op te treden. Ik kan mij
goed voorstellen dat er van
beide periodes een maand
wordt afgehaald. Een misver
stand wil ik wegwerken: je
moet het allemaal zien in rela
tie tot de algehele inkriming
van het personeelbestand. De
verkorting van de dienstplicht
op zich kan nooit goedkoper
zijn dan het huidige systeem".
De dienstplicht maakt onder
deel uit van de discussie over
de krijgsmacht van de toe
komst. Wat is voor Graaff het
ideaalbeeld?
„Bij de marine zie ik geen
spectaculaire veranderingen.
De vloot is noodzakelijk voor
het garanderen van vrije aan
voerlijnen over zee. Daarnaast
kan ik mij niet voorstellen dat
we het kunnen doen zonder
het Korps Mariniers, een elite
korps dat een belangrijke taak
heeft in de noordelijke Euro
pese zóne. Dan heb ik het over
goed getrainde mariniers die
met het wapen in de hand
staan. Ook bij de luchtmacht
verwacht ik geer. ingrijpende
wijzigingen. Er blijven ge-
vechtsvliegtigen nodig en
luchtverdedigingssystemen.
Het luchttransport, de capaci
teit om snel te verplaatsen,
wordt in de militaire strategie
steeds belangrijker".
Amerika
„En dan de landmacht, waar
de inkrimping de meeste in
vloed zal hebben. Ik meen
toch dat er een fors contingent
aan tanks en gevechtseenhe
den nodig blijft dat inzetbaar
is bij een grootschalig conflict.
De personeelsbezetting kan
grotendeels mobilisabel, dus
oproepbaar, zijn. Daarnaast
moeten er heel flexibele, licht
bewapende en modern uitge
ruste eenheden zijn met een
verkennende taak. En als der
de element hebben we zeer
snel verplaatsbare eenheden
nodig voor kleinschalige con
flicten en crisisbeheersing.
Daarbij zijn zeker moderne
helikopters nodig. Met deze
troepen kun je een bijdrage le
veren in NAVO-verband of
andere vormen van multina
tionale verbanden. Ja, hiervan
ben ik een groot voorstander.
In vredestijd is er geen betere
manier om de internationale
samenwerking in het bondge
nootschap te tonen. Je moet
dan denken aan nationale di
visies, die onder internationaal
commando vallen. En daar ho
ren de Amerikanen zeker bij.
Veiligheid in Europa is on
denkbaar zonder Amerika".
Over de grootte van de nieuwe
krijgsmacht laat Graaff zich
niet uit: „Dat bepaalt Neder
land niet alleen. Dat zul je
toch echt binnen de NAVO
moeten doen. Het bondgenoot
schap moet laten zien dat het
eensgezind optreedt".
Maar is Nederland dan toch
overgeleverd aan de invloed
rijke Amerikanen, Engelsen.
Fransen en Duitsers binnen de
NAVO? Graaff, met een veel
betekenende glimlach: „In Ne
derland bepaalt het parlement
hoeveel er precies wordt be
zuinigd. Een land krijgt nooit
meer defensie dan de bevol
king wil".
ROB SEBES
(Vervolg van de voorpagina)
GENERAAL GRAAFF, BEHOEDZAAM BEHEERDER VAN SUPERTANKER
)ok westerse journalisten moesten het in Bukarest ontgelden. Zo werd een ploeg van het Ameri-
aanse station ABC door mijnwerkers gemolesteerd. foto: afp
ÏRUSSEL De landen
van de NAVO wijzen een
nieuw voorstel van de
Sovjetunie af, om in het
ïajaar besprekingen te be-
(innen over de verwijde
ring uit Europa van nucle
aire korte afstandswapens
(SNF-wapens).
