Blijf op je hoede.
in
leven
Verzekering dekt schade door krakersrellen
Beloning van
een ton voor
gouden tip
in IRA-zaak
IRA-AANSLAGEN SINDS 1988
'Zachte' doelen leiden
tot fatale IRA-blunders
Examen eindigt mm"
moeilijk Spaans
Mogen wij u even wakker schudden?^
30,-welc
40.-e ver
BINNENLAND
fceidóaOowiarit
DINSDAG 29 MEI 1990 PAGI
Geen numerus fixus voor
studie Oost-Europakunde
ZOETERMEER Er komt het komend studiejaar
geen numerus fixus voor de studie Oost-Europakun
de in Groningen. Voor het overige volgt minister Rit-
zen het advies dat is uitgebracht door de Vereniging
van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten
(VSNU).
Voor elf studierichtingen geldt vanaf september
(weer) een studentenstop: bedrijfskunde (maximaal
1.735 eerstejaars studenten), geneeskunde (maximaal
1.485), diergeneeskunde (175), medische biologie (80),
industrieel ontwerpen (285), beleid en management
gezondheidszorg (100), gezondheidswetenschappen
(160), Japankunde (40), Romaanse talen en culturen
(200) en tandheelkunde (150). Voor de studies econo
mie en rechten worden plaatsingscommissies inge
steld.
GRONINGEN De verzekeringsmaat
schappijen zullen in het algemeen geen pro
blemen maken bij de uitkering van schade
die het afgelopen weekeinde werd aange
richt bij de krakersrellen in Groningen. De
gebeurtenissen worden aangemerkt als „rel
letje" en zijn als zodanig gedekt door de ver
zekeringsmaatschappijen.
Krakers hebben zaterdagochtend voor meer
dan een miljoen gulden schade aangericht
aan gebouwen en goederen in de Oude Bote-
ringestraat te Groningen. Of het schadebe
drag ook daadwerkelijk wordt uitgekeerd,
hangt af van de individuele verzekering die
is afgesloten, zo heeft een woordvoerster van
de Vereniging van Brandassuradeuren giste
ren laten weten. De gemeente Groningen
heeft bij monde van burgemeester A. Staat-
sen laten weten de schade aan een gemeen
telijk kantoor, wegen en straatmeubilair via
een civiele procedure op de krakers te willen
verhalen. Het is nog onduidelijk of gedu
peerde particulieren eveneens de schade op
de krakers zullen proberen te verhalen. Een
rondgang langs de eigenaren van kantoren
en winkels leert dat men twijfelt over de
haalbaarheid daarvan. Bovendien lijkt een
deel genoegen te nemen met een schadeuit-
kering van de verzekering.
De procureur-generaal van het gerechtshof
in Leeuwarden heeft de recherchebijstand-
teams van de provincies Groningen, Fries
land en Drenthe toegevoegd aan het politie
team van de Groninger gemeentepolitie dat
bezig is met de verhoren van de ruim 150
krakers, onder wie veertig vrouwen, die
zondag bij het ontzet van het Wolters-Noord-
hoffcomplex in Groningen werden gearres
teerd. In totaal werken nu circa zestig poli
tiemensen aan de zaak, aldus een woord
voerder van de Groninger gemeentepolitie.
Waarschijnlijk zullen de eerste verdachten
morgen worden voorgeleid aan de rechter
commissaris. Volgens de politie bevinden
zich onder de arrestanten vijftien personen
met de Westduitse, en vijf mensen met de
Italiaanse nationaliteit. Met sommige kra
kers heeft de politie nog een appeltje te
schillen. Zo heeft de politie de kraker her
kent die er van wordt verdacht een politiea
gent eind vorig jaar ernstig te hebben ver
wond. De agent werd met een zwaar voor
werp op z'n hoofd getroffen en moest in het
ziekenhuis herstellen van een schedelfrac
tuur. Anderen worden volgens een politie
woordvoerder nog verdacht van winkeldief
stal, bedreigingen en pogingen tot doodslag.
