m mm
Jk heb de stijl geïmiteerd van
foor mij bewonderde schrijvers"
3
eyim,
i in
de
ader van de Muppets'
m Henson overleden
VPRO had voorzitter
mogen houden
TTE JONGSTRA GENOMINEERD VOOR AKO-LITERATUURPRIJS:
.Stones kunnen bewijzen dat
ock roll leeftijdsloos is"
Explosieve Sammy Davis
verwaarloosde gezondheid
E* JM
BaFis
een aardige
oefening
PAG» JNST/RTV
gaidócSotvui/nt
DONDERDAG 17 MEI 1990 PAGINA 15
naragd'
Freak
ïevening
griep
gister
:ert
1' in
pvalleifci
s winl
was
Gefi
est hi
(V YORK Jim Henson, de schepper van de Mup-
is in de nacht van dinsdag op woensdag in New
overleden. Hij overleed aan de gevolgen van een
.je bacteriele infectie waarmee hij dinsdag was opge
ien in een ziekenhuis. Hij was 53 jaar oud en vader
vijf kinderen. Henson schiep in 1954 zijn wereldbe
nde en geliefde poppen als Kermit de Kikker, miss
ry en het Koekjesmonster. Deze figuren speelden een
Idrol in televisieseries als Sesam Straat, de Muppet
iv en in bioscoopfilms als 'De Muppets veroveren
ïhattan' en de 'Muppet Film'. Zijn succes begon pas
het eind van de jaren zestig toen de Amérikaanse te-
iie begon met uitzendingen van Sesam Straat. Het
•rikaanse amusementsconcern Walt Disney kocht la
de rechten op de beroemde poppen voor een bedrag
naar schatting tussen de 200 en 300 miljoen gulden.
Muppet Show was, met ongeveer 235 miljoen kijkers
00 landen, de meeste bekeken televisieserie ooit.
S
oi)Mi
Geen ochtend
programma meer voor
Catherine Keijl
HILVERSUM Catherine
Keijl verdwijnt eind deze
maand uit het ochtendpro
gramma van RTL Veronique
en daarmee voorlopig van het
scherm. Tot dan blijft ze de
Ontbijtshow doen, daarna
wordt dit programma vervan
gen door de 'Nieuwsshow'. Ca
therine Keijl vertelde per 1
juni uitgebreid met vakantie te
gaan en na te denken over een
nieuw programma. Jan de
Hoop, Mare Jacobs en Victor
Deconinck zullen gedrieën per
1 juni de nieuwe rubriek be-
Jose Lefebre overleden
CHARLEROI Jose Lefebre, de ar
tistiek leider van het Belgische Ballet
Royal de Wallonië, is na een langdu
rige ziekte op 54-jarige leeftijd over
leden.
Lefebre nam de artistieke leiding
van het Waalse balletgezelschap op
zich in december 1980 met het voor
nemen veel oorspronkelijk repertoire
te brengen. Tot zijn grootste succes
sen worden uitvoeringen van 'Carmi-
na Burana', 'Le Sacre du Printemps'
en 'Carmen' gerekend. De in 1936 in
Cuba geboren Lefebre kreeg zijn
dansopleiding in de jaren '50 in New
York, waar hij onder anderen stu
deerde bij Martha Graham. In 1959
kwam hij naar Europa, om in de ja
ren '60 als danser furore te maken bij
het Ballet van de Twintigste Eeuw
van Maurice Bejart in Brussel.
HILVERSUM De VPRO krijgt alsnog gelijk in de
kwestie van de voorzittersbenoeming. In een bo
demprocedure heeft de rechtbank in Amsterdam
bepaald dat de ledenraad in november vorig jaar
juist heeft gehandeld door de toenmalige voorzitter
S. Piersma voor de derde maal te benoemen. In een
kort geding in februari had de rechter de omroep in
het ongelijk gesteld. Het kort geding was aangespan
nen door het district Limburg van de ledenraad, dat
meende dat de statuten van de VPRO verbieden de
voorzitter voor de derde achtereenvolgende maal te
benoemen. De ledenraad meende dat dit wel mocht
omdat tussen Piersma's laatste aftreden en zijn be
noeming zes maanden waren verstreken. Overigens
heeft Piersma er intussen al lang de brui aangege
ven en heeft hij zich teruggetrokken als voorzitter
van de VPRO. Binnenkort wordt de benoeming
verwacht van een nieuwe voorzitter.
