)ruk op Oost-Europa vanwege
iscriminatie van zigeuners
Ml EU WO
Na een paar maanden blokken, moet
nu even de knop om.
otterdams ziekenhuis moet bedden leeg laten
Vliegverbod voor zwangere stewardessen
Ouders regelen
voogdij zelf in
belang van kind
^{NENLAND
CeldaeSomotit
WOENSDAG 6 JUNI 1990 PAGINA 3
oordenaar van
erwin Duinmei jer
;er veroordeeld
jTERDAM Het Amsterdams gerechts-
.lisüieeft een 22-jarige man uit Purmerend
lai pQgiHg tot doodslag veroordeeld tot
^gevangenisstraf van 24 maanden waar-
acht voorwaardelijk. Ook heeft het hof
nt' aid dat hij zich onder behandeling van
isycholoog of psychiater moet stellen. De
werd eerder veroordeeld omdat hij de
messteek uitdeelde die het leven kostte
{erwin Duinmeijer, een jongen van An-
anse afkomst. De veroordeelde beklaag-
ich twee weken geleden op de zitting
de aandacht die de pers aan hem blijft
f p (den. Zo zou hij geen kans krijgen om
nieuw leven op te bouwen.
Minder gebruik van
schadelijke verf
AMSTERDAM Werkgevers
en werknemers in de bouw en de
verfindustrie hebben vanmiddag
in Amsterdam een overeenkomst
ondertekend over beperking van
het gebruik in de bouw van on
gezonde en onveilige verfstoffen.
Dat gebeurde tijdens een beurs
over arbeidsomstandigheden in
de RAI. Ook komt er betere in
formatie over de schadelijke stof
fen die in de verfprodukten zit
ten en over de manier waarop
veilig met deze produkten ge
werkt kan worden. De deelne
mers aan de overeenkomst zullen
het gebruik van arbeidsvriende-
lijke produkten bevorderen.
Computer toont
rugbelasting
Een medewerker van de
Vrije Universiteit in Am
sterdam geeft op de Ar-
bobeurs een toelichting
bij de werkzaamheden
van een stratenmaker en
de rugklachten die daar
bij kunnen ontstaan. Het
publiek krijgt op de beurs
met behulp van een com
puterpresentatie te zien
hoe de rugbelasting ver
loopt tijdens het werk.
Rutten commandeur
Oranje Nassau
DEN HAAG Prof. dr.F-
.W. Rutten, scheidend se
cretaris-generaal van het
ministerie van economi
sche zaken, is benoemd tot
commandeur in de orde
van Oranje-Nassau. De
versierselen zijn hem gis
teren bij zijn afscheid uit
gereikt door minister An-
driessen. Rutten wordt
met ingang van 1 juli
voorzitter van de Weten
schappelijke Raad voor het
Regeringsbeleid als opvol
ger van prof. dr.W. Albe-
da. Prof.mr.L.A. Geelhoed
volgt Rutten op als secre
taris-generaal op Economi
sche Zaken.
Vrijstelling dienst
ook mogelijk
bij samenwonen
DEN HAAG Het ministerie van defensie
mag er volgens de Raad van State niet zon
der meer van uitgaan dat de huwelijksrela
tie bij vrijstelling van dienstplicht zwaarder
weegt dan de samenwoonrelatie. De Afde
ling geschillen van de Raad heeft een nega
tieve beslissing vaa Defensie op een verzoek
van een man uit Susteren om vrijstelling
vernietigd. Dat gebeurde, omdat het minis
terie verzuimde die afwijzing behoorlijk te
motiveren. De man had om vrijstelling ge
vraagd, omdat hij voor zijn vriendin met
wie hij samenwoont als kostwinner fun
geert.
