i
finale
V.
Nr. 19
Ruitenpuzzel
m jbl .sVi
ts_m
ZATERDAG 19 MEI 1990 PAGINA 3S
de FC
Ier
;ij
)e winnaars van de puzzel nr. 18 zijn:
,E. Valkhof, Melis Stokelaan 74,
{533 EB Den Haag.
,.C.G. van Gerwen, Buienrustplein 23,
271 HC Voorburg.
de
ling en
Tenslc
ij krijgen hun prijs binnen drie weken
ler cheque toegestuurd.
0-4
t een af<
\-AB
het wei
docui
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 19 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
DAGBLAD HET BINNENHOF,
Postbus 9, 2501 CA Den Haag.
Rondom de genummerde vakjes die
nen woorden van vier letters van na
volgende betekenis te worden inge
vuld. Alle antwoorden lezen in de
richting van de wijzers van de klok.
De beginletter van het eerste antwoord
komt in het vakje boven het cijfer 1.
Het vakje waarin de beginletter van de
overige antwoorden komt, dient door
combinatie met de letters van de om
ringende antwoorden te worden vast
gesteld. Bij juiste oplossing vormen de
letters op de buitenrand - te beginnen
met de letter in het vakje boven het
cijfer 1 en verder gaande in de richting
van de wijzers van de klok - een
spreekwoord.
1. Mannelijk kind.
2. Kwaad.
3. Hoofddeksel.
4. Tweestemmig gezang.
5. Vogelwoning.
6. Bijbelse naam.
7. Regelmaat.
8. Alcoholische drank.
9. Toneelterm.
10. Stap.
11Nederlands dichter.
12. Apparaat tot het opzamelen van
elektrische energie.
13. Soort overjas.
14. Deel van de voet.
15. Roofdier.
16. I-vormige gordijnroede.
17. Open plaats in een bos.
18. Citerpen.
19. Schaapkameel.
Het spreekwoord op c
20. Muzieksoort.
21. Jong kind.
22. Dwarsligger voor spoorrails.
23. Eiland in de Tyrrheense Zee.
24. Tweede letter van het Griekse
alfabet.
25. Op alle plaatsen.
26. Wild zoogdier.
27. Talent.
28. Kronkeling in bijv. marmer.
29. Verachtelijk.
30. Belangrijkste van de vijf steden
van de Filistijnen.
Welk spreekwoord vormen de letters
op de buitenrand?
aestéwpomputerschaak
een computer ooit de wereldkam-
ioen kunnen verslaan? Een vraag die
eel mensen bezighoudt, waaronder
motie <iiet alleen schakers. In de wetenschap
t opriep men bijzonder geïnteresseerd in ex-
s-Peeteiterimenten met schaakcomputers,
L. Ferbfant als de computer op dit terrein de
meren (tens overtreft, kan dat op vele andere
Bij gelfbieden ook-
Jen van e Elanden d311 °P de ^k v3n we"
snschap die kunstmatige intelligentie
iandica^or(jt genoem(j N0g steeds zijn er
phakers die geloven dat Kasparov
geklopt zal worden door een ma-
/erschijijhine. Machines kunnen immers al-
chten (ten maar rekenen en missen „intui-
„gevoel voor gevaar" en „talent",
Kof hun mening.
90701 Wetenschappelijk is echter al met vrij
jrote zekerheid aangetoond, dat ge-
loemde eigenschappen berusten op
jennis èn het (onbewust) doorrekenen
eel Dhan varianten. Als de wereldkampioen
grond van zijn inzicht een zet in
seconde afkeurt, zal de computer
i momenteel misschien minuten-
g varianten voor moeten doorreke-
door het bekijken van miljoenen stel
lingen binnen een seconde.
Vorig jaar liet ik zien hoe het schaak
programma „Deep Thought" de Deen
se grootmeester Bent Larsen versloeg.
Deze keer een nieuwe grootmeesterlij-
ke scalp van de machine: Tony Mües.
