Het gemak van 'n geldautomaat merkje ook al in het buitenland
Aanpak van zwartrijders
houdt meningen verdeeld
Geen strafkorting voor dissidente specialiste]
Rabobank S
Meer bank voor je gele
BINNENLAND
CeidócSotviatit
WOENSDAG 6 JUNI 1990 PAGINA 31
Toename psychische klachten zorgwekkend
UTRECHT - Het aantal mensen dat we
gens psychische problemen arbeidsonge
schikt raakt, zal de komende 20 jaar toe
nemen van 185.000 tot 320.000. De uit
keringskosten zullen verdubbelen tot elf
miljard gulden, zo blijkt uit een onder
zoek gemaakt in opdracht van het mi
nisterie van WVC.
Over tien jaar zullen er vijftig procent
meer ernstig demente bejaarden zijn.
Maar ook steeds meer (etnische) jonge
ren raken in de geestelijke problemen.
Het rapport spreekt van een zorgwek
kende ontwikkeling.
De financiële druk op de geestelijke ge
zondheidszorg neemt hand over hand
toe, aldus onderzoeker dr. E. Ketting. In
1980 waren 186.000 mensen in ernstige
psychische problemen, nu zijn dat er
274.000. In het jaar 2000 verwachten de
onderzoekers er 405.000.
Ketting wijt dat aan een verhardende
maatschappij, waarin geen aandacht
meer is voor elkaar. Bovendien zijn
mensen minder in staat hun eigen pro
blemen op te lossen en doen ze steeds
vaker en sneller een beroep op profes
sionele hulpverlening. Beroepen die
psychisch belastend zijn volgens het
rapport bankpersoneel, buschauffeurs
en onderwijzers.
De onderzoekers pleiten voor meer
thuiszorg en meer bedden in verpleeg
huizen. Maar Ketting vindt het min
stens zo belangrijk dat mensen weer
aandacht voor elkaar krijgen.
Ravage aangericht
bij duivenhouder
GROEDE Bij een duiven-
houder uit Groede (Zeeuws-
Vlaanderen) is in de nacht van
maandag op dinsdag een rava
ge aangericht. De 85-jarige S.
Dusarduyn trof gisterochtend
zijn duiventil geopend aan.
Veel van zijn duiven bleken
verdwenen of doodgemaakt.
Tientallen eieren zijn kapotge
maakt en de kweekkoppels,
die de eieren uitbroedden, zijn
spoorloos. De duivenhouder
leidt daarmee een schade van
150 duizend gulden. Dusar
duyn is overigens geen onbe
kende in de duivensport. Hij
won in het verleden diverse
internationale prijzen.
KRAKERS GRONINGEN
ZES DAGEN LANGER VAST
GRONINGEN De rechter
commissaris in Groningen
heeft gisteren besloten de be
waring van de 130 krakers die
betrokken waren bij vernielin
gen en gewelddadigheden
rond de ontruiming van het
Wolters Noordhoff-complex te
Groningen, met zes dagen te
verlengen. Voor zeven krakers
wordt de bewaring niet ver
lengd: zij komen op vrije voe
ten vanwege geringe betrok
kenheid. Volgens rechter-com-
missaris mr. F.M. Wieland
worden de 130 krakers langer
vastgehouden in verband met
het onderzoek en vanwege de
kans op vlucht en herhaling
van kraakacties.
Surfpendel naar
Brouwersdam
MIDDELBURG Een bus
dienst gaat de komende zo
mermaanden een surfpendel
onderhouden tussen Tilburg-
Breda en de Brouwersdam.
Het vervoer vanuit Brabant
naar dit belangrijke surfgebied
in Zeeland is een onderdeel
van het project „Verkeer en
Toerisme". Geprobeerd wordt
de enorme verkeersdrukte op
zomerse dagen naar en in Zee
land in te dammen. Ook zal er
een surfexpress gaan rijden
tussen de verschillende cam
pings in de kop van Schouwen
en de Brouwersdam. De surf
pendel is een particulier initia
tief.
Prof. Kortmann niet meer
in de race voor Limburg
MAASTRICHT De Nijmeegse hoogle
raar prof. mr. S.C.J.J. Kortmann, één
van de belangrijkste kandidaten om com
missaris van de koningin in Limburg te
worden, is niet langer meer beschikbaar.
