K
brieven van lezer
kerk
wereld
beroepingen
Israël moet etnocentrische houding opgeven
I
IfeJt f
- J
Toenemend verzet tegen patriarch Teoctist
Ccidóe Soman!
«S*£eidóe0ou/ia/rit
JEESTELIIK LEVEN/OPINIE
Ceicbe Somant
WOENSDAG 23 MEI 1990 PAGINA 2
NE
Patriarch: schietpartij „vrucht" beleid Israël
ROME De schietpartij waarbij gisteren acht Palestijnen door
een 21-jarige Israëliër om het leven werden gebracht, is vol
gens de Latijnse patriarch van Jeruzalem, Michel Sabbah, de
„vrucht" van het beleid van Israël dat zijn heerschappij over
alle gebieden waar Palestijnen wonen, wil uitbreiden. Tegen
over de Italiaanse rooms-katholieke krant L'Avvenire zegt
Sabbah, de eerste Palestijn die patriarch van Jeruzalem werd,
dat Israël al twee jaar zijn gezag aan alle Palestijnen wil opleg
gen en dat er nog meer ernstige incidenten kunnen plaatsheb
ben. De regeringscrisis in Israël ziet hij in nauwe samenhang
met het Palestijnse vraagstuk. Zolang een dialoog met de Pa
lestijnen niet wordt geaccepteerd, zolang is er ook geen rege
ring, aldus Sabbah.
Al ruim 800.000 binnen voor restauratie Portugese synagoge
AMSTERDAM De financiële actie voor de met instorting
bedreigde Portugees-Israëlietische synagoge in Amsterdam
heeft in twee weken ruim 800.000 gulden opgeleverd. De Stich
ting Vrienden van de Portugees-Israëlietische Synagoge höopt
binnenkort het eerste miljoen binnen te hebben. Door dit suc
ces van de campagne denkt het bestuur van de stichting bin
nenkort te kunnen beslissen over het begin van de restauratie
van de synagoge, die in 1675 in gebruik werd genomen. De res
tauratie van de synagoge vergt in totaal 6.470.000 gulden, plus 1
miljoen gulden voor de kosten van bouwmanagement, organi
satie en voorlichting van het project. De gemeente Amsterdam
en Monumentenzorg hebben 3.674.000 gulden toegezegd, zodat
een bedrag van 3.783.000 uit andere bronnen worden gefinan-
Ik heb nooit een
gezelliger kameraad
gevonden dan de
eenzaamheid.
Henri David Thoreau
UIT SOLIDARITEIT
METOJEC
Kerken weigeren
gesprek met
delegatie MECC
DRIEBERGEN De
Kerk en Israël-organen
van vier kerken hebben
besloten vandaag niet te
spreken met de delegatie
van de Raad van Kerken
in het Midden-Oosten
(MECC), die op dit mo
ment op uitnodiging van
de Raad van Kerken in
Nederland in ons land is.
De solidariteit met verte
genwoordigers van de
joodse gemeenschap, die
niet mogen spreken met
de MECC-delegatie,
weegt voor de vier orga
nisaties zwaarder dan de
verbondenheid met de
Raad van Kerken.
Dit blijkt uit een brief aan de
Raad die is ondertekend door
de Katholieke Raad voor Is
raël, de (hervormde) Raad
voor de verhouding van Kerk
en Israël, het (gereformeerde)
deputaatschap voor Kerk en
Israël en de (lutherse) com
missie Kerk en Israël.
De vier organisaties menen
dat het bezoek van de MECC-
delegatie „een unieke kans
geboden zou hebben iets van
de relatie tussen christenen
en joden zichtbaar te maken".
De Raad heeft echter volgens
de brief verschillende pogin
gen tot een ontmoeting met
de officiële vertegenwoordi
gers van de joodse gemeen
schap in ons land gedwars
boomd. Vooral de weigering
van een ontmoeting met het
Overlegorgaan van Joden en
Christenen in Nederland
(OJEC) wordt betreurd.
Secretaris Gabriel Habib wijst
er op dat de delegatie van de
MECC de gast is van de Raad
van Kerken en dat het OJEC
een probleem heeft met de
Raad, maar dat hij graag tot
een ontmoeting met het OJEC
bereid zou zijn, „zelfs al zou
ze na middernacht moeten
plaats hebben".
