I Veel plussen en minnen
voor de Haagse Macbeth
I' p
Nog steeds playback
op Eurovisiepodium
Rijksdienst mag 33.000 kunstwerken weggeven
Nachtwacht
terug op
zijn plaats
y V
Magere oogstook in tweede ronde Cabaretfestival
Honderd
keer tien
kleine
negertjes
na KUNST/RTV £eidóC©CHWCMlt woensdag 2 mei 1990 pagina 15
Avro zet m zachter
AMSTERDAM De Avro zal vanaf
maandag 7 mei haar radiojingle „Zet
hem maar harder" wijzigen. De omroep
beraadt zich op een nieuwe jingle. De
jingle die vanaf september 1989 iedere
maandag bij de Avro via radio 3 te be
luisteren was, vormde voor de Neder
landse Stichting Geluidshinder (NSG)
aanleiding een brief naar de Avro te
sturen waarin zij vroeg deze 'campagne'
te stoppen vanwege klachten over ge
luidsoverlast. Uit een recent gehouden
studiedag van de NSG bleek dat buren-
lawaai en met name harde muziek een
veel voorkomende bron van ergernis is.
De Avro zegt geenszins de bedoeling te
hebben gehad om met de jingle de ge
luidsoverlast te bevorderen en „beraadt
zich over een aangepaste versie".
Van Gogh-expositie wacht
ruim 1 miljoen bezoekers
AMSTERDAM Er worden totaal 1,2 mil
joen bezoekers op de grote Van Gogh-ten-
toonstelling verwacht. De organisatie ba
seert dit op de bezoekcijfers voor april van
ruim 300 duizend mensen. Inmiddels zijn er
750 duizend kaarten verkocht voor het be
kijken van de tekeningen en schilderijen
van de vroegere impressionist. In Frankrijk
zijn momenteel 110 duizend kaarten ver
kocht en in België 100 duizend. Zowel Ita
lianen als Westduitsers kochten 50 duizend
toegangskaartjes. Het Van Gogh-museum is
alle avonden en weekeinden tot en met eind
juni volledig uitverkocht. Voor het Rijks
museum Kröller-Miiller geldt dat in week
einden in mei en juni nog in beperkte mate
kaarten voorradig zijn; voor de doorde
weekse dagen zijn er hier nog volop kaar-
Afscheids-
Voorstelling
Edwin 'Willem'
Rutten
Edwin Rutten: afscheid.
AMSTELVEEN Jeugdtheatermaker,
zanger, cabaretier en psycholoog Edwin
Rutten stopt met zijn theateractiviteiten
voor de jeugd. Op zondag 10 juni geeft
hij een afscheidsvoorstelling in het Cul
tureel Centrum in Amstelveen. De 47-
jarige Rutten heeft ontelbaar veel kin
deren verblijd met vooral zijn produk-
ties 'De film van ome Willem', 'Ome
Willem heeft een hond' en 'Ome Wil
lem vangt boeven'. De voorstelling be-
FOTO: DIJKSTRA Sint om 14 30 uur.
Koos Postema nog twee
jaar bij Veronique
AMSTERDAM Koos Postema zal ook de
volgende twee televisieseizoenen programma's
presenteren voor de commerciële zender Vero
nique. De zender heeft daartoe een contract
gesloten met de produktiemaatschappij Dutch
Dreams van Jef Rademakers. Het is de bedoe
ling dat in totaal 104 programma's zullen wor
den geproduceerd. Het gaat om 'Klasgenoten',
'De keus van Koos', 'Oude vlammen' en 'Met
hart en ziel'. Veronique-directeur F. Thyes
verklaarde gisteren blij te zijn dat Postema bij
zijn station blijft. Ook Rademakers is tevreden
dat na een periode van opbouw nu gewerkt
kan worden aan een tweede fase. Het nieuwe
contract werd gesloten op de dag (1 mei) dat
Postema het feit viert dat hij dertig jaar in het Koos postema: nog twéé jaar erbij,
televisievak zit. FOTO: DIJKSTR
Het Nationale Toneel: 'Macbeth' van
William Shakeapeare. Vertaling: Dolf
Verspoor. Regie: Franz Marijnen.
Decor: Santiago Del Corral. Licht:
Steve Kemp. Met o.a. Peter Tuinman
en Josée Ruiter als de Macbeths en
Gijs Scholten van Aschat als Mac
duff. Koninklijke Schouwburg, dins
dag 1 mei, herhalingen Den Haag
t/m 20 mei, in Rotterdam, 22 t/m 24
mei en Amsterdam, 28 mei t/m 3
Blinde ambitie en geweld
overheersen 'Macbeth'
van Het Nationale Toneel.
