Middeleeuws dorp in
eeen hoogpolig tapijt
finale
Europese snelwegen in juli een lange file
Pluimveemuseum weet
alles van de kip en 't ei
SHAKESPEARES STRATFORD-UPON-AVON:
Verkeersinformatie via de radio
ZATERDAG 16 JUNI 1990 PAGINA 29
Het geboortehuis
van Shakespeare:
een vroeg
zestiende eeuws
vakwerkhuis met
oude, wat
verbleekte balken
tussen geelwit
steen.
FOTO: BTB
Stratford, zag hij zich eerst gedwongen
een decennium in Londen door te bren
gen. Volgens de verhalen moest hij dat
wel omdat hij na zijn huwelijk en de ge
boorte van zijn kinderen in conflict
raakte met de plaatselijke rechter. Wat
was het geval: Shakespeare was herten
op het landgoed van de rechtsdienaar
gaan stropen en werd daarvoor gestraft.
Als wraak zou Shakespeare toen een
schunnig gedicht over de rechter hebben
geschreven en het op het tuinhekje van
de magistraat hebben geprikt. Daarop
was de rechter zo boos geworden, dat
Shakespeare het district moest verlaten
en in Londen terecht kwam.
SVEN KOCKELMANN
Voor meer informatie: Brits Toeristen
bureau, Stadhouderskade 2 in Amster
dam.)
STRATFORD-UPON-AVON -
Aan het begin van de zomer is het
net of iemand een hoogpolig, paas-
geel tapijt over de heuvels van het
Hart van Engeland heeft uitge
spreid. De mooie, rechthoekige
(bloeiende koolzaadvelden vormen
een prachtig contrast met het groe
ne heuvellandschap, dat af en toe
vordt opgesierd door knoestige,
rillige bomen die wel haast door
vnton Pieck neergezet moeten
fijn-
li Midden in dit landschap ligt het mekka
ujvan veel Shakespeare liefhebbers, de ge
boorteplaats van de toneelschrijver:
Itratford-upon-Avon.
)p een zonnige lentemorgen staat op de
loek van High Street een man die zich-
telf heeft ingeklemd tussen een sand-
vichbord, dat voorbijgangers oproept
toch vooral even langs de antiekwinkels
te gaan. Antiek is er genoeg. Grote delen
Jran de stad staan in het teken van het
Heven en het werk van William Shake
speare. Zijn geboortehuis en zijn laatste
rustplaats zijn een bedevaartsoord ge-
J vorden voor liefhebbers van zijn werk.
p let stadje heeft iets merkwaardigs. Ner
gens lijkt de dichtregel „To be or not to
>e" meer op zijn plaats dan hier. Het
d lorp op zich is helemaal niet zo bijzon
der, maar door Shakespeare is het een
Belangrijke toeristische trekpleister ge
worden. Het heeft wat weg van een per-
nanent open-luchtmuseum van middel-
«uwse huizen, waarvan de meeste stam
men uit de zeventiende eeuw.
Marktplaats
jStratford-upon-Avon werd voor het
eerst genoemd in 691, toen er een kloos
ter werd gebouwd op de plaats waar te-
Igenwoordig de parochiekerk staat. Later,
Itoen Koning Richard I het stadsbestuur
in 1196 toestemming gaf een markt te
houden, bloeide het stadje op als markt
plaats. Op deze Mop Fair, die nog elk
jaar op 12 oktober wordt gehouden, wer-
)1den het huishoudelijk personeel en de
boerenknechten verhandeld. Wie niet te
vreden was over zijn personeel kon daar
naar andere hulp uitkijken. En was je
niet tevreden over je baas, dan hoopte je
daar op een nieuwe.
Iemand van de plaatselijke VVV neemt
ons aan het einde van de ochtend mee
naar Henley Street, een opvallend brede
weg die nog stamt uit de middeleeuwen.
Aan de ene kant van de straat staat een
rij vakwerkhuizen. Aan de andere zijde
staat, midden tussen nieuwbouw, het ge
boortehuis van Shakespeare. Een vroeg
zestiende eeuws vakwerkhuis met oude,
wat verbleekte balken tussen geelwit
steen. Opvallend is de omvang van het
huis, die eerder doet denken aan een ka
pitale villa dan aan een handwerkerswo
ning. „U moet zich niet vergissen,
hoor", corrigeert de gids. „Dit was vroe
ger een gewoon rijtjeshuis. De hele fami
lie woonde in het linker gedeelte en de
andere helft was de winkel van vader
Shakespeare, die handschoenenmaker
was en in wol handelde".