Nu het kabinet hem afgelopen vrijdag
niet benoemd heeft tot opvolger van gou-
veneur Kremers heeft Kortmann daaruit
afgeleid dat hij niet kan rekenen op grote
steun binnen het kabinqt. Kortmann
merkte gisteren op de nieuwe functie
graag te hebben aanvaard maar onder de
huidige omstandigheden daar vanaf te
zien. De hoogleraar heeft zelf niet naar
de functie gesolliciteerd. Hij was bena
derd door de minister van binnenlandse
zaken en landelijke CDA-politici.
DEN HAAG Al jaren
lang wordt over het
zwartrijdersprobleem ge
praat. Reizigers die geen
kaartje kopen in tram,
trein, bus of metro zorgen
voor inkomstenderving en
geweld bij het openbaar
vervoer en voor veel extra
werk bij de officieren van
justitie. Tot zover is men
het met elkaar eens. Maar
als het aankomt op de op
lossing van het probleem
zijn de meningen ver
deeld. En waar de menin
gen verdeeld zijn, blijft
een concrete aanpak van
de zwartrijder uit.
De discussie werd dit weekend
weer aangezwengeld door een
uitgelekt onderdeel van een
voorlopig beleidsplan van het
Openbaar Ministerie. Daaruit
bleek dat de officieren van
justitie en de procureurs-gene
raal de strafrechtelijke vervol
ging van zwartrijders weinig
zinvol achten. Dit vanwege de
daaruit voortkomende toena
me van de werkdruk. Maar bij
het Openbaar Ministerie (OM)
leven ook andere geluiden. De
discussie is nog gaande, de
stemming verdeeld. Woord
voerder De Groot: „We heb
ben inderdaad te maken met
opstoppingen onder andere als
gevolg van het zwartrijden.
Sommigen bij het OM vragen
zich af of de overtreders ver
volgd moeten worden, als het
openbaar vervoer niets doet.
Je komt toch ook een vliegtuig
niet binnen zonder kaartje?
Maar er leven hier ook andere
meningen; we zijn eigenlijk
nog aan het brainstormen. Wel
is men het erover eens dat een
acceptgiro niet de juiste me
thode is om de overtreders te
straffen".
Lik-op-stuk
Bij de NS is men het met dat
laatste eens, getuige het 'lik-
op-stuk-beleid' dat onlangs
werd aangekondigd. Agressie
in de trein wordt gezien als
het gevolg van het toenemend
zwartrijden (150.000 gevallen
vorig jaar). Daarom willefri de
Spoorwegen een meer effectie
ve aanpak van de reizigers
zonder kaartje. Dat moet ge
beuren met meer conducteurs
op bepaalde lijnen, met name
in de discotreinen. De uitbrei
ding van het aantal verkoop
punten voor treinkaartjes, zo
als afgelopen weekend bekend
werd, past eveneens in dat be
leid.
Maar vooral de bestraffing
van de zwartrijder is volgens
de NS belangrijk. In samen
werking met de justitie in het
arrondissement Utrecht wil de
NS met een experiment star
ten waarin een snelle bestraf
fing van de overtreder cen
traal staat. „Het proces-verbaal
opgesteld tegen een zwartrij
der zal straks door justitie met
voorrang worden behandeld.
Voorheen duurde het vaak
maanden voordat een procu
reur-generaal tot bestraffing
kon overgaan. Die periode zal
als alles doorgaat bekort wor
den tot zes weken", aldus een
woordvoerster van NS.
Als alles doorgaat, inderdaad.
Want dat is nog steeds de
vraag. Bij het arrondissement
Utrecht bestaan namelijk nog
steeds ernstige twijfels over
het experiment. „Het idee is
nog lang niet uitgekristalli
seerd. Er moeten nog duidelij
ke afspraken komen", laat
men in Utrecht weten. „Het
zwartrijden bezorgt ons nog
geen overuren. Maar veel
werk hebben we er wel mee.
En dan voornamelijk door het
opgeven van een verkeerde
naam of een verkeerd adres.
We weten vaak niet waar de
overtreders wonen".
Een probleem waartegen de
NS geen effectief wapen heeft.
„Een conducteur mag hoog
stens bij een sterk vermoeden
dat opzettelijk een verkeerde
naam is opgegeven, de hulp
van de spoorwegpolitie inroe
pen. Die kan de gegevens ver
volgens checken. Maar dat is
absoluut geen waterdichte
maatregel", aldus de woord
voerster.
Geen oplossing
Het ministerie van justitie kan
in deze evenmin een oplossing
aanreiken. „Je kunt moeilijk
overal een agent neerzetten.
