Bisschoppen verdeeld
over wereldcatechismus
SUIKERPRTIËNTEH
STRRH
SRMEN STERKER
(E^üï)
kerk
wereld
Alekse j pleit voor
meer zelfstandigheid
Oekrainse orthodoxen
Nepal laat christelijke gevangenen vrij
CeidóeSo
ÊeidócSommit
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CeidócSouAont
WOENSDAG 13 JUNI 1990 PAGINA jNl
Kerken Groningen vechten conflict voor rechtbank uit
GRONINGEN De gereformeerde
kerk van Boerakker en een afsplitsing
daarvan stonden dinsdag tegenover el
kaar voor de rechtbank in Groningen.
Inzet van het kort geding was de pasto
rie waarin de afgescheiden predikant ds.
R.H. Keegstra nog steeds woont. In een
zitting van bijna vier uur poogden advo
caten van beide partijen aan te tonen dat
hun cliënt de ware erfgenaam is van de
kerk die begin vorig jaar scheurde. De
Groningse kerkscheuring voltrok zich
nadat Keegstra (48) wegens autoritair ge
drag, misbruik van het ambt en grote
onzorgvuldigheid in het pastoraat door
de classis (regionale kerkvergadering)
Grootegast uit het ambt werd gezet. Mr.
J.P. van Stempvoort kon aanvoeren dat.
'zijn' kerk met 500 leden kan rekenen op
de steun van de classis Grootegast en de
generale synode van de Gereformeerde
Kerken in Nederland. De synode bepaal
de tot twee keer toe dat Keegstra en de
zijnen, zo'n 150 in getal, niet de wettige
kerkeraad van Boerakker vormen. Dat
de tegenpartij denkt de ware gerefor
meerde kerk van Boerakker te zijn,
noemde Van Stempvoort een „waani
dee".
Mr. P.T. Pel wees erop dat de onthef
fing, losmaking en ontzetting van zijn
cliënt Keegstra „procedureel van geen
kant deugde" en achtte de kwestie te in
gewikkeld voor een kort geding. Er
moet volgens hem eerst onderzoek wor
den gedaan naar de gang van zaken die
tot de kerkscheuring leidde. Hij wilde de
indruk wegnemen dat voor de rechtbank
een kerk en een stelletje scheurmakers
tegenover elkaar stonden. „Dit is de ene
kerk tegenover de andere en de rechter
zal moeten uitmaken wie er is uitgetre
den".
De rechtbank in Groningen zal op 27
juni uitspraak doen.
God behoedt niet voor
alle leed, maar behoedt
in alle leed.
Record-tekort
bij Vaticaanse
administratie
VATICAANSTAD Het
onuitroeibare gerucht
over de spraakmakende
rijkdommen van het Va-
ticaan zal binnenkort
waarschijnlijk snel de we
reld uit zijn. Een team fi
nanciële experts is begon
nen de boeken van de
Heilige Stoel door te lich
ten en een huishoudplan
aan te leggen.
Wat eerder ondoorzichtig was,
zal dankzij het werk van de
internationale experts einde
lijk duidelijk worden: de laat
ste jaren is de dienstverlening
van de wereldkerk uitgebreid
en zijn er (te) veel uitgaven
gedaan. Ondanks forse bezui
nigingen staat het Vaticaan
dieper in het rood dan ooit.
In 1990 zijn de inkomsten be
groot op 120 miljoen gulden
en de uitgaven op ruim 285
miljoen gulden. Het gat van
165 miljoen moet met de 'Pie
terspenning' gedicht worden.
In 1988 was de opbrengst uit
dit potje voor giften en collec
ten goed voor ongeveer 100
miljoen gulden. De experts
concluderen dan ook dat de
paus nog afhankelijker vap
giften zal worden dan nu al
het geval is.
