Uiteindelijk gaat het
allemaal om de kick
Liever filmfan dan voetbalgek
24 KEER
- N tDEFILM
s VOOR MAAR
50 BALLEN.
Programmaraad NOS vraagt meer drama op televisie
Leidse Courant: voor meer dan nieuws alleen. Een krant voor u!
-JNST/RTV
CeidóaQowumt
WOENSDAG 13 JUNI 1990 PAGINA 11
K voetbal trekt ruim helft
jkers naar Nederland 3
,VERSUM Het wereldkampioenschap voetbal
vrijdag in Italië is begonnen, heeft de afgelopen
en meer dan de helft van het kijkend publiek
r Nederland 3 getrokken.
terdag trok Nederland 3, dat meestal niet verder
nt dan een marktaandeel van ongeveer 10 pro-
t, 56 procent van de televisiekijkers, zondag 53
cent en maandag 51 procent. R. van Dammen van
afdeling kijk- en luisteronderzoek van de NOS
urspelt dat de zender dinsdagavond, de eerste
jnd waarop het Nederlands elftal aantreedt, een
rktaandeel van 60 procent zal overschrijden. Het
t bekeken was de wedstrijd Ierland-Engeland
andagavond, die in de tweede helft vier miljoen
kers trok.
trek naar Nederland 3 gaat ten koste van de zen-
s Nederland 1 en 2, maar het meest te lijden heeft
TL Veronique, die van vrijdag tot en met zondag
ef steken op een marktaandeel van 12 procent.
Allard Pierson Museum:
Cypriotische afdeling
AMSTERDAM Het Allard Pierson Museum, het Archeolo
gisch Museum van de Universiteit van Amsterdam, opent vrij
dag een afdeling die een beeld geeft van de ontwikkeling van de
Cypriotische cultuur van ongeveer 4000 voor Christus tot 500 na
Christus. De nieuwe afdeling kon worden ingericht omdat de ei
gen Cypriotische verzameling is uitgebreid met een bruikleen
van ongeveer 600 voorwerpen van Th.N. Zintilis, honorair con
sul van Cyprus in Nederland.
Tot de topstukken behoren acht kruisvormige figuren van zach
te steen (ca. 3900-2500 v. Chr.) waarvan wordt aangenomen dat
ze de vruchtbaarheidsgodin voorstellen. Ze werden als hanger
gedragen. Verder komen er vijf rood gepolijste grote aardewerk
potten te staan (ca. 2500-1900 v. Chr.), die vanwege hun grote
formaat een rituele functie moeten hebben gehad. Er is boven
dien een reconstructie van een koninklijke wagen uit ca. 700 v.
Chr. te zien, gevonden in de toegangsweg van een koningsgraf.
De spannen paarden daarvoor werden tijdens de begrafeniscere
monie geslacht en met wagen en al begraven.
Ontbijtstilleven
Heda voor 1 min
AMSTERDAM Op de veiling van
schilderijen van oude meesters bij
Christie's Amsterdam is gisteren een
ontbijtstilleven van Willem Claesz.
Heda (1594-1680) voor 1.035.000 mil
joen gulden aan een Duitse particu
liere verzamelaar verkocht. Het
schilderij is 57 bij 76 centimeter groot
en is gesigneerd en gedateerd in 1640,
aldus een bekendmaking van Chris
tie's. De 329 schilderijen op de veiling
brachten in totaal 5.461.534 miljoen
gulden op. Volgens het veilinghuis
bevestigt dit resultaat de sterke
markt voor oude meesters. Vooral
voor topstukken die lang niet op de
markt werden aangeboden, worden
hoge prijzen betaald.
Britse producent van
griezelfilms overleden
LONDEN De Britse filmproducent Sir Ja
mes Carreras, als hoofd van de filmmaatschap
pij Hammer verantwoordelijk voor een lange
reeks griezelfilms, is afgelopen zaterdag op 81-
jarige leeftijd aan een beroerte overleden. Car
reras zette zijn filmbedrijf na de oorlog op en
begon zich in de jaren vijftig toe te leggen op
horrorfilms. Zijn eerste kassucces was „The
Quatermass Experiment" en Carreras werd
daardoor op het spoor gezet om nieuwe films te
maken rond figuren als Frankenstein en Dra-
cula, die sinds de jaren dertig van het witte
doek waren verdwenen. Het grote succes van
„The Curse of Frankenstein" in 1956 vormde
de aanzet tot een lange rij goedkope, maar zeer
winstgevende Frankenstein- en Draculafilms
met in de hoofdrollen de beproefde griezelac
teurs Peter Cushing en Christopher Lee.
