Zending houdt in dat je
bewogen bent om mensen
kerk
wereld
beroepingen
Islamitische fundamentalisten
na zege aan zet in Algerije
Yon Weizsacker pleit
voor een tweede 'SeouP
CcicLcSourotii!,
BEALMTIE
ƒ19.90
37.
aST CeidóeSou/to/nt
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
£eidóc Qowiant
DONDERDAG 14 JUNI 1990 PAG! JE
Vrijgemaakte kerk Ureterp loopt hard
URETERP De gereformeerde kerk (vrijgemaakt) van het
Friese Ureterp heeft zich aangemeld als deelnemer van de
Elfsteden Estafetteloop op 16 juni. Tussen de atletiekverenigin
gen, ijsclubs en bedrijven, staat de gereformeerde kerk op de
deelnemerslijst. "Uniek he?", reageert ds. R.T. de Boer, die een
twaalftal gemeenteleden hiertoe heeft aangezet. Het gaat de
gemeente puur om de sportieve prestatie. De aanleiding is een
sponsorloop waar de gemeente vorig jaar aan meedeed. De
Boer ontdekte een niet te stuiten enthousiasme voor de loop
sport en daarmee groeide het idee om de Friese Elfsteden aan
te doen. De Boer meldt met trots dat er één vrouw in het gezel
schap zit.
- Wiesel: Haat belangrijke oorzaak conflicten
DEN HAAG Geen onderwerp is heden ten dage zo belang
rijk als haat. Door etnische, godsdienstige en nationale overwe
gingen bepaalde uitingen van haat steken internationaal steeds
vaker de kop op. Dit zegt de Amerikaan Elie Wiesel in een
aanbeveling van een conferentie die in augustus in Oslo wordt
gehouden.
De Nobelprijswinnaar, die verscheidene concentratiekampen
heeft overleefd en sinds jaar en dag ijvert voor mensenrechten
en internationale verzoening, is een van de vijftig prominente
internationale deelnemers aan een conferentie die het Nobelco-
mité van 26 tot 29 augustus belegt in de Noorse hoofdstad.
De trots der kleinen
bestaat uit altijd over
zichzelf te pratende
trots der groten uit nooit
over zichzelf te praten.
Missieraad is
,niet verheugd'
over statuten
DEN BOSCH/UTRECHT
De Nederlandse Mis-'
sieraad (NMR) toont zich
„niet erg verheugd" over
de statutenwijziging
waartoe de rooms-katho-
lieke bisschoppen dinsdag
na jaren overleg hebben
besloten.
„Voor mij was de hele opei^-
tie niet nodig geweest", aldus
algemeen secretaris drs. A.N.
van Elven. De wijziging van
de statuten, noodzakelijk ge
worden door de invoering
van het nieuwe kerkelijk
wetboek (1983), is de afgelo
pen jaren meermalen inzet
van conflicten tussen de bis
schoppen en de NMR geweest.
In 1988 werd een moeizaam
compromis bereikt, dat de
NMR „onder protest" aan
vaardde. Een jaar later
scherpten de bisschoppen de
statuten zonder voldoende
overleg aan en sprak de NMR
het onaanvaardbaar uit.
Om uit de impasse te raken,
zijn de bisschoppen nu terug
gekeerd naar het compromis
van 1988. Dat betekent dat er
alleen voor bisschoppelijk
goedgekeurde missionaire or
ganisaties plaats is in de NMR
en het Bureau Internationale
Solidariteit en het Missionair
Centrum, beide in het bisdom
Roermond, het samenwer
kingsverband dus moeten
verlaten.
De grotere invloed op de be
noemingen binnen de NMR,
die de bisschoppen zich in
1989 hadden voorgenomen,
hebben zij nu laten varen. De
bisschoppen leveren nu de
voorzitter en benoemen daar
naast slechts enkele bestuurs
leden. Bovendien hebben zij
de zinsnede geschrapt dat het
werk van de NMR geheel
„binnen de verantwoordelijk
heid van de bisschoppen"
valt.
Van Elven toont zich ver
baasd over het feit dat de bis
schoppen de nieuwe statuten
nu eerst voorleggen aan het
Vaticaan. „Daarover is in het
overleg niet gesproken". Nog
verbaasder is hij als hij hoort
dat het de congregatie voor de
geloofsleer is, die zich over de
statuten moet buigen. „Dit
komt mij uitermate vreemd
voor. Dit is toch geen doctri
naire kwestie, maar een ker-
kordelijke zaak".