De precaire financiële situatie
betreft alleen de pauselijke
administratie, niet de staat
Vaticaan. Het 44 hectare grote
landgoed rondom de Sint Pie-
ter heeft door de verkoop van
postzegels, entreebewijzen
voor het Vaticaan-museum en
andere diensten een positieve
balans. Onafhankelijk van de
Heilige Stoel opereert ook de
Vaticaanbank (de IOR), die in
het verleden stilzwijgend
meer dan eens is bijgespron
gen om de tekorten van de
Curie weg te werken.
Veruit de grootste post op de
Vaticaanse balans vormen de
personeelskosten. Ongeveer
135 miljoen gulden verdwijnt
in de loonzakjes van zo'n
2.000 werknemers en onge
veer 900 gepensioneerden.
Ondanks de moeilijkë finan
ciële situatie van het Vati
caan, willen de leken-mede-
werkers meer verdienen,
daarbij wijzend op de pauselij
ke sociale encyclieken. Hoe
wel ze voordelig benzine kun
nen tanken en van speciale
aanbiedingen in de Vaticaan
se supermarkt gebruik kun
nen maken, moeten vele Vati
caanse families aan het eind
van de maand de eindjes aan
elkaar knopen.
De paus moet steeds meer te
rugvallen op de solidariteit
van de rooms-katholieken,
waarvan de Pieterspenning
een teken is. Dat de Pieter
spenning nodig was om
'schoonheidsfoutjes' weg te
werken, is verleden tijd. Nu
moet dit privéfonds van de
paus helemaal gebruikt wor
den om de tekorten van het
Vaticaan te dekken.
Sfeir
ontmoet
pro-Syrische
leiders
BAYRUT De Libanese pa
triarch Nasrallah Sfeir heeft
gisteren de moslimsector in
Bayrut bezocht in een poging
de strijdende partijen te ver
zoenen. Sfeir weet zich volle
dig door het Vaticaan ge
steund.
Volgens waarnemers had
Sfeir, die vergezeld werd door
de Vaticaanse vertegenwoor
diger Pablo Puente, gesprek
ken met president Elias Hra-
wi, premier Selim Hoss en
voorzitter van het parlement
Hussayn Hussayni. De ge
sprekken van Sfeir met hoge
moslims gaan samen met ini
tiatieven die op la^er niveau
door het Vaticaan worden
ontplooid. Het Vaticaan pro
beert een eind te maken aan
de machtsstrijd tussen gene
raal Michel Aoun en Samir
Geagea, leider van de christe-
lijk-Libanese milities, en op
die manier een dialoog tot
stand te brengen tussen de
christelijke en islamitische
partijen. Door bemiddeling
van het Vaticaan heerst mo
menteel in het christelijke ge
bied een staakt-het-vuren.
beroepingen
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Wezep H. Harkema te
Onstwedde;
Aangenomen naar Aalten (toez.) mw.
A.J. Yntema te Barchem;
AMERSFOORT De
Nederlandse rooms-ka-
tholieke bisschoppen
hebben geen eenslui
dende reactie kunnen ge
ven op de ontwerp-cate-
chismus van het Vati
caan.
Enkele bisschoppen maken
kritische opmerkingen, maar
die gaan lang zover niet als
die van hun Amerikaanse col
lega's die het document on
langs volledig hebben ge
kraakt. „Men is bijzonder in
genomen met- het concept en
sommige bisschoppen zien
dan ook geen reden voor we
zenlijk inhoudelijke opmer
kingen", aldus de woordvoer
der. Andere bisschoppen sig
naleren wel enige tekortko
mingen, maar daarbij gaat het
niet om „principieel andere
zienswijzen" dan die van de
studiecommissie onder leiding
kardinaal Joseph Ratzinger,
hoofd van de congregatie voor
de geloofsleer.
De kritische bisschoppen vin
den dat een aantal uitgangs
punten niet consequent is
doorgevoerd. Het document,
dat het Vaticaan angstvallig
geheim houdt, is bedoeld als
aanknopingspunt voor natio
nale catechismussen en zou
dus noch een kant en klare
catechismus, noch een com
pleet theologisch handboek
moeten zijn. Het Vaticaan
slaagt echter niet geheel irj
die opzet.
