Leo Beenhakker waakt
voor overschatting
Ecidoe Sou/tont WK VOETBAL
1
Rinus Michels waarschuwt voor decadentie bij spelers
Thijs Libregts had het liever anders gezien, maar Leo Beenhakker en Rinus Michels
geven, voorlopig gedurende maximaal een maand, de toon aan bij Oranje. Beiden
hebben inmiddels hun sporen verdiend in het topvoetbal en hoewel Michels had
„beloofd" zich in Zeist alleen nog met bestuurswerk te zullen bezighouden, zal zijn
invloed op het elftal in Italië onmiskenbaar zijn. Michels en tussenpaus Leo
Beenhakker doen hun zegje over hun rol bij de KNVB en over de favorietenrol van
Oranje. „Het is oppassen geblazen", luidt beider waarschuwing.
t
Ruim vier jaar geleden
maakte een doeltreffende
kopbal van de Belg Geor
ges Grün een eind aan de
toenmalige WK-aspiraties
van het Nederlands elftal.
Dat stond toen onder lei
ding van Leo Beenhakker,
die in de slagschaduw van
technisch directeur Rinus
Michels opereerde. Oranje
ging niet naar Mexico,
Beenhakker wel riaar
(Real) Madrid. Het toen
door oud-voorzitter Ton
Harmsen van Ajax gedo
mineerde (of liever: gema
nipuleerde) sectiebestuur
wenste de falende bonds
coach niet tijdig een nieuw
contract aan te bieden.
Tegen veler verwachting in
slaagde Leo Beenhakker
bij de „Koninklijke" in
Spanje wel (drie titels in
drie jaar) en daarmee was
zijn kostje gekocht. Door
dat hij zich in de sympa
thie van bestuurder Mi
chels kon verheugen viel
de keus op hem om de
ontslagen Thijs Libregts
op te volgen en niet op Jo-
han Cruijff.
Dat de tijd alle wonden heelt,
geldt ook voor de voetballerij.
Hoewel Beenhakker de WK-
race in 1986 dus niet haalde,
zit hij nu wel hoog op het
Oranje paard. Maar ook de
zoon van een arbeider uit de
Rotterdamse wijk Charlois, die
het bekende verhaal „van
krantenjongen tot miljonair"
van een eigen interpretatie
voorzag, realiseert zich dat
roem betrekkelijk is. Zowel
voor hem persoonlijk als voor
het Nederlandse team. „-De
kwaliteiten zijn aanwezig om
straks goed te eindigen", zegt
Beenhakker. „Maar dan moet
iedereen op een hoog niveau
spelen, de zaak moet worden
gebundeld tot een hecht col
lectief en dan moeten er ook
nog extra krachten vrijkomen.
Met de Europese titel kunnen
we niets meer doen. Sterker,
door die titel zijn we de te
kloppen ploeg geworden".
„De laatste twee jaar hebben
we te veel in een roes geleefd.
Ik heb niets aan het verleden.
Ik leef in het heden en kijk
naar de toekomst. Dat is een
betere benadering. Zo'n Euro
pese titel is leuk voor de boe
kenkast. Het kampioenschap
van Ajax, ook zo iets. Dat
hangt wat mij betreft louter als
een vaantje aan de muur. Ik
heb daar niets meer aan. Het
vormt evenmin als de Europe
se titel een garantie dat het in
Italië goed zal gaan".
Volwassen
Het zijn volwassen teksten van
een voetbaltrainer, die inmid
dels het klappen van de zweep
kent. Dat was twintig jaar gele
den wel anders. Nadat de toen
26-jarige Rotterdammer bij SC
Veendam zijn entree in de be
taald-voetbalwereld had ge
maakt was hij na een verblijf
bij SC Cambuur bij Go Ahead
Eagles aan de slag gegaan.
