;Ze hadden me moeten dwingen
Den Haag te komen wonen
ilms in Cannes
er onder de maat
The Stones kiezen
voor hun parels
^NST/RTV
£cid6cSouAant
iatste theaterfestival in Rotterdam
SiNS VONK NAAR BUITENLAND
"1V
IN TWEEËNHALF UUR ROCK ROLL
Extra treinen naar the Stones
WOENSDAG 16 MEI 1990 PAGINA 11
kor]
men
>e Alg
>or vt
afdpi
rnooi
t jaar
geh<
spel
TERDAM Het thea-
Stival is dit jaar voor de
en laatste keer in Rot-
m. Deze keus uit be
trekkende voorstellin-
van het afgelopen sei-
op Nederlandse en
,se planken verhuist
.id jaar naar een nog te
Ten andere stad.
ft
van het festival heeft ne-
irj voorstellingen uitgekozen
vertoning tijdens het festi-
at tussen 31 augustus en 14
lfl tber wordt gehouden in de
Rotterdamse Schouwburg. Het
festival verhuist omdat Rotter
dam een eigen internationaal fes
tival wil opzetten en het theater
festival ook uit eigen beweging
heeft besloten na drie jaar weer
van plaats te wisselen.
De voorstellingen die de jury
heeft geselecteerd uit het aanbod
van het afgelopen seizoen zijn:
'Prometheus', door theatergroep
Hollandia, 'Oom Wanja' door
Maatschappij Discordia, 'De tijd
en de kamer', door Area Theater,
'Het syndroom van Stendhal'
door Art Pro, 'Lulu' door to
neelgroep Amsterdam, 'Strange
Interlude' door De Voorziening,
'Ballet' door toneelgroep Amster
dam, 'Marche funèbre pour chat'
door De Enthousiasten en 'Stella'
door Rosas.
Het is nog niet zeker of alle voor
stellingen ook daadwerkelijk in
Rotterdam te zien zijn. Dat hangt
af van de uitvoerenden. In ieder
geval zijn de voorstellingen van
'De tijd en de kamer', 'Strange
Interlude' en 'Het syndroom van
Stendhal' al vastgelegd, zo zei
een woordvoerder van het festi
val. Met de andere toneelgroepen
zijn nog besprekingen gaande.
Hans van Beers
in beeld
bij VPRO
HILVERSUM De
VPRO voert deze
week oriënterende
gesprekken met Hans
van Beers over een
functie als directeur
televisie.
Van Beers is momen
teel directeur van het
Rotterdams Philhar-
monisch Orkest. Als
zijn benoeming door
gaat, zal hij zijn taak
delen met de huidige
directeur televisie R.
Kiers.
Yan Vlijmen directeur
van Holland Festival
AMSTERDAM Jan van Vlijmen
wordt de nieuwe directeur van het
Holland Festival. Hij volgt A. 's-Gra-
vesande op, die per 1 januari 1991 ver
trekt.
Van Vlijmen was eerder directeur van
het Koninklijk Conservatorium in Den
Haag en intendant van de Nederlandse
Opera. Die laatste functie moest hij op
geven na forse budgetoverschrijdin
gen. Van Vlijmen, ook bekend als
componist, werkte de laatste tijd aan
de opera „Un malheureux Vêtu de
noir" over de laatste jaren van Vincent
en Theo van Gogh. De opera gaat eind
dit jaar in première, in een co-produk-
tie van de Koninlijke Vlaamse Opera,
het Holland Festival en de VPRO-tele-
Haitink gastdirigent bij
Rotterdams Philharmonisch
ROTTERDAM Bernard Haitink is in december 1992
twee weken gastdirigent bij het Rotterdams Philharmo
nisch Orkest. Het is de bedoeling dat hij daarna met een
zekere regelmaat naar Rotterdam terugkeert. Orkest en
dirigent hebben deze overeenstemming bereikt na de suc
cesvolle samenwerking voor de uitvoering van het her
denkingsconcert op 14 mei, waarop Mahlers Tweede
Symfonie werd gespeeld. Haitink was meer dan twintig
jaar chef-dirigent van het Concertgebouworkest in Am
sterdam. Daarvan nam hij op 27 april 1986 afscheid met
het Vijfde Pianoconcert van Beethoven en de Derde
Symfonie van Anton Bruckner. Hij keerde nog eens terug
voor het honderdjarig jubileum van het Concertgebouw
orkest, waarmee hij in 1988 de Achtste van Mahler uit
voerde. Haitink was al vele jaren muzikaal leider van de
Glyndbourne Festival Opera in het Verenigd Koninkrijk
en werd in 1986 ook muzikaal directeur van het Londen-
se operahuis Covent Garden.