Dissonant
Om in het middeleeuwse huis te komen,
moeten we eerst door het Shakespeare
Centre. Een groot, dissonant gebouw in
rode bakstenen dat in 1964 op de vier
honderdste geboortedag van de schrijver
werd geopend en momenteel dient als
hoofdkwartier van de Shakespeare Birth
place Trust. Die organisatie beheert on
der meer het geboortehuis van de schrij
ver.
Via de achteruitgang van het Centre ko
men we in dc tuin van het geboortehuis.
In het midden staat weer zo'n prachtige,
knoestige oude boom. „Zal ik u eens wat
vertellen", zegt de VV V-mevrouw een
beetje giechelig. „Ik ben zelf ook nog
nooit binnen in het huis geweest".
We gaan door een oude, zware, eikehou
ten deur en staan in de vroegere woon
kamer. De oorspronkelijke meubels zijn
verdwenen. Daarvoor in de plaats staat
meubilair dat wel uit dezelfde tijd komt,
maar dat nooit tot de inboedel van de
famillie Shakespeare behoorde. „We
hebben echter toch geprobeerd zoveel
mogelijk meubels uit Shakespeares tijd
te bemachtigen", vertelt de gids. „In de
hoek bij de open haard staat bijvoor
beeld een oude stoel die jarenlang in een
plaatselijke kroeg heeft gestaan, waar
Shakespeare ook regelmatig kwam. Vol
gens de verhalen zou hij op die stoel re
gelmatig zijn roes hebben uitgeslapen,
als hij weer eens dronken was".
Boven is de slaapkamer. „Hier is hij
waarschijnlijk op 23 april 1564 geboren.
Ik zeg waarschijnlijk, omdat er weinig
over Shakespeares jonge leven bekend
is", vertelt een nieuwe gids, die de bo
venverdieping in zijn portefeuille heeft.
Het bed komt wederom uit Shakespeares
tijd, maar stond er oorspronkelijk niet.
Frappant is het venster. In het glas heb
ben allerlei beroemde bezoekers hun
naam gekrast. Zo heeft de Schotse dich
ter en romanschrijver Sir Walter Scott
zijn handtekening als nalatenschap in
het slaapkamerraam achtergelaten.
Circus
Het huis in Henley Street is tot lang na
de dood van Shakespeare in de familie
gebleven. Aan het begin van de negen
tiende eeuw werd het echter verkocht. Er
kwam een slager in, die er zijn winkel
vestigde. Toen hij er jaren later weer
wegging, stond het huis een tijdje te
koop.
Volgens het verhaal moet de Ameri
kaanse circusgigant Barnum zich toen
hebben aangemeld. Hij wilde de woning
kopen om er rijdend mee door Amerika
te trekken. Daar schrokken de gemeente
notabelen zo van, dat ze alles in het
werk stelden om het huis in Stratford te
laten staan. Uiteindelijk ontfermde de
Shakespeares Birthplace Trust, waarvan
de bekende schrijver Charles Dickens
deel uit maakte, zich over het huis. Op
die manier kon het bewaard blijven.
Het huis waarin Shakespeare gestorven
is, bleef niet voor het nageslacht behou
den. Na de dood van de dramaturg ging
er een dominee wonen, Reverend Fran
cis Castrell. Deze man werd binnen de
kortste keren knettergek van de toeristen
die in die tijd al voortdurend voorbij
kwamen, om de door Shakespeare ge
plante moerbeiboom te bezichtigen. Om
van het gezeur af te zijn hakte de domi
nee de boom om. Die beslissing zorgde
voor nogal wat ophef in het stadsbestuur
en een conflict volgde. Als wraak liet Ca
strell enige tijd later het hele huis (The
New Place) afbreken. Tegenwoordig zijn
alleen nog de fundamenten van het huis
en de tuin te zien.
Voordat Shakespeare The New Place
kocht, destijds het grootste huis van
In het eiermuseum is onder meer een oude veilinghal ingericht. FOTO: PERS UNIE
BARNEVELD - Een pluimveemu
seum roept bij menigeen associa
ties op met een heleboel kippen,
legbatterijen en stank. De verba-
zing is dan ook groot als de bezoe
ker het museum in Barneveld bin
nen loopt. Die hal is licht, heeft
een winkeltje en zelfs een bar. De
kleur geel springt overal in het oog,
is bijna overweldigend,
j „Barneveld is het centrum van de
pluimveehouderij, maar je ziet er niets
meer van. Voor de oorlog liepen de kip
pen nog buiten rond, nu zitten ze in een
stal waar je aan de buitenkant niet meer
ziet of het een koeienstal is of één met
j kippen. We vertellen in het museum het
verhaal van de kip. Van het verleden via
het heden naar de. toekomst", zegt de
I voorzitter van het nieuwbakken mu
seum, H. Rietberg.
