lidden-Oosten balanceert
rand van nieuwe oorlog
Blanke Zuidafrikanen
betogen voor apartheid
Gorbatsjov: geen
reden voor paniek
sntallen doden bij onlusten in Pakistan
)||j0f/ONTUREN VAN KAPITEIN ROB
WEEK
Geen YN-missie naar bezet gebied
GENLAND/BUITENLAND
Qeidóa&owuvnt
MAANDAG 28 MEI 1990 PAGINA 5
lositie in Burma
grote winnaar
IgerE
Sjal
ee k;
in Lo'
dt
)ON De Nationale Liga voor
[elukt atie, de democratische oppositie-
n op Burma, lijkt de eerste vrije ver-
rredein in Burma in dertig jaar te
jeredennen. Aanhangers van de partij
kangc in de hoofdstad Rangoon zin-
zorgd dansend de straat op, nadat de
oor tilio de eerste uitslagen bekend
it naakt. De einduitslag zal overi-
ii (gelijk nog drie weken op zich
ichten.
iwe parlement moet een nieuwe
*lclï]fet maken, waarmee het land op
n naar de democratie. Burma
nds 1962 geregeerd door een mi-
inta, die heeft beloofd de uitslag
verkiezingen te zullen respecte-
ban
Zoon van Ceausescu
ontkent volkerenmoord
SIBIU Nicu Ceausescu heeft de
tegen hem ingebrachte beschuldi
ging van 'volkerenmoord' tegenge
sproken. Voor een militair tribu
naal zei hij tijdens de omwenteling
in december opdracht te hebben
gegeven niet op de demonstranten
te schieten. In Sibiu, een stad op
ruim 200 kilometer ten noorden
van Bukarest, begon zaterdag het
proces tegen de jongste zoon van
wijlen president Nicolae Ceausescu.
Tot aan de revolutie van december
was de 39-jarige Nicu partijleider in
Sibiu. Als hij schuldig wordt be
vonden, kan hij tot levenslang wor
den veroordeeld. Een broer en een
Nicu Ceausescu luistert met zijn zonnebril op naar de beschuldi- zuster van hem wachten nog op be-
ging. foto: epa rechting.
Drie jaar cel voor
grafschender Israël
JERUZALEM Een Israëliër is door
een rechtbank in Haifa veroordeeld tot
drie jaar gevangenisstraf plus een jaar
voorwaardelijk wegens het schenden
van driehonderd joodse graven en het
uiten van anti-semitische leuzen. De
rechtbank gaf David Goldner, een 41-ja-
rige voormalige computerdeskundige,
de maximale straf voor vandalisme en
grafschennis. Goldner, die zelf joods is,
heeft toegeven dat hij de graven op drie
begraafplaatsen in Haifa heeft beklad
met leuzen als „Verbrand de joden'Hij
zei met zijn daad de waakzaamheid te
hebben willen vergroten en de joden, te
hebben willen „binden in hun strijd te
gen Arabische en anti-semitische be
dreigingen".
Graf schendingen
in België
BRUSSEL Op een kerkhof
in La Louvière, ten zuiden
van Brussel, zijn zaterdagnacht
zo'n honderd graven geschon
den. Kruisen werden afgerukt
en grafstenen aan stukken ge
slagen. Hier en daar werd met
rode verf een davidsster aan
gebracht. De politie vermoedt
vooralsnog dat de daders ge
wone vandalen zijn zonder re
ligieuze, ideologische of poli
tieke motieven. Ze hadden het
niet gemunt op bepaalde gra
ven. Zowel die van gesneuvel
de Britse militairen als die van
Belgische en andere buiten
landse overledenen werden
geschonden.
