Ritzen is nog erger dan Deetman'
Ex-communisten winnen
verkiezingen in Bulgarije
w\
mvmii
Gezellige
dranken thee
en koffie zijn
een tenkwestie
Mulm
Bonn wil eenwording toch al in decembei
BIB pleit voor snelle overgang naar
vrije-markteconomie in Oost-Europa
Niet - militairen
gewond bij IRA-
aanslag in Londen
BINNENLAND
CeidócSouoaiit
MAANDAG 11 JUNI 1990 PAGI j-g
Politie Rotterdam
rolt cocabende op
ROTTERDAM De Rotterdamse politie heeft
vorige week op Schiphol acht mensen aange
houden die worden verdacht van cocaïnesmok
kel van Suriname naar Nederland. Op Schiphol
werden zondag 3 juni twee mannen aangehou
den die, komend uit Paramaribo, drie koffers
en een aantal tassen bij zich hadden, waarin 187
kilo cocaïne verpakt zat. Dinsdag 5 juni werden
in Amsterdam nog eens zes verdachten aange
houden. Bij huiszoekingen in Amsterdam en
Rotterdam nam de politie onder meer een
vuurwapen en een geldbedrag van 135.000 gul
den in beslag. De twee hoofdverdachten, allebei
uit Amsterdam, maakten op Schiphol gebruik
van de diensten van een 31-jarige douane-amb
tenaar, die eveneens is aangehouden. Ook in
Suriname zijn aanhoudingen verricht.
BAZEL De landen van Oost-Europa
moeten snel overschakelen van een cen
traal geleide economie naar een vrije
markteconomie.
Geleidelijke veranderingen houden een aanzienlijk
risico in, zo staat in het vandaag gepubliceerde
jaarverslag van de Bank voor Internationale Beta
lingen (BIB), de 'centrale bank der centrale ban
ken' in Europa. De BIB, die onder leiding staat van
president Duisenberg van De Nederlandsche Bank,
staat hiermee op één lijn met meer en meer wes
terse deskundigen die menen dat de „shock-thera
pie" zoals die in Polen is toegepast de voorkeur
verdient. Een stapsgewijze ontmanteling van het
oude economische systeem leidt tot grote aanpas
singsproblemen, aldus de bank, die verder meent
dat er op alle fronten actie moet worden onderno
men om de bureaucratische traagheid en het ver
zet tegen de hervormingen tegen te gaan. Tot nu
toe hebben alleen Polen en Hongarije de weg inge
slagen naar een volledige economische hervor
ming.
De bank acht het noodzakelijk dat de westerse lan
den aankopen van technologie door Oost-Europa
niet langer beperken en hun markten openzetten
voor Oosteuropese produkten. Verder moet het
Westen financiële steun leveren via officiële en
particuliere kanalen. De overgang naar een vrije
markt is een zeer moeilijke opgave, die van de
nieuwe leiders en van hen die die leiders hebben
gekozen een groot doorzettingsvermogen vraagt,
aldus de BIB.
Dirk v.d. Broek wil JB overnemen
AMSTERDAM Samenwerkende Dirk van den Broek Bedrij
ven wil vóór 31 juli 1990 alle aandelen overnemen van de JB-
Markt Groep. De JB-Groep omvat een regionale keten van ne
gen supermarkten en zeven slijterijen alsmede een distributie
centrum en hoofdkantoor te Zundert. De vestigingen van JB lig
gen in het westen van Noord-Brabant en Zeeland. In totaal wer
ken 400 mensen bij de onderneming.
Vissers vangen te veel tong en kabeljauw
DEN HAAG Nederlandse vissers hebben vorig jaar ongeveer
50 procent meer kabeljauw en tong gevangen dan hun was toe
gestaan. Minister Braks van landbouw, natuurbeheer en visserij
vindt dit een „verontrustend beeld". Hij bezint zich op de vraag
de controle op de visserij nog meer aan te scherpen. Uit de cij
fers, die zijn gebaseerd op recente gegevens van het Landbouw
Economisch Instituut en cijfers over de in- en uitvoer van het
Centraal Bureau voor de Statistiek, blijkt verder dat de
ne vangsthoeveelheid schol vorig jaar niet is opgevist.