Reclamebureau gaat
imago AVRO oppoetsen
HILVERSUM De AVRO heeft het
reclamebureau McCann-Erickson uitge
kozen om het imago van de omroep te
verbeteren en nieuwe leden/abonnees
binnen te brengen.
In samenhang met een vernieuwde pro
grammering wil de AVRO, die op het
moment nogal achterblijft in de race om
de kijkcijfers, proberen weer in de voor
ste gelederen te komen.
De omroep heeft een competitie uitge
schreven tussen een aantal reclamebu
reaus, waaraan behalve McCann-Erick
son ook de bureaus FHV en Prad deel
namen. Volgens de AVRO houden de
voorstellen van het reclamebureau ver
betering in van het imago van de om
roep op korte, maar vooral ook op lange
termijn.
voudig
:t zich
n in d
ng en
2en bef
groots
2l goet
gemen
[inkt a
rijfde
ide ovi
Eijk be
jen c<
axen,
zijn
nolten.
teksten
veeltjes
doet iavoncj wordt in het
jok'eenlstel Hote^ in Amster-
/erksten winnaar bekend
trum-c naakt van de AKO-li-
edt he ïtuurprijs. Als een van
grootste kanshebbers
jrdt Atte Jongstra ge-
Vielf' d l' met ziJn boek 'De
rchologie van de Zwa
ai eerder de G. J. Lub-
huizenprijs voor het
te debuut in de wacht
rlogen
nland
:ht de
ïrt me
maar
le werljepte
iaat. H
tag me
Mol. STERDAM De belang-
ook n ing voor zijn boek 'De
i-aubad chologie van de Zwavel'
jft. N( im voor Atte Jongstra ach-
rout f toch nog onverwacht.
:n datigstra, één van de genomi-
ede gejrden voor de AKO-litera-
ivolle afPrijs; ..Toen het boek eind
g jaar uitkwam is het eerst
erhalve maand stil ge-
st. Ik begon me al wat zor-
te maken en zei tegen de
ever: zou het nu al dood
Anderhalve maand later
icheen er echter een rijtje
^besprekingen in verschil-
|e bladen en die waren op
na helemaal niet zo nega-
Nu met die prijzen erbij
1 DER
begint het opeens te lopen en
ligt de hele eerste druk al in
de winkel. Er komt zelfs een
tweede druk. Dat is ver boven
mijn verwachtingen. 'De Psy
chologie van de Zwavel' is
geen bestseller. Dat wist ik
voor die tijd en het is mijn ei
gen schuld. Dan had ik een
boek moeten schrijven dat ge
makkelijker te lezen is".
In 'De Psychologie van de
Zwavel' maakt Jongstra met
name in de eerste verhalen ge
bruik van de pastiche; een
doopvele schrijvers opvallend
of minder opvallend gehan
teerde literaire stijlnabootsing.
Het eerste verhaal 'Trage Zelf
moord' over de laatste jaren
van het leven van Multatuli is
bij voorbeeld geschreven in de
stijl van Jeroen Brouwers.
Soms zijn zelfs hele hele cita
ten afkomstig letterlijk over
genomen uit Brouwers 'Zond
vloed'. Naast werk van Brou
wer maakt Jongstra ook ge
bruik van werk van Gustave
Flaubert, Harry Mulisch en
August Strindberg. Gaande
weg de bundel maakt Jongstra
echter steeds minder gebruik
van de pastiche en ontwikkelt
hij een eigen stijl.
