K*roc'
liljoenenstrop
aardappeltelers
De zatheid van de ziel
bij H.J.A. Hofland
Basisbeurs beperkt tot vijf jaar
legering voelt wel voor
lektroniseh huisarrest
«NNENLAND
EeidócSoivumt
ZATERDAG 2 JUNI 1990 PAGINA 3
KLEURKOPIEËN
v.a. f 1a m~~'(ex. btw
THE PRINTER
(ADVERTENTIE)
...en toch klinkt 't als prince...
euw in Duinrell: De Play-
vek-Show waarin swing
de Duinrell-lcikkers ster-
n als Prince nadoen, een
rensecht 3D filmtheater en
spetterende Aqua Shute!
Maar natuurlijk kun je in het
Tikibad ook gewoon van de
langste overdekte water
glijbanen ter wereld af... En:
op bruisend Duinrell kun je
razend gezellig kamperen!
Doe 'ns een gezellig dagje Duinrell
...dóór kikker je van opl
y^dumrell
Voor informatie:
01751 - 14765
Irere uitkering voor
Jestaanden SLM-ramp
DA De nabestaanden van de 176
—joffers bij de SLM-vliegramp op 7
forig jaar krijgen toch de gehele ver-
ng waarom ze vroegen. Dat is moge-
joor een aanvullende bijdrage van
gulden door het Rode Kruis. In to-
s ruim 721.000 gulden voor de nabe-
itden bijeen gebracht. De benefiet-
alwedstrijd op 20 september in Rot-
shi bracht 450.000 gulden op, het Rode
rj en de Stichting Contractspelersfonds
V4 100.000 gulden en er kwam ruim
i j gulden uit giften en rente-inkom-
qAan 239 nabestaanden is inmiddels
>gemoetkoming verstrekt, die 70% be-
van het aangevraagde bedrag. Ge-
e^ld kregen ze drieduizend gulden per
don.
1
Biologische
aardbei
In Lelystad is gisteren de
eerste oogst biologische
aardbeien binnengehaald.
Dat schijnt zelfs een Euro
pese primeur te zijn. De
zogeheten Luminosa-aard-
bei komt uit het Caribisch
gebied. In 1957 smokkel
den twee matrozen stekjes
mee op het schip de Karei
Doorman. Kapitein Roos
wist ervan en hij werd later
de schoonvader van Wil
lem Veldhoven, die op de
foto trots het eerste kistje
toont. Veldhoven is be
drijfsleider bij de firma die
de aardbeien verbouwt.
foto: anp
Ordedienst winkeliers
AMSTERDAM Winkeliers op de
kop van de Nieuwendijk in Amster
dam hebben besloten zelf een orde
dienst in te stellen die verslaafden en
dealers de buurt moet uitsturen. Zij
doen dat omdat de politie naar hun
smaak niet actief genoeg optreedt te
gen deze overlast veroorzakende
groep. Bovendien zijn er plannen om
een kort geding aan te spannen tegen
de gemeente Amsterdam en de poli
tie. De winkeliers betalen ieder vijf
honderd gulden om de 'surveillance-
ploeg', zoals Van Doorn de ordedienst
liever noemt, te kunnen aanstellen.
De Amsterdamse politie betreurt het
dat ondernemers en politie nu tegen
over elkaar komen te staan in plaats
van samen te werken.
Aanslag Roermond na 100
tips nog steeds raadsel
ROERMOND Het recherchebijstands
team dat de moordaanslag op twee Au
stralische advocaten in Roermond onder
zoekt, heeft na het natrekken van meer
dan honderd tips nog steeds geen duide
lijk beeld van de daders. Eén van de drie
automobilisten die zondagavond op de
Markt in Roermond gesignaleerd waren
tijdens de aanslag heeft zich inmiddels
gemeld. Deze man heeft, aldus de politie,
niets van doen met de aanslag en hij
heeft ook weinig van de toedracht ge
zien. Dit geldt ook voor de snel wegge
rende man die nog dekking heeft ge
zocht in een portiek van een winkel. Hij
was in gezelschap van een vrouw. Bei
den hebben door de paniek en de duis
ternis weinig of niets waargenomen.