EDWONGEN STERILISATIES IN TJECHOSLOWAKIJE
IVANDAAGO
I INHET
3rlN HAAG Er moet
nt tieke druk worden
:oi eoefend op de landen
ali i Oost-Europa om een
ig d te maken aan de dis-
nc oinatie van zigeuners
aar. Als daaraan geen
oor wordt gegeven,
et deze landen het lid-
ij atschap van de Raad
jf. i Europa worden ont-
hiden-
1 endien moet de (gedwon-
W(sterilisatie van vrouwelij-
U1 zigeuners in Tjechoslowa-
onmiddellijk aan de orde
den gesteld op de CVSE-
[erentie die deze week in
1 lenhagen wordt gehouden,
i vindt het PvdA-kamerlid
r! Verspaget, die over deze
estie vandaag vragen heeft
sleld aan minister Van den
roek van buitenlandse zaken,
spaget pleit daarnaast voor
conventie tussen de lan-
van de Raad van Europa
de statenloze zigeuners op
grondgebied, zoals dege
nen die op dit moment de
grensovergang bij Vaals ge
deeltelijk blokkeren, te legali
seren.
De discriminatie van zigeuners
in Oost-Europa, die ook na de
Tweede Wereldoorlog (die een
half miljoen van hen het leven
kostte) door de communisti
sche regimes is voortgezet,
komt wel heel schrijnend naar
voren in een rapport dat de
Vereniging Lau Mazirel en de
stichting Informatie over
Charta '77 hebben opgesteld.
Daaruit blijkt dat in Tjechoslo-
wakije de afgelopen jaren zi
geunervrouwen zijn gesterili
seerd als onderdeel van een
racistische bevolkingspolitiek.
De vrouwen kregen soms hoge
vergoedingen voor de ingreep,
maar werden ook onder druk
gezet en in enkele gevallen ge
steriliseerd zonder dat ze er
zelf weet van hadden. In elk
geval was een vrije keus altijd
uitgesloten. Wie weigerde, ont
ving geen kinderbijslag.
Nog op 13 maart jongstleden
stelde de voorzitter van de ge
meenteraad van Jarovnice dat
alle Roma-vrouwen na hun
tweede kind gesterilisteerd
moesten worden. Daarom -
omdat de omwenteling in no
vember blijkbaar geen einde
heeft gemaakt aan deze prak
tijken - vraagt PvdA'ster Ver
spaget aan Van den Broek om
de zaak door de Nederlandse
vertegenwoordiger bij de
CSVE-conferentie (oud-minis
ter Van der Stoel, bekend om
zijn betrokkenheid bij Tjechos-
lowakije) aan de orde te laten
stellen. „Alleen het aankaar
ten ervan heeft al effect", al
dus Verspaget.
Gehaat
Het merendeel van de tien
miljoen zigeuners die de we
reldbevolking thans telt,
woont in Europa en dan weer
vooral in Oost-Europa. Zowel
in Roemenië als in Joegoslavië
leven ongeveer (de schattin
gen zijn nogal ruw) een mil
joen zigeuners, in Tjechoslo-
wakije en Hongarije een half
miljoen, in Bulgarije vierhon
derdduizend, in Polen twee
ëntwintigduizend en in de
DDR twee- tot driehonderd^,
En overal worden ze gehaat.
Knoop een gesprek aan met
wie dan ook - van vuilnisman
tot professor - en al snel zal
men de zigeuners te berde
brengen, als dieven, verkrach
ters en oplichters. Toen bij
voorbeeld in de Roemeense
plaats Videle, zestig kilometer
van Boekarest, in maart een
hulptransport uit Nederland
aankwam bij een ziekenhuis,
werd de chauffeurs op het
hart gebonden hun truck afge
sloten te houden en werd er de
hele nacht bewaking ingesteld;
nabij was een dorp vol zigeu
ners, zij mochten eens lucht
krijgen van deze potentiële
buit!
