Leidse Courant | 1990 | 12 juni 1990 | pagina 2

Kerkgang bevordert belastingmoraal

Blanken hangen
aan lippen van
Beyers Naudé

mjr GcidócCouwrit

3E

kerk
wereld

„Het was weer:
zonder Israël
over Israël"

Orgel ook buiten kerkdienst beluisteren waard

beroepingen

Lof PLO voor joden, boze rabbijnen bij ambassadeur

Epilepsie?

GEESTELIJK LEVEN/OPINIE

QeidódQowimd

dinsdag 12 juni 1990 pag]

Joden in Bern mogen geen eigen gemeente

BERN Joden in de Zwitserse hoofdstad Bern mogen geen
eigen gemeente stichten. De meerderheid van de bevolking
heeft zich afgelopen weekeinde per referendum negatief uitge
sproken over de erkenning van andere dan christelijke genoot
schappen, zoals die door de regering van het kanton was voor
gesteld. Vooral de extreem-rechtse groepering Nationale Actie
heeft zich fel verzet tegen erkenning van andere religieuze
groeperingen, daarbij steeds wijzend op het gevaar van 'islami
sering'. De afwijzing van de nieuwe wet raakt vooralsnog niet
zozeer de moslims als wel de joden in Bern, die al sinds 1977
proberen een eigen gemeente in het leven te roepen.

Bisschop Möller opent Bonifatiusexpositie

DOKKUM De bisschop van Groningen, monseigneur B.
Möller, heeft in het weekeinde in de Bonifatiuskapel te Dok-
kum het eerste paneel onthuld van de semi-permanente ten
toonstelling over het leven van Bonifatius die in 754 te Dok-
kum vermoord werd. Het eerste paneel biedt informatie over
de Bonifatiusterp die in het hart ligt van het meer dan 1250
jaar oude Dokkum. In totaal zal de tentoonstelling veertien pa
nelen tellen. Vanaf 13 juli is de expositie voor het publiek toe
gankelijk. De Bonifatiustentoonstelling is de eerste aanzet om
de Bonifatius-herinnering in Dokkum meer zichtbaar te ma
ken. De groep particulieren die de schouders hieronder, heeft
gezet, wil volgend jaar in streekmuseum Het Admiraliteitshuis
een kunstexpositie opzetten over Bonifatius.

Wij dwalen allemaal,
maar iedereen dwaalt
anders.

Georg Christoph Lichtenberg

ROTTERDAM Gere
formeerden staan kriti
scher tegenover belas
tingontduiking en zwart
werken van mensen die
een baan hebben, dan ka
tholieken, hervormden
en niet-kerkelijken. De
vraag is echter of ze de
daad bij het woord voe
gen. Verder blijkt regel
matige kerkgang de be
lastingmoraal te bevorde-

Tot die conclusie komen de
onderzoekers prof. dr. D.J.
Hessing en drs. H. Elffers van
de Erasmus Universiteit te
Rotterdam. Hessing en Elffers
deden onderzoek onder ruim
duizend Nederlanders met
een eigen inkomen.

Belastingontduiking wordt
door 47% van de katholieken
afgekeurd. De niet-kerkelij-
ken volgen met 51%. Vervol
gens de hervormden met 57%,
de gereformeerden met 62%
en de anders-kerkelijken (de
leden van de kleine prote
stantse kerkgenootschappen)
met 78%.

Dezelfde volgorde is aanwijs
baar als het gaat om de hou
ding tegenover mensen die
een baan hebben en daarnaast
zwart werk doen. Van de ka
tholieken keurt 32% dit ge
drag af. Van de niet-kerkelij
ken vindt 37% dit niet in de
haak, terwijl de percentages
bij de hervormden en gerefor
meerden respectievelijk 39%
en 47% bedragen. De anders-
kerkelijken scoren ook hier
weer het hoogst (54%).
Ook de houding van de ge
noemde bevolkingsgroepen

ten opzichte van mensen die
zwart werken en een uitke
ring hebben, vertoont opmer
kelijke parallellen met de be
antwoording van de vorige
vragen. Van de katholieken
keurt 84% dit gedrag af. De
niet-kerkelijken volgen met
87%, de hervormden met 90%,
de gereformeerden met 96%
en de anders-kerkelijken sco
ren hier 'slechts' 91%.

