Late vervulling vroege roeping fieidóe kerk wereld beroepingen QoiVUMfc u Epilepsie? GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CcidócSouoant tWF ZATERDAG 16 JUNI 1990 PAGffll Tökes vreest massale emigratie vaji Hongaren KOPENHAGEN De Hervormde bisschop Laszlo Tökes vreest een massale emigratie van de Hongaarse minderheid uit Roemenie als de huidige vervolging niet snel ophoudt. „Wij willen Roemenië niet verlaten omdat het ons moederland is," zei Tökes op een persconferentie in Kopenhagen, waar hij een conferentie over de rechten van de mens bijwoont. „Er heerst echter een haat tegen vreemdelingen, vooral tegen Hongaars- sprekenden. Dit kan ertoe leiden dat veel mensen van Hon gaarse afkomst worden gedwongen te emigreren," aldus Tökes. Een faire behandeling van de minderheden in het land is vol- fens hem de maat waaraan het democratisch gehalte van de loemeense regering gemeten kan worden. Sinds de verkiezin gen vorige maand is daarin nog geen verbetering gekomen. Hijzelf, familieleden en vrienden werden nog kortgeleden be dreigd. „Het huis van m'n broer werd bijna in brand gestoken, bij m'n zuster werden de ramen ingegooid en een van m'n bes te vrienden is in elkaar geslagen." Dat alles gebeurde in Timi- soara, de plaats waar het verzet van Tökes tegen het regime de aanzet tot de val van dictator Ceausescu gaf. Over de geweld dadigheden van de afgelopen dagen in de Roemeense hoofd stad Boekarest zei Tökes dat „waarschijnlijk extremistische ele menten zich onder de vreedzame demonstranten hadden ge mengd". Onder invloed van „anti-democratische nationalisten" was vol gens hem het Roemeens Nationaal Front naar rechts opgescho ven. „Wij kennen het ware gezicht van president Ion Iliescu nog niet. Is hij een democraat of een neo-communist? Hopelijk zullen we daar spoedig achter komen." De vrek ontzegt zich alles, uit vrees dat hij zich vandaag of morgen iets zal moeten ontzeggen. Gravin Diana door Marinui van der Berg Onopvallend Voor mijn koffie gebruik ik kleine koffiemelkflesjes. Ze zijn handig en je kunt er ge makkelijk melk mee in de kof fie doen, zonder het risico te lopen dat het al gauw te veel is. Hoewel je bij mensen die slechts een wolkje willen al gauw in de problemen komt. Ik ben meer ingesteld op een scheutje normaal. Met men sen die extra willen heb ik ook geen moeite. Het gebruik van een klein flesje heeft meerde re voordelen. Een voordeel is dat ik geen melkkannetje hoef te gebruiken. Ik heb namelijk iets tegen een ideaal tuitje. Het schoonmaken van die tuitjes is een lastig werkje. Omdat ik geen koffiemelk meer in huis had, liep ik een supermarkt in op zoek naar die kleine flesjes. Het is wel even zoeken, want ze staan onopvallend opgesteld op de grote planken. Dit keer be zocht ik een nieuwe super markt. Je moest een gulden als onderpand in het handvat doen en dan kon de kar, die met een sleutel aan andere karren zat, lostrekken en mee nemen. Een grote kar voor die kleine flesjes. De inrichters van die supermarkten hopen natuurlijk dat je nog wat meer komt halen. Vporal die dingen die je niet van plan was om te kopen. Of dingen waarvan je zegt: 'altijd gemakkelijk om in huis te hebben'. Die dingen zijn ook het meest opvallend opgesteld. Niet het noodzake lijke maar het minder noodza kelijke heeft een opvallende plaats. Reclame-techniek heet dat. Zo een zoektocht door de supermarkt, als je alleen maar een flesje koffiemelk nodig hebt, is een mooie test voor mijn zelfdiscipline. De verlok king en de verleiding is alom m Natuurlijk passeer je de af deling gebak, chocolade en koekjes. Ongevraagd is er een onbekende stem met duidelijk accent die je vertelt wat van daag het een en ander kost. Daarbij krijg je het idee dat het