NOS tevreden over NOS-Laat
HILVERSUM De NOS is redelijk tevreden over
het programma NOS-Laat. Het programma bereikt
de verschillende doelgroepen beter dan de afzonder
lijke rubrieken die in NOS-Laat zijn samengebracht
in voorgaande jaren deden. Alleen Den Haag Van
daag wordt slechter bekeken dan in de periode dat
het een aparte rubriek was. Daarom dient er aan de
plaatsing van dit programma-onderdeel wat te ver
anderen. Dat is de kern van een nota die het dage
lijks bestuur van de NOS vrijdag voorlegt aan het
NOS-bestuur.
Volgens de directie televisie van de NOS zal ver
plaatsing van het Haagse nieuws erop neer moeten
komen dat dit terecht komt in het laatste kwartier
van het programma. Maar te allen tijde moet een in
houdelijke koppeling met andere aandachtsgebieden
mogelijk blijven en als Den Haag het belangrijkste
nieuws van een dag levert dient NOS-Laat ermee te
kunnen openen. De aanpassing van de formule kan
na de zomer worden ingevoerd.
HUBERT FERMIN SPEELT HOOFDROL IN 'DE KERSENTUIN'
DEN HAAG Uiteinde
lijk draait het allemaal
om de kick. De kick zó
te spelen, dat je vergeet
dat je met een rol bezig
bent, dat het helemaal
uit je zelf komt. Het ge
beurt helaas zelden. „Zo
dra je wakker wordt,
denkt van: hé, dat gaat
goed", is het over, ben je
je weer bewust van die
rol waarmee je bezig
bent. En dat betekent
kwaliteitsverlies", zegt
f Hubert Fermin.
Fermin, die vanaf 20 juni in
de 's Gravenhaagsche Mané
ge bij Theatergroep Den
Haag de rol speelt van Lopa-
chin in 'De Kersentuin', ver
wijst naar wat Laurence Oli
vier eens overkwam tijdens
een theatertoernee. Die
speelde zijn rol zó goed, dat
hij na afloop werd overladen
met complimenten van colle
ga's. „Hij werd woedend, niet
vanwege die complimenten,
maar omdat hij niet wist hóe
hij het gedaan had. Het was
buiten hem om gegaan. Het
gevaar daarvan is dat je de
controle verliest, dat het ook
de verkeerde kant kan uit
gaan, dat zo'n rol gaat zwab
beren".
Fermin kan zich niet herin
neren dat het hem ooit een
hele voorstelling gelukt is.
Maar „buiten je eigen be
wustzijn mechanismen op
gang brengen" is wel iets
waar hij als acteur naar blijft
streven. Het gaat niet zo
maar: onderzoek, studie, je
inleven, acteertechnieken, al
les moet samenkomen om het
te bereiken. Dat het een héle
voorstelling duurt, zoals bij
Olivier, acht hij vooralsnog
in zijn eigen geval ondenk
baar: „Ik denk dat het nooit
lukt". Soms is dat wel het ge
val, en is er de kick.
Lopachin
Fermin was de afgelopen sei
zoenen te zien bij het RO-
theater, in onder meer 'Mac
beth' en 'Zomergasten', regis
seerde er ook een aantal
voorstellingen en is na maan
den werken zonder een vrije
dag „een beetje aan het eind
van mijn Latijn". Hij moet
nog even wachten op zijn va
kantie, want eerst is er dus
nog die rol in De Kersentuin,
in de regie van Arda Brok-
mann. Hij speelt Lopachin,
de vanuit het niets omhoog-
geklommen zakenman, die
uiteindelijk het landgoed
koopt waar zijn ouders nog
als slaaf werkten. Fermin
noemt het „een bijna eeu
wen-oude wraak" van een
man die eerder nog niet eens
in de keuken van het land
huis mocht komen.
„Lopachin is eigenlijk de eni
ge in het stuk die de realiteit
onder ogen ziet, die ziet dat
de tijden veranderd zijn en
durft te handelen. Verder
weet niemand in het stuk
wat moet gebeuren, de eige
naresse van het landgoed,
Ljoebow Andrejewna, wil
niet aanvaarden dat er iets
moet gebeuren om het te be
houden. Hij probeert haar te
helpen en adviseert haar zo
merhuisjes op het landgoed
neer te zetten, maar dat
wordt afgewimpeld. Uitein
delijk is het zijn zakenin-
stinct dat hem beweegt het
landgoed te kopen, geen me
delijden. Maar diep in hem
zit toch die wraak. Na de
koop zegt hij ook dat zijn ou
ders er nog als slaaf werkten.