Gouden Roos
voor Britse
inzending
MONTREUX Op het
jaarlijkse festival van Mon-
treux is de Gouden Roos
toegekend aan de Britse tv-
produktie „Mr. Bean". In de
25 minuten durende film,
geproduceerd door Thames
Television, speelt de humo
rist Rowan Atkinson de
hoofdrol. De inzending
sleepte op het festival ook
nog twee andere prijzen in
de wacht. De Zilveren Roos
ging naar een andere Britse
inzending: „Norbert Smith,
A Life", een produktie van
Channel 4.
en A
tor de
Vnnen
sr B<
rsproi
an v
Ti via
even
ba ra
met
beslis
en L TERDAM „Zo,
laaide en ze op die manier
me? Dat is nieuw
me". Hans Vonk, 47
Dg steeds vaste diri-
van het Residentie
it, kan niet goed ge-
liezer dat zijn vertrek juli
bij het Haagse en
door verreweg het
deel van het RO-
?k wordt betreurd.
i. De
werd
ides
idexa
;t feit ligt vast en Vonk
:h inmiddels verzekerd
nieuwe werkgever bij
ij volgend jaar begint,
lebben afgesproken dat
september m'm mond
den over de naam van
iuwe orkest. Maar het is
het buitenland en daar
ie ook vestigen. Hèt is
fonisch en zal mijn
'aste orkest zijn; dat ik
gastdirecties zal doen,
lar los van",
rust met lichte spijt in
•trek bij het RO, waar
lalf jaar geleden werd
;ehaald. „Aarzelend,
ben erg aan elkaar
wennen en achteraf
ik me af of ze me niet
moeten dwingen in
iet d( jaag te komen wonen.
C d misschien een eis van
'er"er kest moeten zijn. Nu is
stand Amsterdam-Den
FOTO natuurlijk niet zo erg
maar gevoelsmatig blijf
ifstand. Alsof ik er nooit
lal bij heb gehoord, al
in werkelijkheid overal
okken".
•ekt
3s en
f Tho
Parij
voor
en on
oot het verlies voor het
kan Vonk ook niet be-
1. Is hij een goed diri-
Vonk: „Een dirigent is
als hij de repetitietijd
kan indelen, als hij
en bijzaken in de mu
it elkaar kan houden en
met mensen kan
toek ar(j
>rogr;
1995
lden
ïemt
n voo
ing tl
het
zichte
zwijgt Hans Vonk,
in dit verband zichzelf
cijfer moet voorzien,
diplomatiek als de beste
In Amerika, waar ik net
an kom en waar ik ze
eken heb gewerkt, heb
ieken gekregen die ze in
r laag nooit zouden gelo-
gaven me een ongelo-
iog cijfer",
over hoofd- en bijzaken
duidelijker. „Neem Mo-
lupiter-symfonie. Het is
rleidelijk daarin sommi-
umenten lekker Je la-
allen, maar zo, datje de
partijen niet meer
eid
ids da
ïide
ieren
van 9
en pe
inistei
igel ei
[staat
:ijn
ent
noo
èxpoi
uit is
it toi
niljar
e kw
Algl
van
teurs.
ïg is
n het ,n
so *k,
i, hn
daa
hoort. Dat is dan verkeerd. Je
moet blijven kijken waar de
melodieën zitten, waar de mo
tieven door de instrumenten
aan elkaar worden doorgege
ven. Als bij Bach alle strijkers
samen één grote, langgerekte
toon maken, zo van heel hard
wèèèè en daaronder staan een
heleboel kleine nootjes, dan
moet je aan die kleine nootjes
de meeste aandacht besteden;
die schreef Bach echt niet voor
niets. Nee, ik ken niet alle ma
ten van alle werken die ik leid
uit m'n hoofd. Maar wel veel.