Hij wijst er verder op dat de
delegatie van de MECC wel
degelijk gesproken heeft met
joodse vertegenwoordigers,
ook al behoren die niet tot het
OJEC. „Wij willen juist dol
graag in contact komen met
joden en zullen nooit een ont
moeting met hen uit de weg
gaan", aldus Habib.
Bij de MECC die officieel in
Bayrut is gevestigd maar we
gens de situatie daar nu in Li
massol op Cyprusd zetelt, ziijn
vier families van kerken aan
gesloten: vier Grieks-ortho
doxe of Oosters-orthodoxe
kerken, drie Orientaals-Or-
thodoxe Kerken, tien prote
stantse en episcopaalse ker
ken en zeven met Rome geü
nieerde kerken (onder wie de
Libanese maronieten).
Erkenning
De katholieke leden van de
Raad van kerken zijn in een
vreemd daglicht gekomen na
dat zij de verklaring van de
raad hebben onderschreven
waarin de PLO wordt erkend.
Dit laatste was weer mogelijk
nadat de PLO Israël had er
kend. Volgens drs. M. Poort
huis, secretaris van de Katho
lieke Raad voor Israël, zou
het meer op hun weg liggen
als de raad en de RK kerk
provincie zich bij het Vati-
caan sterk maken voor erken
ning van de staat Israël. Hoe
kunnen de rooms-katholieke
deelnemers in de Raad erken
ning van de PLO voor hun
rekening nemen, als het Vati-
caan Israël nog nooit erkend
heeft, zo vraagt hij zich af. De
protestantse organen voor
Kerk en Israël hadden al
eerder boos gereageerd op de
pro-PLO-verklaring.
Baptisten Gemeenten
Beroepen te Ede P.J. Prljt te Sittard
(part-time), wonende te Eindhoven.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Nieuwleusen L. Hoek
stra te Sint Annaparochie; te Zoeter-
meer J.W. Gorissen te Voorthuizen.
Aangenomen naar Zeist (Huls ter
Helde) G.H. Jansen, kand. te Gelder-
malsen. Beroepen door de classis
Middelburg tot pred. voor buitenge
wone werkzaamheden (geestelijk
verzorger van verpleeghuis Der Boe-
de te Koudekerke) mw.J. Herweijer,
kand. te Bergen op Zoom; te Rumpt
(part-time) en benoemd tot pastoraal
medewerker te Ochten (part-time)
C.B. Stam, kand. te Houten; te We-
zep P.J. den Admirant te Kampen.
Aangenomen naar Hagestein J.L.
Schreuders te Tange-Alteveer. Be
dankt voor Breukelen (toez.) D. Hei
koop te Nieuwegeln (Vreeswijk).
Nederlandse Hervormde Kerk Be
noemd te Arnhem (herv.geref.) tot
bijstand In het pastoraat mw.T. Fer-
werda-Scholten, wonende te Ede,
die deze benoeming heeft aangeno-
CHRISTENEN UIT MIDDEN OOSTEN:
DEN HAAG „De enige
kans die we in het Mid
den Oosten hebben om te
overleven is dat we pro
beren samen te leven in
een pluralistische samen
leving. Libanon was daar
ooit een goed voorbeeld
en het is daarom goed dat
dit voorbeeld niet verge
ten wordt. Hoe het alter
natief er uit ziet, kunnen
we momenteel in Liba
non vaststellen, maar ook
in Israël. Daar waar één
etnische groep het voor
het zeggen krijgt, zie je
uitsluiting, zelfdestructie,
de politiek van de dood".
Gabriel Habib is woordvoer
der van de delegatie van raad
van kerken van het Midden
Oosten die op uitnodiging van
de Nederlandse raad van ker
ken hier in feite een belang
rijke boodschap wil overdra
gen: weg met de etnocentrisch
opgezette staten (zonder dat
hij ze overigens bij naam
noemt: Israël, maar ook Saoe-
die-Arabië) of pogingen elders
daartoe, waar hij zich wel
over uitlaat: de christenen in
Libanon. In plaats daarvan
zou er gestreefd moeten wor
den naar een soort oecumene
tussen de diverse culturen
(joods, christelijk en moslim),
haar een interreligieuze dia
loog. Op die manier zou ook
de democratie in deze streek
gewaarborgd kunnen worden:
elkaar respecterende minder
heden zouden moeten voorko
men dat de een de ander
overheerst. Dat is ook de be
langrijkste taak die de Raad
van kerken in het Midden
Oosten zich gesteld heeft. Een
taak die volgens hem past bij
de vooruitstrevende rol die
christenen in voorgaande tij
den in het Midden Oosten
hebben willen spelen. Tezelf
dertijd getuigt deze opstelling
in feite ook van de relatief
marginale rol die christenen
van allerlei denominaties in
het Midden Oosten vervullen.