Schuldig

Professor Hessing en drs. Elf
fers hebben bij een deel van
de groep onderzochte Neder
landers ook proberen vast te
stellen hoe de 'proefkonijnen'
zelf handelen bij belastingont
duiking, het doen van zwart
werk naast een baan en het
doen van zwart werk naast
een uitkering.

Wat betreft belastingontdui

king geeft 11% van de her
vormden toe zich daar schul
dig aan gemaakt te hebben,
de anders-kerkelijken volgen
met 12%, de katholieken met
13%, de niet-kerkelijken met
17%, terwijl 20% van de gere
formeerden toegeeft de belas
ting op te lichten.

Twaalf procent van de her
vormden met een baan be
kent zwart nog wat bij te ver
dienen. Van de anders-kerke
lijken bedraagt dit percentage
16%, niet-kerkelijken, katho
lieken en gereformeerden
volgen respectievelijk 17%,
19% en 28%.

De percentages over zwart
werken naast een uitkering
blijven hier buiten beschou
wing. Volgens professor Hes
sing is de groep onderzochte
mensen hier zo klein dat de
uitkomsten met nogal wat

korrels zout genomen moeten
worden.

Hessing wijst erop dat de
laatst genoemde cijfers heel
voorzichtig geriterpreteerd
moeten worden, omdat zelf
rapportage niet al te betrouw
baar is. Hessing: "Ik denk dat
gereformeerden wat eerlijker
zijn dan anderen".

Kerkgang

Al dan niet regelmatige kerk
gang blijkt ook van invloed te
zijn. Hessing: "Naarmate men
meer naar de kerk gaat keurt
men belastingontduiking
meer af". De professor con
cludeert dat de katholieken
samen met de niet-kerkelij
ken het meest tolerant staan
ten opzichte van belastingont
duiking. De hervormden, ge
reformeerden en anders-ker
kelijken hebben een meer
stringentere benadering. "De

beide eerste groepen zijn", al
dus Hessing, "iets egocentri-
scher dan de andere groepen.
Ik heb de indruk dat regels,
het volgen van normen, een
andere klank heeft voor her
vormden en gereformeerden
dan niet-gelovigen".

Professor Hessing heeft ook
onderzocht hoe de verschil
lende genoemde bevolkings
groepen staan ten opzichte
van het bij zich dragen van
een donorcodicil. Van de her
vormden draagt 13% een codi
cil bij zich. De katholieken
volgen met 15%, gereformeer
den 19%, anders-kerkelijken
26% en niet-kerkelijken 29%.
Een verklaring voor deze cij
fers heeft Hessing niet.
Eerder onderzoek heeft hem
geleerd dat het niets te maken
heeft met het al dan niet gelo
ven in een leven na de dood.
GERRIT GEERDS

Advies van
Kaski over
Rotterdamse
parochies

ROTTERDAM In de
oudere stadsparochies in
Rotterdam hebben ont-
kerkelijk en verandering
van bevolking tot overca
paciteit aan kerkruimte
geleid. De gebouwen zijn
zwaar onderbezet en kos
ten de gemeenschappen
veel geld, terwijl het aan
tal kerkgangers nog
steeds terugloopt.

Dit concludeert het Kaski
(Katholiek Sociaal Kerkelijk
Instituut) in een onderzoek
naar de vitaliteit van de paro
chies in het dekenaat Rotter
dam. Het Kaski constateert
een onevenwichtigheid tussen
de parochies in het centrum
waar nog betrekkelijk veel
pastores zijn en de buitenwij
ken waar de krachten juist
heel schaars zijn. Een ander
probleem is de vergrijzing
van de vrijwilligers die vol
gens het rapport niet meer te
keren is. In een aantal geval
len is het draagvlak voor een
parochie in de gebruikelijke
betekenis ineengeschrompeld.
Met de sterke afname van de
kerkbetrokkenheid is ook een
belangrijke bron van inkom
sten weggevallen.