De bisschoppen zouden in het
document graag meer aan
dacht zien voor de bijbel, niet
alleen als vindplaats van leer
stellige teksten, maar ook als
ontmoetingsplaats van God en
mens. Daarnaast dient meer
rekening te worden gehouden
met de oecumene, de joodse
wortels van het geloof en met
het feit dat zowel mannen als
vrouwen door het document
moeten worden aangespro
ken.
Uitstel
Dë Nederlandse bisschoppen
hadden van het Vaticaan voor
1 juni op de inhoud van het
document moeten reageren,
maar kardinaal Simonis had
bij de congregatie voor de ge
loofsleer waar de catechismus
was ontworpen enig uitstel
bedongen. Pas eind april wa
ren namelijk in opdracht van
de bisschoppen drie advies
commissies aan het werk ge
gaan om de catechismus te be
studeren. In tegenstelling tot
bijvoorbeeld in de Verenigde
Staten zijn deze adviezen niet
gepubliceerd. Wel sijpelde,
door dat de commissie de ka-
techismus als referentie te uit
voerig en als catechismus te
moeilijk vond.
De Amerikaanse bisschoppen
konden slechts met grote
moeite positieve punten vin
den in het Vaticaanse docu
ment. De catechismus haalt
naar hun mening bijbeltek
sten uit hun verband, brengt
leken terug in een passieve
functie en legt te veel nadruk
op de verschillen met andere
kerken. Het document maakt
bovendien een vals onder
scheid tussen geloof en weten
schap, staat vol seksistisch
taalgebruik en ziet de nood
zaak over het hoofd om een
respectvolle dialoog met niet-
christelijke godsdiensten te
Kerkelijke
feestdagen
geschrapt
UTRECHT De Nederland
se rooms-katholieke bisschop
pen hebben enkele verande
ringen aangebracht in de vie
ring van kerkelijke feestda
gen. Zij hebben 8 december
(onbevlekte ontvangenis van
Maria), 19 maart (Jozef) en 29
juni (Petrus en Paulus) als
verplichte feestdag afgeschaft,
zo bevestigt de woordvoerder.
25 December (Kerstmis) en
Hemelvaartsdag blijven ge
handhaafd als verplichte
feestdag, hetgeen wil zeggen
dat zij als 'zondag' gelden. Op
15 augustus (Maria tenheme
lopneming) en 1 november
(Allerheiligen) hoeven de ge
lovigen geen vrije dag te ne
men, maar worden zij wel ge
acht deel te nemen aan de eu
charistie. De bisschoppen heb
ben de wijzigingen doorge
voerd op grond van de aan
passing van het nieuwe ker
kelijke wetboek (1983). De
handhaving van Maria tenhe
melopneming en Allerheili
gen is het resultaat van een
onderzoek onder bisdommelij-
ke liturgiecommissies.
MOSKOU Patriarch Aleksej
II, het nieuwe hoofd van de Rus-
sisch-Orthodoxe Kerk, heeft zich
uitgesproken voor grotere zelf
standigheid van de orthodoxe
kerken in de Oekraine en Wit-
Rusland. „Deze kerken moeten
zelfstandig kunnen werken, om
dat zij met veel lokale problemen
worden geconfronteerd", aldus
Aleksej dinsdag op een perscon
ferentie.
De patriarch wees onder meer op het
conflict tussen de Oekrains-Katholieke
Kerk en de Russisch-Orthodoxe Kerk.
Hij betreurde dat de Oekrainse katho
lieken, die van de Russisch-ortho-
doxen teruggave van hun kerkgebou
wen eisen, onlangs een gemeenschap
pelijke commissie hebben verlaten.
„Alleen op de weg van de dialoog kan
men dit probleem oplossen", aldus
Aleksej.