Hein Kuppen, medewerker
van de vereniging Lau Marizel
(die opkomt voor de belangen
van zigeuners), kan moeiteloos
meer van zulke voorbeelden
noemen - en ergere. De com
munistische regeldrift, zegt hij,
botste totaal met de cultuur
van de zigeuners. Nergens
werden ze erkend als minder
heid, nergens mochten ze hun
eigen taal spreken, nergens
vrij reizen. In Tjechoslowakije
werden ze opgesloten in ge
tto's, in Roemenië bestonden
ze niet, zo zei Ceaucescu eens,
maar toch kwamen ze in
werkkampen terecht. In Polen
vonden in het begin van de ja
ren tachtig pogroms plaats,
nota bene in de plaats Ausch
witz. Kuppen: „Zigeuners die
daarop naar Nederland vlucht
ten, kregen geen asiel. Leden
van Solidarnocs wel".
In Hongarije wilde de liberaal-
democratische partij SZDSZ
voor de verkiezingen plakka
ten ophangen waarop de zi
geunerbevolking opgeroepen
werd op haar te stemmen,
maar de partij zag daarvanaf
toen bleek dat zij door haar
rechtse tegenstander toch al
voor 'joods' en 'cosmopolitisch'
werd uitgemaakt. En in Joego
slavië? Daar is de gemiddelde
levensverwachting onder zi
geuners 32 jaar, misschien zegt
dat iets? De zigeuners wonen
er in getto's, ze worden lastig
gevallen, er is sprake van kin
derarbeid en gebedel.
Volgens Kuppen, die zegt dat
er geen enkele aanwijzing is
dat de criminaliteit onder zi
geuners hoger is dan onder
'burgers' en de discriminatie
verklaart uit 'ingekankerde
haat', is de groep die nu bij
Vaals actie voert afkomstig uit
Joegoslavië. Ze eisen van het
bestuur van de stad Bremen
(vergelijkbaar met een deel
staat) eenzelfde regeling als in
Nordrhein-Westfalen van
kracht is geworden. Daar heb
ben zigeuners die langer dan
tien jaar in het gebied verblij
ven recht gekregen op een
verblijfsvergunning. Zoals zij
zijn er duizenden, in Duits
land, Frankrijk en Italië, aldus
Kuppen. Zij zijn, al dan niet
opgejaagd door de verschrik
kingen in Oost-Europa, op
drift geraakt en verkeren nu
permanent in de illegaliteit,
dat wil zeggen: zonder natio
naliteit, zonder verblijfsver
gunning. Dat kan niet langer
zo, vindt Kuppen: „Laat Euro
pa een humaan gebaar maken
en die mensen opnemen".
Dat is ook waar Verspaget
voor pleit. Het PvdA-kamerlid
zal in de Raad van Europa
voorstellen dat de aangesloten
landen een conventie sluiten
om de op hun grondgebied
verblijvende statenloze zigeu
ners te legaliseren. „Er moet
een oplossing komen", aldus
Verspaget.
STEVO AKKERMAN
Studenten doen
waterproef
Een „draagvleugel-
waterfiets". Dat is de
naam van het voertuig
waarmee een viertal
studenten van de TU-
Delft en de Haagse
Hogeschool de
Haagse wateren
gisteren trachtten
onveilig te maken. De
heren trokken veel
bekijks met het
toestel, waarvan het
ontwerp ruim
vijfduizend uur heeft
gevergd. Het apparaat
is gemaakt van metaal
en plastic en drijft op
een „vleugel" onder
het wateroppervlak.
Alle geestelijke
inspanningen ten spijt,
moet er ook nog eens
hard getrapt worden.
FOTO: ANP
CDA kampt met tekort op eigen begroting
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het CDA
verkeert in ernstige finan
ciële moeilijkheden. Op
haar begroting van bijna
zes miljoen gulden heeft
de partij over 1989 als ge
volg van een aantal tegen
vallers een tekort van
338.000 gulden. De proble
men kunnen volgens het
partijbestuur alleen wor
den opgelost door een in
grijpende reorganisatie
van het partijapparaat, al
dus het dagblad Trouw
hedenmorgen.
