Stalinisme weer
fopulair in
•ovjetunie
)pluchting geeft Thatcher kick
De stereo-installatie
en het zonnedak
hoeft u alvast niet
meer te financieren.
10 -
iUITENLAND Ecidae Sou/tont dinsdag 8 mei 1990 pagina 11
(Van onze correspondent
Roger Simons)
jjj)NDEN De Britse
ver- emier Thatcher is haar
voor haar politieke
eindLkomst weer helemaal
Ze vindt dat ze ge
it uit de gemeente-
adsverkiezingen van af-
ipen donderdag is ge-
dertaien en dat ze nu met
Et een t grootste gemak nog
n hele tijd zal kunnen
vt «blijven.
emand anders dan Margaret
tcher zal in de volgende
ementsverkiezingen (die
.prlijk begin 1992 moeten
I,' atsvinden) de conservatieve
n 1 geringspartij naar haar vier-
l0' achtereenvolgende over-
lining leiden, denkt ze. Dit
peurende gevoel alleen al
eft haar een kick.
v? iatc^ers gel°°f io de toe-
)r rast steunt hoofdzakelijk op
wetenschap, dat ze weer
rijzende ster is onder de
pi* nservatieve Lagerhuisleden.
ze zijn geweldig opgelucht
irdener geen onmiddellijk ge-
t zie- jj- dreigt voor hun zetel,
r en
Hoewel de conservatieven af
gelopen donderdag nogal wat
terrein hebben verloren, zien
ze hun nederlaag als een fan
tastische overwinning. Ze jui
chen van plezier omdat de
donkere voorspellingen van
vorige week niet zijn uitgeko
men. Hun verlies had veel
groter kunnen zijn.
Vooral het feit dat Labour
geen gunstige resultaten heeft
bereikt in Groot-Londen, is
een hart onder de riem van
premier Thatcher en haar vol
gelingen. In parlementsverkie
zingen is een gevoelige zetel
winst in Groot-Londen voor
de Britse socialisten een onont
beerlijke must om met vol
doende armslag aan de macht
te kunnen komen.
Andere inzichten
De verkiezingsuitslagen van
afgelopen donderdag hebben
veel conservatieve rebellen tot
andere inzichten gebracht.
Volgens een recente opiniepei
ling zijn nu zeven op tien
Tory-afgevaardigden weer en
thousiast Thatcher-gezind.
Nauwelijks zestien procent
van de conservatieve Lager
huisleden schijnt het nog wen
selijk te vinden dat ze onver
wijld opstapt. Een maand gele
den zei 24 procent van deze
politici dat ze maar met pen
sioen moest gaan.
Het bestuur van de Britse re
geringspartij schijnt geen ge
loof meer te hechten aan de
mogelijkheid van een 'putsch'
door ex-minister van defensie
Heseltine en diens aanhangers.
Partijvoorzitter Kenneth Ba
ker zegt: „Het gaat opnieuw
goed. Er zijn geen overtuigen
de bewijzen voorhanden dat
Labour ons zou kunnen ver
slaan in nieuwe parlements
verkiezingen. Ook de verba
zingwekkende hetze tegen
premier Thatcher zal nu wel
doodbloeden".
Maar het Britse electoraat
schijnt Bakers mening niet he
lemaal te delen. Zes van elke
tien stemgerechtigden vinden
dat Thatcher maar moet op
stappen, zegt de uitslag van
een landelijke opiniepeiling.
Tot grote verontwaardiging
van partijvoorzitter Baker blij
ken sommige conservatieve af
gevaardigden dit resultaat te
beschouwen als een aanspo
ring om hun campagne tegen
de premier gewoon voort te
zetten. Barry Porter, die Zuid-
Wirral vertegenwoordigt, is er
zo één. Hoewel hij vroeger
premier Thatcher doorlopend
grote trouw bewees, vindt hij
nu dat het voor haar tijd
wordt om op te stappen. Por
ter zei dit ronduit op de tv.