En in Nederland is de legiti- crete plannen tegen het zwart- Een mogelijkheid die even
matieplicht een zeer gevoelig rijden heeft ontwikkeld. „Het simpel als doeltreffend lijkt,
onderwerp. Het is dan ook probleem als zodanig wordt gezien het succes van de con-
zeer onwaarschijnlijk dat er onderkend, maar verdient nog trole in de tram in Den Haag
een dergelijke maatregel zal nadere bestudering", zo heet en andere grote steden,
komen", reageert het ministe- het in politiek jargon. MARCO KRIJNSEN
rie, dat verder nog geen con- Meer controleurs wellicht?
OnvoldoendS»
intensive ca#
buiten grote®;
ziekenhuizen,
AMSTERDAM De pen|)e
le voorzieningen, het
bedden en de kwaliteit vjfca:
bedden op de intensive^,
afdelingen van de Nederlfrij
se ziekenhuizen laten zeefvol
wensen over. In totaal zijfeaa
ongeveer 1500 ic-beddenj
14,8 miljoen inwoners,
deel beschikt echter niet
noodzakelijke beademini
paratuur, zodat het werkt
aantal intensive-c
waarschijnlijk tussen de
700 ligt.
Zo luiden de resultaten
een enquête die de Nederl
se Vereniging voor Inten
Care heeft gehouden. De
komsten worden deze
besproken tijdens het
Europese congres over int
ve care dat gisteren
staatssecretaris H. Sirnonj
de RAI werd geopend.
het onderzoek werden allelVe
ziekenhuizen - met in to c
63.000 bedden benaderd h<
Met name in de middelam
en kleine ziekenhuizen zijl]
bedden schaars. De acadéw
sche ziekenhuizen staan erf.
ter voor. In de provincies!^
academische ziekenhuizejzt
Groningen, Utrecht, ale
Holland, Noord-Holland zc
Limburg - zijn er per hj^,
van de bevolking dan I
meer ic-bedden voorhand»"
Prof. L. Thijs, voorzitter I
het organisatiecomité van 0'
congres, pleit er voor datjh
regio minstens één zieken; g
telt waar alle intensive-a__
faciliteiten aanwezig zijn. T~
is verder voorstander van]
aparte opleiding voor iel
sen. Momenteel berust del
ding van ic-afdelingen irl
van de 96 ziekenhuizen bij
combinatie van specialii
Volgens Thijs zijn de zie
beelden dermate complex
een speciale opleiding noo
kelijk is.
Natuur en Milieu tegen bouw energiecentrales
UTRECHT De stichting Na
tuur en Milieu vindt dat de ge
plande bouw van twee grote
energie-centrales overbodig is,
zoals is voorgesteld in het
Elektriciteitsplan 1991-2000
van de Samenwerkende Elek
triciteitsproducenten (SEP).
De centrales waar de milieuor
ganisatie op doelt, zijn een 600
megawatt kolenvergassings-
eenheid bij Borssele en een
eveneens 600 megawatt kolen-
gestookte eenheid op de Maas
vlakte. Volgens Natuur en Mi
lieu is de bouw hiervan over
bodig wanneer in het SEP-
plan rekening wordt gehouden
met het Milieu Actieplan van
de VEEN, de elektriciteitsdis
tributeurs. Deze gemeentelijke
en regionale bedrijven willen
een sterke stimulans van de -
energiezuinige - combinatie
van warmte en kracht, van
energie-besparing door de ge
bruikers en van de ontwikke
ling van „duurzame" zonne-
en wind-energie. Door uitvoe
ring van technisch bestaande
maatregelen zou 40 procent
bespaard kunnen worden. Ac
tief werken aan „gedragsver
andering" zou dit getal nog
kunnen doen oplopen, aldus
de milieu-organisatie.
SUSKE EN WISKE DE KLEINE POSTRUITER
Hier is de brief
\_erjoed_zorjvoo
(c) Standaard Uitgeverl|/Wavery Productions
AKKOORD WEER OP LOSSE SCHROEVEN
UTRECHT Het vijfpar-
tijenakkoord over de spe
cialisteninkomens staat op
losse schroeven nu het
College van Beroep voor
het Bedrijfsleven gisteren
een tariefkorting van tien
procent voor „dissidente"
artsen uit het akkoord on
verbindend heeft ver
klaard.
De Landelijke Specialisten
Vereniging (LSV) - waaruit
de dissidente specialistenorga
nisatie VB3 zich heeft afgezon
derd - heeft in januari van dit
jaar ingestemd met het ak
koord met de organisaties van
verzekeraars en ziekenhuizen.