vandaag goedkoper is dan ooit. Vooral bedragen zoals één gulden en negentien cent geven je het gevoel dat je toch wel stom bent, als je er niet wat van koopt. Eindelijk aangekomen bij de koffiemelk word ik weer verlegen van de vele soorten koffiemelk. Ik moet dus kiezen. Een me vrouw is wanhopig, want ze ziet 'haar' koffiemelk-merk niet. Goudband. Sommige mensen kijken naar de prijs maar anderen allereerst naar hun huismerk, die ze al sinds hun moeder hebben. Er staat een grote voorraad kleine fles jes, zoals de hele winkel is ook hier overvloed. Ik slaag erin om met alleen de koffiemelk aan de kassa te komen. Tij dens het wachten kijk ik naar de volle wagentjes voor mij. Het valt me ook hier weer eens op dat de kassa-juffrouw met de mooie naam Maria al lervriendelijkst is. Het lijkt wel of cassières de laatste paar jaar vriendelijker zijn gewor den, maar ik kan me vergis sen. Cassières hebben een di- rekt contact met het publiek en verschillen van lokettistes achter het glas. Achter dat glas heb je meer macht. Het ontbreken van direct kontakt zal er wel de oorzaak van zijn dat ik bij het kopen van een trein-taxi-biljet de laatste tijd op meerdere stations tegen van die zure gezichten aan keek. Het geeft je een heel an der gevoel als zo een cassière even vriendelijk is voor jou die slechts koffiemelk koopt als voor de vrouw met een volle wagen. Cassières, lokettistes, pompbedienden, receptionis ten kunnen aan het dagelijkse leven een vriendelijk gezicht geven. Toen ik weer terugliep bedacht ik dat ik mijn winkel wagen zomaar had laten staan en niet had teruggezet in de rij. Mijn gulden als onderpand die ik in het handvat had ge stopt, was ik dus kwijt. Maar misschien hebben ze bij die supermarkt net als bij mijn kapper wel een spaarvarken- tje. Al die vergeten guldens groeien dan misschien aan tot een mooi bedrag voor een aardige verrassing voor onop vallende maar vriendelijke FILOSOOF STRUYKER BOUDIER PRIESTER GEWIJD: NIJMEGEN Eigenlijk wil prof. dr. C.E. M. Struyker Boudier er hele maal niet zo veel over praten, over zijn priester wijding van afgelopen za terdag. Het feit dat hij als 52-jarige en als hoogle raar wijsgerige antropolo gie priester werd, is voor buitenstaanders kennelijk opmerkelijker dan voor hemzelf: „Sommigen zeg gen wel: hij heeft een late roeping. Maar dat is niet zo; mijn wijding is een late vervulling van een vroege roeping. Als jon getje van tien jaar is het begonnen, dat gevoel dat ik priester wilde worden en het is altijd gebleven. De Rooms-Katholieke Kerk maakt het tot nu toe onmogelijk om als ge trouwde man priester te worden, anders was het al veel eerder gebeurd". Van Struyker Boudier, we duwnaar, vader van twee kinderen en verbonden aan de Katholieke Universiteit in Nijmegen, is net een nieuw boek verschenen: 'Morgen is het zondag', verkenningen in hedendaags scheppingsden- ken'. Over dat boek wil hij veel liever praten dan over zijn wijding, maar zo zal blijken de wijding en het onderwerp van het boek heb ben veel met elkaar gemeen. Het verbindingswoord tussen beide zou je 'vreugde' kunnen noemen, of 'dankbaarheid'. Want, zo ervaart Struyker Boudier het in zijn leven, er is alle reden voor blijdschap, na melijk vanwege het bestaan zelf. 