BRITTEN IN ROERMOND RAKEN GEWEND AAN DREIGING
ROERMOND De Markt
in Roermond is een toeris
tische trekpleister, maar
het publiek komt maan
dag niet voor het fraaie
stadhuis of de mooie ge
veltjes. Het publiek dat
zich nu zwijgend ver
dringt achter de linten
(„Politie. Niet betreden"),
komt voor de lijkwagen
die het plein opdraait.
Daarin worden Stephan John
Melrose, vermoord toen hij
een foto van het stadhuis wil
de nemen, en zijn collega en
vriend Nicolas Spanos, ver
moord terwijl hij op de achter
bank van de Engelse huurauto
zat, afgevoerd. De hele nacht
hebben ze hier gelegen, omdat
het technisch onderzoek van
de politie pas bij daglicht kon
beginnen, en de hele nacht
heeft mevrouw Van Hout niet
geslapen. Vanuit haar restau
rant De Beurs zag ze het alle
maal gebeuren en nog steeds
kijkt ze of er voor haar ogen
drie mannen uit een auto stap
pen en beginnen te schieten op
twee toeristen. De reserverin
gen voor vanavond heeft ze
afgezegd.
In de wijk Donderberg is het
rustig. Hier wonen de meesten
van de 1200 Engelse militairen
in Roermond. Ze werken op
bases in Duitsland, vlak over
de grens. Aan de inrichting
van hun tuinen een paar
verdorde plukjes gras of an
ders gewoon tegels is te
zien dat hun verblijf in Don
derberg maar tijdelijk is. Her
en der staan auto's met Engel
se kentekens. Geen mens op
straat, alleen wat kinderen die
spelen tussen de garages. -Ze
zitten elkaar met pistolen ach
terna.
„No comment"
Als ik aanbel bij een huis waar
een grote Engelse BMW voor
de deur staat, doet een vrouw
open. „Loop maar even ach
terom", zegt ze, „daar is mijn
man". Hij is een boom van een
vent en vriendelijk. „Nee, ik
kan niets zeggen", zegt hij. „Ik
mag niets zegden. Verboden.
No comment". En hij lacht.
„Je weet dat je als Brits sol
daat in het buitenland een risi
co loopt. Dat geldt trouwens
ook voor Amerikanen en,
blijkbaar, voor Australische
toeristen. Wat kun je doen als
een stel gekken gaat schieten?
Niets. We worden in deze wijk
beveiligd de politie van de
Royal Air Force patrouilleert
hier en we nemen zelf onze
maatregelen, controleren onze
Politie-experts zoeken naar sporen van de IRA-moordenaars bij de auto van de Australische
slachtoffers. De lichamen van de twee slachtoffers mochten pas na dertien uur worden wegge
haald. ||ÉH
teken nemen? „Dat heeft geen
zin, iedereen kan zien dat het
stuur rechts zit". Een Neder
landse auto nemen? „Dan mis
sen we ons belastingvoordeel.
We kopen onze auto's taxfree
en dat blijven we doen".
De ingang van de Engelse
vliegbasis RAF-Brüggen, tien
kilometer van Roermond, is
die van een zwaar belegerde
stad. Betonnen schuttingen die
automobilisten dwingen tot
langzaam zigzaggen, schutters
op het dak en serieuze contro
le voor en achter de slagbo
men. Met een spiegel wordt de
onderkant van mijn auto on
derzocht en nauwgezet noteert
men alle gegevens van alles
wat mij maar enigzins kan
identificeren.
In het kantoortje, waar ik mag
wachten op de officier die mij
alles zal vertellen over de vei
ligheidsmaatregelen, hangt
FOTO: AP
een poster met daarop een ca
ravan en daaronder een bom:
„Op vakantie? Jij wel, maar de
terroristen niet!"
Er staan twee borden bij de
toegangsweg, daar is met de
krijt de volgende boodschap op
geschreven: „Terroristische
aanslag. Twee mannen zijn
neergeschoten en gedood op
het marktplein in Roermond.
Blijf op je hoede, blijf in le
ven".
Als de officier me eindelijk te
genover zijn bureau heeft ge
posteerd („Het spijt ons vrese
lijk dat zulke dingen in uw
land gebeuren"), gaat de tele
foon. Niks zeggen tegen die
journalist, is de boodschap.