,,Ik heb eerst veel moeite ge
had met het schrijven. Vooral
door mijn studie (Jongstra stu
deerde Nederlands met als
hoofdrichting de literatuurge-
chiedenis van de negentiende
eeuw, red.) had ik mij een wat
literair-historische stijl eigen
gemaakt. Daarom heb ik de
stijl geïmiteerd van schrijvers
die ik bewonder of bewonderd
heb. Voor Brouwers heb ik nu
niet meer zoveel respect. Zijn
manier van schrijven is mij te
wollig. Mulisch bewonder ik
bij voorbeeld vanwege zijn li
teraire spel, een man die zich
bewust is van het schrijven
zelf. Ook Flaubert is iemand
die wat met taal probeert te
doen. Dat wil ik ook en door
de stijl van deze-schrijvers te
imiteren probeer ik bij mijzelf
de literair-historische stijl er
uit te slijten. Volgens mij is dat
in mijn bundel ook geslaagd.
Je ziet dat ik aan het eind van
mijn boek een eigen stijl ont
wikkeld heb. Het literair-his-*
torische is er uit".
Criticus
Na de afronding van zijn stu
die in 1980 begon Jongstra als
literatuur-criticus bij het dag
blad De Gooi en Eemlander.
Sinds 1986 schrijft Jongstra
kritieken voor het Parool en
Vrij Nederland en is hij redac
teur bij het literaire tijdschrijft
'Optima'. In 1985 verscheen
zijn eerste boek 'De Multatuli-
anen' een verhandeling over
de Multatuli-verering in de
negentiende eeuw. 'De Psy
chologie van de Zwavel' is zijn
literaire debuut. De in de bun
del verzapelde verhalen wer
den overigens eerst gepubli
ceerd in 'Optima'. Daarnaast
schreef hij nog een drietal
luisterspelen voor de KRO-ra-
dio.
Jongstra werd geboren in het
Friese Terwispel. Zijn band
met dat plaatsje is sinds hij in
Amsterdam woont sterk ver
minderd. „Sinds ze mijn ge
boortehuis hebben afgebroken
heeft Terwispel voor mij afge
daan. Ik heb het gevoel dat ze
mijn wortels uit de grond ge
scheurd hebben. In de dorps
krant heb ik mij daar ook nog
druk om gemaakt. Het enige
wat de mensen uit het dorp
dan zeggen is: „Och, daar heb
je die jongen van Jongstra ook
weer. Laat die zich maar mooi
in Amsterdam met het kraken
bezig houden. Als ik aan Ter
wispel denk dan is dat voor
mij een verloren zaak".
Meer tijd
Door het onverwachte succes
van 'De Psychologie van de
Zwavel' gaat Jongstra er van
uit dat hij meer tijd krijgt voor
het schrijven van boeken.
„Het valt mij op dit moment
echter nog niet mee, omdat ik
veel drukte heb van die toe
standen om die prijzen heen.
Tussen de bedrijven door pro
beer ik zo veel mogelijk aan
mijn volgende boek te doen.
Ik heb intussen al zeven
hoofdstukken op papier en de
stukken en brokken vliegen
de lezers opnieuw om de ogen.
Met elkaar moet het een boek
worden met 140 hoofdstukjes,
maar deze keer wel met veel
verband. Het boek zal gaan
over gespecialiseerd lezen. De
hoofdpersoon besluit zich te
richten op een onderwerp om
dat hij er achter gekomen is
dat hij toch niet alles wat er
verschijnt kan lezen. Zijn ide
aal is, dat hij op die manier
veel zekerheid kan vinden.
Aan het eind komt hij er ach
ter, dat hij echter toch niet aan
die idealen vast kan houden
en dat alles toch weer anders
Literatuur noemt Jongstra een
reden en middel om te be
staan. „Ik vrees dat ik mij
graag wil laten horen. Boven
dien geeft het afgedrukt zien
van mijn stukken mij de in
druk dat ik besta. Van onze fa
milie is niet veel over. Ik kom
uit een familie zonder overge
bleven verleden. Dat heeft mij
altijd gespeten. Ik vond dat
Atte Jongstra.
daar maar eens een eind aan
moest komen. Ik ben ook een
type dat alles bewaart. Verder
is schrijven mijn hobby en dat
geeft wel eens problemen om
dat het mijn werk ook is. Ik
ben eigenlijk altijd aan het
werk".