Naast de nadrukkelijke wens
om te slagen als oefenmeester,
aan welke opdracht hij gestalte
gaf via een dank zij een beurs
gevolgde ClOS-opleiding en
een trainerscursus onder
Georg Kessler, had hij in die
tijd één grote behoefte: een
goed gesprek met Rinus Mi
chels, in die jaren steeds meer
furore makend als technische
baas bij het naar de wereldtop
reikende Ajax. Zelf zag de be
ginnende Beenhakker geen
kans om een ontmoeting met
de gearriveerde Michels te ar
rangeren, dat deed een tus
senpersoon. Vanaf dat mo
ment heeft het geklikt tussen
de twee. „Het was altijd een
droom van me om met Michels
samen te werken", verklaarde
Beenhakker eens. Dat gebeur
de in 1984 toen een coup van
een aantal Nederlandse trai
ners (inclusief óók Libregts) tot
gevolg had dat Kees Rijvers
als bondscoach moest vertrek
ken. En ditmaal ging dat weer
zo. De ironie wilde dat ditmaal
Libregts het slachtoffer werd,
zij het van een spelerscoup.
Beenhakkers
De huidige interim-bondscoach
werd ooit in een televisie-inter
view door zijn „werkvriend"
Michels hardnekkig aangeduid
als Beenhakkers, hetgeen
sterk leek op een doelbewuste
poging hem net als Cruijff
(„Aankomend trainer") even
neer te zetten. Leo Beenhak
ker gaat niet gebukt onder die
typering. Evenmin als hij zich
nog druk zegt te maken over
de behandeling door Harmsen
en Cruijff. Toen Beenhakker
trainer was bij Ajax weigerde
de huidige teamchef van Bar
celona bij een duel met FC
Twente op de bank te komen
zitten. Maar Cruijffs afdalen
vanaf de tribune en diens
openbare schrobbering van
Beenhakker kreeg vervolgens
wel veel publiciteit. „Ik had
hem toen een hoek moeten ge
ven", verklaarde Beenhakker
later. „Voor het oog van heel
televisiekijkend Nederland. Dat
ik dat niet toen niet heb ge
daan, daar heb ik nog spijt
van. Voor het overige heb ik
een prima relatie met Cruijff.
We kunnen heel gezellig over
voetbal praten. Maar er is één
probleem: we kunnen absoluut
niet samenwerken". Een situa
tie, die zich waarschijnlijk ook
nooit meer zal voordoen nu
niet alleen Cruijff de status van
toptrainer heeft bereikt, maar
Beenhakker diens evenknie
kan worden genoemd. Die zich'
tevens kan verheugen in de
steun en sympathie van de
man, die Oranje naar het
grootste succes uit de historie,
de Europese titel, leidde.
Voortborduren
Het wekt dan ook geen ver
wondering dat Leo Beenhakker
wil voortborduren op de for
mule van het EK '88. „Die zal
de leidraad zijn", verklaart de
interim-coach voor de hand
liggend. „Maar bepalend daar
voor zal zijn de vraag of Gullit
goed kan meedoen. De taktiek
staat of valt met de aanwezig
heid van een optimaal fitte
Gullit. Maar zijn aantreden be
paalt natuurlijk niet alleen of
we een succesvol toernooi
kunnen afwerken. Dat wordt
ook bepaald door het collec
tief. Romario kan alleen goed
spelen als héél PSV goed
draait. Voor Maradona geldt
hetzelfde bij Napoli".
Voor Leo Beenhakker betekent
het feit dat hij de voorbije en
komende weken betrokken is
bij Oranje naast de bekende
sportieve uitdaging bij een
eventueel succes ook een niet
geringe belasting. Vorig jaar
Leo Beenhakker.
keerde hij slechts een paar da
gen voor het begin van de trai
ning bij Ajax terug uit Madrid.
Dat betekende geen vakantie
voor de Rotterdammer, die van
zichzelf zegt dat hij niet sterk
maar wel taai is. Dreigt geen
overbelasting? „Ik moet op
passen", waarschuwt Been
hakker zichzelf.