Ik denk, dat hoe meer maten
een dirigent precies kent, hoe
beter hij is".
Diplomatie
Vonk is nooit verweten, dat
hij niet goed met mensen om
kon gaan, al wordt zijn gevoel
voor diplomatie niet overdre
ven hoog aangeslagen. „Maar
ik kan diplomatiek zijn", vindt
Vonk zelf, die heel even de
tijd nodig heeft voor hij erbij
voegt: „Als 't moet". Waarbij
hij minder doelt op het recen
te, bestuurlijke tumult bij het
Residentie Orkest dan op de
musici met wie hij moest wer
ken.. „Een dirigent moet de
musici stimuleren, ervoor zor
gen dat ze enthousiast blijven.
Dat lukt alleen, als je voortdu
rend duidelijk maakt welke
rol iedere musicus heeft, in elk
stuk".
Er gaat een grapje over een
violist die drie keer tot de orde
moet worden geroepen, tot de
man moedeloos zijn instru
ment op de grond zet en tegen
de neuzen van zijn schoenen
mompelt: „Eigenlijk houd ik
helemaal niet van muziek".
Maar Vonk vindt het een beet
je boos grapje. „Die situaties
doen zich nog te vaak voor.
Wanneer een dirigent aanmer
kingen op een musicus heeft,
kan hij die op verschillende
manieren kwijt. Zo, dat de
musicus er weer zin in krijgt,
of zijn enthousiasme voorgoed
verliest".
Componist
Het lag niet voor de hand, dat
Vonk zou gaan dirigeren, wel
dat hij in de muziek terecht
zou komen. „Ik zat altijd al
aan de piano, had vioolles,
ging rechten studeren voor
een nette betrekking, compo
neerde veel. Tot ik begreep
dat ik het met de piano niet zo
ver zou schoppen en ik nooit
een groot componist zou wor
den. Ik heb veel geschreven,
ma3r opklimmend in stijlen
van anderen, van Couperin tot
in de trant van Bartok. Het
werd nooit herkenbaar Vonk,
zoals het eerste symfonietje
van Mozart al duidelijk her
kenbaar Mozart was".
De zelfkritiek van Vonk moet
hem jaren parten hebben ge
speeld, in die mate dat hij in
ogen van anderen in elk geval
een groot weifelaar moet heb
ben geleken. Die Vonk mis
schien ook is, of was, met tal
van mogelijkheden die hem
uiteindelijk in de rol van diri
gent brachten.
„Van die keus heb ik nooit
spijt gehad, ik zal tot het eind
toe blijven dirigeren. Ik weet
dat er beroepsmusici zijn die
achteraf liever een ander in
strument hadden bespeeld,
maar die twijfel ken ik weer
niet. Daarvoor is de muziek te
boeiend, te veelzijdig, het
avontuur daarin houdt nooit
op".
Keuze
Met de keuze van de program
ma's heeft Vonk nooit moeite
gehad. „Dat gaat bij het Resi
dentie Orkest altijd in goed
overleg, wa'bij komt dat ik
me wel verantwoordelijk voor
het orkest voel. Als artistiek-
directeur Theo Muller iets
voorstelt en als ik daar zo m'n
bedenkingen tegen heb, dan
komt het niet op het program
ma. Maar zo gauw heb ik geen
bedenkingen, ik voel me thuis
bij een groot, heel groot aantal
componisten, waarbij ik geen
verschil ken tussen de moder
nen en de klassieke componis
ten. Waarom ik somprige mo
dernen mooi vind, kan ik niet
uitleggen, het heeft misschien
te maken met leren kennen.
Maar ik kan ook niet uitleggen
waarom ik van Mozart houd".
De wijze van interpreteren
kan op verschillende manie
ren. Vonk: „Met sommige
componisten voel ik me geest
verwant en dan kan ik vanuit
dat gevoel werken. Klopt; als
ik Mozart dirigeer, dan ben ik
heel even Mozart. Met een
componist als Dvorak voel ik
me minder verwant, maar dan
werk ik weer anders, dan pro
beer ik aan te voelen hoe de
muziek moet klinken, los van
de componist. Overigens ga ik
altijd van de muziek uit, nooit
van brieven en dergelijke, of
wat musicologen over een be
paalde componist hebben ge
schreven. In de muziek staat
alles en als je die goed kunt le
zen, blijkt achteraf, altijd ach
teraf, dat wat je uit de muziek
hebt gehaald, door brieven
wordt bevestigd".
