Genetische therapie
kan toelaatbaar zijn
£cidóc Qowia/nt
brieven van lezer
Geestelijke raad uit VS voor Russische tv-kijkers
kerk
wereld
Pinksterdienst voor eenheid
Klokken luiden in
Zürich uit protest
tegen benoeming
beroepingen
Is de duivel een goddelijke gave
Ceidóc0ouwrit
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
QeidóaOowvant
1
VRIJDAG 1 JUNI 1990 PAGINA
WASHINGTON Sovjet
burgers die onzeker zijn over
de grote veranderingen die
zich in hun land voltrekken
krijgen vanaf nu een hart on
der de riem gestoken door een
heuse Amerikaanse televisie
dominee. Robert Schuller, op
richter van het in de VS po
pulaire „Hour of Power"
(Uurtje Kracht) is door de
Sovjet-staatstelevisie uitgeno
digd een maandelijks pro
gramma te maken dat zal
worden uitgezonden in de
Sovjetunie en Oost-Europa.
Een uitzending die Schuller
op Eerste Kerstdag voor de
Sovjet-televisie heeft ver
zorgd is ingeslagen als een
bom. Volgens de staatscom
missie voor radio en televisie
(Gostelradio) is de manier
waarop Schuller zijn kijkers
benadert geknipt voor de situ
atie waarin veel Sovjet-bur
gers zich momenteel bevin
den. „Ze hebben gezegd dat zij
een religie nodig hebben die
bovenal praktisch is en hun
helpt met de problemen van
het dagelijks leven. Dat is al
tijd de kern geweest van mijn
optreden als dominee", zegt
Schuller De Hour of Power-
uitzendingen vormen een
mengsel van positivistische
theologie en alledaagse psy
chologie. Afgelopen zondag
heeft Schuller voor de Sovjet-
tv een programma gemaakt
ter gelegenheid van de top in
Washington. Het begon met
een uitleg van Gorbatsjov
over de nieuwe economische
maatregelen, gevolgd door
commentaar van Bush. Ten
slotte verscheen Schuller, die
de door gebrek, armoede en
werkloosheid belaagde Sovjet
burgers voorhield dat „taaie
maatregelen nooit eeuwig du
ren, maar taaie mensen wel".
Naast de praatjes van Schuller
zal in de programma's aan
dacht worden besteed aan de
eigen Sovjet-filosofen, -psy
chologen en religieuze leiders.
De ene helft van de
wereld kan de genoegens
van de andere helft niet
begrijpen.
Jane Austen
Wereldtop
van christen
democraten
BRUSSEL De Christen-de
mocratische Internationale
(CDI) houdt eind van deze
maand (30 juni) voor het eerst
een conferentie in Oost-Euro
pa, in de Hongaarse hoofdstad
Budapest. Aan de 'top' zullen
christen-democratische lei
ders uit de hele wereld deel
nemen. Premier Lubbers, de
Westduitse bondskanselier
Helmut Kohl de Belgische
eerste-minister Wilfried Mar
tens en hun Italiaanse collega
Giulio Andreotti hebben hun
komst toegezegd. Uit Oost-Eu
ropa komen de voorzitters
van de christen-democrati
sche partijen in Litouwen en
Estland, en hun collega's uit
Tsjechoslowakije en Honga
rije. De CDI heeft ook DDR-
premier Lothar de Maizière
uitgenodigd. De keus als ver
gaderplaats is op Budapest ge
vallen, omdat daar binnen
kort de christen-democraat
(Jozsef Antall) de regering
gaat leiden.
Priesterwijding
in Rotterdam
ROTTERDAM De diakens
Frans de Haas en Bertus Wes-
sel worden morgen in de ka
thedrale kerk van de H.H.
Laurentius en Elisabeth tot
priester gewijd door bisschop
R. Th. Bar. Frans de Haas (46)
afkomstig uit Eindhoven-
werkte aanvankelijk elf jaar
in het basisonderwijs en ging
vervolgens theologie studeren
in Rolduc en Tilburg. Daarna
vervulde hij verschillende
pastorale functies. Na zijn dia
kenwijding september vorig
jaar kwam hij te werken in de
St. Jeroen-parochie in Noord-
wijk-Binnen waar hij na zijn
priesterwijding zal blijven.