Partijen Guatemala
praten in Madrid
MADRID In Madrid zijn vandaag
voor het eerst sinds 1962, toen de guer
rillastrijd in het Middenamerikaanse
Guatemala oplaaide, vredesonderhande
lingen begonnen tussen de leiders van
de belangrijkste politieke partijen en
vertegenwoordigers van het linkse ver
zet. De besprekingen zullen drie of vier
dagen in beslag nemen en worden bijge
woond door een speciale afgezant van
de Verenigde Naties. In een later stadi
um kunnen de regering en het leger bij
het overleg worden betrokken. Het is de
eerste keer dat er vredesbesprekingen
komen in de langst durende guerrilla
strijd van Midden-Amerika, die aan
ruim 100.000 mensen het leven heeft ge
kost.
ter vaj
opri
geziji
van
vi
eej
oerste
ken
wet<
ijn g(
v
bij
inze correspondente
illy Werkman)
.VIV In de
tad van Irak, Bagh-
een spoed-
intie begonnen met
Iers van de Arabi-
inden. Alleen Syrië
van de partij. Het
bedoeling dat de
iofden zich zouden
over de massale
;he immigratie naar
Maar de vraag die
venaan de agenda
s hoe een nieuwe
in het Midden-Oos-
ln worden voorko-
berichten uit Cairo zal
itische president Muba-
Baghdad een nieuw
itiatief lanceren. Een
zeker door Israël zal
afgewezen. Een nieuw
it de angst- en haatge-
Israël en de Arabi
sche wereld op dit moment
groot zijn. Zo groot, dat het al
tientallen jaren durende con
flict opnieuw een punt van
ontploffing heeft bereikt.
De moord van afgelopen zon
dag op zeven Palestijnse arbei
ders uit de Gaza-strook, aan
vankelijk omschreven als de
'daad van een gek', was niet
zomaar een incident. Het was
een uitting van een gevaarlijk
verschijnsel. Ami Popper, de
21-jarige werkloze Israëli die
zijn persoonlijke frustraties
botvierde op werkzoekende
Palestijnen, is nu onder obser
vatie in een psychiatrische in
richting. Poppers daad is in
feite echter een gevolg van de
diepe crisis waarin de Israëli
sche maatschappij verkeert.
Vrienden van de moordenaar
hebben hem „held van Israël"
genoemd. De grootste vergis
sing die hij heeft begaan, is dat
hij er niet meer heeft dood ge
schoten, vinden zij.
Jordanië
Maar niet alleen in Israël leid
de de moord tot een uit
barsting van geweld. In Jorda
nië, waar leger en veiligheids
diensten tot nu toe in staat zijn
geweest elke vorm van onrust
onmiddellijk met geweld de
kop in te drukken, gingen dui
zenden Palestijnen de straat
op-
De Jordaans-Palestijnse Intifa-
da-frustraties kunnen, gekop
peld aan de economische onte
vredenheid en het opkomend
islamitisch fundamentalisme,
het Jordaanse regiem in ge
vaar brengen. Daarbij vreest
de Jordaanse vorst een Israëli
sche militaire aanval. De be
zorgdheid in het Jordaanse hof
is, al of niet terecht, gebaseerd
op de grote Russisch-joodse
immigratiegolf naar Israël, die
in Arabische ogen kan leiden
tot expansionisme. Als Israël
in de toekomst grote aantallen
Russische immigranten op de
westelijke Jordaanoever gaat
huisvesten, kan dit leiden tot
een nieuwe Palestijnse exodus
in de richting van Jordanië.
Met alle mogelijke gevolgen
vandien. De Jordaanse mo
narch. zich zeer bewust van de
groeiende opvatting in Israël
dat „Jordanië eigenlijk Pales
tina is", is zo bevreesd dat hij
zich al voor hulp tot Irak heeft
gewend.
Vorige week heeft ook de
Egyptische president Mubarak,
bekend om zijn gematigde
houding, gewaarschuwd voor
het gevaar van een nieuwe
oorlog in het Midden-Oosten.
Een uitspraak waar de Israëli's
zich uitermate kwaad om
maakten. Volgens de Israëli
sche minister van buitenlandse
zaken, Moshe Ahrens, was
hier sprake van „ophitsing".