Hans Klok nation
kampioen goochel
GRONINGEN Hans Klok is
het Nationaal Congres voor de
helkunst in Groningen nationaal1
pioen goochelen geworden. Hij
het hoogste aantal punten voor
lusie-act. Bij het goochelen in 11331
kring behaalde Kees Schoonenbe lV0
hoogste aantal punten. Roelo 1,181
Gombert van de organiserende v
ging Passe Passé uit Groningen",
door de jury als beste junior aan
zen Het Nationaal Congres vo er
Goochelkunst wordt jaarlijks geh
onder auspiciën van de Nederl
Magische Unie. Deze unie veren
24 lokale goochelclubs van Nedein C
waarin zo'n 400 goochelaars, am .ee
en professionals, actief zijn. Van
EL
id. I
NEGATIEVE REACTIES OP BEZUINIGINGEN ONDERWIJS
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De plan
nen van onderwijsminis
ter Ritzen om de studie
duur in het hbo te verkor
ten, het collegegeld te
verhogen en de studiefi
nanciering tot vijf jaar te
beperken, hebben bij alle
betrokkenen tot afkeu
rende reacties geleid.
De HBO-raad, de vereniging
van hogescholen, vindt het ab
soluut onaanvaardbaar dat de
hbo-opleiding (vanaf 1992) met
een jaar wordt verkort voor
studenten die van het vwo of
mbo komen. Minder studenten
zullen in een beperkte studie
duur aan de kwaliteitseisen
kunnen voldoen, meent de
raad. De studentenorganisaties
ISO en LSVb nonnen Ritzen
„nog erger dan Deetman". Het
collegegeld, momenteel 1750
gulden, gaat de komende vijf
jaar met honderd gulden per
jaar omhoog en het recht op
studiefinanciering zal worden
beperkt tot vijf jaar. De stu
dentenbonden LSVb en ISO
zijn vooral bang dat potentiële
studenten uit lagere inko
mensgroepen er door de hoge
kosten vanaf zullen zien om
verder te leren. Het ISO, dat
Zich doorgaans in vrij milde
termen over het kabinetsbe
leid uitlaat, vindt dat Ritzen
„maar beter kan opstappen".
De LSVb noemt het „te gek
voor woorden" dat mensen bo
ven de 26 jaar geen studiefi
nanciering krijgen. Het plan
om de basisbeurs maar vijf
jaar toe te kennen getuigt van
„grote domheid", omdat uit al
les blijkt dat de studieduur te
beperkt is en juist verlengd
zou moeten worden, aldus de
LSVb.
De Vereniging van Samen
werkende Nederlandse Uni
versiteiten (VSNU), de onder
wijsbonden KOV en ABOP en
de VVD-fractie sluiten zich bij
de kritiek aan. De VVD vindt
dat het kabinet de lasten te
eenzijdig bij de studenten legt.
De universiteiten zouden in de
liberale visie ook een steentje
moeten bijdragen. Voorzitter
P.van der Schans van de Ver
eniging van Samenwerkende
Nederlandse Universiteiten
(VSNU) voorspelt dat de fi
nanciële situatie van de stu
dent zal verslechteren, wat
grote gevolgen voor de toegan
kelijkheid van het onderwijs
heeft.
De Katholieke Onderwijs
Vakorganisatie (KOV) heeft
ook geen goed woord over
voor de kabinetsplannen.
„De maatregelen staan haaks
op de plannen voor kwalitatief
beter onderwijs. Het kabinet
handelt louter op financiële
gronden".
De grootste bond van onder
wijspersoneel, ABOP, noemt
de plannen „onverstandig" en
„demotiverend" en vreest dat
ze nadelige gevolgen hebben
voor de werkgelegenheid van
docenten.
De regeringspartijen, CDA en
PvdA, noemden de bezuini
gingsmaatregelen „onont
koombaar" en „noodzakelijk".