Kordaat
Voor Michael Heseltine was
deze uitspraak een aansporing
zich deze week opnieuw kor
daat uit te spreken tegen de
„poll tax". Samen met vele an
dere gematigde conservatieve
Lagerhuisleden hecht hij geen
geloof aan Thatchers bewering
dat de uitslag van de gemeen
teraadsverkiezingen haar „poll
tax"-politiek zou hebben ge
wroken. „De inwoners van ge
meenten met een lage poll tax
hebben op de conservatieven
gestemd om het behoud van
deze voor hen zo gunstige situ
atie te kunnen verzekeren",
zegt Heseltine. „Overal elders
blijft de poll tax de meest ge
hate belasting die ooit werd
uitgevonden".
Welke pogingen Margaret
Thatcher en Kenneth Baker
ook doen om de Britten te her
senspoelen, er is dus niet veel
veranderd. Jan Modaal blijft
de „poll tax" en premier That
cher ongunstig gezind.
Seropositieve gevangenen in opstand
Vijf met het aidsvirus besmette gevangenen van de Mountjoy- Bij de zondag uitgebroken opstand was een tiental seropositieve
gevangenis in Dublin hielden gisteren hét dak van het gevange- gedetineerden betrokken. De laatste gevangene gaf zich gisteren
nisgebouw bezet uit protest tegen hun detentie-omstandigheden, over na een actie die 28 uur geduurd had. foto: epa
t ERLANGEN NAAR 'STERKE LEIDER'
ERONTRUST GORBATSJOV
I In het centrum
het Georgische dorpje
ti staat een ruim vijf-
L meter hoog stand
van Josif Vassario-
orftsj Djoegasjvili, beter
ekend als Josif Stalin,
is het laaste beeld in
Sovjetunie van een
an die door de meeste
issen nu verafschuwd
ardt, een monster, een
assamoordenaar, de
chter van de goelag-
mpen.
)n alle verwachtingen in
Stalin, en alles waar hij
)r stond, echter weer flink
populariteit gewonnen in
Sovjetunie. Hoewel de
eedheden van de voormali-
leider tijdens zijn dertigja-
bewind van staatswege aan
kaak gesteld zijn, geven
1 Russen openlijk blijk van
i bewondering voor de
loenmakerszoon die de
gevreesde leider van het
emlin werd.
Stalin Vereniging, vier
king van Stalins ge-
orte honderdtien jaar gele-
zegt al 100.000 leden te
bben. De vereniging bestrijd
'laster' die over haar idool
rspreid wordt en heeft zich
doel gesteld binnen vijf
Stalins communistische
rde-lijnpolitiek opnieuw in
voeren.
het hoofdkwartier van de
Vereniging in Stalins
boorteplaats Gori wordt Sta-
afgetekend als de dorpsjon-
a die het gemaakt heeft. De
sine tweekamerreplica van
t huis waar hij geboren is,
i omringd door marmeren
ilen, is een altaar geworden.
irtretten van Stalin en zijn
ieder bedekken de muren,
ke dag ontvangt de vereni-
ig fanmail. Een oude vrouw
[I Siberië, die van een armza-
pensioentje moet rondko-
n, schrijft dat ze elke
land drie roebel opzij legt
or een bezoek aan Gori. In
andere brief wordt Gor-
tsjov afgeschilderd als een
ipitalist die van plan is de
'etunie aan de fascisten te
:open.
lltus
bewonderaars van Stalin
den zich nog steeds aange
kken door de persoonlijk-
idscultus van het stalinisme;
herinneren zich hoe de offi-
pers Stalin de Leider en
van de Arbeiders van
Wereld noemde, de Wijze
Intelligente Leider van het
itvolk, het Grootste Genie
de Grootste Militaire Lei-
Aller Tijden en Volkeren,
Bergadelaar, de Beste
ind van Alle Kinderen,
ireen van boven de vijftig
t zingen op zijn geliefde
Vriend, of dat hij later
weggezuiverde collega's
doodzwijgen. Stalin is
r niet alleen populair bij
e mensen.
ooikinderen drommen sa
rt bij zijn huis in Gori, hoe
wel het naburige Stalin Mu
seum in 1988 officieel gesloten
is. In Moskou spreekt een jon
ge Rus, pronkend met een Sta-
lin-button, over de noodzaak
van een sterke leider in de
traditie van Stalin.