Naast het begrotingstekort
heeft het CDA ook nog te
kampen met een snel teruglo
pend vermogen. Vorig jaar is
het CDA vermogen vermin
derd van 4,4 miljoen tot 2,7
miljoen gulden. Ook de partij
kas slonk met 1,6 miljoen gul
den. Met de verkoop van het
Kuyperhuis, het huidige par
tijkantoor, verwacht de partij
een flinke besparing te halen.
Daarnaast wil de commissie,
die de financiën van het CDA
beheert, de partijraad aan
staande zaterdag een bezuini
gingspakket van nog eens een
half miljoen gulden voorleg
gen.
Hoe de reorganisatie van het
CDA er moet gaan uitzien is
nog niet duidelijk. Voorlopig
heeft het partijbestuur drie
werkgroepen in het leven ge
roepen die binnen een half
jaar moeten bekijken of de
partijstructuur op een goedko
pere manier kan worden ge
handhaafd. De werkgroepen
bestaan uit leden van het be
stuur en een aantal externe fi
nanciële deskundigen. Een
aantal nauw met het CDA
verbonden organisaties, zoals
het wetenschappelijk instituut,
het CDJA en het Vrouwenbe-
raad, vreest nu al een deel van
de zelfstandigheid te zullen
kwijtraken bij een ingrijpende
reorganisate.
Penningmeester Verbree heeft
ondertussen een rondgang ge
maakt langs de drie onafhan
kelijke fondsen die het weten
schappelijk onderzoek naar de
christen-democratie financieel
steunen. Tot nu toe heeft deze
speurtocht naar geld niets op
geleverd. Het Schaepman-
fonds, Kuyperfonds en Loh-
manfonds, die oorspronkelijk
de wetenschappelijke bureau's
van KVP, ARP en CHU fi
nancierden, hebben wel oog
voor de problemen van het
CDA. Ze voelen er echter niets
voor om geld dat bestemd is
voor de wetenschap in de par
tijkas van het CDA te laten
vloeien.
(ADVERTENTIE)
Audio Sonic Midi Compact Disc systeem. Programmeerbare CD-speler. Geschikt voor 8 en 12 cm e> CD's.
Met "Shuffleplay". Radio-ontvangst van MG, LG en FM-stereo. Met dubbel cassettedeck,
3-bands equalizer, dynamic bass booster en aansluiting voor hoofdtelefoon. Compleet
met 2 luidsprekerboxen. Van599^ voor 499,-
- 't Wordt steeds leuker bij V&D.
erdag 16 juni of zolang de voorraad strekt
CTIES 'NIET LUDIEK MEER'
)TTERDAM Het
tterdamse St. Francis-
sziekenhuis heeft giste-
maximaal zes bedden
afdeling. Dat betekent
in totaal maximaal
nderd van de 588 bed
il gesloten zullen zijn,
ang de acties in dit zie
nhuis duren,
directie van het St. Fran-
ciscus ziet zich hiertoe ge
dwongen om schadelijke ge
volgen voor de patiënten te
voorkomen als gevolg van de
stakingsacties onder het ver
plegend personeel. Ook wil de
directie de verhouding tussen
medici en verplegend perso
neel niet verder schaden.
In het ziekenhuis worden ten
minste tot en met vrijdag door
verpleegkundigen geen infu
sen meer ingebracht, worden
medicijnen niet intraveneus
toegediend en worden geen zo
genoemde venapuncties toege
bracht. Directeur J. Nelissen
heeft de andere Rotterdamse
ziekenhuizen van de situatie
op de hoogte gebracht. Hij
noemt deze gevolgen van de
actie „niet ludiek meer".