'Om niet' heeft God de wereld geschapen, vanuit een grenzeloze liefde. Dat is iets om dankbaar voor te zijn en om mee aan het werk te gaan, vindt hij. Daarom schreef hij een boek waarin hij aandacht vraagt voor de spiritualiteit van het scheppingsdenken: hoe kun nen mensen Gods schepping 'vieren', ook vertaald naar maatschappelijk, politiek en ecologisch opzicht? Dankbaarheid is ook de grondtoon van het priester schap van Struyker Boudier: priester-zijn als medewerker van Gods vreugde onder mensen, in pastoraat, diako- naat en in onderricht. Grote woorden Struyker Boudier is de eerste die zal zeggen dat het spreken over de schepping als bron van vreugde en dankbaarheid 'grote woorden' zijn. Je zult maar liggen te kreperen van de pijn omdat die schepping kennelijk toch niet helemaal 'voltooid' is. Zijn antwoord vat hij in een breder kader: „In mijn persoonlijk beleven is de schepping het feit van de aanwezigheid van natuur, mensen en stukken cultuur. Daaraan beleef ik vreugde en daarvoor zeg ik God dank. Prof. dr. C. Struyker Boudier Het eerste hoofdstuk van de bijbel is één grote lofzang op de Schepping, een danklied voor alles wat ons gegeven is. Maar meteen dringt daar ook al het kritisch besef door: zon en maan, mensen en dieren zijn zelf geen goden. Andere volkeren hadden hun zonne god of hun heilige dieren; in Genesis wordt daar tegenover gezegd: mens, hoed je voor vergoddelijking van mensen en machten, van cultuur en natuur, van seks of van geld. Dat is het kritische. Het is ook het ethische, dat wil zeggen: wij zijn in vrijheid gesteld, we hebben verantwoordelijkheid gekregen. Tegelijkertijd is de schepping 'onvoltooid', niet 'af'. In mijn boek probeer ik na te gaan wat dat betekent. In ieder ge val niet dat de schepping slecht is. Integendeel; onze vrijheid, verantwoordelijk heid zijn een goed. Maar die verantwoordelijkheid draagt in zich het risico van het kwaad, van zonde, van het neen tegen God dat wil zeggen neen tegen mensen en tegen de natuur. Waaróm is de schepping on voltooid? Kijk, als de schep ping helemaal af zou zijn, dan weet ik niet wat voor ruimte er dan nog zou zijn om als mens hoogstpersoonlijk een antwoord te zijn op dat aan bod van God dat Hij in de schepping gedaan is. Als iemand nu zegt: dat is toch een moeilijk verhaal voor mensen die lijden, dan beaam ik dat. Leed en kwaad hebben uiteindelijk voor zo ver wij mensen kunnen be oordelen, geen zin. De apostel Paulus spreekt over de schep ping die als in barensweeën wacht op verlossing, op vol tooiing. Maar van diezelfde schepping is gezegd: ze is goed. Daarmee wil ik absoluut niet zeggen dat daarom kwaad en leed goed zijn. Maar het feit van de schepping als zodanig, dat God ons gewild heeft 'om niet', dat is 'goed'. Dat is genade en daaraan ont leen ik vreugde. Wat ik be doel heeft te maken met wat Etty Hillesum schreef: 'on danks alles, het is goed'. Omdat je weet hoe de schep ping wacht op voltooiing heb je een scherp oog voor wat er in de schepping niet goed is, voor het kwaad dat als maar doorwerkt. En van daaruit hoop je ook dat het ooit eens goed zal komen en probeer je de verantwoordelijkheid die je hebt voor de schepping te 'beleven'. Vreugde, verlangen, verdriet liggen heel dicht bijelkaar. Er is het verdriet over wat nog niet goed is en er is het ver langen naar het voltooide. Er is ook met veel pijn en moeite het zoeken naar een antwoord op verdriet, zodat misschien achteraf nog een beetje zin kan worden gege ven aan dat verdriet. Zo'n uit spraak moet op een of andere manier wel uit jezelf komen; je moet zelf als het ware door een diep dal zijn héén gegaan om te kunnen zeggen: 'God dank'. Niet God danken dat het zo heeft moeten lopen in het le ven, wel dat het leven mij verder heeft geholpen, dat ik iets met dat verdriet en dat leed heb kunnen doen. Leuk was het niet integendeel maar ik ben er niet aan kapot gegaan; het heeft mijn leven op een of andere manier rijk gemaakt". Stage Struyker Boudier die behalve filosoof ook psycholoog is, heeft in het kader van zijn priesteropleiding stage gelo pen bij de pastorale dienst van het ziekenhuis van de Katho lieke Universiteit. Een verrijkende en ontroe rende ervaring, zegt hij. „Ik ben