ipitstoeslag en tolheffing ervangen rekeningrijden Van het Interbellum naar pakken met gele schoenen aij krijgt geen extra ld voor herstel duinen „Journalisten niet moediger dan stratemaker" 'S WERELDS GROOTSTE MANNENKOOR Jonger Dankzij Retinol ia 2 nnenland Ccidóc Souoant zaterdag 5 mei 1990 pagina 3 HAAG Minister ij (verkeer en water- it) krijgt van het kabi- geen 25 miljoen gul extra voor het herstel de schade die de stor- »n in januari en februari de duinen hebben [ebracht. ministerraad heeft haar te tan gegeven dat zij dat binnen haar eigen begro- moet zien te vinden. Dat >r kringen rond het kabi- bevestigd. In totaal is voor herstel van de stormschade aan de kust 55 miljoen nodig. Daarvan wordt dertig miljoen bestemd voor het Bolwerk Ey- erland op Texel en lokaties bij Bergen aan Zee, Egmond aan Zee aan Bloemendaal. Maij liet de Tweede Kamer vorige maand nog weten voor dit be drag „rugdekking" te hebben van het kabinet. Tevens kon digde zij aan voor een aantal andere plekken (Ameland, Callandsoog, Schouwen, Wal cheren en Zeeuws-Vlaande ren) nog eens 25 miljoen nodig te hebben. Straaljager in weiland Een neergestorte NF-5 straaljager van de Ne derlandse luchtmacht in een weiland bij het Bra bantse Best. De piloot wist zich met zijn schiet stoel te redden. De straaljager, opgestegen van het Eindhovense vliegveld Welschap, is vermoedelijk neerge stort na een botsing met een vogel. FOTO: ANP Spaans en Russisch officieel examenvak DEN HAAG De nu nog experi mentele schoolvakken Spaans, Russisch, Turks, Arabisch en filo sofie worden na de zomervakantie reguliere examenvakken, zo heeft het kabinet gisteren besloten. De beslissing om deze vakken al dan niet daadwerkelijk als examenvak aan te bieden, wordt echter over gelaten aan de school zelf. Voor de vakken Arabisch en Turks geldt nog een beperking. Deze vakken mogen voorlopig alleen nog op op het lager beroepsonder wijs en de mavo als examenvak worden aangeboden. Op een nog nader te bepalen moment zullen deze vakken ook op havo en vwo aangeboden kunnen worden. Duivenhouders frauderen met klok APELDOORN De politie van Apeldoorn is op het spoor gekomen van fraude in de duivensport. Onderzoek heeft uitgewezen dat er is geknoeid met de klok die de tijden registeerde van de duiven die eigendom zijn van een inwoner van Apeldoorn en zijn broer in Brummen. Beide mannen worden verdacht van valsheid in geschrifte en po ging tot oplichting. De verdenkingen tegen de broers hebben tot grote beroering in de wereld van de duivensport geleid. De afge lopen jaren heeft het tweetal zowel landelijk als internationaal vele overwinningen be haald. De duivensportorganisaties kregen argwaan en ontdekten frauduleuze hande lingen en deden aangifte bij de politie in Apeldoorn. t ver-1 maa: gend eigenl diej gel lijkt :t bij- moedl eder-l soor /erle naa: men-l et in-| rs' in er in hoel ge- e die hetj wijzej1 2voelt )t en! 'ervolg van de voorpagina) JN HAAG Een 'chip' de achterbumper van auto komt er voorlopig ït. Het zogeheten sy- tm van rekeningrijden lervindt te weinig vanuit de Tweede ter om het op dit mo- ;nt in te voeren. Wel de verkeersminister verschillende plaasten de Randstad tol gaan 'fen. ;elijk wordt als overbrug- tot de invoering van tol- fing eerst tijdelijk een spit- ilag bij de motorrijtuigen- iting geheven voor men sen die tijdens de spits van de snelwegen in de Randstad ge bruik maken. Deze spitsbelas- ting zal ongeveer 25 procent van de normaal te betalen mo torrijtuigenbelasting gaan be dragen. Heffing en controle zal op de zelfde manier gebeu ren als nu het geval is met ex tra controles tijdens de spits. De huidige