Bertus G. Wessel (31), afkom
stig uit Coevorden, was amb
tenaar op het ministerie van
buitenlandse zaken in Den
Haag. Hij volgde de priestero
pleiding te Bovendonk bij
Breda. Hij was stagiair in de
Benedictusparochie in Rijs
wijk en na zijn diakenwijding
vorig jaar werkzaam in de H.
Hartparochie in Den Haag.
Hij wordt na zijn priesterwij
ding werkzaam in drie Haag
se parochies, de H. Jozef, de
H. Martha en de H. Hartparo
chie.
HAARLEMSE BISSCHOP BOMERS:
LEIDEN Genetische
therapie is aanvaardbaar
als daarmee het levensge
luk van de mens bevor
derd wordt. Dit stelde de
Haarlemse bisschop H.
Bomers gisteren tijdens
een studentendebat in
Leiden over de stelling:
genetische manipulatie
maakt mensen beter. De
bisschop was gevraagd in
het debat als opponent op
te-treden van de Amster
damse hoogleraar in de
biochemie Retél die de
stelling met een zeker
voorbehoud onder
schreef.
De Haarlemse bisschop deed
uitkomen dat hij verbetering
van de mens een alleszins te
prijzen doelstelling achtte
maar vroeg zich af of deze be
reikbaar was met behulp van
genetische manipulatie. In dat
verband leek het hem correc
ter te spreken over genetisch
sleutelen omdat manipulatie
de suggestie oproept dat men
sen dingen naar hun hand
zetten met voorbijgaan van
recht en billijkheid, iets dat
hij bij voorbaat afwees.
Overigens stelde de bisschop
in een genuanceerd betoog
meer vragen over genetische
manipulatie dan hij zekerhe
den debiteerde. Hij meende
dat het vooral zaak was de
discussie over deze zaken zo
breed mogelijk te voeren. Wel
wees hij genetische manipula
tie die gericht is op verande
ring van erfelijkheidscellen
categorisch van de hand
evenals reageerbuisbevruch
ting „omdat deze in strijd is
met de menselijke wijze van
voorplanting".
De Amsterdamse hoogleraar
aan de Vrije universiteit Retél
stelde in een pleidooi vóór ge
netische manipulatie dat deze
in feite zo oud is als de cul
tuurmens. Dieren en gewas
sen zijn in een langdurige ont
wikkeling gericht geworden
op behoeften van de mens.
Het DN A-onderzoek op grond
waarvan genetische manipu
latie mogelijk is bij plant, dier
en mens kan inmiddels wijzen
op indrukwekkende resulta
ten die voor weinig betwisting
vatbaar zijn, aldus Retél. Het
problematische van geneti
sche manipulatie zit voor Re-
tel echter veel meer in de
maatschappij die zich laat lei
den door materialistische,
technologische en economi
sche principes. Hij meende
niettemin dat het weinig zin
Mgr. H. Bomers
heeft dingen te verbieden die
in principe vanuit weten
schappelijk standpunt haal
baar zijn. Hij zei te vertrou
wen op de politiek als de in
stantie die voor normen en
grenzen zou moeten zorgen.
Een student lanceerde de ge
dachte dat het wellicht aan te
bevelen zou zijn een soort
non-proliferatie verdrag op te
stellen dat de deelnemende
landen verplicht alleen dan
tot uitwisseling van geneti
sche kennis over te gaan als
daarop de nodige controle
mogelijk is.
Bisschop Bomers werd ge
vraagd of genetische manipu
latie toch ook niet de moge
lijkheid bood het religieuze
peil van mensen te verbete
ren. De bisschop antwoordde
lachend dat dat misschien het
beste mogelijk was door het
„gezond verstand" met behulp
van genetische manipulatie te
verbeteren.
DELFT Voor de vier
de achtereenvolgende
keer heeft in Delft een
speciale Pinksterdienst
plaats waaraan mensen
uit verschillende kerken
deelnemen om te bidden
voor de eenheid. Zowel
pastores als dominees uit
Delft hebben hun mede
werking toegezegd.
De dienst heeft dit jaar plaats
op eerste Pinksterdag om acht
uur in de Oude Kerk. Het
aantal mensen dat de dienst
bijwoont stijgt volgens de or
ganisatoren van jaar tot jaar.
Vorig jaar waren er om
streeks zeshonderd mensen.