Netjes weer naar buiten wer
ken. Zo geschiedt. Zelfs de
vraag naar het aantal op de
basis gelegerde militairen
wordt niet beantwoord. Blijf
op je hoede/blijf in leven.
Sporen
De Markt is Roermond is een
toeristische trekpleister, maar
het publiek dat deze maandag
avond naar het plein is geko
men, komt niet voor het fraaie
stadhuis of de mooie geveltjes.
Het publiek dat zich nu zwij
gend verdringt achter de lin
ten („Politie. Niet betreden")
komt voor de brandweerwa
gen die het plein opdraait.
Daarmee worden de sporen
uitgewist van de moord op
Stephan John Melrose en Ni
colas Spanos. Maar hoe het
water ook de stenen van de
markt in Roermond reinigt,
het wist niet de sporen uit de
ogen van mevrouw Van Hout,
niet de stilte uit Donderberg,
niet de angst uit Brüggen, niet
het verdriet uit de harten van
de vrouw van Melrose en de
vriendin van Spanos.
STEVO AKKERMAN
(Vervolg van de voorpagina)
ROERMOND In het
speciaal gevormde politie
team zitten mensen die
ervaring hebben met de
IRA, omdat zij in 1988 het
onderzoek deden naar de
aanslagen in Nieuw-Ber-
gen en Roermond, waarbij
drie Britse militairen om
het leven kwamen.
Hannover
2 ju'i 89:1 dode, 3 hinderen gewond
28 augustus 89: bcm gedemonteerd
De daders daarvan zijn nooit
gevonden, of althans nooit be
recht. Wel zitten in West-
Duitsland twee mannen vast,
in afwachting van hun proces,
die bij hun aanhouding in be
zit waren van de wapens die
bij de aanslagen van 1988 wer
den gebruikt. Maar of de man
nen daarbij een rol hebben ge
speeld kan Justitie niet aanto
nen en blijft derhalve onzeker.
Volgens adjudant Steens,
woordvoerder van de Roer-
mondse politie, vertonen de
aanslagen van twee jaar gele
den grote overeenkomsten met
die van zondagavond. Justitie
heeft een beloning van hon
derdduizend gulden uitgeloofd
voor de 'gouden tip' die leidt
tot arrestatie van de daders.
De hoofdofficier van justitie in
Roermond, mr. J. Booster, zei
gisteren niet te willen wachten
met het uitloven van tipgeld
„tot het onderzoek is vastgelo
pen". Overweging daarbij is
ook, aldus Booster, dat de Ne
derlandse justitie aan Enge
land, Ierland en Australië wil
laten zien dat zii alles op alles
zet om de schuldigen te ach
terhalen. Die zijn echter nog
spoorloos. Alleen hun vlucht
auto is gevonden, in het Belgi
sche Leopoldsburg, totaal uit
gebrand.
De slachtoffers van de
zijn twee Australische advoca
ten die in Londen werkten,
Nicolas Spanos (28) en Stephan
John Melrose (24). Zij waren
met hun vriendin respectieve
lijk echtgenote een lang week
einde op vakantie in ons land.
Nadat ze in Amsterdam onder
meer de Van-Goghtentoonstel-
ling hadden bezocht, waren ze
naar het zuiden van het land
getrokken. In Roermond had
den ze gegeten.
Ze stonden ze op het punt een
hotel te gaan zoeken het
was tien voor half twaalf
toen een aantal mannen (de
getuigeverklaringen lopen uit
een van één tot vier) van zeer
korte afstand het vuur op hen
opende. Melrose werd buiten
de auto doodgeschoten, hij
stond een statief op te stellen
om het stadhuis van Roer
mond te fotograferen. Spanos
vond de dood op de achter
bank van de auto. De beide
vrouwen, die ook in de auto
zaten, werden niet geraakt en
vluchtten in paniek een res
taurant binnen.
De daders verdwenen direct
na de aanslag met een vlucht
auto, een Mazda, die het afge
lopen weekeinde in Venlo ge
stolen was. „Het was in een
paar seconden gebeurd", zegt
mevrouw W. van Hout, eige
naresse van het restaurant De
Beurs, dat bij de schietpartij
vijf kogelgaten opliep. „Ik zag
ze schieten. Volgens mij waren
ze met z'n vieren; één zat ach
ter het stuur, drie sprongen uit
de auto en begonnen te schie
ten. Ze droegen zwarte kle
ding en hadden bivakmutsen
op".