Kansen
Over de mogelijkheden tot sa
menwerking in zijn eigen,
land zegt Habib: „Daar zijn
nog kansen voor. In Libanon
zie je christenen terugkeren
naar dorpen in de Shouf (het
voornamelijk door droezen
l$i W s
De delegatie van christenen uit het Midden Oosten. In het
midden achter secretaris Gabriel Habib van de Raad van Ker
ken in het Midden Oosten.
bewoonde gebergte, red.) die
ze nog niet zo lang geleden
moesten verlaten. Nu ontdek
ken ze ondanks vechtersbazen
aan de top als Aoun en Gea-
gea opnieuw dat ze met 'droe
zen en moslims gemeenschap
pelijke belangen hebben". Hij
erkent dat de tegenkrachten
sterk zijn en dat zijn ideaal,
zoals hij later erkent, lijkt op
een droom. „Maar we hebben
geen alternatief. Het etnocen
trisme, maar ook het funda
mentalisme dat met het als
maar toenemende geweld in
de kaart wordt gespeeld, leidt
tot vernietiging van anderen
en op de. duur ook van jezelf".
„Je kunt het ook in Israël
waarnemen. Het conflict tus
sen de joden onderling wordt
daar steeds feller. Dat is zeker
de consequentie van een etno
centrische instelling die bij de
ene groep sterker is dan bij de
ander".
Hij vindt niet dat het incident
van zondag waarbij een
krankzinnige Israëliër zeven
Palestijnen doodschoot op
zichzelf staat. „In Israël
heerst een waanzin, gevolg
van het etnocentrisme, dat tot
dit soort waanzin leidt als
waar die Israëliër zich schul
dig aan maakte".
Niettemin zegt hij dat de Pa
lestijnen ondanks hun verzet
tegen etnocentrisme hun ver
zet tegen Israël als staat heb
ben opgegeven. Maar het is
volgens hem wel hoog tijd dat
de Israëliërs nu concessies
doen aan de Palestijnen in de
bezette gebieden. Gebeurt dat
niet dan zal dat op een on
voorstelbaar zwaar conflict
uitlopen. Volgens hem hebben
de Palestijnen nu genoeg con
cessies gedaan. Ook acht hij
het onontkoombaar dat de Is
raëliërs met de PLO gaan on
derhandelen, omdat de Pales
tijnen zich door haar het best
vertegenwoordigd achten.
Daar is volgens hem haast bij.
„De tijd speelt niet in het
voordeel van de Israëliërs".
Vader
Habib is Grieks-orthodox. Als
secretaris van de Raad van
Kerken van het Midden-Oos
ten brengt hij zijn levend pen
delend door tussen Beiroet en
Cyprus waar het kantoor van
zijn organisatie is gevestigd.
Hij vertegenwoordigt een van
de kleinste kerken in het
Midden-Oosten, de Grieks-or
thodoxe kerk wier aanhan
gers in Libanon in tegenstel
ling tot de dominante Maro
nieten maar mondjesmaat aan
de touwtjes trekken. „Mijn
vader kwam in de burgeroor
log om het leven. Hij werd
omgebracht door soldaten die
op hun geweer een crucifix
hadden. Hij is begraven op
een begraafplaats van mos
lims. Ik zou wraak hebben
kunnen zweren, maar dan
kom je in een nooit eindigen
de spiraal terecht. We moeten
die juist zien te doorbreken,
we moeten tot bezinning ko
men. Het is nog niet te laat,
ook al neemt het fanatisme
hand over hand toe. Daarbij
moet je je realiseren dat het
conflict in Libanon in zijn
aanzet geen religieus conflict
•is. Het religieuze fanatisme en
fundamentalisme dat je bij
sommige christenen en mos
lims aantreft, is een bijpro
duct van de burgeroorlog".