controle dekt 95 procent van de automobilisten. Tunnels Van de vier te bouwen tunnels wordt voorlopig alleen de Wij- kertunnel bij Velsen aange legd. Maij verwacht hierover binnenkort een „sluitend en bevredigend" contract te kun nen afsluiten met private fi nanciers. Financiering van de bouw van de Wijkertunnel wordt verzekerd door tolhef fing bij deze tunnel èn de be staande Velsertunnel. Daar mee loopt Maij vast vooruit op het systeem van tolheffing dat in de gehele Randstad zal wor den ingevoerd. De aanleg van de tweede Coentunnel, de tweede Bene- luxtunnel en de Blankenburg tunnel is uitgesteld. Een beslis sing over de resterende drie tunnels zal per tunnel worden genomen. Besluiten hierover kunnen tegen het einde van dit jaar worden verwacht. Daarbij zal tevens worden on derzocht in hoeverre de nieu we tunnels gereserveerd kun nen worden carpoolers, open baar vervoer en vrachtver- De voorgenomen investerin gen in het spoorwegennet zo als neergelegd in het plan 'Rail 21' zullen versneld worden uitgevoerd. Daarbij zullen vooral de 'lange-afstands-trei- nen' een stuk sneller gaan rij den. Het zijn vooral deze hoge snelheden die aanpassing van de railinfrastructuur en em placementen noodzakelijk ma ken. Voor de uitvoering en versnelling van 'Rail 21' is in totaal 13,7 miljard gulden uit getrokken. Ten behoeve van het goede renvervoer zal de zogeheten Betuwelijn worden aangelegd en de Brabantlijn worden ver beterd in verband met de aan sluiting op het railgoederen- Minister Maij-Weggen. vervoer in de West-Duitsland. De discussie in het kabinet over het Structuurschema Verkeer en Vervoer Deel D is nog niet helemaal afgerond. De komende weken zullen de bewindslieden nog een aantal puntjes op de 'i' zetten, waarna de nota half juni zal worden gepubliceerd. ions: geen :heid ar te arbijntra geld ïvrij-j 1 Gezondheidszorg feil! illen; ITRECHT Staatsecretaris Pons van volksgezondheid (telt vooralsnog geen geld be- 'likbaar voor verlichting van werkdruk in de gezond- idszorg, De bewindsman,, zal de tweede helft van mei een titie uitbrengen over het ar- ordt dsmarktbeleid in de zorg- tor. Daarin zal ook de rkdruk aan de orde komen. E Nationale Ziekenhuisraad, werkgeversorganisatie in ziekenhuiswezen, had Si ns 130 miljoen gulden (1 icent loonruimte) extra mte gevraagd om de werk- iik van de werknemers in gezondheidszorg te vermin- ren. De staatsecretaris zei teren in zijn antwoord op brief dat hij daar „terdege lening" mee wil houden, ld levert dat echter niet op. t is volgens Simons moeilijk m algemene receptuur" te iden voor de problemen in gezondheidszorg. Niet al- n de intramurale gezond- idszorg (onder meer zieken- zwakzinnigeninrich- in) heeft te kampen met irbezetting, ook de extra- irale zorg (onder meer aswerk) heeft last van hoge rkdruk. vakbonden reageerden te- irgesteld op de brief van Si- ins. „Het is droevig dat de atssecretaris voorbij gaat de crisis in de gezond- izorg", aldus een woord erder van de christelijke id CFO. k de AbvaKabo was uiter- ite negatief. „Hier kunnen niks mee", reageerde cao- derhandelaar A. Wirtz. Een is volgens hem nu hele- lal ver weg. AbvaKabo is benieuwd ar de reactie van de NZR. ilgende week woensdag pra- de bonden met de werkge- rsorganisatie. Oud piloten op Soestdijk Prins Bernhard in gesprek biet een lid van de Manna Associatie in de tuin van paleis Soestdijk. De prins is voorzitter van deze associatie waarvan de leden voormalige piloten zijn die in '45 voedseldroppingen boven Nederland uitvoerden. FOTO: ANP Dolman naar Raad van State DEN HAAG Oud-Tweede Kamervoorzitter D. Dolman is benoemd tot lid van de Raad van