onder de indruk gekomen van mensen die aan het einde van hun leven soms zo goed de dingen die in hun bestaan waren 'gebeurd een plaats konden geven; hun leven on danks heel veel leed gaaf konden afronden. Maar er was natuurlijk ook de grote worsteling met het lijden: waarom overkomt mij dit. Je moet als pastor dan maar heel lang zwijgend mee worstelen, de strijd meestrijden. In zekere zin miste ik tijdens die stage het priesterschap; ik kon toen niet het sacrament voor de zieken toedienen. Zo'n sacrament is een heel wezenlijk element in het pas toraat en ik ben erg blij dat ik het nu ook mag bedienen. Het is toch ongelooflijk om op het grensvlak van leven en dood mensen een 'knuffel van God' te mogen geven. Want dat is het toch eigenlijk, hè, een aanrèking van God". Ter gelegenheid van zijn wij- FOTO: RON MOES ding heeft Struyker Boudier veel reacties gehad. Het wa ren vooral positieve, maar ook waren er negatieve of verbaasde en er was ook stil zwijgen. „In sommige reacties hoorde je vooral eigen frus traties over geloof en kerk. Anderen uitten onbegrip, in gebed in bekommernis over de toestand in de kerk. Welnu, die bekommernis heb ik ook. Maar ik ben er geen slachtoffer van; in tegendeel. Ik wil die zorg op creatieve wijze omvormen, proberen mogelijkheden die in de tradi tie en vooral in mensen zitten, vruchtbaar maken". Zijn wijding is niet alleen een late vervulling van een vroe ge roeping, maar ook een soort bevestiging van een praktijk. Al lange tijd doet Struyker Boudier allerlei werk in de Dominicus-paro- chie in Nijmegen en op de universiteit was zijn kamer de plek voor menig pastoraal ge sprek. Zondag vindt zijn 'inordening' plaats in de paro chie van de Heilig Landstich ting, waaraan Struyker Bou dier voor 0,3 weektaak wordt verbonden. „Die inordening is als het ware de concretisering van het 'gevoegd zijn in de wereldkerk', van het geroe pen zijn tot voorgaan. Dat is ook de oorspronkelijke bete kenis van het latijnse woord voor wijding: inordening, een soort installatie in en voor de gemeenschap". LÜTSÈN KOOISTRA N.a.v. C.E.M. Struyker Bou dier: Morgen is het Uitgave Kok. Prijs45,- Oproep om meer solidariteit met Israël DOORN „Laat Israël toch wat meer warmte zien van de Nederlandse Hervormde Kerk". Die oproep deed dr. H. Vreekamp van de Raad voor Kerk en Israël giste ren op de hervormde sy node. Hij deed zijn oproep aan het einde van een klein dispuut naar aanleiding van de rap portage van het hervormd Werelddiakonaat. Voorzitter ir. A. Hoelen wilde de sugges tie dat er 'links-antisemitisti- sche tendensen' aanwezig zijn in het hervormd Werelddia konaat, ontzenuwen. „We ne men de dubbele solidariteit - met Israël en de Palestijnen - uiterst serieus", vond hij.. In sommige kringen van de Her vormde Kerk leeft de gedach te dat in het Werelddiakonaat de sympathie feitelijk uitgaat naar de Palestijnen, ten koste van de Joden. Dr. K. Blei, secretaris-gene raal, ging in op opmerkingen over het recente bezoek van de Raad van Kerken uit het Midden-Oosten, de MECC. Rondom het bezoek is nogal wat consternatie ontstaan, omdat de Raad van Kerken in Nederland, de gastheer van de MECC, een ontmoeting tussen de christenen uit het Midden Oosten en het Over legorgaan tussen joden en christenen heeft tegengehou den. Het bezoek van de MECC, die pro-Palestiins is, heeft volgens Blei in ieder ge val aangegeven dat in de af gelopen tijd de zusterkerken in het Midden Oosten te veel verborgen zijn gebleven door de vele aandacht voor Israël. A.J. Gijsbers van de Generale Diakonale Raad herinnerde de synode eraan hoe de MECC de zogeheten vervan- gingstheologie niet heeft afge zworen. Deze opvatting houdt in dat de kerk in de plaats is gekomen van Israël. Vreek