Onlangs toonde een fabriek
sarbeider zijn tatoeage aan een
journalist; op zijn borst stond
een indrukwekkend dubbel
portret van Stalin en Lenin.
Op de vraag waarom hij geen
tatoeage van Gorbatsjov had,
antwoordde hij: „Ik zou hem
nog niet op m'n kont willen
hebben".
De opkomst van nieuwe Stali-
naanhangers lijkt op het eerste
gezicht een vreemde zaak in
een tijd dat de Sovjetkranten
en -historici openlijk discussië
ren over de vraag of geduren
de Stalins dictatuur tien mil
joen of dertig miljoen mensen
omgekomen zijn. De groeiende
economische chaos in de Sov
jetunie is echter een uitsteken
de voedingsbodem voor nostal
gie naar de tijd van Stalin.
Nu Gorbatsjov wankelt tussen
het communisme en een
markteconomie is de toekomst
van de Sovjetunie onzeker.
Velen smachten naar de stabi
liteit van de Stalinjaren. „On
der Stalin gingen de prijzen
omlaag en de levensstandaard
omhoog", zegt een taxichauf
feur in Tiflis. „Nu zien we het
omgekeerde".
Niet afgeschrikt
De discussie over Stalins ter
reurbewind van de jaren twin-
tig tot zijn dood in 1953 heeft
zijn aanhangers niet afge
schrikt. Zij beweren dat hij ge
noodzaakt was de vijanden
van het communisme te doden
om de overgang van Rusland
van een feodale maatschappij
naar een industriële macht te
kunnen bewerkstelligen. En,
het belangrijkste, hij heeft de
Sovjetunie naar de overwin
ning geleid in de Grote Pa
triottische Oorlog, zoals de
Russen de Tweede Wereldoor
log noemen.
Het is ook een Russische tradi
tie: het verlangen naar een
'krepki chozjain', een sterke
leider. Gorbatsjov past niet in
dit plaatje. Dat Gorbatsjov
meer macht naar zich toe
moest trekken door de functie
van president in het leven te
roepen wordt door de Stali-
naanhangers gebruikt als een
wapen tegen hem. Stalin, zo
zeggen zij, was ook zonder dat
sterk genoeg.
In het postkantoor van Gori
praat Ketevan Zvadisjvili, een
67-jarige vrouw die in de
Tweede Wereldoorlog gevoch
ten heeft, met warme stem
over het leven onder Stalin.
„Het was een fantastische man
over wie de mensen leugens
vertellen. Er klopt niets van
wat de regering over hem
zegt. Ik zou mijn leven willen
geven voor Stalin".
Op een bijeenkomst in Moskou
zegt een gepensioneerd kolo
nel: „Stalin was geen misdadi
ger. Hij heeft fouten gemaakt,
net als iedereen. Maar hij
heeft het volk enthousiast ge
maakt. Hij heeft een groot
land opgebouwd. En wie heeft
er, na Stalin, ooit nog iets op
gebouwd in dit land?".
De leden van de Stalin Vere
niging winden geen doekjes
om hun afkeer van de huidige
bewoner van het Kremlin. In
zijn huis in Tiflis combineert
Irakli Djoijadze, de 73-jarige
voorzitter van de vereniging,
zijn afschuw van Gorbatsjov
met omfloerste herinneringen
over Stalin, die hij ontmoet
heeft omdat hij op dezelfde
school zat als de zoon van de
dictator.
„Ik ben een vijand van Gor
batsjov omdat hij in de ge
schiedenis kijkt en alleen Sta
lin daar als zijn vijand ziet", zo
zegt hij. „Gorbatsjov zegt dat
Stalin een gangster was, maar
de enige echte gangster is Gor
batsjov. Hij vernietigt de Sov
jetunie".
Djoijadze organiseert in het
najaar een bijeenkomst van
stalinisten in Albanië. Het
hoogtepunt van deze bijeen
komst, zo hoopt hij, zal het op
treden van Fidel Castro zijn,
de Cubaanse leider die Djord-
jadze ziet als Stalins erfge
naam. „Hij is trouw gebleven
aan de principes", zo zegt
Djordjadze, „en ik geloof dat
hij de man is die iedereen de
weg zal wijzen".
