Doet Walesa het of
doet-ie het niét?
Duitsland domineert top
Bush-Gorbatsjov
DDR-minister Diestel verslikt
vrijwillig zich in Stasi
Miljarden marken
op weg naar DDR
MENKEH VAN GRIFKEN IS HOOFDSPONSO^O'
VAN DE IHTERNATIONAIE (HANSONWEEKi
BINNENLAND/BUITENLAND
Ceidóe Sou/ami
MAANDAG 28 MEI 1990 PAGIN
Ter Beek: in Nederland
geen gevaarlijke granaten
DEN HAAG In Nederland bevinden zich
geen Amerikaanse kerngranaten van het type
W-79. Ook in het verleden is dat niet het geval
geweest. Dat heeft minister van defensie Ter
Beek het afgelopen weekeinde verklaard. Vo
rige week werd bekend dat begin 1988 is vast
gesteld dat in Europa opgeslagen W-79 kern
granaten niet voldeden aan de veiligheidsnor
men en dat er ontploffingsgevaar was als de
granaat op een bepaalde plek hard zou worden
geraakt. Reparatieteams uit de Verenigde Sta
ten hebben de defecte granaten inmiddels her
steld. Omdat de W-79-granaten zich niet in ons
land bevinden, zijn die Amerikaanse reparatie-
teams niet in Nederland geweest. Dat ver
klaart het feit dat de Nederlandse minister van
defensie, noch de krijgsmacht op de hoogte
werden gesteld, aldus Ter Beek.
Weer gevechten
in Suriname
PARAMARIBO De stroom-
levering van de Afobaka-cen-
trale aan het Energiebedrijf
Suriname (EBS) in Paramari
bo is gisteren stil komen te lig
gen, doordat twee turbinege
neratoren op last van het Jun
glecommando van Ronnie
Brunswijk buiten werking zijn
gesteld.
Dit is het gevolg van de strijd,
die sinds zaterdag woedt in het
Brokopondo-gebied, kennelijk
tussen het Junglecommando
en een groep die zich daarvan
heeft afgesplitst. Het Suri
naamse leger is er niet bij be
trokken.
Koelwater lekt uit
Franse kerncentrale
PARIJS In Fessenheim, in
het westen van Frankrijk, is
zaterdag vijf kubieke meter
radio-actief koelwater uit een
opslagtank van een kerncen
trale gestroomd en in een ka
naal terechtgekomen. Autori
teiten verklaarden gisteren
evenwel dat er geen gevaar
zou bestaan voor de volksge
zondheid.
De directeur van het Franse
regeringsagentschap voor de
controle op radioactieve stra
ling, Pierre Pellerin, zei dat de
radioactieve straling van het
water in het kanaal veel ge
ringer was dan was toegestaan.
Aardbevinkje
bij Frankfurt
FRANKFURT In de Bondsre
publiek heeft zich zaterdag nabij
Frankfurt een aardbeving voor
gedaan met een kracht van 3,6 op
de schaal van Richter. Politie en
brandweer werden gebombar
deerd met telefoontjes van be
zorgde burgers die vertelden dat
vloeren schudden en serviezen
rinkelden. Echte schade is echter
nauwelijks aangericht. In de
Bondsrepubliek komen wel va
ker lichte aardbevingen voor. De
laatste, in 1982, had een kracht
van 4,7 en veroorzaakte lichte
schade aan enkele gebouwen in
het zuidwesten van het land.
Vermiste jongens
zijn verdronken
UTRECHT De
Mohammed el Hadaukhi uit
Utrecht en de twaalfjarige Re-
cep Karakaya uit Scherpen-
zeel blijken te zijn verdron
ken. Beide jongens werden
sinds woensdag vermist. Het
stoffelijk overschot van Mo
hammed werd gistermiddag
door de bemanning van een
plezierjacht aangetroffen in de
Vaartse Rijn langs de Jutfase-
weg in Utrecht. Daar was hij
ook voor het laatst in leven
gezien. Pecep werd zaterdag
door duikers gevonden in het
Henschotermeer in Wouden
berg. Daar was hij woensdag
met een jongere broer gaan
zwemmen.