Habib wrijft Israël een funes
te invloed aan in de Libanese
burgeroorlog. „De consequen
tie van hun bemoeienis met
Libanon is geweest dat zij de
verschillende bevolkingsgroe
pen in een etnocentrische
houding hebben gestaafd. Dat
is trouwens de grote ellende
waarmee wij in Libanon wor
stelen, dat wij ons voortdu
rend hebben laten exploiteren
door anderen, dat wij te wei
nig vertrouwen hebben in
onze eigen mogelijkheden.
Die buitenstaanders hebben
ons steeds voor hun karretje
gespannen en onze zwakhe
den uitgebuit. Het is ongeloof
lijk maar waar: Irak en Iran
zijn hun oorlog in Beiroet be
gonnen. Egypte heeft in Bei
roet zijn rekeningen veref
fend met andere staten in het
Midden Oosten. Wij moeten
tot bezinning komen, anders
is het met ons gedaan"
Habib meent dat veel spraak
makende christenen in het
verleden Arabier waren in
hart en nieren en zich niet
uitsluitend voor christenen
inzetten maar voor de Arabie
ren in hun totaliteit. Hij zegt
dat de Raad in diezelfde tradi
tie wil staan. De christenen
die in de enclave rond Oost-
Beiroet elkaar bevechten,
staan volgens hem nadrukke
lijk niet in die traditie, maar
zitten letterlijk op een doodlo
pende weg.
Hij zegt ook weinig op te heb
ben met fundamentalistisch
ingestelde christenen uit het
westen, die in Jeruzalem een
christelijke ambassade hebben
gevestigd. „Het probleem is
niet dat wij niet met ze zou
den willen praten, maar ze
zien ons helemaal niet staan.
Ze gaan ons uit de weg, omdat
wij er geen juiste opvattingen
op na zouden houden".
Eenwording
Bij de Grieks-katholieke bis
schop George Quaiter, betrok
ken bij een vredesgroep van
christenen .en moslims in het
Libanese stadje Saida, zijn de
zelfde standpunten te horen.
Op de vraag of het gezien de
spanningen in het gebied niet
reëler is dat de verschillende
gen staten alvorens zij tot an
dere verbanden willen toetre
den antwoordt hij: „In heel de
wereld zie je een tendens tot
eenwording. Kijk naar wat er
nu in Europa gebeurt. Waar
om willen de Israëliërs dan op
zichzelf blijven? Zij hebben
nu uitstekende kansen om tot
een akkoord met de Palestij
nen te komen, waarom grij
pen ze die niet aan? De Israë
liër gedraagt zich nog steeds
als een lid van het uitverko
ren volk. Ten onrechte, want
wij zijn allemaal gelijkelijk
uitverkoren. De Israëliër
voelt zich nog steeds supe
rieur aan anderen in het Mid
den Oosten. Tegelijkertijd ge
draagt hij zich als een kip die
voortdurend denkt dat hij
wordt opgegeten. Die angst is
niet terecht, die wordt er door
hun leiders ook ingehamerd.
Maar de Palestijnen zoals ik
ze ken willen oprecht met
hen samenwerken als dat op
een democratische manier ge
beurt..."
PAUL VAN VELTHOVEN
Congres katholieke
kinderkoren
in Maastricht
MAASTRICHT Voor het
24e internationale congres
van katholieke kinderkoren
van de Wereldfederatie „Pue-
ri Cantores", dat van 5 tot en
met 8 juli in Maastricht wordt
gehouden, bestaat een over
weldigende belangstelling. Er
nemen 160 koren uit zeven
tien landen aan het congres
deel, met in totaal rond 8000
leden. Nooit eerder werd een
dergelijk aantal bereikt. Dit
heeft de organisatie dinsdag
in Maastricht meegedeeld.
Hoewel de Wereldfederatie
zegt gelukkig te zijn met het
grote aantal deelnemers, ziet
ze zich geplaatst voor giganti
sche huisvestingsproblemen.
Voor rond 6000 zangertjes is
huisvesting gevonden in alle
mogelijke kloosters, jeugdher
bergen, - en pensions in Lim
burg en in de naburige bui
tenlandse steden Aken en
Luik. Voor 2000 leden van
veertig koren wordt nog ge
zocht naar onderdak.