Wel zullen de staats- en rege
ringsleiders van de NAVO-
landen tijdens hun topontmoe
ting op 5 en 6 juli in Londen
aandacht besteden aan het
voorstel. Maar de NAVO is pas
bereid besprekingen te begin
nen over de kernwapens voor
de korte afstand, met een be
reik tot vijfhonderd kilometer,
als er een akkoord is gesloten
bij de conventionele ontwape
ningsonderhandelingen in
Wenen. Moskou wil af van
deze koppeling tussen de SNF-
besprekingen en de zogenoem
de CFE-onderhandelingen in
Wenen, waar nog niet veel
schot in zit.
Volgens een NAVO-diplomaat
in Brussel komt het Sovjet-
voorstel t neer op de „oude"
droom van Moskou West-Eu
ropa te denucleariseren. Het
beschikbaar hebben van ten
minste een minimale hoeveel
heid kernwapens voor de kor
te afstand in Europa vormt
vooralsnog echter een wezen
lijk onderdeel van de NAVO-
strategie.
Geschat wordt dar de NAVO
in West-Europa beschikt over
meer dan 3.500 kernkoppen
voor de korte afstand, waar
van ongeveer de helft bestaat
uit artilleriegranaten. Maar
het precieze aantal is geheim.
Volgens het Atlantisch bond
genootschap beschikken de
Sovjets over veertien keer zo
veel van dergelijke kernkop
pen.
De ministers van defensie van
het Warschau Pact zijn het
eens over de noodzaak van
een diepgaande hervorming
van het bondgenootschap,
maar verschillen van mening
over de te nemen stappen. Dat
is gisteren vernomen in het
Oostduitse Strausberg, waar de
ministers bijeen zijn geweest.
De opperbevelhebber van de
Warschau Pact-strijdkrachten,
Sovjet-generaal Piotr Lou-
chev, drong er bij de lidstaten
op aan hun banden met het
bondgenootschap niet te ver
breken. „Zolang de NAVO be
staat, moet het Warschau Pact
blijven bestaan", aldus Lou-
chev. De opmerkingen worden
gezien als duidelijke signalen
naar landen als Hongarije,
Tsjechoslowakije en de DDK,
dïe openlijk twijfelen aan de
zin van voortzetting van de al
liantie.
BUKAREST Het ge
weld van de afgelopen da
gen in Bukarest was de
reden dat de inhuldiging
van Iliescu tot president
gisteren werd uitgesteld.
Het nieuwe staatshoofd
had door beide kamers
van het parlement moeten
worden beëdigd. De
plechtigheid staat nu voor
maandag op het program
ma.
Gistermiddag gaf Iliescu tij
dens een onderhoud met lei
ders van de mijnwerkers het
sein voor hun vertrek uit de
hoofdstad.,Zij waren naar Bu
karest gehaald nadat de tegen
standers van het bewind
woensdag overgingen - tot ge
welddadige acties en de bezet
ting van openbare gebouwen,
in reactie op een harde actie
waarmee het leger een einde
had gemaakt aan een perma
nente demonstratie op het
Universiteitsplein. Premier
Petre Roman heeft inmiddels
op een persconferentie ver
klaard dat de mijnwerkers was
gevraagd het plein vreedzaam
te ontruimen. Hij zei het ge
weld dat op hun komst was
gevolgd te betreuren.
President Iliescu schoof de
verantwoordelijkheid voor de
onlusten van de afgelopen da
gen op „rechtse krachten uit
het buitenland" en deed zijn
tegenstanders af als „gedege
nereerde en fanatiek gewor
den elementen die het land
willen destabiliseren" en die
het idee hebben „dat rechtse
krachten in alle landen van
Oost-Europa aan de macht
moeten komen". Hij kondigde
„maatregelen" aan voor betere
ordehandhaving en bescher
ming van „strategische doe
len" en sprak over de oprich
ting van een „Nationale Gar
de" die zal bestaan uit „vastbe
raden en getrainde mannen"
een idee dat door de mijn
werkers met applaus werd 'be
groet.
DE TERUGKEER VAN PEER DEN SCHUYMER
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG/MOSKOU
Generaal Graaff vertoeft
volgende week samen met
minister Ter Beek in de
Sovjetunie. Hij heeft niet
het gevoel in het hol van
de leeuw rond te lopen.