Topzeilschoener in
Amsterdamse haven te zien
AMSTERDAM De topzeilschoener 'Pride
of Baltimore" II is vandaag en morgen tus
sen twaalf en vijf uur 's middags gratis voor
het publiek in de Amsterdamse haven te be
zichtigen. De boot ligt aangemeerd bij de
Oostelijke Handelskade, op een loopafstand
van ongeveer een kwartier vanaf Centraal
Station. De Pride of Baltimore heeft een
smalle romp, sterk achteroverhellende mas
ten en een enorme hoeveelheid zeil in ver
houding tot de omvang. Daarom is het schip
zeer snel. De bezoekers kunnen vast wat
sfeer proeven voor Sail '90, het grootscheep
se zeilevenement dat van 9 tot 14 augustus
in Amsterdam wordt gehouden. De topzeil-
schoener is de varende ambassadeur van de
staat Maryland en de stad Baltimore.
getroffen door de schade die
de natuur heeft aangericht.
,,Je ziet percelen met planten
die gewoon helemaal zwart
zijn. Afgevroren. En als er dan
ook geen regen valt die het
loof weer kan laten groeien,
dan voel je je zó machteloos".
Akkerbouwer Takens in het
Groningse Meeden is één van
de getroffen boeren. Hij heeft
een kleine twintig hectare
grond met aardappelgewassen
en schat de schade op zeker
duizend gulden per hectare.
„Misschien nog veel meer. Je
hebt kans dat een aantal plan
ten helemaal niet meer terug
komt en dan is de schade niet
te overzien. Welke boer heeft
er nu nog reserves? Zoiets kun
je niet opvangen. Tegen hagel-
schade kun je je verzekeren,
maar nachtvorst kost geld".
Collega-akkerbouwers hebben
uit pure wanhoop aangekon
digd de velden om te ploegen
en gras te zaaien, maar Takens
heeft zijn hoop gericht op het
KNMI dat regen heeft voor
speld. „Maar aan een buitje
hebben we niet genoeg. Het
moet echt aanhoudend rege
nen. Daarom heb ik voor de
zekerheid alvast een optie ge
nomen op een regenmachine".
De watervoorziening in veel
delen van de veenkoloniën is
echter zo schaars dat het vaak
verboden is om de grond te
besproeien.
De droogte is niet de oorzaak
van de miljoenenstrop. Dat is
de nachtvorst van vorige
week, die met zeven graden
het Noorden van het land het
hardst heeft getroffen. Het
loof van de aardappelen vroor
dood en er viel maar geen re
gen om het opnieuw te laten
groeien. Nu heeft Takens zijn
risico gespreid door ook ande
re gewassen zoals bieten, kool
zaad en granen te verbouwen,
maar veel boeren in de veen
koloniën leven van de aardap
pelteelt.
Gp bijna de helft van alle ak
kerbouwgrond in de veenkolo
niën groeien aardappelen. Een
kwart bestaat uit suikerbieten
en twintig procent uit granen.
Deze gewassen zijn niet of
aauwelijks aangetast door de
nachtvorst en de droogte, die
volgens het KNMI helemaal
niet extreem is. Het heeft de
laatste twee weken weliswaar
niet of nauwelijks geregend,
maar er is gemiddeld nog al
tijd zestig procent neerslag ge
vallen van hetgeen normaal is
in mei. „Vorig jaar was de
zij
i
qvolg van de voorpagina)
f HAAG De nacht-
1 van afgelopen week
de aanhoudende
jgte heeft voor miljoe-
schade aangericht aan
{jappelgewassen in
ningen, Drente en
-Friesland. De land-
vmaatschappijen ver
aten dat de boeren
°ks twintig tot dertig
:Wt minder opbrengst
Li5en.
ii
lc!est", noemt de woord
eer van de Veenkoloniale
enbond de aanblik van de
rbouwgronden in Gronin-
pn Drente. Hij is net nog
het gebied gereden en is
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het kabi
net heeft gisteren over
eenstemming bereikt over
een nieuwe opzet van het
stelsel van studiefinancie
ring. Hierdoor wordt mi
nister Ritzen van onder
wijs in de gelegenheid ge
steld een gat van onge
veer 100 miljoen gulden in
zijn begroting te dichten.
Eén van de maatregelen is
dat de basisbeurs voor stu
denten wordt beperkt van
zes tot vijf jaar.
Premier Lubbers wilde giste
ren na afloop van het kabi
netsberaad geen mededelingen
doen over de inhoud van de
gemaakte afspraken. Maar uit
kringen rond het kabinet
blijkt dat het recht op studiefi
nanciering in de toekomst
wordt beperkt tot vijf jaar.
Wie na die vijf jaar niet is af
gestudeerd, krijgt nog wel enig
respijt en kan voor één of
hooguit twee jaar het hele be
drag lenen. Daarnaast zal de
hoogte van de basisbeurs vol
gend jaar worden bevroren.