Ruim een jaar nadat Israëls
premier Shamir in Washing
ton zijn vredesinitiatief lan
ceerde, is er van een vredes
proces in het Midden-Oosten
nog steeds geen sprake. Nu Is
raël de bittere vruchten plukt
van haar weigering een realis
tisch vredesgesprek met de
Palestijnen te beginnen, dur
ven links-denkende intellec
tuelen steeds meer hardop te
zeggen dat er met de PLO
moet worden onderhandeld.
Maar het steeds extremer wor
dende rechtse kamp blijft han
delen vanuit een aan vervol-
Vanuit die achtergrond kan
ook de misdaad van Ami Pop
per worden gezien. Popper is
het extreme resultaat van een
mentaliteit, waarin geen plaats
is voor vrede in ruil voor con
cessies. In de kamer van Pop
per werd een krant gevonden
waarin de 'overwinningstocht'
werd omschreven van honder
den Israëlis die de leider van
de joodse kolonisten in bezet
gebied, rabbijn Moshe Levin-
ger, naar de gevangenis bege
leidden. Levinger moet daar
een straf van vijf .maanden
uitzitten omdat hij een Pale
stijnse schoenenenverkoper
heeft doodgeschoten. Het is in
deze kringen niet ongebruike
lijk te horen zeggen, dat „Ara
bieren meisjes verkrachten,
genotsspelletjes spelen met
ezels in de boomgaarden en
baby's uit kinderwagens ont
voeren en stelen". Deze min
achting is onderdeel van de
angst en de haat in het Mid
den-Oosten. Vanuit die gevoe
lens is de stap naar geweld
niet zo groot.
BETTER DEW) THAN I
HEP.
|ST OCKUT wrrupuEWry
OF LEAD
LETS GIVE THIS KAFFlR"
PROMTHE TRANSKEI
ARMED ^TRUQCIE
51
yan de Conservatieve Partij draagt tijdens de demonstra-
jbord dat onomwonden duidelijk maakt hoe hij over de
|in Zuid-Afrika denkt. foto: ap
PRETORIA Tiendui
zenden blanke Zuidafri
kanen hebben zaterdag in
Pretoria gedemonstreerd
voor handhaving van de
apartheid. Andries Treur-
nicht, de leider van de
Conservatieve Partij, be
zwoer de aanwezigen dat
zijn partij zich nooit zou
neerleggen bij een zwart
meerderheidsbewind in
Zuid-Afrika.
Ongeveer vijftigduizend man
nen, vrouwen en kinderen
waren bijeengekomen bij het
Voortrekkers monument in
Pretoria slechts een derde
van het aantal waarop de or
ganisatie had gerekend. „Het
zogenaamde 'Nieuwe Zuid-
Afrika' dat de regering ons in
de maag splitst geeft ons geen
andere keus dan onze rechten
te verdedigen", zei Treurnicht.
„We zullen de dreigende af
braak van de vrijheid van ons
land niet toelaten, maar vech
ten om te herstellen wat al on
rechtmatig is weggegeven".
Treurnicht schilderde Mande-
la en diens ANC af als com
munisten en terroristen. ..Het,
ANC haat de Boeren en de
blanke natie. Zij willen ons
land. Zij verwerpen ons recht
van bestaan", zei hij. De bij
eenkomst van de rechtse blan
ken markeerde het begin van
wat zij „de Derde Vrijheids
strijd" hebben gedoopt naar
aanleiding van twee oorlogen
die de Boeren in de vorige
eeuw tegen de Britten hebben
gevoerd. „Wij eisen het recht
op om onszelf te regeren in
ons eigen land", zei Treur
nicht. Onder zijn gehoor be
vonden zich tal van geünifor
meerde en gewapende leden
van extreem-rechtse groepen.
Sommigen droegen T-shirts
met teksten als „Hang Mande-
la op" en „Ik Houd van Apart
heid". Treurnicht zei dat zijn
partij wettige middelen te baat
zou nemen om zich tegen de
plannen van de Klerk te ver
zetten, maar maakte ook be
dekte toespelingen op een mo
gelijk gewapend verzet van de
conservatieve blanken.