De partij werd gespeeld in een officieel
toernooi te Long Beach (VS), waar de
machine zich met 6 uit 9 goed tussen
de grootmeesters weerde.
A. MILES-DEEP THOUGHT
Aangenomen damegambiet
l.d4 d5 2.c4 dxc4 3.e4 Pf6 4.Pc3 e5
5.Pf3 exd4 6.Dxd4 Ld6 7.Lxc4.
Niet goed is 7.e5 Pc6 8.Df4 (8.De3
Pg4) 8...De7 en zwart wint de pion
met voordeel terug.
7...0-0 8.Lg5 Pc6 9.Dd2 h6 10.Lh4
Lg4 11.0-0-0?
Nu komt de computer op zijn sterkste
terrein: het doorrekenen van een (vrij
wel) geforceerde variant. Nodig was
hier 1 l.Lg3.
ll...Lxf3 12.gxf3 Pxe4! 13.Lxd8 Pxd2
14.Lxc7. Zie diagram.
Tot hier had Miles gerekend en ge
dacht dat hij zowel na 14...Pxc4
15.Lxd6 als 14...Lxc7 15.Kxd2
(15.Txd2? Lf4) zeker niet slechter zou
staan. De machine heeft echter beter
gerekend.
Opvallend is dat Deep Thought de
technische fase overtuigend speelt,
maar hij heeft ook geen last van de re
putatie van zijn tegenstander.
19.b3 Txd7 20.Txd7 Tel+ 21.Pdl
P4a5 22.Kd2 Thl 23.Lg3 h5 24.f5 h4
25.Lf4 Pb4 26.a3 Pbc6 27.Td3 Pd4
28.b4 Pacó 29.f6 gxfó 30.Pc3 Pe6
31.Pd5 Kg7 32.Ld6 Pg5 33.Ke2 h3
34.Tdl Txdl 35.Kxdl Pe5 36.Pe3 h2
37.Pf5+ Kg6 38.Pg3 Pe4!
Wit gaf het op.
De in de winkel te verkrijgen pro
gramma's hebben nog niet de kracht
van Deep Thought, maar komen al
aardig in de buurt. Het sterkst is op
dit moment de Mephisto Portorose
68030, maar die is helaas erg duur
(plm. 5000,-). Zijn kracht ligt onge
veer op ELO 2250, hetgeen overeen
komt met een sterke hoofdklasser.
Voor de gewone club- of huisschakers
zijn echter ook goed betaalbare com
puters te verkrijgen, variërend van
f 200,- tot ongeveer 1500,-. Enkele
tips voor mensen die zo'n computer
willen aanschaffen: koop altijd een
machine die (iets) sterker is dan de ge
bruiker, want veel winnen is leuk,
maar tegen zo'n apparaat gaat dat snel
vervelen.
Bedenk dat de fabrikant altijd een ho
gere ELO-rating opgeeft dan de werke
lijke kracht, dit verschil kan soms 200
tot 300 punten bedragen.
Let erop dat de software van de ma
chine vervangen en/of uitgebreid kan
worden. De ontwikkelingen gaan zo
snel dat de fabrikant over enkele jaren
vermoedelijk een verbeterd program
ma zal hebben.
OPLOSSINGEN VORIGE WEEK
1). l.Dxh7+! Kxh7 2.Th4 mat.
2). l.Txb7+! Kxb7 2.La6+ en wint.
3). l.Lxh6! Txh6 2.Dxh6+ü Kxh6
3.Tg5 en 4.Th3 mat is niet meer te
verhinderen.
4). l.Lb5! Dd8 2.Txc7+! Dxc7 3.De8
mat.
5). l...Dxfl+ 2.Kxfl Lh3+ 3.Kgl Tel
mat.