Amateurs
De rollen in 'De Kersentuin'
worden, evenals in de eerde
re stukken van Theatergroep
Den Haag, gedeeltelijk ver
vuld door amateurs. Fermin
heeft er geen problemen
mee. „Het zijn uiterst gerou
tineerde amateurs. Soms
merk je dat ze wat minder
techniek hebben, maar ze
hebben een gepassioneerd
heid die in de professionele
toneelwereld nog wel eens
ver te zoeken is. Ja, dat is
een kat aan een gedeelte van
mijn collega's. Als collega's
acteren puur als een baan
gaan zien is de lól er af. Bij
amateurs zie je een enorme
inzet en enthousiasme. Het is
voor mij nooit een punt van
overweging geweest bij de
aanvaarding van deze rol.
Wat wel meespeelde was hoe
ik het kon combineren met
mijn werk bij het RO-thea-
ter. En verder de schitteren
de lokatie van de 's Graven
haagsche Manége, een prach
tige plek om een stuk op te
voeren. Ik had er al eerder
twee voorstellingen gezien
van theatergroep Den Haag,
overigens ook deels met ama
teurs, ook in de regie van
Arda Brokmann. En dat
sprak me erg aan".
Een bepaalde lijn in de rollen
die hij in zijn carrière heeft
gespeeld kan hij nu, daarnaar
gevraagd, niet ontdekken.
Hoogstens dat de nadruk wat
ligt op de misschien wat in-,
tellectuelere rollen, van
schrijver, ingenieur en jour
nalist. Maar juist de afwisse
ling is leuk, na 'Parcifal' ge
speeld te hebben plotseling
terug te keren als louche
nachtclubeigenaar, zoals het
komende seizoen bij het RO-
theater. „Wat ik heel leuk
vind is om na een rol in het
grotere repertoire met iets
kleins aan de slag te gaan. Ik
heb geen voorkeur voor de
klassieken. Het belangrijkste
is dat ik het gevoel moet heb
ben dat ik iets met een rol
kan doen. Ik wil zo uiteenlo
pend mogelijk bezig zijn. Ik
ben niet iemand die zegt:
over vier jaar móet ik die rol
gespeeld hebben. Het is maar
net wat je op je weg tegen
komt".
Mnhprt Fermin: „Zodra je wakker wordt, denkt van: hé dat
waarmee je bezig bent. En dat betekent kwaliteitsverlies".
d", is het over, ben je je weer bewust van die rol
FOTO: MILAN KONVALINKA
Ouderwets
Film is zoiets. Echt leuk
vindt Fermin het niet. Hij
speelde, in 'Menuet' van Lily
Rademakers en wat kleinere
films, vaak afstudeerprojec
ten van de Nederlandse Film
en TV-Academie. „Filmen is
een ouderwets gebeuren",
zegt Fermin. „Je repeteert
snel een scène, daarna duurt
het uren om de boel uit te
lichten, de kopjes net zo neer
te zetten als in de vorige scè
ne, vervolgens speel je hem
en staat het er op. Als alles
klopt is de regisseur tevre
den, en ik vraag me vervol
gens af of er wel naar mijn
spel gekeken is. Bij toneel
heb je het zelf in de hand. Ik
kan me voorstellen dat ac-
Jeurs die voornamelijk met
film bezig zijn tevreden zijn
met in die ene shot zo opti-
voorkeur aan die spannings
boog in het theater. Filmen is
denk ik alléén maar denken,
alles verinnerlijken; ieder
klein detail wordt enorm uit
vergroot. Toneel is de balans
vinden: met,je techniek zoda
nig omgaan dat ook dat in
nerlijke naar voren komt".
Hii heeft nog steeds het idee
iedere keer iets bij te leren.
Gelukkig maar. „Als je niets
meer leert herhaal je jezelf.
Dan gaat de honger eruit. Ik
heb juist het idee dat ik zeker
het laatste jaar weer driftig
aan het bijleren ben. Dat zie
je ook weerspiegeld in de re
censies, mijn rol in Macbeth
werd heel goed ontvangen.
Ik probeer me altijd wijs te
maken dat recensies me niet
raken, maar dat is onzin na
tuurlijk. Ik ken niet één ac
teur die er niet gevoelig voor
is. Al heb ik me nu wel voor
genomen niet na een premiè
re onmiddellijk naar de kiosk
te lopen om alle kranten te
kopen. Je wordt er toch wel
mee geconfronteerd, denk ik,
komt ze toch wel tegen. Maar
dat is al heel lang een voor
nemen, en iedere keer ga ik
tóch weer".
