Iliescu trekt ultimatum
tegen demonstranten
in
Amerikaans racisme krijgt
steeds nieuwe gezichten
'Ecologische
soap-opera
groot succes
in Brazilië
BUITENLAND
EeidócSouoont
DONDERDAG 17 MEI 1990 PAGINJ ^QIS
Westduitse regering zet
fonds voor eenwording op
BONN De Westduitse bondsregering en de minis
ters van financien van de elf deelstaten hebben be
sloten een speciaal fonds van 115 miljard mark op te
zetten voor de financiering van de Duitse eenwor
ding, zo heeft minister van financien Theo Waigel
gisteren bekend gemaakt. Het fonds zal worden ge
bruikt om de tekorten op de Oostduitse balans te
dekken die de komende viereneenhalf jaar zullen
optreden.
Waigel zei woensdag dat 95 miljard mark van het
eenheidsfonds op de kapitaalmarkt geleend wordt en
dat de resterende 20 miljard mark aan reserves in de
Westduitse begroting kan worden onttrokken. De
gelden zullen na de economische eenwording, die 2
juli ingaat, uitgekeerd worden.
Opstandelingen verklaren
Bougainville onafhankelijk
SYDNEY Opstandelingenleiders hebben
het eiland Bougainville, dat deel uitmaakt
van Papua-Nieuw-Guinea, vandaag met
onmiddellijke ingang onafhankelijk ver
klaard.
Het eiland wordt omgedoopt tot „Repu
bliek van Bougainville", zo staat in de ver
klaring die is ondertekend door Francis
Ona, de leider van het Revolutionaire Le
ger van Bougainville (RLB). Het RLB con
troleert het eiland sinds april, toen soldaten
van Papua-Nieuw-Guinea, die vergeefs ge
probeerd hadden de onafhankelijkheidsbe
weging op andere gedachten te brengen,
Bougainville verlieten. Het eiland is van
economisch belang vanwege de natuurlijke
rijkdommen.
Regering Hongarije
telt 16 ministers
BUDAPEST In Hongarije heeft formateur
Jozsef Antall gisteren de samenstelling van
zijn kabinet bekendgemaakt. Van de zestien
ministers behoren er acht tot het Democra
tisch Forum van Antall, vier tot de Partij van
Kleine Boeren en een tot de Christen-Demo
cratische Partij. Drie ministers behoren niet
tot een politieke partij. De benoeming van de
ministers moet nog worden goedgekeurd door
een aantal parlementscommissies, maar ver
wacht wordt dat zij de samenstelling van het
kabinet niet zullen wijzigen. De meeste leden
van de eerste door middel van vrije verkie
zingen tot stand gekomen regering sinds
meer dan veertig jaar zijn nieuwkomers in de
politiek.
Hoogbejaarde Dominicanen
strijden om presidentschap
SANTA DOMINGO De inwoners van
de Dominicaanse republiek zijn gisteren
naar de stembus gegaan om uit twee
hoogbejaarde kandidaten een nieuwe
president te kiezen.
De 83-jarige conservatief Joaquin Bala-
guer, de huidige president, nam het in
de verkiezingen op tegen de 80-jarige so
ciaal-democraat Juan Bosch, die volgens
de laatste opiniepeilingen de meeste
kans maakt. De kandidaten zijn in de
politieke arena al meer dan 30 jaar el-
kaars rivalen. Internationale waarne
mers hebben de indruk dat de verkie
zingen vreedzaam verlopen. Het kan en
kele dagen duren voor de einduitslag be
kend is.
BUKAREST Om de
buitenwereld te overtui
gen van zijn vreedzame
bedoelingen heeft de Roe
meense president Ion
Iliescu zijn dreigement om
het Universiteitsplein in
Bukarest te laten ontrui
men ingetrokken. Het
plein wordt al een maand
lang door anti-communis
tische betogers bezet ge
houden.
Op een persconferentie ver
klaarde premier Petre Roman
dat de regering geen inciden
ten wil riskeren die „het
vreedzame verloop van de
verkiezingscampagne" versto
ren. Zondag gaan de Roeme
nen naar de stembus om een
president en een parlement te
kiezen.