State. Premier Lubbers maakte dat gisteren bekend tijdens zijn wekelijkse pers conferentie na afloop van de ministerraad. Dolman droeg in september vorig jaar na een tienjarig „bewind van koude hartstocht" met pijn in het hart de voorzittershamer over aan oud-minister Deetman en ging verder als PvdA-kamer- lid. Dolman wordt in de Kamer opgevolgd door Arie de Jong (36) uit Leiden. De Jong, van beroep civiel ingenièur, is nu nog beleidsambtenaar bij het ministerie van volkshuisves ting ruimtelijke ordening en milieu. Sinds 1982 is hij lid van de provinciale staten van Zuid-Holland. DISCUSSIE OVER BURGERLIJKHEID TUSSEN DE TWEE WERELDOORLOGEN LEIDEN Zet vijf ge leerde mannen en één ge leerde vrouw op een rijtje, noem dat een forumdis cussie en proclameer dat het te bespreken onder werp is 'Burgerlijkheid en Interbellum', wat krijg je dan? Een spraakverwar ring waar ze zich in Babel s^ntati? niet voor zouden schamen. Hoe de presentatie van het boek 'Aspecten van het Interbellum' gisteren in Leiden uitliep op een gesprek over de combina tie van nette pakken met gele schoenen. De lancering van de zevende aflevering van het Leids Kunsthistorisch Jaarboek („De kunsthistoricus eet, in tegen stelling tot de historicus, liever niet dan op een wijze die hem niet past", zo werd verklaard) handelt over 'beeldende kunst, film, fotografie, cultuurfiloso fie en literatuur in de periode tussen de twee wereldoorlo gen'. Er staan opstellen in als 'De expressionistische repre- de Groszstadt in eel artsen bedreigd tijdens werk ■RECHT In 1989 heeft ser dan 28 procent van de :iaal-geneeskundigen in zijn rk persoonlijke bedreigin- i ervaren. Dit blijkt uit een ekproef van de Landelijke ireniging van Sociaal-Ge- eskundigen onder 10 pro cent van haar leden: bedrijfs artsen, verzekeringsgenees kundigen en artsen in de alge mene en jeugdgezondheids zorg. Agressie van cliënten of familieleden komt het meest voor in de spreekkamers van verzekeringsartsen. twee films uit de Weimarpe- riode' en bevat nu niet bepaald een thema dat een forum tot een vurige discussie zou kun nen brengen. Wellicht dat de organiserende 'interdiscipli naire werkgroep Interbellum' van de Rijksuniversiteit Lei den daarom greep naar de burgerlijkheid als gesprekson derwerp. De vroegere hoofdredacteur van NRC/Handelsblad J.L. Heldring verklaarde 'van bur gerlijke orgine te zijn' en zich daar 'niet voor te schamen'. „Burgerlijkheid heeft zowel een positieve als een negatieve klank", zei Heldring en hij ci teerde de grote historicus Jo- han Huizinga die eens gezegd heeft dat de 'eenheid van het Nederlandse volk vooral gele gen is in zijn burgerlijke ka rakter'. Het zou noch feodaal zijn noch proletarisch en niet geneigd tot oproer. In de jaren dertig, aldus Heldring, bleef dat burgerlijke karakter van ons volk bewaard. Ondanks de crisis nam de aanhang voor extreem links en extreem rechts nauwelijks toe. De bur gerlijke partijen wonnen zelfs wat steun en haalden bij ver kiezingen ruim zestig procent van de stemmen. Bekrompen Na de tweede wereldoorlog is het begrip 'burgerlijk' steeds meer in een negatief daglicht komen te staan, stelde de his toricus prof. H. von der Dunk. Niet langer betekende het het streven naar de idealen van de burgers van de Franse Revolu tie (vrijheid, gelijkheid, broe derschap), in plaats daarvan kreeg het de klank van be krompenheid en conservatis me. De artistieke avant-garde en de progressieve intelligen- tia verzetten zich daartegen, in de jaren dertig ook al, die wil den kostte wat kost anti-bur gerlijk zijn. Jawel, beaamde kunsthistorica W. Stokvis, maar ach, dat was -en is nog- allemaal