amp vroeg aan het Werelddi akonaat wat dit feit voor de Hervormde Kerk betekent wanneer de Palestijnse chris tenen van onder meer de her vormden 'christelijke presen tie en solidariteit' vragen. Hij doelde daar mee op het feit dat voor de MECC de verhou ding joden-christenen ook theologisch gezien een heel andere is dan voor de Her vormde Kerk. Ds. B. Wallet, voorzitter van de Hervormde Synode, maak te duidelijk dat wat hem be treft de kerk niet in de val moet lopen de verbondenheid met Israël ten koste te laten gaan van die met de Palestij nen en andersom. Vreekamp liet de synode nog merken ongerust te zijn over de kerkelijke solidariteit met Israël, ook in de internationa le oecumene. Steeds minder kerken blijken zich onom wonden uit te willen spreken onopgeefbaar met Israël ver bonden te zijn, aldus Vreek amp. „En als de Hervormde Kerk nu ook al niet meer die solidariteit wil onderstrepen, van wie kunnen we het dan nog wel verwachten?" Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen te Oostelijk Flevoland J. van Popering te Windesheim. Gereformeerde Kerken Beroepen te Mildam (part-time) mw.drs. G. Martens te Oudehorne, die dit beroep heeft aangenomen; te Zwijndrecht H. de Boer te Honse- lersdijk. Aangenomen naar Drachten drs. W. Lolkema te Goor. Christelijke gereformeerde Kerken Beroepen te Eemdijk R. van Beek te Veenendaal (Pnielkerk); Bedankt voor Leerdam M. Vlietstra te Zeist. Mandela bij paus Paus Johannes Paulus II voert Nelson Mandela bij de hand mee in zijn bibliotheek in het Vaticaan. Zoals gebruikelijk is over de audiëntie niets meegedeeld. De paus heeft altijd aan gedrongen op vrijlating van Mandela. foto: ap Aartsbisschop New York dreigt politici met excommunicatie NEW YORK Kardinaal Jonh O'Connor, aartsbisschop van New York, heeft rooms-katholieke politici met excommuni catie gedreigd als zij voor legalisering van abortus ijveren. Misschien is voor de bisschoppen excommunicatie „de enige mogelijkheid" om in te grijpen, zegt mgr. O'Connor een ver klaring, die deze week in het bisdomblad van New York is opgenomen. De waarschuwing van de kardinaal volgt op een recent be sluit van zijn aartsbisdom een uitnodiging in te trekken voor de rk politicus Charles Rangel, Democratisch afgevaardigde van New York, die een spreekbeurt op een rk school zou hou den. Rangel had zich voor legalisering van abortus uitgespro ken. De 22-jarige Patrick Kennedy, zoon van Edward Kenne dy en senator Mario Cuomo hebben waarschuwingen gekre gen. a m pn ta 1 i sm poör bir si Politiek fundamentalisme^ Et m; De de politieke kleur van het nieuwe Israëlische k< voorspelt weinig goeds voor de nabije toekomst. Een r< en nationalistischer regeringsploeg heeft Israël nooit De kans op een snelle doorbraak in het vredesproces Midden-Oosten is met het aantreden van dit kabinet vol verkeken. Premier Shamir heeft trouwens geen enkelj verstand laten bestaan over de bedoelingen van de partij die, na een aantal jaren van gedwongen samei king, de socialistische Arbeiderspartij nu in de oppositie weten te manoeuvreren. Er komt geen internationale vredesconferentie, er ij niet gepraat met de Palestijnse bevrijdingsorganisatie en er zullen meer nederzettingen verrijzen in bezet ge De personele samenstelling van het kabinet onderstreel ernst en de hardheid van de intenties. Op de belangrj kabinetsposten zijn notoire haviken neergestreken. j De totstandkoming van de nieuwe coalitie heeft aangeti dat er van alles schort aan het politieke bestel in Israël is een samenraapsel van het Likudblok, een aantal relig partijen en een aantal overlopers die de verleiding vai fP ministerszetel niet konden weerstaan. Tot op het aHerlcp'' ogenblik heeft Shamir al zijn onderhandelingstab -f.fi moeten aanspreken om zijn ploeg bij elkaar te krijgen nooit werd in Israël een schouwspel opgevoerd waarin onbeschaamd gesjacherd werd met ministersposten. V y 4 de fundamentalistische religieuze partijen blinken daari Zij vochten verbitterd om elkaar de meest voordelige n terszetels af te snoepen. O.OK in zijn eigen partij kreeg Shamir te maken me Jy f strijd om de meest prestigieuze posten. David Levi bijjg$ beeld, minister van buitenlandse zaken, sloeg in de L partijvergadering kwaad de deur achter zich dicht omd slechts één van de twee vice-premiers was en niet de die in aanmerking zou komen voor de opvolging van SI als eerste minister. Deze politicus, die overigens al een weken geleden op ongunstige wijze in het nieuws kwamj de financiële steun die hij onderhands gaf aan de fundaj talistische bezetters van een Grieks-orthodox gebouj Oost-Jeruzalem, heeft zijn ministerspost van buitenlandflZ ken slechts te danken aan het feit dat Shamir zich gedi gen zag de joden van Arabische oorsprong, die inmidda vai meerderheid uitmaken in Israël, te paaien. t-, oog Er zitten nog veel meer rare vogels in het nieuwe katöarr De ijzervreter Ariel Sharon bijvoorbeeld, de man die infl ki de operatie „Vrede voor Galilea" lanceerde en meteej PLO ging bestrijden tot in Bayrut toe. Tegen de minister binnenlandse zaken, Arie Deri, loopt een gerechtelijk oi zoek wegens verduistering van overheidsgeld. De mil van financiën, Jitzak Modai, heeft zijn post er slechts danken dat hij twee keer van partij veranderde. De mii van communicatie, de orthodoxe jood Rafaël Pinhasi, i nog nooit zelf tv gekeken. Hij bezit er trouwens geen. 1 HOE Shamir met dit samenraapsel een eensgezind ejv° loofwaardig beleid moet voeren, blijft een groot vraagtL Het enige wat hen bij elkaar houdt is het regeringsprogFir ma dat niet anders dan als „politiek en religieus fundamfhc lisme" kan worden omschreven. Het optreden van dit ïen net zal hopelijk niet al te lang duren. De enige weg diJies Israëlisch kabinet, dat steunt op rechts en ultra-rechts,1 inslaan is een doodlopende weg. Hoe eerder dit kabinet Lj velt en wordt vervangen door een nieuwe, brede coalitiqen te beter voor Israël, voor de Palestijnen en voor de gemfet rust van zeer velen in en buiten het Midden-Oosten. Zet jezelf niet buitenspel Nederland telt ruim 90.000 mensen met epilepsie. Er is nog iets: de Epilepsie Vereniging Nederland (EVN) bestaat 10 jaar. Zij is een belangenvereniging van en voor mensen met epilepsie. Dit jaar vinden vele regionale en lokale info markten plaats. Waarschijnlijk ook in uw omgeving. Kom langs. Ruim 90.000 mensen hebben epilepsie, zijn enige nieuwe leden dan teveel gevraagd? epilepsie vereniging nederlano a r\ a Voor alle informatie: (030) 52.35.78. Of epilepsie en maatschappij schrijf: postbus 9587, 3506 GN Utrecht. mT £cid6C0omarit Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers) Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden. Telefoon: 071 - 122 244. Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden Abonnee service Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u Nabezorging Telefoon: 071 - 122 248 van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u op za. van 14.00 tot 15.00 u. Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.) Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokaa' per maand f. 24,85 per maand f 25,r per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f. 75, per jaar f. 284,50 per jaar 285,! Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244, Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941. Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 3902 702. Bankiers AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 2