Maar volgens Corneliu Copo-
su, de leider van de oppositio
nele Nationale Boerenpartij,
zijn dergelijke „incidenten" al
lang schering en inslag. „De
hele verkiezingscampagne is
er een van intimidatie en de-
nigratie", zei hij gisteren voor
de Roemeense televisie. Tot
dusver zijn daarbij twee leden
van zijn partij gedood en 113
anderen gewond, terwijl 162
partijafdelingen in heel het
land zijn aangevallen.
Volgens een Franse waarne
mer die de verkiezingscam
pagne in Brasov volgt, hebben
leden van de oppositie zich op
het platteland niet kandidaat
gesteld uit vrees voor aanval
len. Op de kieslijsten in de
dorpen zag hij alleen kandida
ten van het Front prijken.
„Het regerende Front voor-
Nationale Redding hoeft zon
dag geen fraude meer te ple
gen omdat dat reeds is ge
beurd", aldus de Fransman.
Opiniepeilingen geven het
Front zondag zestig procent
van de stemmen.
Eerlijk
Eerder deze week had presi
dent Ion Iliescu de duizenden
betogers bevolen het plein
voor morgen te ontruimen,
omdat er volgens de kieswet
twee dagen voor de verkiezin
gen geen bijeenkomsten mo
gen zijn. Maar de betogers, die
tegen het „neo-communisti-
sche" bewind van Iliescu pro
testeren, lieten weten niet van
zins te zijn hun acties op te ge
ven. Toen premier Petre Ro
man gisteren werd
wat de regering daartegen zou
doen, antwoordde hij: „Niets.
Wij hebben voor verdraag
zaamheid gekozen".
De Raad van Europa stuurt
een achtkoppige delegatie naar
Roemenië om toe te zien op
een eerlijk verloop van de ver
kiezingen. De waarnemers zijn
uitgenodigd door interim-pre
sident Iliescu. Deze heeft de
vereiste garanties gegeven ten
aanzien van de bewegingsvrij
heid en persoonlijke veiligheid
van de delegatieleden. Roeme
nië heeft in maart van dit jaar
laten weten graag lid te willen
worden van de Raad van Eu
ropa. Een eerlijk verloop van
de verkiezingen is een belang
rijke voorwaarde voor een
dergelijk lidmaatschap.
Een van de Roemeense demonstranten houdt een grote, zelfge
maakte hand omhoog die het vredesteken uitbeeldt.
FOTO: AP
DDR treft
maatregelen
tegen
stroom
Roeménen
(Vervolg van de voorpagina)
OOST-BERLIJN De
DDR heeft maatregelen
aangekondigd om de
groeiende immigratie uit
Roemenië in te perken.
De ministerraad wil dat
reizigers naar de DDR
worden geregistreerd en
hun verblijfsduur wordt
vastgesteld.
Dit is vastgelegd in een wets
ontwerp dat morgen gepresen
teerd wordt en, eenmaal aan
genomen, van kracht blijft tot
dat er een asielwet is. Aanlei
ding voor het besluit is de toe
stroom van zo'n 3.000 Roeme
nen, voor het merendeel zi
geuners, naar Oost-Berlijn de
afgelopen weken. Zij hopen
een graantje mee te pikken
van de financiële gevolgen
van de Duitse vereniging. Vol
gens de huidige Oostduitse wet
mogen zij dertig dagen zonder
visum in de DDR blijven,
maar de Roemenen omzeilen
deze regeling door van Oost-
naar West-Berlijn en terug te
reizen. De migranten worden
ondergebracht in legerbarak-
ken en scholen, maar honder
den van hen hebben hun toe
vlucht in een treinstation in de
hoofdstad gevonden. Oostduit
se ambtenaren hebben de
Bondsrepubliek intussen om
expertise en geld gevraagd om
de Roemenen op te vangen.
Peruanen
op 10 juni
weer naar de
stembus
LIMA De nationale kies
raad van Peru heeft gisteren
bepaald dat op 10 juni de twee
de ronde van de presidents
verkiezingen zal worden ge
houden. Daarin moeten de
kandidaten Alberto Fujimori
(Verandering 90) en Vargas
Llosa (Democratisch Front)
het opnieuw tegen elkaar op
nemen daar zij geen van bei
den in de eerste ronde een ab
solute meerderheid behaalden.