Extra week
Ajax heeft hem al wel een ex
tra week vakantie in het voor
uitzicht gesteld als Nederland
eventueel op 8 juli de finale
moet spelen en zijn eigenlijke
werkgever een paar dagen la
ter al weer met de voorberei
ding op het volgende seizoen
begint. Voor Beenhakker is dat
probleem even van later zorg.
Hij richt zich nu slechts op dat
gene, waar heel voetbalmin-
nend Nederland deze dagen
op is gefixeerd: het WK.
Dat de voorbereiding van
Oranje ook ditmaal niet vlek
keloos verliep, geblesseerden
aan het begin van het trai
ningskamp in Zeist, de late en
tree van de Milanezen, is zoals
Beenhakker eerder verklaarde
een voor- noch nadeel. De ver
antwoordelijke man verwijst
naar de aanloop naar het EK
van twee jaar geleden. „Toen
stond de ploeg er ook pas na
de eerste wedstrijd", herinnert
Beenhakker zich. Om toch nog
even te verwijzen naar andere
factoren. „Niet om me in te
dekken", besluit hij, maar ik
verwijs toch even naar het feit
dat andere landen langer zijn
bezig geweest met hun voor
bereiding. Dat heeft voordelen.
Eén ding is echter duidelijk:
voor een hoog verwachtings
patroon is absoluut geen aan
leiding. Onze reputatie staat
op het spel, evenals de mijne.
Maar over dat laatste maak ik
me absoluut niet druk. Of dat
een gevolg is van een grotere
rijpheid? Ik ben nu 47 en vier
jaar ouder. Drie jaar in Madrid
hebben wat betreft wel een
louterende werking gehad".
Dat Rinus Michels diens
reputatie niet is komen
aanwaaien blijkt uit een
column die hij in 1969 voor
de Haagse Post schreef.
Na een vijftal jaren eerder
bij Ajax zijn entree te heb
ben gemaakt in het betaal
de voetbal en net tegen
AC Milan de Europa Cupfi
nale te hebben verloren
schreef hij al de gedenk
waardige woorden: „De
meeste spelers bleken
toch geen echte profs. Na
de successen konden ze
het niet opbrengen om
scherp te blijven. Je mag
wel zeggen dat na de top
tijd een proces van deca
dentie volgde".
Deze stelling van Rinus Mi
chels, inmiddels zoals bekend
bestuurslid technische zaken
en als zodanig uiteraard ook
straks in Italië aanwezig, blijkt
„eeuwigheidswaarde" te heb
ben gekregen. Viel de morele
schade bij de voetballers die in
1974 verrassend de finale van
het toernooi om de wereldtitel
hadden bereikt nogal mee, vier
jaar later was daarvan veel
méér sprake. Opnieuw haalde
Oranje de eindstrijd. Maar de
decadentie sloeg na deze her
haling wel toe, met name bij
spelers van de tweede garni
tuur als Brands en Poortvliet.
Die kregen prompt sterallures
en het duurde geruime tijd
voor bij hen, maar ook bij an
deren de scherpte terug was.
Twee jaar geleden bereikte het
Nederlands elftal opnieuw een
hoogtepunt met het veroveren
van de Europese titel. Na de
lichting '74 en '78 was een
nieuwe categorie topspelers
opgestaan: Gullit, Van Basten,
Rijkaard, Koeman. Maar dit
maal lijkt de op succes vaak
volgende verzadiging, de deca
dentie van Michels, uit te blij
ven. Het besef voor het eerst,
en mogelijk tevens voor het
laatst het allerhoogste in de
voetbalwereld te kunnen berei
ken, lijkt een voldoende stimu
lans om de motivatie op.peil te
brengen.
Kandidaat
Wordt Nederland nu ook we
reldkampioen? Voor Rinus Mi
chels, de „geestelijke vader
van de Europese titel" is dat
geen uitgemaakte zaak. „Laat
Rinus Michels als gevierd man na het EK'88.