De Klerk beschuldigde de par
tij van Treurnicht er van de
blanken op te'stoken tot verzet
tegen zijn hervormingsbeleid.
Hij waarschuwde voor een ge-
welddadid conflict over apart
heid tussen Afrikaners onder
ling. De Klerk noemde het ge
drag van de oppositiepartij
„onverantwoordelijk, ondemo
cratische en gevaarlijk voor
ons land".
In de bij Pretoria gelegen
zwarte woonwijk Atteridgevil-
le sprak Nelson Mandela tege
lijkertijd een menigte van zo'n
40.000 aanhangers toe. Hij zei
dat de rechtse blanken het
blanke bewind niet zouden
kunnen handhaven. „Wij zeg
gen tegen Treurnicht: We heb
ben grotere mannen dan hij
verslagen. Hij zal worden ver
slagen", aldus Mandela.
Verder beschuldigde hij de re
gering ervan, dat zij niet ge
noeg doet om het geweld in de
provincie Natal te beëindigen.
De afgelopen dagen zijn bij ge
vechten tussen rivaliserende
zwarte groeperingen zeker ne
gen mensen om het leven ge
komen. In Richmond, zeventig
kilometer ten westen van de
havenstad Durban, kwamen
zes mensen om het leven en
werden zestig hutten platge
brand bij gevechten tussen
aanhangers van het ANC en
van de Inkatha-beweging van
Zulu-leider Buthelezi.
Onafhankelijk
Georgiërs ballen de vuist tijdens de 72e verjaar
dag van hun kortstondige onafhankelijkheid van
de Sovjetunie. Georgie riep op 26 mei 1918 de
onafhankelijkheid uit, die zou duren tot de repu
bliek op 25 februari 1921 opnieuw door de Sov
jetunie werd ingelijfd. Ongeveer 5000 mensen
woonden in het weekeinde twee bijeenkomsten
bij die waren georganiseerd door het Nationaal
Forum, een unie van onmgeveer veertig naar
onafhankelijkheid strevende groeperingen, en
de Ronde Tafel, gevormd door vier andere poli
tieke organisaties. De Georgiers moeten op 17
juni een nieuwe Opperste Sovjet kiezen. De
kwestie van de onafhankelijkheid zal daarbij de
belangrijkste rol spelen. foto: epa
(Vervolg van de voorpagina)
MOSKOU Sovjet-presi
dent Gorbatsjov heeft via
de televisie een beroep op
de bevolking gedaan niet
in paniek te raken over de
aangekondigde prijsstij
gingen van levensmidde
len. De maatregelen zijn
een noodzakelijke stap op
weg naar een markteco
nomie, aldus de Sovjet-lei-
der. Hij maande tot kalm
te en zei dat zijn regering
de problemen zou oplos
sen.
Ruim drie kwartier trok Gor
batsjov uit voor zijn pleidooi
voor het economisch hervor
mingsprogramma van zijn re
gering. Hij maakte een ver
moeide en gespannen indruk.
Maar er zijn geen aanwijzin
gen dat hij van plan zou zijn
z'n reis naar Canada en de VS,
die morgen begint, uit te stel
len of in te korten.
De aangekondigde verdrievou
diging van de broodprijzen per
1 juli zijn volgens Gorbatsjov
noodzakelijk om de veel te
dure invoer van graan terug te
dringen. Juist deze prijsverho
ging heeft in verscheidene ste
den in het land geleid tot ham
steren van meel en andere le
vensmiddelen.
„Ik vraag u niet in paniek te
raken. We hebben nu meer
dan ooit wederzijds begrip no
dig", zo richtte Gorbatsjov zich
tot de bevolking. Hij zei dat
een noodbegroting nodig was
voor de rest van het jaar, an
ders „wordt de situatie nog
meer gespannen, nog moeilij
ker of, om het maar eerlijk te
zeggen, nog gevaarlijker".