In Zuid-Holland'zijn
werkonderbrekingen of ande
re acties gehouden in psychia
trisch ziekenhuis Bloemendaal
in Monster, verzorgings-/ver
pleeghuis Steenvoorde in Rijs
wijk, Swetterhaeghe in Zoe-
terwoude, verpleeghuis Ouds
hoorn in Alphen, psychiatrisch
ziekenhuis Bavo in Noordwij-
kerhout, verpleeghuis Het
Gulden Huis in Den Haag en
verpleeghuis Bieslandhof in
Delft.
AAIBAAI
au m was paai ueee of. nee... wat
moPUUB'... au 0 STOM WW ME..
WT ER M0R6EM UEER
ER WA-
iATEW OPfl.
'wem
door WILLEM RITSTIER
KLM NEEMT HET ZEKERE VOOR HET ONZEKERE
AMSTELVEEN De
KLM gaat zwangere ste
wardessen verbieden te
vliegen. Deze voor ons
land unieke maatregel,
die waarschijnlijk op 1 au
gustus ingaat, is genomen
om hen en de ongeboren
vrucht zoveel mogelijk te
ontzien.
Tot nu toe mochten stewardes
sen zelf bepalen wanneer ze
met werken zouden stoppen.
Ze konden kiezen uit een
functie op de grond, danwel
thuis blijven met behoud van
zestig procent van hun salaris.
Jaarlijks gaat het om ongeveer
honderd stewardessen.
De kwestie rond een betere
verlofregeling bij zwanger
schap was al lange tijd een ge
spreksonderwerp tussen de
KLM-direetie en vakbond. Ze
kwam de afgelopen tijd even
wel in een stroomversnelling,
nadat de regering eerder dit
jaar strengere normen voor
nucleaire straling had aange
nomen. Op vluchthoogtes van
verkeersvliegtuigen komen
aanzienlijke hoeveelheden van
dergelijke nucleaire (kosmi
sche) straling voor - met
name radon - die op jaarbasis
een vele malen hogere belas
ting geven dan waar de ge
middelde Nederlander aan
bloot staat.
„De straling", aldus KLM-
woordvoerder Hugo Baas,
„heeft voor ons mede een rol
gespeeld, maar is niet het uit
gangspunt geweest, te meer
daar er wat de risico's aangaat
geen harde feiten zijn. Hoofd
reden voor ons is het zware
werk van de stewardessen: de
ene dag zit je in de tropische
hitte, de andere dag in de
sneeuw, aan boord moet vaak
zwaar getild worden, er is een
droge lucht. Kortom, allerlei
factoren die het werk tijdens
een zwangerschap niet erg
aangenaam maken. En wat de
straling betreft: je kunt denk
ik niet genoeg doen om je per
soneel daar tegen te bescher
men".
De vakbond Vereniging van
Cabine Personeel (VKC) is erg
blij met de opmerkelijke rege
ling. Ook voor haar speelt het
menselijke aspect - „waarom
zou je je lichaam tijdens een
zwangerschap zwaarder belas
ten dan nodig is" - een grote-
Stralingshysterie
Anders dan in bijvoorbeeld de
Verenigde Staten is er bij de
KLM, de vakbond en medi
sche deskundigen geen enkele
sprake van wat je een 'stra
lingshysterie' zou kunnen noe
men. Uit bepaalde Amerikaan
se onderzoeken is gebleken dat
onder het vliegend personeel
jaarlijks tientallen doden zou
den vallen als gevolg van kan
ker, ontstaan door kosmische
straling. Maar de deskundigen
in Nederland trekken die cij
fers zonder uitzondering ern
stig in twijfel.
Naar het oordeel van ir.F-
Draaisma, die als medewer
ker van het radio-biologisch
laboratorium van TNO in Rijs
wijk over deze materie een
rapport voor de KLM opstelde,
zijn piloten en stewardessen
weliswaar in dezelfde risico
groep in te delen als radiolo
gisch werkers. Ze krijgen een
stralingsdosis die vele malen
hoger ligt dan bij de gemiddel
de Nederlander: minstens drie
tot zes millisifert, ten opzichte
van de wettelijk toegestane be
volkingsnorm van 0,4 millisi
fert. Toch gelooft Draaisma
dat er sprake is van „een be
twistbaar stralingsrisico".