Djordjadze, luitenant-generaal
in ruste, waarschuwt dat de
democratische revoluties die
de communistische leiders in
Oost-Europa ten val gebracht
hebben slechts een voorspel
zijn voor de oorlog die de ka
pitalisten de Sovjetunie zullen
verklaren.
Hoewel de meeste Russen de
officiële lezing accepteren dat
Stalin een boze tiran was die
een schrikbewind voerde, is
het groeiende aantal Stali-
naanhangers voor Gorbatsjov
nu echter reden zich zorgen te
gaan maken. Hij is zich er
goed van bewust dat, na ze
ventig jaar passieve acceptatie
van het marxisme, de argu
menten van de stalinisten van
daag de dag nog steeds weer
klank kunnen vinden bij de
mensen die alles bij het oude
willen laten.
Sovjet-militairen bij het graf van Jozef Stalin in Moskou.
AUTOBEDRIJF VAN DER VELDE BV, KENNEDYLAAN 118, LEIDEN DE JONG'S AUTOBEDRIJF, VAN DER MORTELSTRAAT 254
NOORD WIJK WILLEM BAKKER, HOOFDSTRAAT 133, SASSENHEIM DE JONG'S AUTOBEDRIJF,
HOOFDSTRAAT 104106, VALKENBURG
Als we bij Citroen iets cadeau geven dan is
het - net als onze auto's - van perfecte kwali
teit. Elke Citroen AX en Citroen BX, modellen
1990, mits vóór 5 juni 1990 besteld* wordt
nu standaard gratis afgeleverd met een per
fect ingebouwde Philips stereo
installatie en een
CITROËN Action uitklapzon-
nedak. (We hebben
NU FINANCIERING
TEGEN
EXTRA LAGE RENTE
9,9%
gewoon 'n beetje de zomer in ons hoofd.
Vandaar.) Om u in staat te stellen om op
zo'n korte termijn een gloednieuwe Citroen
te gaan rijden, doen wij u bovendien een zéér
aantrekkelijk financieringsvoorstel.
Citroen Financiering Nederland leent u
maximaal fl. 10.000,- tegen een effectieve
rente van slechts 9,9% op basis van 24 of
36 maanden. Alles bij elkaar kan
dit u dus een voordeel op
leveren van fl. 2.750,- op
de Citroen AX en fl. 3.000,-
op de Citroen BX. Ga snel naar uw dealer,
't Is een hele gulle man. Dat zult u ook
merken als het om inruil gaat
Van 8 mei t/m 4 juni kan 't u wel 3 mille schelen bij Citroen.
Autoprijzen exclusief afleveringskosten Aanbieding geldt mits de auto vóór 30 juni 1990 op naam is gesteld Financiering volgens de gebruikeli|ke huurkoopvoorwaarden Priiswijzigingen voorbehouden
Citroen BX
De auto die hoort bij succes, dynamiek en elan.
Bewezen betrouwbaar, zuinig en onvergelijkbaar
comfortabel 17 modellen, ook Breaks en
Diesels. Al vanaf H. 24.100,-*
Afgebeeld: Citroën BX 16 Valve.
GRATIS ingebouwd in elke Citroën
AX en Citroën BX deze Philips stereo
radio/cassette/Versterker in slede. PPL-kwarts digitale tuner met 16
presets. 2x9 Watt. Compleet met Philips inbouwspeakers.
Citroen AX
Je ziet 'm steeds vaker,
deze handige compacte
Citroën AX. Qua mogelijkhe
den doet ie niet onder voor
veel grotere auto's 10 model
len, o.a. op Diesel Al vanaf
8.17.350,-*
GRATIS ingebouwd in elke Citroën AX en Citroën BX 1990 dit hoog
waardige Action zonnedak. Therma-lite gehard glas met zonre-
flecterende spiegelcoating. Inbraakveilige sluiting.
Nederlands fabrikaat.
Afgebeeld: Citroën AX GT injection.