Voor het congres is het Maas
trichtse Congres- en Exposi
tiecentrum afgehuurd, waar
behalve alle congresbijeen
komsten ook op 5 juli de vre-
desdienst plaatsvindt. Kardi
naal Simonis, aartsbisschop
van Utrecht, verricht op 5 juli
de opening. Op dertien plaat
sen in Maastricht verzorgen
de deelnemers die dag folko-
reconcerten.
Tijdens het slot van het con
gres luisteren 8000 zangers op
zondag 8 juli gezamenlijk een
eucharistieviering op waarbij
de bisschop van Roermond,
mgr.dr. J. Gijsen, voorgaat.
Met dit aantal vestigt Maas
tricht een wereldrecord. Nooit
eerder, aldus de organisato
ren, trad een koor van 8000
leden op.
Zij voeren een speciaal voor
deze gelegenheid door Kees
Bornewasser, docent kerkmu
ziek aan het convervatorium
in Alkmaar, gecomponeerde
mis uit. Het is de tweede keer
dat in Nederland het interna
tionaal congres van de federa
tie plaatsvindt. De eerste keer
gebeurde dit in 1972 in Den
Bosch. De kosten voor het
vierdaags congres bedragen
ruim een miljoen gulden.
GENÈVE Binnen de Roe
meens-Orthodoxe Kerk groeit
het verzet tegen patriarch Te
octist. De afgelopen weken
hadden in diverse kerken
protestacties van orthodoxe
priesters tegen de leider van
hun kerk plaats, zo heeft de
Wereldraad van Kerken des
gevraagd meegedeeld.
Teoctist, die tijdens het
bewind van dictator Nikolae
Ceausescu nooit heeft gepro
testeerd tegen de schending
van de mensenrechten, trad
in januari „om gezondheidsre
denen" af, maar werd begin
april door de Heilige Synode
van de Roemeens-Orthodoxe
Kerk in functie hersteld.
Naar verluidt gebeurde dat op
aandringen van minister van
godsdienstzaken Nikolae Stoi-
cescu. Het statuut van de Roe-
ipeens-Orthodoxe Kerk uit
1948 bepaalt, dat de Roemeen
se regering medezeggenschap
heeft bij de benoeming van
een patriarch.
De synode zei in een verkla
ring, dat Teoctist voldoende
was hersteld om zijn oude
functie weer uit te kunnen
oefenen. Bovendien zou hij
„brede steun onder de bevol
king" genieten.
Wegens de onzekere situatie
wil de Wereldraad, die tijdens
het bewind van Ceausescu
nooit heeft geprotesteerd te-'
gen de schending van de
mensenrechten in Roemenië,
geen namen van tegenstan
ders van de patriarch noe
men. De Wereldraad herin
nert eraan, dat niet alleen het
aftreden van Teoctist, maar
ook dat van andere kerkelijke
leiders wordt geëist. De terug
keer van Teoctist wordt in
Genève gezien als een nieuw
teken dat het oude regime
nog altijd over veel macht be
schikt.
Samen tegen rassendiscriminatie
Gouverneur Mario Cuomo (geheel links op achterste rij) en burgemeester David Dinkins (rechts)
van New York kwamen gisteren samen met andere religieuze en politieke leiders bijeen voor een
viering tegen rassendiscriminatie in de St. John the Divine-kathedraal in New York.
Raad van State geeft bisschoppen gelijk
ROME De Italiaanse Raad
van State heeft bppaald, dat
leerlingen die geen gods
dienstles krijgen, de school
niet mogen verlaten. Daarmee
is een uitspraak van een ad
ministratieve rechtbank van
februari dit jaar ongedaan 'ge
maakt.
Sinds het nieuwe concordaat
tussen de Italiaanse staat en
het Vaticaan zijn leerlingen
aan de openbare scholen niet
langer verplicht het gods
dienstonderwijs te volgen. De
rechtbank had uitgesproken,
dat leerlingen die geen gods
dienstles hadden, de school
mochten verlaten en dat de
school hun alternatief vak
hoefde aan te bieden. De bis
schoppen gingen hiertegen in
beroep, omdat zij vrezen dat
veel leerlingen zullen kiezen
voor een uur vrij in plaats
van de godsdienstles.