Het Kaski beveelt bundeling
van krachten aan. Om de pro
blemen aan te gunnen is er
meer overleg en samenwer
king van parofchies nodig. Er
wordt in het rapport ook ge
pleit voor onderlinge solidari
teit op financieel vlak. Som
mige parochies lijken onge
stoord te kunnen voortbe
staan op grond van het feit
dat ze in het verleden een ei
gen vermogen hebben opge
bouwd. Ook is er solidariteit
nodig in het benutten van
kerkruimte. De groeiende mi
grantenparochies zitten vrij
wel zonder kerkruimte terwijl
elders een overschot is.

In de buitenwijken van Rot
terdam en aangrenzende ge
meenten ziet het Kaski wei
nig problemen. Daar heeft sa
menwerking en schaalvergro
ting in het algemeen gunstig
gewerkt. Wel is daar een te
kort aan pastores. Hoewel het
vrijwilligerskader sterk ont
wikkeld en zelfbewust is,
wordt het steeds moeilijker
nieuwe mensen voor dit werk
te vinden.

JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse predikant
C.F. Beyers Naudé keer
de afgelopen weekeinde
even terug naar de kerk
die hij 27 jaar geleden uit
protest tegen de steun
aan apartheid verliet. De
blanke Nederduitse Gere
formeerde kerk in Jo
hannesburg hing aan zijn
lippen toen hij sprak over
de rol van de kerk in een
nieuw Zuid-Afrika.

Beyers Naudé riep de blanke
NG-Kerk op een rapport sa
men te stellen over haar eigen
stappen in de richting van
een rechtvaardig Zuid-Afrika.
Dit document zou tevens de
weg moeten openen naar ge
sprekken over eenheid met
de voormalige zusterkerken
voor zwarten (NKGA) en
kleurlingen (NG-Sending-
kerk).

Hoewel de blanke NG-Kerk
haar visie op apartheid de
laatste jaren enigszins heeft
bijgesteld, gaat dit de zwarte
NG-Kerken niet ver genoeg,
aldus Beyers Naudé. Zij vra
gen een eerlijke verklaring
over de bijdrage van de NG-
Kerk aan apartheid. Dat bete
kent niet dat deze kerk als
een schuldige moet knielen
voor de andere kerken, aldus
Beyers Naudé, maar dat zij
zelf voelt hoe diep de wonden
zijn die apartheid heeft gesla
gen.

Beyers Naudé (75) is predi
kant in de zwarte NGKA. Na
dat hij brak met de blanke
'moederkerk', was hij onder
meer directeur van het Chris
telijk Instituut en secretaris
generaal van de Raad van
Kerken in Zuid-Afrika. Twee
maanden geleden maakte hij
deel uit van de ANC-delegatie
die met de Zuidafrikaanse re
gering om de tafel zat.

AMSTERDAM „De Raad van Kerken
boycotte een ontmoeting met de Joden.
Het was weer zoals van ouds: over Israël,
zonder Israël."

Zo reageert de Hervormde predikant
René Süss, die van joodse afkomst is, op
de weigering van de Raad van Kerken
het Overlegorgaan van joden en christe
nen in Nederland een gesprek met de
Raad van Kerken van het Midden-Oosten
(MECC) toe te staan. Schrijvend over zijn
eerste weken in de de Amsterdamse
Parkkerkgemeente zegt Süss dat hij door
deze affaire „als Jood in de kerk op niet al
te aangename wijze met mijn neus in de
boter viel".

„Het was dan ook pijnlijk te constateren,"
zo schrijft Süss in 'Present' van de Her
vormde Gemeenten Amsterdam en Am-
stelveen-Buitenveldert, „dat de Raad van
Kerken die zijn 'zuster'orgaan uit het
Midden-Oosten ontving, zich bijna onver
kort als lobby voor de PLO ontpopte.
Slechts kille woorden voor Israël terwijl
er voor een ontmoeting met het OJEC
geen plaats op het programma was. Dui
delijker: de Raad van Kerken boycotte
een ontmoeting met Joden. Het was weer
zoals van ouds: over Israël, zonder Israël."