In het najaar van 1989 werd het mu
seum geopend. Volgens Rietberg is de
belangstelling tot nu toe erg groot.
Lopende door het museum krijgt de be
zoeker een aardig beeld van de kip en
haar geschiedenis. Een ruimte is inge
richt als een oude veilinghal voor eieren,
met echte bankjes en een grote veiling-
klok. Her en der zijn kippestokken ver
werkt in het interieur. Een andere zaal
laat broedmachines zien. Maar het
meest uniek zijn toch wel de kuikentjes
die onder een paar warme lampen uit
hun ei komen.
Het Pluimveemuseum in Barneveld is
geopend van april tot en met oktober.
Van dinsdag tot en met vrijdag van
10.00 tot 12.30 uur en van 14.00 tot
17.00 uur. Op zaterdag van 13.00 tot
16.00 uur. Op zondag en maandag is het
museum gesloten.
In verschillende vakantielanden wordt
verkeers- en andere informatie voor toe-
risten op speciale frequenties uitgezon-
den. In West-Duitsland gaat het om de
j Deutschlandfunk: elk uur voor het
nieuws. Dit station zit respectievelijk op
549, 756 en 1539 Khz op de middengolf
en 153 of 207 Khz op de lange golf. Re
gionale verkeersinformatie via het FM-
zendernet, waarvan de frequenties ver
meld staan op de blauw-witte borden
langs de autowegen. Radio österreich-3
geeft op de FM informatie afhankelijk
van waar men zich bevindt. Ook hier
staat de juiste frequentie langs de weg
aangegeven. En verder op alle zenders
elk uur na de nieuwsberichten. Ook in
Zwitserland elk uur via DRS-1 (Duitsta
lig) middengolf 531 Khz en 1566Khz.
Italië geeft informatie op het eerste ka
naal van de RAI in het programma
'Onda Verde'. Om 13.56 uur is er een
speciale uitzending in het Engels, Duits,
Frans en Spaans. In Belgié moet men af
stemmen op BRT 1 (AM 927 Khz/323,6
middengolf of FM 94,2). Informatie na
het nieuws en tussendoor als daartqp
aanleiding is. In Frankrijk een keur aan
zenders: France Inter (162 Khz lange
golf)* Europe-1 (183 Khz lange golf en
104,7 FM) en Radio Monte Carlo (218
Khz lange golf elk uur, uitsluitend in het
Frans, en op 103.1 FM om 11.13, 16.00
en 18.00 uur).
DEN HAAG - Wie komende zo
mer op vakantie wil, kan het laat
ste weekeinde van juli beter mij
den. Op vrijdag 27, zaterdag 28 en
zondag de 29e zal het Europese we
gennet worden herschapen in een
grote file van ingeblikte reizigers.
Maar ook in veel andere weekein
den en soms ook op doordeweekse
dagen zullen de wegen bomvol zit
ten.
De files concentreren zich in de eerste
plaats rondom de grote steden en op de
routes naar het zuiden. Later in het sei
zoen zullen de files vooral de andere
kant op staan.
Vast staat, dat dit jaar in elk geval 6,4
miljoen Nederlanders naar het buiten
land zullen gaan. Bovendien gaan ze va
ker want de cijfers wijzen op een totaal
van 12,5 miljoen vakanties. Het aantal
binnenlandse vakanties blijft vermoede
lijk op het niveau van 5,4 miljoen staan.
Ook landen als West-Duitsland, België,
Frankrijk en Oostenrijk verwachten een
stijging van zowel het aantal eigen- als
EG-toeristen.
Hoewel Frankrijk en West-Duitsland
ook dit jaar weer de meeste Nederlan
ders zullen trekken, is het nog onzeker
in hoeverre de politieke veranderingen
in Oost-Europa een rol zullen spelen in
een wijziging van de totale toeristenstro
men. Alleen al naar Hongarije zullen dit
jaar 200.000 Nederlanders gaan. Ook
vanuit de andere EG-landen wordt een
grote belangstelling voor Oosteuropese
bestemmingen gemeld. Dat betekent dat
een land als Oostenrijk een periode van
extra grote verkeersdrukte tegemoet
gaat.