Volgens Aleksej zal de Russisch-Or
thodoxe Kerk zich op korte termijn
meer met het maatschappelijk leven in
de Sovjet-Unie gaan bemoeien. Hij
denkt daarbij niet alleen aan liefdadig
heidswerk, maar ook aan de vredespo
litiek en de religieuze opvoeding van.
de jeugd.
Aleksej plaatste enkele vraagtekens bij
het onlangs gepresenteerde ontwerp
voor een nieuwe godsdienstwet. De
overheid zal, anders dan in het ont
werp is voorzien, de kerk volledig als
rechtspersoon moeten erkennen, aldus
Aleksej. De nieuwe patriarch, die zon
dag als opvolger van patriarch Pimen
is geïnstalleerd, had dinsdag eveneens
een ontmoeting met Sovjetleider Gor-
batsjov.
Ontmoeting
Voor het eerst sinds hun kerk 44 jaar
geleden verboden wérd, zullen Oek-
rains-katholieke bisschoppen een ont
moeting met de paus hebben. Dat zal
op 25 en 26 juni plaats grijpen.
Doel van de bijeenkomst is het bekij
ken van de situatie van de kerk en
haar gelovigen. Ook zal gesproken
worden over het terugvorderen van
kerkeigendommen, „met afweging van
alle mogelijke argumenten", aldus het
Vaticaan.
Volgens kardinaal Miroslav Loebasjiv-
sky, metropoliet van Lvov, is de Rus
sisch-Orthodoxe Kerk nog steeds tegen
de legalisering van de Oekrainse kerk,
hoewel ze officieel anders beweert.
„Het draait momenteel om de erken
ning van onze kerk door het patriar
chaat van Moskou en de problemen
rond de teruggave van kerkelijke ei
gendommen door de orthodoxe kerk".
De kardinaal wil verder dat de synode
van 1946 ongeldig wordt verklaard en
veroordeeld door de regering van de
Sovjet-Unie. Tijdens die synode werd
de Oekrainse kerk gedwongen op te
gaan in de orthodoxe kerk.
Aan de ontmoeting met de paus zullen
28 bisschoppen deelnemen. Tien ko
men uit de Oekraine zelf, terwijl de 18
anderen al jaren in het buitenland in
ballingschap leven. Het Vaticaan hoopt
oplo^e President Michail Qorbatsjov ontving gisteren de nieuw gekozen patriarch Alek-
- 6 sej van de Russisch-orthodoxe kerk in het Kremlin. eriTCDA
leidt.
FOTO: EPA
Akkoord over
nieuwe statuten
Missieraad
AMERSFOORT De Neder-
landse bisschoppenconferentie
heeft gisteren na jaren over
leg overeenstemming bereikt
over wijziging van de statuten
van de Nederlandse Missie
raad (NMR). Eerdere pogin
gen hebben in het recente
verleden geleid tot conflicten
met het samenwerkingsver
band van 16 rk missionaire
organisaties.
De bisschoppen hebben de
wijziging vastgesteld nadat zij
met de NMR hebben over
legd, aldus de woordvoerder,
die over de inhoud van de
nieuwe statuten geen medede
ling wenst te doen. Zij zullen
hun voorstel nu voorleggen
aan een Vaticaanse congrega
tie.
Twee jaar geleden ging de
NMR „onder protest" akkoord
met wijziging van de statuten,
die onder meer behelsde dat
alleen bisschoppelijk goedge
keurde organisaties lid kun
nen zijn. Toen een jaar later
bleek dat de bisschoppen zon
der voldoende overleg de wij
zigingen hadden aange
scherpt, waardoor zij tevens
het recht kregen bestuursle
den te benoemen, reageerde
het bestuur furieus.
Het bestuur vond dat op geen
enkele manier recht werd ge
daan aan de geest waarin de
NMR in 1967 is ontstaan.