Dit betekent dat studenten er
niets bijkrijgen als de prijzen
stijgen. Het normbudget (een
bedrag waarvan een student
nut# delijks moet rondkomen)
ziL v/èl meestijgen met de prij-
ien Hierdoor zullen studenten
in verhouding iets meer
moeten gaan lenen. Het gaat
hierbij om ongeveer een tien
tje per maand.
Een derde verandering die het
kabinet in het studiebeurzen-
stelsel wil aanbrengen is het
privatiseren van de rentedra
gende leningen. Eerder was
het de bedoeling dat de nieu
we studiefinanciering alleen
uit een basisbeurs en een aan
vullende lening zou gaan be
staan. De huidige aanvullende
beurs (een gift) zou daarmee
komen te vervallen. Als het
aan Ritzen ligt blijft deze ech
ter wel overeind, ook na ver
zelfstandiging van de studiele
ningen.
Ook voor het grote aantal
werkloze docenten met een
wachtgelduitekering heeft Rit
zen gisteren een oplossing aan
gedragen. Het kabinet heeft
besloten dat scholen met een
vacature eerst moeten omzien
naar een werkloze docent. Pas
als dat niet lukt, mag de school
gaan werven onder pas afge
studeerde Pabo-studenten en
leraren die van baan willen
veranderen.
Verpleging
'geen lor
opgeschoten'
(Vervolg van de voorpagina)
UTRECHT De Natio
nale Ziekenhuisraad
(NZR) en de CFO conclu
deerden dat de besprekin
gen wederom niet hebben
geleid tot maatregelen die
uizicht bieden op een op
lossing, Een woordvoerder
van de vakbond CFO zeil
,,We zijn geen lor opge
schoten".
De ziekenhuisraad zal de tekst
van de uitnodiging voor over
leg afwachten „maar kan zich
nu nauwelijks voorstellen dat
het zinvol zal zijn op deze uit
nodiging in te gaan". Volgens
de woordvoerster is er een
kans van 90 procent, dat de
uitnodiging wordt afgewezen.
De NZR benadrukte nog eens
dat er sprake is van een „zeer
ernstig arbeidsconflict dat ca
tastrofale gevolgen dreigt te
krijgen voor de kwaliteit van
de gezondheidszorg".
Bestuurder gezondheidszorg D.
Eerland-Van Vliet van de
vakbond CFO stelt vast dat
„we al tijden bezig zijn met al
les wat Lubbers vandaag als
mogelijkheden aangaf". Werk
gevers en vakbonden mogen
de knelpunten in de zorg gaan
aangeven. Volgens Eerland-
Van Vliet weten de bewinds
lieden echter al jaren precies
wat die knelpunten zijn. „We
worden nu al wekenlang zoet
gehouden met de belofte dat
we aan overleg mogen mee
doen, maar het kabinet moet
nu maar eens met iets con
creets komen. Hier hebben we
echt niets aan."
Volgende week dinsdag en
woensdag wordt op veertien
plaatsen door verpleegkundi
gen gestaakt. In een groeiend
aantal instellingen is sprake
van meerdaagse acties. In de
bejaardenoorden zijn volgende
week vooral werkonderbekin-
gen te verwachten in instellin
gen in Zuid-Holland.
Huurwaardeforfait
jaarlijks aangepast
DEN HAAG Het kabinet
wil het huurwaardeforfait (de
belasting voor huiseigenaren)
voortaan jaarlijks bijstellen.
Afhankelijk van de ontwikke
lingen op de huizenmarkt
wordt het forfait dan ver
hoogd of verlaagd. Binnenkort
zal hierover een wetsvoorstel
naar de Tweede Kamer wor
den gezonden. In een brief aan
de Kamer hebben de staatsse
cretarissen Van Amelsvoort
van financiën en Heerma van
volkshuisvesting gisteren laten
weten dat het kabinet niet wil
tornen aan de fiscale aftrek
baarheid van hypotheekrente.
meimaand drie keer zo droog.
De droogte van de afgelopen
weken is helemaal niet zo bij
zonder", zegt een woordvoer
der van het KNMI.
Uit de weinig spectaculaire
droogte leidt het Landbouw
schap in Den Haag af dat de
akkerbouwers geen schade on
dervinden van het uitblijven
van regen. „Alleen het berege
nen brengt extra kosten met
zich mee", aldus een woord
voerder. Met geen woord
wordt gesproken over de scha
de van de boeren in het Noor
den van het land. De akker
bouwers in Groningen en
Drente zijn niet verbaasd over
de Haagse onwetendheid. „Het
Landbouwschap is veel te af
standelijk. Dat zit daar maar
in Den Haag. Het veld in, dat
moeten ze!"