Aruba blijft streven
naar onafhankelijkheid
WILLEMSTAD Op het gisteren gehouden
jaarcongres heeft de Arubaanse regeringspartij
MEP er geen twijfel over laten bestaan dat de
pogingen zullen worden voortgezet om de on
afhankelijkheid van Aruba te realiseren. Een
gemengde Nederlands-Arubaanse commissie
moet volgens de partij worden ingesteld om
hieraan inhoud te geven. Tevens moet die een
studie maken van het Gemenebestplan van de
Nederlandse minister Hirsch Ballin, die mo
menteel op Aruba verblijft. Zijn in maart ge
lanceerde Gemenebestplan blijkt op Aruba
overigens nog niet afdoende door de regering
te zijn bekeken. Volgens de Arubaanse minis
ter van staatkunsige structuur, Hendrik Croes,
zal dat pas „tegen het einde van dit jaar" het
geval zijn.
(Van onze speciale
verslaggever Hans Bos)
WARSCHAU Stelt Wa
lesa zich binnenkort kan
didaat voor het Poolse
presidentschap, of doet hij
dat niet? Dat is de vraag
die de doorsnee Poolse
burger dagelijks bezig
houdt.
Uiterlijk in het voorjaar van
1991 bezet een nieuwe presi
dent het Belweder, het presi
dentiele onderkomen in War
schau, zo heeft premier Mazo-
wiecki laten weten. De menin
gen over 'president' Walesa
zijn in Polen verdeeld.
Voor de gewone Pool vormt
hij het symbool van de vrij
heid. Wat dat betreft is Wale
sa's kandidatuur een van de
weinige mogelijkheden om de
volkomen weggeëbde belang
stelling voor de dagelijkse po
litiek enigszins nieuw leven in
te blazen. Vooral op het platte
land heeft het volk zich afge
keerd van politieke bezighe
den, in welke vorm dan ook.
De mensen hebben het er
druk genoeg mee in het dage
lijkse levensonderhoud te
voorzien. De kandidatuur van
de 'grootste elektricien van de
wereld', zoals Walesa soms
gekscherend wordt genoemd,
kan hen de overtuiging geven
dat, ook in de Poolse politiek,
de wonderen de wereld nog
niet uit zijn.
Impulsief
De Poolse intellectuelen heb
ben \yat meer moeite met de
man uit Gdansk. Zij zien lie
ver iemand die minder impul
sief en instinctief reageert. Ie
mand als Masowiecki bijvoor
beeld, de voormalige journa
list, die in de peilingen Walesa
in populariteit verre overtreft,
gevolgd door de voorzitter van
de parlementaire club, Gere-
mek. Saillant detail is dat Ma-
zowiecki en Geremek leer
meesters zijn geweest van Wa
lesa.
Voor enkelen is het niet zozeer
de vraag of Walesa zich kandi
daat stelt, maar op welke ter
mijn. Als het aan de zeer in
vloedrijke gebroeders Lech en
Jarslaw Kaczynski ligt, kiest
het huidige parlement nog
deze herfst Walesa tot presi
dent. Lech heeft het inmiddels
geschopt tot 'plaatsvervan-
gend-Walesa', als vice-voorzit-
ter van de vakbond Solidari
teit. Jaroslaw zit in de Senaat
en is tevens hoofdredacteur
van het weekblad van Solida
riteit. Bij zijn benoeming wist
hij overigens geen fluit van
uitgeven of redigeren. De ge
broeders Kaczynski schuiven
Walesa naar voren namens
een nieuwe politieke coalitie
in de Sejm, het Poolse parle
ment. De club noemt zich Cen
trum Alliantie en is een sa
menraapsel van burgercomi-
te's, tien politieke partijen en
een aantal andere groeperin
gen.