Aangenomen naar Aalten (toez.) mw. A.J.
Bedankt voor Nieuwe Pekela D.D. Lucas te
Beroepbaar Ph. van Wijk. 1.1. zendlngspred.
te Kenia. Karei Doormanstraat 32. 2411 VG
SECRETARIS VAN BUTSELAAR VAN NEDERLANDSE ZENDINGSRAAD:
AMSTERDAM Zonder
de gemeente komt zen
ding in de lucht te han
gen. Zending is de zen
ding van de gemeente en
is niet die van de functio
narissen. Zending houdt
in dat je bewogen bent
om mensen, in de zin
van: 'Hee moet je horen,
ik heb een weg gevonden
waarop je voort kunt. Dat
is leven in het spoor van
Christus. Zou je ook
niet....'
Dr. G.J. van Butselaar (47),
secretaris van de 60-jarige Ne
derlandse Zendingsraad,
krijgt „vaak op zijn kop" om
dat hij te optimistisch is. „Mis
schien omdat ik acht jaar in
Afrika heb gewerkt. Daar had
je niets. Als je daar wat
nieuws begon wist je dat je er
alleen beter van kon worden.
In Nederland zijn we in de
kerken vaak bang dat we er
schade van ondervinden.
Maar daar gaat het niet om.
De enige vraag die we ons
moeten stellen, is: hoe kun
nen we de mensen dienen?
En dan vind ik het goddeloos
dat als je weet waar het heil
te verkrijgen is, je dat niet
aan je medemens zegt."
Op de grote wereldzendings-
conferentie, die de Wereld
raad van Kerken vorig jaar in
San Antonio (Texas) hield, is
duidelijk geworden dat je al
leen vanuit een positie van
nederigheid over je geloof
mag praten door respect voor
andere geloofsopvattingen op
te brengen. Je moet het ook
doen vanuit een positie van
solidariteit. Je wilt niet alleen
het geestelijk leven met de
ander delen, maar je wilt sa
men het leven delen."
Optimistisch is Van Butselaar
ook door de ontwikkelingen
in Europa. Tot voor kort was
het beeld van de kerk vooral
dat het iefs uit de tijd van de
grootouders was, waar je geen
relatie mee had. Tijdens een
recente vergadering van de
Wereldraadcommissie voor
wereldzending en evangelisa
tie, waarvan Van Butselaar
lid is, bleek dat er vanuit Eu
ropa iets nieuws was te mel
den. „Ik kan me niet heugen
dat ik dat daar ooit heb mee
gemaakt."
Het beeld van de kerk is ver
anderd door de rol die de
Oosteuropese kerken bij de
Dr. G. van Butselaar
bevrijding van hun landen
hebben gespeeld. Veronica -
tv kwam uit Roemenië terug
met een interview met domi
nee Laszlo Tökes, compleet
met het zingen van Geneefse
psalmen. Dat laat zelfs de
IKON niet horen..."
Waardigheid
krijgen in de ga
ten dat in bepaalde omstan
digheden de kerk de enige
plaats is waar de menselijke
waardigheid bewaard kan
blijven. Dat is alleen mogelijk
als je gelooft in de Heer. Dat
krijg je niet voor elkaar door
rapporten, symposia en evalu
aties. Waarachtige menselijk
heid is te vinden, zo werd in
San Antonio gezegd, als je het
aan het evangelie van Jezus
Christus ijkt.
San Antonio is vooral belang
rijk geweest omdat daar de
verhouding tussen getuigenis
en dialoog duidelijk werd
vastgelegd. Christenen heb
ben geen andere mogelijkheid
dan te zeggen dat Jezus Chris
tus de weg, de waarheid en
het leven is. Daarmee doen ze
geen negatieve uitspraak over
andere godsdiensten, maar
een positieve uitspraak over
Christus: in Hem is heil.
Door je zo op te stellen wordt
de dialoog met andere gods
diensten juisl; verdiept. Dan is
het geen waardenvrij gesprek
of een godsdienstwetenschap-
pelijke benadering waarbij
mensen elkaar vertellen wat
ze geloven en daarna over
gaan tot de orde van de dag.
De echte dialoog (het vechten
om de waarheid) met de we
reldgodsdiensten moet nog
beginnen. Behalve het OJEC
in Nederland wil de Joodse
wereld alleen maar over Is
raël praten en niet over de in
houd van het geloof. De
Hindoes in India willen alleen
de dialoog met de Rooms-Ka-
tholieke Kerk als deze toezegt
de komende twintig jaar nie
mand te zullen bekeren.
geen concurrentie
Met de opkomst van de multi
culturele samenleving wordt
in de Nederlandse kerken wel
eens te veel gedacht dat zen
ding voorbij is, niet meer kan.