Op de CDA-partijraad sprak
fractieleider Brinkman zater
dag van „geen vrolijke bood
schap, maar onontkoombaar in
het licht van de gerezen pro
blemen". D66 is tevreden dat
de overige ministers zich be
reid hebben getoond een derde
van het begrotingstekort van
Onderwijs te dragen. De De
mocraten vragen zich echter
wel af waarom nu al zonder
overleg met de betrokkenen is
besloten de studieduur in het
hbo terug te brengen van vier
naar drie jaar. 4
Minister Ritzen kreeg vrijdag
nacht, nadat hij de maatrege
len bekend had gemaakt, al
van een vertegenwoordiger
van het ISO een schriftelijke
reactie op zijn plannen. „Te
leurgesteld? Hoezo teleurge
steld? Jullie zouden me op de
schouders moeten hijsen en
me een rondje over het Bin
nenhof moeten dragen. Alle
maatregelen die steeds in de
kranten zijn gepubliceerd wa
ren veel erger dan ik hier
vannacht heb gepresenteerd.
Het kan dus alleen maar mee
gevallen zijn", zei hij met pret
lichtjes in de ogen.
Bijverdienen
Ritzen zei ook toe dat studen
ten, naast meer leenmogelijk-
heden, meer ruimte krijgen
om geld bij te verdienen. Rit
zen wil het bedrag dat men
kan bijverdienen zonder op de
basisbeurs te worden gekort,
verhogen van 2400 naar 8000
gulden per jaar. Het kabinet
bereikte ook een akkoord over
maatregelen om het aantal
van ongeveer 17.000 wachtgel
ders in het onderwijs terug te
dringen.
Scholen en instellingen
moeten hun vacatures gaan
melden bij arbeidsbureaus en
moeten deze vacatures opvul
len met wachtgelders. Een on-
derwijs-sectorbureau, waarin
overheid, werknemers en
werkgevers zijn vertegen
woordigd, moet erop toezien
dat deze regels worden nage
komen.
Alle bezuinigingsmaatregelen
in het onderwijs moeten leiden
tot een besparing van 700 mil
joen gulden in 1995. Dat is 50
miljoen gulden meer dan in
het regeerakkoord is afgespro
ken.
NOB accepteert
compensatie voor
Duitse tolheffing
DEN HAAG NOB-Weg-
transport accepteert de gedeel
telijke compensatie van minis
ter Maij (Verkeer) om de scha
de te compenseren, die de
wegvervoerders lijden door de
voorgenomen tolheffing in de
Bondsrepubliek.
Dat is het afgelopen weekein
de besloten op de ledenraad
van NOB-Wegtransport. De
ledenraad is positief, over het
besluit dat de minister vrijdag
heeft meegedeeld. Maij liet
toen weten 90 miljoen gulden
ter compensatie uit te trekken
in anderhalf jaar. De wegver
voerders hielden eerder steeds
vast aan 100 miljoen gulden
per jaar. NOB-Wegtransport
hoopt dat volgend jaar, als de
minister voorzitter is van de
Transportraad, zij zal kunnen
bewerkstelligen dat de Duitse
tolmaatregel van tafel ver
dwijnt. Als de maatregel in
1991 nog bestaat, zal NOB-
Wegtransport opnieuw schade
claims gaan indienen, aldus
een woorvoerster.
België ontkent
evacuatie uit Zaire
BRUSSEL De Belgische re
gering heeft gisteren ontkend
de evacuatie van Belgen en
andere buitenlandse burgers
uit Zaire voor te bereiden. Het
Belgische dagblad Het Belang
van Limburg had dat bericht.
De krant beriep zich op ano
nieme bronnen die beweerden
dat de Belgische autoriteiten
gespannen zijn en samen met
de Verenigde Staten een inter
nationaal militair plan hebben
uitgewerkt om buitenlanders
te evacueren uit Zaire. In een
officiële verklaring heeft de
Belgische regering het bestaan
van een dergelijk plan ont
kend. Belgie zette onlangs de
relaties met de voormalige ko
lonie op een laag pitje nadat
bekend werd dat tientallen
studenten van de Lubumbas-
hi-universiteit, die zich tegen
het regime van de Zairese lei
der Mobutu Sese Seko hadden
gekeerd, vorige maand door
militairen zijn gedood.