De schrijver Llosa kreeg 27,5
procent van de stemmen en
Fujimori, zoon van Japanse
immigranten, 24,6 procent.
President Alan Garcia zal zijn
ambt op 28 juli aan zijn opvol
ger overdragen.
Geen krant ontvangen Bel tussen
18 00 en 19.00 uur. zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur. telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelt-
de avond nabezorgd.
WASHINGTON Het is
nog niet sterk, maar het
wint aan kracht: het beest
dat racisme heet. Het
heeft Amerika twintig
jaar lang vrijwel met rust
gelaten. Maar overal in
het land, dat zich trots de
smeltkroes noemt van ale
menssoorten op aarde,
steekt het nu de kop weer
op.
Meerdere koppen eigenlijk,
want het racisme van vandaag
in de Verenigde Staten kent
verscheidene gezichten. Er is
de aloude haat van blanken te
gen zwarten, die zich vooral
manifesteert onder de witte
jeugd. Er is een nieuw anti
blank sentiment onder zwar
ten, waarvan een groeiend
aantal zich aangetrokken voelt
tot extremistische haat-predi
kers. Er is het racisme tussen
de Amerikanen van Afrikaan
se herkomst en de snel aan
wassende bevolkingsgroepen
van Latijnsamerikaanse of
Aziatische komaf. Er is het
klassieke anti-semitisme, dat
nieuwe brandstof ontleent aan
de algehele kritiek op de poli
tiek van Israël. En er is een
nieuw soort dédain jegens
vrouwen en agressie tegen ho
moseksuelen.
In een ultra-modern media
land als de VS worden deze
fenomenen in hun vroegste
stadium uitgebreid gesigna
leerd en geanalyseerd. Het
vliegwiel van de publiciteit
heeft enerzijds een corrigeren
de werking, maar draagt aan
de andere kant bij tot een
overspannen aandacht. Een
ordinaire vechtpartij
ogenblikkelijk gezien
licht van de raciale tegenstel
lingen.
Vietnamezen
wordt Jang leidt. Hij is een anti-blan-
het ke buurtleider, die voor de ge
legenheid ook anti-geel is.
Jang en zijn gezin krijgen dan
ook steeds het advies „naar
huis te gaan".
Dat gebeurde het afgelopen
weekeinde in New York, waar
een aantal zwarte jongens drie
Vietnamezen aanviel. Burge
meester Dinkins, zelf zwart,
zei in een emotionele verkla
ring: „Wie heeft jullie geleerd
dat je mensen met een andere
huidskleur moet haten? Dit is
geen misdrijf tegen Vietname
zen, dit is een misdrijf tegen
ieder van ons". Een dag later
bleek dat het een vechtpartij
was geweest die ook tussen
zwarten of Vietnamezen on
derling had kunnen uitbreken.
Het feit dat op een paar hon
derd meter afstand van het in
cident een winkel van de Ko-
reaan Bong Jae Jang al we
kenlang wordt geboycot door
zwarte buurtbewoners, had
een verband tussen beide ge
beurtenissen gesuggereerd. En
de burgemeester tot zijn reac
tie gebracht.
Die boycot van Jang's super
marktje is overigens wèl een
voorbeeld van raciale spannin
gen. De door Ronald Reagen
ingezette sociale politiek, of
liever de afschaffing daarvan,
heeft veel Afrikaans-Ameri
kanen in een kolk van armoe
de, werkeloosheid, drugsge
bruik en misdadigheid naar
omlaag gezogen. Zij worden
maatschappelijk steeds vaker
ingehaald door vooral de nieu
we immigranten uit Azië, die
economisch zeer succesvol zijn.
In die sfeer onder zwarte
Amerikanen van apathie,
wanhoop en agressie krijgen
boosaardige krachten een
kans. Zoals de demogoog Son
ny Carson, die de boycot tegen
Complot
Het meer sociale dan raciale
onrecht in de Verenigde staten
maakt ook dat positieve zwar
te leiders steeds vaker een dui
velspact met racisten als Car
son krijgen opgedrongen.