Nederland zich eerst maar
eens kandidaat stellen voor de
wereldbeker", is zijn wat cryp
tische verklaring. Michels be
doelt: eerst Egypte, Engeland
en Ierland uitschakelen en dan
kunnen we verder zien.
Rinus Michels volgt het „ge
beuren" rond Oranje sinds bij
na een jaar vanuit de coulis
sen. Die rol bevalt hem. Hij
heeft zich na zijn aandacht
trekkende ontslag bij Bayer
Leverkusen, zijn laatste club,
naar de achtergrond kunnen
manoeuvreren. Maar Michels
kennende is die positiekeuze
slechts een dekmantel, want
achter de schermen heeft de
62-jarige Amsterdammer nog
altijd een stevige vinger in de
pap. Hij had de hand in het
vertrek van Libregts en om
armde zijn „werkvriend" Leo
Beenhakker met meer dan ge
middeld enthousiasme als inte
rim-bondscoach. „Voor mezelf
had ik al veel eerder besloten
niet meer op de bank te gaan
zitten", kijkt Michels terug. „Ik
had geen zin meer in dat rand-
gebeuren. Of ik nooit meer er
gens actief word? Zeg nooit
nooit in de voetballerij. Maar
laat ik dit zeggen: mijn eerste
prioriteit heeft het niet meer".
Echte bobo
Rinus Michels bevalt de rol van
de official, hoewel hij toegeeft
zich waarschijnlijk nooit een
echte bobo te zullen voelen.
„De mensen die in besturen
zitten, hebben hun lauweren
elders al verdiend", zegt hij.
„Ik kom uit de voetbalpraktijk.
Daarom kost het me nu nog
steeds moeite om te worden
geconfronteerd met vergade
ringen, waarin na lang wikken
en wegen en lang discussiëren
nog geen beslissing wordt ge
nomen. Maar met wederzijds
respect kom je al een heel
eind. Ik zal deze functie nor
maal gesproken drie jaar ver
vullen. Voor die periode ben ik
benoemd tenslotte. Maar ook
hierbij geldt: zeg nooit nooit".
De post in het sectiebestuur is
dus nog steeds niet Michels'
grootste ambitie, maar de naar
verluidt als enige met meer
dan een onkostenvergoeding
acterende bestuurder beseft
dat zijn functie ook voordelen
biedt. De nog steeds in bin
nen- en buitenland aanzien ge
nietende oud-bondscoach kan
zich er bijvoorbeeld mee in het
internationale circuit blijven
bewegen. En waarom zou Mi
chels een uitzondering zijn in
het legertje officials, dat best
kan genieten van een leuk reis
je en een aardig wijsje.
„Toch was ik liever ergens
technisch adviseur geworden",
stelt Michels, die niet onder
stoelen of banken steekt in
middels een broertje dood te
hebben aan publicitaire plicht
plegingen; hij zou ze het liefst
helemaal ontlopen, maar laat
zich desondanks nog wel eens
strikken, zoals nu in Zagreb.
„Ik had vorig jaar naar Feye-
noord gewild, maar Kraay wil
de me niet. Jammer, maar
daarom kwam het mij toch ver
rassende verzoek om lid te
worden van het sectiebestuur
me toch eigenlijk wel goed
uit". In 1987 had Michels voor
een soortgelijke functie bij
PSV al zijn voelhorens uitge
stoken, maar een te hoge af
koopsom van de KNVB gooide
roet in het eten.