Zowel door Van Hout als door
andere getuigen werd de poli
tie gebeld, die snel ter plaatste
was. Maar voor Spanos en
Melrose was het toen al te laat.
Hun vrouwen werden in een
shock-toestand naar een zie
kenhuis gebracht. Hoewel de
politie een waarschuwing naar
alle grensposten stuurde, ont
kwamen de daders naar Bel
gië, zo bleek toen daar om één
uur 's nachts de vluchtauto
werd gevonden. „Van RoerJ
mond ben je binnen tien mi
nuten de grens over", ver
klaarde politiewoordvoerder
Steens gisteren.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De moordaanslag
op twee jonge Australiërs in
Roermond was wat in Londen
„een typische IRA-operatie"
wordt genoemd waarbij de da
ders, zoals vaak gebeurt, de
verkeerden voor hadden. Brit
se militairen in burger zijn
„zachte" d.w.z. ongewapende
doelwitten (soft targets).
De Britse prominenten en de
kazernes en militaire installa
ties worden tegenwoordig veel
scherper bewaakt en dit heeft
de IRA ertoe gebracht steeds
meer „zachte doelwitten" aan
te vallen. Dit laatste is voor de
IRA veel minder riskant,
maar „hoe zachter het doelwit,
hoe groter het risico van fatale
blunders", zeggen terreur-spe-
cialisten van Scotland Yard.
De militairen van het Britse
Rijnleger - 150.000 man sterk
- worden doorlopend herin
nerd aan de noodzaak van gro
te waakzaamheid. Bovendien
militair bij Oostende waren
alle particuliere personenwa
gens van het Rijnleger voor
zien van een speciale Duitse
nummerplaat, waardoor ze ui
teraard sterk opvielen. Lon
den besloot daarop deze auto's
uit te rusten met een Britse
nummerplaat.
Dit betekent echter dat de
IRA in het buitenland alle
Britse wagens, dus ook deze
van toeristen en zakenmensen,
„bij vergissing" als zacht doel
wit kan beschouwen. En dat
verontrust de Britten erg
vooral nu het toeristische sei
zoen begint, waarin honderd
duizenden Britten zich met
hun eigen auto naar het vaste
land zullen begeven.
Cellen
De Britten moeten toegeven
dat de IRA kennelijk nog over
veel nieuwe jonge recruten en
een doeltreffend cel-systeem
beschikken. Dit laatste is veel
moeilijker te penetreren dan
de oude IRA-organisatie. Piep-
neemt het Rijnleger geregeld jonge en onbekende activisten
nieuwe veiligheidsmaatregelen worden uit Ierland naar
om de IRA op een dwaalspoor
te brengen. De IRA slaat bij
voorkeur toe wanneer de Brit
ten genieten van een lang
weekend. Groot-Brittannië
had gisteren vrij in plaats van
op Pinkstermaandag. Dit had
tot gevolg dat zondagavond in
Roermond de toeloop van En
gelssprekende militairen in
burger des te groter was.
Nummerplaten
Rond de Britse nummerplaten
op de wagens van leden van
Groot-Brittannië en het vaste
land gestuurd terwijl zij nog
maar nauwelijks op de hoogte
zijn van de taak die hun daar
zal worden opgedragen. Het
bevel om toe te slaan komt pas
op het laatste moment via ver
schillende tussenpersonen.
De ontsnappingsroute is altijd
van tevoren grondig geregeld;
na uitvoering van een operatie
duiken de daders onder. Vol
gens experts lijdt de IRA geen
gebrek aan wapens en explo
sieven: in diverse Europese
het Rijnleger heerst heel wat landen zouden op geheime
controverse. Tot de aanslag in plaatsen voorraden zijn opge-
augustus 1988 op een Britse slagen.
-oon
De centraal schriftelijke
eindexamens zijn giste
ren geëindigd met een
moeilijk examen Spaans.
