Hamsterwoede
in Sovjetunie
Fietsdag
Litouwen wijst plan van Gorbatsjov af
2
3
7
9
10
13
14
15
18
£cld6e (Sou/io/nt
laainiiimiimn
'Gewichtige' oproep aan
Gorbatsjov en Bush
KREMLIN BELOOFT SNELLERE ONAFHANKELIJKHEID
- n VS nog veel meer onveilige kernkoppen
KORTINGEH
TOT 50%
SHulshoff
VANDAAG
14 Dagen Gratis
Vrijdag 25 mei 1990
81ste jaargang no. 24733
Uitgave Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers), Postbus 112300 AA Leiden, telefoon 071 -122 244, fax 071 -134 941 tbv. redactie.
Directeur-hoofdredacteur: J.J. Hallewas, Chef-redacteur GJ. Onvlee.
Losse nummers f. 1,35
HET WEER
Koude nacht met minimum
temperatuur omstreeks 3 gra
den en plaatselijk vorst aan de
grond. Overdag flinke perio
den met zon en dróóg. Middag-
temperatuur ongeveer 16 gra
den. Zwakke tot matige wind
uit uiteenlopende richtingen.
)IES IN AMERIKA WIJZEN UIT:
kte is erfelijk
(Van onze correspondent Mare de Koninck)
HINGTON Zwaarlijvigheid is een erfelijk verschijnsel,
egen een dieet niet of nauwelijks helpt. Mensen met een
1de genetische structuur kunnen aan hetzelfde voedselpak-
riemaal zoveel gewichtstoename overhouden als mensen
en andere erfelijke formule. Een en ander blijkt uit twee
1-Amerikaanse studies, waarvan de gecombineerde uit
ten volgens de wetenschappers „een sombere boodschap
en voor mensen die zich zelf te zwaar vinden". Dieet en
imsbeweging kunnen wel het effect van de erfelijke voor-
nming beïnvloeden, maar de variaties in zwaarte en vet-
jF bij volwassenen zijn voor minstens zeventig procent gene-
bepaald, aldus fysioloog prof. Claude Bouchard. Uit de on-
;ken blijkt dat een-eiige tweelingen, die gescheiden en met
rerschillende eetgewoonten opgroeien, altijd ongeveer even
worden. In totaal werden 700 een-eiige en twee-eiige
ingen onderzocht.
WASHINGTON Ruim vijftig vooraanstaande
Amerikanen, onder wie twee voormalige direc
teuren van de CIA, hebben president Bush en
Sovjet-president Gorbajtsjov opgeroepen om de
produktie van nucleair materiaal voor atoomwa
pens stop te zetten. Volgens de opstellers van de
brief 54 wetenschappers, Nobel-prijswinnaars,
politici en voormalige regeringsadviseurs be
vindt zich in de nucleaire wapens die door de
wapenakkoorden overbodig worden genoeg nu
cleair materiaal om eventuele nieuwe atoomwa
pens te produceren. Op de top-conferentie tussen
Bush en Gorbatsjov, die volgende week in Was
hington wordt gehouden, zullen de twee rege
ringsleiders een verklaring tekenen waarin be
loofd wordt het aantal kernkoppen met duizenden
te verminderen.
Onderzoek: deelnemers
Elfstedentocht leven langer
LEIDEN Atleten die in staat zijn een
grote lichamelijke inspanning te leveren
hebben kans op een langer leven dan de
gemiddelde bevolking. Onderzoekers van
de afdeling klinische epidemiologie van
het Academisch Ziekenhuis Leiden con
cluderen dit aan de hand van een onder
zoek onder de deelnemers aan de Elfste
dentocht van 1956. Ze hebben de levens
verwachting van de mannelijke deelne
mers aan de tocht vergeleken met die van
de gemiddelde Nederlandse bevolking.
Terwijl statistisch gezien (op grond van
gegevens van het Centraal Bureau voor
de Statistiek) 423 sterfgevallen hadden
mogen worden verwacht, bleken er in die
32 jaar maar 321 deelnemers aan de Elf
stedentocht van 1956 te zijn overleden (24
procent onder het gemiddelde).