Het akkoord behelst onder
meer een bevriezing van de
kosten voor specialistische
hulp tot en met 1992 en het
verkleinen van de inkomens
verschillen tussen de diverse
specialisten. Onderdeel van
het akkoord is een modelover
eenkomst ziekenfonds-specia
list en een korting van tien
procent op de tarieven voor
specialisten die weigeren om
op basis daarvan een contract
met het ziekenfonds aan te
gaan. Alle hartchirurgen en
een groot deel van de oogart
sen en cardiologen hebben tot
nu toe geweigerd die overeen
komst te tekenen.
De dissidente specialisten wa
ren naar het College van
Beroep gestapt omdat ze von
den dat het akkoord en de
overeenkomst in strijd zijn
met de Ziekenfondswet en de
Wet Tarieven Gezondheids
zorg. Ze waren het niet eens
met de tien procent „strafkor
ting". Het college heeft nu die
strafkorting onverbindend
verklaard.
Over het vijfpartijenakkoord
is ruim een jaar onderhandeld
tussen de drie organisatii
ziektekostenverzekeraars'
de organisaties van spet
ten en ziekenhuizen. Het
om een totaal akkoord: ah
van de onderdelen uit hel
koord niet doorgaat, kan
hele akkoord van de baan
VB3 noemt dit in een
„niet wenselijk" en wj
„goede zaken" uit het aki
gewoon behouden.
■MM*'
Studenten doen
waterproef
Een „draagvleugel-
waterfiets". Dat is de
naam van het voertuig
waarmee een viertal
studenten van de TU-
Delft en de Haagse
Hogeschool de
Haagse wateren
gisteren trachtten
onveilig te maken. De
heren trokken veel
bekijks met het
toestel, waarvan het
ontwerp ruim
vijfduizend uur heeft
gevergd. Het apparaat
is gemaakt van metaal
en plastic en drijft op
een „vluugel" onder
het wateroppervlak.
Alle geestelijke
inspanningen ten spijt,
moet er ook nog eens
hard getrapt worden.
FOTO: ANP
CDA vervult helft burgemeesterpostei)
DEN HAAG Het CDA be
schikt in de 652 gemeenten" in
Nederland over meer dan de
helft van het aantal burge
meestersposten. Dat blijkt uit
het meest recente overzicht
van het ministerie van bin
nenlandse zaken.
Het afgelopen weekeinde
klaagde CDA-voorzitter Van
Velzen nog over het geringe
aandeel van zijn partij in re
cente burgemeestersbenoemin
gen. Dat is in strijd met de lan
delijke politieke verhoudin
gen, aldus de voorzitter.
In totaal beschikt het CDA op
dit moment over 341 van de
652 in Nederland te vergeven
burgemeestersposten. De
PvdA heeft er 151, de VVD
113 en D66 14. Van de kleinere
politieke partijen heeft de
SGP 8 burgemeestersposten,
het GPV 3, de PPR ook 3 en
de RPF 2. In 17 gemeentf
de burgemeesterszetel mon
teel onbezet.
Het daaruit resulterende b
van een sterke CDA-over
tegenwoordiging (de partij
schikt net als de PvdA c
ongeveer een derde van de
tels in de Tweede Kan
wordt enigszins vertek
door de situatie in de gro
gemeenten. Van de 52 Net
landse gemeenten met m
dan 50.000 inwoners hebbei
„slechts" 16 een CDA-bui
meester. Hier is de PvdA
loper met 25 burgemees
sposten. De VVD heeft er
in deze categorie, D66 1. In
17 Nederlandse gemeen
met meer dan 100.000 in
ners zijn de posten tussen
partijen verdeeld: PvdA h(
7 grote steden-burgemeest
het CDA en VVD ieder 5.
Met een Eurochequepas met pin
code haal je geld waaren wanneerje maarwilt
Dat is makkelijk als u op vakantie gaat.
Met een Eurochequepas plus pincode van de
Rabobank staat u niet meer in de rij bij een
buitenlandse bank, of aan een dichte deui
Want ook dan kunt u 24 uur per dag
geld opnemen bij 'n geldautomaat, net zc
makkelijk als in Nederland.
In heel Europa staan er nu al
zo'n 17.000. Verdeeld over 10 landen (Span
je, Frankrijk, België, Luxemburg, Portugal
Denemarken, Groot Brittannië, Italië,
Oostenrijkjazelfs Andorra). Bij de Rabobank
ligt een boekje klaar waarin staat aangegeven
hoe u die geldautomaten herkent en gebruikt
Heeft u nog geen Eurocheque
pas met pincode? Ga dan snel naar
de Rabobank en vraag er een aan. Prettige
vakantie alvast.