Op dit moment volgt 90 pro
cent van alle leerlingen van
openbare scholen de gods
dienstlessen.
Omstreden
bisschopsbenoeming
in Zwitserland
VATICAANSTAD Paus
Johannes Paulus II heeft bis
schop Johannes Vonderach
van Chur in Zwitserland op
diens verzoek ontslag ver
leend en hulpbisschop Wolf
gang Haas tot opvolger be
noemd. De benoeming van de
zeer behoudende Haas tot
coadjutor twee jaar geleden
stuitte zowel in de kerk als bij
de burgerlijke overheid op
zware kritiek. Het bestuur
van het kanton Schwyz en
het kapittel (adviescollege)
van het bisdom meenden dat
het Vaticaan het recht op in
spraak bij de benoeming van
een nieuwe bisschop van
Chur had geschonden. Zij rie
pen Haas tevergeefs op van
zijn recht op opvolging af te
zien. Bij de wijding van Haas
tot bisschop vormden onge
veer 250 priesters, theologies
tudenten en leken een mense
lijk tapijt voor de kathedraal.
Boven het hoofdportaal lieten
zij een spandoek ophangen
met de tekst 'Wie over ons
heen gaat, ziet ons over het
hoofd'. Haas meed de demon
stranten en ging via een ach
terdeur bij het kerkhof de ka
thedraal binnen.
Haas (41) is afkomstig uit het
vorstendom Liechtenstein dat
tot het bisdom Chur behoort.
Hij studeerde na zijn priester
wijding drie jaar kerkrecht in
Rome. In 1978 werd Haas tot
kanselier en vier jaar later tot
officiaal (voorzitter kerkelijke
rechtbank) van het bisdom
Chur benoemd.
eeft
lvers
tgens
in n<
ngen
et al
Spanning rond Israël
VOOR de tweede keer zal PLO-leider Arafat vrijdag
vergadering van de organisatie van de Verenigde Naties t
spreken in Genève en niet in New York, de normale verjMijn
derplaats van de VN. Op die manier omzeilt de VN-organi at h
tie de mogelijkheid dat Washington voor de komende spofheef1
vergadering van de Veiligheidsraad een visum voor de lt02*
zou weigeren aan de PLO-leider op grond van zijn betr<nv°r
kenheid bij terrorisme. Eind 1988, toen Arafat de eerste ki je
het woord voerde in Genève, heeft hij juist namens de PI
het terrorisme afgezworen.
EXTREME fracties binnen de PLO hebben zich van Araf ;te 1
belofte echter weinig aangetrokken. Gevreesd moet word i.
dat door de sterk toegenomen spanning in Israël en Jordan
waarbij vele doden en rond de duizend gewonden zijn gev
len bij het beteugelen van protestacties, ook het aantal t|^[
reurdaden weer zal toenemen.
Dat is dan allemaal het gevolg van een afschuwelijk
beuren zondag, waarbij een jonge Israëli zonder enige aan]
ding zeven Palestijnse dagloners doodschoot. Overal ter
reld kan het gebeuren dat een plotseling tot waanzin vei
len mens een bloedbad aanricht onder onschuldige pa;
ten. Ook in andere landen zorgt een zwaar overspani
Rambo met een ziekelijke drang tot (zelf)vernietiging
eens voor voorpaginanieuws. Maar in een kruitvat als
Midden-Oosten heeft zo'n actie van één man onvermijde
verwoestende gevolgen.
De volksopstand van Palestijnen in de door Israël bezej^
gebieden, de intifada, woedt als een veenbrand ondergroi
met van tijd tot tijd een felle opleving van het verzet. >lg v
gewelddadige actie, beantwoord door een in vele gevall
bruut optreden van het Israëlische leger, begon twee en
half jaar geleden als gevolg van een incident dat veel min
ernstig was dan de schietpartij van jongstleden zondag. lvajj
gewoon verkeersongeluk, waarbij een Palestijn om het le jp0r
kwam, zette de intifada in gang. Die wijd verbreide avaar
luwde van tijd tot tijd vooral omdat er geen enkel wezen ïgdii
resultaat mee werd bereikt. Maar Israël heeft de intifie t:
nooit volledig kunnen onderdrukken, doordat de PLO Sta«
buiten Israël regelmatig voor de nodige ondersteuning z<r00r
de.
lanc
WIE zich dit realiseert begrijpt wat ons in de komende de
te wachten staat in Israël, de bezette gebieden en zelfben.