MONIQUE VAN DE VEN
(ADVERTENTIE)
Toeristen
Toeristen verdringen zich voor de balie van het VVV-kantoor bij
het Centraal Station in Amsterdam. Ze hopen daar alsnog een
adres te vinden waar ze tijdens de pinksterdagen kunnen slapen.
foto: anp
Vrouwenstrijd in
bestuurswereld nog
lang niet gestreden
AMSTERDAM Hoe komen
er meer vrouwen in politieke
partijen, vertegenwoordigende
lichamen, externe adviesorga-
nan, interdepartementale com
missies en ambtelijke topfunc
ties? Daarover moet de Eman-
cipatieraad de ministers D'An-
cona van welzijn en Dales van
binnenlandse zaken en staats
secretaris Ter Veld van eman
cipatiebeleid gaan adviseren.
Dat bleek vandaag uit de toe
spraak die D'Ancona in Am
sterdam hield op de Landelij
ke conferentie Vrouwen en
Politieke Strategiën van de
Stichting Burgerschapskunde.
Een interdepartementale
werkgroep is al met de voor
bereiding bezig. De Emancipa-
tieraad moet verder een ver
gelijking maken met de situa
tie van vrouwen in het buiten
land en de mogelijkheden voor
onderzoek, voorlichting en
subsidie op een rijtje zetten.
D'Ancona zei ook dat het sa
menwerkingsverband van de
politieke jongerenorganisatie,
M-50, meer subsidie zal krij
gen om de deelname van meis
jes aan te politiek te bevorde
ren en verder van alle jonge
ren die op dit gebied een ach
terstand hebben. Een beleids
notitie Jeugdparticipatiebeleid
daarover zal nog deze zomer
verschijnen, aldus D'Ancona.
iRECHT De rege-
tjspartijen CDA en
IA willen een experi-
it met elektronisch ge
doleerd huisarrest als
'xrnatief voor gevange-
étraf. Bij elketronisch
sarrest zoals dat mo-
ftteel in de Verenigde
ten wordt uitgevoerd,
m de veroordeelde een
jtband om, die zijn be
gingen registreert.
ens een door de Orde van
jocaten, de Vereniging
Rechtspraak en de uni-
jiteit van Leiden georgani-
jji symposium over dit on
derwerp toonde CDA-kamer-
lid Biesheuvel zich een uitge
sproken voorstander van een
experiment. PvdA-kamerlid
Swildens, voorzitter van de
vaste kamercommissie voor
justitie, zei „niet op voorhand
een experiment te willen af
wijzen".
Het symposium werd geopend
door staatssecretaris Kosto
(PvdA) van justitie. Hij zei be
paald ambivalent te staan te
genover het elektronisch ge
controleerd huisarrest. Ener
zijds, aldus de staatssecretaris,
is het wellicht een mogeliik-
heid de vrijheidsstraf verder
terug te dringen, anderzijds
rijst het spookbeeld van „Big
Brother is watching you", de
alomvattende staatscontrole.
Kosto herinnerde eraan dat hij
eerder niet enthousiast was
over het elektronisch gecon
troleerde huisarrest. „Dat
geldt ook nu nog. Maar ik sta
open voor argumenten die
mijn bezwaren overtuigend
zouden kunnen weerleggen".
De staatssecretaris zei dat de
mening van betrokken organi
saties, zoals van advocaten en
de reclassering van grote in
vloed zullen zijn op zijn besluit
om al dan niet tot een experi
ment over te gaan. In elk ge
val zal, zo al tot een proef
wordt overgegaan, uitdrukke
lijk aandacht moeten worden
gegeven aan de rechtspositie
van de delinquent, aldus Kos
to.
mzeG i.ziTdEpe
H6te WeSK AAW M'N
KOPTE ZEUKEA), DAT
d£ 6£A) KLEIhlTóC
MLT...
HILVERSUM Evenals
in de afgelopen twee jaren
begint de VPRO-televisie
vanaf zondag met 'Zomer
gasten', een vierdelige se
rie rechtstreekse uitzen
dingen waarin Peter van
Ingen in de studio bekenr
de Nederlanders ontvangt
in wiens leven de televisie
een grote rol heeft ge
speeld.
Voor de camera kijkt de gast
samen met de presentator naar
van te voren uitgekozen tele
visieprogramma's of fragmen
ten daarvan. Tussendoor komt
hij of zij uitvoerig aan het
woord. Niet alleen om com
mentaar te geven, maar ook
om te vertellen waarom juist
deze beelden zijn uitgekozen
en wat de kwaliteit van het
programma bepaalt.