schijn. Die zogenaam de anti-burgerlijke kunste naars waren in feite zo hypo criet als wat. In het openbaar gaven ze hoog op over hun anti-burgerlijkheid, maar thuis waren ze zo burgerlijk als het maar kon. Zij wisten wat de studenten van de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst nu ook weten: het woord 'burgerlijk' staat gelijk aan het begrip 'slechte smaak' en daar blijf je dus zover mo gelijk vandaan -in elk geval zolang anderen op je letten. Academie-directeur Rehorst zag dat bijvoorbeeld aan de kleding van zijn studenten; bij voorkeur zoveel mogelijk in tegenstelling tot die van de ambtenaren van het naast ge legen ministerie van finan ciën. Hoewel, hij herinnerde zich ook wel studenten die juist zeer gekleed ten tonele verschenen, in een net pak. Goed, ze hadden daar dan wel gele schoenen onder, maar toch. Toen vervolgens litera tuur-socioloog Van Heste de 'burgerlijkste straat van Ant werpen' ter sprake bracht, waar nu de kunstenaars zijn gaan wonen („toegegeven: een beetje gearriveerd zijn ze wel") was de verwarring compleet en het Interbellum volledig uit STEVO AKKERMAN AAIBAAI door WILLEM RITSTIER ..akzee-MHE. Atóier aewETgevAix. cwo fwöex. K0FFSP6 MAAf?-.. ..eNWATFEWkroecJir MIO RW*r£ ZIM KOFFfPS vie eikei, foer.vuie... en ceeFPf nog CAN6 ew Bond ontslagen bij Gestetner UTRECHT De Unie BLHP is bang dat de fusie tussen de bedrijven Nashua en Gestet ner (kopieersystemen) tiental len werknemers hun baan zal kosten. De bond voor admini stratief, technisch en commer cieel personeel verwacht een verlies van 50 tot 70 arbeids plaatsen op een totaal perso- neelbestand van zo'n 250 men sen. De Unie heeft op korte termijn een gesprek aange vraagd met de directie van het in Diemen gevestigde Gestet- BOEK OVER PERS '40-'45 DEN HAAG Nooit heeft de Nederlandse persgeschiedenis, hoe pa radoxaal ook, glorierijker dagen gekend dan tijdens de oorlogsjaren '40-'45. Hoe heviger de Duitse ter reur en repressie, des te meer bloeide de onder grondse pers. Zo'n der tienhonderd illegale pe riodieken moesten de le zers een hart onder de riem steken, hen informe ren over wat werkelijk gaande was en hen waar schuwen tegen de inten ties van de bezetter. Menig woord is na die jaren geschreven en gesproken over de illegale pers tijdens de be zetting. In het standaardwerk van Lou de Jong wordt gere geld over de periodieken en hun makers gerept en in 1954 al verscheen Lydia Winkels „De ondergrondse pers 1940- 1945". Deze laatste „catalogus" is volgens sommigen echter „vooral een naslagwerk voor professionals". Het is daarom dat twee schrijvers, Hans van den Heuvel en Gerard Mulder, ingingen op het verzoek van de Nederlandse Vereniging van Journalisten, het Interna tionaal Perscentrum Nieuws poort en de Buitenlandse Pers- vereniging om in boekvorm aandacht te besteden aan de schrijvers en drukkers van de talloze blaadjes. Dat boek werd gisteren ten doop gehouden. „Het vrije woord, de illegale pers in Nederland 1940-1945" luidt de titel. Het boek geeft een gedetail leerde kijk op hen die hun woede en afgunst over de Duitse bezetter niet onder stoelen of banken wensten te steken. Niet zelden moesten zij hun pennevruchten met hun leven bekopen. Als eerbetoon hebben de samenstellers van Het vrije woord een lijst opge nomen van de 770 journalisten die hun arrestatie door de na zi's niet overleefden. Heldenrol De lijst is niet alleen beklem mend, hij levert ook een ont nuchterend beeld voor wie de journalistiek in de bezettings- dagen tot op heden een hel denrol toedichtte. Het waren immers slechts 73 van de ruim tweeduizend Nederlandse be roepsjournalisten die mee werkten