Dat vonden zowel de
leerlingen van havo als
vwo, de hekkensluiters
van de 'denkrace om het
briefje'.
Voor beide vormen van
voortgezet onderwijs bestond
Spaans uit vier teksten en
twee ingezonden brieven in
kranten.
De eerste vwo-tekst die ook
aan de havo-leerlingen werd
voorgeschoteld, ging over
gokken. In Spanje word je als
het ware dood gegooid met
loterijtjes en bingogelegenhe
den. Deze tekst sprak de
kandidaten wel aan en was
ook niet zo moeilijk.
Maar met de tweede tekst
over de verfilming vgn de
roman 'De stad en de hon
den' van Mario Vargas Llosa
ging het er al heel wat moei
lijker aan tóe. Er zaten veel
woorden in die de kandida
ten maar lastig vonden en er
werd over deze tekst na af
loop nogal gemopperd.
De derde was een filosofische
tekst, gevat in een interview
met een Cubaanse schrijver.
Deze auteur, Severo Sarduy,
merkt op dat we met z'n al
len eigenlijk niets anders
meer doen dan simuleren.
Echte waarden bestaan nau
welijks meer; 'iedereen doet
gewoon alsof.
Het eindexamen Spaans voor
de havo bestond onder meer
uit een lastige tekst over de
Spaanse zanger Paco Ibanez,
die liederen schrijft a la Ge
orges Brassens.
Russisch
De leukste tekst bij Russisch
voor de vwo-leerlingen was
die over de plaatselijke ver
kiezingen* voor de gemeente
raad. Het is nieuw dat uit
verschillende politici kan
worden gekozen en dat je
weet wat ze doen. Zo werd
de directeur van de universi
teitsmensa in Moskou niet
gekozen, omdat hij niet zulke
lekkere maaltijden op tafel
brengt. Andere teksten,
waarvan de meeste uit de Li-
toernaja Gazeta, gingen over
de rockcultuur, over de wild
groei bij de ingenieursoplei
ding waardoor de kwaliteit
achteruit gaat en over verha
len uit Russische kronieken.
De 'havisten' vonden het
examen Russisch maar moei
lijk en soms ook saai. Een
geestige, maar pittig gefor
muleerde tekst (ook bij de
vwo) ging over een grootva
der die jzich beklaagt over
het feit dat je vandaag de dag
Ruim 1600 klacht,
over eindexamens
AMSTERDAM Het 17"^
delijk Aktie Komitee SU
lieren (LAKS) heeft dit 7
iets meer dan 1.600 klad
geteld over de gang van
ken bij het centraal schrjm 0nzi
lijk eindexamen voor mjMarc
havo, vwo en lbo. De speibrTar.
ingestelde klachtentelefP
die gisteren werd gesloaaëse
werd bijna 200 keer vge Bl
gebeld dan vorig jaar. Vaiatsjov
dertig leerlingen die gisWashin
examen Fries of Russisch^ een
den, belden er drie
klachten over de inhoud"
de examens. Het meest vPChe
er in de afgelopen wekenjehoui
klaagd over het mavo-d hebb
men Nederlands van manman
dag 14 mei. Meer dan |]e kei
scholieren struikelden (gar vo
de verwarrende opmaak tijdper
dit examen, waardoor zijsuperi
laatste negen vragen ha^nbete
gemist. (ontmc
idhede
met al dat plastic geen pil een
olifantje meer kunt kope^^
Geen Fries 'w^Te
Jolan Wüst uit Leeuwa^en t0
was dit jaar de enige k^ver hi
daat voor het havo-exa; js ej
Fries en zij is nog niet ssant
van Friese afkomst. De rist na£
waarom zij toch voor ditj-leden
koos, is de grote interesst0g jn
ze voor de taal heeft. Hond
havo Fries voor gistere%nje
het programma stond, m
Jolan al op 17 (tekst) ei
mei (stelopdracht) exaLr-?
doen. Bij het opstel koo U
lat 1
das1
$en
voor een betoog, dat
over de trend onder 1
bare scholen om te
tot een grote mami\
school. Fries is het zev
vak van Jolan. Komend'
wil ze door naar het 4|j\
neum, met Fries. Daarn?'*"*
ze doorleren voor lerares
schiedenis en Fries.