Vandaar dat dit jaar gebruik
gemaakt wordt van de Oude
Kerk. Woordvoerders Jan
Bentvelsen en Catherine Pro
vence van de Delftse werk
groep Bidden om de eenheid
die de dienst heeft voorbe
reid, willen bereiken dat de
eenheid „waarom Jezus op
het eind van zijn leven heeft
gebeden - 'zijn geestelijk tes
tament' - in deze tijd van gro
te verwarring nu eindelijk
wordt gerealiseerd. Jan Ben
tvelsen: „Eenheid kan niet al
leen ontstaan door het voeren
van discussies en het uitwisse
len van argumenten. Wij
moeten op de eerste plaats
streven naar eenheid in geest
en liefde. Hoe verschillend je
ook denkt, in dat opzicht
moeten wij ons een kunnen
voelen als we geloven in Je-
Bentvelsen, die actief is in de
charismatische beweging
meent, dat het de hoogmoed is
- „de meest diepe zonde waar
alle andere zonden vandaan
komen" die christenen weer
houdt aan die eenheid te wer
ken. Daarom vindt hij het no
dig dat mensen zich veroot
moedigen en schuld belijden.
De twee willen geen oordeel
uitspreken over oecumenische
experimenten elders zoals in
(de Enschedese Helmershoek.
„De structuren komen op de
tweede plaats, zijn van later
zorg. Er zijn nog zoveel ande
re mogelijheden om de een
heid tussen christenen gestal
te te geven. Wij moeten eerst
onze relatie met God in orde
brengen. Die is ook van het
meest essentiële belang om
mensen in hun dagelijks le
ven tot bloei te brengen. Wij
leven pas echt als we leven
door de Geest die met Pink
steren is gezonden. Want
waar die ontbreekt is er, aldus
Bentvelsen, geen kiemkracht.
„De Geest is een stuwkracht
die in ieder mens kan werken
en daarom moeten wij met
Pinksteren nadrukkelijk vra
gen om die Geest. Christus
zei: Als jullie vragen om de
Geest, zal ik hem sturen".
Bentvelsen: „In het dagelijks
leven van zoveel mensen is er
ondanks alle welvaart zoveel
verkramping. Dat komt om
dat het essentiële in hun le
ven ontbreekt: liefde ontvan
gen en liefde geven. Daarvoor
is het nodig dat zij gevoed
worden vanuit de Geest die
eenheid schept en levend
maakt".
CHUR In het Zwitser
se bisdom Chur is woe
dend gereageerd op de
benoeming van de behou
dende vicaris Christoph
Casetti tot vicaris-gene
raal voor het kanton Zü
rich. Casetti, die als Opus
Dei-man geldt, volgt de
gematigde Gebhart Matt
op, die vorige week werd
ontslagen door de nieuwe
bisschop van Chur, mgr.
Wolfgang Haas.
De dekens van Zürich hebben
na een spoedzitting mgr. Haas
opgeroepen zo snel mogelijk
af te treden. Zij lieten afgelo
pen zondag vier uur lang de
klokken luiden uit protest te
gen de benoeming. Het is vol
gens hen „in feite onmoge
lijk" dat de conservatieve en
contactarme Haas het bisdom
tot heil van de rooms-katho-
lieke gelovigen kan leiden.
De bisschoppenconferentie
moet er bij paus Johannes
Paulus II op aandringen dat
deze van zijn benoeming af
ziet, aldus de dekens. De paus
had vorige week Haas tot bis
schop benoemd.
„De benoeming van Haas was
de eerste klap, het ontslag van
Matt de tweede en de benoe
ming van Casetti de derde,"
aldus dekaan Guido auf der
Mauer van Albis. Bisschop
Haas heeft nu „alle porcelein
kapot geslagen die er te vin
den was. Van dialoog is geen
enkele sprake," aldus Auf der
Mauer, die zichzelf als conser
vatief beschouwt. Maar ook
voor hem was nu de maat vol.
In de parochies en bij de gees
telijken van het kanton Zü
rich heersen nu woede en
verontrusting.
Het vicariaat in Zürich heeft
„geschokt" gereageerd op de
wijze waarop de benoeming
van Casetti bekend werd.
Dinsdagavond had hij die in
een rechtstreekse tv-uitzen-
ding zelf al aangekondigd,
woensdagmiddag werd de be
noeming officieel bekend ge
maakt. Secretaris Franz Her-
ger voorziet dat de opvattin
gen zo ver uiteenlopen dat
sommige medewerkers maar
beter naar een andere baan
kunnen uitkijken.