Franz Marijnen pakt dqze
Shakespeare aan, alsof het
de oeruitvoering is. Geen
zinnetje wordt geknipt,
elke zucht krijgt de ruim-
enoe te. Mag het een onsje min
der?
gWie zoals Macbeth van
drie heksen te horen
krijgt, dat hij binnenkort
koning zal worden, moet
sterk in zijn schoenen
staan. Macbeth moet dat
helemaal, omdat zijn
vriend Banquo hoort dat
hij vader van koningen
zal zijn. Macbeth helpt het
lot een handje en brengt
koning Duncan en Ban
quo om zeep. Als bij nade
re raadpleging blijkt, dat
Macbeth door geen uit de
moederschoot geboren
mens gedood kan worden,
is de rust bij de Macbeths
weergekeerd. Alleen lijdt
lady nog aan wat nacht
merries....
'Macbeth' is een gruwelijk
stuk vol actie, moord en won
deren. Hoe beeldt een regis
seur zoveel moorden uit en
hoe laat hij heksen zien? Hoe
kan het bos van Birnham op
het toneel oprukken naar
Dunsinane en hoe reizen de
spelers zo snel van Engeland
naar Schotland?
Franz Marijnen, decorontwer
per Santiago Del Corral, licht
man Steve Kemp en hun team
hebben hun sporen verdiend,
maar hebben de verkeerde
vertaling gekozen. Die van
Dolf Verspoor is breedsprakig
en schreeuwt om gekapt te
worden: de poëzie valt moei
lijk in dit actiestuk. Toch doen
zinnen als „Kijk hier, zijn bed.
Te vies om aan te raken." het
aardig, er is meer mis. Het ligt
te veel voor de hand, wat er
gaat gebeuren: lady Macbeth
(Josée Ruiter) is vitriool, Mac
beth (Peter Tuinman) als een
dolle stier die op gang moet
komen. Verder zijn alle leven
den behept met een dosis ver
ontwaardiging en meer niet.
De schitterende bomenrij die
oprukt, de drie bebaarde to
verkolletjes met niet minder
dan drie extra verschijningen,
het verrassende licht zijn alle
prachtige plussen tegenover
een dikke min voor een golf
platen schuifdeur, die tergend
langzaam open en dichtgaat en
de handeling vertraagt. De ge
luidseffecten en hun echo's
zijn wonderlijk, maar zo hard,
dat de drie of vier kleine jon
getjes die meedoen, onver
staanbaar worden. De tech
niek doet de subtiliteit de das
om.
En wat is nu het dwingende,
dat het scheppen van de twee
de 'Macbeth' van dit seizoen zo
noodzakelijk maakt? Wat voe
gen Franz Marijnen en Het
Nationale Toneel toe aan dit
stuk over de angst voor het
onbekende? Mooie vormge
ving, twee sterke hoofdrollen
en de kans te lang ervan te ge
nieten.
PETER SNEL
Peter Tuinman en Josée Ruiter als de koning dood is.
FOTO: PAN SOK
Aanvullende
straf voor
Zsa Zsa Gabor
LOS ANGELES Een rech
ter in Los Angeles heeft de ac
trice Zsa Zsa Gabor gisteren
ernstig terechtgewezen omdat
zij de door hem bij wijze van
straf opgelegde uren dienst
verlening niet had volge-
maakt. Zij moet nu niet alleen
het aantal uren alsnog volma
ken, maar ook nog eens 60 uur
extra werken. De actrice werd
in oktober veroordeeld wegens
het slaan van een politieman
die haar had aangehouden
voor een verkeersovertreding.
Zij moest 120 uur werk voor
de gemeenschap verrichten,
drie dagen de cel in en een
boete betalen van 12.000 dollar
(circa 24.000 gulden). Tegen de
gevangenisstraf en de geldboe
te ging zij in hoger beroep,
maar niet tegen de 120 uur
werk.