Kaczynski vindt dat het huidi
ge parlement een nieuwe pre
sident moet kiezen, omdat een
hele nieuwe verkiezing te
duur is en de aandacht afleidt
van de echte problemen. Daar
naast staat de uitslag van de
verkiezing toch al vast, zo zegt
Jaroslaw. Een mogelijke con
frontatie tussen Walesa en
premier Mazowiecki acht hij
uitermate klein, maar als die
onverhoopt plaatsvindt, lopen
beide partijen schade op. Kac
zynski ziet meer in een goede
taakverdeling: Walesa als va
derfiguur aan het hoofd van
de tafel en Mazowiecki als ge
talenteerde zoon aan het hoofd
van de regering.
Grote vraag
Het is voor veel Polen nog
steeds de vraag wat 'vadertje
Walesa' gaat doen. De huidige
regering-Mazowiecki heeft het
aangedurfd om harde en maat
schappelijk moeilijk te accep
teren maatregelen te nemen,
de marsroute is echter nog
niemand duidelijk. De toe
komst is voor de Polen op dit
moment een groot gapend gat.
Walesa weet ook niet hoe hij
dat op moet vullen, maar hij
heeft voldoende politiek in
stinct om aan te voelen dat het
op deze wijze mis gaat.
Probleem is alleen dat hij zich
op dit moment niet weet te
omringen met capabele advi
seurs. Zij zouden hem ervan
moeten kunnen overtuigen dat
hij als verbindingsman tussen
de arbeiders en de regering
beter werk kan verrichten dan
als president. Maar als het aan
de gebroeders Kaczynki ligt,
wordt Walesa omhoog gescho
ten in de vaart der volkeren
en staatshoofden. En natuur
lijk worden de gebroeders
Kaczynski dan een stukje
meegezogen.
Treinstaking overschaduwt
verkiezingen Polen
(Van onze verslaggever)
WARSCHAU - De in
middels beëindigde
treinstaking in het
noordwesten van Polen
heeft gisteren de Poolse
lokale verkiezingen vol
komen overschaduwd.
Bij de verkiezingen was
de opkomst slecht: nau
welijks 42 procent. De
eerste officiële uitslagen
worden op zijn vroegst
woensdag verwacht,
maar aangenomen wordt
dat de politieke vleugel
van Solidariteit veel ze
tels in lokale besturen
heeft gewonnen.
Vannacht werd in Polen een
akkoord bereikt ter beëindi
ging van de spoorwegstaking.
Dit betekent dat het gevaar
van uitbreiding tot een natio
nale spoorweg- en later alge
mene staking in het land is
afgewend. De actieleiders
riepen zaterdag nog op tot
nationale waarschu
wingsstaking van anderhalf
uur voor vandaag en een al
gemene staking voor morgen.
Vrijdagavond zag het er naar
uit dat de treinstaking was
afgelopen, nadat de ruim
veertig hongerstakers in
Slupsk hun wilde actie had
den beëindigd. Gisterochtend
liep de spanning echter snel
op, toen een onverwacht en
nachtelijk bezoek van vak
bondsvoorzitter Lech Walesa
aan de stakers in een absolu
te mislukking eindigde. Hier
uit blijkt dat Walesa's geloof
waardigheid onder de Poolse
arbeiders snel afneemt.
De acht dagen durende
spoorwegstaking werd ge
houden uit protest tegen het
bezuinigingsbeleid van de
Poolse regering. Dit heeft ge
leid tot een daling van de in
komens met dertig procent
en toenemende werkloos
heid.
De spoorwegen nemen in Po
len een belangrijk deel van
het personen- en vrachtver
voer voor hun rekening. De
schade van de staking is
enorm.
Afsluiting Pieterpad-estafette
Wandelaars van de vijfde Pieterpad-estafette op weg naar Maas
tricht. Daar eindigde zaterdag de wandeling die begon in het
Groningse Pieterburen. Voorzitter Rob van den Eist van de
Stichting Pieterpad sprak van een overweldigend grote belang
stelling voor de vijfde estafette. In totaal namen meer dan twee
duizend wandelaars deel aan de estafette, verdeeld over 26
etappes. Bedoeling van de estafette is aandacht te vragen voor
het milieu.