Gorbatsjov gaf in zijn toe
spraak de verzekering dat, als
onderdeel van de hervor
mingsplannen, mensen met
Jeltsin moet
even wachten
MOSKOU Boris Jeltsin
is er zaterdag net niet in ge
slaagd het presidentschap
van de Russische Federatie
te veroveren. Hij kreeg 503
van de 1.060 uitgebrachte
stemmen, 28 stemmen te
kort voor de vereiste abso
lute meerderheid. Jeltsins
naaste rivaal, partijfunctio
naris Ivan Polozkov, kreeg
497 stemmen. Nu geen van
de kandidaten een meerder
heid heeft gehaald moet het
Congres van Volksafge
vaardigden een nieuwe ron
de uitschrijven. Jeltsin kan
dan weer meedoen, maar
het is ook mogelijk dat er
een minder uitgesproken
kandidaat opstaat die grote
re kans maakt op een abso
lute meerderheid.
lage inkomens compensatie
zullen krijgen. Ook beloofde
hij omscholing, voor werkne
mers die door de hervormin
gen hun baan kwijtraken. Vol
gens sommige economen drei
gen veertig miljoen Sovjet
burgers werkloos te worden.
Onderzoek naar moord op contra's
MANAGUA De president van Nicaragua, Violeta Cha-
morro, heeft kardinaal Miguel Obando y Bravo opgedragen
te onderzoeken of het leger werkelijk een aantal contra's en
hun familieleden heeft vermoord.
Volgens de contra's hebben eenheden van het leger, dat nog
door de sandinisten wordt gedomineerd, op 18 mei een
vrachtwagen met contra-rebellen overvallen waarbij zeker
negentien verzetsstrijders en hun familieleden zijn gedood.
De contra's waren ongewapend omdat zij kort daarvoor hun
wapentuig hadden overgedragen aan functionarissen van de
Verenigde Naties. Volgens de contra's bewijst het incident
dat president Chamorro geen greep heeft op het leger. De
contra's hebben verdere ontwapening van eigen manschap
pen opgeschort.
r*jRAL VROUWEN EN KINDEREN SLACHTOFFERS
ratie injcHI Bij politieke
familiersche onlusten zijn
)k mr I Pakistaanse steden
defens&bad en Karachi
Braaff. gelopen weekeinde
F0Tlen mensen gedood
iderden gewond ge
wen en kinderen verwond
had, die protesteerden tegen
het uitgaansverbod, sloeg gis
teren in zowel Hyderabad als
Karachi de vlam in de pan.
In Hyderabad kwamen zeker
35 vrouwen en kinderen om
het leven, toen zij demon
streerden tegen de geweldda
digheden van de dag ervoor.
In sommige delen van deze
stad, met een miljoen inwo
ners, heerst al sinds 14 mei
een uitgaansverbod vanwege
de botsingen tussen de oppo
sitiepartij Mojahir (MQM),
die haar aanhang heeft on
der de uit India gevluchte
moslims, en aanhangers van
de partij van premier Bena
zir Bhutto, de Pakistaanse
Volkspartij (PPP). De Paki
staanse president Ghulam Is-
haq Khan heeft, blijkens een
officiële verklaring, contact
opgenomen met premier
Bhutto en de regering van de
provincie Sind, waaronder
Karachi en Hyderabad val
len. Er zouden „direct maat
regelen" worden genomen
om burgers „zonder onder
scheid" te beschermen.
DE TERUGKEER VAN PEER DEN SCHUYMER
ien mei
smog De Spaanse kapitein moet noodgedwongen dat „ver-
ituur vfel toestaan, maar zijn gezicht staat bezorgd, wanneer hij
aatgassdlgt naar zijn kajuit, terwijl de matrozen van „De Hel-
Dezelfdzich aan boord van het Spaanse schip begeven. Onder
De rejvan de opperstuurman doorzoeken zij het schip. De
ven ene matrozen denken er niet aan tegenstand te bieden,
jelijk te«n kapitein en zijn zoon bevinden zich immers als gijze-
tn boord van het kaperschip. Het lijkt er op, dat de Span-
fch geen leugens heeft verteld, want de matrozen vinden
niets van waarde en reeds wil de opperstuurman bevel geven het
schip te verlaten, wanneer één der matrozen in het ruim een
goed verborgen lading goud vindt. Triomfantelijk brengt de op
perstuurman het naar Peer. Bleek ziet de Spanjaard toe. „Gij,
domoor", voegt Peer hem toe, „een eerlijk zeeman te bedrie
gen.... Hoe durft ge!" En hij geeft bevel een prijsbemanning aan
boord van de Spanjool te zetten. Tegen de avond, wanneer de
wind is aangewakkerd, zet de nu weer uit drie schepen bestaan
de vloot koers naar Paré.