LONDEN Bij een bomaanslag op een gebouw van
het Britse leger in Noord-Londen zijn zaterdagavond
zeventien mensen gewond geraakt. Hoewel de aanslag
vanochtend nog door niemand was opgeëist, vermoedt
de politie dat deze het werk is van het Ierse Republi
keinse Leger (IRA).
Het zou de zoveelste aanslag zijn, waarbij mensen het slachtoffer
zijn geworden die niet het eigenlijke doelwit van de IRA zijn.
Vorige maand nog schoten IR A-leden in Roermond bij vergis
sing twee Australische toeristen dood.
De aanslag werd gepleegd op een gebouwencomplex van de Ho
norable Artillery Company in het Londense Islington. De bom
explodeerde op het moment dat in een bar op de bovenverdie
ping van een van de gebouwen een feest aan de gang was. De
ruimte was door studenten afgehuurd om er de 21e verjaardag
van een van hen te vieren. Er waren ongeveer dertig feestvier
ders aanwezig. Geen van hen vervult een functie in het leger.
De enige connectie tussen de studenten en het leger is dat de
vader van de gastheer een Britse legerreservist is. Normaliter is
het complex niet toegankelijk voor niet-militairen. In de bar
plegen reservisten veelal een deel van de zaterdagavond door te
brengen. De Honorable Artillery Company is een onderdeel van
het Britse vrijwilligersleger.
Dit wrak bleef er over, nadat een bom onder de auto van een wetenschappelijk onderzoeker die
proeven met dieren doet, was ontploft. De aanslag gebeurde gisteren in Bristol. Een baby die op
het moment van de explosie in een kinderwagen voorbij werd gereden, raakte zwaar gewond.
SOFIA De eerste ronde
van de eerste vrije alge
mene verkiezingen in
Bulgarije sinds 1946 heb
ben een overwinning op
geleverd voor de Socialis
tische Partij van Bulgarije
(SPB), de partij van de
voormalige communisten.
De 6,7 miljoen kiezers trokken
gisteren massaal naar de stem
bus: de Nationale Kiesraad
maakte melding van een op
komst die dicht bij de negentig
procent lag. Volgens het West-
duitse onderzoeksbureau Infas,
dat ook tijdens de verkiezin
gen in Roemenië en de DDR
betrouwbare prognoses lever
de, ligt de SPB ver voor: zo
rond de 48 procent. Het oppo
sitionele samenwerkingsver
band Unie van Democratische
Krachten (UDK) ligt met 32
procent op een tweede plaats,
gevolgd door de Nationale
Boerenpartij, die zich tijdens
het communistische bewind
als blokpartij manifesteerde.
Waarnemers verwachtten in
eerste instantie een nek-aan-
nek-race tussen de SPB en de
UDK.
Naast de SPB, de UDK en de
Boerenpartij zullen waar
schijnlijk de partij van de
Turkse minderheid en een na
tionalistische lijst de kiesdrem
pel van vier procent weten te
overschrijden. Daardoor zijn
zij verzekerd van een aantal
zetels in het nieuwe, vierhon
derd zetels tellende parlement.
Het was gisteren nog maar de
eerste ronde van de verkiezin
gen. De tweede wordt op 17
juni gehouden. Dan gaat het
om de zetels waarvoor in de
eerste ronde geen van de kan
didaten een absolute meerder
heid heeft behaald. Het is
daarom nog niet duidelijk of
de SPB ook een absolute
meerderheid krijgt in het par
lement.
Het nieuwe parlement krijgt
als taak binnen achttien maan
den een nieuwe grondwet te
vervaardigen. Daarna zal het
zichzelf ontbinden en zullen
nieuwe verkiezingen worden
uitgeschreven.
Van verschillende kanten zijn
onrechtmatigheden gemeld bij
het verloop van de verkiezin
gen. Zo ontbraken in een aan
tal stembureaus de biljetten
van de oppositie. Toch is er
volgens waarnemers geen
sprake van
fraude.