FOTO ANP
OOST-BERLIJN Nie
mand heeft ooit gezegd
dat Peter-Michael Diestel,
minister van binnenland
se zaken in de regering
van de DDR, een Stasi-
verleden heeft. Niettemin
dreigt deze bewindsman
te verdrinken in een Sta
si-beerput.
Mocht hij het avontuur poli
tiek niet overleven, dan heeft
hij het aan zichzelf te wijten.
Want hij is uit vrije wil in de
beerput gesprongen. Van
beroep is Diestel advocaat in
Leipzig. Na de vreedzame om
wenteling in de DDR ontpopte
hij zich als een conservatief
politicus. Hij vond zijn plekje
in de conservatiefste partij die
de DDR kent: De Deutsche So-
ziale Union (DSU), een getrou
we kopie van de oerconserva
tieve CSU in de Westduitse
deelstaat Beieren. Behalve mi
nister van binnenlandse zaken
is Diestel ook vice-premier, de
vervanger van eerste-minister
Lothar De Maizière.
Als minister is Diestel verant
woordelijk voor de ontbinding
van de beruchte Stasi. In
plaats van de spionnen, gluur
ders, luistervinken, afpersers
en straatvechters de laan uit te
sturen, maakte Diestel onlangs
lakoniek bekend dat hij nog
steeds samenwerkt met 2350
voormalige Stasi-leden. Deze
bekentenis leverde hem een
golf van verontwaardigde re
acties op.
In plaats van haastig terug te
krabbelen maakte Diestel het
nog bonter. Vorige week
woensdag bracht hij het ver
zoek ter sprake aan de vroege
re directeur van de geheime
dienst van de Stasi, Markus
Wolff, om hem als staatssecre
taris te komen bijstaan bij de
verdere opheffing van de Sta
si. De verontwaardiging klonk
nu zelfs door tot in Bonn.
Voorlopig heeft Diestel zich
weten te redden. In een per
soonlijk gesprek met De Mai
zière wist hij de volle steun
van de regeringsleider te krij
gen. Eind juni wordt echter
het landelijke partijcongres
van de DSU gehouden en het
lijkt onwaarschijnlijk dat Dies-
tel die bijeenkomst poli
tiekzal overleven, als hij
voor die tijd niet al is opge
stapt, want in het parlement
wacht hem een motie van
wantrouwen.
FRANKFURT Ergens
in de komende maand,
onbekend is nog wanneer,
zullen miljarden marken
van West- naar Oost-
Duitsland worden ge
bracht. Op de dag (2 juli)
dat de monetaire unie tus
sen de twee Duitslanden
ingaat, zal in de DDR niet
minder dan 13,5 miljard
D-mark in omloop wor
den gebracht.
In totaal zal de Oostduitse be
volking over 25 miljard mark
in contanten kunnen beschik
ken. Die resterende 11,5 mil
jard mark ziin bedoeld om
eventuele problemen met de
geldvoorziening te voorkomen,
zo heeft Guenter Storch, lid
van het bestuur van de West
duitse centrale bank, ver
klaard.
Storch deed een beroep op de
Oostduitsers om in het begin
zuinig met hun nieuwe geld
om te gaan. „Eerst zal er een
situatie ontstaan waarin het lo
nend is om te sparen". Hij
waarschuwde de Oostduitse
bevolking er ook voor om niet
direct in zee te gaan met be
leggingsdeskundigen. Die wor
den ongetwijfeld aangelokt
door de nieuwe spaartegoeden
en de Oostduitsers hebben nog
nauwelijks ervaring met be
leggingen, aldus Storch.
De Bundesbank gaat ervan uit
dat het biljet van honderd
mark het meest gewilde bank
biljet wordt in de DDR. Het
nieuwe geld zal in de DDR
worden verdeeld over vijftien
filialen van de Bundesbank.