„Om de drommel niet," zegt
Van Butselaar. „We moeten
het wel doen. Zending is geen
concurrentie voor de dialoog,
maar versterkt juist de dia-
loog."
Door zijn verblijf in Afrika
had Van Butselaar zeven jaar
FOTO: ANP
geleden, toen hij bij de Zen
dingsraad begon, het idee dat
hij hier een brugfunctie zou
kunnen vervullen. „Bij veel
zendingscontacten gaat het al
tijd om geld en soms worden
die contacten gevoeld als con
trole. Bovendien begrijpen
mensen elkaar soms niet om
dat ze uit een andere cultuur
komen. Een Nederlander ver
wacht dat hij met een duide
lijke overeenkomst naar huis
kan gaan. In Afrika verwach
ten ze dat je eerst met elkaar
gaat bidden".
„Ik zag (en zie) het als mijn
taak om aan beide kanten uit
te leggen wat de ander be
doelt. Dat is daar beter begre
pen dan hier. Tijdens mijn
oriëntatiereizen merk ik dat
ze het heerlijk vinden als er
iemand komt die alleen maar
luistert naar wat zij te zeggen
hebben, ik ben blij dat ik een
klein beetje hier aan de orde
kan stellen waar het hen om
gaat."
In Nederland heb je veel
meer met de structurele wir
war te maken. „Als gevolg
van de polarisatie werd er
aanvankelijk met moeite naar
mij geluisterd, maar werd er
alleen maar op gelet of ik wel
links genoeg of rechts genoeg
was. Ik voelde me een krui
sing tussen een profeet en een
koorddanser. Ik was inge
huurd om als een profeet iets
verder te kijken. Maar als ik
dat onder woorden bracht,
riepen ze: ho ho, zo niet. De
NZR telt 15 kerkelijke zen
dingsorganen als leden, twee
waarnemers (RK Kerk en
Christelijke Gereformeerden)
en acht adviserende organisa
ties. Ik heb geleerd dat je je in
deze functie vaak als koord
danser moet bewegen. Heel
voorzichtig en stapje voor
stapje."
Toetreding
Op die wijze is het overigens
gelukt zowel de evangelische
zendingswereld als de rk mis
sie beter binnen het gezichts-
bereik van de Nederlandse
Zendingsraad te brengen. Het
heeft vijf jaar geduurd voor
dat de kerkelijke zending en
de andere zendingsorganisa
ties bij elkaar kwamen. Toen
zijn de evangelische organisa
ties wel met algemene stem
men toegelaten. „We hebben
niets van onze overtuiging of
maatschappelijke betrokken
heid ingeleverd. Wel onze
hooghartigheid tegenover hen
en onze instelling dat wij in
de kerken altijd gelijk heb
ben."
Van Butselaar noemt de toe
treding van de evangelische
organisaties een geweldige
verrijking. Het gesprek met
elkaar verloopt niet meer via
de kranten, maar als we met
elkaar rond de tafel zitten.
Voor de internationale bijeen
komst van het Lausannecomi-
té voor evangelisatie, vorig
jaar in Manila, werden drie
Nederlanders als waarnemers
namens de Nederlandse Zen
dingsraad uitgenodigd en niet
meer als 'aanvaardbare' indi
viduen. „Dat was een door-
Ook met de missiewereld zijn
goede relaties opgebouwd. Er
is een fundamenteel vertrou
wen in elkaar. Zendingsraad
en Missieraad wenden zich sa
men tot minister Van den
Broek, als dat nodig mocht
zijn. „Hun zorgen zijn ook
onze zorgen."
„Bovendien kunnen we veel
van de missie leren. Zij staan
in een lange traditie. Zij heb
ben veel direktere contacten
met de bevrijdingstheologie.
Zij hebben ervaring hoe je in
een wereldkerk met elkaar
omgaat. Dat zijn grote plus
punten."
ALGIERS De over
winning van islamitische
fundamentalisten deze
week bij de lokale ver
kiezingen in Algerije be
tekent een enorme triomf
voor een partij die pas 16
maanden bestaat.
Het Front van Islamitische
Redding heeft zich ontwik
keld tot de krachtigste politie
ke stroming sinds de partij in
maart vorig jaar werd opge
richt. Dat gebeurde nadat de
bevolking in een referendum
had uitgesproken dat meer
partijen moesten worden toe
gestaan naast het sinds 1962
regerende Naionale Bevrij
dingsfront.