KOOS VAN WEES
ÏOS wil uitbreiding van Friestalige programma's
ILVERSUM De NOS wil
tbreiding van de Friestalige
ogramma's op televisie. Het
OS-bestuur beslist vrijdag of
een verzoek uitgaat aan het
immissariaat voor de Media
uitbreiding van de televi
siezendtijd voor dit doel tot 52
uur per jaar met ingang van 1
oktober.
Op het moment zendt de NOS
ruim 31 uur Friestalige pro
gramma's uit, die worden
voorbereid en samengesteld
door de Stichting Omrop Frys-
lén. Als redenen voor de aan
vraag tot zendtijduitbreiding
noemt de NOS het voorzien in
een behoefte van de Friezen
en culturele bescherming van
de tweede rijkstaal.
Welke bijwerkingen hebben de medicijnen? Kr
Onzekerheid over wie de volgende is die oplossingen te bieden.
Epilepsiebestrijding:
staat of valt met uw steun!
Nationaal Epilepsie Fonds-De Macht van het Kleine, tel. (030) 660144, giro 34781
ACTIE BIOSCOPEN LOOPT GOED
DEN HAAG Eerst even
iets rechtzetten: het idee
dat tijdens op tv uitgezon
den voetbalwedstijden de
bioscopen leeg zijn klopt
niet. Er zijn nog genoeg
mensen liever filmfan dan
voetbalgek. Althans, af
gaande op de woorden
van Hans Stoker, beheer
der van de Metropole
theaters in Den Haag.
Stoker beheert een van de
theaters die eigendorh is van
Cannon, de bioscoopketen die
met de actie „Liever filmfan
dan voetbalgek" filmliefheb
bers de gelegenheid geeft voor
vijftig gulden, tijdens de WK-
voetbal 24 films te zien. Of
minder, dat kan natuurlijk
ook.
Stoker noemt het verloop van
de vrijdag gestarte actie „bo
ven verwachting": hij heeft tot
nu toe tussen de vier- en vijf
honderd kaarten verkocht.
„Het is een perfecte actie.
Mensen komen na enig gere
ken al snel tot de ontdekking
dat ze met vier of vijf films de
kosten er al weer uit hebben.
En er is volop keus. Cannon
heeft hier in Den Haag acht
tien zalen, dus er draait altijd
wel iets wat de mensen willen
zien".
Stoker bekent dat het effect
van voetbal op tv op het bio
scoopbezoek schromelijk
wordt overschat. „Tijdens het
EK hebben we hier nauwelijks
Z-L 9-0£ 9-9 Z 9SZ 9NZ 9-£Z 9AZ 9'0Z
OZ OZ ip DUi OZ DZ Op OM
Dit Carinon Bioicoop-pasje-iy op de hier aangegeven
data per dag één keer geldig in copribinatie met een
bij de kassctsvyerkrijgb9af'paatsbewijs.
Zie ook ommezijde!
«9 H #6 /ft A 13-6 14°6 15-6
iets gemerkt van een lager be
zoek. Er zijn gelukkig nog een
hoop mensen die niet van
voetbal houden. Natuurlijk
merk je het wel als Nederland
speelt. Maar voor de rest is het
bezoek constant. Daar komt
nog bij dat het een beetje
moeilijk te meten is in hoever
re lagere bezoekcijfers te wij
ten zijn aan voetbal op tv of
aan de films die je vertoont.
Film is heel persoonlijk, en het
kan zijn dat je minder draait
omdat de mensen geen trek
hebben in de films die er
draaien. Maar tijdens dit WK
hebben we nog niet gemerkt
dat de belangstelling minder
Wat hem betreft was deze hele
actie om voor een habbekrats
naar de bios te gaan dus over
bodig? Stoker: „Nee, zeker
niet. Want je moet je toch la
ten horen, als bioscoop. Het is
goede publiciteit, de mensen
praten er over. En die leus is
goed: 'liever filmfan dan voet
balgek'. Dat is toch een
prachtleus?".
De bioscoopbeheerder peinst
er niet over, zoals een logische
gedachte zou kunnen zijn, een
tv in zijn bioscoop neer te zet
ten, zodat bezoekers in de pau
ze en na afloop alsnog kennis
kunnen nemen van de ver
richtingen op de groene mat.
„Dat zou geen goede zaak zijn
denk ik. Mensen gaan juist
naar de bioscoop om even van
dat voetbal verlost te zijn en
dan confronteer je ze er toch
nog mee. Dat kunnen ze niet
waarderen, denk ik".