De spanning is te snijden in de bezette gebieden waar gemaskerde Palestijnen Israëlische agenten
met stenen te lijf gaan. foto: epa
GENÈVE Er gaat geen mis
sie van de Verenigde Naties
naar de door Israël bezette ge
bieden. Dat is de uitkomst van
twee dagen beraad van de VN-
Veiligheidsraad in Genève. De
V-Raad was naar de Zwitserse
stad 'uitgeweken om PLO-lei-
der Arafat de gelegenheid te
geven de raad toe te spreken.
Normaal vergadert de Veilig
heidsraad in New York, maar
Arafat mag de VS niet in. Het
overleg over het geweld in de
bezette gebieden gaat morgen
in New York verder. Er zijn
vermoedelijk weken mee ge
moeid voordat er een resolutie
ter tafel ligt. Israël heeft zich
in Genève met hand en tand
verzet tegen het sturen van
een 'fact-finding-mission' naar
de westelijke oever van de
Jordaan en de Gazastrook.
Zelfs een bezoek van secreta
ris-generaal Perez de Cuellar
lijkt Jerzalem niet opportuun,
aldus het ministerie van bui
tenlandse zaken. PLO-voorzit-
ter Arafat hield de leden van
de Veiligheidsraad zaterdag
voor, dat het geduld van de
Palestijnen op raakt.
Verkiezingen
Colombia gepaard
met grof geweld
(Vervolg van de voorpagina)
BOGOTA Na een bloedige
campagne zijn ook de Colom
biaanse verkiezingen gepaard
gegaan met grof geweld. Hoe
wel er gisteren ruim 200.000
militairen en politiemensen op
de been waren om de kiezers
te beschermen bij hun gang
naar de stembus, werden er
zeker dertien mensen ver
moord bij aanslagen van guer
rillastrijders op dorpen in het
zuidoosten van het land. In de
laatste 48 uur vóórdat de stem
lokalen opengingen kwamen
ongeveer dertig mensen bij
aanslagen om.
De ernstigste aanslag vond gis
teren plaats in de stad Baraya,
300 km ten zuiden van de Bo
gota, toen mannen van de Co
lombiaanse revolutionaire ge
wapende krachten (FARC) of
ficiële- voertuigen met getelde
stembiljetten beschoten met
automatische wapens. Volgens
de politie gingen de aanslagen
ook vannacht nog door. Veel
mensen raakten hierbij ge
wond.
Miljoenen Colombianen had
den de dreigementen van ter
roristen om niet te gaan stem
men in de wind geslagen en
gingen toch naar de stembus.
In de hoofdstad waren scherp
schutters van politie en leger
op daken van gebouwen in de
buurt van stembureaus gesta
tioneerd.
De Colombianen stemden gis
teren niet alleen voor een
nieuwe president, maar ook
over het wel of niet instellen
van een nationale assemblee,
hetgeen een wijziging zou be
tekenen van Colombia's 104
,jaar oude grondwet. De nieu
we president zou moeten aan
wijzen welke politieke partijen
en andere groeperingen de le
den van de assemblee mogen
aanwijzen. Het nieuwe orgaan
zou onafhankelijk moeten ope
reren van het bestaande con
gres en is volgens voorstanders
bedoeld om een einde te ma
ken aan de greep van de bo
venklasse op de politiek in Co
lombia.