Electrische straling
lijkt levensgevaarlijk
WASHINGTON De elektromagnetische velden rond stroom
kabels en elektrische apparaten kunnen gevaarlijk zijn voor de
gezondheid en mogelijk kanker veroorzaken. Dat is de bevin
ding van een wetenschappelijke studie door het Amerikaanse
ministerie van milieuhygiëne, EPA. Het is voolgens de studie
onverstandig kinderen langdurig in de buurt te houden van in
werking zijnde electrische apparaten of te laten slapen op elec
trische dekens. Nader onderzoek is volgens het ministerie gebo
den. Electromagnetische velden zouden ook tot stoornissen in de
hersenfunctie kunnen leiden, omdat ze de chemische en electri
sche aktiviteit in de hersenen ontregelen. Een bed en met name
een hoofdeinde in de buurt van electrische stroom, zou een ver
klaring voor slecht slapen kunnen zijn. De bevolking in de VS is
door het onderzoek nogal ongerust geworden. Hier en daar heb
ben scholen gedeeltes van hun gebouwen ontruimd, die onder
hoogspanningskabels liggen, nadat zich vaker dan gemiddeld ge
vallen van leukemie onder de leerlingen hadden voorgedaan.
NA AANGEKONDIGDE PRIJSVERHOGINGEN
MOSKOU/WASHING
TON In de Sovjetu-
Inie zijn de inwoners
laan het hamsteren ge
slagen met het oog op
aangekondigde
brijsstijgingen van le
vensmiddelen.
Sovjet-regering heeft
économische hervormingen
In het vooruitzicht gesteld
[die tot ten minste verdub-
jeling van de voedselprij
zen kunnen leiden. Sommi-
winkels in Moskou en
.eningrad, die toch al niet
[goed voorzien waren, zijn
nu geheel leeggekocht.
jvolgens Sovjet-premier Ni-
Itolaj Ryzjkov, die gisteren
het economische hervor
mingsprogramma van de
regering aan de Opperste
Sovjet presenteerde, zal de
bevolking 70 procent van
de prijsverhogingen ge
compenseerd krijgen. De
regering gaat voor het eerst
via een referendum het
volk raadplegen over de
drastische maatregelen die
horen bij de overstap naar
een vrije markteconomie.
De Sovjetunie zal binnen
enkele weken het Westen
vragen om steun voor de
hervorming van haar eco
nomie, die anders geen
kans van slagen zal heb
ben, zo zei de Italiaanse
minister van buitenlandse
zaken, Gianni de Michelis,
op een internationale con
ferentie in Washington. De
Michelis voorziet menings
verschillen tussen de wes
terse landen over hoe de
Sovjetunie moet worden
geholpen en over de vraag
of er wel steun moet wor
den verleend. Volgens Va
clav Klaus, minister van fi
nanciën van Tsjechoslowa-
kije (waar de afschaffing
van subsidies tot een stij
ging van de voedselprijzen
met gemiddeld 24,6 procent
leidt), is de economische
desintegratie van de Sov
jetunie een groter pro
bleem dan de hervormin-
fen in Oost-Europa.
'agina 7: Ryzjkov wijst
bevolking op problemen
invoering marktecono-
lm
thoff Pers Fietsdag succes
Morgens waren de omstandigheden ideaal: een lekker zonne-
niet te warm en nagenoeg windstil. Vele duizenden lieten zich
teren hierdoor verleiden om op de fiets te stappen en mee te
en aan de Provinciale Sijthoff Pers Fietsdag. De meesten van
circa 6000 deelnemers kozen voor de afstand van 35 of 70
Dmeter. Een relatief klein aantal fanatieke fietsers vond dat te
Inig en begon aan de tocht van 150 kilometer. Via de kring-
ite kwamen de fietsers na enige tijd weer terug op het punt,
ar ze waren gestart. Daar kregen ze een medaille, als blijk van
alneming.
FOTO: PETER VAN MULKEN
echter kent Masson 50.000 toe
&ASTRICHT De raadka-
van de Maastrichtse
htbank heeft aan de voor-
lige directeur beleggingen
het ABP, mr.drs. Ed Mas-
een bedrag van 50.000
Iden toegekend voor ge-
akte kosten in verband met
a tweede strafzaak die niet
Een claim voor
immateriële schade van een
paar ton is evenwel afgewe
zen. De kostenvergoeding zal
Masson echter niet ontvangen
omdat de fiscus er beslag op
heeft laten leggen. Over een
voorlopige aanslag voor 1983
levert Masson nog altijd strijd
met de fiscus.
Spoor van vernieling
Niet alleen werden 88 wagons op één hoop geblazen, ook elf hui
zen moesten het ontgelden. Verscheidende mensen raakten hier
bij gewond.