Onder aanvoering van de 59-
jarige professor filosofie Abas-
si Madani ontwikkelde het
Front zich tot een goed geolie
de organisatie, terwijl de
irriams van het Front zich van
lieverlee meester maakten
van de 10.000 moskeeen die
Algerije rijk is.
De fundamentalisten zeggen
te beschikken over een leden
tal van 650.000 en een aan
hang van drie miljoen, die zij
vooral trekken uit de grote
groep werkloze, kansarme
jongeren.
De partij wil een islamitische
republiek oprichten waarin
de sharia, de islamitische
rechtspraak, van kracht is.
Vrouwen worden door hen
teruggewezen naar een die-'
nende rol, waarbij van gelijk
heid geen sprake is. Onder de
12.000 kandidaten die de fun
damentalisten op hun kieslij
sten hadden geplaatst was
geen enkele vrouw.
„Vrouwenkwesties worden in
onze beweging behandeld
door speciale comités, waarin
vrouwen zijn vertegenwoor
digd", zei Madani, die in 1982
tot twee jaar gevangenisstraf
is veroordeeld wegens het or
ganiseren van een fundamen
talistische bijeenkomst.
Het Front heeft zijn campag
ne vooral gericht op scholen
en universiteiten, waar vrou
welijke leerkrachten en stu
denten werden gedwongen
hoofddoekjes te dragen. Ook
het Algerijnse leger is een
doelwit. Onlangs heeft de le
gerleiding een verbod uitge
vaardigd op het dragen van
een baard, een onderschei
dingsteken van fundamenta
listen.
De opkomst van de funda
mentalisten als alternatief
voor de regeringspartij heeft
zich snel voltrokken. Na de
onafhankelijkheid in 1962
raakten de islamitische orga
nisaties op een politiek zij
spoor en pas de laatste jaren
werd hun iets meer bewe
gingsvrijheid gegund.
Mandela vrijdag
op bezoek bij paus
ROME ANC-leider Nelson
Mandela brengt vrijdag een
bezoek' aan paus Johannes
Paulus II, zo is gisteren in
Rome vernomen. Hij zal op
deze dag tevens een ontmoe
ting hebben met vooraan
staande Italiaanse politici en
tot ereburger van de eeuwige
stad worden uitgeroepen. De
paus heeft zich tijdens de ge
vangenschap van Mandela
meermalen uitgesproken voor
diens vrijlating. Op een van
zijn reizen door Afrika zei dat
hij elke dag bad voor de vrij
lating van de ANC-leider.
HOFGEISMAR Het conci
liair proces voor gerechtig
heid, vrede en het behoud
van de schepping heeft een
doel nodig om niet te verzan
den, aldus Carl Friedrich von
Weizsöcker, een van de mede
initiatiefnemers. Zo'n doel zou
een tweede 'Seoul' kunnen
zijn, een oecumenische verga
dering die met het gezag van
een concilie zich duidelijk uit
spreekt en de kerken oproept
zich te verplichten om deze
uitspraken uit te voeren. Von
Weizsacker vindt dat min
stens drie voorwaarden. Er
moet genoeg tijd voor beraad
zijn, volgens Von Weizsacker
minstens vier maanden; de
Rooms-Katholieke Kerk moet
vanaf het begin meedoen en
het slotdocument moet in be
grijpelijke taal worden ge
steld. Naar zijn mening
moeten ook de andere we
reldreligies op een of andere
wijze betrokken worden bij de
oplossing van de problemen
die het bestaan van de mens
heid bedreigen.
Dienst in
'n open lucht
voor vallei
Grieks-orthodoxe
priesters en
dorpsbewoners
op Cyprus
belegden gisteren
een speciale
openluchtdienst
waarin hemelse
voorspraak werd
afgesmeekt om
een fraaie vallei
op het eiland die
bedreigd wordt
door een dam, te
behouden.
FOTO: AP
Graan verdringt chocola Z
[apit
coi
DRIE Russische schepen in de Amsterdamse havei'wj
vijftienduizend ton cacao aan boord vormen een treffei egi
lustratie van de grote financieel-economische prol azo
waar de Sovjetunie mee worstelt. De lading is indertijd :rl.f
Westen gekocht en naar de Sovjetunie verscheept t j^1,
voorrading van een aantal chocoladefabrieken, maar [t
kening kon niet worden betaald, zodat de schepen op q.
kregen rechtsomkeert te maken. De vijftienduizend t ref
cao is hier weer te koop aangeboden aan de hoogst biei m c
waarbij de Russen zullen trachten het verlies zo klein Pu,
lijk te houden. Deze 'transactie' staat niet op zichze
korte termijn hoopt de Sovjetunie voor vier miljard
aan goederen en grondstoffen aan het Westen terug t A
kopen.