Nieuwe generatie
Jongstra noemt zichzelf met
schrijvers als M. Februari en
Gijs IJlander (met het boek
'De Kapper' winnaar van de
Anton Wachterprijs) een
schrijver van de nieuwe gene
ratie. Deze laat zich onder
meer sterk beïnvloeden door
de Enschedeese bedrijfsarts en
schrijver Willem Brakman.
„Dat is in ieder geval voor mij
een belangrijke schrijver. Ach
teraf constateer ik in mijn
werk een zekere invloed van
hem hoewel dat er argeloos in
gekropen is. Brakman produ
ceert in zijn verhalen prachti
ge volzinnen en slingert de le
zer steeds heen en weer. Alles
wat je aan zekerheden hebt,
daar sleutelt Brakman aan.
Niets staat vast. Je moet steeds
denken: ze zeggen dit wel,
maar is het wel zo. De enige
manier om staande te blijven
is geloven in jezelf en mis
schien in de moraal, maar ook
die zal nu en dan bijgesteld
moeten worden. Ik sta voor
mijzelf dan ook in een heel in
dividualistische positie. Na
tuurlijk heeft iedereen een so
FOTO: GERRIT SERNE
ciale gemeenschap nodig, maar
dan een gemeenschap bestaan
de uit individuelen".
Jongstra verwacht dat hij in
de toekomst van het schrijven
zal kunnen leven. „Ik heb een
financiële bijdrage gekregen
uit het Fonds voor de Lette
ren. Met die prijs en de extra
verkoop van de boeken hoop
ik van het schrijven te kunnen
leven". De enige ambitie die
Jongstra nog zegt te hebben is:
„veel boeken schrijven. Een
roman schrijven en dan nog
een en dan nog een.Hij
verwacht dat zijn roman - „ik
heb een titel maar die wil ik
nog niet prijsgeven" - in het
najaar van 1991 in de winkels
zal liggen.
SYBREN TERPSTRA
CLUB VOORZITTER JAAP HOEKSMA
PIRIT'
velgen
rprijs)
(TTERDAM Zondag
jak hij Ron Wood, het
Igste lid van de Rolling
pes, en gisteren mocht
kennis maken met Bill
pman, het oudste. Jaap.
jeksma, voorzitter van.
Nederlandse Rolling
nes Fanclub, doet er
lelijk achteloos over.
wijl het toch het hoog-
unt is uit zijn nu acht-
carrière als voorzit-
Eerder kwamen
eksma en mede-be-
urslid Peter Kramer
t verder dan een twee
itjes tellende brief van
:k Jagger. Ook niet
i, maar toch minder.
iksma en Kramer kwamen
dag op het idee een kijkje
lemen in het Rotterdamse
waar The Stones al
Ier verbleven tijdens optre-
s in Nederland. Het was
een raak. „We zagen in de
elbar Jane Rose en Tony
de persoonlijke mana-
in Mick Jagger en Keith
tiards. Die herkende we
een video-opname. We
egen meteen of een ge
ek met de groepsleden mo-
jk was. Ze waren niet on
twillend, maar noemden
gesprek met Jagger of
th Richards onmogelijk.
Ron Wood of Bill Wyman
misschien wel iets te rege-
Jaap Hoeksma temidden van Stones-materiaal: „Je moet serieus
genomen kunnen worden".
FOTO: WILLEM MIERAS
Wood hoefden ze niet lang
jachten, die kwam die zon-
iddag zelf binnenwande-
„We hebben hem heel
§§ÜUn gesproken, gewoon een
babbel. Je gaat iemand in
omgeving niet meteen
irvallen met blocnote en ta-
:order".
■an zag hij gistermiddag
de presentatie van een
'k voor een uiterst select ge-
chap. Het werd een geani-
;rd gesprek. Hoeksma: „Bill
"ie archivaris van de groep.