De Raad van Kerken in het
kanton Zürich heeft voorge
steld dat alle kerken op Pink
sterzondag van drie uur tot
kwart over drie de klokken
luiden uit solidariteit met de
diep bedroefde rooms-katho-
lieke medegelovigen.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen door de Generale Synode
tot predikant voor buitengewone
werkzaamheden (geestelijk verzor
ger in het Huis van Bewaring De
Koepel te Arnhem); mw. drs. E.A.A.
de Jongh, kandidaat te Amsterdam;
te Aalten (toez.) mw.A.J. Yntema te
Barchem.
Bedankt voor Wezep P.J. den Ad-
mirant te Kampen -
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Arnhem drs.c J. Hoek
stra te Rotterdam-Lombardijen; te
Heerhugowaard drs. G. van Reeu-
wijk te Berlikum.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt Aangenomen naar Amster-
dam-C K. van den Geest te Alblas-
serdam en Nieuw Lekkerland, die
bedankte voor Noordbergum.
Gereformeerde Gemeenten
Beroepen te Apeldoorn, te Klaas
waal en te Krimpen aan den IJssel
C. Sonnevelt, I I. zendingspred. te
Nigeria, wonende te 's-Gravenzan-
UTRECHT Er gingen
nogal forse beweringen
door de kerkzaal van de
Christelijke Gereformeer
de Kerk in Utrecht, gis
teravond. Bijvoorbeeld
deze: 'De grote verleiding
van onze tijd is de duivel
te houden voor de engel
des lichts'.
Er klonken ook vragen: 'Is de
techniek in onze samenleving
mits goed gehanteerd
zegen of is ze altijd een
vloek?' De christelijke studen
tenvereniging CSFR had in
Utrecht een discussieavond
belegd over 'wetenschap en
techniek' en had daarvoor
twee sprekers met toch wel
erg verschillende visies uitge
nodigd: de hoogleraar refor
matorische wijsbegeerte en
politicus (RPF, Eerste Kamer)
dr. ir. E. Schuurman en de
Hattemse hervormde emeri
tus-predikant en cultuurfilo
soof dr. F. de Graaff.
Beiden hebben op het punt
van wetenschap en techniek
een uitgesproken standpunt.
Bij Schuurman is het tref
woord technicisme. Daarmee
doelt hij op het feit dat de
techniek de bijna alles bepa
lende factor is geworden in de
hedendaagse samenleving; als
het ware het zingevend per
spectief is geworden. Alleen
het levende geloof in God kan
een mens behoeden om voor
de afgod van de techniek te
vallen. Dat geloof kan er ook
voor zorgen dat de techniek
een 'zegen' wordt voor men
sen. De techniek die leidt tot
bijvoorbeeld een gehoorappa
raat is dienstbaar aan mensen
en als zodanig verwijst ze
naar God. Mensen worden ge
roepen ook in wetenschap en
techniek God te dienen. In
techniek kan iets legitiems
zitten, namelijk als ze instru
ment is tot ontsluiting van de
schepping.
Nihilisme
Voor De Graaff is de techniek
een uitdrukking van de ver
broken relatie tussen het god
delijke en de mens; dat is het
nihilisme. Oorspronkelijk was
de mens nog in staat om de
Dr. E. Schuurman
dingen om heen in verband te
brengen met de goddelijke
wereld, de oorspronkelijke
betekenis van 'cultus'. Toen
was er dus sprake van cul
tuur, nu beleven we de 'Zivi-
lisation'; het tijdperk waarin
de goddelijke genade in de
wereld als het ware op raakt
God trekt zich terug -r- en
de mens een gereduceerd
beeld op de werkelijkheid
heeft. De dingen worden tot
iets anders herleid dan op
God; daardoor ontstaat tech
niek. En techniek is de reden
waarom onze cultuur afste
vent op het absolute einde; ze
is een schijngestalte van de
macht van het kwade. Tech
niek is de verleiding van de
duivel om mensen in de tech
niek te laten geloven als
brenger van heil.
Dr. Schuurman herkende
veel van de woorden van De
Graaff: overal waar techniek
en economie het voor het zeg
gen krijgen de zin van de
dingen bepalen is sprake
van demonische machten. En
er wordt inderdaad veel te
weinig over die macht gespro
ken, vond Schuurman, maar
een oplossing zag hij niet in
de opvattingen van De
Graaff. „Hij is op zoek naar
een nieuwe wetenschap en
soms verlang ik daar ook wel
naar. Maar ik heb nog nooit
iets kunnen ontdekken van
zo'n andere wetenschap.