DUIDELIJKER kan niet worden aangetoond dat op
cente topconferentie met de Amerikaanse president Bif
sluiten van een handelsakkoord voor president Gorl
veel belangrijker is geweest dan het principe-akkoord
de afbouw van de strategische kernbewaping. De pen
ka, die in het Oostblok zulke spectaculaire gevolgen 1
heeft de Sovjetunie zelf nog weinig vreugde bezorgd. B|
rijke oorzaak van de grote zorgen waarmee de Russisci^
der heeft te maken is het uitblijven van enige verbeteiB
de economische situatie.
INDIEN het communisme het grote Sovjetrijk het 1
arbeidersparadijs had opgeleverd, zou de huidige oJ
waarschijnlijk minder groot zijn geweest en lang niet z
buiten zijn getreden, ook niet in de Baltische staten.l
driekwart eeuw na de grote revolutie heeft het commul
de Sovjetunie echter brood noch spelen opgeleverd, onl
alle beloften en een reeks van vijfjarenplannen die hel
rendé volk tevreden moest houden.
GEEN wonder dat Gorbatsjov geen vertrouwen ontm<
hij nu beweert dat het voorlopig nog wel even wat sliH.
zal worden in afwachting van veel betere vooruitzichteibe
als in Roemenië, eens de graanschuur van Europa, is fie
vroegere tsarenrijk het herstel van de landbouwpnx e
essentieel voor het bereiken van de zo gewenste resul E
De communistische staatscollectieven zijn zowel in de aa
trie als op het platteland een faliekante mislukking geb
SLECHTS als de boeren zelf weer kunnen producerei!n
een vrije-markteconomie zullen de opbrengsten weer
kunnen worden, maar tot dit jaar ging het alleen maar
afwaarts. Vorig jaar nog lieten hoge functionarissen v .ft
sovjetlandbouw weten dat in 1989 geen geïmporteerd
meer nodig zou zijn. Maar dat jaar vereiste juist recoi
porten, hetgeen opnieuw een belangrijke .aanslag bete
op de toch al karige deviezenvoorraad.
In de afgelopen tien jaar kocht Moskou voor rond 45 m
roebel (180 miljard gulden) aan graan in het westen. D
plus de enorme uitgaven voor de defensie en geldversl
de militaire operaties, zoals in Afghanistan, hebben
overgelaten voor het opkrikken van de economie.
GORBATSJOV en de zijnen staan voor de gigantisch
het mislukte communistische systeem om te turnen
markteconomie. Dat kost moeite, pijn en nog meer nari
Daar komt bij dat de bevolking absoluut geen vertr
meer heeft in haar leiders, ondanks perestrojka en g.'
De leeggeplunderde winkels in Moskou zijn er het
van.
Het eerste belangrijke slachtoffer van de nieuwe revp
is misschien premier Rysjkov, die de architect is van e k
rie hervormingsmaatregelen maar die op de bevolkinpt
erg sympathiek overkomt., Maar men zal toch door df te
appel heen moeten bijten en als eerste de landbouw we Is;
zond moeten maken. Zonder revolutionair nieuwe pr
tiemethoden blijven er graantekorten die miljarden aai
viezen opslokken, geld dat in de Sovjetunie nu juist zc ar
nodig is voor wat leukere dingen voor de mensen. Cl t
bijvoorbeeld.
ADVERTENTIE
Gravenstraat 1, Den Haag
Nieuwe speciaalzaak in dassei
Vader in oranje
Vader met 'n oranje das?
Uni, met een stippel of
streep of met de
brullende leeuw, bij
BEAU-TIE
kunt u terecht voor
(polyester).
Vader in de ku:
Prachtige kunstdassi
van Van Gogh, Picas i
Dali, uit de serie van
Ralph Marlin
(polyester),
,li
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers)
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon: 071 - 122 244
Postadres, postbus 11, 2300 AA Leiden
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m
Nabezorging
r. van 8.30 tot 17.00 u
Telefoon: 071 - \i2 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19 00 u. op za van 14 00 tot 15.00
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girok;
per maand f 24,85 per maand f
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal
per jaar 284,50 per jaar f.
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswij
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