AMSTERDAM Orga
nisten waren in de zeven
tiende eeuw in dienst van
de stedelijke overheid en
de orgels waren over-
heidsbezit. Nadat sinds
dien enkele eeuwen de
kerk het muzikale front
beheerste, is er nu op
nieuw sprake van een
wending.

Kerken lopen leeg, de over
heid moet bijspringen om
dure restauraties van histori<-
sche orgels mogelijk te maken
en kerkbesturen hebben geen
geld om nieuwe orgels te la
ten bouwen. Een en ander
heeft ten gevolge dat betrek
kelijk veel orgels worden af
gestoten door kerken en in
handen komen van stichtin
gen of andere, particuliere, ei
genaren. De orgelcultuur lijkt
op een keerpunt in haar ont

wikkeling en dat is precies de
reden dat de honderdjarige
Nederlandse Organisten Ver
eniging (NOV) haar eeuwfeest
wijdt aan de 'scheidslijn van
kerk en staat', komende
week.

De orgelcultuur in ons land is
ten nauwste verbonden met
de kerk; is er mee groot ge
worden. Nu het in onze tijd
van secularisatie niet zo goed
gaat met de traditionele ker
kelijke instituties, dreigt het
ook niet zo goed te gaan met
de orgelcultuur. Er zijn daar
om nieuwe initiatieven nodig
om de orgelcultuur nieuwe
impulsen te geven. De NOV
denkt aan overheid, bedrijfs
leven en particulieren. Bo
vendien zou de geur van ker
kelijkheid die hangt rondom
de orgelcultuur moeten ver
dwijnen; het orgel is een
muziekinstrument zoals alle
en orgelmuziek is muziek zo

als alle andere. De orgelcul
tuur moet meer worden gein-
tegreerd in het algemene cul
turele leven.

De Nederlandse Organisten
Vereniging is honderd jaar
geleden ontstaan vanwege
met name de materiele belan
genbehartiging van organis
ten. In die tijd waren er veel
behoeftige oude organisten en
weduwen van' organisten. So
ciaal bewogen collega's gingen
in op noodkreten van arme
(oud-)collega's om een vereni
ging op te richten met als doel
elkaar als organisten te steu
nen. De Amsterdamse orga
nist Martin Boltes van de En
gelse Episcopale Kerk riep
zijn collega's toe: „Sluit u bij
ons aan! Wij vragen niet of gij
organist zijt ener Katholieke,
Lutherse of Doopsgezinde,
Remonstrantse of Afgeschei-.
den kerk, wij vragen slechts
of gij van goeden wille zijt om
met ons mee te werken ter

bereiking van het humane
doel dat wij ons hebben voor
gesteld".

De maatschappelijke ontwik
kelingen zijn dusdanig ge
weest dat de NOV het oor
spronkelijk karakter kon ver
liezen. Inmiddels is de organi
satie een vereniging van va
korganisten en amateurs, die
zich ook op regionaal niveau
bezighouden met orgelspelen
en het orgel. Er zijn momen
teel ongeveer 1600 leden. In
het maandblad 'Het Orgel'
worden veel artikelen gepu
bliceerd over orgelbouw,
kerkmuziek en musicologi
sche onderwerpen. De toen
malige Haarlemse stadsorga-
nist Piet Kee publiceerde en
kele jaren geleden bijvoor
beeld zijn geruchtmakende en
naar later blèek toonaange
vende bevindingen omtrent
de Passacaglia en Fuga van
Bach in Het Orgel.

Het eeuwfeest (van woensdag
20 juni tot en met zaterdag 23
juni) wordt gehouden in en
rondom de Nieuwe Kerk in
Amsterdam. In deze kerk en
in andere locaties wordt gedu
rende het feest een keur aan
concerten, workshops en an
dere evenementen gehouden.
Het accent ligt op de zeven
tiende en dé twintigste eeuw:
dr. Hans van Nieuwkoop bij
voorbeeld zal ingaan op de or
gelmuziek van de zeventiende
eeuw, er zijn workshops voor
de uitvoeringspraktijk van de
muziek van Sweelinck, maar
klinkt bijvoorbeeld ook mu
ziek van Willem Beuker, ge
maakt in opdracht van de
NOV.