De kluizen daar zullen beter
worden beveiligd. De banken
kunnen dan bij die vestigingen
het geld afhalen.
De Oostduitsers zullen overi
gens geen contant geld kun
nen wisselen. Iedereen moet
zijn geld op een rekening zet
ten en via die rekening wor
den de Westduitse marken uit
betaald. De verdere bijzonder
heden worden binnenkort be
kendgemaakt.
De DDR-burgers worden bij
de omwisseling van hun geld
verplicht hun handtekening te
zetten onder een verklaring
waarin ze toezeggen de devie-
zenbepalingen in acht te zul
len nemen. Dit is bedoeld om
speculatie tegen te gaan. Ook
geldt bij grote bedragen de
verplichting te melden waar
het vandaan komt.
Vanaf 1 juli kunnen de eerste
Westduitse marken in contan
ten worden opgenomen. In de
eerste week geldt een maxi
mum van duizend mark en na
een week kan al het geld van
de bankrekening worden ge
haald.
Wat er met de waardeloos ge
worden Oostduitse bankbiljet
ten met de beeltenis van Marx
en Engels gebeurt, is nog niet
duidelijk. In de Bondsrepu
bliek wordt geld dat uit de cir
culatie wordt genomen in
ovens bij een temperatuur van
duizend graden verbrand. In
de DDR wordt onbruikbaar
geworden geld opgeslagen in
zoutkoepels. Of al het Oost
duitse geld in een later stadi
um wordt vernietigd, is nog
niet bekend.
Kangoeroe doodgerej
lOSl
:gr'
jongste van de twee
roes die 11 maart in I
Zand ontsnapten uit de
van een particulier, is DON -
weekeinde verongeluktjatie, c
dier werd in Loon op I Burn
door een auto overredekn in
bestuurder is doorgeredannen.
twee ontsnapte kangain de
moeder en zoon, zorgdj dans
afgelopen weken voor tfiio d<
speurtochten in en romaakt.
Loonse en Drunense duipgelijk
overbelast. pchter
ministers bij M* i!
linta.
oprichting verki.
Oosteuropabaii
DEN HAAG Nede/|
zal morgen in Parij I
enige land niet dooi B
nisters vertegenwoor*"
zijn bij de officiële op
ting van de Bank 1
Oosteuropa.
De oprichting was juil
pland op de dag voor de||
daagse OESO-vergaderiJ
de Franse hoofdstad om[
ministers dan toch in
zouden zijn. Maar t
land worden de handtef
gen onder de oprichtinj
nu gezet door ambasj^
Wijnands en thesaurierpd v
raai Maas, zo bevestigde[vanc
ren de woordvoerster va£ntje
tenlandse Zaken. j
In andere bij de oprir
van de bank betrokken llna
wordt de afwezigheid v| van
Nederlandse ministers be<
den Broek en Kok gezipofd<
een demonstratie van i 0V(
noegen over de gang v(,
ken bij de keuze van eet?f
sident en een vestigingsMaa
van de bank. Nederlanlvena
ex-minister Ruding van k hc
ciën en Amsterdam vijn h<
nder
dragen, maar vorig weeln
werd de strijd om het
dentschap beslist ten I
van de Fransman Attj
werd Londen gekozen ajberit
tigingsplaats. jtischi
Maar de woordvoerstef gagl
Buitenlandse Zaken nitiati
deze conclusie zondagt zek'
trekken. Zij liet wetejafge\
nooit afspraken zijn gefet de
over de aanwezigheid va in is
derlandse ministers bij
dertekening. Onlangs
besloten dat Kok en Va
Broek niet aanwezig
zijn omdat hun agenda'
al overvol zijn. Van
Broek, die wel naar de
vergadering gaat, vertre
woensdagochtend naar f
Memorial Day in Margraten
Naar schatting achtduizend mensen hebben gis
teren deelgenomen aan de herdenking van
„Memorial Day" op het Amerikaanse oorlogs
kerkhof in Margraten. Een van de sprekers was
de Amerikaanse ambassadeur in Nederland,
Howard Wilkins. Hij prees de moed van de
Amerikaanse soldaten die hun leven gaven voor
SUSKE EN WISKE DE KLEINE POSTRUITER
ej£7 oeowemetide gas hei ft un uitwea-
mi wet 6i n ut ju de has te akte
hoeve is alles t1uisstil
(c) Standaard Ultgeverlj/Wavery
NEW YORK Michaïl
Gorbatsjov en George
Bush hebben het afgelo
pen weekeinde gezegd dat
de militaire status van
Duitsland na de eenwor
ding een zeer belangrijk
gespreksonderwerp zal
zijn tijdens hun topont
moeting. Gorbatsjov ver-
wacht dat dit tevens het
grootste conflictpunt zal
zijn op de bijeenkomst die
donderdag in Washington
begint.