6). l.Tb8ü Dxb8 2.Pxf6+ Kh8 (2...Kf8
3.Pd7+) 3.Pg5! (dreigt 4.Pxf7 mat)
3...Tf8 4.Dh5 h6 5.Dxf7+ en tegen
de dreiging 6.Dg8+! Txg8 7.Pf7
mat is niets meer te bedenken.
Correspondentie-adres: Leo Hofland,
C.Fockstraat 113, 2613 DE Delft.
Uitgesproken acties (3)
We zijn bezig met oriënterend onder
zoek naar biedsituaties waar een van
beide partners in eerste, tweede of nog
latere instantie 'uitgeboden' is. SA-
openingen en -herbiedingen, een ge
constateerde fit. Ook met limietverho
gingen en dergelijke zullen we nog te
maken krijgen.
Wanneer reeds in de eerste biedronde
een fit wordt aangeboord, kan via
short of long suit trials een manchepo
ging worden gedaan, waarbij de part
ner die aangegeven heeft eigenlijk uit
geboden te zijn, aan brede herwaarde
ring kan gaan doen. „Hoe sluiten onze
kaarten? Welke plaatjes werken?"
Daarbij treedt natuurlijk ook wel eens
twijfel op, zoals met deze oosthand:
H 9 2
H 7 4 3
10 9 7 3
B 3
en deze bieding:
WEST NOORD OOST ZUID
Wanneer oost twijfelt en er is een bie-
druimte om die twijfel tot uiting te
brengen, wordt de bal teruggekaatst.
WEST NOORD OOST ZUID
„Ik twijfel tussen 3 en 4".
West zal dan zijn hand bezien en kij
ken of hij een milde of een zware trial
heeft. Ook het soort wedstrijd en de
vermoedelijke stand daarin zal hij in
zijn overwegingen betrekken. De west
in bovenstaand spel had hier niet zo'n
moeite mee. Die had eigenlijk direct
de manche willen bieden, maar die zat
- al jaren! - tegenover een partner die
een dergelijke verhoging ook wel eens
op metrokaartjes deed.
W/NZ
NOORD
A B 5
B 10 2
5 4
H 10 8 5 4
WEST
OOST
V 10 7 4
H 9 2
A V 9 8
5 H 7 4 3
A B 6
10 9 7 3
V
B 3
ZUID
863
6
H V 8 2
A 9 7 6 2
WEST NOORD OOST ZUID
1 Ha
3 KI 1)
4 Ha!
2 Ha pas
3 Ru 2) pas
Dat klinkt toch een stuk beter en gaat
ook veel gedetailelerder te werk dan
vroeger:
WEST NOORD OOST
pas
2 Ha pas
pas (4 Ha) pas
Dit 3 Ha-bod wordt tegenwoordig niet
meer als manchepoging gebruikt maar
als barrage: het de tegenpartij moeilijk
maken om te balancen. 3 Ha zal ge
maakt worden of mogelijk 1 down
gaan, maar in het laatste geval zal er
zeker wel iets voor de tegenpartij in
zitten. Het is vergelijkbaar met bij
voorbeeld Truscott, ook een soort van
de biedronde gevonden:
WEST NOORD OOST ZUID
1 Ha pas l Ha pas
Oost is uitgeboden, die heeft iets als 7-
9 punten. West kan nog best voldoen
de in huis hebben om een manchepo
ging te doen, b.v. met 2 SA als hij een
5422 heeft met 15-17 punten. Wat als
hij een korte kleur heeft?
Er is niets tegen om ook in deze situa
tie short trials te spelen, ook in geval
die korte kleur een kleur is die door de
partner geboden is! Wat te denken van
deze westhand:
A 8 3
H V 10 9
3
A V 9 4 3
Niet zo geschikt voor 2SA, maar stel
dat partner weinig honneurkracht in
ruiten heeft.
WEST NOORD OOST ZUID
1 KJ pas 1 Ru pas
1 Ha pas 2 Ha pas
3 Ru*) pas
Oost heeft nu tot zijn beschikking:
a. 3 harten (over en sluiten maar)
b. 3 schoppen (goede ruitens en
schoppenstop met het oog op 3 SA)
c. 3 SA (idem. maar nog iets sterker)
d. 4 harten (slechte ruitens).