Ter gelegenheid van het feest
verschijnt een gedenkboek en
na de zomer verschijnt bij
Gooi Sticht een verslag
boek.

(Inlichtingen op tel.nr. 05496-
76670)

„Situatie
Oost-Europa
is hachelijk"

ZWOLLE „Economen in
Oost-Europa grijpen terug op
een verouderd liberalisme. Er
wordt te weinig gekeken naar
de corrigerende werking van
de overheid". Dit stelde prof.
H. De Lange op een studiedag

van een aantal kerkelijke in
stellingen over Europa. De
Lange, net terug van reis naar
Moskou, toonde zich veront
rust over de reuzenzwaai die
Oosteuropese economen heb
ben gemaakt. De geleide
staatseconomie wordt nu het
communistisch systeem bank
roet blijkt te zijn, ingeruild
voor een onverdund kapitalis
me. De situatie in Oost-Euro
pa is daarom in economische
opzicht hachelijk, hetgeen
kan leiden tot agressie en/of
apathie.

Nederlandse Hervormde Kerk

Beroepen te Almelo (toez.) mw.
M.M.M. Koelman-Eekels, kand. te
Rotterdam; te Kockengen A. Lange-
rak te Oudewater: te Ouddorp L.
Schaafsma te Doornspijk; te Wage-
ningen (toez.) A. de Reuver te Delft.
Aangenomen naar Oudemirdum R.
Schelling te Dokkum. Beroepen te
Baarn als pred. voor bijz. werkz. (di-
akonaal predikant) mw. A.M. Par-
mentier-Blankert, kand. te Hilver

sum; te Montfoort L. Schaafsma te
Doornspijk; te Wanneperveen/Belt-
Schutsloot J. Vroegindeweij, kand.
te Dordrecht; te Zwaag-Risdam N.J.
Pronk te Noord- en Zuid-scharwou-
de en Oldekarspel en Harenkarspel
en Warmenhuizen. Bedankt voor
Sexbierum-Pietersbierum J. van
Meerveld te Sellingen. Toegelaten
tot de evangeliebediening J. van der
Kolk, Leliendaal 10, 6715 KG Ede.
Toegelaten tot de evangeliebedie
ning en beroepbaar H. Buitink, Wa
rande 33. 3705 ZC Zeist; W.H.Th.
Moehn, IJsseldijk Noord 224A, 2935
BN Ouderkerk aan den IJssel; J.
Vroegindeweij, Frederikstraat 14,
3314 JM Dordrecht. Beroepen te
Montfoort L. Schaafsma te Door
nspijk; te Zwaag-Risdam N.J. Pronk

te Noord- en Zuid-scharwoude en
Oldekarspel en Harenkarspel en
Warmenhuizen.

Gereformeerde Kerken

Benoemd tot ziekenhuispredikant
van Sint Jansdal te Harderwijk L.
Bouman te Delfzijl, die deze benoe
ming heeft aangenomen. Beroepen
te Leiden F.D. Rooze te Alkmaar; te
Rotterdam-Delfshaven als geestelijk
verzorger van verpleegtehuizen De
Rustenburg mw. drs. J.G. Groene-
veld-Bijl, kand. te Dordrecht, die dit
beroep heeft aangenomen.

Gereformeerde Kerken vrijgemaakt

Beroepen te Rijnsburg (tweede pred-
plaats) C.J. Mewe te Terneuzen.

AMSTERDAM „Ik ben
zeer verheugd over het
initiatief van het protest
en het daarna gevoerde
gesprek". PLO-vertegen-
woordiger in Nederland,
Afif Safieh, liet zich gis
teravond op de slotmani
festatie in Amsterdam
van enkele joodse organi
saties lovend uit over hun
acties.

Enkele uren daarvoor had de

Israëlische ambassadeur D.
Suffoth tien rabbijnen ont
vangen die zich hevig hadden
geërgerd aan het optreden
van deze joodse groepen. 'Bin
nen Israël mag men kritiek
hebben op de staat Israël',
daarbuiten moet men de rijen
sluiten, zo stelde rabbijn R.
Evers tijdens het gesprek op
de ambassade.