Voormalig presidentskandi
daat Jesse Jackson weet zich jongste demografische gege-
blanken, die als de dood zijn
op hun beurt anti-zwart te
worden verklaard, en weinig
protest van zwarte leiders, die
niet tegen volkse stromingen
durven in te gaan.
Drukpan
De Amerikaanse smeltkroes
zou door dergelijke ontwikke
lingen wel eens een hoge
drukpan kunnen worden, nu
het blanke bevolkingsdeel
hard op weg is een minder
heidsgroep te worden.
in zijn ambities gesteund door
Amerika's meest 'prominente'
blanken- en jodenhater: de is
lamitische zwarte leider Louis
Farrakhan. De voorman van
de 'nation of islam' geniet met
zijn complottheorieën een wel
iswaar nog beperkte maar snel
groeiende populariteit.
Farrakhan overtuigt zijn aan
hang van een samenzwering
van blanken en joden tegen de
negers. Die laatsten zouden be
wust worden overspoeld met
drugs, zodat ze verstrikt raken
in criminaliteit. De blanke
overheersers kunnen dan on
der het mom van drugsbestrij
ding de zwarte bevolking on
derdrukken en elimineren.
Opvallend is dat het voor ge
respecteerde zwarten met de
dag minder bezwaarlijk lijkt
om zich in gezelschap van
Farrakhan te vertonen.
Die atmosfeer heeft ook Gus
Savage, een zwart lid van het de concurrentiejan^anderen^
Huis van Afgevaardigden, de
vrijheid gegeven zich onlangs
in de voorverkiezingen binnen
de Democratische Partij als
vens laten zien dat ongeveer
medio volgende eeuw blank
Amerika onder de vijftig pro
cent zal zijn gezakt, Latijnsa
merikanen en Aziaten in om
vang de tweede en derde groe
pering zulen vormen, en zwar
ten een kleine minderheid van
minder dan tien procent zul
len zijn.
Het is vooral in het onderwijs
en onder de jongeren dat de
spanningen toenemen. Voor
de huidige dominerende (mid
delbare) generatie Amerika
nen is het rassenvraagstuk nog
altijd historisch gedefinieerd
in zwart en blank en is het een
emotionele plicht om de des-
tijdse schande nooit meer een
kans te geven. Maar voor jong
Amerika ligt dat anders. Voor
de jeugd zijn uitingen van ra
cisme een minder strikt taboe.
Steeds meer blanke jongeren,
geconfronteerd met toenemen-
eisen afschaffing van wettelijk
geregelde positieve discrimina
tie van minderheden. De Car
negie-foundation voor de
anti-semiet te profileren. Hij vordering vanjiet JDnderwi
heeft de voorverkiezing in 1 u*
Chicago gewonnen en hij heeft
behalve van joodse organisa
ties weinig protest te verduren
gekregen. Weinig protest van
Het soms keiharde optreden van de politie tegen zwarten is een van de factoren die bijdragen aan
de toenemende raciale spanningen in de VS. foto- epa
bracht vorige maand een rap
port uit met een opsomming
van honderden raciale uitwas
sen aan Amerikaanse univer
siteiten.
Sommige opvoeders zien een
algehele behoefte aan rebellie
tegen de heersende moraal ten
grondslag liggen aan het jeug-
dracisme. Meer om de oudere
generaties te choqueren dan
vanuit authentiek racisme
zouden steeds vaker haken
kruizen op de universiteitsmu
ren worden geschilderd.
Buiten de universiteitswereld
is er de mentaliteitsontwikke
ling onder de minder gefortu
neerde jeugd in Amerika's
grote steden, die zorgen baart.
Met name de agressieve ma
cho-teksten van de populaire
rap-music zijn vaak vergeven
van keihard racisme, haat te
gen homoseksuelen en min
achting voor alles wat vrouwe
lijk kan heten.
„Zingen over verkrachting is
echter iets anders dan ver
krachting", meent socioloog
professor William Gesell. Maar
veel van zijn collega's achten
de vergroving van de stadscul
tuur, de schaduw die over de
campussen trekt en de toene
mende incidenten tussen de
minderheden onderling de on
miskenbare voortekenen van
een hevig raciaal onweer dat
Amerika te wachten staat.