Rwist van ons bestaan, om-
we ons fanclubblad 'Shat-
ïd' altijd naar het Stones-
itoor in Londen sturen. We,
Iden er nooit iets over ge-
f>rd, dus Was het nu leuk te
Mserfc-tnemen dat het in ieder ge-
•r. P aankomt. Dat hadden ze
J1 eens eerder mogen laten
«en. Maar het was een leuk
R V -LPrek' Binnenkort gaan we
D V- tinen lunchen. Hij vertelde
pwens ook dat zijn biografie
37p The Stones af is en in ok-
pr uitkomt. Dat is nieuws,
want hij heeft er twaalf jaar
aan gewerkt".
Geen groupie
Hoeksma, onderwijzer in Goes,
ziet er niet uit als een fanclub
voorzitter van de beste rock en
roll-band ter wereld. Geen
Stones-T-shirt, -buttons en -
tas. „De gewone leden van de
fanclub mogen er we zo blij lo
pen, maar niet de voorzitter",
vindt Hoeksma. „Ik hou er
niet van om als een soort grou
pie gezien te worden. Ik hou
van de muziek van The Sto
nes, van hun historie, en ik
vind het leuk om, op niveau,
over ze te schrijven in het
clubblad. Je moet serieus kun
nen worden genomen. En dan
ga je dus niet posten bij de ar
tiestenuitgang, of zoiets".
Een fanclub bevindt zich in
een „underdogpositie", vindt
de voorzitter. Hij koestert die
met zorg. „Als fanclub heb je
toch makkelijker toegang. Je
bent geen journalist, je wilt
niets van ze, behalve even
praten. Je bent niet zo bedrei
gend voor de artiesten, een
soort zielig clubje; dus denken
ze: ach laten we die jongens
ook maar eens een kans ge
ven. Dat zie je nu ook bij The
Stones. Al blijft het natuurlijk
moeilijk".
Hoeksma, die graag de journa
listiek in wil, is vooral op zoek
naar nieuwtjes en achter
grondverhalen voor het club
blad. En met succes, mede
dankzij de hand- en spandien
sten van Chris Jagger, de
broer van Mick. „Ik heb hem
twee jaar geleden geïnter
viewd. Nu levert hij ons ver
halen. Zo hadden we laatst
van hem een 'backstage-ver
haal' over de Amerikaanse
toernee, dat een maand later
pas verscheen in Rolling Sto
ne. Dat is dan toch leuk".
Kaarten
Chris Jagger hielp hem ook
met het verkrijgen van elf
honderd kaarten voor de fan
clubleden. Concert-organisator
Mojo had die kaarten al toege
zegd, maar moest daarop te
rugkomen toen er bezwaren
kwamen van het Canadese im
presariaat die de wereldtoer-
nee regelt. Toen kon Hoeksma
gebruik maken van de relaties
die hij in de loop der jaren
heeft opgebouwd. Telefoontjes
met Chris Jagger, platenmaat
schappij CBS en het Neder
landse Stones-kantoor Promo-
tone leidden alsnog tot toezen
ding van de kaarten.
Nederland is, weet Hoeksma
zeker, heel erg geliefd bij The
Stones. „Nederlanders zijn niet
opdringerig. Ga maar kijken
bij het Hilton, geen kip te zien.
Dat vinden ze wel leuk. Bill
maakte nog het grapje dat
Mick zich daarom hier ook al
tijd verveelt. Nederland is be
langrijk voor ze, omdat hier
hun kantoren zijn gevestigd
die hun auteursrechten rege
len. Ze zijn hier ook veel va
ker dan men denkt. Het Ne
derlands publiek is heel en
thousiast. Kijk maar naar
Duitsland en Frankrijk, daar
verkopen de concerten voor
geen meter".
Veranderd
Hoeksma vindt het grappig dat
de houding van de pers ten op
zichte van de Stones is veran
derd. Werd eerst steeds geroe
pen dat elke tournee de laatste
is, nu is de vraag: halen de
Stones het jaar 2000? „Het be
sef dat de groep altijd door zal
gaan begint langzaam maar ze
ker door te dringen. De Stones
zijn de eerste groèp die kun
nen bewijzen dat rock en roll
niet van leeftijd afhankelijk is.
Dat net als in de blues, waar
hoogbejaarde mensen als B.B.