SUSKE EN WISKE DE KLEINE POSTRUITER
(c) Standaard UltgeverlJ/Wavery Productions
KLM en ALM willen meer samenwerken
WILLEMSTAD De KLM heeft afgelopen zaterdag een over
eenkomst getekend met de ALM (Antilliaanse Luchtvaartmaat
schappij) waarin beloften zijn gedaan voor een intensieve sa
menwerking. In de luchtvaartindustrie is over de hele wereld
een toenemende concurrentiestrijd zichtbaar. De KLM probeert
met partners en allianties deze concurrentie het hoofd te bieden.
Voorzien wordt dat binnen een aantal jaren slechts enkele
'mega-maatschappijen' het hoofd boven water kunnen houden.
Volgens KLM-president De Soet kan de ALM (met hulp van de
KLM) in het Caraïbisch gebied een belangrijke functie krijgen.
Weer actie
bij huis van
wethouder
VOLENDAM Een groep
Volendamse jongeren heeft za
terdagavond en -nacht op
nieuw actie gevoerd rond de
woning van de Volendamse
wethouder C. Veerman-Tol.
Met hun actie protesteerden ze
tegen het voornemen van bur
gemeester en wethouders en
kele illegaal tot bar verbouw
de garageboxen uiterlijk van
daag te sluiten. Volgens een
woordvoerder van de politie
zijn de aangerichte vernielin
gen beperkt gebleven. Vorig
weekeinde richtten boze jon
geren veel meer schade aan.
Toen werden ruiten ingegooid,
de tuin werd gedeeltelijk om
geploegd en de voordeur werd
met een afbijtmiddel bewerkt.
lil
IS
12 juni
Koningin Beatrix opent in Groningen
het hoofdkantoor van de Koninklijke
PTT Nederland NV. Prins Claus is
eveneens aanwezig, In zijn functie van
commissaris.
Koffiedrinken is en blijft een kwestie van een paar centen.
AMSTERDAM Bij een
prijs van drie gulden voor
een pak koffie van een
half pond komt de prijs
uit op circa zes cent per
kopje. Daarmee blijft kof
fie niet alleen een gezelli
ge, maar ook een zeer
voordelige drank.
Nog goedkoper is een kop
thee. Uitgaande van een con
sumentenprijs van 1,89 gulden
per ons kost de grondstof voor
een kop thee nog geen twee
cent. Daarmee is thee nog
steeds de goedkoopste drank
in Nederland. Dit blijkt uit het
jaarverslag van de Vereniging
van Nederlandse Koffiebran-
ders en Theepakkers. Op basis
van vijf gram koffie per kopje
van 125 millimeter en een af
zet van circa acht kilo per
hoofd van de bevolking consu
meert de gemiddelde Neder
lander op jaarbasis 200 liter
koffie wat bijna 4,5 kopje per
dag betekent.
Van de Nederlandse bevolking
drinkt 94 procent koffie, 85
procent zelfs regelmatig.
Slechts zes procent giet het
bruine vocht nooit door het
keelgat. Van de koffiegebrui-
kers voegt 10 procent suiker
en zoetstof toe, 24 procent
melk, room of andere witma
kers, 22 procent drinkt de kof
fie zwart en 44 procent ge
bruikt melk en suiker. Het ge
bruik van thee per hoofd van
de bevolking is in 1989 uitge
komen op 640 gram, iets min-
der dan de 650 gram in 1! _n
De Nederlandse koffietf3'
ders achten overigens de
prijzen op de wereldmark
gewenst. Het risico bestaa
veel koffieproducenten d
gere opbrengsten zullen pi e\
ren te compenseren doo
kosten te drukken wat
vooral uit in een verminAsi
verzorging van de aanf ,in
Na verloop van tijd kanen
uitmonden in een kwalilj y
vermindering en in een liaa
opbrengst per hectare,
mogelijk gevolg is een t<
situatie op de wereld:
waardoor de prijzen
kunnen stijgen.