aan een „Hetz- schrift", zoals de Duitsers een illegaal blad noemden. Bij der tienhonderd illegale bladen betekende dat één beroeps journalist per periodiek. De meesten van de 73 journalisten zijn pas in 1944, toen de bevrij ding steeds duidelijker in zicht kwam, ondergronds gegaan. Voor die tijd waren het er 29, en dat is slechts één procent van het totaal aantal beroeps- journalisten, zo concluderen de schrijvers in Het vrije woord. „Journalisten", zo gaan ze ver der, „zijn blijkbaar niet moedi ger, bozer of geëngageerder dan stratemakers, bankdirec teuren, politici of trambestuur ders. Ook bijvoorbeeld het aantal beroepsmilitairen dat actief was in het gewapend verzet, is allesbehalve indruk wekkend geweest. Slechts een fractie van de Nederlandse be volking heeft zich op een of andere manier met het verzet ingelaten, inclusief het huis vesten van onderduikers". Amateurs Het bestaan van een illegale pers had Nederland dus niet in hoofdzaak te danken aan jour nalisten, maar veel meer aan „amateurs" die, gedreven door hun oprechte afkeer van het fascisme, de pen, type- en stencilmachine hanteerden. Welke slinkse methoden nodig waren om de handgemaakte bladen te verspreiden, mag blijken uit het verhaal over de gebroeders Voute, die met hun blad naar vele plaatsen in het land reisden om het per post op te sturen. Als afzender ge bruikten zij de namen en adressen van prominente NSB-ers. Guus Kuijpers, die als oud-re dacteur van het illegale Trouw in het boek aan het woord komt, mag zich nog steeds be roepen op „een aanslag met de vuurkracht van een mitrail leur, overgehouden van het typen op vijf vellen papier met carbon ertussen". Toch mogen wij de romantiek van dit soort illegale arbeid niet overdrij ven, zo blijkt: „Strikt genomen leidde je het bestaan van een kluizenaar, dat enigszins ge compenseerd werd door de le vendige tafereeltjes op straat. De luisterpost betekende zo veel als een venster op de we reld. Je probeerde belangrijke toespraken zoveel mogelijk letterlijk vast te leggen. Je volgde op de radio de krijgs verrichtingen aan het front. Je plukte de droppingsberichten uit de lucht en je probeerde zoveel mogelijk door te geven wat Duitsers ondertussen in hun schild voerden. Vervelend en spannend tegelijk". Het vrije woord mag een toe gankelijk en informatief boek genoemd worden. Wie het wil aanschaffen, doet er echter goed aan de tweede druk af te wachten. Wellicht dat daarin een aantal hinderlijke spel- en zetfouten verholpen zijn, evenals een aantal onbedrukte pagina's. Wellicht ook, dat dan ten minste één historische on nauwkeurigheid verbeterd kan worden. Op pagina 174 staat immers: „Wim had kort voor de bevrijding een prach tige foto versierd bij het foute dagblad Het Binnenhof. en bezette dadelijk na de capitula tie met een ploeg mensen Het Binnenhof". Wie weet dat dit dagblad echter pas op 10 mei 1945 werd opgericht, beseft dat de schrijvers hier de plank misslaan en vermoedelijk doe len op de inderdaad foute Re sidentiebode. JEAN-PIERRE GEELEN „Het vrije woord, De illega le pers in Nederland 1940- 1945", door Hans van den Heuvel en Gerard Mulder. Uitgeverij: SDU. Prijs: 32,50 .ADVERTENTIE FESTIVAL OF MALE CHOIRS 1990-1991 1000 WELSH AND 1000 DUTCH MALE VOICES vrijdag 11 mei 1990i Statenhal - Den Haag zaterdag 12 mei 1990. Americahal - Apeldoorn o.l.v. WENDY HALDEN - SANDER van MARION - NAN van GROENINGEN Met vele binnen- en buitenlandse solisten, o.a. Marco Bakker - Vlckl Brown - Louis van Dijk - Klaas Jan Mulder - Jan Veenje - Dutch Brasss Kwintet Kaarten a f 25,- zijn verkrijgbaar aan dei kassa Statenhal - Den Haag - 070 - 354 80 00 kassa