Zijn Russische evenknie,
generaal Mosejev, be
schouwt hij als een „pro
fessionele collega". Samen
praten zij over „alle mili
taire onderwerpen".
Want: „Die zijn allemaal
belangrijk!"
Graaff (54) is baas van de de
fensiestaf en voorzitter van
het comité waarin dé chefs zit
ten van de land- en lucht
macht en de marine. De gene
raal vertelt zijn verhaal met
militaire precisie. Hij wil alle
informatie ordenen en hoofd
zaken van bijzaken onder
scheiden. Maar pratend over
de reis door de Sovjetunie kan
hij een opgetogen gevoel niet
onderdrukken. „Een jaar gele
den was zo'n bezoek ondenk
baar. Ik ben zeer benieuwd
naar de aanpassing van de mi
litaire strategieën van de Sov
jets en de situatie in het War
schau Pact. Je moet ons be
zoek niet zien als een gelegen
heid om een groot aantal kei
harde afspraken te maken.
Wel ondertekent de minister
een verdrag met de Sovjetunie
om incidenten op zee te voor
komen. Maar voor de rest gaat
het er puur om met elkaar in
gesprek te raken. Dat hebben
we de afgelopen veertig jaar
veel te weinig gedaan. We
moeten erg goed en openhartig
met elkaar spreken, zodat we
het wantrouwen kunnen weg
nemen. Natuurlijk hebben we
verschillende standpunten,
maar we kunnen de scherpe
kantjes er afhalen. Dat kan
niet in een dag of een week,
daar zijn veel meer ontmoetin
gen voor nodig. Generaal Mo
sejev is uiteraard een verte
genwoordiger van een krijgs
macht die bepaald niet tot
onze vrienden kan worden ge
rekend. Maar hij is een vak
kundig man met zeer interes
sante ideeën".
Klap
De reis van Ter Beek en
Graaff kan niet los worden ge
zien van de bezuinigingsplan
nen die het kabinet met De
fensie heeft. Er is al een be
sparing afgesproken, maar het
wachten fs op de grote 'klap':
de defensienota, die binnen
enkele maanden zal verschij
nen. De politiek wil snijden in
het defensie-apparaat. Hoe
voelt Graaff zich daaronder?
„De ongelooflijke ontwikke
lingen in Oost-Europa geven
mij voor alles een goed gevoel.
De verhouding tussen Oost en
West is aanzienlijk verbeterd.
De gevolgen hiervan het
inkrimpen van Defensie
maken mijn functie er niet
eenvoudiger op. Ik ben ver
antwoordelijk voor de militai
610 Prudon en de dokters snellen naar het bed, waarop Rob
"Qt uitgestrekt. Ja, hij komt bij! En wat mompelt hij nu? Ach, het
«Hollands en de Franse geleerden verstaan hem niet. Peer
«oilman Reis....", mompelt Robwraak nemen.... Gevangen
'"^beweert, dat 'n grote vloot onderweg is..." Dan valt zijn
noord weer achterover en wat de dokters ook doen, Robs be-
wustzijn keert niet terug. „Wat nu?" vragen zij elkaar. We
moeten de energie van het toestel vergroten," meent Prudon,
»«ant we zijn in ieder geval op de goede weg." - Ondertussen
ontwaakt Rob aan boord van ,,'t Seepaert". Heeft hij gedroomd?
Het is net of hij een verre, verre reis heeft gemaakt... Dan schrikt
hij overeind. Wie bonkt daar op zijn deur? O, het is Bartje, zijn
kajuitsjongen. „Vloot in 't zicht, seigneur!" schreeuwt hij, „het
zijn snelle piratenschepen. Ze houden recht op ons aan." Rob
springt uit zijn kooi. Aha, dat zou de vloot van Mustapha zijn,
waarover gisteren die gevangengenomen Turk iets heeft losgela
ten? Dén is er werk aan de winkel!