Herscheppend
Ontevreden over zijn loopbaan
is Hans Vonk niet, „al kan al
les altijd beter. Ik ben steeds
met de muziek bezig en als ik
me erop betrap dat ik bij de
bakker iets loop te neurieën,
dan is dat altijd iets uit werk
Hat op het komende program
ma staat en waarmee ik bezig
ben. Heel intensief, al wordt
dat programma voor de derde
keer gespeeld. Daarom is het
niet goed, als een dirigent een
paar uur tevoren de vraag
wordt gesteld of hij voor een
zieke collega kan invallen.
Okee, hij doet het en het gaat.
Maar het is niet góed, hij kan
zich niet voldoende inleven en
eigenlijk wordt het, voor hem
dan, maar niks".
Vonk mag dan een weifelend
mens zijn, zijn functie van di
rigent zit hem hoog, geen noot
gaat hem onopgemerkt voor
bij. Zelfkritiek, daar kan Vonk
van meepraten, zeker toen hij
het componeren eraan gaf.
„Misschien is componeren wel
het mooiste dat er in de mu
ziek is; misschien kun je beter
een slecht stuk componeren
dan een symfonie van een an
der heel goed dirigeren, want
dan doe je toch niet veel meer
dan herscheppen".
Dat soms zo'n herschepping le
venslang tot de ziel van een
luisteraar kan doordringen, is
Vonk niet ontgaan, evenmin
dat sommige composities beter
niet geschreven hadden kun
nen worden. Weer die pret
oogjes, de wetenschap dat ólles
twee kanten heeft. Vonk:
„Nou ja, ik weet het allemaal
ook niet precies, ergens is een
grens, ik heb het over uiter
sten... Ja, dèg!"
FRITS BROMBERG
onze speciale verslagge
ver Jos Kessels)
komsNES Op de foto
ïilles Jacob eruit als
ambtenaar die in zijn
(en vlot geworden is.
geweken haargrens,
jecultiveerde pttikjes
bij de oren, een wit
lemd en een losjes
e schouder geslagen
Jacob is directeur van
Imfestival van Cannes,
st de wereld rond en se-
:_.t de films voor het
irogramma, films die in
Tking komen voor de
«•n Palm. En dus is hij
twoordelijk voor de abo-
?ele keuze tot nu toe.
ele uitzonderingen na
43ste editie tot nu toe
amp. De filmliefhebbers
in harde tijden, al
er dan nog een paar
:omen waarvan het no-
'ordt verwacht,
de achttien geconsu-
films waren een mooie
die nog gingen, de rest
De mooie is 'Daddy
ie' van de Franse cine-
trand Tavernier. 'Dad-
Jalgie' is een gevoelige
'ver een ouder echtpaar
n dochter, die op zoek is
om haar vader te helpen bij
het herstellen van een zware
operatie. De dochter merkt dat
haar ouders na een gelukkig
huwelijk in het zicht van de
haven gestrand zijn. Ze zijn
echter te lang bijeen om nog
zonder elkaar te kunnen le
ven. De film bevat een prach
tige rol van Dirk Bogarde als
de oude levensgenieter, die
door de gesprekken met zijn
dochter uiteindelijk toch vrede
krijgt met zijn situatie.
Trimmen
'Taxi Blues' van de Rus Pavel
Lounguine kan ermee door.
Aan deze film kun je zien dat
er in Moskou een andere wind
waait. Een enigszins naar De
Niro uit 'Taxidriver' gemodel
leerd stuk Onbehouwen pikt
met zijn taxi een muzikant op,
die er vandoor gaat zonder te
betalen. In zijn pogingen het
geld los te peuteren raakt de
chauffeur bevriend met de
muzikant en volgt de kijker ze
op hun tochten door nachtelijk
Moskou, waarbij veel Westerse
wijn gedronken wordt en Rus
sische tanks in elkaar getrimd.
Was de film van Amerikaanse
makelij geweest dan had hij
het festival nooit gehaald.