Frankrijk
In Frankrijk valt de top begin juli, om
dat dan veel Fransen op vakantie gaan
en zij zich zullen mengen tussen de toe
risten uit andere Europese landen. Het
gaat dan met name om zaterdag 28 juni,
vrijdag 6 en zaterdag 7 juli en vrijdag
13(!) en zaterdag 14 juli. Ook op zater
dag 4 augustus kunt u het Franse wegen
net beter mijden. De grensovergangen
naar en in Frankrijk kunt u om dezelfde
reden het beste in de middag passeren.
In Frankrijk bestaat een heel netwerk
van alternatieve routes, de Itinéraires
Bis, die met speciale wegwijzers worden
aangegeven. Tijdens de drukke weekein
den zijn er langs de noordzuid-verbin
dingen zogenaamde Bison Futé-informa-
tieposten geopend. Daar kunnen toeris
ten terecht voor toeristische en actuele
verkeersinformatie.
West-duitsland
In West-Duitsland is het beeld al niet
veel beter. In juni wordt het druk op za
terdag de 22e. In juli gaat het om de 6e
en 7e, de 13e en de 14e evenals 19, 20
en 21 juli en eerdergenoemd topweek-
end. Ook zaterdag 4 augustus wordt hier
zeer druk.
Piekuren zijn in juni de vrijdagavond en
zaterdagochtend plus zondag- en maan
dagmiddag en -avond. In juli zal de
drukte al op donderdagavond beginnen.
Gunstige rijdagen zijn dinsdag en
woensdag. En sowieso zijn de 'Bundes-
strassen' vaak rustiger dan de Autobah
nen, vooral in het zuiden.
Oostenrijk
In Oostenrijk vallen de zeer drukke da
gen, naast het rampweekeinde, op zater
dag 7, 14 en 21 juli, evenals op 4 en 5,
11, 12 en 19 augustus.
In Oostenrijk zijn de meest gunstige
reisdagen dinsdag, woensdag en donder
dag. Wel dient men op de A-l tussen
Salzburg en Wenen ernstig rekening te
houden met vertragingen als gevolg van
wegwerkzaamheden over een lengte van
maar liefst 130 kilometer. Er wordt hier
druk verkeer verwacht in de richting
Hongarije en Tsjechoslowakije en er zul
len vermoedelijk lange wachttijden ont
staan bij de grote grensovergangen. Een
alternatieve grensovergang voor Klin-
genbach (richting Balatonmeer) is de
grenspost Deutschkreutz. Die is vanuit
Wenen te bereiken over de A-2 tot Wie
ner Neustadt en vandaar via de S-4 en
de S-31. Naar Joegoslavië zijn alternatie
ve grensovergangen mogelijk bij Bad
Radkersburg, Lavamünd en Seeberg (de
laatste niet voor caravans).
België
Piekuren in België zijn vrijdag van 16.00
tot 22.00 uur en zaterdag van 9.00 tot
14.00 uur, vooral richting kust; en zon
dag van 17.00 tot 24.00 uur in de rich
ting van de grote steden. De grootste
knelpunten zijn de E-17 vanaf de Ring
van Antwerpen tot Oostende en de E-4Ö
Gent-Oostende. Bij extreme drukte
wordt op deze trajecten 'blokvorming'
toegepast. Dit betekent dat het verkeer
dan bij matige snelheid (80 km/u) onder
begeleiding van deRijkswacht verder
wordt geleid. Alternatieve routes zijn
voor de kust: Vanuit Antwerpen, even
na de Kennedytunnel, via de A-ll naar
Zelzate, Maldegem en Brugge en van
daar via de N-9 naar Oostende. Voor het
traject Brussel, Namen, Luxemburg:
vanaf Courrière de oude weg (N-4) rich
ting Bastogne en Arlon nemen.
Spanje
In Spanje spitsen de verkeersproblemen
zich de komende weken vooral toe op de
wegen rond Barcelona en op de A-7 Per-
pignan-Barcelona tussen de Spaans-
/Franse grensovergang La Jonquera/Le
Perthus en Salou. Pieken liggen vrijdag
tussen 19.00 en 22.00 uur, zondag tussen
10.00 en 13.00 uur en tussen 19.00 en
23.00 uur en maandag tussen 07.00 en
09.30 uur. Alternatieve grensovergangen
zijn die van Bourgmadame-Puigcerdü
(N-1313) en C-151 Prats de Mollo-Mol-
lo.
Meer informatie over de komende zo-
merdrukte en mogelijke alternatieve rou
tes is onder meer verkrijgbaar bij de
ANWB-kantoren. Begin juli verschijnt bij
deze krant een speciale Zomervakantie-
bijlage, met handige tips en kaarten met
alternatieve routes.
Lange rijen ingeblikte reizigers op weg naar de zon.
FOTO: AP
£eidóe@ounamt