Jordanië, waar Palestijnen de meerderheid van de ^evollLeis
vormen. Na de zeven doden van de gelegenheidsmoorderj^^
van Rishon le Zion zijn de afgelopen dagen al weer vele dat
den en gewonden gevallen. De meeste slachtoffers zijn, zji laj
gebruikelijk, Palestijnen. Het Israëlische leger reageerde, jting
al zoals gebruikelijk, keihard op de uitbarsting van Pjn- 1
stijnse volkswoede die volgde op het bericht van de zev^"t
voudige moord. De Israëlische legereenheden op de westj
ke Jordaanoever en in de Gazastrook hebben nog stégenc
geen extra opleiding gehad om een politionele actie te keeg
nen uitvoeren zonder daarbij ongewapende demonstratfn- O
dood te schieten. fv^n
De goed bedoelde oproep van de EG-landen aan de Paid1 zee
nen om hun kalmte te bewaren, en aan Israël om de gr<Uort
mogelijke terughoudendheid te betrachten, zal waarschij^^
even weinig effect hebben als vrijdag de spoedzitting vajnter
Veiligheidsraad in Genève, inclusief het optreden van lis d
fat. Indien de VS geen gebruik maken van het vetorech|ond
Israël mogelijk worden veroordeeld, maar van zo'n uitspP® r
zal men zich in Jeruzalem weinig aantrekken, ^vein
ENIG effect kan alleen worden verwacht van een
zwaardere druk van de VS om Israël eindelijk aan de on gev(
handelingstafel te krijgen, teneinde een min of meer duubmm
me vrede in het Midden-Oosten tot stand te brengen. Eeijimer
meer is de noodzaak aangetoond dat in Israël een brede Ps
litie wordt gevormd die aan de onvermijdelijke vred°"ze
sprekingen niet langer tracht te ontkomen.
Brieven graag kort jn duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezond:
stukken te bekorten.
prijd
Moslim-republieken
In het artikel 'Sovjetunie be-
handelt moslim-republieken
als kolonies' stonden enkele
ergerlijke onjuistheden. Uit de
mond van de Iraanse journa
list Amir Taheri, die sprak op
het Sacharov-congres in Am
sterdam, werd opgetekend dat
de expansiedrift van Rusland
de afgelopen vier eeuwen
vooral ten koste is gegaan van
moslimstaten als Azerbajdzjan,
Kirghisistan, Turkmenistan en
Oezbekistan. En dat het pas
daarna voor de Russen moge
lijk werd Siberië te veroveren.
Het Russische gebied strekte
zich echter omstreeks 1700 al
uit over Siberië, terwijl de ge
noemde moslimstaten pas na
1795 aan het Russische Rijk
werden toegevoegd. Rpsland
heeft zichzelf als natie beves
tigd door zijn strijd tegen de is
lam, zo stelde Taheri. Jammer
het Russische land werdl
teisterd door de islamiti)
Mongoolse horden, die pli
rend, rovend en moori
huishielden, te beginnen
het platbranden van Kiej
1240. Zijn bewering dat
uivormige koepels van
Sint-Basilius-kathedraal
Moskou de afgehouwen
bandenhoofden van de vej
gen Mongolen voorstellei
baarlijke onzin. De oud-I
sisch kerkbouw is ontli
aan de Grieks-Byzantijns<
en uivormige koepels bei
den reeds lang voor de
van de Basilius-kathed
Overigens werd deze k«
draal gebouwd in de j
1555-1560 en niet op het
van de 17e eeuw. Tensl een
het optreden van het Rfcen
sche leger in Azerbajdzjan (on
het gevolg van de aanvs
van de islamitische Azerl
zjanen op de Armeniërs.
Ch. Manders,
DEN HAAG.
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon: 071 - 122 244.
Postadres postbus 11, 2300 AA Leiden.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u
Nabezorging
Telefoon: 071-122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.00 u
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokf
per maand 24,85 per maand f. 2
per kwartaal 74,10 per kwartaal f. 7
per jaar f. 284,50 per jaar f. 28
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswij)
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
D(
igen
vol(
M
ling.
:n k
BA