Het eindexamen Fries
vwo telde gisteren geenv
kele kandidaat.
DTA
lan c
e Pai
lie d<
Bezoek aan islamitische school
CDA-onderwijsspecialisten hebben gisteren een bezoek geMs dt
aan de islamitische basisschool As-Siddieq in Amsterdal na d'
school, die door meer dan vierhonderd leerlingen wordt bffalan.
kampt met ruimteproblemen. Op de foto de kamerleden i mon
sprek met enkele kinderen. Van links naar rechts: P. Muldinele:
Dam, M. Janmaat-Abee (gehurkt), J. Krajenbrink en H. Htftrede
FOjen
Niet langer Vrij' voor huwelijkslef
DEN HAAG De rechtbank in Zwolle heeft het verzoej11^
wezen van een gedetineerde die in een kort geding li voo:
'strafonderbreking' had geëist voor zijn huwelijk, morgeiln on
maal kan een gevangene hiervoor maximaal 48 uur verl<jen m
gen. Nadat staatssecretaris van justitie Kosto de langere sfn ar
derbrekeing had afgewezen, had de man het kort geding ??rdrc
spannen. De rechter was van mening dat de door de gedeP^ m
de aangevoerde argumenten nauwelijks afweken van d!,nder
andere gedetineerden die willen trouwen. s
SUSKE EN WISKE
DE KLEINE POSTRUITER
(c) Standaard Ultgeverl)/Wavery Productions
Steriliseren met laser
NIEUWEGEIN Interventieradioloog dr. P. Bijlsma hoopt nog
dit najaar in het Nieuwegeinse Sint Antoniusziekenhuis te kun
nen beginnen met een sterilisatiebehandeling waarbij de eilei
ders met laserlicht worden dichtgebrand. Bijlsma heeft al eerder
twee patiënten op deze manier met succes geholpen. Het wach
ten is op goedkeuring door de Commissie Experimentele Ge
neeskunde van het ziekenhuis. De nieuwe behandeling is min
der belastend voor de patiënt: een operatie (en een narcose) is
niet nodig en na een half uur kan de vrouw al naar huis. Ook
hoeft er geen opening in de buikwand gemaakt te worden om
dat de behandeling via de vagina gaat. Bijlsma schat de kosten
van zijn behandeling op vijf- tot zeshonderd gulden, terwijl een
gewone sterilisatie al snel in de duizenden guldens loopt.
Geld bij elkaar voor
familiehuis Daniël den Hoed
dam, één van de twee kankerziekenhuizen in ons land, heeft de
3,7 miljoen gulden bij elkaar die nodig is voor de totstandkoming
van een 'familiehuis'. In het huis, dat in december gereed komt,
kunnen familieleden van patiënten logeren. Zo zou extra pijn
kunnen worden weggenomen die eenzaamheid bij kanker met
zich meebrengt. Ook patiënten die van ver komen voor een po
liklinische behandeling kunnen er blijven slapen. Om de kosten
van het familiehuis te drukken, zal er uitsluitend met vrijwilli
gers worden gewerkt. Het andere kankerinstituut, Antoni van
Leeuwenhoek in Amsterdam, neemt over enkele maanden een
familiehuis in gebruik.
(ADVERTENTIE)
Select dekbedovertrek. In uni satijn-||||||
streep. Van 100% katoen. In wit, blauw,jp|(É|
zalm, mint en roze.
135x200 cm. Van 79,- voor 59, Jh.'}
200x200 cm. Van 119,- voor 99,-1^
240x200 cm. Van 139,-voor
109,-
Select hoeslaken. In bijpassende, unijg
satijn-streep. Van 100% katoen. In wit,p
blauw, zalm, mint en roze.
90 x 200 cm. Van 39,95 voor
140x200 cm. Van 49,95 voor
180x200 cm. Van 59,- voor
Aanbiedingen geldig t/m zaterdag 9 juni of zolang de voorraad strekt.
e mo
50.--ebbe
indige
et ied
nidda
in of I
't Wordt steeds leuker bij V&C^sdz°