Americahal - Apeldoorn - 055 - 6610 B8 De landelijke VW-kantoren. Organisatie. INARCO bv. Postbus 275 9200 AD Drachten. Haagse politie wil veertig marechaussees in dienst nemen DEN HAAG De Haagse po litie wil veertig leden van de koninklijke marechaussee in dienst nemen om het acute personeelstekort op te vangen. Het Haagse korps kampt op dit moment met 125 vacatures op een totaal van ruim 1.600 agenten van de geüniformeer de wijkpolitie. Volgens een woordvoerder is dat aantal twintig procent hoger dan de laatste jaren gebruikelijk was. Het tekort wordt veroorzaakt door de overstap van jonge agenten naar kleinere politie korpsen. De instroom is verder te klein. Ondanks een intensieve wer ving lukt het de Haagse politie niet voldoende nieuwe mensen in opleiding te nemen. De politie wil de gebruikelijke selectiecriteria toepassen. De marechaussees hebben onvol doende opleiding om alle poli tietaken goed te kunnen ver vullen. Zij zouden daarom met name op het punt van de om gang met de burgers moeten worden bijgeschoold. Het heeft de voorkeur van de politie de marechaussees te werven binnen het contingent van tachtig leden, die nu al bijstand verlenen aan het Haagse korps. Vervolgens zou het contingent weer moeten worden aangevuld. ADVERTENTIE Researchteam uit Pennsylvania levert doorslaggevend bewijs NEW YORK - Het lijkt erop dat de strijd tegen rimpclvorming nu eindelijk gewonnen is. Na jarenlang onderzoekingen te hebben verricht naar de faktoren die bepalend zijn voor het veroudenngsproces van de huid. hebben Manfred Pusch- mann. Harry Elden en Elizabeth Sweitzer d.m.v. talloze tests aange toond dat retinol rimpelvorming zichtbaar doet afnemen. Het meest recente bewijs werd geleverd aan het Xienta Institute for Skin Research te Bernville (Pennsylvania) waar Elden en Sweitzer enkele vrijwilligers in de leeftijd van 42 tot 60 jaar aan een test hebben onderworpen. De test betond hieruit dat de arm van deze vrijwilligers op 2 plaatsen met een fluorescerend protetnepreparaat werd ingewreven. Kenmerkend voor dit preparaat is dat hel .vlek je' pas verdwijnt bij natuurlijke groei van de opperhuidccllen. Eén van de twee .vlekjes' werd vervol gens met retinol behandeld, met als resultaat een versnelde groet van de huidcellen, waardoor dit .vlekje' in een aanzienlijk korter tijdsbestek verdween dan het niet behandelde ..vlekje'. Door de regeneratie van de opperhuidccllen te stimuleren neemt de rimpelvorming zichtbaar af', verklaarden de onderzoekers. Anti-Age Retard, zo luidt de naam van de geteste retinol-crème, wordt door de in New York geves tigde multinational KorfT gedistri bueerd. Het produkt - uitsluitend verkrijgbaar bij de apotheek - is, na het sukses waarmee het in de Verenigde Staten en in de meeste Europese landen verkocht werd, nu ook in Nederland te verkrijgen. De crème wordt aangeboden in drie verschillende uitvoeringen, nl. voor de leeftijdsgroepen 25, 35 en Prinses Margriet neemt In aan wezigheid van mr. Pieter van Vollenhoven te Apeldoorn het Nationaal Défilé van bevrijders af. Dit défilé vindt plaats ter ge legenheid van de bevrijding van Apeldoorn 45 jaar geleden door Canadese strijdkrachten, aange vuld met kleinere eenheden van andere nationaliteiten. Prinses Juliana is in het RAI Congrescentrum in Amsterdam aanwezig bij het ochtendgedeel te van de Manifestatie 1990. Die is door de Stichting 1940-1945 georganiseerd ter gelegenheid van haar 45-|arlg bestaan. Prinses Margriet en mr. P. van Vollenhoven zijn aanwezig bij de herdenking van de bevrijding op de Canadese begraafplaats In Groesbeek.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 3