„Toen werd de eigen verant
woordelijkheid erkend van
zowel religieuzen en leken als
bisschoppen, die in dialoog en
gezamenlijkheid gedragen zou
worden." „We worden ge
dwongen roomser dan de paus
te zijn", zo vulde een woord
voerder aan.
KATMANDU Nepal
gaat alle christenen vrij
laten, die gevangen zitten
omdat ze hebben gepro
beerd anderen te beke
ren. Daartoe heeft koning
Birendra besloten op ad
vies van premier Krishna
Prasad Bhattarai, zo werd
dinsdag bekendgemaakt.
Op het ogenblik zitten 29
christenen gevangen in Ne
pal, het enige hindoeistische
koninkrijk ter wereld. Onder
hen bevinden zich 14 kinde
ren jonger dan 18.
In de gisteren door het presi
dentieel paleis uitgegeven
verklaring wordt ook gezegd
dat lopende aanklachten te
gen christenen zullen worden
ingetrokken. Volgens een re
cent rapport over de mensen
rechten in Nepal zitten door
het hele land verspreid 144
christenen in afwachting van
hun proces in voorlopige
hechtenis vast.
Op pogingen een ander te be
keren tot een andere gods
dienst dan het hindoeisme
staat onder de huidige grond
wet drie jaar gevangenisstraf
en op een geslaagde poging
daartoe zelfs zes jaar. Iemand
die uit eigen beweging over
stapt op een andere religie
kan daarvoor een jaar de ge
vangenis in gaan. De grond
wet zal binnenkort worden
herschreven. De aangekon
digde vrijlating wordt gezien
als een eerste stap op weg
naar afschaffing van het 32
jaar oude bekeringsverbod.
Volgens christelijke leiders
zijn er in Nepal tussen de
35.000 en 40.000 christenen,
volgens de officiële cijfers zijn
het er slechts 3.000.
Nepal heeft sinds april een
democratische regering.
Vrede
Apostel Solomon
Kwaku (rechts)
gaat voor in een
gebedsdienst van
de Kerk van de
Heer in Monrovia
om te bidden
voor een einde
aan de bloedige
burgeroorlog die
het land teistert.
FOTO: AP
PvdA worstelt met imago
VOORZITTER Sint van de PvdA heeft de ministers
fractie van haar partij de wacht aangezegd. Zij zullen in(
coalitie heftiger met het partijvaandel moeten zwaaien omt jamt
voorkomen dat alle ogen zich richten op de lustig wapperej Juits
de CDA-vlag. De PvdA dreigt voor iedereen, inclusief j het 1
snel slinkende achterban van Kok en de zijnen, volmaaj önsl:
onherkenbaar te worden. Indien de sociaal-democratisel enej
boegbeelden in kabinet en Kamer zich niet op korte termij
nadrukkelijk als zodanig manifesteren, zal het bestuur ze #erc
een actie 'profilering' ontketenen. Aldus het onverholi 1 In
dreigement van Marjanne Sint aan het adres van de eige oraa
politieke voorlieden en dat van coalitiegenoot CDA. Iterti'
De PvdA-voorzitter is de afgelopen dagen geconfronteAp
met de uitslag van een opiniepeiling waarin haar partij
dermaal catastrofaal slecht scoorde en met cijfers over ledet
verlies. Sint is een van de drijvende krachten geweest achte
de neo-realistische koerswijziging van de PvdA, die tot
huidige regeringsdeelname heeft geleid. Een tijdelijk verlie
aan populariteit na de politieke ommezwaai was ingecalt
leerd, echter niet de permanent neergaande lijn waarvan
al vele maanden sprake is. De socialisten werden bij de lol
le verkiezingen in maart genadeloos afgestraft. Sindsdiei
de malheur alleen maar groter geworden en heeft men
nog groter marktaandeel verloren aan D66, dat bezig
pende rijk te worden.