Onrust jongeren
in Suriname
PARAMARIBO In Parama
ribo hebben scholieren giste
ren voor de derde achtereen
volgende dag betoogd tegen
verhogingen van bustarieven
door de particuliere busonder
nemingen, die het leeuwedeel
van het openbaar vervoer ver
zorgen. De Raad voor de Vak
centrales in Suriname (Ravak-
sur) spreekt zelfs van een na
tionale crisis, die genegeerd
wordt door de regering. Bij de
protestacties bedreigden de
jongeren enkele leerkrachten
en richtten zij verscheidene
vernielingen aan.
estk<
oeff
iarb
RDRE(
een scl
naar S
korn
nje zul
den ric
ikt zuil
iteelt e:
imstig
tffabric
«ffabrie
jk antv
'erwer
iroble
iost. Ii
ton v;
RIO DE JANEIRO
Juma, de ster uit de
nieuwste, zeer populaire
Braziliaanse soap-opera,
sluipt door de vlakten van
'Pantanal' met een geweer
in haar handen en een
felle, katachtige blik in
haar ogen. Ze baadt in een
rivier tussen de kaaiman
nen en is voor de meeste
mannen een mysterie.
Voor mooie Juma, in het dage
lijks leven model Christiana
Oliveira, is dit pas de tweede
televisieserie, maar ze staat in
het middelpunt van de eerste
ecologische soap in Brazilië,
het grootste televisiesucces
van de afgelopen jaren.
Het doet wat vreemd aan, een
ecologisch televisiedrama in
een land als Brazilië waar
jaarlijks meer bomen omge
hakt dan gespaard worden.
'Pantanal' brengt nu zes dagen
per week wilde dieren en na
tuurschoon naar de huiska
mers van de Braziliaanse kij
kers.
De soap-opera speelt zich af in
een enorm gebied, ook Panatal
geheten, zo groot als Zwitser
land, België en Nederland sa
men, aan de Braziliaanse grens
met Paraguay en Bolivia. Een
natuurparadijs waar grote
blauwe ara's, jaguars en kaai
mannen nog in het wild voor
komen en voor het overgrote
deel in bezit van veeboeren,
die hun vee ongeveer 100.000
hectares laten begrazen.
Benedito Ruy Barbosa, die bij
na twintig soaps op zijn naam
heeft staan, kreeg het idee
voor de serie zo'n acht jaar ge
leden, toen hij op een ranch in
Panatal verbleef. Het idee
werd echter afgewezen door
-TV Globo, de grootste Brazili
aanse zender. Barbosa heeft er
zes jaar mee lopen leuren bij
verschillende televisiezenders
voor Manchete, de grote con
current van TC Globo, besloot
het risico van de relatief hoge
W0 ,0,
illej u
productiekosten te nem j
Sinds de serie twee maan<
geleden van start ging is
toerisme in Pantanal verdi
beid en laten vrouwen
haar knippen in de
Pantanalstijl".
In eerste instantie kwam
kritiek dat de serie te tr,
zou zijn, maar de kijkers
ken 'Pantanal' ontspannend
vinden. Volgens Barbf1
wordt in de serie drie minu
uitgetrokken voor een
die in de meeste soaps slee
een minuut zou duren.
Net als alle andere Brazilia
se soap-opera's is 'Pantai
een mengsel van ruzie, lief
wraak en verraad. Volgens
auteur wordt in de serie
constant gehamerd op de
lieuboodschap,
deze heel subtiel aangeka
„Er zijn veel natuurlijke
wijzingen naar de natuur
het gebied en over controv
siële kwesties als de
krokodillenjacht wordt
maal gesproken zoals de
king van Pantanal dat doet
Er is echter veel kritiek g<
men op de volgens sommij
buitensporige erotische
naaktscènes. Een aantal
de acteurs is het grootste
van de tijd naakt in
Barbosa verweert zich met
argument dat het bloot
'Pantanal' smaakvol is, dit
tegenstelling tot de meeste
dere Braziliaanse soaps
hun bijna komisch aandoei
seksscènes. „Het is in dat
bied ook heel natuurlijk
naakt in de rivieren te bad
zo zegt hij.