King en John Lee Hooker de
sterren van de hemel spelen,
ook rock en roll altijd kan
worden gespeeld. Als je de
show van de Stones ziet, dan
zie je wel vijf oudere heren,
maar ze hebben nog steeds dat
sprankje in de ogen. Dat is wat
telt, niet hun leeftijd. Het is
geen sleur, ze leven voor de
muziek".
Voor Hoeksma breken enkele
drukke weken aan. Hij be
zoekt alle concerten in Neder
land, maar reist ook nog naar
Keulen, Parijs en Londen. En
heel misschien lukt het hem
dan toch nog alle heren zelf te
spreken.
KOOS VAN WEES
LOS ANGELES De gis
teren aan keelkanker
overleden Sammy Davis
jr. bereikte in de Ameri
kaanse showbusiness de
top dankzij zijn explosieve
talent en zijn enorme
energie. De zanger/dan
ser/acteur, die 64 jaar is
geworden, werkte zich op
tot veelvoudig miljonair
maar verwaarloosde zijn
gezondheid.
In 1971 zakte hij tijdens een
voorstelling in Las Vegas in
elkaar. Een jaar tevoren was
hij op een toneel in Seattle ook
al van vermoeidheid ingestort.
Artsen raadden hem ten sterk
ste aan minder te gaan drin
ken en waarschuwden hem
dat hij geen drie jaar meer te
leven had als hij niet onmid
dellijk rust nam.
De kleine artiest - hij mat 1.68
meter en woog maar 57 kilo
gram - heeft een groot aantal
moeilijkheden moeten over
winnen om een van de bestbe
taalden in zijn vak te worden.
Hij was neger, miste een oog,
beleed het joodse geloof en
moest al zingen voor de kost
toen hij drie jaar was.
Sammy Davis ging over tot
het joodse geloof na een auto
ongeluk, dat hem het licht in
een oog kostte. Later zei hij
gekscherend dat het een grote
handicap is „een joodse neger
met één oog" te zijn. Bij een
bezoek aan Israël in 1969 ont
moette hij de Israëlische mi
nister van defensie Moshe
Dayan, die in de Tweede We
reldoorlog een oog had verlo
ren. „We hebben een gesprek
onder twee ogen gehad", aldus
Davis.
Sammy Davis werd 8 decem
ber 1925 in New York gebo
ren. Zijn ouders, Sam en Elvi
ra Davis, waren variété-arties
ten. Zij gaven hun zoontje een
rol in hun voorstelling toen hij
drie jaar was. Op 5-jarige leef
tijd was hij al in vijftig steden
in tien Amerikaanse staten op
getreden. Toen hij zeven was,
speelde hij voor het eerst in
een film.
Inkomsten
Na de oorlog stegen de inkom
sten van het gezin Davis snel.
Sammy werd in Hollywood
bekend als een jongeman die
het er goed van nam. Zijn
kwaliteiten als zanger en dan
ser - en niet in het minst zijn
goedgevulde portefeuille - ver
zekerden hem van het gezel
schap van veel sterretjes.
In november 1954 gebeurde
het ongeluk dat zijn leven ver
anderde. Op weg van Las Ve-
- r
Sammy Davis in karakteristieke pose tijdens een van zijn laatste
optredens.
FOTO: EPA
gas naar Hollywood kreeg hij
een auto-ongeluk. Hij brak zijn
neus en zijn linkeroog moest
worden verwijderd. „Dat on
geluk was nodig om mij tot in
keer te brengen", zei hij na
derhand.
Hij besloot het joodse geloof
aan te nemen en voelde zich
daardoor gesterkt. Drie weken
na het ongeluk verscheen hij
met een ooglap voor in een
nachtclub in Hollywood en
kreeg een staande ovatie.
In 1960 trouwde hij met de
knappe, blonde Zweedse actri
ce Mai Britt zonder zich te sto
ren aan de demonstraties te
gen deze inter-raciale verbin
tenis. Het huwelijk hield acht
jaar stand. De twee kregen een
dochter en adopteerden twee
jongens. In 1970, twee jaar na
de scheiding, trouwde Davis
de negerdanseres Altavisa
Gore. Hij was toen 44 jaar en
zij 20 jaar. Aan de twee huwe
lijken was een korte echtver
bintenis met de zwarte actrice
Loray White voorafgegaan.