DAT de leiding van de PvdA zich ernstige zorgen maa
ligt voor de hand. Een deel van het CDA laat ondertus
weinig na om de PvdA in een moeilijk parket te brengen.
wijze waarop fractieleider Brinkman tijdens het afgeloi
politieke 'bezinningsweekend' de automatische koppela
een troetelkind van PvdA-huize, ter discussie stelde, j
daar een voorbeeld van. De reactie van Kok was voors
baar hard. De samenwerking in de coalitie is broos en op <j|
moment nog brozer dan gewoonlijk.
ZOALS altijd kan het CDA bepalen wat er nu gebeurt. Nq
een paar al of niet bewuste provocaties van Brinkman, e OR
het kan gedaan zijn met de centrum-linkse regering.
VVD van Bolkestein staat gereed om de PvdA opnieuw vafcroi
vele jaren naar de oppositiebanken te verbannen. Dat pe
spectief dwingt de socialisten telkens weer tot terughouder
heid. Maar hun geduld kent ongetwijfeld grenzen, al weettjdvri
dit moment niemand waar die liggen. Marjanne Sint wjnsei
daarin nu kennelijk verandering brengen.
HET vervelende voor de PvdA-leiding is, dat de partij w 5"
degelijk een bepaald stempel op de landspolitiek drukt. Hl
gebeurt alleen op een zodanig 'indirecte' en weinig herken hl n
bare manier, dat het publicitaire effect vrijwil nihil is. He 1
akkoord dat PvdA-minister Ritzen eind vorige week in bi j™1
kabinet wist te bereiken over de bezuinigingen op zijn ot .nv
derwijsbegroting is daarvan een voorbeeld. Studenten, uni
versiteiten en hoger beroepsonderwijs zijn boos over de nieu
we ingreep in de studiefinanciering en zij roepen om hd Hen
hardst dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs ind
waagschaal wordt gesteld. Ritzen wordt 'een tweede Defl
man' genoemd, louter en alleen vanwege het feit dat hij een
serie onvermijdelijke bezuinigingen doorvoert.
De kretologie van belangengroepen leidt de aandacht
van het gegeven dat de voorgestelde aanpassing van hi
beurzenstelsel in werkelijkheid op geen enkele wijze afbreu n,
doet aan de toegankelijkheid van het onderwijs. Bovendie
wordt conform het uitgangspunt van de PvdA de korting c lar
de begroting van O&W aantoonbaar binnen de perken gf ie'
houden. Het probleem van de PvdA blijkt in toenemei
mate te zijn, dat de eigen inbreng moeilijk zichtbaar is te m
ken. Maar ook een imago-probleem vraagt om een op"
want ook een imago-probleem kan zeer kwalijke politiek
gevolgen hebben als het zich te lang voortsleept.
Als suikerpatiënt staat u niet alleen. Tienduizen
den suikerpatiënten hebben zich reeds verenigd in de
Diabetes Vereniging Nederland ODVN). De DVN helpt
ook ti meer van het leven te maken.
Tijdens cursussen en voorlichtingsbijeenkom
sten doet u praktische kennis over diabetes op.
Regelmatig zijn er gespreksavonden bij u in de
buurt waarin u ervaringen met andere diabetici kunt
uitwisselen. Zo leert u hoe u op vakantie kunt, een baan
kunt aanhouden, kunt sporten, enz.
De DVN helpt u tevens met goede raad en indivi
duele hulp bij medische en maatschap
pelijke problemen. U ontvangt maan
delijks het voorlichtingsblad DIABC.
i'KI) M 111)01 VK.A.Y I I KM l\l OKMATII HIJ U'W U.lOr
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon: 071 - 122 244.
Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden.
Abonnee service
Telefoon: 071'- 313 677 van ma. t/m vr. van 8 30 tot 17.00 u.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.00 u
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokaart:
per maand f. 24,85 per maand f 25,85
per kwartaal 74,10 per kwartaal f. 75,10
per jaar f. 284,50 per jaar f. 285,50
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702.
AMROBANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