Of dit waar is staat nu ter
cussie na een incident
Cristiana Oliveira. Tijdens
opnames van een sensur
duik in de rivier,had een
man bijna haar zo succesvijj:
carrière beëindigd. Jay
Monjardim, de regisseur
de serie, test nu persoon
het water voor hij zijn acte
dwingt piranha's en andere
vier monsters te trotseren.
LOUISE BYR
(c) The Times, Lon
flARKT
(runden
zonder
(Volger
eren 1c
Mann.
kwal. 8
8,70. H
b lager. M
uper 10
8,40-1
,40. H
welljk
tkwalltel
en prl]
ulksrum
2e
pri
ut 182
vjraarzen
1750-
gelijk
•2300
njrstieren
'®Jëdelijk
calvere
lief BT\
jivleeska
1 eeskalv
be«lel
sief6 ET
Stierkal
1e kwal
115-435
ilfteit 46:
!e kwal
ontPr'
I teif 275
Hande
Milities negeren oproep
721,
itschap
0(L8,OC
lot 22
5 kg 7,
gelijl
,00. H
itschap
sief BI
Ooien
20 kc
50-200.
Rammi
uikssct
Inklus
W
ap mei
schaap
1*5-60 6
hoger,
roer tot
ig Delfl
app.: b
13-30;
925-59
141; cl
gettes
igen 1
jsberc
12-43;'
1, stek
195, b<
krulsla
oi 28-4
i 250-c
90, or
spits
■155, r<
Ijvie 60
350; b
I jap h;
1-1 10
51-59;
117 3
natuurt
rd 85
85 s
iper 1;
I; radij
Ind 25 5
De rivaliserende Libanese christelijke milities van generaal Michel Aoun en Samir Geagea hel
de oproep van de kerk tot een staakt-het-vuren naast zich neergelegd. Zeven dagen worden
onafgebroken artilleriebeschietingen uitgevoerd die aan achttien mensen het leven hebben ge1'
Deze foto is genomen in een van de stellingen van Gaegea, van waaruit geschoten wordt op
wat beweegt.
a FOTO:
Slovenië en Kroatië trotseren Belgrado
179; to
165-16
torn. b
up li tr
185-fa
BELGRADO/ZAGREB
Het collectieve president
schap van Joegoslavië
heeft gisteren maatrege
len aangekondigd om de
eenheid van het land te
bewaren. Welke maatre
gelen worden genomen
werd niet vermeld.
Hoewel ze niet met name wer
den genoemd, lijkt de waar
schuwing vooral gericht te zijn
tegen de twee rebelse deelre
publieken Slovenië en Kroa
tië, waar de communisten bij
vrije verkiezingen door de op
positie verpletterend zijn ver
slagen. Beide deelrepublieken
deden de verklaring van het
presidentschap echter af als
een intimidatie en een dreige
ment. Zij lieten weten hun
streven naar meer autonomie,
en zelfs afscheiding van de
Unie, onverminderd voort te
zetten. De gisteren in Slovenië
tot eerste niet-communisti-
sche president gekozen
christen-democraat Lojze Pe-
terle zei dat Slovenië zich des
noods onafhankelijk zal ver
klaren om de soevereiniteit
veilig te stellen.
Volgens het Joegoslavische
presidentschap is er sprake
van „ernstige schendingen van
de grondwettelijke orde en de
federale wetten, en toenei
de sociale instabiliteit",
communistische systeem
op het spel", aldus het pres
um. Het presidentiële a
manschap deed zijn uitspi
daags na de benoeming van
Serviër Borisav Jozic
staatshoofd. Die waarschuifl
dinsdag in zijn inaugurele
voor een burgeroorlog in
de grondwet niet wordt gt
pecteerd. Met name de de<
publiek Servië, waar de
rismatische Slobodan Mil
vie een orthodox op Servië
richt socialisme predikt, en
zeer communistische leger
fel op de twee rebelse deel
ten gebeten.
■mfappele
broccol
145-2C
andijvii
a< Hoemki
ir#mkool
1-90; ki
•venkel
noo 64
r '115; Ic
ld ;600 V
45; P€
rood
1SMARI
oerde
l op var