De rechter, die het tijdens het
eerste proces herhaaldelijk
met de actrice aan de stok had
gekregen, bleek gisteren niet
erg te spreken over de manier
waarop Zsa Zsa Gabor zich
van haar werkuren had afge
maakt. De actrice moest wer
ken in een tehuis voor daklo
zen en volgens de rechter had
zij haar grote bekendheid ge
bruikt om de directrice van
het tehuis te paaien zodat die
het haar heel makkelijk maak
te. De directrice pleitte nog
voor Zsa Zsa Gabor en ver
klaarde dat de actrice veel had
gedaan om geld bijeen te bren
gen voor het tehuis, maar 'de
rechter was er niet van onder
de indruk. Mevrouw Gabor
had die wervingsactiviteiten
alleen maar gezien als een ma
nier zichzelf in de belangstel
ling te plaatsen, vond hij. De
rechter concludeerde dat zij
geen 120 maar slechts 34,5 uur
had gewerkt en dus nog 85,5
uur tegoed had. Hij deed er
nog eens 60 uur bovenop als
bijkomende straf.
DEN HAAG De Rijks
dienst Beeldende Kunst
mag de 33.000 kunstwer
ken weggeven aan de in
stellingen die ze al jaren
lenen. Het zijn vooral
schilderijen, waarmee
overheidinstellingen en
andere publieke niet-
rijksinstanties hun gebou
wen hebben verfraaid.
Het rijk verwierf ze des
tijds als contraprestatie
voor de aanvullende soci
ale voorziening voor beel
dende kunstenaars (BKR).
Minister D'Ancona van wel
zijn, volksgezondheid en cul
tuur heeft gisteren tevens de
Kunstenbond FNV haar be
sluit toegelicht. De bond
maakte eerder bezwaren tegen
de schenking, waaraan zij zo
ver mogelijk is tegemoetgeko
men. Ze zegde toe zich te be
zinnen op verdere stappen om
de marktpositie van de beel
dende kunstenaars te verster-
Het plan voor de schenking
komt van de rijksdienst en
werd vorig jaar openbaar. Vijf
jaar geleden was vanuit de
Tweede Kamer op zoiets aan
gedrongen. De dienst heeft na
melijk niet het geld heeft om
de werken correct te kunnen
beheren.
Met de schenking is de publie
ke functie van de collectie ge
waarborgd. In de actes komt
ook te staan dat de nieuwe ei
genaars de kunstwerken niet
mogen verkopen. Voor de
eventuele rechtsopvolger van
de nieuw eigenaar gelden deze
voorwaarden ook. Ook andere
belangen van de kunstenaars
zijn gewaarborgd.
Verder wordt alleen geschon
ken aan instellingen die niet
over een regulier budget voor
kunstaankoop beschikken.
Daarmee wordt voorkomen
dat de schenking leidt tot een
daling van kunstaankoop door
instellingen.
De rijksdienst bewaart ook een
register van weggeven wer
ken, zodat de kunstenaars op
verzoek kan worden meege
deeld aan welke instelling hun
werk is geschonken.
AMSTERDAM De Nacht
wacht van Rembrandt is sinds
gisteren weer te zien voor het
publiek. Het beroemde doek,
dat 6 april werd beschadigd
door een in de war zijnde man
die er zuur op spoot, is weer
hersteld en teruggeplaatst.
De schade door het zuur bleek
achteraf mee te vallen dankzij
snel ingrijpen van een bewa
ker. Die bewerkte het zuur
onmiddellijk met een neutrali
serend middel. Het zuur kreeg
daardoor niet de kans door te
dringen tot de verflaag, maar
tastte alleen de vernislagen
De beschadigde plekken zijn
voorzien van een nieuwe ver
nislaag, aldus een woordvoer
ster van het museum. Ook is
de lijst rond het doek behan
deld, omdat die schade had op
gelopen.
De dader, een 31-jarige Hage
naar, heeft zich na zijn daad
onder psychiatrische behande
ling laten stellen.
Het was de derde keer dat de
Nachwacht doelwit was van
vernieling. In 1911 bekraste
een gestoorde schoenmaker
het doek en in 1975 viel het
ten prooi aan een in geestelij
ke problemen verkerende on
derwijzer.
'Nachtwacht' schoon terug.
Tweede voorronde van het Leids
Cabaretfestival. Met Walter Baele,
Rota Rotura, André Manuel, Me
vrouwtje Mevrouwtje en Heieen Sui
ker. Gezien op 1 mei. Halve finale op
3 mei, finale op 5 mei.
Na afloop van alweer een
lange avond Leids Caba
retfestival nam Joost
Nuissl, woordvoerder van
de jury, de microfoon. Hij
hield de spanning er zo
lang mogelijk in en pas na
enige tijd begon het tot de
toeschouwers door te
dringen, dat de zes deel
nemers die hij opsomde en
kort bekritiseerde in elk
geval niet tot de uitverko
renen behoorden.