Dat geldt in nog veel sterkere
mate voor de Colombiaanse
bijdrage 'Rodrigo D - No Futu-
ro'. Dat slaat ook op regisseur
Victor Gaviria. Op zeldzaam
houterige en rommelige wijze
schetst hij het leven van een
groep kansarme jongeren in
een Colombiaanse stad. Als
Gaviria dan al zo nodig moet
filmen, dan had hij beter een
documentaire over deze kna
pen kunnen maken.
Er is ook weer een nieuwe
heilige in het filmwalhalla op
genomen: broeder Sergio. De
gebroeders Taviani hebben
zich laten inspireren door een
verhaal van Tolstoi over een
aantrekkelijke jongeman die
na een ongelukkige liefde naar
het klooster gaat. Om echt van
alles af te zijn gaat hij in z'n
eentje op een berg wonen.
Maar de vrouwen willen hem
maar niet met rust laten.
'Night Sun', zoals de film heet,
haalt het niet bij het oudere
Taviani-werk, omdat hij in
houdelijk wat week en dun is.
Er is dit festival gelukkig een
terugkerend licht: elke film
wordt voorafgegaan door een
trailer van een halve minuut,
waarin stenen een trap vor
men van de zeebodem naar
het heelal op muziek van
Saint-Saens. Eigenlijk is dat
nog het mooiste wat ik hier tot
nu toe gezien heb.
Nastassja Kinski en Charlotte Gainsbourg poseren
Cannes. Ze spelen in 'Night Sun' van de gebroeders T
V-.
Keith Richards (rechts) ...heel blij met de vernieuwde versies van oude nummers...
om zich weer volledig te wij
den aan hun eigen carrière.
Urban Jungle Tour met The Rolling
Stones. De Kuip, Rotterdam. Op 18,
19 en 21 mei. Ook: The Rolling Sto
nes Retrospective. Documentaire.
AVRO-televisie. Nederland 2 om
20.27 uur. Donderdag.
ROTTERDAM Na de tur
bulente jaren zestig is het rock
roll-leven voor The Rolling
Stones inmiddels een luxe be
staan geworden. Behalve dat
ze nu op een riante wijze met
muziek kunnen bezig zijn, kan
het vijftal ook als zakenman
op een geslaagde carrière te
rugkijken. De cijfers van de
Amerikaanse en Japanse tour
nee liegen er niet om. Tijdens
de 51 concerten door de Vere
nigde Staten werd een winst
van 119 miljoen dollar geboekt
en in Japan groeide dezelfde
bankrekening nog eens aan
met 200 miljoen dollar.
Dat de Europese tournee min
der winstgevend zal zijn, staat
nu al vast. Mick Jagger: „Ook
nu weer treedt biergigant
Budweiser op als sponsor,
maar Europa is nu eenmaal
minder gemakkelijk te bespe
len dan bijvoorbeeld Amerika.
Je staat in kleinere stadions,
waar ik na Amerika met ple
zier naar uitkijk, maar om
eenzelfde mensenmassa te be
reiken, moet je dus meer op
treden en dat is vermoeiender.
Bovendien bestaat Europa uit
een heleboel verschillende
landen, die elk hun specifieke
problemen hebben met ver
gunningen en met de opbouw
van het immense podium en
de batterij aan licht".
Praktische redenen
Dat de Rolling Stones in Rot
terdam aan hun Europese
tournee beginnen, heeft behal
ve met het enthousiasme van
het Nederlandse publiek dan
ook vooral met praktische re
denen te maken. Volgens Liz
van het Stones management in
Londen heeft iedereen goede
herinneringen aan de laatste
Kuip-concerten in 1982. „We
krijgen met een goed geoutil
leerde ploeg te maken en dat
is belangrijk bij die eerste op
tredens. Er kan nog zoveel mis
gaan. En praktisch gezien ligt
Rotterdam op een steenworp
afstand van Londen, dus als de
nood aan de man is op welk
gebied ook, dan is hulp dicht
bij".
De concerten worden geen du
plicaat van het Amerikaanse
avontuur. Liz: „De concerten
in de Verenigde Staten ston
den in het teken van de toen
nieuwe elpee 'Steel Wheels'.