Recent is er sprake vanre
prijsherstel met name voir
betere kwaliteiten. De Ve 1
ging hoopt dat de vrije n1
resulteert in evenwicht ti 01
vraag en aanbod en een st ie£
en bevredigend prijsnivea
Lukt dit niet dan is de Ve 8C
ging voorstandster van de'8
derinvoering van een Int<et
tionale Koffie Overeenkj,1*
(IKO). Daarbij wordt i
dacht aan een IKO oude
waarin onaanvaardbare gi
ken waren geslopen,
eventuele nieuwe IKO
functioneren als een v
heidsnet, dat wil zeggerf"
een flexibele overeenk j]
die erop is gericht een zot
ge bodem in de markt te
gen dat de rentabiliteit
koffieproduktie beschi
wordt en een stabiele aan
van de gewenste koffies
doende is verzekerd.
(ADVERTENTIE)
DE EXPERT ACHTER UW VERZEKERINGEN
STAAT OOK ACHTER UW FINANCIERINGEN
Vola maakt Veel
rit
ni
VOLA l'RIVÊFINANCIERING HEEFT VOOR U EEI KI
GROOT AANTAL FINANCIERINGEN. SAMEN ME
UW VERZEKERINGSADVISEUR KIEST U DE JUIST!
FINANCIERINCSVORM. EEN PERSOONLIJKE LE
NING. KR EDI FT HYPOTHEEK. DOORLOPEND KRE Tl
diet. Wilt u meer informatie over dezi
t'
MODERNE. KLANTGERICHTE PRODUKTEN. STUUi
DAN DE BON IN OF VRAAG UW VERZEKERINCS ril
ADVISEUR. U KUNT OOK DIRECT VOLA BELLET
tl
(020) 56122 05. a
maatwerk van uw verzekeringsadviseur
i< it van het concern 1\ a tionale - ede rla nden.
BONN De Bondsrepu
bliek wil aan de DDR
voorstellen de politieke
eenwording al in decem
ber te realiseren. Dat
heeft Rudolf Seiters, de
chef van de Westduitse
bondskanselarij, bekend
gemaakt.
Volgens Seiters zal de West
duitse regering binnenkort
met de Oostduitse regering
gaan praten over de. mogelijk
heid om op 2 december of 16
december gezamenlijke ver
kiezingen te houden. Enkele
weken geleden had bondskan
selier Helmut Kohl al te ken
nen gegeven dat hij graag zou
willen afzien van de Westduit
se parlementsverkiezingen op
2 december om in plaats daar
van gezamenlijke verkiezin
gen te kunnen organiseren
met de DDR.
In de Bondsrepubliek groeit
intussen het optimisme dat de
Sovjetunie haar fiat zal geven
aan het NAVO-bondgenoot-
schap van een verenigd Duits
land. De Westduitse minister
van buitenlandse zaken Hans-
Dietrich Genscher heeft de
zaak vanmorgen besproken
met zijn Sovjet-ambtgenoot
Sjevardnadze.
Volgens het weekblad Der
Spiegel verlangt de Sovjetunie
een kleine veertig miljard gul
den aan westerse hulp, in ruil
voor haar goedkeuring aan het
NAVO-lidmaatschap van een
verenigd Duitsland. Daarnaast
wil Moskou dat de militaire
structuur van het Atlantisch
bondgenootschap in politieke
richting wordt omgebogen, al
dus Der Spiegel.
In een vraaggesprek met de
Westduitse omroep WDR wil
de Genscher niet op het door
Spiegel genoemde bedrag in
gaan. Wel zei hij dat nog
steeds besprekingen gaande
waren met de Sovjet-autoritei-
ten. „Wij zijn vanzelfsprekend
voorstander van nauwere eco
nomische en financiële samen
werking. Wij zijn daartoe be
reid en we praten daarover
met de Sovjets", aldus Gen
scher. Volgens hem moest er
voor worden gewaakt dat
Oost-Europa wegglijdt in een
economisch moeras.
De Oostduitse minister van
fensie Rainer Eppelm
heeft verklaard dat de mil
re structuur van het Warsc
Pact voor het einde van
jaar zal worden afgeschaft
bijeenkomst van de minis
van defensie van de Oostei
pese militaire alliantie vol|
de week in Strausberg,
Oost-Berlijn, zal de laatste
in zijn soort, aldus Eppelm.
Vorige week werden in 1
kou de zeven lidstaten het
ver eens dat het bondgeni
schap geen militaire toekö
heeft.