De joodse organisaties Blanes,
Stichting Joods-Palestijnse di
aloog en het comité Vrouwen'
in het Zwart wilden met de
afsluitende manifestatie in het

Amsterdamse Paradiso duide
lijk maken dat er joden zijn
die vóór onderhandelingen
met de Palestijnen zijn, en dat
ze de publieke opinie hiermee
willen beïnvloeden. Verder is
de manifestatie een steunbe
tuiging aan de Israëlische vre
desbeweging.

De Israëlische ambassadeur
was ook uitgenodigd maar liet
weten wél een gesprek te wil
len voeren, maar niet „in het
kader van een demonstatie".
Het PvdA-kamerliJ Ad Mel-
kert wees er op dat een dia
loog tussen beide partijen een

duidelijke en consequente
moet zijn. Als hij binnenkort
op bezoek bij het PLO-hoofd-
kwartier gaat zal dan ook
„een eis" zijn dat Yasser Ara
fat de net verijdelde wraakac
tie van de PLF ondubbelzin
nig moet afwijzen. „We pro
beren bescheiden, maar over
tuigd, bij te dragen tot een op
lossing van het probleem".
De ambassadeur van Israël
wond zich gisteren tijdens het
gesprek met de rabbijnen
over de demonstratie van de
vooruitstrevende joden duide
lijk minder op dan de ortho

doxe rabbijnen. „Een storm in
een glas water", aldus Z. Suf
foth tijdens een ontmoeting
met nagenoeg alle Neder-
lands-Israëlietische en Portu-
gees-Israëlietische rabbijnen.
„Nee, nog minder dan een
storm in een glas water."

Nagenoeg alle Nederlands-Is-
raëlietische en Portugees-Is-
raëlietische rabbijnen waren
naar Den Haag gekomen om
de ambassadeur hun solidari
teit met Israël te laten blijken.
Terwijl rabbijn Evers de actie
„walgelijk" noemde, vond de

ambassadeur de actie slechts
„droevig", maar stelde dat
„een kleine groep mensen het
recht moet hebben een andere
visie te hebben dan de meeste
joden".

Rabbijn L. van de Kamp zei
dat hij en zijn collega's na de
oproep van de drie joodse or
ganisaties werden overspoeld
met telefoontjes van bezorgde
gemeenteleden. Een tegende-
monstratie werd „beneden de
joodse waardigheid" geacht en
daarom werd gekozen voor
een bezoek aan de ambassa-

Zorgen duren voort

HOEWEL er een kans bestaat dat kabinet, werkgevers ft sc
nisaties en bonden nog deze maand een oplossing viBV?'
voor het (loon)conflict in de gezondheidszorg, gaan de a xn
niet alleen gewoon door, maar bereiken ze zelfs morgen
hoogtepunt of beter gezegd een dieptepunt tijden
grote „protestdag". En zelfs als werkgroepen de probij t
binnen enkele weken kunnen oplossen, betekent dat
niet dat de gezondheidszorg daarna van alle kwalen gen
zal zijn. Het bezuinigingsmes heeft de afgelopen jaren zo
in de zorgsector gesneden dat het maar zeer de vraag is j jnk
verpleging en de bejaardenzorg ooit nog zullen worden
ze geweest zijn.

Drie werkgroepen onderzoeken thans hoe groot de pre
men in de gezondheidszorg wel zijn. Blijken die inderdai
groot als werkgevers en werknemers al tijden eendrai
beweren dan zal er toch extra geld op tafel komen. De
menlijke werkgroepen moeten vóór volgende week vr
hun bevindingen rapporteren en voorstellen doen. Vro<
laat zullen dan minister D'Ancona en staatssecretaris Sii
van volksgezondheid in het parlement voor de vraag k(
te staan, waarom zij nu pas met het voorstel voor die nj
studie'zijn gekomen, op een moment dat de gezondheid^
een wel erg zorgwekkend onderdeel van de zorgsector ij
worden.