Peter van Ingen: „Het is geen
sinecure om met een enkele
gast vier uur lang televisie te
maken. Daarom hebben we
voor dit programma mensen
gezocht die echt wat te vertel
len hebben en naar wie de kij
ker nieuwsgierig is. Daarbij is
het vooral de bedoeling dat we
nu eens een andere kant van
zo'n bekende gast laten zien.
Mensen hebben soms verras
sende visies of eigenschappen.
Zo vroegen we Hiltermann
niet naar de toestand van de
wereld, het is veel leuker om
te horen waarom hij kunst
schaatsen zo erotisch vindt. En
wie had gedacht dat Pierre
Janssen zo'n liefhebber van de
Tour de France is, dat hij al
leen daarvoor nog naar Frank
rijk trekt? Dat vooral zijn de
aardige kanten van Zomergas
ten".
H.J.A. Hofland
In tegenstelling tot de vorige
series vult 'Zomergasten' nu
de hele zondagavond, met een
enkele onderbreking voor het
pieuws van acht uur. (Voor de
programmamakers een hand
vat om tijdens de live-uitzen
ding zo nodig direct op de ac
tualiteit te kunnen insprin
gen.) Ieder programma bestaat
daarom uit twee delen, die on
afhankelijk van elkaar kun
nen worden gevolgd: korte
film-fragmenten of terugblik
ken en de laatste drie uur een
andere avondvullende verto
ning.
De journalist/publicist H.J.A.
Hofland bijt als 'Zomergast' de
spits af. De overige gasten' van
dit seizoen zijn Adelheid Roos-
en op 10 juni, Rob Scholte op
17 juni, waarna op 24 juni de
serie met Hugo wordt beëin
digt.
De 63-jarige Hofland, onder
meer werkzaam als hoofdre
dacteur, televisiecriticus, co
lumnist en correspondent in
New York, kan terugkijken op
een zeer productieve carrière.
Zo reisde hij ook als journalist
door het Oostblok en maakte
diverse televisiefilms, waaron
der de door de VPRO uitge
zonden documentaire 'Vastbe
raden, maar soepel en met
mate', met herinneringen aan
Nederland in de jaren 1938-
1948.
Als auteur kreeg Hofland
eveneens bekendheid. Zo
schreef hij onder het pseudo
niem S. Montag diverse boe
ken, evenals onder eigen naam
('Tegels en lichten') werken
werden gepubliceerd. Zijn
laatste roman 'De Alibicentra
le, een sprookje voor bedrie
gers', verscheen onlangs even
eens in de boekhandel.
Voor 'Zomergasten' heeft Hof
land een keur van opvallende
of favoriete film- en documen
tairefragmenten uitgekozen.
De kijker krijgt dan ook uit
eenlopende beelden voorge
schoteld, waarbij Hofland over
de samenhang zal vertellen.
Te zien zijn ondermeer delen
van Dear America, Letters
from Vietnam', 'The Memphis
Belle', fragmenten uit de co
medy 'Feet First', de Barend
Servet Show en 'The Third
Man' ep uit het discussiepro
gramma 'Grand Gala van het
Geweld'.
Voor het tweede deel van de
avond koos Hofland voor de
volledige vertoning van de re
cente BBC-documentaire 'Van
Moskou naar Pietushki', over
het leven en werk van de Rus
sische dichter Benedikt Yero-
feyev die twee weken geleden
plotseling op 50-jarige leeftijd
aan kanker overleed.
In de documentaire vertelt
Yerofeyev ('een groot Russisch
drinker') over zijn eni^e, sterk
autobiografische boek Moskou
op sterk water', een relaas van
een man die langs het traject
Moskou-Pietushki in de trein
het éne glas na het andere
nuttigt en daarbij over het le
ven, de mensheid en vooral
over de drank filosofeert: „Is
het menselijk leven niet een
uiterste zatheid van de ziel?
We zijn allemaal als het ware
dronken, alleen ieder op zijn
eigen wijze. De één heeft het
kotsen al achter de rug, de an
der voelt het aankomen".
De reportage schetst tevens
een onthullend beeld over de
ontluisterende situatie waarin
veel alcoholisten ('treinreizi
gers') in Rusland leven en
brengt de gang van zaken in
ontwenningsklinieken en psy
chiatrische inrichtingen, waar
in ook Yerofeyev langdurig
verbleef, opmerkelijk in de
openbaarheid.
HELMA VAN DEN BERG
inkbak
joeien staan er nog wat schaapachtig bij te kijken, maar deze supermoderne drinkbak is wel
ïlijk voor hen. De pomp die het water omhoog haalt, wordt aangedreven door met zonnecellen
aarde energie. foto: anp