FOTO: AP
MOSKOU De vice-pre
sident van het parlement
van Litouwen, Kazimieras
Motiekas, heeft het aan
bod van Sovjet-leider
Gorbatsjov voor onafhan
kelijkheid van de Balti-
sche republiek afgewezen.
Gorbatsjov zei gisteren dat
Litouwen binnen twee a
drie jaar onafhankelijk
zou kunnen zijn, indien de
republiek haar huidige
onafhankelijkheidsverkla
ring opschort.
In een interview met de Li
touwse televisie wees Motiekas
vanmorgen de eis tot opschor
ting van de onafhankelijkheid
af. „Er kan zelfs geen sprake
zijn van een tijdelijke opschor
ting van de verklaring", aldus
de Motiekas. Gorbatsjov deed
zijn voorstel gisteren na een
onderhoud met Litouwse ge
deputeerden in het Congres
van Afgevaardigden in Mos
kou. Gorbatsjov waarschuwde
opnieuw dat als de Baltische
republiek niet luistert, er
„geen andere weg is dan het
invoeren van een presidentieel
bestuur" vanuit Moskou. Gor
batsjov verklaarde dat hij niet
principieel tegen een onafhan
kelijk Litouwen is. Maar het
hele proces heeft meer tijd no
dig. Het Kremlin verwierp de
suggestie van het Litouwse
parlement om enkele door
Moskou verfoeide wetten op te
schorten als het Kremlin zou
instemmen met een dialoog.
Het conflict tussen Moskou en
Vilnius duurt nu al tien weken
en de economische blokkade
van Litouwen krijgt nu ernsti
ge gevolgen. „Wij naderen een
industriële catastrofe. Binnen
tien dagen zullen er geen pro-
dukten meer zijn als vlees,
brood en melk", aldus een Li
touwse functionaris. Verwacht
wordt dat de elektriciteitscen
trales de komende dagen zon
der olie komen te zitten, zodat
de stroomtoevoer moet wor
den gestaakt.
ARAFAT BU VEILIGHEIDSRAAD IN GENEVE
Conflict VS-Israël over VN-waarnemers
GENÈVE Tussen de Vere
nigde Staten en Israël bestaat
een scherp conflict over de
mogelijke inzet van waarne
mers van de Verenigde Naties
in de door Israël bezette gebie
den.
De verwachting is dat de Vei
ligheidsraad van de Verenigde
Naties later vandaag of mor
gen de mogelijkheid bespreekt
van het sturen van een waar-
nemersploeg. De V-raad ver
gadert in Genève. Tot de tijde
lijke verhuizing werd besloten
om eventuele moeilijkheden te
voorkomen rond een visum
voor PLO-leider Arafat. Was
hington weigert nog steeds
hem tot de VS toe te laten.
Arafat was vanmiddag in Ge-
neève de eerste spreker. Hij
pleitte onder meer voor VN-
bescherming van de Pale
stijnse bevolking in de bezette
gebieden. Eerder hadden de
VS al laten doorschemeren dat
zij niet onwelwillend zullen
staan tegenover het sturen van
VN-waarnemers. Maar de Is
raëlische regering heeft gezegd
dat een VN-team nooit zal
worden toegelaten tot de be
zette gebieden. Jeruzalem, zo
luidde een verklaring, rekent
er op dat de VS gebruik zullen
maken van hun veto. Likud-
ministers hebben president
Bush er intussen van beschul
digd een persoonlijke campag
ne tegen premier Shamir te
voeren.
Pagina5: Israël wil geen VN-
waarnemers in bezet gebied
Verwijderd
'The party is over',
zegt deze op
Gorbatsjov
gelijkende man op
38 enorme
reclameborden in
de Amerikaanse
stad Minneapolis.
Voor het wodka-
merk is de party
echt over, want
met het oog op het
komende bezoek
van de Russische
leider aan de stad
moeten alle borden
verwijderd. Hoewel
dat op zich
natuurlijk ook weer
een enorme
reclame is.