Wie dan wel de vijf gelukki
gen waren, was toen gauw ge
raden; slechts voor de vorm
werden ze nog even genoemd.
Van de eerste avond resteer
den Basterd, Marcel Boon en
Hester Macrander; van deze
tweede avond mochten André
Manuel en Heieen Suiker door
naar de halve finale van aan
staande donderdag.
Om met André Manuel te be
ginnen. ongetwijfeld had hij
de sterkste act van de avond.
Zijn Tukkerse accent en zijn
vriendelijke hoofd verlenen
hem al meteen de charme van
iemand als Herman Finkers,
zij het dat hij nog lang niet be
schikt over het spervuur van
vrijblijvende grappen en meli
ge grollen waar zijn Almelose
equivalent het patent op heeft.
Charmant is ook zijn 'droge
bek', waarmee hij terloops de
draak steekt, maar die zijn mi
miek wel degelijk iets aan
doenlijks geeft. Wat Manuel
van de anderen onderscheidt,
is bovendien zijn neus voor de
(politieke) actualiteit; zijn pro
gramma blijft echter luchtig
Heieen Suiker was met haar
afsluitende act ontegenzegge
lijk de meest controversiële
gast van het Cabaretfestival.
Van het probleem van het op
komen, voor alle kandidaten
gisteravond met recht een pro
bleem, had zij een speciaal
nummer gemaakt, wat mis
schien wel wijs bedacht was,
maar totaal verkeerd uitpakte.
Doen alsof je het allemaal niet
serieus neemt, conferences en
liedjes in rook laten opgaan,
een flirt met ene meneer Mark
op de eerste rij: het is voor een
debutante wel gewaagd mis
schien, maar op den duur
maakt het toch wrevelig; dat
geldt zelfs voor dit festivalpu-
bliek, dat natuurlijk welwil
lender is dan welk ander pu
bliek in de toekomst ook.
Niettemin lijkt Suiker over
een talent te beschikken, waar
iets mee te doen valt. Of caba
ret haar 'fort' is, valt te betwij
felen.
De enige Vlaming in het selec
te gezelschap, Walter Baele,
opende de avond met een ver
bijsterende act, waarin hij als
een soort op hol geslagen Sjef
van Oekel tekeer ging; slechts
bij tijd en wijle wist deze ver
dwaalde stripfiguur een al
even verdwaalde schaterlach
af te dwingen.
Rota Rotura is de naam van
twee afgestudeerde filosofen,
een gegeven dat maar niet al
te veel geëxploiteerd moet
worden: de kans is groot, dat
cynische reacties in de trant
van 'dat verklaart een hoop'
niet uitblijven. Wazige adoles-
centenproblematiek met veel
angst, geweld, bloed en dood.
Misschien dat de serieuze po
ging 'vernieuwend' te zijn uit
eindelijk enige lof verdient
Joost Nuissl mag dan behoefte
hebben aan meer cabaret van
het klassieke genre - een
sketchje hier en een liedje
daar -wat Mevrouwtje Me
vrouwtje liet zien was toch
veeleer oubollig dan 'klassiek'
te noemen. Leuk voor tussen
de schuifdeuren van de stu-
dentensoos misschien, ook al
werd er soms aardig gezongen
en groeiden de mannen van
het gezelschap zelfs naar een
zeker niveau; je zou ze als per
sonages in een klucht - Me
neertje Meneertje - terug wil
len zien.
Een voorlopige balans is opge
maakt, de keuze van de jury
zal niemand echt verbaasd
hebben. Nuissl in zijn slot
woord was minder bevreesd
voor een verschraling van het
genre dan organisator Harry
Kies te kennen heeft gegeven.
Een stormachtige ontwikke
ling van het cabaret 'in de
breedte' kan mijns inziens
nooit verkeerd zijn, zolang er
af en toe maar wat goeds komt
bovendrijven. Na twee voor-
rronden denk ik, mét het
geestdriftige publiek, dat An
dré Manuel grote kans heeft in
de toekomst dat goede te wor
den. Zaterdag zullen we weten
of de jury daar ook zo over
denkt.
JOS NIJHOF
LEIDEN Toneelgezel
schap Hollandse Comedie
heeft van 'Tien kleine ne
gertjes' van Agatha Chris
tie een succes gemaakt.
Vanavond wordt in het
Cultureel Centrum in
Amstelveen de honderd
ste voorstelling gegeven
nadat deze bekendste
thriller aller tijden in de
tweede helft van decem
ber zijn eerste uitvoering
beleefde.