De Amerikaanse en Westduit
se regeringen vinden het
NAVO-lidmaatschap van een
verenigd Duitsland onontbeer
lijk. Bush wil proberen Gor
batsjov ervan te overtuigen
dat de Sovjetunie zich hier
door niet bedreigd hoeft te
voelen. Gorbatsjov heeft de
laatste tijd juist herhaaldelijk
gezegd dat een Duits NAVO-
lidmaatschap het Kremlin er
toe zou dwingen zijn posities te
herzien in alle belangijke ont
wapeningsonderhandelingen.
In het Amerikaanse weekblad
Time zegt Gorbatsjov dat de
Duitsers nooit mogen vergeten
dat hun land van centraal be
lang is voor vrede in Europa.
„De eenwording van Duits
land raakt aan de vitale belan
gen van veel landen in Euro
pa, met inbegrip van de Sov
jetunie die meer offers dan
enig ander land gebracht heeft
om de zekerheid te verschaf
fen dat er nooit meer oorlog
ontstaat vanaf Duits grondge
bied", aldus de president en
partijleider van de Sovjetunie.
In een interview van tien mi
nuten voor de Sovjet-televisie
zei de Amerikaanse president
George Bush gisteren dat hij
de kloof tussen beide groot
machten wil verkleinen. Hij
zei tevens dat hij één kwestie
niet onder mat wilde vegen,
en dat is Litouwen. Zolang de
Sovjetunie volhardt in haar
harde afwijzing van Litou-
wens onafhankelijkheid, zo
verklaarde Bush, zal het voor
de VS moeilijk zijn om de Sov
jetunie economische hulp te
verstrekken.
Premier Lubbers zei zaterdag
op een bijeenkomst van katho
lieken in Berlijn dat een vere
nigd Duitsland „hecht in het
Atlantisch bondgenootschap
verankerd dient te zijn". Het
samengaan van de Bondsrepu
bliek en de DDR is volgens
hem „geen reden tot paniek".
het herkrijgen van vrede en democratie injcjji
pa. Traditiegetrouw legden kinderen bid-
op de graven die door Limburgse familiefp
dopteerd zijn. Aanwezig waren ook mr.
van Vollenhoven, minister van defensifibad
Beek en de chef staf generaal P. Graaff. geloi
F0Tten
iderc
(ADVERTENTIE)
'de pi
ssm
Menken van Grieken
Inwoners Athene ziek door sr
ATHENE Meer dan zevenhonderd inwoners van Athefe^ig
het afgelopen weekeinde in ziekenhuizen opgenomen mei
klachten en ademhalingsproblemen vanwege de smog I De
Griekse hoofdstad. Door de extreem hoge temperatuur viel toi
tijd van het jaar (34 graden Celcius) blijven de uitlaatgassfgt r
auto's en fabrieken langer hangen dan gewoonlijk. Dezelfdzich
blemen doen zich voor in de havenstad Piraeus. De re|van
riep oude en zieke mensen op in hun huizen te blijven enB ma
er bij autobezitters op aan hun wagen zoveel mogelijk tdn ka
staan. in bot
»ch g<