Geval d. betrof in een parenwedstrijd
dit spel:
Z/Allen
NOORD
H B 10 5
B 3
A 10 6
B 8 6 2
WEST
OOST
A 8 3
9 6 2
H V 10 9 f A 8 4 2
3
V 9 8 4
A V 9 4 3 H 7
ZUID
V 7 4
7 6 5
H B 7 5 2
10 5
Veel paren misten deze hartenmanche
of belandden in sans-atout. Met het
overdragen van de juiste informatie,
zou de onverliesbare hartenmanche
(+1 zelfs) niet gemist zijn.
Correspondentie: p/a Leharstraat 10,
2162 AC Lisse.
n (inclu:
•oon/w ei
ADV
.andskampioenschap
n aansluiting op de voorgaande twee
tibrieken, nu opnieuw aandacht voor
et in Den Helder gespeelde lands-
ampioenschap. Naast de duels van
e nieuwe titelhouder Clerc en de als
1 doe weede geëindigde Van der Wal, zijn
ert,or namelijk nog veel meer partijen ge
peeld die zeer de moeite waard zijn.
fan beknopt commentaar voorzien,
olgen er hier drie. Om te beginnen de
ipmerkelijke winst die debutant Teer
de titelverdediger Stokkel boekte.
33-29 19-24 2.39-33 14-19 3.44-39
9-23 4.50-44 10-14 5.32-28 23x32
37x28 17-22 7.28x17 11x22 8.41-37
4-19 9.37-32 6-11 10.46-41 1-6 11.34-
0 20-25 12.29x20 25x14 13.32-27. Na
et gelaveer is er nu een gevecht ont-
taan in de halve hekstelling.
'-23 14.40-34 14-20 15.30-25 13-19
6.25x14 9x20 17.34-30 8-13 18.30-25
•9 19.25x14 19x10 20.33-29 23x34
naf2S,Jl.39x30 13-19 22.38-33 19-23 23.44-
9 2-8 24.42-38 8-13 25.45-40 10-14
6.40-34 15-20 27.30-25 14-19
8.25x14 9x20 29.34-30 3-9 30.39-34
0-25 31.34-29 25x34 32.29x40 19-24
3.47-42 11-17 34.43-39 6-11 35.40-34
3-29 36.34x23 18x29 37.27x18 12x23
8.41-37 5-10 39.37-32 10-14. Zwart
ad hier ook gewoon uit kunnen rui-
rurriculuen met 24-30; het handhaven van de
op ondei chijf op 29 zal evenwel bepaald niet
ongunstig blijken.
>0.33-28 14-19 41.31-27 7-12 42.48-43
7-21 43.49-44 11-17! 44.42-37. Want
a 44.39-33? 29-34 45.44-39 is 24-30!
16.35x24 19x30 47.28x8 12x3 goed
'oor zwart. Na de gespeelde zet komt
it echter in grote moeilijkheden. Het
S S i
p m m m M
Wi I S
H
it e m
B ELÜ
beste was daarom 44.44-40 geweest.
12-18! Zie het diagram.
45.39-33 29-34 46.27-22 Omdat 46.44-
39 niet ging vanwege het fraaie 9-14!
47.39x30 17-22 48.28x26 23-28
49.32x12 13-18 50.12x23 19x48
51.30x10 en de rondslag 48x42, moest
wit zijn toevlucht nemen tot een
noodsprong. 18x27 47.44-39 13-18
48.39x30 9-13 49.43-39 18-22 50.33-
29. Moet wel. 24x31 51.39-33 27x29
52.36x9 23x32 53.9-4. Wit is in een
zeer slecht eindspel verzeild geraakt.
Het schijnt nog wel remise te zijn ge
weest, maar in de partij slaagt de wit-
speler er niet in gelijkspel te behalen.