Een van Davis' grootste artis
tieke successen was de musi
calversie van het toneelstuk
„Golden Boy" van Clifford
Odet, dat handelt over een
bokser die violist wil worden.
Sammy speelde met zoveel
vuur een boksscène dat hij een
keer knock-out ging tijdens
een opvoering.
Vrouwen
Hij was dol op fotograferen en
legde bij voorkeur vrouwen
vast op de gevoelige plaat.
„Sammy leeft op als nij in ge
zelschap van meisjes is", ver
telde een van zijn medewer
kers. „Als hij met mannen in
gesprek is, kun je hem in de
rede valleq, maar dat moet je
niet proberen als hij met meis
jes praat".
De moord op Robert Kennedy
in juni 1968 greep hem zo aan
dat hij een voorstelling van
„Golden Boy" afgelastte.
Enkele maanden later kreeg
hij last van zijn keel. Hij liet
zich in een ziekenhuis in Chi
cago onderzoeken. Hij kreeg te
horen dat hij na een operatie
een half jaar niet zou kunnen
zingen. Daarom wees hij de
operatie van de hand: „Als ik
niet meer mag zingen, heb ik
geen keus. Ik wil niet dat er
iemand aan mijn keel komt".
Toneelgroep Amsterdam/Het Con
cern: „Bal". Vormgeving: Sam Bo-
gaerts. Carin Eilers, Paul Gallia,
Frits Humme, Boy Raaymakers. Alt
saxofoon: Mike Zinzen. Met o.a.
Joop Admiraal, Pauline Daniels, An
gela Linssen. LAK-theater Leiden,
woensdag 16 mei, 17 mei, Cadance
Festival in het Korzo Theater op
23 mei.
„Bal" heeft weinig met het
WK te maken, maar des te
meer met dansen en feest. De
titel vani het samenwerkings
verband tussen Toneelgroep
Amsterdam en Het Concern
lijkt rechtstreeks afkomstig
van Ettore Scola's film „Le
bal", de voorstelling heeft er
iets van weg, maar is toch an
ders.
Behalve een foto van alt-saxo
fonist Mike Zinzen bevat het
programma een gedicht van
James Purdy, „Ball", en een
briefkaart van Ensors „Carna
val in Vlaanderen". Teksten
van uit Piet Vroons modieuze
boekje „Tranen van de kroko
dil" vertellen over analoge en
digitale communicatie; digitaal
is ja zeggen, analoog is vervol
gens nee doen.
Waar „Bal" nog het meest van
weg heeft, is een nascholings
cursus voor stramme acteurs
en actrices. Je nodigt wat ge-
willigen uit om te repeteren
met dansgroep Het Concern en
zie, het is verkoopbaar aan di
verse kleine theaters. Met een
leuke entourage van Paul Gal
lis, wat spiegels en een uitge
breide garderobe voor veel
verkleedpartijen, en muziek
van discjockey Sam Bogaerts
wordt het toch nog leuk.
Sam Bogaerts loopt gedurende
de voorstelling wat rond,
knikt goedkeurend en ziet hoe
de elf op de dansvloer zich uit
leven. In of uit het uniform,
ballroom- of jive-dansend be
wegen de spelers zich op de
meest bizarre wijze, zoals een
observator op een gemiddeld
feestje dat zou kunnen waar
nemen. Kozakkendans of solo
worsteling, paardrijdans op
„Rawhide" en Wienerwals op
Strauss, het is een bont geheel.
In expressie wint Het Concern
het met straatlengten. Pauline
Daniels is triest clownesk, Ar
nold Goores een macho in tra
vestie en Angela Linssen en
Patrice Kennedy munten uit
in individuele uitdrukking.
Jammer dat chaos eigenlijk de
enige noemer is, waar ieder
een onder valt. Een kort en
semble ontbreekt, een aardige
oefening is het, maar niet
meer.
PETER SNEL
I