Het gezelschap, voor het over
grote deel bestaande uit men
sen die vroeger bij de opgehe
ven Haagse Comedie werkten,
had eerder met 'The Mouse
trap' het langstlopende toneel
stuk van Christie op het reper
toire. De nieuwe Christie
wordt doorgespeeld tot eind
mei. Voor ons land is het stuk
vertaald door Peter Hoeksema,
is het geregisseerd door Andy
Daal en wordt het gespeeld
door Filip Boluyt, Lucas Die-
tens, Francine Dreessen, Peter
Hoeksema, Kees van Lier, Jon
Nonhof, Elsje Scheijon, Pim
Vosmaer en Guusje Wester-
mann. 'Tien kleine negertjes'
is het eerste verhaal dat Agat
ha Cristie zelf tot toneelstuk
bewerkte, wat ze later altijd
zelf bleef doen. Dit jaar wordt
tevens herdacht dat de schrijf
ster honderd jaar geleden
werd geboren.
NEDERLANDSE DELEGATIE BEKIJKT WATERVALLEN
ZAGREB Muziekpuris-
ten (voor zover die iets
met het Eurovisie Song
festival te maken willen
hebben) waren al blij toen
ze hoorden dat het festival
dit jaar 'zuiverder' zou
zijn, meer 'live'. De op
mars van elektronica is in
de reglementen een halt
toegeroepen. Maar het
lijkt een dooie mus: alleen
mysterieuze apparaten
met namen als sequencer
en sampler mogen niet
worden gebruikt.
De aanblik die het Songfesti
val de laatste jaren biedt (hele
bands op het podium met ner
gens op aangesloten elektri
sche toetsenborden en gitaren)
is dit jaar nog net zo. Spanje's
akoestische gitaar en castag
netten staan gewoon op de-
band en de heren op het podi
um doen ook deze keer maar
alsof. De Noren maken het 't
bontst: die hebben een heel or
kest op de geluidsband staan
en de toch meegevoerde eigen
dirigent mag tijdens de vertol
king van de Noorse inzending
de maat zwaaien voor enkele
koper- en rietblazers die een
paar accenten meespelen. De
rest van het Zagrebse orkest
ziet werkeloos toe.
Leeftijd
Een andere nieuwe regel is die
betreffende de minimumleef
tijd. De verwachting is dat die
wat meer zichtbaar efffect zal
sorteren. Deelnemende arties
ten moeten minimaal zestien
jaar zijn, of worden in het jaar
van het festival. Daarom kon
Emma, Engelands trots van dit
festival, net meedoen: die
wordt zestien in augustus. De
trend van de laatste jaren, met
steeds meer sterretjes van
twaalf of dertien, is hiermee
doorbroken.
Emma zelf, een zelfbewust
mollig gevalletje dat niet op
haar mondje is gevallen, vindt
het allemaal maar onzin. „Het
doet er toch niet toe hoe oud je
bent? Als je maar goed kunt
zingen. Er zijn net zoveel lui
van onder de zestien als van
boven de zestien die kunnen
zingen, dus ik vind het niet
eerlijk."
Het mini-sterretje uit Wales
verbloemt overigens niet dat
ze vermoedt dat haar jeugdige
leeftijd zaterdag ook wel eens
goed zou kunnen zijn voor een
paar extra puntjes hier en
daar, ongeacht de kwaliteit
van haar zang. Die mag er
overigens zijn: omringd door
een geroutineerd koortje roept
ze een beroep op iedereen om
de wereld een beetje liefde te
rug te geven, en het handig
geschreven deuntje is bij de
bookmakers in Engeland nu al
goed voor de eerste plaats.
Daar staat Nederland voorals
nog tweede genoteerd.
Dinsdag had de Nederlandse
delegatie vrijaf en maakte een
dagtrip per bus naar de specta
culair via watervallen in el
kaar overlopende meren van
het natuurpark Plitvice. In de
bus mocht niet worden ge
rookt; aanleiding voor veel
oer-Nederlands gekanker op
de bus, de gids en het socialis
tische systeem in het alge
meen. 's Avonds was er troost:
de Maywood-zusters en hun
gevolg bleven onder elkaar
voor een etentje op kosten van
de Stichting Conamus (een
van de organisatoren van de
Nederlandse afvaardiging).
Voor vandaag staat een ont
vangst op het programma,
waarop Maywood zich presen
teert aan de internationale
pers. Inclusief het plaatje met
de Engelstalige versie van het
festivallied, die door contrac
tuele verwikkelingen pas -in
het najaar in Nederland ver
kocht mag worden.
RENE DE COCQ