19-23 54.30-25 29-33 55.4-10 23-28
56.10-15 33-39 57.15-33 39-43 58.33x6
43-48 59.6-33 48-31 60.35-30 31-4
61.25-20 4-10 62.33-22 10-4 63.22-33
4-15 64.33-24 21-26 65.30-25 15-10
66.20-15 10-5 67.24-29 26-31 68.29-42
32-37 69.42-47 31-36 en wit gaf op.
De Europese kampioen G. Jansen ein
digde met 13 uit 13 op een, voor zijn
doen bescheiden, zevende plaats. Ge
durende het gehele toernooi bevond
hij zich in de kop van het klassement,
maar door een nederlaag in de voor
laatste ronde tegen H. Jansen viel hij
daaruit weg. Hier zijn enige overwin
ning:
1.34-29 17-22 2.40-34 11-17 3.32-28
19-23 4.28x19 14x23 5.37-32 10-14
6.41-37 14-19 7.46-41 6-11 8.45-40 22-
28 9.33x22 17x28.
Zwart speelt zeer agressief. 10.31-27 4-
10 11.36-31 11-17 12.29-24 19x30
13.34x14 10x19 14.38-33 17-21
15.33x22 21-26 16.41-36.
Het offer dat zwart met deze variant
heeft geplaatst zal niet correct blijken.
5-10 17.35-30 9-14 18.42-38 7-11
19.30-25 15-20 20.50-45 20-24 21.48-
42 10-15 22.40-35 1-6 23.44-40 15-20
24.49-44 2-7 25.47-41 3-9. Wit moet
nu wel zijn schijf teruggeven, maar
daar zal alles nog niet mee gezegd zijn:
26.40-34 23-29 27.34x23 19x17 28.27-
22! Met dit fraaie tegen-offer weerlegt
wit de zwarte opzet. 17x28 29.32x23
18x29 30.39-33 12-18 31.35-30 24-35
32.33x15 7-12 33.31-27 11-17 34.45-40
18-23. Ongetwijfeld hevige tijdnood.
35.44-39 35x33 36.38x7 8-12 37.7x18
13x31 38.36x27 en enige zetten later
gaf zwart zich gewonnen.
De kampioen van vorig jaar, Stokkel,
werd met 11 punten slechts gedeeld
elfde/twaalfde met Bies. Deze lage
klassering houdt ongetwijfeld verband
met het feit dat Stokkel zich reeds
voor het wereldkampioenschap in
Groningen had geplaatst. Tevens
moest hij zich tijdens het toernooi nog
met zijn studie bezighouden. Dat hij
desondanks ook goede partijen speel-
A. VAN LEEUWEN-J. STOKKEL
Negende ronde NK 1990.
1.32-28 18-23 2.33-29 23x32 3.37x28
20-25 4.41-37 17-21 5.29-24 19x30
6.35x24 11-17 7.39-33 7-11 8.44-39 1-
7 9.37-32 13-18 10.50-44 9-13 11.31-
26 3-9 12.46-41 18-22 13.41-37 14-20
14.34-29 10-14 15.40-34 Op 14-19
volgt nu sterk 16.28-23! 21-27
16.32x21 16x27 17.28-23 13-18 18.37-
31 9-13 19.44-40 11-16. Zwart voert
de spanningen op. 20.42-37 7-11
21.48-42 4-10 22.49-44 16-21 23.47-41
11-16 24.23-19 14x23 25.33-28 23x32
26.37x28 22x33 27.31x11 6x17
28.39x28 21-27 29.44-39 10-14 30.40-
35 17-21 31.26x17 12x21 32.28-23 8-
12 33.41-37 21-26 34.38-33 14-19!
35.23x14 20x9.
Zie het diagram.
Zwart heeft in deze stand zeer goed,
mogelijk reeds gewonnen, spel. 36.43-
38. Op 36.33-28 volgt sterk 12-17, met
na 37.28-23 de aktie 17-21 38.23x12
27-31 39.36x27 21x41.2-8! 37.45-40.