Daar is in Europa geen sprake
meer van. De groep kiest hier
voor de parels uit hun carriè
re, waarbij ze, net als in Ame
rika, soms heel ver teruggaat
in de tijd".
In Amerika oogden de Stones
als oude mannen met een jeug
dig élan, waarbij het immense
podium de intimiteit van de
show niet ten goede kwam.
Jagger, die heel wat kilome
ters per avond aflegde, moest
ondanks zijn heel eigen stati
sche danstaferelen soms be
hoorlijk wat gas terugnemen.
De show rammelde muzikaal
op ouderwetse wijze aan alle
kanten, maar klonk toch geor
ganiseerd. In dit uitgebalan
ceerde spektakel viel vooral
het felle gitaarspel van Ron
Wood op. Maar hij was niet de
enige die de schijnwerpers op
zich gericht zag. Ook het strak
blazende kwartet en het geïn
spireerde trio achtergrondzan
gers leverden dankbare bijdra
gen. Vooral Lisa Fisher speel
de daarbij een hoofdrol in een
kippevel-versie van 'Gimme
Shelter'. Van dit trio reist al
leen Bernard Fowley mee
naar Europa. Cindy Mizelle en
Lisa Fisher hebben afgehaakt
Verrassingen
Ook in de Europese shows is
een aantal verassingen ge
bouwd. Gingen in Amerika tij
dens 'Honky Tonk Woman'
twee immense vrouwelijke
ballonnenpoppen aan weerszij
den van het podium de lucht
in, voor Europa heeft ontwer
per Mark Fisher twee zes me
ter hoge honden verzonnen,
dezelfde als de toegangskaar
tjes van deze 'Urban Jungle -
tournee sieren. Het podium is
overigens een nieuw ontwerp,
bestaat uit twee niveau's en is
aangepast aan de Europese af
metingen in stadions. In de
vormgeving keert het 'stedelij
ke oerwoud'-element terug en
ook de kleding van de muzika
le begeleiders van The Stones
is daar aan aangepast.
De shows, bijna zeker de laat
ste van dit formaat in de car
rière van The Stones, worden
vrijwel allemaal op geluids
band vastgelegd. Dit vooral op
aandringen van gitarist Keith
Richards, die heel blij is met
de vernieuwde versies van
oude nummers als 'Ruby Tues
day', in Amerika een van de
verrassende hoogtepunten, het
psychedelische '2000 Light Ye
ars From Home' en 'You Can't
Always Get What You Want'.
Jagger hulde zich daarbij in de
kleding die in de tweede helft
van de jaren zestig mode was.
De bedoeling is om tijdens de
Europese concerten ook een
akoestische set in te lassen. Als
mogelijke gasten tijdens de
concerten circuleren namen
als Gary Moore en Jason Bon
ham. Het voorprogramma zal
worden gevuld door de Engel
se groep Gun.
HANS PIËT
ROTTERDAM De concer
ten van The Rolling Stones in
de Kuip, aanstaande vrijdag,
zaterdag en maandag, begin
nen om zeven uur met sup
port-act 'Gun'. Om half zes
gaan de deuren van het sta
dion open. De Stones betreden
om half negen het podium.
De Spoorwegen zetten extra
treinen in voor het concert.
Van de stations Rotterdam en
Dordrecht vertrekt vanaf 15
uur elk kwartier een trein
naar het stadion. Na afloop
van het concert rijden extra
treinen naar 75 stations in het
hele land.
De belangstelling voor de
Kuip-concerten is dit keer
vele malen groter dan in 1982.
Toen was het derde concert
niet geheel uitverkocht, nu
waren de 140.000 kaartjes voor
de drie concerten binnen een
mum van tijd weg en heeft
Mojo-concerts, organisator van
de Nederlanse concerten, op
zijn minst een volle Kuip aan
fans teleur moeten stellen.
De Rotterdamse politie be
schouwt de Stones-concerten
niet als 'risico-wedstrijden'. De
politie noemt het „een gewoon
popgebeuren, het zoveelste op
rij". De maatregelen die zij
treft zijn dan ook dezelfde als
bij andere concerten in de
Kuip. Honderdvijftig agenten
en een enkele paaraekop zor
gen voor orde in en rond het
stadion, in samenwerking met
een eigen ordedienst van de
organisatoren