Daarom zeg ik: wees je be
wust van de gevaren van de
techniek in onze samenleving
en voorkom dat je vervalt in
het technicisme". En, vond
hij, er kan ook iets moois zit
ten in de techniek van men
sen, vond hij, net
F undamentalisten
De Graaff zette de zaak op
scherp. „De vraag waar we
voor komen te staan is deze: is
de techniek een kwade macht
die in de gedaante van een
goede engel tot ons komt of
niet?". Het antwoord was voor
hem duidelijk: ja. De opdracht
voor ieder is na te gaan waar
hij/zij niet meer wenst mee te
werken aan die voortschrij-
FOTO: DIJKSTRA
dende techniek. „De techniek
afschaffen kunnen we niet,
dan zou nu het licht uitvallen
en er zouden allemaal erge
dingen gebeuren. Waar het op
aankomt is zo weinig mogelijk
gebruik te maken van die
techniek en proberen weer in
contact te komen met het
goddelijke. Dan krijgen we de
genade om de dingen te zien
zoals ze zijn".
De Graaff zette uiteen hoe
sommige groepen in het chris
tendom 'levensgevaarlijk'
denken. Hij noemde het fun
damentalisme met naam en
toenaam. Deze groep in het
christendom verabsoluteert de
natuurwetenschappelijk-tech-
nische kijk op de werkelijk
heid door te doen alsof wat al
les wat door die bril wordt ge
zien, hetzelfde is als de schep
ping waarover de bijbel
spreekt. Die visie is uiterst ge
vaarlijk, vond De Graaff; de
techniek die eigen is aan die
kijk op de dingen wordt zo
een 'goede macht'. En dat is
juist wat de demonische
macht wil; de duivel zien als
een goede gave.
LÜTSEN KOOISTRA
Onderwijs en sociale
vernieuwing
TEGEN de regeringsplannen voor de sociale vernieuwing
bestaan bij het CDA, waar' het gaat om de financiering va'
het bijzonder onderwijs, zulke ernstige bezwaren, dat er bir^
nen het kabinet en tussen de twee regeringsfracties nog he<a
wat verduidelijkt en toegezegd moet worden wil het conflifi
bij de voortzetting van het kamerdebat volgende weejl
woensdag uit de lucht zijn. Terwijl projectleider Jan Schaefe-
(PvdA) al door het land trekt om overeenkomsten te sluiten
met de 37 gemeenten waar met sociale vernieuwing een b«
gin zal worden gemaakt, slaagde minister Dales (PvdA) va
binnenlandse zaken er gisteren in de Kamer niet in de fra^
ties van CDA en de kleine christelijke partijen gerust te ste"
len. Is het zeker dat de geldstromen, die nu naar het bijzor
der onderwijs gaan, intact blijven?
11
BlNNEN het kabinet is bij wijze van compromis overeengr'
komen, dat de gemeenten op lokaal niveau overeenstemmii?
moeten bereiken met het bijzonder onderwijs over de bestr
ding van de zeshonderd miljoen gulden onderwijsgeld wa£
het hierbij om gaat. De bijzondere scholen mogen elk pl^1
van de gemeente weigeren en de PvdA gaat er vanuit, dP
partijen elkaar in de praktijk wel zullen vinden. Maar hr
CDA vraagt zich bezorgd af of gemeentebestuurders de gelP
stromen bijvoorbeeld niet gaan verleggen naar andere prior0
teiten, waardoor het uiteindelijk onttrokken wordt aan hP'
onderwijs. 1
Ie
Het CDA wil het geld gelijkelijk verdelen over openba^
en bijzonder onderwijs, en bij het rooms-katholiek en prot^,
tants-christelijk onderwijs de verantwoordelijkheid van
besteding bij het bestuur van de scholen leggen en niet bij
gemeenteraad. Er zijn immers praktijkvoorbeelden waarbs
alleen al een socialistische wethouder van onderwijs het b;_
zonder onderwijs in zijn gemeente langs allerlei wegen 1>
moeilijkt.