Wat anders? Op 37.37-32? volgt 13-19
enz. 12-17 38.33-28 15-20! 39.24x15
18-23 40.28x19 13x44 41.40x49 9-13!
Om met 5-10 te kunnen gaan werken.
42.49-43 17-21! 43.37-32. Wit verde
digt zich sterk. Zwart mag 5-10
43.15x4 13-19 enz. niet nemen vanwe
ge de dam op 2. Zwart is echter nog
niet „uitgepraat": 13-18 44.43-39 18-
23 45.39-33 Of? Op 45.42-37 volgt ui
teraard 27-31 enz. 5-10 46.15x4 8-12
47.4x31 26x30 48.35x24 21-26 49.38-
32 12-17 50.32-28 23x32 51.42-37
32x41 52.36x47 17-22 53.24-19 22-28
54.19-14 28-33 55.14-10 33-38 56.47-
41 38-43 57.41-36 43-49 58.10-5 49-27
59.5-37 25-30 60.37-48 30-35 61.48-34
27-32 62.34-12 gaat nog even 16-21 te
gen, het eindspel is echter totaal uit.
32-28 63.12-29 28-6 64.29-1 16-21
65.1-34 6-11 66.34-43 11-16 67.43-34
21-27 68.34-12 16-11 69.12-23 11-39
en wit staakte de strijd.
Postzegelverzamelaar
is een grijze heer
Tweederde van de postzegelverzame
laars is ouder dan 45 jaar. Geen verras
sende conclusie gezien de grijze massa's
die filatelieland bevolken, maar pas
sinds kort een wetenschappelijk bewezen
stelling. En wel van de Westduitser Tor
sten Kraushaar.
Hij ondervroeg op een landelijke postze
geltentoonstelling in Keulen duizend
mensen over hun filatelistisch gedrag en
persoonlijke gegevens. Dat in het kader
van zijn studie marketing aan de hoge
school van Münster. Gezien de vergrij
zing onder filatelisten is het volgens
Kraushaar dringend noodzakelijk dat er
meer aandacht wordt gegeven aan het
stimuleren van filatelie onder jongeren.
Alleen zo kan volgens hem de bestaande
markt zijn omvang behouden.
Kraushaar heeft verder de markt onder
zocht omdat hij met plannen rondloopt
de zaak van zijn vader over te nemen.
Kraushaar concludeert uit de reacties
van de ondervraagden dat postzegelvei
lingen steeds belangrijker worden. Daar
entegen wordt de postzegelwinkel min
der genoemd als plaats waar zegels wor
den gekocht. Een in Nederland nog niet
breed verspreid terrein, dat van het post
zegelpostorderbedrijf, doet het in Duits
land daarentegen steeds beter. Scherpe
prijzen, een landelijke markt en groot
aanbod zijn de sterke kanten van die
postorderbedrijven.
In Duitsland verkochten de ruim 612
postzegelwinkels in 1984 (het laatst be
kende cijfer) voor 290 miljoen gulden,
oftewel ruim vier ton per zaak. Het is
niet bekend hoeveel de Nederlandse
winkels verkopen. De dichtheid per in
woner is in Nederland groter, terwijl op
pervlakkig gezien niet de indruk bestaat
dat er in ons land meer aan postzegels
wordt uitgegeven. Heel voorzichtig is
daarom te stellen dat de omzet van de
gemiddelde Nederlandse winkel een stuk
lager ligt. Aan de andere kant hebben de
Nederlandse winkels minder concurren
tie van postorderbedrijven omdat die er
nu eenmaal minder zijn. In Duitsland
waren die bedrijven nog eens goed voor
265 miljoen gulden.
Het is dringend noodzakelijk dat er meer aandacht wordt gegeven aan het stimuleren
van filatelie onder jongeren. FOTO: SP
'foidócCou/uMit'