„Tot voor kort gold dat je in
vijf jaar tijd vijf millisifert
mocht oplopen. Dat werd aan
vaardbaar geacht. Maar onder
invloed van de ramp in Tsjer-
nobyl is dat sterk omlaag ge
bracht. Naar mijn gevoel is die
huidige norm zonder meer du
bieus te noemen en zijn ook de
risico's voor zwangere stewar
dessen beslist niet onaan
vaardbaar hoog. Bovendien
moet ik zeggen dat wij bij het
maken van onze rapportage
voor de KLM slechts de be
schikking hadden over verou
derde Amerikaanse onder-
zoekscijfers. Maar de KLM
heeft het zekere voor het on
zekere genomen".
Ir. Draaisma vindt het echter
„opmerkelijk en inconse
quent" dat piloten buiten elke
door de overheid vastgestelde
stralingsnorm vallen. „Want,
zoals gezegd, ook zij staan aan
aanzienlijke hoeveelheden
straling bloot. Als de overheid
algemene normen uitvaardigt,
moeten die voor iedereen gel
den".
HENDRI BELTMAN
Wubbo Ockels: „Ontspanning
benutten voor reis naar Mars"
NOORDWIJK De ont-
spanning tussen Oost en
West maakt de weg vrij
voor de uitvoering van
grote en kostbare ruimte
vaartprojecten, zoals een
reis naar Mars.
De Nederlandse wetenschap
pelijke ruimtevaarder Wubbo
Ockels zegt dit voorafgaande
aan de bijeenkomst van de
vereniging van ruimtevaar
ders ASE (Association of Space
Explorers) die begin juli in
Groningen wordt gehouden.
Ockels: „Voor de aardbewo
ner, die in het verleden zijn
grenzen steeds heeft weten te
verleggen, is het verzetten van
zijn bakens naar een ander he
mellichaam een logische stap,
een nieuwe uitdaging". Ockels
is ervan overtuigd dat een reis
naar Mars zowel in politiek als
in wetenschappelijk opzicht,
maar ook technologisch en
economisch veel profijt zal op
leveren.
Wubbo Ockels.
(ADVERTENTIE)
Vaak blijkt dat als beide
ouders overleden zijn, er niets
of bitter weinig geregeld is
voor de verzorging van de
kinderen.
Niet opzettelijk maar
omdat het moeite kost om
stil te staan bij pijnlijke ge
beurtenissen als overiijden.
Begrijpelijk
Maar als er niets is vast
gelegd. bepaalt de rechter
wie de zeggenschap over de
kinderen krijgt. Waarschijnlijk
heeft u zelf wel gedachten
over aan wie u de zorg voor
uw kinderen zou willen toe
vertrouwen. Die wens moet
u dan vastleggen bij de
notaris. Hij adviseert u daarin
ook verder
Vraag de notaris ook juri
disch advies bij andere be
langrijke beslissingen in het
leven, zoals samenwonen,
huwelijk, de verdeling van uw
erfenis, de koop en verkoop
van een huis, de keuze van
een ondernemingsvorm, het
oprichten van een stichtingof
vereniging
De notaris is onpartijdig
Hij heeft daarom oog voor uw
belang en dat van de andere
betrokkenen, zodat onenig
heid achteraf zoveel mogelijk
wordt voorkomen.
Een kort oriënterend ge
sprek met de notaris kost u
trouwens niets. Maak dus
gerust een af
spraak Hij kan u
precies vertellen
hoe u uw zaakjes
het best kunt
regelen.
REGEL JE ZAAKJES MET DE NOTARIS