FOTO: AFP
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
ASHINGTON De direc-
■n van Amerika's drie
mwapenfabrieken hebben
regering in Washington ge
viseerd alle tweeduizend
(AM-kernraketten, die door
'egtuigen worden gedragen,
wegens het gevaar van onbe
doelde explosie uit de militaire
sterkte te verwijderen. Het
technische probleem met de
SRAM-raketten is vrijwel ge
lijk aan dat met de nuclaire
granaten, dat volgens Ameri
kaans minister Cheney inmid
dels zou zijn
De Tweede Kamer wil van
minister Ter Beek van defen
sie echter zo snel mogelijk
opening van zaken over de
mogelijke gevaren die met
deze granaten hebben ge
dreigd. Deze kernwapens lig
gen in ons land opgeslagen in
zwaar beveiligde bunkers in
onder meer 't Harde. D66-frac-
tievcx^rzitter Van Mierlo wil
weten of ons land, zoals hij
vermoedt, inderdaad niet door
de VS op de hoogte is gesteld
van de gevaarlijke situatie.
Van Mierlo vindt dat nu maar
beter direct kan worden over
gegaan tot het afschaffen van
de nucleaire artillerie. In
NAVO-verband werkt men
ook al in die richting, omdat
deze wapens met een korte
dracht niet meer passen in de
veranderde strategische ver
houdingen.
Pagina 5: VS: „Granaten zijn
nu veilig"
(ADVERTENTIES)
Het grootste assortiment
TUINMEUBELEN
met toebehoren
tussen Den Helder en Breda
in elke i
Heereweg 350 (N208) Lisse
Tel. 02521-19037.
voor do deur stoppen de
bussen 50, 51, 92 en 94.
Zitbanken en fauteuils
in stof en leer
DURLET - DREIPUNKT -
YOUNG INTERNATIONAL -
LEOLUX eva.
ZITBANKEN en FAUTEUILS met
3-DAAGSE MAGAZIJNVERKOOP
- donderdag 24 mei,
Hemelvaartsdag), (11.00-17.00 uur)
- vrijdag 25 mei, (11.00-21.00 uur)
- zaterdag 26 mei, (11.00-17.00 uur)
AUTOVERHUUR
F.PRAMSERI
Verhuur van luxe auto's en
busjes vanaf 30.- p dag
HOOFDSTRAAT 104 - LEIDERDORP
Tel. 071-894040
20 PAGINA'S
Fusie tussen
theologen
Kampen en Vrije
Universiteit van
de baan
In verpleging gaat
het acties
regenen
Kremlin schuwt
weinig om Jeltsin
te stoppen
Nieuwe kranten
willen graantje
meepikken
Afzetten Ajax-pet
kost Leo
Beenhakker
moeite
Onbekend virus
tast wielerploeg
Priem aan
Fel protest tegen
Koets-o-theek in
plan Ico-Athibu
Centraal
Nederland breidt
diensten uit
Verzet tegen
plaats
telefoonmast
Lisse
Bobby Brown
komt nauwelijks
aan zingen toe
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
BINNENLAND
BUITENLAND
ECONOMIE
SPORT
LÊIDEN/RtGh. .J
KERKDIENSTEN
LAND EN TUIN 10'JW
FILM
BOEKEN
KUNST.'RTV
RTV PROGRAMMAS
WEER/"' '.7IÊL/MENU
Opvallend veel fietsers gisteren op de provinciale
fietspaden van Zuid-Holland. Tussen Leiden, Gou
da, Delft en Naaldwijk. Allemaal lezers van de
bladen van Sijthoff Pers. Met in hun ene hand het
stuur en de andere een puike routebeschrijving.
Onderweg troffen zij enthousiast bemande controle
posten aan. Daar konden zij een SitTV*Pje op hun
deelnemerskaart halen en hnn tccM -> '?.en, met
als beloning een herinneringsspeio Oerrig veer
tig of zeventig kilometer, bet deerde .-:e.v*é on
danks de straffe noordenwind. Zo'n.aUTac,.. op
Hemelvaartsdag vind je alleen maar hij Sijthoff
Pers. Waar de Leidsé Courant wordt gemaakt.
G ik wil dé Leidse Courant 2 weken lang,
gratis en vrijblijvend, ontvangen,
r Ik wil een proefabonnement van 5 weken.
Ik hoef voor slechts 3 weken te betalen, t.w. f. 17,50.
G Noteer mij direct als abonnee.
De eerste 2 weken krijg ik de krant gratis.
Daarna wil ik betalen per;
maand f. 24,85 (met automatische betaling)
kwartaal f. 75,10
Voor!.:
Naam
Straat:
Postcode/Plaats:
Telefoon:
(voor controle op bezorging)
Deze bon opsturen in een open envelop - zonder postzegel - naar
de Leidse ^^|ordf^ny\y Haag