Zonder werk
Nadat Rinus Michels na zijn
weinig succesvol verlopende
uitstapje naar de Bundesliga,
FC Köln en Bayer Leverkusen,
vorig jaar zonder werk kwam
te zitten dacht hij aan zijn an
dere hobbies. „Ik heb genoeg
van het randgebeuren", had hij
in die tijd verklaard, om er via
een column in een landelijk
ochtendblad („Ik moet toch
eten"), lezingen, presentaties
en dergelijke toch weer in ver
zeild te raken. Maar niemand
is flexibeler als het er op aan
komt dan een voetbaltrainer
en zeker de succesman, die
zich in de jungle al diverse ke
ren als een ongeknakte bloem
oprichtte na een storm. Triom
fen bij Ajax werden gevolgd
door tegenvallers bij Barcelona
tot Cruijff arriveerde. Ontslag
in Keulen was de voorbode
van de Europese titel in dat
zelfde land. Dat zijn opmerking
dat hij nooit meer ergens op
de bank zal gaan zitten geen
eeuwigheidswaarde behoeft te
hebben blijkt al uit zijn volgen
de stelling: „Zo onaantrekkelijk
is het voetbalwereldje voor mij
nu ook weer niet".
Zijn loopbaan als trainer heeft
Rinus Michels naast een nu
nauwelijks meer te beschadi
gen reputatie ook maatschap
pelijke voorspoed gebracht.
Waaraan het feit dat een half
jaar na de EK-finale van '88 in
München de Spaanse fiscus
een achterstallige betaling van
twee ton verrekende met de
openbare verkoping van zijn
huis in Barcelona nauwelijks
afbreuk deed.
Evenmin als de aanval van
Marco van Basten twee maan
den geleden. Michels eiste en
kreeg excuses van de vedette
van AC Milan, hetgeen in de
voetbalwereld overigens net
zo'n loos gebaar is als een
contract in deze branche. Ook
dat weet Rinus Michels, die
zich echter als geen ander rea
liseert dat de speler die hij
twee jaar geleden aanvankelijk
uit zijn EK-ploeg hield nu voor
Oranje van onschatbare bete
kenis kan zijn. En de glans van
een eventuele wereldtitel
straalt ook af op de bobo's.
Zeker diegene die technische
zaken in zijn portefeuille heeft.
Het eerste boek van Rinus Mi
chels, over het WK, staat dan
ook al op stapel.
Markante data
uit historie
van de KNVB
1889, 8 december: Pim Muiier
sticht de Nederlandse Voetbal
en Athletiekbond.
1899, 7 mei: RAP verslaat
HW met 1-0 (n.v.) in Haarlem
in de eerste bekerfinale.
1905, 30 aprii: Het Nederlands
elftal speelt zijn eerste Inter
land. tegen België. In Antwer
pen wint Oranje met Bok de
Korver als vedette met 4-1.
1908: Oranje behaalt bij de
Olympische Spelen in Londen
de bronzen medaille.
1921: Naam wordt ingekort tot
Nederlandsche Voetbalbond.
1929: De bond krijgt het predi
kaat Koninklijk.
1940, 1 augustus: In Den Haag
worden diverse bonden sa
mengevoegd.
1947, 25 april: Hendrik Johan
nes Cruijff wordt geboren.
1949: Faas Wilkes vertrekt als
eerste Nederlander naar een
buitenlandse profclub (Inter-
nazionale).
1953, 12 maart: Een uit in het
buitenland spelende Neder
landse profs bestaand Oranje
wint in In Parijs met 2-1 van
Frankrijk. De opbrengst van
duel was voor de slachtoffers
van de watersnoodramp.
1953, 20 december: Oprich
ting van de „wilde" Neder
landsche Beroeps Voetbal-
1954, 12 april: Pim Muiier
overlijdt.
1954, december: Invoering
betaald voetbal in Nederland.
1955: Willem II eerste betaalde
kampioen van Nederland.
1957, 22 oktober: Bok de Kor
ver overlijdt.
1964, 15 november: Johan
Cruijff debuteert in Ajax 1.
1969, 28 mei: Ajax verliest in
Madrid de finale van de strijd
om de Europese beker voor
landskampioenen tegen AC
Milan, 4-1.
1970, 6 mei: Feyenoord wint
als eerste Nederlandse club
de Europese beker voor
landskampioenen, door In Mi
laan Celtic, na verlenging, te
verslaan (2-1).