VORIG jaar, toen de conflicten in de verpleging, mJ
Vereniging van Verpleegkundigen In Opstand (VVIOi
katalysator, snel escaleerden, hadden de loonachterstanf
de werkdruk direct serieus onder de loep genomen mol
worden. Op die manier had men kunnen voorkomen wal
al weken aan de orde van de dag is, namelijk dat .het slea
de conflict letterlijk over de ruggen van de patiënten eil
wQners in ziekenhuizen, verpleegtehuizen en bejaarder
den wordt uitgevochten. Met alle gevolgen vandien. De i Al
zeven weken durende acties heten weliswaar publieksvie*
delijk te zijn, maar dat kan van veel acties helaas niet r e
worden gezegd. Meer en meer worden de zeer kwetsbar gfj
vaak oudere patiënten het slachtoffer van het onverm |eli
van de politiek om tijdig een doorbraak in het conflii t l
creëren. ge'

dat conflict heeft alles te maken met de manier waaro jt
achtereenvolgende kabinetten de afgelopen tien jaar hel its
bezuinigd. In een alleszins terechte poging de zwaar uijk'j
hand gelopen collectieve uitgaven te beteugelen, ontki'ni
de gezondheidszorg niet aan een ingrijpende financiële f
putatie. Op zich was daar ook alles voor te zeggen, war ,or
tien jaar tijds waren de kosten - mede door de sterke stijfc p
van de vraag - bijna vertienvoudigd. j£

raa

MAAR bezuinigingen op de in ons land relatief i n
dure geneesmiddelen leidden slechts tot vruchteloos n 1
krakeel. Pillentientjes, knakenkaarten, omni-akkoorder sa
wat dies meer zij, drukten de kosten amper. Ook het snir
in de inkomens van specialisten leverde, behalve veel cj,
motie, niets op. i

e 1

wel zorgde het kabinet tien jaar lang voor veel strakH
financiële kaders bij de cao-onderhandelingen. De zorgs«°M
lag aan een financieel infuus, waar nog maar tiendenL.0
procenten loonruimte doorsijpelden. Daardoor moest dieAre,
tor wel zeer sterk bloeden voor het uit de hand lopen va>ek
collectieve lasten.

tv idl

DE 'roeping' en het lot van hun patiënten hebben de Z
pleegkundigen er lang van weerhouden in het geweer te|>ci
men. Maar toen de VVIO de bonden vorig jaar met sulir
een spiegel voorhield was het gedaan met deze zelfbe-
king. En nu komt de bal eindelijk terecht waar die th
hoort: bij de politiek. Die zal moeten erkennen dat de
zondheidszorg na die tien magere jaren dringend beho
heeft aan taakverlichting en een financiële injectie. ZoiD
de collectieve lasten te laten oplopen moet men via de
schikking van prioriteiten elders geld durven weghalen, 1

MAAR daarmee is het probleem zeker nog niet echt oi
lost. Eveneens verdient voorrang dat het slechte imago
de sector wordt verbeterd. Want met een beetje extra saM j
en een geringe taakverlichting zal er bepaald nog geen «e,
zijn gekomen aan de zorgwekkende toestand in de zorgfld
tor. [in

Zet jezelf niet buitenspel

Nederland telt ruim 90.000 mensen met
epilepsie. Is dat ook bij u deel van het leven?
Praat mee. Word lid.

EPILEPSIE VERENIGING NEDERLANO

Voor alle Informatie:

(030) 52.35.78. Of EPILEPSIE EN MAATSCHAPPIJ
schrijf naar: postbus 9587, 3506 GN Utrecht

Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).

Kantoor Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon: 071 - 122 244.

Postadres, postbus 11, 2300 AA Leiden.

Abonnee service

Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u.

Nabezorging

Telefoon 071 - 122 248

van ma. t/m vr van 18 00 tot 19.00 u. op za van 14.00 tot 15.00 u.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW)

Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokaar

per maand f. 24.85 per maand f 25,8

per kwartaal f. 74,10 per kwartaal 75.1

per jaar t 284,50 per jaar 285,5

Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties

Informatie en tarieven over advertenties tel [phone].

Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702
Bankiers

AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050