Stoker zat overigens gisteren
wel zelf voor de tv tijdens Ne-
derland-Egypte. „Als ik moet
werken ben ik in de bioscoop,
heb ik een vrije avond dan
kijk ik voetbal. Dat wil ik dan
toch niet missen".
Daling
De mening van de Metropole
beheerder dat voetbalwedstrij
den op tv niet zoveel effect
hebben op het bioscoopbezoek
wordt overigens niet gedeeld
door Jan Bruinstroop, direc
teur van Cannon Nederland.
Bruinstroop: „Tijdens het Eu
ropees Kampioenschap zag je
de bezoekcijfers dalen tot zes
tig procent van wat we nor
maal in die periode hadden.
Nu zou dat nog veel meer
kunnen zijn, omdat nu nog
meer dan toen het „Neder
land-gevoel" meespeelt. Men
sen die normaal niet naar
voetbal kijken worden meege
sleept door de hele Oranje-eu-
forie, willen er toch over mee
kunnen praten en gaan dus
ook voor de buis zitten".
De actie heeft volgens Bruin
stroop tot nu toe aan het doel
beantwoord. „Om een voor
beeld te geven: afgelopen
maandag hadden we 2300 be
zoekers in onze bioscopen die
met zo'n pas naar binnen wa
ren gekomen. Dat is veel. Nor
maal hebben we op een maan
dag een omzet van zo'n vijftig
tot zestigduizend gulden, afge
lopen maandag was dat 49.000
gulden. Uitgaande van een
tientje per bezoeker zijn dat
4900 mensen. Als die 2300
mensen met die pas er niet
waren geweest zaten we dus
nog veel lager dan gebruike
lijk op een maandag. Me^en
juni zijn toch al slechte maan
den voor ons, zonder die pas
was het dramatisch geweest.
Nu zitten we slechts iets onder
het normale niveau".
Hoeveel passen er zijn ver
kocht weet Bruinstroop niet
precies: „Een paar duizend.
Afgelopen weekeinde, dus
vrijdag, zaterdag en zondag,
waren er achtduizend mensen
met zo'n pas in onze bioscopen.
Die maakten onmiddellijk ge
bruik van de mogelijkheid
meerdere films te zien op een
pas, elke dag één. En dat is
precies waar we naar streven".
KOOS VAN WEES
(ADVERTENTIE)
Voor betere snacks...
Almeloplein 67 ForeUendaal 340
HILVERSUM Geldge
brek en lage kijkcijfers
vormen de grootste obsta
kels die uit de weg ge
ruimd moeten worden,
wil een dramabeleid be
staansrecht hebben. Dat
heeft de programmaraad
van de NOS te horen ge
kregen in gesprekken met
L. Kool, adjunct directeur
televisie van de NOS, R.
Slippens, hoofd culturele
programma's en W. Odé,
hoofd drama.
De programmaraad heeft op
basis van onder meer dergelij
ke gesprekken een nota opge
steld over drama op televisie
in het algemeen en bij de NOS
in het bijzonder. De nota
wordt vrijdag aan het NOS-be
stuur voorgelegd.
De programmaraad vindt dat
het bestuur de directie televi
sie van de NOS moet verzoe
ken om voor januari 1991 een
dramaplan in te dienen voor
het seizoen 1991/1992. In zo'n
dramaplan zouden volgens de
Programmaraad jaarlijkse
richtbedragen ten behoeve
van dramaprogrammering
moeten staan, bij voorbeeld
tien miljoen gulden in 1991/92,
oplopend tot vijftien miljoen
gulden in het seizoen 1996/97.
Dat geld behoeft niet alleen
aan het programmabudget van
de NOS onttrokken te worden,
maar kan ook komen uit ver
schillende fondsen, zoals het
Stimuleringsfonds voor Cultu
rele Produkties. In elk geval is
het verstrekken van financiële
garanties volgens de program
maraad voor een periode van*
tenminste vijf jaar een voor
waarde voor het ontwikkelen
van verder beleid.
De hoeveelheid drama op het
scherm zakt nogal. Van 1971
tot en met 1980 werd een
kwart van de totale televisie
zendtijd besteed aan drama.
Van 1981 tot en met 1989 was
dat nog maar 20 procent en
daarvan was slechts 12 procent
Nederlands drama. De TROS
en de VARA zonden de afge
lopen tien jaar het meest Ne
derlands drama uit Toppers
daarbij waren „Zeg's Aa' en
„Medisch Centrum West".