1970, 26 augustus: Feyenoord
speelt in Argentinië in de eer
ste wedstrijd in de strijd om
de wereldbeker voor club
teams gelijk tegen Estudian-
tes, 2-2.
1970, 9 september: Feye
noord wint als eerste Neder
landse ploeg de wereldbeker
voor clubteams door in Rot
terdam met 1-0 van Estudian-
tes te winnen.
1971, 2 juni: Ajax wint de Eu
ropese beker voor landskam
pioenen, door in Londen te
winnen van Panathlnaikos.
1971: Johan Cruijff (Ajax)
wordt gekozen tot Europees
voetballer van het jaar.
1972, 31 mei: Ajax wint. voor
de tweede achtereenvolgende
keer. de finale van het toer
nooi om de Europese beker
voor landskampioenen. In de
finale, te Rotterdam, wordt In-
ter Milan verslagen, 2-0.
1972, 6 september: Ajax
speelt in de strijd om dc we
reldbeker voor clubteams te
gen Independiente de eerste
wedstrijd van de finale gelijk,
1-1.
1972, 28 september: Ajax wint
de wereldbeker voor club
teams door in Amsterdam, in
de tweede wedstrijd. Indepen
diente te verslaan, 3-0.
1973, 30 mei: Ajax wint de Eu
ropa Cup I voor de derde ach
tereenvolgende keer. In Bel
grado wordt Juventus versla
gen, 1-0.
1973: Johan Cruijff (Barcelona)
wordt gekozen tot Europees
voetballer van het jaar.
1973, 24 januari: Ajax wint de
Super Cup door in Amster
dam Glasgow Rangers te ver
slaan, 3-2. Het eerste duel in
Schotland was in een 3-1
overwinning voor de Amster
dammers geïndigd.
1973, 18 november: Het Ne
derlands elftal kwalificeert
zich voor het eerst in de ge
schiedenis voor het toernooi
om het wereldkampioenschap,
door in Amsterdam België in
bedwang te houden. 0-0.
1974, 7 juli: Het Nederlands
elftal verliest in München de
finale van het toernooi om het
wereldkampioenschap van de
Bondsrepubliek, 2-1.
1974: Johan Cruijff (Barcelona)
wordt gekozen tot Europees
voetballer van het jaar.
1974, 16 januari: Ajax wint de
Super Cup door In Amster
dam AC Milan met 6-0 te ver
slaan. De eerste wedstrijd was
door de Italianen gewonnen,
1-0.
1978, 26 april: PSV speelt in
Frankrijk de eerste wedstrijd
van de finale om de UEFA-be-
ker tegen Bastia gelijk, 0-0.
1978, 9 mei: PSV wint de
UEFA-beker door In Eindho
ven Bastia, in de tweede wed
strijd, te verslaan, 3-0.
1978, 25 juni: Nederland ver
liest, na verlenging, in Buenos
Aires de finale van de strijd
om het wereldkampioenschap,
1-3. Na de officiële speeltijd
was de stand 1-1.
1985, 2 december Abe Len
stra overlijdt.
.1987, 13 mei: Ajax wint In
Athene de Europa Cup voor
bekerwinnaars door In de fi
nale LOK Leipzig te verslaan,
Stuttgart het toernooi om de
Europese beker voor lands
kampioenen door Benflca na
strafschoppen te verslaan. De
wedstrijd was in 0-0 geëin
digd.
1988: Marco van Basten (AC
Milan) wordt gekozen tot Eu
ropees voetballer van het jaar.
1988, 11 december: PSV ver
liest in Tokyo na strafschop
pen de strijd om de wereldbe
ker tegen Nacional (Uru). Na
90 minuten was de stand 1-1,
na verlenging 2-2.
1988, 15 |unl: Nederland wint
het toernooi om het Europees
kampioenschap door in Mün
chen de finale te winnen van
de Sovjetunie, 2-0.
1989, 7 juni: Bij een vliegramp
In Paramaribo komen veel In
de Nederlandse competitie
spelende Surinaamse voetbal
lers om het leven.