Wat moet een gemeente doen met een bijzondere schoi
die in vrijheid anders denkt over plannen voor sociale v(
nieuwing dan de gemeenteraad? Die raad is immers alle
bevoegd gezag over het openbaar onderwijs. En wat kan
gebeuren bij gemeenten met een raad die weliswaar bevoe
gezag is van het openbaar onderwijs, maar bestaat uit led
die in meerderheid voorstander zijn van bijzonder onderwi
De financiële gelijkstelling van bijzonder en openbaar
derwijs mag niet in het geding komen, want dat zou in str
zijn met de grondwet. De sociale vernieuwing kan daar<
alleen maar een bevoegdheid van de gemeenten zijn als 1
om andere zaken gaat dan de financiering van het onderw
De PvdA-fractie moet dan maar genoegen nemen met h«
eigen argument: als er in het licht van de sociale verni<
wing op gemeentelijk niveau op onderwijsgebied iets mi
gebeuren, dan zullen partijen elkaar in de praktijk heus
vinden.
Brieven graag kort jn duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezondei'
stukken te bekorten
,v,n
Vervuilde grond
Dat de grond in de Schenk-
strook in Den Haag vervuild is
moet bij de autoriteiten al lan
ger bekend zijn, want recent
zijn er geen monsters geno
men. Het is misdadig dat dit
niet eerder bekend is gemaakt.
Het is misleidend én misdadig
dit nü bekend te maken nu
het in het straatje van de ge
meenteraad te pas komt i.v.m.
kantorenbouw Schenk. Nog
daargelaten of het bekend zou
zijn gemaakt als er géén kan
torenbouw zou zijn geweest!?
Gemeentebestuur, stap op. We
vertrouwen jullie niet meer.
Eigenlijk hebben we jullie
nooit vertrouwd, ook niet bij
de bouw van Sociale Zaken.
Utrechtse Baan, nieuwbouw
Bezuidenhout, Prins Bern-
hardviaduct, Trambaan Ter-
noot, C.S. en bijvoorbeeld het
Gevers Deynootplein.
P. van Goch,
DEN HAAG.
Zelfstandigheid (3)
In de lezersrubriek werd de
gedachte geopperd, dat ook
mannen van de arbeidsplicht
ontheven dienen te zijn, in
dien de opvoeding van kroost
aan hen toevalt. En inderdaad,
indien de man er bezwaar te
gen heeft dat zijn spruit in een
crèche 'gestopt' wordt, dan is
het wenselijk dat de mogelijk
heid bestaat hiervoor ontslag
te nemen of anderszins te stop
pen met kostverdienen. In
verband mag wel een an<
typisch mannenprobleem rr 7
onbesproken blijven. Mom^
teel bestaat er wel een wet»
lijke mogelijkheid om kim
ren te erkennen, maar niew-i
nauwelijks een om vaderschIJ
te ontkennen. Ook deze k
tezamen met een sluiter
biologische methode om Mi
ontkenning met bewijs te s^e
ven, zeer welkom genoeg
worden. -
N. Pleumekers, |r
DEN HAAG. rev
J J
Gezondheidszorg
ïl J
Werkonderbrekingen en sP&
kingen in de gezondheidszo'n
Beangstigend voor de t£oc
komst afgezien van v'
rechtvaardig is is het EÏÏ*
dat straks niemand meer r
werken, tenzij daar een ruirar
betaling tegenover staat, n
veel vrij, vakantie, auto, O
Een toekomstbeeld waarbij,
dat zo doorgaat, ons land qejv
ontwikkelingsland wordt. 0or
zijn meer rijke landen ooit ant
armoede vervallen. Door £n
reidheid tot werken all^pU
wordt een land groot, en k>kil
het rijk blijven. Als geld L_
enige ideaal wordt, staan
er slecht voor. De eindelij
reclames en de steeds stijgeriB
eisen van de bonden maken"
mensen tureluurs en verknc
en de arbeidsvreugde. EN
C.D. Noorderwier, jk
DEN HAAG. L Q
gen
nde
a ri
an c
eek
SA
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon: 071 - 122 244
Postadres postbus 11, 2300 AA Leiden.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u.
Nabezorging
Telefoon 071-122 248 i
van ma t/m vr. van 18 00 tot 19 00 u. op za. van 14.00 tot 15.00 u. ejy "j
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokaar
per maand 24,85 per maand f 25,^^
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f 75,
per jaar f 284,50 per jaar 285,^H
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk r^x.
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
